Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Identifying the impact of generalization on maps of erosion dissection at different scales

Hodzinska Iryna, Hutsul Taras, Kazimir Ivan

Reports on Geodesy and Geoinformatics

|

2023

|

Vol. 115

1--8

EN

The issue of building thematic maps of erosion dissection, despite its wide demand in various fields of human activity (construction of hydraulic structures, transport and housing construction, agriculture), still has no clear rules and instructions, which causes different perceptions of the obtained mapping results by specialists. The purpose of the study is to experimentallyn identify the change in the index of erosive dissection depending on the scale of the initial data, the size of the cell, the method of constructing the thematic map, etc. The methods used in this research are the method of mathematical statistics, GIS mapping and modelling, spatial analysis, and change detection. For each of the selected methods of thematic mapping, we compiled the cartograms that allow the visual tracking of changes in the elements of the erosion network depending on the geometric characteristics of the scale and cell size. The dimensions and characteristics with optimal results were substantiated. The main feature of erosional dissection mapping of any territory is to detect the negative relief or concave upward forms. The result is a visual perception accompanied by the addition of numerical values. Estimation of erosion dissection by these methods was used in the construction of a thematic map of the foothill territory with a relatively homogeneous relief pattern. It should be noted that the change in the morphometric index happens simultaneously with the change in orographic features. Therefore, for areas with different forms of relief, the combination or use of only one of the above methods allows identifying the optimal and most accurate one among them. The use of well-established methods will facilitate the study of foothill plains or mountainous areas and will allow expanding the scope of the use of thematic maps for applied purposes and forecasting.

2

Morphometric analysis of pebbles in verification of transport processes and interpretation of palaeoenvironment: A case study from the Ogwashi Formation (Oligocene), Niger Delta Basin, Nigeria

Ogbe Ovie B., Osokpor Jerry, Emelue Chukwunomso V., Ocheli Azuka

Geologos

|

2023

|

Vol. 29, No. 1

21--31

EN

The present paper discusses a palaeoenvironmental interpretation of the Oligocene Ogwashi Formation (Niger Delta Basin, Nigeria) through morphometric analysis of pebbles, a research method essentially depending on the quantitative evaluation of pebble size and shape which change during transport processes in a range of depositional environments. The relationship of bivariate and ternary-diagram plots of independent functions was determined from freshly exposed sandstone sections in quarries at Ibusa, near Asaba, Nigeria. The grain size of pebbles ranges from fine (11.00 mm) to very coarse (41.33 mm), with a mean size of 21.05 mm (coarse pebbles). A bivariate plot of the flatness index vs maximum projection sphericity index shows 37% of the pebbles to fall within a beach (marine) environment, and 33% within a fluvial environment; the remaining 30% are uncertain. The maximum projection sphericity index vs oblate-prolate index bivariate plot indicates that 47% of pebbles fall within a marine environment and 22% within a fluvial environment, while the remaining 31% are uncertain. The sphericity-form ternary diagram plot shows that the pebbles primarily comprise bladed, platy, very bladed and very platy of near-equal proportions with minor elongate and very elongate stones, which suggests that the pebbles are diverse in origin. The sphericity-form bivariate plot indicates that the pebbles are largely of disc and blade shapes with a minor number of spherical and rod shapes. The near-equal proportion of pebbles in different segments of the bivariate and ternary diagram plots, and the wide distribution of the pebble grain sizes and shapes suggest the Ogwashi Formation is composed of redeposited sediments that likely were transported and deposited in a mix of marine and fluvial settings with possible transitional environments. In other words, the pebbles can be interpreted as marine-influenced fluvial sediments in marginal-marine settings.

3

A comprehensive study of clustering a class of 2D shapes

Kaliszewska Agnieszka, Syga Monika

International Journal of Applied Mathematics and Computer Science

|

2022

|

Vol. 32, no. 1

95--109

EN

The paper is concerned with clustering with respect to the shape and size of 2D contours that are boundaries of cross-sections of 3D objects of revolution. We propose a number of similarity measures based on combined disparate Procrustes analysis (PA) and dynamic time warping (DTW) distances. A motivation and the main application for this study comes from archaeology. The computational experiments performed refer to the clustering of archaeological pottery.

4

Differences in Troglomorphism and Sexual Dimorphism in Two Sympatric Subtroglophile Crickets of Genus Troglophilus (Insecta: Orthoptera)

Jugovic Jure, Šumer Nika

Polish Journal of Ecology

|

2021

|

Vol. 69, nr 1

35--50

EN

We investigated morphological variation and sexual dimorphism in two species of syntopic cave crickets (Troglophilus neglectus and T. cavicola) from Northern Balkans. T. cavicola is able to penetrate deeper in caves and stays there for longer periods than T. neglectus. Yet, it has not exhibited clearly stronger constructive (body size, elongation of appendages, increased spinulation) or reductive (eye reduction) traits than T. neglectus. Moreover, contrary to expectation, there is no clear association between more prolonged staying in a stable cave environment and overall lower morphological variability in T. cavicola. Only some of its morphological traits actually showed less while other showed more variation than in T. neglectus. While T. cavicola males are larger than females, there is no such difference in T. neglectus. This may help males of T. cavicola being more competitive towards overall larger T. neglectus. With the exception of the body size, overall sexual dimorphism was better expressed in larger T. neglectus. The morphospaces occupied by males and females overlap more strongly in T. cavicola than in T. neglectus, indicating that ecological niches of both sexes are better separated in the latter species.

5

Interrelations between stromatoporoid morphometric features - a quantitative approach based on specimens from the Silurian of Podolia (Ukraine) and the Devonian of the Holy Cross Mountains (Poland)

Łuczyński Piotr

Acta Geologica Polonica

|

2020

|

Vol. 70, no. 3

311--337

EN

Morphometric attributes of 705 stromatoporoid specimens from a number of exposures from the Silurian of Podolia (Ukraine) and the Devonian of the Holy Cross Mountains (Poland), representing a wide array of shallow water carbonate sedimentary environments, have been analysed. Taken into account were such parameters as: general shape of the skeleton, shape of the final growth form (living surface profile), upper surface character, latilaminae arrangement, burial ratio and type of initial surface. A number of new ratios has been introduced, designed mainly to improve the mapping of the outlines of the stromatoporoids upper surfaces. All studied specimens were treated as belonging to one group, and relations between particular attributes were tested. The results were analysed in terms of potential environmental factors influencing stromatoporoid morphometric features. Most of the distinguished attributes are common in the studied group and occur in various combinations, with an important exception of parameters designed to reflect the shape of the skeleton’s upper surface, which are distinctly predominated by convex variants. This indicates that surface concavity was a highly undesired feature among stromatoporoids. Upper surface convexity is interpreted herein as a response to the hazard of clogging of the animals pores by tiny sediment particles suspended in the bottom turbid water layer. Common low burial ratios of final living surface profiles and the occurrence of specimens with a smooth upper surface but a non-enveloping latilaminae arrangement are other reflections of this phenomenon. Burial by sediments and redeposition were also important factors governing stromatoporoid development. No direct arguments indicating photosensitivity of stromatoporoids can be deduced from the presented results. The hitherto postulated allometric tendency among stromatoporoids of starting growth as laminar forms and later adopting consecutively higher profile shapes has not been confirmed here. On the contrary, a tendency for gradual elimination of very high profile forms with increasing stromatoporoid size has been observed. The final shape of a stromatoporoid skeleton was always an effect of a combination of various agents.

6

Formy eoliczne oraz ich przekształcenia antropogeniczne na Polesiu Wołyńskim w świetle analizy źródeł kartograficznych i zdjęć satelitarnych

Subczyńska P., Petera-Zganiacz J.

Teledetekcja Środowiska

|

2018

|

T. 58

23--36

PL

Formy eoliczne doczekały się wielu opracowań, bazujących między innymi na wykorzystaniu technik teledetekcyjnych, które poszerzają możliwości badania dynamiki procesów eolicznych i przekształceń form eolicznych pod wpływem antropopresji. Artykuł prezentuje wyniki badań form eolicznych pod kątem cech morfometrycznych i przekształceń indukowanych działalnością człowieka na obszarze części Polesia Wołyńskiego ograniczonego rzekami Stochod na zachodzie i Horyń na wschodzie. Badania prowadzono przy zastosowaniu analizy mapy topograficznej Wojskowego Instytutu Geograficznego w skali 1:100 000 oraz zdjęć satelitarnych. Na obszarze badań zarejestrowano 187 form eolicznych, z czego 92 noszą ślady współczesnej antropopresji i właśnie ta grupa form podlegała szczegółowej analizie. Wśród nich zidentyfikowano przede wszystkim wydmy paraboliczne, wydmy wałowe i pola piasków eolicznych. Przekształcenia antropogeniczne i uruchamianie deflacji wynikało głównie z rozwoju szlaków drożnych w obrębie form, tworzenia podcięć drogowych, włączenia części form do pól uprawnych, chaotycznej eksploatacji piasku, wykorzystania do celów rekreacyjnych oraz zmiany zalegania poziomu wód gruntowych na skutek melioracji obszarów bagiennych znajdujących się w sąsiedztwie form eolicznych.

EN

There are a lot of results of studies concern on aeolian forms, including analysis based on remote sensing technics, which broaden possibilities of studying the aeolian processes dynamics and transformations of aeolian forms under the influence of anthropopressure. The paper presents results of research focused on morphometry of aeolian forms and recognition of zones transformed by human activity on the part of Volhynia Polesie between Stochod River on the west and Horyń River on the east. Topographic map in scale 1:100 000 published by WIG was used, as well as satellite photographs. On the study area 187 aeolian forms were recognized, including 92, which bear the marks of nowadays transformation. That forms were included into analysis. Among them there were found parabolic dunes, ridge dunes and aeolian sand covers. Anthropogenic transformation and activation of deflation were caused mainly by changing of road trails and roads undercuts, use the aeolian forms for agriculture, chaotic sand exploitation, use for recreational purposes and changing of the ground water level as the result of drainage of boggy areas in vicinity of aeolian forms.

7

The influence of the deep seated geological structures on the landscape morphology of the Dunajec River catchment area, Central Carpathians, Poland and Slovakia

Wołosiewicz B.

Contemporary Trends in Geoscience

|

2018

|

Vol. 7, iss. 1

21--47

EN

The area of the Dunajec river basin includes several geological units in the Central Carpathian region at the Polish-Slovakian borderland. The paper focuses on the geomorphometric parameters of the drainage system to recognize the influence of the deep seated geological structures on the morphology of the Dunajec river basin (Central Carpathians). The study were enriched with analysis of the geological maps and lineaments extracted from Digital Elevation Model. According to the obtained results, the massive NW-SE trending fault zones play a vital role in the geological architecture of the researched area. The development of the secondary fault structures has been determined by these dislocations and the manifestation of their activity can be observed as deformations of some of the other tectonic structures along the main fault zones, especially at the folds’ axes. Additionally, the geometric and morphometric features of the drainage system have also been influenced by the activity of these deep structures. The tectonic activity represented by the level of morphological rejuvenation, visible in the light of the morphometric parameters of the streams and the drainage basins, varies greatly between the tectonic units. This diversity is caused by both the lithological and structural features of these geological units.

8

The change of volume of the lumbar vertebrae along with aging in asymptomatic population: a preliminary analysis

Miękisiak G, Łątka D., Janusz W., Urbański W., Załuski R., Kubaszewski Ł.

Acta of Bioengineering and Biomechanics

|

2018

|

Vol. 20, no. 3

25--30

EN

Previous studies have demonstrated that, the length of the lumbar spine is decreasing with age. Despite considerable research based on sagittal measurements, little is known about the changes in the volume of vertebrae. The objective of this study was to evaluate the changes in the volume of either column of the spine with age. Materials and methods: Computed tomography scans of 62 asymptomatic subjects, performed for thoracolumbar trauma evaluation were used to create virtual 3D models. At least 10 patients were assigned to every decade of life from third to eight. We used a novel technique to measure the volume of anterior column (AC) and posterior column (PC) per each segment (a total of 310 segments). Midline sagittal images were used to measure disc height (DH) and vertebral body height (VH). Results: With age, both DH increases, whereas the VH decreases. The overall length of lumbar segment of the spine decreases with age. The volumetric measurements performed on same subjects showed that volume of both AC and PC does not change with age in females. In males, there is a weak but statistically significant correlation between AC volume and age and no change in the volume of PC. The ratio of PC:AC volume does not change with age in women, although it decreases slightly but significantly (in favor of AC) with age in males. Conclusions: The overall length of lumbar spine decreases with age. This process is not a result of mere changes in the volume of either AC or PC.

9

Morphotectonic control of the Białka drainage basin (Central Carpathians): Insights from DEM and morphometric analysis

Wołosiewicz B.

Contemporary Trends in Geoscience

|

2016

|

Vol. 5, iss. 1

61--82

EN

The Białka river valley is directly related to a deep NNW-SSE oriented fault zone. According to the results of previous morphometric analyses, the Białka drainage basin is one of the most tectonically active zones in the Central Carpathians. It is also located within an area of high seismic activity. In this study Digital Elevation Model (DEM) based, morphometric analyses were used to investigate the morphotectonic conditions of the watershed. The results reveal the relationships between the main tectonic feature and the landforms within the research area. The lineaments, as obtained from the classified aspect map, seem to coincide with the orientation of the main structures as well as the trends revealed by the theoretical Riedel-Skempton shear model. Base-level and isolong maps support the conclusion that the Białka and Biały Dunajec fault zones exert a strong influence on the morphology of the adjacent area.

10

Wpływ morfometrii Zbiornika Koronowskiego na wykorzystanie turystyczne jego wód

Szatten D., Babiński Z., Rabant H., Habel M.

Logistyka

|

2015

|

nr 4

5924--5932, CD 2

PL

Zbiornik Koronowski powstał w latach 60-tych XX wieku w wyniku przegrodzenia biegu rzeki Brdy. Autorzy analizowali wpływ morfometrii Zbiornika na turystyczne wykorzystanie jego wód. Dokonali sondowań batymetrycznych w celu identyfikacji miejsc niebezpiecznych dla żeglugi oraz obliczenia podstawowych charakterystyk morfometrycznych. Wykonali również inwentaryzację zagospodarowania turystycznego wokół Zbiornika Koronowskiego. Powstanie Zbiornika Koronowskiego przyczyniło się do rozwoju turystyki, szczególnie w jego południowej części. Wpływa na to odległość od miasta Bydgoszczy oraz lepsza infrastruktura drogowa. Warunki głębokościowe Zbiornika nie mają dużego wpływu na jego wykorzystanie.

EN

Koronowski reservoir was created in the 60’s of the twentieth century as a result of damming the Brda River. The authors analyzed the impact of morphometry of reservoir on the tourist use of its waters. For this purpose, there were made bathymetric soundings to identify dangerous places for sailing and the calculation of the basic morphometric characteristics. Also there was made an inventory of tourism development around the Koronowski Reservoir. The creation of Koronowski Reservoir has contributed to development of tourism, particularly in southern part of reservoir. It is due to the distance from the city Bydgoszcz and better road infrastructure. The depth conditions have small effect on touristic use of the reservoir water.

11

Cechy mierzalne uklei (Alburnus alburnus L.) z dolnego biegu rzeki Wisły

Dąbrowski J., Gackowski G.

Ekologia i Technika

|

2014

|

R. 22, nr 5

263--266

PL

Ukleje do badań poławiano z rzeki Wisły na początku czerwca 2012 roku na terenie miasta Toruń. Ogółem pozyskano 107 uklei, w tym 66 samic 141 samców. Na każdym osobniku przeprowadzano 16 pomiarów liniowych z dokładnością do 0,1 mm, które następnie wyrażano w procentach długości ciała. Osobniki obu badanych płci uklei z dolnego biegu Wisły charakteryzowały się bardzo zbliżoną budową ciała. Samce w porównaniu z samicami miały wyższą płetwę grzbietową i dłuższe płetwy piersiowe, lecz w praktyce różnice te są trudne do zauważenia. Ukleje z dolnego biegu rzeki Wisły kształtem ciała nie odbiegały zasadniczo od uklei żyjących w środkowym biegu tej rzeki oraz w innych rzekach.

EN

Bleaks for research were caught in the river Vistula at the beglnning of June 2012 within the city of Toruń. A total of 107 bleak were caught, including 66 females and 41 males. 16 linear measurements were conducted on each one with an accuracy of 0, l mm, later they were shown in percentage of body length. Both male and female bleak from the lower reaches of Vistula were characterised with a very similar body. Males in comparison to females had a higher dorsal fin and longer pectoral fins, however in practice those differences arę difficult to notice. Bleaks from the lower reaches of Vistula are not much different from bleaks living in middle reaches of this river or other rivers.

12

Grodziska Ziemi Chełmińsko-Dobrzyńskiej w świetle analiz geoprzestrzennych

Sobiech M.

Roczniki Geomatyki

|

2013

|

T. 11, z. 4(61)

81--92

PL

W artykule zaprezentowano wyniki analizy morfometrii wybranych grodzisk Ziemi Chełmińsko-Dobrzyńskiej na tle ukształtowania powierzchni terenu obszarów sąsiednich . Celem pracy było wskazanie powiązań między naturalnymi i antropogenicznymi formami rzeźby terenu i stopniem jej zmian w sąsiedztwie grodzisk. Wykorzystano szczegółowe numeryczne modele terenu grodzisk i ich otoczenia, dane teledetekcyjne oraz materiały geologiczno-geomorfologiczne. Badane obiekty zlokalizowane są w dwóch obszarach badawczych – wschodnim obejmującym obszar pogranicza Ziemi Chełmińsko-Dobrzyńskiej i Ziemi Sasinów oraz zachodnim obejmującym dolinę dolnej Wisły. Analizy zostały przeprowadzone na pięciu obiektach na obszarze wschodnim (Chojno, Grążawy, Księte, Nielbark, Pokrzydowo) i jednym na obszarze zachodnim (Kałdus). Wszystkie obiekty przeanalizowano w oparciu o wybrane wskaźniki morfometryczne opisujące w sposób porównywalny ich geometrię. W szczególności brano pod uwagę powierzchnię, długość i szerokość obiektu, kubaturę grodziska, wskaźnik zwartości grodziska, wskaźnik wydłużenia grodziska, ekwiwalent promienia koła i średnie wyniesienie obiektu. Przeprowadzone badania wskazują, że grodziska o małej powierzchni charakteryzują się zwartą geometrią i regularnym kształtem podstawy zbliżonym do okręgu. Ich forma jest niezależna od rzeźby terenu w miejscu lokalizacji. Grodziska o większej powierzchni mające niski wskaźnik zwartości i nieregularny zarys podstawy wykazują formę przestrzenną uzależnioną od ukształtowania powierzchni w miejscu powstania - ich forma została wkomponowana w lokalne ukształtowanie powierzchni. Oprócz tych przypadków można znaleźć także formy pośrednie łączące wskazane cechy. Cechy morfometryczne grodzisk powiązane są z ich znaczeniem w przeszłości – obiekty pełniące funkcje administracyjne w większym stopniu uzależnione były od ukształtowania powierzchni niż obiekty niewielkie, pełniące rolę strażnic. Jakościowe zmiany rzeźby terenu, jakie obserwujemy w obrębie badanych obiektów, w większym stopniu zachodziły w przypadku zwartych form o niewielkiej powierzchni, gdzie człowiek w pełni przekształcał teren pod budowę grodu. Zmiany jakościowe rzeźby terenu w miejscach lokalizacji form większych były mniejsze (mimo większych zmian przestrzennych), z uwagi na przystosowywanie formy geometrycznej grodu do zastanej sytuacji terenowej.

EN

In the paper, results of detailed analysis of morphometric parameters of selected gords (medieval Slavonic fortified settlements) and surrounding areas in Chelmno-Dobrzyn Region were presented. The purpose of the study was to indicate relationships between natural and anthropogenic elements of landform and the degree of change of natural relief in the gords localization. For the study, detailed digital terrain models of the gords and surrounding areas were used as well as remote sensing data and geological and geomorphological materials. The studied gords are located in two tested areas - borderland Chełmno-Dobrzyń Region and Sasin Region in the east and Lower Vistula Valley in the west. The detailed studies covered six different places – five gords in the eastern area (Chojno, Grążawy, Księte, Nielbark, Pokrzydowo) and one in the western area (Kałdus). The studied objects were analyzed on the basis of selected morphometric parameters comparatively describing their geometry (area, length and breadth, volume, compactness ratio, elongation, equivalent radius of the circle, the average height). The analysis of the gords studied showed that objects of small area are characterized by compact geometry and regularly shaped base usually close to a circle. Their geometrical shape is independent of local land relief. Gords of a larger area have low compactness ratio and irregular outline base; their spatial forms depend on the shape of the surface at the location. Morphometric features of the gods depend on their importance in the past – those with administrative functions depended to a greater degree on land relief than small gords serving as watch-towers.

13

Morphometric study on the lesions in the trachea wall in rats in hyperbaric oxygen therapy

Siermontowski P., Konarski M., Pedrycz A., Wojtowicz T, Ostapowicz van Damme K., Kulig M.

Polish Hyperbaric Research

|

2013

|

nr 2(43)

7--22

EN

Clinical observations and experimental research results prove the toxic effect of oxygen on the respiratory tract both in normo- and hyperbaria. The majority of available studies concern changes in the lung parenchyma, only some of them refer to the impact of hyperbaric oxygen on the respiratory tract. The objective of the study based on an animal model was to provide an evaluation of the effect of overpressure of exhaled oxygen (oxygen hyperbaria) and the time of its duration on morphological changes in the mucous and submucous membranes of the trachea. Oxygen hyperbaria corresponding to the depth of 5 – 7 metres induces temporary motor agitation and increased aggression in rats lasting from 3 to 20 minutes. Further rises of oxygen pressure cause a reduction of the agitation, whereas at the depth of 40 m it results in extreme weakening of the breathing activity and leads to the animals’ death.Growing oxygen hyperbaria causes thickening of both the mucous and submucous membranes of the rats’ trachea accompanied by narrowing of its lumen. The changes are intensified with prolonged duration of hyperbaric oxygen therapy. The most serious morphological changes were observed in the submucous membrane of the trachea. The dominant lesion consisted of an interstitial oedema with the widening of the vascular bed. Progressing hyperbaria caused thickening of the mucous and submucous membranes with a simultaneous reduction of the trachea lumen. Similar tendencies persisted with prolonged duration of hyperbaria.

PL

Obserwacje kliniczne oraz wyniki badań doświadczalnych dowodzą toksycznego działania tlenu na drogi oddechowe zarówno w normo - jak i hiperbarii. Większość dotychczasowych opracowań dotyczy zmian w miąższu płucnym, tylko pojedyncze odnoszą się do wpływu hiperbarii tlenowej na drogi oddechowe. Celem badań własnych na modelu zwierzęcym, była ocena wpływu nadciśnienia tlenu wdychanego (hiperbarii tlenowej) i czasu stosowania tego nadciśnienia na zmiany morfologiczne w błonie śluzowej i włóknistej tchawicy. Hiperbaria tlenowa odpowiadająca głębokości do 5 - 7 metrów wywołuje u szczurów przejściowe, trwające od 3 do 20 minut pobudzenie ruchowe i zwiększenie agresywności. Dalsze zwiększanie ciśnienia tlenu powoduje zmniejszenie ich ruchliwości, a na głębokości do 40 m doprowadza do ekstremalnego osłabienia oddychania i padania zwierząt. Narastanie hiperbarii tlenowej powoduje u szczurów pogrubienie zarówno błony śluzowej jak i włóknistej tchawicy, przy równoczesnym zwężeniu jej światła. Zmiany te narastają wraz z wydłużaniem czasu działania hiperbarii tlenowej. Wśród tych zmian dominował obrzęk śródmiąższowy z poszerzeniem łożyska naczyniowego. W miarę narastania hiperbarii obserwowano pogrubienie błony śluzowej i włóknistej, przy równoczesnym zmniejszaniu się światła tchawicy. Podobne tendencje utrzymywały się wraz z narastaniem czasu działania hiperbarii.

14

Measurable traits of perch (Perca fluviatilis L.) living in a lower course of the vistula river

Dąbrowski J., Chachaj B., Gackowski G.

Ekologia i Technika

|

2013

|

R. 21, nr 1

12-15

EN

The research material comprising 76 perches (Perca Jluuia tilis L.) was obtained from the Vistula river in the city of Toruń. The fishings were made using a spinning rod, from mid-July to mid-October in 2010 and 2011. Twenty-three linear measurements were taken of each fish. Measurable traits were expressed in the percentage of body length and for each of them the following were calculated: arithmetic mean, standard deviation and coefficient of variation. Positive and statistically significant dependencies of measurable traits under analysis on perch's body length were observed. The coefficient of correlation oscillated between r= 0,727 (relation between the length of caudal fin upper lobe and body length) and r= 0,992 (relation between total body length and body length). Perches from the lower course of the Vistula River, when compared with perches living in different rivers, demonstrated slightly lower dorsal fin (D2) and anal fin (A), and, in comparison with lake perches, they were characterized with shorter caudal peduncle. Overall, it can be concluded that the perch under analysis substantially did not diverge in terms of body shape from a typical shape known for this species.

PL

Materiał do badań w liczbie 76 osobników okonia (Perca fluviatilis L.) pozyskano z rzeki Wisły na terenie miasta Toruń. Połowów dokonywano za pomocą wędki spinningowej od połowy lipca do połowy października w 2010 i 2011 r. Na każdym osobniku wykonano dwadzieścia trzy pomiary liniowe. Cechy mierzalne wyrażono w procentach długości ciała i dla każdej z nich obliczano: średnią arytmetyczną, odchylenie standardowe i współczynnik zmienności. Stwierdzono dodatnie i statystycznie istotne zależności badanych cech mierzalnych od długości ciała okonia. Wartość współczynnika korelacji wahała się od r= 0,727 (zależność długości górnego płata płetwy ogonowej od długości ciała) do r= 0,992 (zależność długości całkowitej ciała od długości ciała). Okonie z dolnego biegu rzeki Wisły w porównaniu z okoniami z innych rzek miały nieco niższą płetwę grzbietową (D2) i odbytową (A), a w porównaniu z okoniami z jezior charakteryzowały się krótszym trzonem ogonowym. Ogólnie można przyjąć, że badane okonie nie odbiegały zasadniczo kształtem ciała od typowej formy opisanej dla tego gatunku.

15

Shells of Unio tumidus (Bivalvia, Unionidae) from an archeological site and contemporary population inhabiting the same lake

Ożgo M., Bogucki Z., Nowakowska M.

Polish Journal of Ecology

|

2012

|

Vol. 60, nr 4

839--844

EN

Mollusc shells from archaeological excavations are often well preserved and allow for species identification and measurements. Large shell assemblages can provide information for environmental reconstruction and investigation of anthropogenic impacts. In this study we compare freshwater mussel shells from a shell midden excavated on a lake island in northern Poland, dated 2,700–2,600 BP, with contemporary populations from that lake. No changes in species composition occurred, with only Unio tumidus and Anodonta sp. present in the prehistoric sample, and Unio tumidus and Anodonta anatina in the contemporary one. In both the archaeological and contemporary samples, shells of Unio tumidus were relatively small (mean shell length 49.3 ± 5.2 mm, max 64 mm, and 46.0 ±5.9 mm, max 61 mm, respectively). However, the values of all measured characteristics (length, height, mass, and thickness) were significantly lower in the contemporary compared to prehistoric shells. In modern times, in the region of the study largescale forest clearing and conversion of land into agricultural areas occurred; presently areas of intensive agriculture directly adjoin the lake. Dwarfing of the shells likely results from anthropogenic deterioration of mussel habitat.

16

Cechy morfometryczne ziarniaków żyta przechowywanego w silosie

Guz T., Kobus Z., Kusińska E., Nadulski R.

Inżynieria Rolnicza

|

2012

|

R. 16, nr 4, t. 1

71-79

PL

Praca przedstawia metodykę i wyniki oceny zmian cech geometrycznych ziarna żyta odmiany Słowiańskie po przechowywaniu w warunkach symulowanego laboratoryjnie obciążenia. Naciski o wartościach 35, 52 oraz 70 kPa były wywoływane w specjalnych cylindrach symulujących warunki przechowywania w silosie. Celem pracy było ustalenie przebiegu zmian cech geometrycznych nasion w zmiennych warunkach ich przechowywania (wilgotności: 14, 16, 18 20, 22 i 24% i temperaturze: 6°C oraz 20°C). Pomiary cech geometrycznych przeprowadzono z użyciem systemu SVISTMET. Wyniki badań wskazują, że zmiany wielkości ziaren (statystycznie nieistotne) występują tylko w skrajnych warunkach przechowywania (20°C, 52 i 70 kPa) w warunkach wysokiej ich wilgotności (ponad 20%), która była głównym czynnikiem tych zmian. Kształt ziaren, wyrażony zdefiniowanym współczynnikiem, ulegał zmianom tylko w warunkach podwyższonej wilgotności (20-24%) i nacisku (70 kPa), co związane jest ze zwiększona plastycznością ziaren.

EN

The work presents methodology and evaluation of changes of geometric features of rye grain of Slavic variety after storing in the conditions of load simulated in a laboratory. Pressures of 35, 52 and 70 kPa value were incurred in special cylinders which simulated conditions of storing in a silo. The purpose of the work was to determine the course of changes within geometric features of grains in variable conditions of storing (humidity: 14, 16, 18, 20, 22 and 24% and temperature: 6°C and 20°C). Measurements of geometric features were taken with the use of SVISTMET system. The results of the research prove that changes in the grain size (statistically insignificant) occur only in extreme storing conditions (20°C, 52 and 70 kPa) in the conditions of their high moisture (over 20%), which constituted the main factor of these changes. Grain shape, expressed with a defined coefficient, was subject to changes only in the conditions of raised moisture (20-24%) and pressure (70kPa) which is connected with increased elasticity of grains.

17

Zastosowanie tomografii komputerowej w ocenie morfometrycznej kręgosłupa szyjnego pod kątem bio-stabilizacji

Ciupik L. F., Kierzkowska A., Jacek P.

Engineering of Biomaterials

|

2011

|

Vol. 14, no. 106-108

89--94

18

Cechy mierzalne uklei (Alburnus alburnus L.) z Kanału Bydgoskiego

Dąbrowski J., Gackowski G., Hoffa M.

Ekologia i Technika

|

2010

|

R. 18, nr 6

306-309

PL

Do badań cech mierzalnych uklei (Alburnus aibwnus L.) z Kanału Bydgoskiego odłowiono 118 osobników, w tym 82 samice i 36 samców. Na każdym osobniku dokonano 17 pomiarów linlowych z dokładnością do 0,1 mm. Następnie analizowane cechy mierzalne wyrażano w procentach długości ciała. W kilku cechach mierzalnych odnotowano statystycznie istotne różnice między wartościami średnimi samic i samców, lecz w praktyce są one trudne do uchwycenia. Ukleje z Kanału Bydgoskiego w porównaniu z uklejami z rzeki Brdy posiadały dłuższy trzon ogonowy, były mniej wygrzbiecone i w większości posiadały mniejsze płetwy. Badane osobniki bytujące w kanale budową ciała były bardziej zbliżone do uklei zasiedlających jeziora aniżeli rzeki.

EN

In order to check the measurable traits of bleak (Alburnus alburnus L.) from Bydgoski Canal, 118 specimens were caught, including 82 females and 36 males. 17 linear measurements of every specimen were taken within an accuracy of O. l mm. The analyzed measurable traits were expressed as a percentage of body length. As far as some measurable traits were concerned, statistically significant differences between mean values in males and females were found; however, in practice they are difficult to notice. Compared with the bleak from Brda River, the bleak from Bydgoski Canal have longer peduncle, they have smaller dorsal ridges, and most have smaller fins. When it comes to the body structure, the tested specimens living in Bydgoski Canal are more similar to the bleak inhabiting lakes than rivers.

19

Classification of morphometric units from digital terrain models: applications in land cover classification

Lozano Parra F. J. F. J., Gutiérrez Á. G., Fernández M. P., Lavado Contador J. F.

Roczniki Geomatyki

|

2009

|

T. 7, z. 2

83-89

EN

In this work a methodological purpose for landforms classification is proposed, based on the analysis of DTMs. In addition, land use and vegetation cover units in the farm were mapped. Finally, the relationship between landforms and land use-vegetation cover units was explored.

PL

Formy terenu tradycyjnie były analizowane przez kartowanie analogowe, jednakże rozwój komputerów umożliwił wprowadzenie informacji cyfrowej, opartej na danych odniesionych przestrzennie. Informacja ta może być wykorzystana do tworzenia precyzyjnych modeli zmiennych morfometrycznych, które wyrażają ciągłe przestrzennie zjawisko bądź konkretne cechy terenu. Na podstawie tych właśnie modeli można wykonywać złożone analizy krajobrazu oparte na parametrach ilościowych, takich jak: wysokość nad poziomem morza, nachylenie, krzywizna, czy chropowatość. Głównym celem niniejszej pracy jest sklasyfikowanie terenu w jednorodne geomorfometryczne jednostki za pomocą numerycznych modeli terenu (NMT) i ich pochodnych oraz odniesienie tych jednostek do obszarów pokrytych roślinnością. Badanie przeprowadzano na terenie gospodarstwa rolnego, typowego dla pastwisk w południowo zachodniej Hiszpanii. Numeryczne modele terenu utworzono na podstawie warstwic i wysokości z wielkością piksela równą 5 metrów, a formy terenu na obszarze badania skartowano przy użyciu algorytmów klasyfikacji nienadzorowanej (grupowanie ISOdata i K- średnich). Metody te pozwalają na grupowanie wartości w dowolnie określonej liczbie klas, czego skutkiem jest klasyfikacja jednostek morfometrycznych. Wynikowe jednostki morfometryczne okazały się użytecznym narzędziem w procesie wyjaśniania rozmieszczenia roślinności. Dominującą formą rzeźby terenu na badanym obszarze są penepleny - faliste powierzchnie erozyjne z głęboko wrytymi rzekami, tworzącymi strome zbocza dolin. Na stromych zboczach dolin, ze względu na orientację terenu, pokrywa roślinna jest gęsta i zróżnicowana gatunkowo. Wyraźne zróżnicowanie w pokryciu roślinnym pojawia się również w wypukłościach i wklęsłościach terenów równinnych, a spowodowane jest to różną wilgotnością gleby wynikającą z morfologii terenu.

20

Wykorzystanie danych georadarowych SRTM-3 w analizie zróżnicowania ukształtowania terenu Polski

Śleszyński P.

Polski Przegląd Kartograficzny

|

2009

|

T. 41, nr 3

237-252

PL

W artykule przedstawiono analizy morfometryczne obszaru Polski. Wykonano mapy hipsometryczną, deniwelacji, spadków, kierunków nachyleń i odchyleń standardowych. W badaniach wykorzystano wysokościowe dane satelitarne SRTM-3 o rozdzielczości 3x3 (60-65x90 m), które do celów badań zgeneralizowano do siatki 125x125 m, a następnie do heksagonów o powierzchni 0,14 i 3 km2. Dane te, ze względu na szczegółowość, powinny być bardzo przydatne w analizach morfometrycznych, w tym na potrzeby praktyki.

EN

The article discusses the results of research on the differentiation of land relief in Poland based on altitude data from SRTM {Shuttle Radar Topography Mission), which is released in the resolution of 3x3 (for Poland's latitude it is 60-65x90 m). Calculations were based on the data in lower resolution done on the grid of 125x125 m. The article presents classic morphometric analyses, a hypsometric map (fig. 2) and maps of differences of relative altitudes (fig. 4), slope angles (fig. 5) and slope directions. Percentage of area in high a.s.l. altitudes and slopes by region were also calculated (tabl. 1 and 2) The author suggests a new method of presentation of differentiation of surface relief through the analysis of variation of standard relative altitude in regular geometrical figures (fig. 7). Maps of Poland in 1:5,000,000 prepared for the article were generalized using a network of hexagons of 0,14 and 3 km2 each (respectively 2,300,000 and 104,200 cells for the area of Poland), within which particular variables were averaged. The research showed high usefulness of SRTli data, particularly in scales below 1:100,000. This data is very detailed and can be applied for various morphometric analyses, which are currently revived becat of this, particularly in geomorphology, hydrology and pedology. Application of computer techniques radio reduces the time needed for tedious calculations. In the case of classic morphometric analyses high hopes are raised by data mining techniques and cluster analysis in general, which facilitate discovery of often difficult to perceive, nevertheless crucial regularities the morphometric differentiation of the Earth's surface. This can help to explain morphogenetic and landscape-forming processes. The last section of the article discusses the possibilities of application of detailed altitude data beyond the traditional range of Earth sciences (geology, physical geography), i.e. in socio-economic study and spatial economy. For more advanced application it is however necessary to eliminate the influence of some land cover forms, forests in particular. It is particularly important in lowland and flatland areas.