Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Niobium - a critical and conflict raw material of great economic significance - the state of the art

Gałaś Andrzej, Krzak Mariusz, Szlugaj Jarosław

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2024

|

T. 40, z. 2

47--67

EN

The economic importance, global market, primary resources and secondary sources of niobium are discussed in this paper. Niobium concentrate is the first commercial product of the enrichment process; however, the overwhelming majority of the niobium concentrate supply is processed into ferroniobium, which dominates international trade. In this form, niobium raw materials are used in the steel industry as an alloying agent (alloy additive). The production of \oxides and other compounds of niobium, such as carbides, alloys and metallic niobium are currently of much less commercial significance. The addition of a very small amount of niobium, of the order of 0.01%, changes the properties of steel fundamentally, increasing its strength, resistance to atmospheric factors or high temperatures, etc. The addition of niobium in other products also changes their properties, e.g. permanent magnets become superconductors. As a result, niobium is currently widely used around the world as a component of sustainable technologies, which has a large positive impact on the environment by reducing the energy and material consumption of the manufacturing processes. The increase in the spectrum of niobium applications in advanced technologies, considered to be the technologies of the future, means that the widely recognized critical importance of niobium continues to grow. It can be assumed that the war between Ukraine and Russia will cause significant disturbances in the global metals market, including that for niobium.

PL

W artykule omówiono znaczenie gospodarcze, rynek światowy, surowce pierwotne i wtórne niobu. Koncentrat niobu jest pierwszym komercyjnym produktem procesu wzbogacania, jednak zdecydowana większość dostaw koncentratów niobu jest przetwarzana na żelazoniob, który dominuje w handlu międzynarodowym. W tej postaci niob jest stosowany w przemyśle stalowym jako dodatek stopowy. Produkcja tlenków i innych związków niobu, takich jak węgliki, stopy i niob metaliczny ma obecnie dużo mniejsze znaczenie komercyjne. Dodanie bardzo małej ilości niobu, rzędu 0,01%, zmienia zasadniczo właściwości stali, zwiększając jej wytrzymałość, odporność na czynniki atmosferyczne, wysokie temperatury itp. Obecność niobu w innych produktach zmienia także ich właściwości, m.in. magnesy trwałe stają się nadprzewodnikami. Dzięki temu niob jest obecnie szeroko stosowany na całym świecie jako składnik zrównoważonych technologii, który ma duży, pozytywny wpływ na środowisko, zmniejszając energochłonność i materiałochłonność procesów produkcyjnych. Zwiększenie spektrum zastosowań niobu w zaawansowanych technologiach, uznawanych za technologie przyszłości, powoduje, że powszechnie uznawany jest za surowiec krytyczny. Można przypuszczać, że wojna między Ukrainą a Rosją spowoduje istotne zaburzenia na światowym rynku metali, w tym niobu.

2

Prawne aspekty opiniowania projektu robót geologicznych

Grzelak Kinga

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2023

|

nr 1

65--67

PL

Zasadą na gruncie ustawy Prawo geologiczne i górnicze jest, że działalność w zakresie robót geologicznych może być wykonywana po uzyskaniu koncesji. W sytuacji, kiedy określone rodzaje robót nie podlegają pod działalność reglamentowaną, przedsiębiorca zobligowany jest do uzyskania decyzji zatwierdzającej projekt robót geologicznych. W toku tego postępowania organ opiniujący bada m.in dopuszczalność ich prowadzenia z punktu widzenia postanowień miejscowego planu lub studium, co stało się źródłem licznych wątpliwości.

3

Przesłanki wydobywania kopalin na podstawie art. 4 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze

Murzydło Jacek

Przegląd Geologiczny

|

2023

|

Vol. 71, nr 3

132-137

EN

The article discusses the conditions of extracting minerals based on Article 4 of the Act of June 9, 2011 Geological and Mining Law. This provision allows the extraction of minerals without the need to obtain a concession. It is therefore often used by people who need sand or gravel to meet their own needs. Unfortunately, despite the fact that the said act entered into force in 2012, the provision in question still raises many doubts as to its interpretation.

4

Edukacja surowcowa elementem bezpieczeństwa surowcowego państwa

Kot-Niewiadomska Alicja

Kruszywa : produkcja - transport - zastosowanie

|

2023

|

Nr 1

24--27

PL

W artykule zaprezentowano założenia projektu „Edukacja surowcowa elementem bezpieczeństwa surowcowego państwa”, którego celem jest popularyzacja wiedzy o surowcach mineralnych i ich znaczeniu gospodarczym wśród dzieci i młodzieży. Idea projektu zakłada propagowanie oraz upowszechnianie rzetelnej i aktualnej wiedzy o całym łańcuchu dostaw surowców (od etapu poszukiwania złóż kopalin poprzez ich eksploatację, produkcję surowców mineralnych i ich użytkowanie, a także – tam gdzie to możliwe – recykling surowców), z uwzględnieniem kwestii odpowiedzialnej rekultywacji terenów pogórniczych.

5

Proces dokumentowania kopalin towarzyszących w PGE GIEK S.A. Oddział KWB Bełchatów w aspekcie ich racjonalnego wykorzystania podczas wydobywania węgla brunatnego

Stobiecki Zbigniew, Majcherek Edyta, Ślusarczyk Grażyna

Górnictwo Odkrywkowe

|

2023

|

R. 64, nr 2

36--49

PL

W złożu węgla brunatnego Bełchatów wraz z kopaliną główną, którą stanowi węgiel brunatny, występuje szereg kopalin towarzyszących. Eksploatacja tych kopalin jest prowadzona przez KWB Bełchatów zgodnie z zapisami zawartymi w koncesji oraz zgodnie z planem ruchu Zakładu Górniczego. Zagospodarowanie kopalin towarzyszących stanowi ważny element racjonalnej gospodarki złożem prowadzonej przez Kopalnię. Aby zapobiec bezpowrotnej utracie znacznych ilości wydobywanych niektórych z tych kopalin, są one gromadzone jako złoża wtórne. Przedstawiona w artykule charakterystyka poszczególnych rodzajów kopalin towarzyszących pozwala poznać rejony ich występowania, parametry ilościowo-jakościowe, wielkość wydobycia, sposób składowania oraz kierunki zagospodarowania. Informacje o pozyskiwanych kopalinach towarzyszących są zapisywane w zbiorach istniejącej w Kopalni Bełchatów Jednolitej Bazy Danych Geologicznych (JBDG). Duża ilość zgromadzonych informacji, wyników badań i analiz, może być wykorzystywana na bieżąco do racjonalnego planowania robót wydobywczych. Wydobycie kopalin towarzyszących z Pola Bełchatów zostało zakończone w 2012 r., natomiast selektywna eksploatacja kopalin towarzyszących z Pola Szczerców, rozpoczęta w 2002 r. trwa do chwili obecnej. Składowisko kopalin towarzyszących jest zlokalizowane w bezpośrednim sąsiedztwie Zakładu Produkcji Kruszyw.

EN

In the Bełchatów lignite deposit, together with the main mineral, which is lignite, there are a number of accompanying minerals. The exploitation of these minerals is carried out by KWB Bełchatów in accordance with the provisions contained in the concession and in accordance with the mining plant operation plan.The development of accompanying minerals is an important element of rational deposit management conducted by the Mine. In order to prevent the irretrievable loss of significant amounts of some of these minerals extracted, they are accumulated as secondary deposits. The characteristics of particular types of accompanying minerals presented in the article allows to know the regions of their occurrence, quantitative and qualitative parameters, volume of extraction, method of storage and directions of development. Information on the acquired accompanying minerals is recorded in the collections of the Uniform Geological Database (JBDG) existing in the Bełchatów Mine. A large amount of collected information, research and analysis results can be used on an ongoing basis for rational planning of mining works. Mining of accompanying minerals from the Bełchatów Field was completed in 2012, while the selective exploitation of accompanying minerals from the Szczerców Field, started in 2002, is still ongoing. The landfill of accompanying minerals is located in the immediate vicinity of the Aggregate Production Plant.

6

Regulations pertaining to the management of rock mass mineral resources

Stefanowicz Jan Andrzej

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2023

|

T. 39, z. 3

5--26

EN

This article discusses regulations on the management of rock mass resources more broadly than previous literature in this area. Significant changes in the directions of globalization development as well as the transformations and disruptions of existing raw-material supply chains and changes in their structure call for verification of and changes in regulations on raw-material management in individual countries, not only in the UE. The article examines the current EU regulations and their amendments in Poland. The article presents problems that have arisen during works on the necessary regulatory reform of the following policies: development, spatial (land-use), raw material, geology and mining, environmental protection, and waste and water management. The article shows that strategies, policies, and regulations prepared simultaneously, which were to be correlated with the horizontally integrated National Development Concept, are not. This should effectively enhance the country’s raw-material security. Deficiencies have been highlighted both in assumptions and procedures adopted in developing said documents. The author also emphasizes the need to balance competing values and make necessary choices when specific solutions affect at least two competitive areas, e.g. mineral deposits vs. water, farmlands or woodlands, critical infrastructure, housing, investment in the defense sector. The need is highlighted to rationally and sustainably manage resources and country space, to protect and explore them, and plan their management. The author justifies the need for a new Act of the Code status -that comprehensively and consistently regulates both the management of rock mass resources and land and water resources, and the country space management.

PL

Artykuł obejmuje ocenę regulacji gospodarowania zasobami górotworu w szerszym zakresie niż to dotychczas w literaturze przedmiotu miało miejsce. Istotne zmiany w kierunkach globalizacji i przekształcanie oraz zrywanie się dotychczasowych łańcuchów dostaw surowców, zmiany ich struktury, wymagają weryfikacji, zmian regulacji gospodarki surowcowej w poszczególnych krajach, nie tylko w Unii Europejskiej. W artykule zajęto się aktualnymi regulacjami w UE oraz ich zmianami w Polsce. W artykule przedstawiono problemy pojawiające się w toku prac nad konieczną reformą regulacji dotyczących m.in. polityki rozwoju, zagospodarowania przestrzennego, polityki surowcowej, geologii i górnictwa, ochrony środowiska oraz gospodarki odpadami i wodami. Wykazano, że równolegle przygotowywane nowe strategie, polityki i regulacje, powinny być skorelowane z nową, horyzontalnie zintegrowaną Koncepcją Rozwoju Kraju, czego brak. Powinno to wpływać na skuteczne zabezpieczanie bezpieczeństwa surowcowego kraju. Przedstawiono błędy, zarówno w założeniach, jak i procedurach przyjmowania tych dokumentów. Autor porusza także istotny problem konieczności wyważania konkurencyjnych wartości i dokonywania koniecznych wyborów w sytuacji konieczności jednoczesnego zastosowania danej regulacji do dwu konkurujących celów, np. złoża kopalin vs. wody, grunty rolne czy leśne, infrastruktura krytyczna, domy mieszkalne, inwestycje w sektor obronny. Autor wykazuje niezbędność zachowania racjonalnej, zrównoważonej gospodarki zasobami, przestrzenią kraju, ich ochrony, rozpoznawania oraz planowania gospodarowania nimi. Autor uzasadnia potrzebę przygotowania zupełnie nowej ustawy o randze kodeksu, kompleksowo i spójnie regulującej gospodarowanie zasobami górotworu, gruntami i wodami, ale też przestrzenią.

7

Europejskie praktyki w zakresie wykorzystania planowania przestrzennego jako narzędzia ochrony złóż kopalin

Kot-Niewiadomska Alicja

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2022

|

nr 2

26--33

PL

Planowanie przestrzenne ma za zadanie chronić środowisko naturalne sensu largo, a więc właściwe miejsce powinny w nim zająć również złoża kopalin. W tym kontekście jednak ochrona złóż odbiega od tradycyjnego pojmowania ochrony środowiska. Zarówno w Polsce, jak i krajach omówionych w artykule, ochrona ta traktowana jest niemalże identycznie i oznacza właściwe zagospodarowanie terenów nad złożem i terenów przylegających.

8

Własność złóż kopalin a kryterium społeczno-gospodarczego przeznaczenia gruntu w prawie polskim

Kowal Dominik

Przegląd Geologiczny

|

2022

|

Vol. 70, nr 10

770--779

EN

The regulation of the ownership of mineral deposits by the legislator in Art. 10 of the Geological and Mining Law Act does not clearly indicate when a mineral deposit may be taken over the ownership of the land. The answer is to be found in Art. 143 of the Civil Code and the general clause contained in it, the criterion of socio-economic purpose of the land property. It determines the boundaries of the land property and the scope of permitted interference by the owner into the land. At the same time, this clause is ambiguous and not defined by law. This solution, although it raises some controversy, leaves some flexibility in its application in practice, although it means that the burden of interpreting the above-mentioned general clause has been shifted to the legal doctrine and case law of the courts. On the other hand, its definition allows for the identification of a mineral deposit that may be owned by the owner of the latter. The analysis of the available literature and jurisprudence allows for the emergence of certain trendsin this matter. The theses remain valid: the recognition of opencast mining as constituent parts of real estate and the opposite thesis that this interpretation cannot be applied automatically and indiscriminately. Above all, the thesis of the Supreme Court stands out against the background of the others, which indicates the designations of the criterion of the socio-economic use of land. It gives a full answer, indicating that the delimitation of the real estate boundaries taking into account the above-mentioned criterion should be made each time for a specific real estate, taking into account its location, destination in the localplan orthestudy and the way in which the owner intends to use it in accordance with the law (judgment V CSK 200/14).

9

Komisja Zasobów Kopalin : 70 lat działalności. Stare problemy i nowe wyzwania w gospodarce obiegu zamkniętego i wobec wymagań międzynarodowych

Nieć Marek

Przegląd Geologiczny

|

2022

|

Vol. 70, nr 3

210--220

EN

Commission on Mineral Resources, active for 70 years, was erected in 1951 as a “governmental body for approval of mineral resources evaluations”. The fields of their interest are: checking geological reports on mineral resources and related to mineral resources management, presentation of legal acts proposals related to mineral resources and opinions on such acts, participation in mineral policy formulation, and promotion of“ good practice” in exploration and reporting of mineral resources. The mode and rules of mineral resources reporting developed in 1952 are used up to date with minor corrections. It was formulated prior to the comparable JORC Code and PRMS introduced at the end of the 20th century. Their presentation as a legal act restrained innovative approaches. Since 1991, previous“ instructions” have been replaced by general exigencies presented in the ordonnance of the Ministry of Environment on mineral resources reporting and by published guidelines for preparation of related reports. During the period of “central planned economy” the approval of a geological report with presented resources data was the base for a mining investment decision based on evaluation of economically recoverable “balance resources”. After 1990, the delimitation of mineral resources was introduced based on mining experience, followed by reserves evaluation. At the beginning of Commission activity, it was responsible for evaluation of demands for mineral commodities mining development. The Commission has presented also numerous opinions and suggestions on governmental mineral policy, improvement of mineral resources selfguarding and reasonable recovery. The important activity of the Commission is promotion of“ good practice” in exploration and resources reporting by organizing yearly “Seminars”. Still existing problems are: more close correlation of geological data and mineral resources reporting with mine planning, management and exploitation exigencies, as well as evaluation of accuracy of mineral exploration results and resources data. The new challenges are mineral resources reporting in the framework of “circular economy” and waste-less production, and final harmonization of the Polish rules of resources reporting with international exigencies.

10

Polityka państwa w zakresie dokumentowania geologicznego i promocji wykorzystania złóż niezagospodarowanych

Szamałek Krzysztof, Mazurek Sławomir, Zglinicki Karol

Górnictwo Odkrywkowe

|

2022

|

R. 63, nr 1

4--10

PL

Agresja Rosji wobec Ukrainy ponownie uzmysławia znaczenie i rolę surowców mineralnych w polityce państw. Działania militarne zakłócające łańcuch dostaw surowców wywołują globalny niepokój na rynkach surowcowych, powodując wzrost cen surowców na międzynarodowych rynkach i wahania kursów walut rozliczeniowych w obrocie surowcowym. Bieżąca sytuacja polityczno-militarna wymusza prowadzenie dodatkowych analiz o własnej bazie surowcowej znajdującej się w złożach krajowych i możliwościach jej wykorzystania. Choćby częściowe zamykanie się rynku surowcowego prowadzi do konieczności uwzględnienia działania gospodarki krajowej w warunkach ograniczonej autarkii surowcowej. Tym większą rolę należy obecnie przypisać prowadzeniu właściwej polityki surowcowej państwa. W ramach tej polityki należy rozważyć wprowadzenie instrumentów zachęcających inwestorów do podejmowania działań na rzecz zagospodarowania udokumentowanych zasobów złóż kopalin.

EN

Russia’s aggression against Ukraine once again highlights the importance and role of mineral resources in the politics of countries. Military actions disrupting the raw material supply chain are causing global unrest in mineral commodities markets, driving up commodity prices in international markets and causing fluctuations in raw material settlement currencies. The current political and military situation makes it necessary to conduct additional analyses of mineral reserves in domestic deposits and the possibility of their exploitation. Even partial closure of the raw materials market leads to the necessity to take into account the operation of the national economy under conditions of limited raw materials autarky. This makes it all the more important to pursue an appropriate national minerals policy. As part of this policy, the introduction of instruments encouraging investors to undertake activities aimed at the development of documented mineral deposits should be considered

11

Geological exploration of the Moon

Misiak Jacek

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2022

|

T. 38, z. 4

91--104

EN

The earliest studies of the Moon consisted of observations from Earth and meteorites containing lunar material. As technology progressed, the observations were made using remote sensing techniques. The next stage of the Moon reconnaissance consisted of unmanned flights, and later manned flights, with the help of which, in-situ tests were performed. The obtained materials enable the formulation of conclusions both about the geological structure and the mineral resources of the moon. The latest maps provided by the United States Geological Survey (USGS) and NASA Planetary Data System (PDS) enable a detailed analysis of the geological structure of the moon. Since they are available in shapefile format for QGIS and ArcGIS software, they can be freely modified and processed. On the basis of these, it is possible to analyze the complexity of the geological structure of the moon, especially with regard to the structure of its substrate and the surface covered with craters. Data obtained from the observation of the Moon with the use of research satellites and research carried out during landings related to the collection of samples enabled the formulation of conclusions about the raw materials present there. These raw materials are related to the surface layer of the so-called regolith, the recognition of which is relatively good because it is based not only on remote studies but also on the basis of collected samples. Additionally, there are indications of the possible presence of mineral resources related to the substrate, but its recognition is relatively poor because it is based on remote and geophysical surveys. The presented analysis shows that the Moon has such minerals as rare earth elements (REE) and Th and U found in the KREEP area. Fe and Ti are found to be in basaltic lava flows occurring in the mares and aluminum, silicon and Helium-3 occur in the regolith.

PL

Najstarsze badania Księżyca polegały na jego obserwacjach z Ziemi oraz meteorytów zawierających materiał księżycowy. W miarę postępu technicznego obserwacje odbywały się za pomocą technik teledetekcyjnych. Kolejnym etapem rozpoznania Księżyca były loty początkowo bezzałogowe, a później załogowe, za pomocą których wykonano badania in situ. Pozyskane materiały pozwalają wnioskować zarówno o budowie geologicznej, jak i zasobach mineralnych Księżyca. Najnowsze mapy udostępnione przez United States Geological Survey (USGS) oraz NASA Planetary Data System (PDS) pozwalają na szczegółową analizę budowy geologicznej Księżyca. Ponieważ udostępnione są w formacie shapefile dla oprogramowania QGIS i ArcGIS, można je dowolnie modyfikować i przetwarzać. Na ich podstawie można analizować złożoność budowy geologicznej Księżyca zwłaszcza w odniesieniu do budowy jego podłoża oraz powierzchni pokrytej kraterami. Dane uzyskane z obserwacji Księżyca za pomocą satelitów badawczych oraz badań wykonanych podczas lądowań związanych z poborem próbek, pozwoliły na sformułowanie wniosków o występujących tam surowcach. Surowce te związane są z warstwą powierzchniową tzw. regolitem, którego rozpoznanie jest stosunkowo dobre, ponieważ opiera się nie tylko na badaniach zdalnych, ale i na podstawie pobranych próbek. Istnieją również przesłanki o możliwości występowania surowców mineralnych związanych z podłożem, jednak jego rozpoznanie jest stosunkowo słabe, ponieważ opiera się na badaniach zdalnych i geofizycznych. Z przedstawionej analizy wynika, że na Księżycu występują takie surowce mineralne jak pierwiastki ziem rzadkich (REE) oraz Th i U występujące na obszarze KREEP. Fe i Ti występują w bazaltach budujących morza księżycowe oraz aluminium, krzem i hel-3 występują w regolicie.

12

SUEZ – Komputerowy System Udostępniania i Ewidencji Danych o Złożach Surowców Mineralnych w Polsce w latach 70. i 80. XX w.

Szczygielski Wojciech

Przegląd Geologiczny

|

2021

|

Vol. 69, nr 8

493--501

EN

The article describes the SUEZ- a former system of the disclosure and recording of data on mineral resources deposits in Poland (the name has been used since 1977), which was started in 1974 to collect and process information on mineral deposits. Its founder was the Research and Development Center for Geologic Technology (OBRTG) in Warsaw, which was subordinate to the Central Geology Office (CUG). The system was running on a 16 bit Eclipse C/300 (Data General, USA) third-generation computer The collected information was used by administration, companies and research centres. In 1976-1989, SUEZ was used to calculate and compile data for the balance of mineral resources in Poland. At the end of the 1980s, these tasks were taken over by the MIDAS computer system (MIDAS System of management and protection of mineral resources in Poland, PIG-PIB Warsaw). The history of the SUEZ system is presented, the computer hardware on which it worked, the system architecture and the methodology for data collection are characterised. The article discribles its functions and application.

13

Informacja przestrzenna bazy MIDAS : gromadzenie, udostępnianie i obszary zastosowań

Fabiańczyk Joanna, Hodbod Marta, Woroszkiewicz Michał

Przegląd Geologiczny

|

2021

|

Vol. 69, nr 8

502--513

EN

Fulfilling the role of the state geological survey (SGS), the PGI-NRI collects and processes information on the documented raw materials deposits, mining areas, and mining counties. The information sources include geological documentations of raw materials deposits and documents of mining areas and mining counties sent to the PGI-NRI by the concession authorities. The information is made available for wide public through the web services and applications. The data is available mainly on the website of the System of management and protection of mineral resources in Poland MIDAS. The system is the base for preparing the annual publication “The balance of mineral resources deposits in Poland”. Particularly noteworthy is the spatial information published up to date in the ready-map compositions (MIDAS map compositions, Geology map portal, GeoLOG mobile application), by the web services (WMS, WFS) and in the vector form in the popular shape file format. The article presents also the possibilities of further using, processing and analyzing of data. Moreover, the importance of such data for the implementation of public administration tasks, i.e. in the land-use planning process, raw materials policy on the country level, and as the support for other decision-making processes, is also discussed. The article also stresses the importance of the information resource as a valuable data source for investors, higher educational institutions, or scientific and research institutes.

14

Ewolucja metodologii, zakresu i znaczenia Bilansu Perspektywicznych Zasobów Kopalin Polski

Szamałek Krzysztof, Szuflicki Marcin, Górska Irena, Zglinicki Karol, Mazurek Sławomir

Przegląd Geologiczny

|

2021

|

Vol. 69, nr 8

482--492

EN

For 60 years, the Polish Geological Institute as a geological survey has been preparing special studies on prospective mineral resources. During this time the title, form, content, model of presented data have been changed. Currently, the study is edited as “Balance of Prospective Mineral Resources of Poland”. The knowledge about mineral resources has a fundamental importance for the national mineral security and rational decisions concerning the country’s economic strategy. The authors present the evolution of methodology, scope and significance of the “Balance...”. The last edition of “Balance...” in 2020 is a comprehensive scientific monograph (citing over 1700 published and unpublished sources) containing information about over 50 major minerals, as well as marine minerals from Baltic Sea.

15

Ochrona złóż kopalin : wybrane zagadnienia

Murzydło Jacek

Przegląd Geologiczny

|

2020

|

Vol. 68, nr 12

861--868

EN

The aim of the article is to analyze and indicate the basic principles of protecting mineral deposits at the stage of their exploitation. Despite the successively decreasing resources of mineral deposits and the increasing importance of environmental protection, not all aspects of the protection of these deposits have been transparently regulated by law, an example of which may be terms that appear therein which do not have legal definitions, such as rational mining and management of minerals or comprehensive mining and development of a mineral. The article introduces the essence of the mineral deposit, the regulations on the protection of mineral deposits contained in the Environmental Protection Law and the Geological and Mining Law, as well as the related obligations of entrepreneurs engaged in the extraction of minerals from deposits.

16

Historia regionalnych badań geologicznych Oddziału Dolnośląskiego PIG-PIB we Wrocławiu oraz perspektywy na najbliższe lata

Cymerman Zbigniew

Przegląd Geologiczny

|

2020

|

Vol. 68, nr 5

378--386

EN

The specificity of the activities of the Lower Silesian Branch of the Polish Geological Institute - National Research Institute (PGI-NRI) is due to main factors: (1) mosaic-like geological structure of Lower Silesia, (2) the wealth of various mineral resources, (3) centuries-old mining traditions of the region. Initially, the researches included mainly geological cartography, subsequently expanding the scope of work to include regional (structural) geology and deposit geology. The contribution of applied geology, especially hydrogeology and environmental geology, has increased significantly in the previous decades. Three chapters present different periods of the Lower Silesian Branch of the PGI-NRI with its most important milestones for the Polish geology in the last seven decades. This division includes three periods: (1) years of development (1949-1989); (2) years of stagnation (1989-2013), and (3) years of disorganization (2014-2019). The period of intensification of geological researches carried out by the Lower Silesian Branch of the PGI-NRI lasted until the years of the so-called system transformation. During that period, the programs of deep boreholes were finished. In the 1990s, detailed cartographic works in Lower Silesia were completed. Acute shortage of new factographic material caused the necessity to analyze the archival material stored during previous decades at the Lower Silesian Branch. In 2014, it has practically decommissioned the regional branches, including the Lower Silesian Branch. Full centralization has led to the liquidation of both the branches’ independence and their previous focus on the implementation of tasks related to the specificity of a given region. In the forthcoming future, new challenges would depend on a proper organization chart of the PGI-NRI and the position of the regional branches in this scheme.

17

Wybrane praktyczne problemy zarządzania odkrywkową eksploatacją złóż kopalin. Najważniejsze problemy planowania i projektowania, przygotowania, realizacji oraz monitorowania procesów w górnictwie odkrywkowym

Kaczarewski Tadeusz

Kruszywa : produkcja - transport - zastosowanie

|

2020

|

Nr 4

46--53

PL

Zarządzanie procesem odkrywkowej eksploatacji złoża jest procesem bardzo złożonym i wielodyscyplinarnym. Do najważniejszych wątków tego procesu, oprócz sfery ekonomiczno-finansowej, należy zaliczyć: zarządzanie bezpieczeństwem ruchu zakładu górniczego, ochronę oddziaływania ruchu zakładu na otoczenie i racjonalną gospodarkę zasobami. Takie obszary zarządzania wymagają kompleksowego podejścia i mają bardzo istotny wpływ na bieżące i przyszłe wyniki działalności gospodarczej przedsiębiorstwa. Katastrofa techniczna może bowiem także doprowadzić do katastrofy ekonomicznej i środowiskowej.

EN

Managing the surface mining of deposits is a complex and multidisciplinary process. Apart from economic and financial areas, the key aspects of the process include: managing operational safety of a mining plant, reducing the impact of the plant on the environment, and the rational management of resources. These areas of management require a comprehensive aproach and affect the current and future outcomes of the business operations of an enterprise. Technical disaster may lead to economical and environmental disaster.

18

Ryzyko fazy inwestycyjnej projektu górniczego a metoda DCF

Uberman Robert

Kruszywa : produkcja - transport - zastosowanie

|

2020

|

Nr 1

48--53

PL

Prezentowany artykuł zawiera analizę adekwatności standardowych metod oceny ryzyka projektów wypracowanych w nauce finansów do oceny ryzyka fazy inwestycyjnej projektu górniczego. Wskazuje, że w przypadku zagospodarowywania złoża faza inwestycyjna obejmuje często kilka lat i charakteryzuje się nie tylko innymi czynnikami ryzyka niż faza operacyjna, ale wręcz inną fundamentalną jego charakterystyką. W konsekwencji stosowana wprost metoda DCF może prowadzić do błędnych decyzji.

EN

The article presents an analysis of the usefuleness of the standard methods of project risk valuation developed by financial science for the risk valuation of the investment stage of mineral deposit development. The analysis points out that in the case of deposit development the investment stage often takes several years and is marked not only by different risk factors than the operational stage but even different fundamental characteristics. As a result the DCF method applied directly may lead to wrong desicions.

19

Znaczenie instytucji obszaru funkcjonalnego dla zabezpieczenia obszarów prognostycznych i perspektywicznych złóż kopalin według obowiązującego i projektowanego prawa

Kostka Ewelina Anna

Górnictwo Odkrywkowe

|

2019

|

R. 60, nr 1

25--30

PL

Problem konieczności zabezpieczenia obszarów prognostycznych i perspektywicznych złóż kopalin i ich ochrony nie powinien budzić wątpliwości, jednak wciąż jest marginalizowany. Mając na uwadze długoterminową perspektywę zagospodarowania złóż kopalin należy podkreślać konieczność ochrony także obszarów perspektywicznych i prognostycznych przed zablokowaniem ich górniczego zagospodarowania przez nieprzemyślaną politykę przestrzenną. Ochrona powinna zabezpieczać takie obszary, chociażby do czasu ich rozpoznania lub dokładniejszego udokumentowania, przed prowadzeniem polityki przestrzennej, umożliwiającej realizację trwałych inwestycji przemysłowych lub infrastrukturalnych na powierzchni, które stanowią lub mogą stanowić konkurencję terenową dla przyszłych przedsięwzięć eksploatacji surowców mineralnych. Instytucja obszaru funkcjonalnego jest narzędziem, które takie obszary może zabezpieczyć. W praktyce jednak instrument ten nie jest wystarczająco często stosowany, nawet w stosunku do złóż, które już zostały udokumentowane.

EN

The issue regarding a need to protect of prognostic and prospective areas of mineral deposits should not be contested, however is still being marginalised. Taking into account the long-term perspective of mineral deposits development, the emphasise should be also placed on the protection of prognostic and prospective areas of mineral deposits, that prevents them from blocking their development in a result of ill-considered spatial policy. Such protection should prevent these areas, at least until they are recognized or documented more accurately, from spatial policy, that enables permanently industrial or infrastructural investments on the surface area. It especially regards investments, that are or may be a competition for future mineral production projects. The functional area is that kind of tool which may secure such areas. However, in practice, this instrument it is not being used often enough, even in relation to mineral deposits that have already been documented.

20

O potrzebie wyceny złóż kopalin objętych własnością górniczą Skarbu Państwa

Galos K.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2018

|

nr 106

27--37

PL

Złoża kopalin stanowią rodzaj aktywów, których wycena może być realizowana w bardzo zróżnicowany sposób. Metody i procedury takiej wyceny najczęściej stosowane są w odniesieniu do złóż z wyznaczonymi zasobami typu mineral reserves (wg klasyfikacji CRIRSCO), znacznie rzadziej i zazwyczaj wyłącznie z zastosowaniem podejścia porównawczego w przypadku złóż niezagospodarowanych na wstępnym etapie rozpoznania (z zasobami typu mineral resources). W Polsce znaczna część złóż kopalin, głównie energetycznych, metalicznych i chemicznych, jest objęta tzw. własnością górniczą Skarbu Państwa. W chwili obecnej brakuje spójnego i przemyślanego zarządzania tymi złożami. Odpowiednia metodyka wyceny tych złóż, będących na różnym etapie rozpoznania, niekiedy także zagospodarowania, powinna być jednym z kluczowych elementów takiego zarządzania. Skarb Państwa z reguły rozporządza prawem własności górniczej przez „ustanowienie” użytkowania górniczego w formie umowy, z ustaleniem wynagrodzenia za to ustanowienie. Zasady ustalania wynagrodzenia za ustanowienie użytkowania górniczego są określane na podstawie wewnętrznego nieformalnego dokumentu Ministerstwa Środowiska z bardzo uproszczonymi zasadami ustalania tego wynagrodzenia, w bardzo ograniczonym stopniu związanymi z rzeczywistą wartością złoża, która poza tym jest zmienna w czasie. A wymiar tej opłaty powinien mieć jak najbliższy związek z wartością złoża wycenianą na dany moment, z uwzględnieniem obecnych uwarunkowań m.in. technologicznych, środowiskowych, formalnoprawnych, a w szczególności rynkowych. Wycena złóż kopalin objętych własnością górniczą, poza bieżącymi potrzebami w zakresie ustalania podstawy wynagrodzenia za ustanowienie użytkowania górniczego, powinna służyć także do corocznego ustalania wartości tych złóż jako elementu mienia Skarbu Państwa i przedstawiania jej wyników jako elementu Sprawozdania o stanie mienia Skarbu Państwa. Jest sprawą otwartą, czy metodyka wyceny omawianych zasobów powinna bazować na przyjętych i powszechnie stosowanych rozwiązaniach wyceny złóż kopalin dla celów obrotu gospodarczego, czy też na słabo do tej pory rozwiniętej metodyce wyceny złóż jako elementu planowanego systemu Zintegrowanych Środowiskowych i Ekonomicznych Rachunków Narodowych. Artykuł prezentuje najważniejsze elementy obydwu podejść metodycznych. Wydaje się, że wskazane byłoby w tym przypadku wykorzystanie wybranych elementów każdego z tych podejść.

EN

Mineral deposits are such type of assets, the valuation of which can be carried out in a very diverse manner. Methods and procedures for such a valuation are most often applied to mineral deposits with mineral reserves (according to the CRIRSCO classification), much less frequently and usually only using a comparative approach for undeveloped, initially recognized mineral deposits (with mineral resources). In Poland, a significant portion of mineral deposits, mainly of energy, metal and chemical minerals, are covered by the so-called mining property of the Treasury. At the moment, there is a lack of consistent and thoughtful management of these deposits. The appropriate methodology for valuing these deposits, which are at various stages of recognition (sometimes also of development), should be one of the key elements of such management. The State Treasury usually disposes of mining rights by “establishing” mining usufruct in the form of a contract, with the determination of remuneration for this establishment. The rules for determining remuneration for the establishment of mining usufruct are determined on the basis of an internal informal document of the Ministry of the Environment with very simplified rules for determining this remuneration, to a very limited extent related to the actual value of the deposit, which is also variable over time. This fee should be in close relation to the value of the mineral deposit valued at a given moment, taking the current conditions, including technological, environmental, formal and legal, and – in particular – market conditions into account. The valuation of mineral deposits covered by mining property, except for current needs in determining the basis for remuneration for mining usufruct establishing, should also be used to determine the value of these deposits annually as part of the State Treasury property and to present its results as part of the State Treasury Property Status Report. It is an open matter whether the methodology of valuation of the discussed mineral deposits should be based on accepted and widely used solutions for the valuation of mineral deposits for the purposes of business transactions or based on methodology of valuation of deposits as part of the planned system of Integrated Environmental and Economic National Account (up to date poorly developed). The paper presents the most important elements of both methodological approaches. It seems that the use of selected elements of each of these approaches would be advisable in this case.