Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 12

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  multicriterial analysis
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
PL
Celem artykułu jest prezentacja metodyki oceny poziomu bezpieczeństwa wykorzystującej analizę wielokryterialną. Analiza wielokryterialna kojarzona jest najczęściej z problematyką podejmowania decyzji, która powinna optymalizować więcej niż jedną funkcję celu. Jednoznaczne rozwiązanie takich problemów jest niemożliwe, ponieważ decyzja optymalna dla jednego z celów nie jest jednocześnie decyzją optymalną dla pozostałych. Udowodnił to już włoski ekonomista i socjolog V. Pareto, wprowadzając pojęcie zbioru decyzji niezdominowanych. Jest to zbiór decyzji, z których każda jest lepsza od pozostałych pod względem jednego z kryteriów wyboru. Istnieje wiele metod rozwiązywania takich problemów. Sprowadzają się one do sposobu połączenia wszystkich kryteriów wyboru w jedno metakryterium. To połączenie może odbywać się na drodze matematycznej lub heurystycznej. Do drugiej grupy należy metoda Analytic Hierarchy Process (AHP) zaliczana do amerykańskiej szkoły wielokryterialnego podejmowania decyzji (ang. multiple-criteria decision-making – MCDM). Podobną metodą jest analiza morfologiczna opracowana przez F. Zwicky’ego – uznawana za jedną z ważniejszych metod stymulujących twórcze myślenie. W metodzie tej tworzy się rozwiązania oparte na łączeniu wielu parametrów charakteryzujących dany problem. Prowadzi to często do odkrycia nietypowych zestawień stymulujących twórcze myślenie badacza. Metodę tę często wykorzystuje się w różnych konfiguracjach, do tworzenia nowych produktów zarówno w sferze materialnej, jak i intelektualnej. Poczucie bezpieczeństwa jest zawsze wieloaspektowe, dlatego też jego pomiar powinien być wielokryterialny. Problemem pozostaje jednak ocena poziomu bezpieczeństwa, którą należy sprowadzić do jednego metakryterium. Bo tylko wówczas możemy porównywać ze sobą różne rozwiązania tego samego problemu pod kątem ryzyka. W badaniach zastosowano podejście teoretyczne, skupiając się przede wszystkim na sformułowaniu definicji bezpieczeństwa przydatnej w kontekście analizy wielokryterialnej oraz przedstawiono wybrane rozwiązania stosowane w ocenie poziomu bezpieczeństwa. Analiza wielokryterialna poziomu bezpieczeństwa może również służyć odkrywaniu prawdziwych przyczyn zagrożeń. Często prosta, jednokryterialna analiza prowadzi do niewłaściwych wniosków zarówno co do poziomu bezpieczeństwa, jak i przyczyn jego zagrożeń.
EN
The aim of the article is to present the methodology for assessing the level of security using multicriterial analysis. Multicriterial analysis is mostly associated with the decision-making issues which should optimize more than one objective function. Unequivocal solution of such problems is impossible because optimal decision for one of the objectives is not optimal for the remaining at the same time. An Italian economist and sociologist, Vilfredo Pareto, already proved it by introducing the concept of a set of non-dominated decisions. It is a set of decisions, each of which is better than the others in terms of one of the selection criteria. There are a lot of methods of solving such problems. They boil down to the way of connecting all the selection criteria in one metacriterion. This connection can be carried out in a mathematical or heuristic way. The second method is the Analytic Hierarchy Process (AHP), which is included in the American school of Multi-Criteria decision making (MCDM). The similar method is a morphological analysis developed by Fritz Zwicky, which was considered as one of the most important methods stimulating creative thinking. This method is used to create solutions based on a combination of many parameters characterizing the problem. This often leads to the discovery of the unusual combinations that stimulate creative thinking of the researcher. This method is often used in a variety of configurations to create the new products, both in the material and intellectual sphere. Sense of security is always multifaceted; therefore, its measurement should be multicriterial. Because only then we can compare different solutions to the same problem, in terms of risk. Theoretical framework was used in the research focus primarily on the wording of the definition of security useful in the multicriterial analysis and several solutions applied in assessing the level of security are presented. Multicriterial analysis of the safety level may also be used for discovering the real causes of threats. Simple, single-criterion analysis leads to incorrect conclusions, both in relation to the level of safety and the causes of threats.
PL
W artykule przedstawiono wielokryterialną ocenę przydatności użytkowej farb przeznaczonych do malowania wnętrz ze szczególnym uwzględnieniem farb lateksowych. Ocenę poprzedzono charakterystyką ceramicznych mikrosfer wchodzących w ich skład. Do oceny przydatności użytkowej wytypowano pięć rodzajów farb różniących się technologią wytwarzania, właściwościami fizycznymi i użytkowymi, a także zastosowaniem. Ocenę farb przeprowadzono na podstawie takich wskaźników, jak: odporność powłok na szorowanie na mokro; zdolność krycia ścian farbą charakteryzowaną współczynnikiem kontrastu; współczynnik odbicia; odporność na brudzenie; ekwiwalentna grubość warstwy powietrza oraz współczynnik przenikania wody. Wielokryterialną ocenę scharakteryzowano za pośrednictwem wskaźnika przydatności użytkowej uwzględniającego wszystkie wymienione parametry. Stwierdzono, że największą przydatność użytkową wykazała lateksowa farba najnowszej generacji, wykorzystująca innowacyjną technologię z zastosowaniem żywic najwyższej klasy oraz wosków syntetycznych.
EN
The paper presents a multicriteria assessment of the usability of ceramic paints for interiors, with particular emphasis on latex paints. Five types of paints differing in manufacturing technology, physical and functional properties as well as application directions were selected for the evaluation. The assessment of paints was carried out on the basis of such indicators as: resistance of wet scrubbing coatings, ability to cover walls with paint characterized by contrast ratio, reflection coefficient, dirt resistance, equivalent air layer thickness and water penetration coefficient. The multi-criteria rating was characterized by a usefulness index taking into account all of the mentioned parameters. It was found that the highest usefulness was demonstrated by latex paint of the latest generation, using innovative ceramic technology, based on the highest quality resins and synthetic waxes.
EN
The aim of the following study was to compare a few methods of river regulations and indicate the one which fully meets technical regulative standard and concurrently ensures protection of the watercourse ecosystem. According to the sustainable development rules it is of the most importance in every human activity to compromise between developmental and environmental needs of current and future generations. Therefore, both technical criteria related to flood safety and environmental ones were taken into consideration in the analysis. Field study was conducted in vegetation stage between 2008 and 2014 in small and medium lowland watercourses in Lower Silesia. The research comprised of measurements and descriptions of selected technical and environmental elements of a complex system of the watercourse river bed. Basing on obtained results a multicriterial assessment of the effects of the works was conducted. In order to assess the results an Analytic Hierarchy Process (AHP) was used in the study. It facilitated the creation of linear ranking of river beds and indicate the most optimal solution in terms of sustainable development. Such methods have not been applied in solving problems connected with river regulation. That’s why this study aims also at checking the utility of this method in decision making in both planning and regulation works realization. Results of the study indicate high usefulness of AHP method in the decision-making process.
PL
Celem pracy było porównanie kilku metod regulacji rzek oraz wskazanie tej, która w maksymalnym stopniu spełnia wymagania techniczne regulacji i równocześnie zapewnia ochronę ekosystemu koryta cieku. Zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju w każdej działalności człowieka bardzo ważne jest znalezienie kompromisu między rozwojowymi i środowiskowymi potrzebami obecnych i przyszłych pokoleń. Dlatego w analizie uwzględniono zarówno kryteria techniczne, związane z bezpieczeństwem powodziowym, jak i przyrodnicze. Badania terenowe wykonano w okresach wegetacyjnych w latach 2008–2014 w małych i średnich ciekach nizinnych na Dolnym Śląsku. Badania obejmowały pomiar i opis wybranych technicznych i przyrodniczych elementów złożonego systemu koryta cieku. Na podstawie wyników badań dokonano wielokryterialnej oceny skutków robót. W tym celu zastosowano metodę analizy hierarchicznej problemu (Analytic Hierarchy Process, AHP). Umożliwiło to utworzenie liniowego rankingu koryt rzecznych oraz wskazanie najbardziej optymalnego rozwiązania w aspekcie zrównoważonego rozwoju. Metody tego typu nie były dotychczas stosowane w rozwiązywaniu problemów związanych z regulacją rzek. W związku z tym praca ma również na celu sprawdzenie przydatności tej metody do podejmowania decyzji na etapie planowania i realizacji robót regulacyjnych. Wyniki badań wskazały na dużą przydatność metody AHP w procesie decyzyjnym.
PL
W artykule przedstawiono analizę wyboru sposobu zasilania w energię pierwotną wyspowych układów energetycznych z wykorzystaniem LNG. Skroplony gaz ziemny staje się istotnym nieodnawialnym nośnikiem energii z punktu widzenia bezpieczeństwa energetycznego. Jego zastosowanie w wydzielonych systemach zaopatrzenia w ciepło może być atrakcyjną alternatywą dla innych nieodnawialnych źródeł energii, zwłaszcza tam, gdzie nie ma dostępu do sieci gazowej. Wybór sposobu zasilania w paliwo pierwotne wyspowego układu zaopatrzenia w ciepło powinien być traktowany jako problem wielokryterialny. W artykule przedstawiono wielokryterialną analizę wyboru sposobu zasilania w paliwo pierwotne na przykładzie wybranego wyspowego układu zaopatrzenia w ciepło.
EN
The paper presents analysis of the choice of primary energy source for an island type heating systems based on liquefied natural gas (LNG). LNG is important from energy security point of view primary energy source. Its utilization in heating system of an island type can be attractive option comparied to other fossil fuels, especially where there is no access to the natural gas network. The choice of the primary energy used for the supply of an island type heating system should be regarded as multi-criteria problem. The paper presents multi-criteria analysis of the choice of primary energy supply to the chosen island type heating system.
5
Content available remote Infrastruktura portów lotniczych w Unii Europejskiej
PL
Głównym motorem rozwoju portów lotniczych w Polsce jest rozwój gospodarczy i koordynacja gospodarki z partnerami Unii Europejskiej. Rozwój transportu lotniczego w Polsce wynika również z rozwoju społecznego i potrzeb kulturowych, umożliwia on przemieszczanie ludzi i ładunków na znaczne odległości w krótkim czasie. Kluczową rolę we właściwym funkcjonowaniu portu lotniczego odgrywa dopasowanie przepustowości poszczególnych elementów jego infrastruktury do występującego zapotrzebowania na usługę transportową. Do oceny wybrano arbitralnie 131 portów lotniczych (kryterium wyboru była dostępność danych i w miarę reprezentatywna grupa aglomeracji Europy). Analiza parametrów portów europejskich pozwoliła na ustalenie tendencji rozwojowych portów.
EN
The main factor of growth Polish airports is economic development and coordination of economy with European Union partners. The growth of air transport in Poland follows from social and cultural needs. It allows to transfer people and cargo far distance in quick time. Fundamental key in proper functioning of the airport is adjusting between capacity particular elements their infrastructure and demand of transport service. The study included a group of 131 arbitrarily chosen airports (based on the criteria of data availability and being located in a fairly representative group of European agglomerations). The analysis of characteristics of European airports allowed for the determination of airport development trends
6
Content available remote Wykorzystanie analizy wielokryterialnej w ocenie i wyborze operatora logistycznego
PL
W artykule przedstawiono możliwości zastosowania metody wspomagającej podejmowanie decyzji w procesie wyboru operatora logistycznego – hierarchicznej analizy problemu (procesu) AHP (ang. Analytic Hierarchy Process). Właściwie dokonana ocena operatorów logistycznych pozwoli klientom na podjęcie decyzji o zleceniu im usług oraz może stanowić bodziec dla samych firm do wprowadzenia usprawnień.
EN
In the article are presented possibility to use the method to help decisionmaking in the process of choosing the logistics service provider – Analytic Hierarchy Process AHP . Properly assessment the logistics service provider will allow customers to make a decision to outsource their services and may provide an incentive for companies to introduce improvements
EN
Previous investigations of the authors surveyed the possibility of applying interval methods to seek the Paretofront of a multicriterial nonlinear problem. An efficient algorithm has been proposed and its implementation in a multicore environment has been done and tested. This paper has two goals. First one is to tune the developed algorithm to increase the speedup of the multi-threaded variant. The second one is to extend the algorithm to compute not only the Paretofront (in the criteria space), but also the Pareto-set (in the decision space). Numerical results for suitable test problems are presented.
8
Content available remote Basic multicriterial analysis in games with coalitions
EN
In this paper multi-criteria analysis in cooperation games (games with coalitions) is introduced. The analysis concerns the payoff distribution of coalition in game. The foundation of the discussion in this paper is that all players should get maximal payoffs. The discussion leads to applying lexicographic programming concept to analysis of the considered problem.
PL
W publikacji przedstawiono wielokryterialną analizę w grach kooperacyjnych (grach z koalicjami). Analiza dotyczy podziału wygranej między graczy w utworzonych koalicjach. Punktem wyjścia do rozważań jest przyjęcie, że każdy gracz powinien otrzymać maksymalną możliwą wypłatę. Dyskusja w pracy dotyczy wykorzystania koncepcji programowania leksykograficznego w analizie podziału wygranej koalicji.
PL
Kraków stanął przed koniecznością rozbudowy systemu gospodarki odpadami w celu realizacji zapisów prawa. Z analiz i konsultacji społecznych wynika, że jednym z elementów systemu powinna być spalarnia odpadów komunalnych. W artykule przedstawiono wyniki analizy wielokryterialnej lokalizacji zakładu termicznego przekształcania odpadów. Analizę wykonano przy uwzględnieniu różnych grup kryteriów oraz konsultując założenia i wyniki ze społecznością Krakowa.
EN
Cracow stands before necessity of englarment of waste management system to aim law regulation. Follow on analysis and society consultation one of elements of waste management system should be incineration plant. Article shows multicriterial analysis results of location of incineration plant. Multicriterial analysis was done comply different group of criteria, brief fore design and results was consult with Cracow society.
10
Content available remote Wielokryterialna analiza czasowo-kosztowa w sieci PERT
PL
W artykule przedstawiono dwukryterialną analizę czasowo-kosztową przy planowaniu realizacji przedsięwzięć. Przyjęto dwa kryteria minimalizujące: ryzyko niedotrzymania terminu dyrektywnego oraz poniesione koszty. Sformułowano zadanie w postaci leksykograficznego programu matematycznego.
EN
This article presents multicriterial analysis on PERT network. There are two criteria taken under consideration: minimizing risk that the directive time will be over and minimizing of cost. The problem is defined by lexicographical mathematical programme.
EN
The presented subject is part of a sequence of complex energy safety issues covering the present state and perspectives of providing Poland with energy raw minerals. An attempt was made to theoretically analyze factors determining the growth or decrease of energy safety level, with an evaluation model of energy safety model as an outcome. This model was based on the multicriterial analysis method. The input data for the analysis came from scenarios described in governmental documents: . ,,Assumptions of Poland's energy by the year 2020" (Survival, Reference, Progress Plus Scenarios). . ,,Poland's energy policy by the year 2025" (Treaty, Coal Basic, Gas Basic, Efficiency Variants). The eighth scenario was the author's variant, which according to the Authors enables maximization of the assumed partial evaluation parameters. The analysis of the model indicated a multiaspect character of the energy safety problems A vast range of quantitative and qualitative factors had to be accounted for. As a result of the analysis a quantitative analysis of specific scenarios was presented under the angle of providing energy safety for Poland.
PL
Podjęty temat ma na celu próbę przedstawienia złożoności problemów, które należy uwzględnić w ocenie bezpieczeństwa energetycznego. Bezpieczeństwo energetyczne jest pochodną bilansu energetycznego oraz zjawisk, które towarzyszą jego tworzeniu, dlatego też w artykule przedstawiono podstawowe informacje z zakresu kształtowania się bilansu paliwowo-energetycznego Polski w latach 1950-2003. Dokonano również analizy znaczenia poszczególnych nośników energii dla gospodarki krajowej w perspektywie roku 2020. Analiza ta objęła prognozy zapotrzebowania na energie pierwotną określone w dokumencie ,,Założenia polityki energetycznej Polski do 2020 roku" oraz "Polityce energetycznej Polski do 2025 roku". Projekcje zapotrzebowania zestawiono ze sobą celem zbadania różnic w prognozowanych bilansach energetycznych Polski. Wykazane rozbieżności dotyczą przede wszystkim początkowych lat ujętych w prognozach (lata 2005-2010) co jednoznacznie wskazuje na dużą dezaktualizacje przyjętego modelu zapotrzebowania określonego w ,,Założeniach polityki energetycznej Polski do 2020 roku". Jak wykazano, perspektywy bilansu energetycznego mimo istotnej modyfikacji (w stosunku do stanu obecnego) związane będą nadal z dominacja paliw stałych. Determinantą takiego stanu rzeczy jest bogata baza surowcowa oraz rozbudowana infrastruktura wydobywcza i przetwórcza. Tym niemniej w świetle przeprowadzonej analizy, w horyzoncie następnych piętnastu lat rysuje się niezależnie od przyjętej prognozy i scenariusza, rosnące znaczenie paliw węglowodorowych oraz szeroko pojętej energetyki odnawialnej. W artykule dokonano semantycznej analizy pojęcia bezpieczeństwa energetycznego formułowanego w sposób odmienny m.in. w wspomnianych dokumentach. Wykazano, iż zróżnicowanie przedstawianej definicji bezpieczeństwa energetycznego wynika z trudności ujęcia wielopłaszczyznowości zagadnienia w jedną zwartą regułę. Nieostrość i wieloaspektowość bezpieczeństwa energetycznego przejawia się w fakcie, iż można go odnosić do bezpieczeństwa lokalnego jak i międzynarodowego można również rozpatrywać zagadnienie w szeregu kryteriów o przeciwstawnym charakterze np. ekonomicznym, środowiskowym czy społecznym. Wszystko to sprawia, iż analiza bezpieczeństwa energetycznego obarczona jest problemem subiektywności oceny. Ocena ta uzależniona jest każdorazowo od ważności poszczególnych komponentów określających fragmentarycznie badane zagadnienie. Istotność oraz dobór komponentów bezpieczeństwa energetycznego określana jest zazwyczaj w sposób autorytatywny na bazie dostępnych przesłanek przez decydenta lub decydentów. W praktyce sprowadza się to zazwyczaj do określenia wybranych wskaźników oceny cząstkowej na bazie, których w sposób intuicyjny formułuje się ogólną ocenę bezpieczeństwa energetycznego. Na powyższą analizę nakłada się również konieczność rozpatrywania czynników, których spełnienie jest wzajemnie sprzeczne. Analizę taką cechuje brak powtarzalności oceny, z uwagi na różny i często nie usystematyzowany proces określania bezpieczeństwa energetycznego. Końcowa ocena częstokroć sprowadza się do stwierdzenia czy i w jakim stopniu bezpieczeństwo energetyczne Jest zagrożone. Jest to Istotny mankament me tylko w trakcie procesu oceny, ale również w przypadku potrzeby monitorowania stanu bezpieczeństwa energetycznego. Biorąc pod uwagę powyższe uwarunkowania z wiązane z trudnościami określenia bezpieczeństwa energetycznego zaproponowano model jego oceny oparty na analizie wielokryterialnej. Wykorzystanie analizy wielokryteńa1nej do budowy modelu oceny bezpieczeństwa energetycznego zostało podyktowane koniecznością rozpatrywania szeregu czynników takich jak samowystarczalność, wskaźnik dywersyfikacji, wielkość zapasów, sytuacja polityczna, koszty środowiskowe, itp. których łączne rozpatrywanie wymaga poszukiwania rozwiązania będącego kompromisem miedzy kilkoma funkcjami celu. Brak możliwości mierzenia i monitorowania wszystkiego i związane z tym koszty, narzucają konieczność przyjęcia listy wskaźników oceny cząstkowej w śród których obok wskaźników ilościowych znaczna część zajmują wskaźniki natury jakościowej. Zasadniczym zadaniem wskaźników jest zobrazowanie stopnia realizacji przyjętych celów zawartych w definicjach bezpieczeństwa energetycznego. Dlatego też w pracy zaproponowano zestaw wskaźników oceny cząstkowej stanowiący pewne instrumentarium przeprowadzonej analizy. Dokonano podziału i weryfikacji przyjętych wskaźników ze względu na główne czynniki opisujące kształt bezpieczeństwa energetycznego oraz poziom ich istotności. Zaproponowano również kila systemów nadawania wag poszczególnym wskaźnikom wraz z preferowaną w analizie bezpieczeństwa metodą AHP. Końcowy etap pracy obejmuje przedstawienie przykładu analizy bezpieczeństwa energetycznego przeprowadzonego za pomocą zaproponowanej metodologii. Podstawą analizy stały się scenariusze rozwoju sytuacji energetycznej zawarte w przytoczonych wcześniej dokumentach tj. scenariusze przetrwania, odniesienia, postępu plus, traktatowy, podstawowy węglowy, podstawowy gazowy i efektywności. Jako ósmy przedstawiono scenariusz autorski cechujący się maksymalizacją wskaźników pod kątem zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego. Przeprowadzona analiza dotyczyła nośników energii pierwotnej a więc węgla kamiennego, ropy naftowej gazu ziemnego oraz energii odnawialnej wg prognoz dla roku 2020. Otrzymane wyniki odzwierciedlają stopień realizacji celów zapisanych w definicji bezpieczeństwa energetycznego. Przedstawione wielkości wskaźnika końcowej oceny stanowią pewną hierarchizacje scenariuszy rozwoju sytuacji energetycznej pod kątem poziomu bezpieczeństwa energetycznego uwzględniając m.in. imperatyw pewności dostaw, aspekty ekonomiczne, środowiskowe oraz polityczne. Zaproponowana w pracy metodyka oceny bezpieczeństwa energetycznego nie zwalnia co prawda decydenta z odpowiedzialności za przeprowadzoną analizę, czyni jednak proces oceny bardziej komfortowym, racjonalnym, przez co zarówno czas podejmowania decyzji jak i ich jakość mogą ulec wyraźnej poprawie.
PL
W pracy przedstawiono skrócony opis orginalnej metody analizy wielokryterialnej bazującej na wykorzystaniu wewnętrznych własności rozpatrywanych kryteriów, która wyznacza mało liczny podzbiór rozwiązań reprezentatywnych . Zaprezentowano również rezultaty badań porównawczycch dotyczących wpływu rodzaju paliwa zasilającego silnik spalinowy ( nowe paliwo ekologiczne ONN i tradycyjny olej napędowy ON ), na zużycie rozpylaczy paliwa. Wielokryterialna ocena przeprowadzona przy różnej liczbie analizowanych kryteriów i różnych preferencjach dla poszczególnych kryteriów na unienormowanych i unormowanych wartościach parametrów charakteryzujących zużycie rozpylaczy paliwa po nadzorowanej eksploatacji pokazała, że stosowanie paliwa typu ONN "Standart" spowodowało zmniejszenie zużycia rozpylaczy paliwa w porównaniu ze zużyciem takich samych rozpylaczy eksploatowanych na tradycyjnym paliwie ON.
EN
The paper show a brief description of an orginal method of multicriterial analysis, based on using the internal properties of the criteria analysed. The method determines a numerically weak subset of representative solutions. Also shown are the results of comparative tests of the influence of the type of fuel used in the petrol engine (new ecological fuel(ONM) and traditional diesel fuel (ON) on the wear of the fuel nozzle. Multicriteial enalysation has shown that the use of the ONM "standard" fuel caussed a raduction in the wear of the fuel nozzle, compared with the wear of the same type of nozzles exploited on the traditional ON diesel fuel. the analysis was carried out with different numbers of the criteria analysed and different preferences for particual criteria at non- normalised and normalised values of the parameters characterising the wear of fuel nozzles after supervised exploatation.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.