Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Transboundary Air Pollution in the Krakow Agglomeration Using the HYSPLIT Model

Ciepiela Maciej, Sobczyk Wiktoria

Inżynieria Mineralna

|

2023

|

no. 1

161-167

EN

The study aims to analyze the measurement data of PM10 particulate matter in the Krakow agglomeration. It develops a model of the backward trajectory of air masses to determine whether and to what extent natural phenomena, such as forest fires outside Poland, affect the level of air pollution. The article describes the process of pollutant dispersion in the Earth’s atmosphere and the principles of air monitoring in the Krakow agglomeration. The study uses 2022 measurement data from ten monitoring stations of the Chief Inspectorate of Environmental Protection in the Krakow agglomeration. Two periods of increased PM10 particulate matter were selected. On the basis of the HYSPLIT software, which uses backward air trajectories, the influx of transboundary pollution was simulated. Then, by analyzing the FIRMS fire information system, an attempt was made to document that the pollution sources considered were of natural origin and that human activity did not in any way determine the emissions and their magnitude.

PL

Celem badań była analiza danych pomiarowych pyłów zawieszonych PM10 na terenie aglomeracji krakowskiej oraz wykonanie modelu trajektorii wstecznych mas powietrza w celu określenia, czy i w jakim stopniu zjawiska naturalne, takie jak pożary lasów poza granicami Polski, wpływają na stopień zanieczyszczenia powietrza. W artykule opisano proces dyspersji zanieczyszczeń w atmosferze ziemskiej oraz zasady monitoringu powietrza w aglomeracji krakowskiej. Do opracowania posłużono się danymi pomiarowymi z 2022 r. z dziesięciu stacji monitoringu Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, znajdujących się na terenie aglomeracji krakowskiej, gdzie wytypowano dwa epizody zwiększonego stopnia zanieczyszczenia pyłami zawieszonymi PM10. Bazując na oprogramowaniu HYSPLIT, który wykorzystuje wsteczne trajektorie powietrza, przeprowadzono symulację napływu zanieczyszczeń transgranicznych. Następnie analizując system informacji o pożarach FIRMS, podjęto się próby udokumentowania, iż uwzględnione źródła zanieczyszczeń miały pochodzenie naturalne, a działalność człowieka w żaden sposób nie decydowała o emisji i jej wielkości.

2

Environmental mapping of Burkina Faso using TerraClimate data and satellite images by GMT and R scripts

Lemenkova Polina, Debeir Olivier

Advances in Geodesy and Geoinformation

|

2023

|

Vol. 72, no. 2

art. no. e45, 2023

EN

In this paper, the climate and environmental datasets were processed by the scripts of Generic Mapping Tools (GMT) and R to evaluate changes in climate parameters, vegetation patters and land cover types in Burkina Faso. Located in the southern Sahel zone, Burkina Faso experiences one of the most extreme climatic hazards in sub-saharan Africa varying from the extreme floods in Volta River Basin, to desertification and recurrent droughts.. The data include the TerraClimate dataset and satellite images Landsat 8-9 Operational Land Imager (OLI) and Thermal Infrared (TIRS) C2 L1. The dynamics of target climate characteristics of Burkina Faso was visualised for 2013-2022 using remote sensing data. To evaluate the environmental dynamics the TerraClimate data were used for visualizing key climate parameter: extreme temperatures, precipitation, soil moisture, downward surface shortwave radiation, vapour pressure deficit and anomaly. The Palmer Drought Severity Index (PDSI) was modelled over the study area to estimate soil water balance related to the soil moisture conditions as a prerequisites for vegetation growth. The land cover types were mapped using the k-means clustering by R. Two vegetation indices were computed to evaluate the changes in vegetation patterns over recent decade. These included the Normalized Difference Vegetation Index (NDVI) and the Soil-Adjusted Vegetation Index (SAVI) The scripts used for cartographic workflow are presented and discussed. This study contributes to the environmental mapping of Burkina Faso with aim to highlight the links between the climate processes and vegetation dynamics in West Africa.

3

Próbniki pasywne jako obiecujące narzędzia do monitorowania mikrozanieczyszczeń środowiska wodnego

Godlewska Klaudia, Paszkiewicz Monika, Stepnowski Piotr

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2021

|

nr specjalny

40--46

PL

Techniki pasywne są wygodnym i wydajnym sposobem pobierania próbek w monitoringu środowiska wodnego, i mogą z powodzeniem zastąpić metody punktowego pobierania próbek. Popularne próbniki pasywne posiadają wiele zalet, m.in.: pozwalają na oznaczanie związków organicznych występujących w wodach w śladowych ilościach, umożliwiają monitorowanie szerokiej grupy związków chemicznych oraz znacznie skracają czas przygotowania próbki do analizy instrumentalnej.

4

Examples of pollutant transport models in groundwater of a municipal waste landfill - case study

Ciuła Józef

Journal of Engineering, Energy and Informatics

|

2021

|

No. 1

80--92

EN

Landfills must be constantly monitored in terms of their impact on soils, groundwater and surface water, as well as plants and air quality. Leachate with high content of inorganic and organic substances, heavy metals and toxic compounds pose particular hazard. Release of leachates from the landfill may occur as a result of insulation leakage, leading to the transfer of hazardous substances into the soil and the aquifer. This paper is an attempt to describe the structure of the mathematical model used for the analysis of groundwater flow and possible directions of contaminants migration in the aquifer of an active landfill as a result of leachate release. The models have been assessed, which indicated the necessity of validation and calibration in order to obtain credible results. The analysis of literature has shown that mathematical models are often used as a tool in scientific or industrial studies. Available software products used for modeling migration of contaminants in groundwater are a vital part in landfill management and forecasting its potential environmental impact.

PL

Składowisko odpadów jest obiektem wymagającym ciągłego monitoringu jego oddziaływania na gleby, wody podziemne i powierzchniowe, rośliny oraz powietrze. Szczególne zagrożenie stwarzają odcieki zawierające duży ładunek substancji nieorganicznych, organicznych oraz metali ciężkich i związków toksycznych. Uwolnienie odcieków z bryły składowiska może wynikać z nieszczelności jego izolacji, co skutkuje przedostaniem się do gleby i warstwy wodonośnej substancji niebezpiecznych. W artykule podjęto próbę opisu konstrukcji modelu matematycznego wykorzystywanego do wykonania analizy przepływu wód podziemnych i prawdopodobnych kierunków migracji zanieczyszczeń w warstwie wodonośnej czynnego składowiska odpadów w przypadku uwolnienia odcieków. Wykonano ocenę modeli wraz z koniecznością ich walidacji i kalibracji w celu uzyskania wiarygodnych wyników. Analiza literatury przedmiotu wykazała, że modele matematyczne są często wykorzystywane jako narzędzie w badaniach naukowych oraz branżowych. Dostępne programy komputerowe przeznaczone do modelowania migracji zanieczyszczeń w wodach podziemnych stanowią ważny element zarządzania składowiskiem i prognozy jego potencjalnego oddziaływania na środowisko.

5

Urban network of air quality measurement nodes

Swolkień Jacek, Tomaszek Marek, Halecki Wiktor

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2021

|

no. 1

23--39

EN

Smart city is a city that increases the interactivity of its components and put emphasis on their functionality. Internet of Things technology (IoT) is an innovative solution in environmental protection. Usually, information on air quality is very scattered. This paper describes the test stages of pre-implementation works, focusing on the presentation of the technical design of the measurement nodes and the assumptions of the IT project. The goal of the project Intelligent Wireless Sensor Network Infrastructure (IIBSC) is, among others, to create a dense network of air quality measurement nodes at city, district or even street level. The concept is based on Internet of Things (IoT) technology using a matrix construction tool connected to multiple identical measurement nodes located in the test area. The project developed a hardware platform supporting sensors and resistant to external factors, and an ISIMPIO information platform based on edge processing technology for processing data from air quality sensors. Due to the use of Internet of Things (IoT) technology, an edge server using edge processing was designed. Edge server provides a complete ecosystem for building edge applications that are fully optimized for seamless field work. In addition, it allows the implementation of integrated Python software, the MQ Telemetry Transport support protocol (MQTT), time-series database, firmware update over a wireless network, and built-in security system. Measuring the concentration of particulate matter and other substances in the air will be useful for specialists assessing their dynamics. The technology and test installation selected corresponds to the leading solutions in this field in Europe and, in the future, should also be extended to less urbanised areas.

PL

Inteligentne miasto to takie, które zwiększa interaktywność swoich komponentów i kładzie nacisk na ich funkcjonalność. Technologia Internetu Rzeczy (IoT) w ochronie środowiska to rozwiązanie innowacyjne. Obecnie wszystkie informacje o jakości powietrza są generalnie bardzo rozproszone. W artykule opisano testowe etapy prac przedwdrożeniowych, skupiając się na prezentacji projektu technicznego węzła pomiarowego oraz założeń projektu informatycznego. Celem badań jest stworzenie miejskiej sieci węzłów pomiaru jakości powietrza z pomiarami ziarnistymi w rejonie miasta, dzielnicy lub ulicy. Koncepcja oparta jest na technologii Internetu Rzeczy (IoT) z wykorzystaniem narzędzia do budowy macierzy połączonej z wieloma identycznymi węzłami pomiarowymi ułożonymi na badanym obszarze. Wyniki badania wykazały, że opracowano odporną na warunki zewnętrzne platformę sprzętową czujników oraz platformę informatyczną ISIMPIO IT jako technologię przetwarzania danych z czujników monitorujących jakość powietrza. Ze względu na wykorzystanie technologii Internetu Rzeczy (IoT) zaprojektowano serwer brzegowy wykorzystujący przetwarzanie brzegowe. Serwer zapewnił kompletny ekosystem do tworzenia aplikacji brzegowych, które są w pełni zoptymalizowane pod kątem bezproblemowej pracy w terenie. Ponadto pozwolił na implementację zintegrowanego oprogramowania Python, obsługę MQ Telemetry Transport (MQTT), bazę danych szeregów czasowych, aktualizację oprogramowania układowego przez sieć bezprzewodową oraz wbudowane zabezpieczenia. Pomiar stężenia pyłu zawieszonego i innych substancji w powietrzu będzie przydatny do oceny ich dynamiki przez specjalistów. Wybrana przez nas technologia i instalacja testowa odpowiada wiodącym rozwiązaniom w tej dziedzinie w Europie, a w przyszłości powinna zostać rozszerzona również na obszary mniej zurbanizowane.

6

Modelling the migration of anthropogenic pollution from active municipal landfill in groundwaters

Ciuła Józef

Architecture Civil Engineering Environment

|

2021

|

Vol. 14, no. 2

81--90

EN

Landfill requires a systematic monitoring of its impact on groundwater and surface waters. The paper presents the modeling of pollution migration for cases when leachate penetrates the aquifer layer. For this purpose, a conceptual hydrodynamic model of the aquifer was developed in the program Visual ModFlow Pro, which is a spatial two-layer model. Chloride ion was used as an indicator defining the rate of pollution migration. The results of calculations and modeling of pollution migration in soil-water conditions demonstrated that it is practically impossible for pollutants to penetrate the aquifer, since a sufficient protection is provided by artificial insulation and a layer of sandy clays. A potential pollution migration to groundwater can only occur after a rupture - damage to the insulation layer. In such a case, vertical infiltration will be taking place in the 4aeration zone for a relatively long period, while the migration of pollutants already in the saturation zone (hydrated) will be taking place at a relatively high speed.

7

Optimization and Evaluation of Calibration for Low-cost Air Quality Sensors: Supervised and Unsupervised Machine Learning Models

Zhivkov Petar

Annals of Computer Science and Information Systems

|

2021

|

Vol. 25

255--258

EN

With the advancement of air pollution management, low-cost sensors are increasingly being used in air quality monitoring, but the data quality of these sensors is still a major source of concern. In this paper, data from five air monitoring stations in Sofia were compared to data from fixed low-cost PM sensors. The values of atmospheric pressure from low-cost sensors and the effects of relative humidity were investigated. A two-step model was created to refine the calibration process for low-cost PM sensors. At first, we calibrated the sensors with five separate supervised machine learning models and then the ANNf inal model with anomaly detection completed the results. The ANN-final model improved the R2 values of the PM10 determined by low-cost sensors from 0.62 to 0.95 as compared to standard instruments. In conclusion, the two-step calibration model proved to be a positive solution to addressing low-cost sensor efficiency issues.

8

Próbniki pasywne jako obiecujące narzędzia do monitorowania mikrozanieczyszczeń środowiska wodnego

Godlewska Klaudia, Paszkiewicz Monika, Stepnowski Piotr

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2020

|

nr 2

28--34

PL

Technika pasywnego pobierania próbek stała się ważną metodą monitorowania środowisko wodnego. Urządzenia pasywne dostarczają informacji o średnim ważonym w czasie (TWA, ang. time-weighted average) stężeniu związku docelowego w wodzie, co stanowi znaczącą przewagę tej techniki nad metodą punktowego pobierania próbek, która daje możliwość określenia stężenia analitu jedynie w danym czasie i miejscu pobierania próbki. Ostatnio próbniki pasywne skonstruowane do pobierania rozpuszczalnych w wodzie związków chemicznych, w tym próbniki typu POCIS (ang. polar organic chemical integrative sampler) oraz Chemcatcher, zostały z powodzeniem zastosowane w wodnych komponentach środowiska. Z tego względu w niniejszym artykule przeglądowym zebrano dane odnośnie możliwości aplikacyjnych wyżej wspomnianych próbników. Opisano również zasadę działania urządzeń pasywnych, przedstawiono ich budowę oraz scharakteryzowano zalety i wady technik pasywnych.

EN

The passive sampling technique has become on important method for monitoring the aquatic environment. Passive devices provide information on the Time-Weighted Average (TWA) concentration of a target compound in water, which is a significant advantage of this technique over the method of point sampling, which enables to determine the concentration of an analyte only at a given time and at the place of collecting a sample. Recently, passive samplers constructed for the uptake of water-soluble chemical compounds, including POCIS (Polor Organic Chemical lntegrative Sampler) and Chemcatcher samplers, have been successfully used in aqueous environmental components. Therefore, this review article gathers data on the application possibilities of the above-mentioned samplers. Moreover, the principle of operation of passive devices is described, their construction is presented and the advantages and disadvantages of passive techniques are characterized.

9

Monitoring mikrobiologiczny środowiska

Sztucki Damian

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2020

|

R. 25, nr 1

12--14, 19

10

Monitoring środowiska gruntowego w Polsce

Jaguś Andrzej

Inżynieria Ekologiczna

|

2020

|

Vol. 21, nr 3

24--32

PL

W artykule przedstawiono systemy monitoringu środowiska przyrodniczego o zasięgu ogólnokrajowym, związane ze środowiskiem gruntowym. Pierwszy to monitoring chemizmu gleb ornych, ujawniający jakość gleb rolniczych w Polsce. Monitorowane jest 216 punktów. Problem stanowi głównie zakwaszenie gleb oraz niedobór przyswajalnego fosforu. Drugi to monitoring suszy rolniczej. Jest oparty na wyznaczaniu klimatycznego bilansu wodnego w powiązaniu ze zdolnościami retencyjnymi gleb. Stwierdzenie suszy uprawnia do uzyskania państwowej pomocy finansowej. Trzeci to monitoring osuwisk, który dotyczy głównie obszaru Karpat Polskich. Wyznaczane są tereny zagrożone ruchami gruntu, a w obrębie osuwisk analizowane są przemieszczenia powierzchniowe (pomiary GPS) i wgłębne (pomiary inklinometryczne). Opisano zakres każdego monitoringu, a także podano liczne informacje metodyczne. Zwrócono uwagę na praktyczne aspekty działań monitoringowych. Wyniki każdego monitoringu są w różnym zakresie dostępne do wiadomości publicznej, co umożliwia ich dyskutowanie.

EN

The article presents nationwide environmental monitoring systems related to the ground environment. The first system is the monitoring of chemical properties of arable soil, aiming to estimate the quality of agricultural soils in Poland. Totally 216 points are being monitored. The problem is mainly soil acidification and a deficiency of available phosphorus. The second one is monitoring of agricultural drought. It is based on the determination of the climate water balance in connection with soil retention capacity. When a drought is confirmed it entitles to receive state financial assistance. The third system is the landslides monitoring, which mainly concerns the area of the Polish Carpathians. The areas endangered by ground movements are indicated, and within landslides surface of ground displacements (GPS measurements) and deep movements (inclinometric measurements ) are analyzed. The scope of each monitoring was reviewed, as well as numerous methodological information was given. The attention was paid to practical aspects of the monitoring activities. The results of each monitoring are available to be public message in varying degrees, which makes it possible to discuss them.

11

Monitoring środowiska wodnego i badania modelowe realizowane w obszarze zlewni zbiornika Kozłowa Góra

Kożuch Barbara, Ulańczyk Rafał

Gospodarka Wodna

|

2020

|

Nr 2

19--22

PL

Przedstawiono wyniki badań monitoringowych wód w obszarze zlewni zbiornika Kozłowa Góra. Badania prowadzone w latach 2017-2019 wykazały zanieczyszczenie wód biogenami, w szczególności związkami azotu i fosforu. Zanieczyszczenia te, pochodzące głównie ze źródeł rolniczych, mogą powodować sezonowe zakwity glonów sinicowych. W ramach realizowanego projektu prowadzono także działania edukacyjne.

EN

The article presents the results of monitoring research on waters in the area of the Kozłowa Góra reservoir basin. The research, carried out in 2017-2019, indicated that the waters were polluted with nutrients, nitrogen and phosphorus in particular. These pollutants, originating mainly from agricultural sources, may lead to periodical blue-green algae blooming. The project also included educational activities.

12

Przegląd prawa dotyczącego odpadów oraz obowiązki prawne i badania wymagane w przypadku gospodarowania odpadami paleniskowymi

Malara Magdalena

Energetyka

|

2020

|

nr 9

508--514

PL

Temat odpadów w ustawodawstwie krajowym występuje w wielu ustawach i rozporządzeniach wykonawczych. Najważniejsze akty prawne to: Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska oraz rozporządzenia do tych ustaw. W przypadku profesjonalnego gospodarowania odpadami w ustawodawstwie polskim występuje kilka pozwoleń/zezwoleń w tym zakresie, np. pozwolenie zintegrowane, pozwolenie na wytwarzanie odpadów, zezwolenie na przetwarzanie odpadów oraz zezwolenie na zbieranie odpadów. Obecnie na polskim rynku występują trzy rodzaje odpadów: inne niż niebezpieczne i obojętne, niebezpieczne i obojętne. Odpady paleniskowe powstające w konwencjonalnych elektrowniach/elektrociepłowniach zawierają się w grupie 10, w podgrupie 10 01 Katalogu odpadów. W przypadku składowania tych odpadów na składowiskach (w procesie D5) wymagane są dwa rodzaje badań: podstawowej charakterystyki odpadu wraz z tzw. testem zgodności oraz struktury i składu masy składowanych odpadów.

EN

The issue of waste in the national legislation appears in many acts and implementing regulations. The most important legal documents include The Act on Waste of 14 December 2012, The Act of 27 April 2001: Environmental Protection Law and their corresponding regulations. As regards professional waste management, the Polish legislation comprises several permits/licenses, e.g. integrated permit, waste generation permit, waste treatment permit and waste collection permit. At present on the Polish market there are three types of waste: hazardous, neutral and other than hazardous and neutral. Combustion wastes generated in conventional power plants/CHP plants fall into Category 10, Sub-category 10 01 of the Waste Catalogue. If these wastes are to be stored at landfills (D5 process), two types of testing are required: basic characteristics of waste, including the so-called compliance test, and structure and composition of the stored waste.

13

The Use of a Camera Trap System For Monitoring the Movement of Forest Animals Through the Wildlife Crossing in Napchanie

Iwiński Mateusz, Zydroń Adam, Chwiałkowski Cyprian, Dąbrowski Tomasz

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2019

|

Tom 21, cz. 1

157--166

EN

The development of road and railway infrastructure leads to landscape fragmentation. Environmental compensation is an important aspect developing communication networks. It can be achieved through designing and constructing green infrastructure that joins habitats separated by human activity. This article describes an attempt to create a system of monitoring forest animals with the use of portable devices (camera traps) in a wildlife crossing located under the line of Expressway S11 near the riverbed of Sama in the Wielkopolska Voivodeship. The crossing for large animals was created there to join habitats located within Poznan city limits with the forest complexes outside of Poznań. The system proposed in this article is intended to evaluate the use of the crossing by animals and to identify behavioural patterns of animals passing through the structure. Authors proved that it is possible to create an economical and efficient monitoring system of forest animals without electrical supply and without any data transmission system. In addition, authors manage to identify some behaviour patterns of migrating forest animals, different of each species. This can be helpful in designing and maintaining wildlife crossings. The system consisted of 4 cameras that monitored the whole crossing; 3 of them were recording videos from the central point while the one was used for control purposes. It was established that using even 1 device is enough to successfully monitor the animals migrating through the crossing. The monitoring process was carried out with the use of HC-SG520 cameras, which allowed to record image after triggering the pyroelectric detector. It was also possible to monitor animal movement in nighttime, thanks to the illumination provided by IR diodes Cameras recorded 30-second videos and saved them on SD cards that were replaced every 21 days. HC-SG520 cameras were selected in the course of tests that involved 2 other types of devices. The efficiency of the equipment used was 82%, only 17% of videos recorded did not feature any migrating animals. It was observed that the crossing is used mostly by wild boars, roe deer and deer. Due to the proximity of human settlements, the crossing is used by humans and pets, which can affect the functionality of the structure and the freedom of migration. Most migrations (78%) take place during the night. The behavioural patterns of forest animals identified throughout the study, can be later applied in ways of protecting roads from animal intrusion or can serve as educational material for drivers.

PL

Rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej powoduje zjawisko fragmentaryzacji krajobrazu. Ważnym aspektem rozbudowy sieci komunikacyjnych jest kompensacja przyrodnicza. Jednym z narzędzi realizacji tych zadań jest projektowanie i budowa zielonej infrastruktury służącej do łączenia siedlisk, które zostały rozdzielone ze względu na bariery liniowe. W artykule podjęto próbę wykonania systemu monitoringu zwierzyny leśnej przy wykorzystaniu przenośnych urządzeń rejestrujących (camera trap) na ekodukcie pod nitką drogi ekspresowej S11 w ciągu koryta rzeki Samy w województwie wielkopolskim. Przejście dla zwierząt dużych powstało w tym miejscu w celu połączenia siedlisk leżących w granicach miasta Poznania z kompleksami leśnymi powiatu poznańskiego. System ten służyć ma ocenie wykorzystania przejścia przez zwierzęta oraz wskazania wzorców zachowania zwierząt w trakcie korzystania z tego typu infrastruktury. Autorzy wskazali, że istnieje możliwość wykonania taniego i skutecznego systemu monitorowania zwierzyny leśnej bez konieczności doprowadzenia energii elektrycznej oraz systemu przesyłu danych. Dodatkowo wskazane zostały wzorce zachowania zwierzyny w zależności od gatunku migrujących osobników, co może być pomocne przy projektowaniu jak i pielęgnacji tego typu rozwiązań. Zaprojektowany system monitoringu składał się z 4 kamer monitorujących całą powierzchnie przejścia dla zwierząt, 3 z nich realizowały nagrania z centralnego punktu, natomiast 4 z niech pełniła funkcję kontrolną. Zauważono, że wykorzystanie już jednego urządzenia pozwala na skuteczne monitorowanie zwierząt na ekodukcie. Do monitoringu wykorzystano urządzenia HC-SG520, które umożliwiały rejestrowanie obrazu po wybudzeniu czujnika piroelektrycznego i monitorowanie ruchu również po zmroku ze względu na wykorzystywanie oświetlania za pomocą diod IR. Kamery rejestrowały 30 sekundowe materiały video i zapisywały je na kartach SD, które wraz z bateriami wymieniane były co 21 dni. Kamery HC-SG520 zostały wybrane po przeprowadzeniu testów wykorzystujących 2 inne tego typu urządzenia. Skuteczność zastosowanego sprzętu wyniosła ponad 82%, urządzenia zarejestrowały zaledwie 17% filmów pustych, na których nie można było zauważyć migrującej zwierzyny. W wyniku monitoringu zwierząt zauważono, że z przejścia korzystają przeważnie dziki oraz sarny i jelenie. Ze względu na bliskość zabudowy mieszkaniowej – przejście jest intensywnie wykorzystywane zarówno przez ludzi jak i przez zwierzęta domowe – co może mieć wpływ na funkcjonalność ekoduktu i ograniczać swobodę migracji. Większość migracji (78%) odbywa się w ciągu nocy. Zaobserwowane wzorce zachowania zwierzyny leśnej mogą być wykorzystane do szeroko pojętej tematyki zabezpieczania dróg przed wtargnięciem zwierzyny jak i służyć jako materiały edukacyjne dla kierowców.

14

Wykorzystanie taboru kolejowego jako nośnika sensorów w zakresie monitoringu środowiska naturalnego

Kotlarz Jan, Szypulski Maciej, Kubiak Katarzyna, Siwiński Jarosław

Pomiary Automatyka Robotyka

|

2019

|

R. 23, nr 2

45--52

PL

Rozwój rynku IoT w Polsce może stać się czynnikiem upowszechniającym monitoring środowiska naturalnego i zwiększającym automatyzację tego działania. Pomiary wykonywane obecnie albo z użyciem zobrazowań niskorozdzielczych (dane satelitarne), albo punktowych (in situ) są obarczone błędami wynikającymi ze zbyt małej szczegółowości danych lub niskich rozdzielczości czasowych. Często kampanie pomiarowe są czasochłonne i generują wysokie koszty. Od wielu lat, zarówno w Europie, jak i w Ameryce Północnej, prowadzone są badania mające na celu umożliwienie użycia sensorów umiejscowionych na kolejowych platformach mobilnych (lokomotywy, wagony) w monitoringu środowiskowym. W publikacji przedstawiamy możliwość implementacji sensorów akustycznych, obrazowych oraz skaningu laserowego. Przedstawiamy przykłady zastosowań oraz odpowiadamy na pytanie o możliwość ich implementacji w Polsce.

EN

The development of the IoT market in Poland may become a factor that propagates the monitoring of the natural environment and increases the automation of it. Measurements performed currently either using low-resolution images (satellite data) or locally (in situ) are burdened with errors due to insufficient data detail or low time resolutions. Often, measurement campaigns are timeconsuming and generate high costs. For many years, both in Europe and North America, research has been carried out to enable the use of sensors located on railway mobile platforms (locomotives, carriages) in environmental monitoring. The publication presents the possibility of implementing acoustic and image sensors as well as laser scanning. We present examples of applications and answer the question about the possibility of their implementation in Poland.

15

Organizational sensory systems of Polish enterprises in the context of cooperative relationships

Chomicki Michał

Management

|

2019

|

Vol. 23, no. 1

50--60

EN

The aim of this paper is to indicate the relationship between the shape of organizational sensory systems of Polish companies and beneficialness of the shape of cooperative relations between these companies with particular kinds of cooperators. The theoretical part of this article was devoted to the identification of the role of cooperative relations in the contemporary economic environment and a brief description of the concept of organizational sensory system, including its influence on cooperation between companies. The survey used the respondents’ indications of frequency of monitoring of elements of organization and its environment and the indication of the beneficialness of the shape of cooperative relationships with suppliers, customers and co-opetitors (in the framework of coopetitive relations). The chi-squared independence tests were used to demonstrate dependencies. In conclusion, it turned out that there are only two statistically significant relations and both of them pertain to relationships with customers.

PL

Celem niniejszego artykułu jest wskazanie na relacje pomiędzy kształtem organizacyjnych systemów sensorycznych polskich przedsiębiorstw a korzystnością ukształtowania relacji kooperacyjnych tych przedsiębiorstw z poszczególnymi rodzajami kooperantów. Część teoretyczna niniejszego opracowania identyfikuje role relacji kooperacyjnych we współczesnych uwarunkowaniach gospodarczych oraz syntetycznie przedstawia koncepcję organizacyjnego systemu sensorycznego, uwzględniając jego wpływ na kooperację między przedsiębiorstwami. W ramach badań wykorzystano wskazania respondentów na częstotliwość monitorowania elementów organizacji i jej otoczenia, a także wskazań na poziom korzystności ukształtowania relacji kooperacyjnych z dostawcami, odbiorcami oraz konkurentami (w ramach relacji koopetycji). Przeprowadzono testy niezależności chi-kwadrat, w celu wskazania na zaistniałe relacje. Wyniki badań wskazują na istnienie dwóch statystycznych zależności w obszarze relacji z odbiorcami.

16

Didactical principles of environmental monitoring

Simeonov Vasil

Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology

|

2019

|

R. 24, NR 1-2

99--106

EN

Environmental monitoring is a very important part of all environmental risk assessment tasks aiming correct estimation of the ecological status of water, air, soil, and biota systems. However, special attention is rarely paid to the problem in the teaching programs for students of bachelor or master degree dedicated to environmental chemistry. The same holds true for secondary school programs for chemical education. It is the aim of the present communication to present in a simple and understandable way the major elements of the environmental monitoring as substantial consistent of the overall scheme of environmental risk assessment as presented to chemistry students and secondary school pupils.

17

Wykorzystanie substancji znacznikowych w badaniach stanu środowiska

Byliński Hubert, Dymerski Tomasz, Gębicki Jacek, Namieśnik Jacek

Analityka : nauka i praktyka

|

2019

|

nr 1

52--55

PL

Substancje znacznikowe stanowią interesujące narzędzie analityczne, mające znaczący potencjał w zakresie monitoringu i analityki zanieczyszczeń w środowisku.

18

Ptasie pióra jako biowskaźniki do uzyskiwania informacji o stanie środowiska

Rutkowska Małgorzata, Płotka-Wasylka Justyna, Lubinska-Szczygeł Martyna, Różańska Anna, Możejko-Ciesielska Justyna, Namieśnik Jacek

Analityka : nauka i praktyka

|

2019

|

nr 2

26--33

PL

Od wielu lat monitoring poziomu zanieczyszczenia środowiska przez ekotoksyny jest przedmiotem powszechnego zainteresowania. Natomiast wykorzystywanie organizmów jako narzędzi w tym procesie może dostarczyć wielu cennych informacji na temat kondycji ekosystemów, których są częścią.

19

Testowanie bezzałogowych statków powietrznych do monitorowania zanieczyszczeń w środowisku

Adamski M., Urbaniak W., Dąbrowska A., Dąbrowski A.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2018

|

R. 94, nr 9

14--17

PL

W ramach badań prowadzonych przez nas w latach 2016-2017 monitorowano stężenie pyłu zawieszonego (PM10) na stanowisku pomiarowym zbudowanym na kampusie uniwersyteckim Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza położonym na północnych obrzeżach Poznania. Wyniki porównywano z danymi uzyskiwanymi ze stacji pomiarowych umieszczonych w centrum Poznania. Zaobserwowano wyraźny wzrost stężenia pyłu w okresie jesienno-zimowym. Główną przyczyną tego zjawiska jest występowanie sezonu grzewczego i pojawianie się tak zwanej niskiej emisji. Alternatywą do stacjonarnych punktów pomiarowych mogą być bezzałogowe statki powietrzne (BSP), zaopatrzone w specjalistyczną aparaturę pomiarową i urządzenia do pobierania prób z miejsc trudno dostępnych.

EN

As a part of the research conducted by us in 2016-2017, the concentration of particulate matter (PM10) was monitored on the campus of the Adam Mickiewicz University located in the northern part of Poznań. The results were compared with the data obtained from the measurement stations located in the Poznań city center. A significant increase in the PM10 concentration during the autumn and winter time has been observed. The main reason for this phenomenon is occurrence of the heating season and the appearance of the so-called low emission. Unmanned aerial vehicles (UAV) equipped with specialized measuring systems, can be an alternative to monitoring in the stationary points.

20

Monitoring środowiska i maszyn w kopalni podziemnej

Wojaczek A., Wojaczek A.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2017

|

nr 99

57--70

PL

Kopalnia nie może funkcjonować bez systemów monitoringu środowiska oraz podstawowych maszyn i urządzeń górniczych. Eksploatacja urobku w kopalni zależna jest w dużym stopniu od prawidłowo funkcjonujących maszyn i urządzeń górniczych oraz akceptowalnych technicznych warunków środowiskowych występujących w wyrobiskach podziemnych. Systemy monitoringu w kopalni podziemnej to przede wszystkim systemy telemetryczne i gazometryczne. W pierwszej części artykułu przedstawiono typowe struktury systemów gazometrycznych eksploatowanych w polskich kopalniach podziemnych. Obowiązujące przepisy zaliczają te systemy do tzw. systemów bezpieczeństwa zakładu górniczego. Przedstawiono ilościowe zestawienie rodzajów central i ilości linii teletransmisyjnych eksploatowanych w tych systemach. Systemy monitoringu maszyn i urządzeń górniczych są istotnym elementem sprawnego zarządzania kopalnią, gdyż wpływają na bezpieczeństwo pracy i zwiększają czas efektywnego wykorzystania sprzętu. W drugiej części artykułu zestawiono wybrane systemy monitoringu maszyn i urządzeń górniczych, stosowane obecnie w dyspozytorniach zakładowych. Zwrócono uwagę na te systemy monitoringu, które stanowią tylko oprogramowanie narzędziowe, jak również i te, w których dodatkowo wykorzystuje się dedykowane dla tych systemów rozwiązania teleinformatyczne, sprzętowe czy narzędzia pomiarowe. W układzie tabelarycznym zestawiono rodzaje systemów monitoringu, jak i preferowane dla nich układy technologiczne stosowane kopalniach podziemnych.

EN

A mine cannot function without monitoring systems: environmental, basic mining machinery and equipment. The exploitation of ore in the mine depends heavily on properly functioning machines and mining equipment, and acceptable for the miner technical environmental conditions occurring in underground excavations. The monitoring systems of the technical environment in underground mines are primarily telemetry and gasometry systems. The first part of the article shows the typical structure of gasometry systems operating in the Polish underground mines. The existing provisions include the so-called security systems of the mining plant. The article presents a quantitative summary of the telephone exchange types and count of main telecommunication lines operating in these systems. Monitoring systems of machines and mining equipment are an essential element of the effective management of the mine, because they affect the safe operation and increase time of efficiency equipment. The second part of the article shows selected monitoring systems of mining machinery and equipment currently used in the dispatcher rooms of mines. Attention was paid to the monitoring systems, which are only software tools as well as those in which additionally use dedicated IT solutions for these systems, hardware and measuring tools. The table shows the types of monitoring systems and technological configurations used in underground mines, preferred for them.