Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Impact of econometric modeling and perspectives of economic security of the cross-industry complex

Liezina Anastasiia, Lavruk Alexandr, Matviienko Halyna, Ivanets Iryna, Tseluiko Oleksii, Kuchai Oksana

Acta Innovations

|

2023

|

no. 47

73--83

EN

The paper presents a forecast of the economic security of the inter-industry complex through the construction of a simulation model. The authors considered the possibility of using an econometric model in predicting the level of economic security of the inter-industry complex. The goal was to form a definition of the "inter-industry complex", as well as to study the issues of conceptual and fundamental methods of econometric modeling and forecasting the development of regional industry markets in dynamics. A range of issues related to the main components of economic security in the inter-industry complex has been allocated for scientific work in order to analyze the impact of the components of economic security on the integral indicator. The paper uses a methodology for predicting the structural and spatial-temporal dynamics of interbranch complexes, which includes new and refined methods of modeling and forecasting. As a result, the authors proposed the definition of "inter-industry complex", "economic security in the inter-industry complex", as well as the general provisions of the methodology for econometric modeling and forecasting the level of economic security of the inter-industry complex. The paper presents a full-scale simulation model that allows you to set, evaluate and make a decision using large nonlinear data. This kind of system contains dynamic and retarded data, which makes it possible to apply econometric modeling in automatic calculation.

2

Podejście i metoda wyceny wartości rynkowej budynku przeznaczonego do remontu lub modernizacji

Gwóźdź-Lasoń Monika

Materiały Budowlane

|

2022

|

nr 11

70--73

PL

W artykule przedstawiono analizę i schemat badania, metody, techniki i model ekonometryczny w przypadku podejścia rezydualnego do wyceny wartości rynkowej budynku przeznaczonego do remontu lub modernizacji. W artykule opisano przebadane podstawy prawne i metodologiczne, a także przedstawiono wyniki badania wg optymalnego schematu wyceny badanego modelu, w aspekcie aktualnych zmiennych inwestycji remontowej obiektu budowlanego, które wpływają na jego wartość rynkową.

EN

The publication presents an analysis and research scheme for the method, technique and econometric model for the residual approach, in which the market value of the building intended for renovation or modernization is estimated. The article describes the tested legal and methodological foundations and presents the results of the study in the form of an optimal valuation scheme for the tested model, in terms of the current variables of the renovation investment of a building object, which affect its market value.

3

Econometric models - a method for examining factors of implementation of public-private partnership projects in selected European countries

Rogowski Andrzej, Zagożdżon Beata

Journal of civil engineering and transport

|

2022

|

Vol. 4, No. 3

25--55

EN

Modern science is based on the study of economic phenomena and tries to quantify them in a measurable way. Econometric models are used for this purpose. The objectof this research was to develop econometric models that show the strength of the influence of various factors on the implementation of public-private partnership (PPP) projects in the area of transport infrastructure in France, GB, Germany, the Netherlands and Belgium. The models express the dependence of the value and number of PPP contracts on the value of measurable PPP success factors. Projects with a value of at least €40 million were included. A linear model and seven models transformable to linear were used. Four groups of factors were considered as explanatory variables. Fourteen indicators were obtained. Principal components determined based on covariance and correlation matrices were also used. The best models for the number of PPP contracts are linear and hyperbolic I models. For the value of contracts - linear and hyperbolic I and logarithmic models. The best models were indicated taking into account the type of explanatory variables and regardless of the type of explanatory variables. Nine criteria were used to assess the quality of the models. Factors having a significant impact on the value and number of PPP models were identified from the best models. Factors having no significant influence were also indicated.

PL

Współczesna nauka opiera się na badaniu zjawisk ekonomicznych i stara się je kwantyfikować w sposób wymierny. Do tego celu wykorzystuje się modele ekonometryczne. Przedmiotem badań było opracowanie modeli ekonometrycznych, które pokazują siłę wpływu różnych czynników na realizację projektów partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP) w obszarze infrastruktury transportowej w Francji, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Holandii i Belgii. Modele te wyrażają zależność wartości i liczby kontraktów PPP od wartości mierzalnych czynników sukcesu PPP. Uwzględniano projekty o wartości co najmniej 40 mln euro. Zastosowano model liniowy oraz siedem modeli przekształcalnych do liniowego. Jako zmienne objaśniające uwzględniono cztery grupy czynników. Uzyskano czternaście wskaźników. Wykorzystano również składowe główne wyznaczane w oparciu o macierze kowariancji i korelacji. Najlepszymi modelami dla liczby umów PPP są modele liniowe i hiperboliczne I. Dla wartości umów - modele liniowe i hiperboliczne I i logarytmiczne. Wskazano modele najlepsze z uwzględnieniem typu zmiennych objaśniających i bez względu na typ zmiennych objaśniających. Do oceny jakości modeli wykorzystano dziewięć kryteriów. Na podstawie modeli najlepszych wskazano czynniki mające istotny wpływ na wartość i liczbę modeli PPP. Wskazano również czynniki nie mające istotnego wpływu.

4

The influence of economic factors on world copper production

Černý Igor, Vaněk Michal, Kubesa Jiří

Inżynieria Mineralna

|

2022

|

no. 1

51--56

EN

Copper is a very important mineral that has a wide application in industry, especially in the electrical industry and energy industry. With the increase in electromobility, its potential will grow in the future. Any shortage of copper on the world market could thus endanger modern industry. Therefore, the authors decided to deal with the influence of economic factors (price, population, GDP and cumulative inflation) on copper production and with creation of suitable econometric models that best expressing the relationship between production and economic factors for the period 2010-2019 in their article. The influence of economic factors on world copper production is examined using the Pearson correlation coefficient. It was found that copper production is inversely proportional to the price of copper, it is a strong dependence. In contrast, the correlation between copper production and other factors is very strong and positive. Using econometric modeling, it was discovered that exponential regression is the best expression for the relationship between copper production and its price and logarithmic regression most appropriate for the relationship between copper production and all other economic factors.

PL

Miedź jest bardzo ważnym minerałem, który ma szerokie zastosowanie w przemyśle, zwłaszcza w elektrotechnice i energetyce. Wraz ze wzrostem elektromobilności jej potencjał będzie rósł w przyszłości. Wszelki niedobór miedzi na rynku światowym mógłby zatem zagrozić nowoczesnemu przemysłowi. W związku z tym autorzy postanowili zająć się wpływem czynników ekonomicznych (cena, ludność, PKB i skumulowana inflacja) na produkcję miedzi oraz stworzyć odpowiednie modele ekonometryczne, wyrażające zależność między produkcją a czynnikami ekonomicznymi dla okresu 2010-2019. Wpływ czynników ekonomicznych na światową produkcję miedzi badany jest za pomocą współczynnika korelacji Pearsona. Stwierdzono, że produkcja miedzi jest odwrotnie proporcjonalna do ceny miedzi, jest to silna zależność. Natomiast korelacja między produkcją miedzi a innymi czynnikami jest bardzo silna i pozytywna. Korzystając z modelowania ekonometrycznego, odkryto, że regresja wykładnicza jest najlepszym wyrażeniem relacji między produkcją miedzi a jej ceną, a regresja logarytmiczna najbardziej odpowiada relacji między produkcją miedzi a wszystkimi innymi czynnikami ekonomicznymi.

5

Ekonometryczny model krótkoterminowego prognozowania zużycia gazu

Kwilosz Tadeusz, Filar Bogdan

Nafta-Gaz

|

2021

|

R. 77, nr 7

454--462

PL

W celu opracowania modelu krótkoterminowego zapotrzebowania na gaz konieczne jest dokonanie analizy najnowszych metod prognozowania matematycznego w celu wyboru i zaadaptowania właściwej z nich (spełniającej warunek efektywności i skuteczności). Niezbędne jest rozpoznanie i analiza czynników (głównie środowiskowych) wpływających na wynik krótkoterminowych prognoz oraz źródeł danych możliwych do wykorzystania. Efektem wykonanej pracy jest model numeryczny krótkoterminowego zapotrzebowania na gaz dla wybranej jednostki terytorialnej kraju. Opracowany model został skalibrowany i przetestowany na historycznych danych opisujących warunki środowiskowe i rzeczywiste zużycie gazu. Zaprojektowano i skalibrowano, na podstawie wybranego zestawu atrybutów (zmiennych objaśniających), niejednorodny liniowy model ekonometryczny. Dokonano statystycznej weryfikacji oszacowanych parametrów modelu. Warto zauważyć, że w krótkim terminie wykonania prognozy (7 dni) nie zachodzą znaczące zmiany w otoczeniu rynku gazowego (uruchomienie nowych inwestycji, podłączenie nowych użytkowników do systemu czy zmiany zapotrzebowania wynikające ze zmieniających się warunków makroekonomicznych). Inne czynniki techniczne, takie jak awarie linii produkcyjnych u odbiorców czy przestoje przemysłowe, są trudne do przewidzenia lub wiedza o nich rzadko jest dostępna. Z tego względu jedynymi czynnikami mogącymi mieć wpływ na zmiany zapotrzebowania gazu w krótkim terminie są czynniki pogodowe, które zostały wybrane jako zmienne objaśniające dla opracowanego modelu. Historyczne dane pogodowe zostały pobrane z usługi sieciowej (web service) OpenWeatherMap History Bulk. Jako zmiennej objaśnianej użyto dobowych wartości zużycia gazu dla jednego z województw Polski południowej. Dane zostały pobrane z systemu wymiany informacji operatora gazociągów przesyłowych. Dane dotyczą okresu trzyletniego, gdyż tylko takie dane zostały upublicznione. Zmienne objaśniające obejmują dobowe wartości danych pogodowych, takich jak: średnia temperatura, temperatura odczuwalna, temperatura minimalna, temperatura maksymalna, ciśnienie atmosferyczne, wilgotność względna, prędkość wiatru i kierunek wiatru.

EN

In order to develop a mathematical model of short-term gas demand, it is necessary to analyze the latest mathematical forecasting methods in order to select and adapt the right one (meeting the condition of efficiency and effectiveness). It is necessary to recognize and analyze factors (mainly environmental) affecting the result of short-term forecasts and sources of data that can be used. The result of the work is a numerical model of short-term gas demand for a selected territorial unit of the country. The developed model was calibrated and tested on historical data describing environmental conditions and real gas consumption. A heterogeneous linear econometric model was designed and calibrated on the basis of a selected set of attributes (explanatory variables). The estimated parameters of the model were statistically verified. It is worth noting that in the short term of the forecast (7 days) there are no significant changes in the gas market environment (launching new investments, connecting new users to the system, or changes in demand resulting from changing macroeconomic conditions). Other technical factors, such as production line failures at customers or industrial downtime, are difficult to predict, or knowledge about their occurrence is rarely available. For this reason, the only factors that may have an impact on changes in gas demand in the short term are weather factors, which were selected as explanatory variables for the developed model. Historical weather data was retrieved from the OpenWeatherMapHistoryBulk web service. Daily values of gas consumption for one of the voivodships of southern Poland were used as the response variable. The data was downloaded from the information exchange system of the transmission pipeline operator. The data covers a three-year period, as only such data has been made public. The explanatory variables include the daily values of weather data such as: average temperature, chilled temperature, minimum temperature, maximum temperature, atmospheric pressure, relative humidity, wind speed and wind direction.

6

The Evolution of Natural Gas Prices in EU Countries and their Impact on the Country’s Macroeconomic Indicators

Liptáková Erika, Rimár Miroslav, Kizek Ján, Šefčiková Zuzana

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2021

|

Vol. 31, no. 2

255--273

EN

In the article, the authors characterize the current European market with natural gas, describing differences in prices for households and prices for companies from the point of view of individual components, where they focus more on taxes, levies and fees. The article further deals with the possible impact of the price of natural gas on the country's economy, more specifically, the correlation with inflation, unemployment and interest rates. The main aim of the authors is to establish an appropriate econometric model, which describes the impact of the price of natural gas together with the unemployment rate and interest rates on the inflation of the country. The price of natural gas, of this strategic raw material, is one of the factors that can influence the processes for low-carbon technologies or more precisely, the process of EU decarbonisation and with it the associated amount of CO2 emissions.

7

Ekonometryczny model zużycia paliw ciekłych

Kwilosz Tadeusz, Filar Bogdan

Nafta-Gaz

|

2019

|

R. 75, nr 7

404--412

PL

Jednym z priorytetowych zagadnień dla państwa jest zapewnienie stabilnego rozwoju gospodarczego, który jest ściśle związany z bezpieczeństwem energetycznym kraju. Problem zagwarantowania bezpieczeństwa energetycznego Polski staje się bardzo istot- ny z powodu dużego importu ropy naftowej i gotowych produktów. W 2017 roku przerób ropy naftowej przez rafinerie krajowe wyniósł 26,8 mln ton. Krajowe wydobycie ropy naftowej w 2017 roku wynosiło około 1 mln ton i stanowiło zaledwie 3,7% przerobu. W związku z tym w Polsce występuje bardzo wysoki stopień uzależnienia od importu ropy naftowej, wynoszący 96,3%. Drugi niekorzystny czynnik zwiększający ryzyko związane z dostawami ropy naftowej do Polski to bardzo duże uzależnienie od jednego kierunku dostaw (Paliński i Łucki, 2006). Zgodnie z publikacją Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego (POPiHN) aż 81,4% importu ropy naftowej pochodzi z Rosji. W sytuacji tak dużego uzależnienia od jednego kierunku dostaw bardzo istotne staje się zgromadzenie rezerw interwencyjnych ropy naftowej i produktów naftowych, gwarantujących dostawy przez wymagane 90 dni. W związku z tym, że budowa magazynów paliw ciekłych trwa co najmniej 2–3 lata, odpowiednie prace analityczne powinny wyprzedzać prace budowlane również co najmniej o kilka lat. W zaprezentowanym artykule przedstawiono wyniki zastosowania zbudowanego modelu matematycznego służącego do prognozowania zużycia paliw w kolejnych latach. Zaprojektowano i skalibrowano w oparciu o wybrany zestaw atrybutów (zmiennych objaśniających) niejednorodny liniowy model ekonometryczny. Dokonano statystycznej weryfikacji oszacowanych parametrów modelu. Do budowy modelu wykorzystano podstawowe wskaźniki makroekonomiczne. Zakres danych historycznych obejmował lata 2000–2017. Ze względu na dużą liczbę kombinacji, jaką należy przebadać dla każdego z modeli (217 − 1) opisane wyżej algorytmy zostały zaimplementowane w postaci programu komputerowego, za pomocą którego dokonano niezbędnych obliczeń.

EN

Ensuring the stable development of the country is one of the most important tasks facing the government. The stable development of the country is closely related to its energy security. The problem of ensuring Poland’s energy security becomes very important due to the large import of crude oil and liquid fuels. In 2017, the refining of crude oil by domestic refiners amounted to 26.8 million tones. Domestic crude oil production in 2017 amounted to approximately 1 million tons and accounted for only 3.7% of processing. Therefore, in Poland there is a high dependence on crude oil imports (96.3%). The second unfavorable factor increasing the risk of crude oil supplies to Poland lies in the very large dependence on one direction of supply (Paliński and Łucki, 2006). According to POPiHN, up to 81.4% of crude oil imports come from Russia. In the situation of such a large dependence on one direction of supply, it becomes very important to collect emergency reserves of crude oil and petroleum products, guaranteeing deliveries for the required 90 days. Due to the fact that the construction of liquid fuel storage facilities lasts at least 2–3 years, appropriate analytical works should precede the construction works also at least by several years. The article presents the results of the application of the mathematical model used to predict fuel consumption in subsequent years. A non-uniform linear econometric model was designed and calibrated based on a selected set of attributes (explanatory variables). A statistical verification of estimated model parameters was carried out. Basic macroeconomic indicators have been used to build the model. The historical data covered the years 2000–2017. Due to the large number of combinations to be tested for each of the models (217 − 1), the algorithms described above were implemented in the form of a computer program which was used to make all the necessary calculations.

8

Modelling of Travel Behaviour of Students Using Artificial Intelligence

Alex Anu P., Manju V. S., Isaac Kuncheria P.

Archives of Transport

|

2019

|

Vol. 51, iss. 3

7--19

EN

Travel demand models are required by transportation planners to predict the travel behaviour of people with different socio-economic characteristics. Travel behaviour of students act as an essential component of travel demand modelling. This behaviour is reflected in the educational activity travel pattern, the timing, sequence and mode of travel of students. Roads in the vicinity of schools are adversely affected during the school opening and closing hours. It enhances the traffic congestion, emission and safety problems around schools. It is necessary to improve the safety of school going children by understanding the present travel behaviour and to develop efficient sustainable traffic management measures to reduce congestion in the vicinity of schools. It is possible only if the travel behaviour of educational activities are studied. This travel behaviour is complex in nature and lot of uncertainty exists. Selection of modelling technique is very important for modelling the complex travel behaviour of students. This leads to the importance of application of artificial intelligence (AI) techniques in this area. AI techniques are highly developed in twenty first century due to the advancements in computer, big data and theoretical understanding. It is proved in the literature that these techniques are suitable for modelling the human behaviour. However, it has not been used in behaviourally oriented activity based modelling. This study is aimed to develop a model system to predict the daily travel behaviour of students using artificial intelligence technique, ANN. These ANN models were then compared with the conventional econometric models developed. It was observed that artificial intelligence models provide better results than econometric models in predicting the activity-travel behaviour of students. These models were further applied to study the variation in activity-travel behaviour, if short term travel-demand management measures like promoting walking for educational activities are implemented. Thus the study established that artificial intelligence can replace the conventional econometric methods for modelling the activity-travel behaviour of students. It can also be used for analysing the impact of short term travel demand management measures.

9

Wydatki gospodarstw domowych 50+ na transport i łączność - analiza statystyczna

Bąk I., Szczecińska B.

Przegląd Komunikacyjny

|

2018

|

R. 73, nr 7

14--18

PL

Na dynamikę i strukturę konsumpcji istotny wpływ mają zachodzące zmiany demograficzne na świecie. Jedną z najważniejszych jest zjawisko starzenia sie społeczeństwa. W artykule badaniami objęto gospodarstwa domowe w Polsce, w których głowa gospodarstwa była w wieku 50 lat i więcej, czyli zgodnie z opinią ekspertów Światowej Organizacji Zdrowia były to osoby, ktore wkroczyły przynajmniej w wiek przedstarczy. Celem artykułu jest statystyczna analiza i modelowanie wydatków na transport i łączność w tych gospodarstwach. Analizy przeprowadzono na podstawie zbioru jednostkowych danych nieidentyfikowalnych o budżetach gospodarstw domowych, które zostały odpłatnie udostępnione przez GUS. Na podstawie oszacowanego modelu potęgowo-wykładniczego ustalono, że największy dodatni wpływ na wydatki na transport i łączność miał poziom wydatków ogółem na osobę. Istotne okazało się rownież zróżnicowanie preferencji wydatków w zależności od liczby osób w rodzinie, klasy miejscowości zamieszkania, przynależnosci do grupy społeczno-ekonomicznej oraz subiektywnej oceny sytuacji materialnej gospodarstwa. Ponadto stwierdzono, że badane wydatki zalezą rownież od cech głowy gospodarstwa domowego: zmniejszają się wraz z wiekiem, a rosną im wyższe wykształcenie.

EN

The dynamics and structure of consumption are influenced by demographic changes in the world. One of the most important is the phenomenon of aging society. The study covered households in Poland where the head of the household was at the age of 50 or more, according to the World Health Organization experts, they were people who had entered at least in the first year of presenile. The goal of this article is to analyse and model expenditure on transport and communication of these households. The analyses were carried out on the basis of a set of non-identifiable data of households budget which were bought from Central Statistical Office. Based on the estimated power-exponential model, it was found that the largest positive impact on transport and communications spending was the level of total expenditures per person. The diversification of the preferences of expenditure depending on the number of people in the family, the class of place of residence, socioeconomic group membership and the subjective assessment of the material situation of the households was also found important. In addition, it was found that the expenditures also depends on the characteristics of the household head: they decrease with age and the increase with level of education.

10

Metoda Hellwiga jako metoda ilościowa doboru zmiennych do modelowania procesów logistycznych

Duda A.

Gospodarka Materiałowa i Logistyka

|

2018

|

nr 11

75--108, CD

PL

Temat artykułu dotyczy doboru zmiennych w modelowaniu procesów logistycznych jedną z wybranych metod ilościowych, jaką jest metoda Hellwiga. Dokonując analizy teoretycznej i empirycznej badanego problemu, opracowano precyzyjny algorytm doboru zmiennych objaśniających, spośród zmiennych kandydujących, do modelu ekonometrycznego metodą Hellwiga. Przedstawiony algorytm pozwala na jednoznaczny wybór, na podstawie pojemności nośników informacji w oparciu o współczynniki korelacji liniowej Pearsona, najwłaściwszych zmiennych do tego modelu. Algorytm ten, posłużył do praktycznego obliczenia i na tej podstawie wyboru najlepszych zmiennych objaśniających na bazie fizycznego przykładu opartego na danych empirycznych firmy Wawel S.A.Dla właściwej egzemplifikacji, podjęto próbę zbudowania empirycznego modelu ekonometrycznego. Zidentyfikowano cztery potencjale zmienne kandydujące do tego modelu poprzez analizę i opracowanie danych empirycznych pozyskanych ze sprawozdań finansowych firmy. Następnie wykorzystując opracowany algorytm metody Hellwiga, otrzymano rzeczywiste wyniki doboru prawdziwych zmiennych do realnego modelu ekonometrycznego opisującego produkcję sprzedaną w firmie Wawel S.A.

EN

The subject of the article concerns the selection of variables in the modeling of logistic processes, one of the quantitative methods chosen, which is the Hellwig method. Performing a theoretical and empirical analysis of the examined problem, a precise algorithm for the selection of explanatory variables was developed, among the candidate variables, to the econometric model using the Hellwig method. The presented algorithm allows for an unambiguous selection, based on the capacity of information carriers based on Pearson's linear correlation coefficients, the most appropriate variables for this model. This algorithm was used for practical calculation and on this basis the selection of the best explanatory variables on the basis of a physical example based on empirical data of the Wawel SA company. For the proper exemplification, an attempt to build an empirical econometric model.Four potential variables candidate for this model were identified by analyzing and developing empirical data obtained from the company's financial reports.Next, using the developed algorithm of the Hellwig method, real results of the selection of real variables were obtained to the real econometric model describing the production sold in the company Wawel S.A.

11

Rozwój transportu a zanieczyszczenie powietrza w Unii Europejskiej

Wójcik A.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2017

|

z. 107

143--155

PL

W artykule zbadano rozwój transportu towarów i osób w 15 krajach UE w latach 2000-2014. Transport został podzielony na transport drogowy, kolejowy i lotniczy. Za pomocą diagramu Czekanowskiego podzielono kraje na grupy jednorodne pod względem badanych cech. Dla wszystkich badanych państw oraz dla poszczególnych grup oszacowano modele ekonometryczne, aby sprawdzić istotność wpływu rozwoju poszczególnych rodzajów transportu na zanieczyszczenie powietrza. Potwierdziła się hipoteza badawcza, że zbiorowy transport osób ma korzystny wpływ na jakość powietrza.

EN

The article examines the development of transport of goods and people in 15 EU countries between 2000 and 2014. Transport was divided into road, rail and air transport. Using the Czekanowski’s diagram the countries were divided into homogeneous groups in terms of the examined characteristics. Econometric models have been estimated for all countries studied and for each group to examine the significance of the impact of the development of particular types of transport on air pollution. The research hypothesis confirms that collective transport of people has a beneficial effect on air quality.

12

Ekonometryczna analiza średnich cen metra kwadratowego nieruchomości gruntowej w Polsce w latach 2004-2016

Szumski P.

Problemy Nauk Stosowanych

|

2017

|

T. 7

57--66

PL

Wstęp i cel: Artykuł zajmuje się usystematyzowaniem wiedzy o zmianach średniej ceny metra kwadratowego nieruchomości gruntowej w Polsce w latach 2004-2016. Jego celem jest stworzenie matematycznego opisu zmian zachodzących we wskazanej cenie w zadanym okresie. Na podstawie oszacowanego modelu ekonometrycznego ustalona została prognoza na rok 2017. Materiał i metody: Analiza została przeprowadzona metodą regresji na podstawie raportów GUS. Dla lat 2004-2008 Transakcje kupna/sprzedaży nieruchomości, dla lat 2009-2016 „Obrót nieruchomościami”. Wyniki: Zmiany średniej ceny metra kwadratowego nieruchomości gruntowych w Polsce da się przedstawić w postaci modelu ekonometrycznego o wymaganym stopniu dopasowania, a najlepiej zmiany te odzwierciedla wykładniczy model trendu stopnia trzeciego. Wniosek: Dostosowany model ekonometryczny pozwala na przewidzenie przyszłych zmian ceny metra kwadratowego nieruchomości gruntowej w Polsce i sugeruje dalszy, dość gwałtowny wzrost.

EN

Introduction and aims: Article deals with systematizing knowledge of changes to the average price per square meter for the land properties in Poland in the years 2004-2016. It’s goal is creation of mathematical description of changes happening with the price in stated period of time. Prediction for the year 2017 was based on estimated econometric model. Materials and methods: Analysis was carried out with regression method based on reports provided by GUS. For the years 2004-2008 transactions of purchase/sale of properties, for the years 2009-2016 properties trading. Results: Changes to the average price per square meter for the land properties in Poland can be shown in the form of econometric model with the required degree of matching and the best way is to show these changes on exponential third degree trend model. Conclusion: The adapted econometric model allows to predict future changes of the price per square meter for the land properties in Poland and suggests quite sudden and continued growth.

13

Econometric analysis regarding the volume of transport of goods by rail in years 1995-2014 within the timeframe until 2030

Fajczak-Kowalska A.

Gospodarka Materiałowa i Logistyka

|

2016

|

nr 11

55--64

EN

In this article, the authors present the analysis of changes concerning the volume of the transport of goods by rail in years 1995-2014. The analysis is based on the results obtained from calculations made with the use of the econometric model. The constructed model was also used for determination of forecasts of the Poland’s economic development with reference to rail carriage and its environment until 2030.

14

Taxonomic and econometric analysis of road transport development in Poland – the voivodship approach

Czech A., Lewczuk J.

Ekonomia i Zarządzanie

|

2016

|

Vol. 8, no. 3

79--88

EN

Transport is considered one of the basic aspects of the movement of people, raw materials as well as goods from the place of origin to the destination. Moreover, in the wider sense, transport includes economic bodies that aim to achieve goals similar to those of businesses that produce a wide range of goods required by customers. Hence, the efficient operations of basic branches of the transportation system determine the entire national economy. Furthermore, transport is considered a basic factor of development, both on the macro- and microeconomic scales. The aim of the paper is to attempt the assessment of the road transport in Poland as an important element of macro logistics. Furthermore, one of the aims of the investigation was the explanation of its influence on the level of economic development in Poland. As the source of information, the research used the data drawn from the Central Statistical Office of Poland. The main methods implemented in this study were both classic and order synthetic measure construction. Further, these measures were used in econometric models as well as for the prediction of their values. The main result of the analysis indicates that the development level of the widely considered infrastructure is strictly correlated with the socio-economic development of particular voivodships. The study on the level of road transport development can lead to a better understanding of the socio-economic development of particular areas of Poland as well as the more efficient use of the support funds.

15

Budowa modelu ekonometrycznego do analizy produktywności przedsiębiorstwa

Rostek M., Knosala R.

Logistyka

|

2015

|

nr 6

403--407, CD

PL

W artykule zaprezentowano model ekonometryczny, który został wykorzystany do analizy produktywności w przedsiębiorstwie. Celem było określenie jaki wpływ na produktywność całkowitą mają poszczególne produktywności cząstkowe. W analizowanym przedsiębiorstwie, działającym w branży spożywczej, wyznaczano produktywność pracy, energii, materiałów oraz aktywów, jako cząstkowe wskaźniki. W pierwszym etapie dokonano analizy danych. Wykazały one zadowalającą zmienność. Następnie dokonano estymacji parametrów strukturalnych w dwóch wariantach: zakładając występowanie składnika losowego oraz pomijając go. Autorzy założyli, że należałoby pominąć element losowy, jednakże dla porównania dokonano estymacji w dwóch wersjach. Wyniki potwierdziły przypuszczenia autorów. Model ekonometryczny eliminujący element losowy okazał się być lepiej dopasowany do danych empirycznych.

EN

The article presents an econometric model that has been used to analyze productivity in the enterprise. The objective was to determine the effect of each partial productivity on enterprise productivity. In the analyzed company operating in the food industry, productivity of labor, energy, materials and assets as partial indicators were determined. In the first step the data was analyzed. They showed satisfactory variability. Then the structural parameter estimation was made in two versions: assuming the presence of random component and ignoring him. The authors assumed that they should omit the random element, but for the comparison an estimation in two options was made. The results confirmed the assumption of the authors. Econometric model that eliminates the random element proved to be better suited to empirical data.

16

Application of the classical method of least squares in the analysis of factors influencing the lease prices of commercial premises on the real estate market as exemplified by Żoliborz district in Warsaw

Drouet M.

Challenges of Modern Technology

|

2015

|

Vol. 6, no. 2

35--47

EN

The aim of this article is to investigate whether easy access to green areas has got an influence on the value of the rental rate of commercial premises, and if so – then how to calculate the value of this factor? Determining the value of this factor affects not only the functioning of the commercial premises market, but it is also of high importance at the stage of designing urban solutions within areas designated for commercial purposes. The municipal commercial premises market in the district of Żoliborz was chosen to be the representative sample. The static econometric model was chosen to be the research method.

17

Rozłóg gruntów rolnych a koszty transportu w gospodarstwach mlecznych o różnej skali produkcji

Dziwulski M., Jabłoński K., Wysokiński M.

Logistyka

|

2014

|

nr 6

PL

Celem badań było wykazanie zależności między ukształtowaniem rozłogu w gospodarstwie rolnym a kosztami transportu wyrażonych w wartości zużytego paliwa w przeliczeniu na jeden hektar użytków rolnych. Wyniki badań przedstawiono w podziale na dwa czynniki: liczbę działek w gospodarstwie i przeciętną odległość działek od ośrodka gospodarstwa. W celu potwierdzenia zauważonych zależności zbudowano model ekonometryczny i przeprowadzono test istotności badanych czynni-ków w zakresie ich wpływu na koszty paliw.

EN

The aim of the study was to show the relations between the shape of farm expanse and transport costs expressed in the fuel cost per one hectare. The results were presented in terms of two factors: the number of parcels in the farm and the average distance from the farm center of the farm parcels. In order to confirm observed relations the econometric model have been estimated and the statistical significance of selected factors and their impact on fuel costs have been recognized.

18

Metody prognozowania popytu w zarządzaniu logistycznym

Miłek M.

Logistyka

|

2014

|

nr 4

4694--4700, CD6

PL

Efektywne planowanie jest jednym z podstawowych wyzwań stojących przed przedsiębiorcami. Aby mu sprostać, konieczne jest posiadanie odpowiedniej wiedzy na temat popytu na wyroby lub usługi. W definicji planowania mieści się pojęcie prognozowania, które jest ważnym źródłem informacji zarządczej. Na jej podstawie tworzone są plany produkcji wyrobów, plany potrzeb materiałowych oraz plany sprzedaży wyrobów i usług. W literaturze można spotkać szereg metod, które z powodzeniem stosuje do prognozowania popytu. Część z nich to metody czysto eksperckie, inne oparte są o analizę z wykorzystaniem modeli ekonometrycznych, jeszcze inne wykorzystują analizę szeregów czasowych. W artykule zawarto porównanie jakości prognoz uzyskanych z wykorzystaniem różnych metod, w szczególności skupiono się na zastosowaniu modelu sezonowej autoregresji i średniej ruchomej (SARIMA) do prognozowania popytu.

EN

Effective planning is one of the fundamental challenges facing entrepreneurs. To meet this challenge, it is necessary to have sufficient knowledge about the demand for a product or service. In the definition of the concept of planning forecasting is an important source of management information. On the basis of established production plans, plans for material needs and plans for the sale of products and services. In the literature there are various methods which have been successfully used for demand forecasting. Some of them are purely expert methods, others are based on an analysis using an econometric model, and still others use the analysis of time series. The article includes a comparison of the quality of forecasts obtained using different methods, in particular, focuses on the application of the seasonal autoregressive and moving average model (SARIMA) for demand forecasting.

19

Ekonometryczne modelowanie gospodarki rybackiej dla celów logistyki i zarządzania : uogólnione równania empiryczne

Ramczyk M. A., Giryn C., Włudyka S.

Logistyka

|

2014

|

nr 5

2--6

PL

The econometric model can be a precise instrument for the analysis of an impact of the natural environment deterioration on management effects. This work presents the results of research in the field of an impact of lake water pollution on the effects of the fishery management. The economic-ecological models have been constructed, explaining changes of economic effects of the lake fishery in the conditions of an increasing water pollution presenting the catch of fish. When in the model made up of G of stochastic equations, yit is a scale of this type of catches and xtj is a level of content of j-this substance in water (j=1,..., k), a structural parameter αij can indicate three possible situations: 1) if ij =0, then the concentration levels of j-this substance observed in a lake are neutral for a scale of i-this type of catches, i.e. a level of lake pollution significant for the considered i-this effect does not exist; 2) if αij>0, then levels of a given jthis substance in the lake water are below the zone of neutrality, what makes them even stimulators of development of a given fish population; 3) when ij<0, it means that a lake water pollution is above the level of neutrality which has a negative impact on the i-this economical effect considered here.

EN

Instrumentem wykorzystywanym w analizie wpływu degradacji środowiska przyrodniczego na efekty gospodarowania może być model ekonometryczny. W pracy przedstawiono rezultaty badań wpływu zanieczyszczeń wód jeziornych na efekty gospodarki rybackiej. Skonstruowano uogólnione modele ekonomiczno-ekologiczne wyjaśniające zmiany efektów ekonomicznych rybołówstwa jeziornego w warunkach postępującego zanieczyszczenia wody na przykładzie odłowów płoci, leszcza, krąpia, sielawy, siei, węgorza i szczupaka. Gdy w modelu yit jest wielkością i-tego rodzaju odłowów, zaś xtj - poziomem zawartości j-tej substancji w wodzie (j=1, 2, .., k), parametr struktury αij może informować o trzech możliwych sytuacjach: jeżeli αij = 0, to obserwowane w jeziorze poziomy stężenia j-tej substancji są obojętne dla wielkości i-tego rodzaju odłowów, czyli nie występuje znaczący dla rozpatrywanego i-tego efektu stopień zanieczyszczenia jeziora gdy αij > 0, to występujące w wodzie jeziornej stany zawartości danej j-tej substancji są poniżej strefy obojętności, przez co były jeszcze stymulatorami rozwoju danej populacji ryb gdy αij < 0, mamy do czynienia z zanieczyszczeniem wody jeziora ponad stan obojętności. Wśród zaobserwowanych wielkości zawartości j-tej substancji w wodzie dominują wówczas obserwacje o przekroczonym poziomie ze strefy obojętności. Przyrost masy tego składnika jest więc zanieczyszczeniem jeziora szkodliwym dla jego rybostanu, a tym samym wpływającym negatywnie na rozpatrywany i-ty efekt ekonomiczny.

20

Wspomaganie planowania wielkości zapotrzebowania na klej poliuretanowy w kopalni węgla kamiennego

Jakowska-Suwalska K., Sojda A., Wolny M.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2012

|

z. 61

127--138

PL

Praca przedstawia propozycję metody wspomagania planowania zapotrzebowania na klej poliuretanowy, która bazuje na metodach prognozowania szeregów czasowych oraz na podstawie modelu ekonometrycznego. Jako finalny model prognostyczny wspomagający planowanie wielkości zapotrzebowania zaproponowano kombinowany model agregujący prognozy postawione za pomocą wybranych modeli. Agregacja polega na zastosowaniu sumy ważonej, przy tym wagi ustalono na podstawie kryterium minimalnego błędu prognoz wygasłych.

EN

In this paper proposal of method for polyurethane adhesive demand planning support is presented. The method is based on models of time series forecasting and econometric model. The proposal is to combine the forecasts through application of weighted sum. The weight factors are determined by the minimal mean error of extinct forecasts criterion.