Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ głębokości eksploatacji węgla na ciepło oddawane przez górotwór

Cygankiewicz J., Knechtel J.

Przegląd Górniczy

|

2017

|

T. 73, nr 2

8--17

PL

Dla zbadania wpływu głębokości eksploatacji węgla na ilość ciepła traconego przez górotwór zastosowano metodę symulacji numerycznych. W pracy rozważa się oddziały wydobywcze składające się z chodnika podścianowego, ściany eksploatacyjnej i chodnika nadścianowego. Do każdego z rejonów powietrze świeże od szybu wdechowego doprowadzane jest przekopem głównym i pochylnią do pokładu węglowego. Rozważa się oddziały wydobywcze, na których temperatura pierwotna skał wynosi odpowiednio: 35÷37°C (najpłytszy), 40÷42°C, 45÷47°C oraz 50÷52°C (najgłębszy). Dane początkowe do obliczeń dla wszystkich oddziałów przyjęto takie same, za wyjątkiem temperatury pierwotnej skał i wysokości geodezyjnych, na których zlokalizowane są badane wyrobiska. Wykonano alternatywne prognozy klimatyczne, przy czym potencjał chłodniczy w każdym wariancie dobrano tak, aby prognozowana temperatura powietrza mierzona termometrem suchym była nie wyższa od 33°C. Dla takich warunków (korzystając z metody różnic skończonych) wyznaczono strefy wychłodzenia górotworu otaczającego wyrobiska korytarzowe i ścianowe każdego z wymienionych rejonów wydobywczych. Po porównaniu ze sobą wyników obliczeń wykonanych dla poszczególnych oddziałów wydobywczych stwierdzono, że ilość ciepła oddawana przez górotwór do najgłębiej położonych wyrobisk (zlokalizowanych na głębokości, na której temperatura pierwotna skał wynosi 50÷52°C) jest czterokrotnie większa od ilości ciepła oddawanej przez górotwór do wyrobisk położonych najpłycej (zlokalizowanych na głębokości, na której temperatura pierwotna skał wynosi 35÷37°C). Oddział wydobywczy, w którym temperatura pierwotna skał wynosi 40÷42°C otrzymuje od górotworu dwa razy tyle ciepła co oddział najpłytszy. W podsumowaniu zwrócono uwagę, że prowadzenie wydobycia na dużej głębokości jest związane z koniecznością stosowania klimatyzacji. Zatem trzeba ponieść dodatkowe koszty związane z chłodzeniem powietrza. Koszty te jednak mogą się częściowo zwrócić, jeśli zagospodaruje się ciepło oddawane przez górotwór. Ciepło to można odprowadzić na powierzchnię, np. z gorącą wodą (o temperaturze powyżej 40°C) z chłodnic wyparnych ziębiarek, pracujących na dole kopalni i wykorzystać do celów komunalnych lub do zasilania ziębiarek amoniakalnych zabudowanych na powierzchni.

EN

A method of numerical simulations has been used for investigating the impact of coal mining depth on the heat emitted by the rock mass. This work deals with the mining districts consisting of the lower longwall gate, longwall face and the upper longwall gate. For each district, fresh air is supplied from the exhaust shaft through the main drift and ramp into a coal deposit. The mining districts considered have been those in which the primary rock temperature is as follows: 35÷37°C (the shallowest one), 40÷42°C, 45÷47°C and 50÷52°C (the deepest one). Input data for calculations for all districts have been assumed the same, except the primary temperature of rocks and geodetic heights, at which investigated workings are being located. Alternative climate predictions have been performed. Cooling potential in all variants have been chosen in such a way so that the predicted air temperature measured with dry-bulb thermometer is not higher than 33°C. For such conditions, the cooling zones of the rock mass surrounding gallery and longwall workings have been determined for each of mentioned mining area (applying the finite difference method). Based on a comparison of the results of calculations performed for the individual mining districts it has been stated that the amount of heat emitted by the rock mass into the deepest workings (located at a depth where the primary rock temperature is 50÷52°C) is four times higher than the amount emitted by the rock mass into the workings located at the shallowest depths (located at the depth at which the primary rock temperature is 35÷37°C). The mining district, in which the primary rock temperature is 40÷42°C, obtains from the rock mass twice as much heat as the shallowest district. In the summary it has been pointed out that carrying out exploitation at large depths requires use of air conditioning. Thus, additional costs associated with air cooling have to be incurred. These can, however, be partially recouped if the heat emitted by the rock mass is to be utilized. This heat can be transported to the surface e.g. with hot water (at temperature above 40°C) from evaporative coolers of chillers operating underground and then used for municipal purposes or to power ammonia chillers installed on the surface.

2

Ochrona środowiska. Część 9. Koncepcja modyfikacji oczyszczania z baru solanek kopalnianych z wykorzystaniem ciekłego siarczanu sodu

Pluta I.

Wiadomości Górnicze

|

2015

|

R. 66, nr 11

603--604

PL

Bar zawarty w solankach kopalnianych wytrąca się, powodując zanieczyszczenie wyrobisk górniczych oraz systemów transportujących wody kopalniane. W artykule przedstawiono koncepcję oczyszczenia wód kopalnianych z tego szkodliwego składnika za pomocą ciekłego siarczanu sodu zamiast dotychczas stosowanego w postaci stałej. Ciekły siarczan sodu wytwarzany jest między innymi w procesie recyklingu baterii i akumulatorów.

EN

Barium contained in the mine brine is being precipitated, causing the pollution of mine workings and mine water transport systems. The paper presents the concept of mine water treatment to get rid of this harmful ingredient with the use of liquid sodium sulfate instead of the its previously used solid form. Liquid sodium sulphate is formed, inter alia, in the recycling process of batteries and accumulators.

3

Zagrożenie metanowe w zrobach oraz likwidowanych chodnikach wentylacyjnych ścian ze szczególnym uwzględnieniem sposobu przewietrzania na „U” po caliźnie węglowej

Krause E.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2014

|

nr 1

3--11

PL

Rosnący udział metanu wydzielającego się do zrobów z odgazowywania się pokładów podebranych i nadebranych w całkowitej ilości metanu wydzielającego się do środowiska ścian przyczynia się do wzrostu w nich zagrożenia metanowego. Czynnikami wzrostu tego zagrożenia w ścianie są: metanowość bezwzględna zrobów, sposób i parametry przewietrzania, usytuowanie zrobów ściany w podsieci wentylacyjnej oraz sposób likwidacji wyrobisk za frontem ściany. W niektórych stosowanych sposobach przewietrzania ścian, intensywna migracja powietrza przez zroby poeksploatacyjne obniża zawartość metanu w powietrzu zrobowym, ograniczając ich efektywne odmetanowanie. Najczęściej, stosowany sposób przewietrzania ściany ma wpływ na poziom występującego zagrożenia metanowego, zarówno w ścianie jak i czynnych oraz likwidowanych chodnikach przyścianowych (wentylacyjnych). W polskich kopalniach węgla kamiennego około 75% ścian jest przewietrzanych sposobem na „U” po caliźnie węglowej, pozostałe są przewietrzane sposobami na „Y”, „H” i „Z”. W artykule, na podstawie doświadczeń oraz wyników przeprowadzonych badań w likwidowanych chodnikach wentylacyjnych ścian przewietrzanych sposobem przewietrzania na „U” po caliźnie węglowej, przeprowadzono analizę oraz sformułowano wnioski w zakresie kształtowania się zagrożenia metanowego.

EN

The article analyses the impact of hazardous methane accumulations in longwall goafs on the methane hazard in longwall ventilation workings under the conditions of applied ventilation systems. Results of ventilation and methane tests in ventilation roads (upstream and downstream of the production face) of two longwalls ventilated using the “U” ventilation system were presented. The ventilation and methane balance for ventilation roads in the vicinity of methane-laden longwall goafs in question identifies the possibility of occurrence of volume hazardous methane accumulations and explosive atmospheres in emergency situations. The analysis of the results confirms that with the absolute methane emission of 5 m3CH4/min, the “U” ventilation system might result in explosion hazards in the open section of the ventilation road. In such conditions, it is essential to liquidate ventilation roads behind longwall faces during the advance of the production. The topic of liquidating ventilation roads when using the “U” ventilation system is a priority, since it applies to most of the longwalls in Polish hard coal mines.

4

Pompy kopalniane i ich historia

Gierlotka S.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2014

|

nr 10

50--52

5

Wyrobiska górnicze a podatki

Wodarski K.

Wiadomości Górnicze

|

2013

|

R. 64, nr 2

66-72

PL

W artykule przedstawiono definicję oraz klasyfikację wyrobisk w podziemnych kopalniach węgla kamiennego. Określono kryteria klasyfikowania podziemnych wyrobisk górniczych do środków trwałych. Ponadto odniesiono się do problematyki obciążenia wyrobisk górniczych podatkiem na rzecz gmin górniczych.

EN

The paper presents a definition and classification of workings in underground hard coal mines. The criteria for the classification of underground mine workings to fixed assets have been determined. In addition, reference was made to burdening of mine workings with a tax for the sake of local mining communities.

6

Сокращение продолжительности строительства технологической части горной выработки

Szkumatov A., Moroz O., Ivanciszij D.

Górnictwo i Geologia

|

2013

|

T. 8, z. 2

89--97

UK

Произведен анализ продолжительности основных этапов работ при строительстве горизонтальных и наклонных горных выработок. Предложено примене-\ние криволинейно-уступной формы проходческого забоя при сооружении техноло- гической части выработки. Разработаны инструктивные документы по внедрению предложенных технических решений.

PL

Przeprowadzono analizę czasu trwania zasadniczych etapów robót przy wykonywaniu poziomych i nachylonych wyrobisk górniczych. Zaproponowano zastosowanie krzywoliniowo-ustępliwego kształtu przodka wyrobiska korytarzowego przy wykonywaniu technologicznej części wyrobiska. Opracowano dokumentację dla wdrożenia zaproponowanych rozwiązań technicznych.

7

Analiza rzeczywistego przebiegu otworów bezrdzeniowych stosowanych w górnictwie węgla kamiennego do rozpoznania geologicznego

Mgłosiek J., Miodoński G., Andrzejczak S.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2013

|

nr 1

3-13

PL

Artykuł przedstawia problemy i doświadczenia związane z wykonywaniem małośrednicowych otworów bezrdzeniowych z podziemnych wyrobisk górniczych. Omówiono wyniki badań rzeczywistego przebiegu dwóch kilkudziesięciometrowych otworów stosowanych w górnictwie węgla kamiennego do rozpoznania zalegania złoża.

EN

The article presents the issues and experiences related to drilling of small-diameter webless holes at mining excavation Sites. The work discusses the results of examining the actual paths of two holes several dozen metres long used in hard coal mining for exploration of bed deposition.

8

Matematičeskoe modelirovanie naprâžennogo sostoâniâ šahtnoj vzryvoustojčivoj peremyčki

Ageyev V. G., Mariychuk I. Ph.

Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza

|

2013

|

Nr 3

33--39

EN

Objective: Determination of the principal technical characteristic of the explosion-stable mine stopping with embrasure pipes, i.e. thickness, depending on mechanical characteristics of the material, cross-sectional area and disposition depth of a mine working and external loads. Methods: The theoretical method of investigation of the stress state of the explosion-stable mine stopping being erected by the mine rescuers from gypsum with the use of one of the basic numerical methods of the solution of the boundary problems of the elasticity theory, i.e. the variation method, is applied. Results: The mathematical model of the deflected mode of the explosion-stable mine stopping with embrasure pipes represented in the form of a thick plate with a radius of curvature changing according to the parabolic dependence under the influence of the normal and pressure load, and its three edges are fixed and the fourth one is free, is worked out; the distributions of the tensions in the stopping according to the relative coordinates depending on its thickness, mechanical characteristics of gypsum, acting loads, cross-section area and disposition depth of the mine working are received; the strength of the stopping with one embrasure pipe of 0.8 m radius is ensured in the mine working with the cross-section area from 4...30 m2 and with such two tubes - in the mine working with the cross-section area of 8 m2; the values of the stopping thicknesses received by the use of the mathematical model worked out are by 14 per cent lower on average than the values adduced in normative documents. Conclusions: The mathematical model of the deflected mode of the explosion-stable mine stopping worked out allowed the scientific substantiation of its principal technical characteristic, i.e. thickness, depending on mechanical characteristics of the material, loading conditions, cross-section area and disposition depth of the mine working, what will guarantee the safe operation of the mine rescuers and cost reduction by erection of the stoppings as a result of accident elimination by the explosions in the coal mines.

PL

Cel: Określenie podstawowej charakterystyki technicznej, stosowanej w kopalniach tamy przeciwwybuchowej z rurami wentylacyjnymi tj. grubości przy uwzględnieniu mechanicznych właściwości materiału, przekroju powierzchni i głębokości wyrobisk oraz oddziaływania sił zewnętrznych. Metody: Metoda teoretyczna badania stanu naprężania i odkształcenia, stosowanej w kopalniach przeciwwybuchowej tamy wentylacyjnej wznoszonej przez ratowników górniczych z gipsu, została zastosowana z użyciem jednej z podstawowych metod numerycznych – rozwiązania zadań brzegowych w teorii sprężystości – metody wariacyjnej. Wyniki: Opracowano model matematyczny stanu naprężenia i odkształcenia przeciwwybuchowej tamy z rurami wentylacyjnymi. Model przedstawia tamę w formie grubej płyty o promieniu krzywizny zmieniającym się według parabolicznej zależności, pod wpływem przyłożonych sił normalnych i naprężenia. Trzy końce tamy są sztywno umocowane, czwarty zaś luźno. W wyniku analizy otrzymano rozłożenie naprężenia w tamie w zależności od jej grubości, mechanicznych właściwości gipsu, sił oddziałujących, powierzchni i głębokości wyrobisk. Wytrzymałość tamy wentylacyjnej z jedną rurą o średnicy 0,8 m jest zapewniona w wyrobisku o przekroju powierzchni od 4 do 30 m2, a przy dwóch rurach – o powierzchni 8m2. Wartości opisujące grubość tam, otrzymane przy wykorzystaniu opracowanego modelu matematycznego, są w przybliżeniu o 14% niższe od wartości podanych w dokumentach normatywnych. Wnioski: Opracowany model matematyczny stanu naprężenia i odkształcenia, stosowanej w kopalniach odpornej na wybuchy tamy pozwolił na naukowe uzasadnienie jej podstawowej technicznej charakterystyki – wartości niezbędnej grubości w zależności od mechanicznych charakterystyk materiału, warunków obciążenia, przekroju powierzchni i głębokości rozmieszczenia wyrobiska, jaka umożliwi bezpieczną pracę ratowników górniczych i redukcję kosztów przy stawianiu tam wentylacyjnych w celu likwidacji awarii przy eksplozjach w kopalniach węgla.

9

Pochodzenie i skład chemiczny wód kopalni „Staszic"

Pluta I., Musiolik A.

Wiadomości Górnicze

|

2012

|

R. 63, nr 6

343--350

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań wód kopalni „Staszic" od jej powstania do połączenia z kopalnią „Murcki". Opisano skład chemiczny wód oraz strefowość hydrogeochemiczną istotnych składników powodujących ich zanieczyszczenie. Na podstawie badań izotopowych i hydrochemicznych stwierdzono, że do kopalni dopływają wody pochodzące z etapów infiltracyjnych trzech cykli hydrogeologicznych. W obszarze kopalni stwierdzono normalną zmienność większości istotnych wskaźników zanieczyszczania: sodu, potasu, azotu amonowego (jonu amonowego), żelaza (ogólnego), chlorków, baru i boru, polegającą na wzroście ich zawartości w wodach wraz z rosnącą głębokością dopływu wód do wyrobisk górniczych.

EN

The article presents the results of investigations of waters of „Staszic" mines from the foundation of the mine till its merger with „Murcki" mine. It describes the chemical composition of waters and hydrogeochemical zoning of essential ingredients causing their contamination. On the basis of isotopic and hydro-chemical study it has been found that waters coming from infiltration stages of the three hydrogeological cycles inflow into the mine. Normal variability of most important indicators of contamination has been determined around the area of the mine: sodium, potassium, ammonium nitrogen (ammonium ion), iron (general), chlorides, barium, boron, consisting in an increase of their content in waters along with increasing depth of waters inflow into the mine workings.

10

Dzieje pewnej maszyny parowej

Frużyński A.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2012

|

nr 10

49-52

11

Przemieszczanie mas ziemnych i skalnych czy unieszkodliwianie odpadów wydobywczych? (artykuł dyskusyjny)

Szajn J.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2011

|

nr 81

83-89

PL

Z dniem 1 maja 2012 r. wchodzą w życie odroczone do tego czasu przepisy ustawy o odpadach wydobywczych, które całkowicie zmieniają sytuację odkrywkowych zakładów górniczych prowadzących zwałowanie nadkładu i płonnych przerostów w złożu. W pierwszym rzędzie dotyczy to zmian wynikających z wejścia w życie art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy. Dla przedsiębiorców górniczych bardzo istotną staje się sprawa jednoznacznego wyjaśnienia pojęć przemieszczania i usuwania mas ziemnych lub skalnych w związku z wydobywaniem kopalin ze złóż (niezdefiniowanych w tej ustawie ani w ustawie o odpadach). W pierwszym przypadku - przemieszczania - przepisy ustawy o odpadach wydobywczych i ustawy o odpadach nie mają zastosowania. Stąd w artykule podejmuje się polemikę z interpretacją przyjętą przez Departament Gospodarki Odpadami Ministerstwa Środowiska, w myśl której "proces przemieszczania... odbywa się w obrębie wyrobiska górniczego..." (wyłącznie), natomiast "proces usuwania. związany jest z ich usuwaniem poza wyrobisko górnicze".

EN

1st of May 2012 is the date when the deferred regulations of Mining Waste Act will enter into force. The new regulations will change completely the situation of opencast mining plants which conduct tipping of overburden and worthless intercalations. It is due to the changes being introduced by the art. 2 par. 1 p. 4 of the Act. It is essential for mining entrepreneurs to unequivocally define terms dislocation and removal of land or rocky masses in connection with the extraction of minerals from deposits (which are defined neither in this Act nor in the Waste Act). In the first case - dislocation - the regulations of Mining Waste Act and Waste Act shall not be applied. The following article is a trial of polemic with the interpretation accepted by the Waste Management Department of the Ministry of the Environment, according to which "a process of dislocation ... takes place within the mine working" (exclusively), while "a process of removal. is connected with removing them outside of the mine working".

12

Zwalczanie zagrożenia klimatycznego w wyrobiskach górniczych drążonych w skalach o wysokiej temperaturze

Knechtel J.

Wiadomości Górnicze

|

2011

|

R. 62, nr 12

685-690

PL

W artykule zaproponowano środki pozwalające zmniejszyć zagrożenie klimatyczne w wyrobiskach o wysokiej temperaturze. Środkami tymi zgodnie z postulatami zawartymi w innych pracach są: intensywna wentylacja, chłodzenie powietrza oraz termoizolacja ścian lutniociągu. Dobierając środki prewencji zagrożenia klimatycznego, wzięto pod uwagę warunki górniczo-techniczne w polskich kopalniach węgla kamiennego. Na tej podstawie przyjęto pewne założenia, a następnie - w celu sprawdzenia poprawności założeń - wykonano wariantowe prognozy klimatyczne.

EN

The article proposes measures allowing to reduce the climatic hazard in the workings with a high temperature. These measures in accordance with the demands contained in other works include: intensive ventilation, air cooling and thermal insulation of air duct's walls. Selecting measures preventing the climate hazard, mining and technical conditions in Polish hard coal mines were taken into account. On this basis, certain assumptions were taken and then - in order to validate the assumptions - variant climate forecasts were made.

13

Uwagi na temat interpretacji wyników hydraulicznej próby szczelności w warstwach soli

Szpunar T., Budak P., Witek W.

Nafta-Gaz

|

2011

|

R. 67, nr 1

14-18

PL

Jak wykazały badania doświadczalne wokół wyrobiska wykonanego w warstwach soli lub otworu przewiercającego pokłady soli powstaje strefa odprężona charakteryzująca się niezerową przepuszczalnością i porowatością. Zasięg takiej strefy jest różny z tym, że porowatość i przepuszczalność zanikają w odległości równej 3-4 promieniom otworu. Wykonanie próby szczelności w interwale naprzeciw warstw soli powoduje pewien spadek ciśnienia próby szczelności w wyniku wymiany masy pomiędzy płynem w strefie odprężonej wokół otworu a płynem w otworze. Spadek ten można mylnie zinterpretować jako pewną nieszczelność skądinąd szczelnego górotworu. Podano przykład obliczenia spadku ciśnienia przy próbie szczelności wykonanej w warstwach soli.

EN

As indicated in technical literature the stress relieved well bore zone is created around cavities in salt rocks. Such zones have some porosity and permeability and thus some pressure drop is observed when carrying out the hydraulic pressure test - this is due to exchange of mass between the hydraulic fluid and salt water which fills the pore space of stress relieved zone. Such a pressure drop may be erroneously interpreted as well leak. Provided are example calculations of hydraulic fluid pressure drop.

14

Model autonomicznego systemu pozycjonowania maszyn w wyrobisku korytarzowym

Bartoszek S., Jasiulek D., Jendrysik S., Stankiewicz K.

Modelowanie Inżynierskie

|

2011

|

T. 11, nr 42

45-51

PL

W referacie przedstawiono problematykę nawigacji maszyn pracujących w podziemiach zakładów górniczych, w warunkach zagrożenia wybuchem. Przeprowadzona analiza będzie podstawą do opracowania autonomicznego systemu pozycjonowania kombajnu chodnikowego jako podstawowego elementu adaptacyjnego systemu sterowania maszyną górniczą. Przedstawiono ideę pozycjonowania kombajnu w wyrobiskach korytarzowych za pomocą pomiarów fal akustycznych i radiowych. Rozwiązanie systemu pozycjonowania pozwoli na wprowadzenie maszyn pracujących bezobsługowo, nadzorowanych zdalnie ze stanowiska operatora. Prezentowana w publikacji praca jest częścią szerszego zakresu działań podjętych w ITG KOMAG, które mają na celu utworzenie nowoczesnych, bezpiecznych i inteligentnych maszyn i urządzeń ograniczających do minimum liczbę osób pracujących w warunkach występujących zagrożeń.

EN

Analysis of problems associated with navigation system of machines operating in underground of mining plants in conditions of gas or coal dust explosion hazard was presented in the paper. Presented analysis will be used during development of autonomous positioning system of roadheader, which is a key component of adaptive control system. An idea of positioning technology of roadheader in roadways by measurements with use of complementary properties of acoustic waves and radio waves was presented in the paper. Solution of the problem will enable to introduce automatic machines controlled remotely by the operator. The subject is in accordance with an idea of creation of state-of-the-art mine to minimize a number of people working in life and health threatening conditions.

15

Analityczne podejście prognostyczne, stosowane do oceny potencjalnego zagrożenia tąpaniami wyrobisk górniczych

Bańka P., Jaworski A., Plewa J.

Górnictwo i Geologia

|

2011

|

T. 6, z. 3

23-35

PL

W artykule omówiono stosowane w Instytucie Eksploatacji Złóż Politechniki Śląskiej analityczne podejście prognostyczne, znajdujące praktyczne zastosowania do oceny zagrożenia sejsmicznego i tąpaniami robót górniczych prowadzonych w GZW. Przedstawiono metodykę symulowania naprężeniowych warunków wybierania i stanów deformacyjno-energetycznych wstrząsogennych warstw skalnych oraz sposób interpretacji i weryfikacji wskazań prognozy.

EN

The paper presents an analytical prediction approach developed in the Institute of Mining of the Silesian University of Technology, which can be practically applied for the estimation of seismic hazards and rockburst hazards effected by the carried out mining works in the Upper Silesia Coal Basin (GZW). The simulation technology was discussed involving the working in stress and deformation-energy states of tremor-prone rock layers and the interpretation method of the prediction readout.

16

Tereny poeksploatacyjne w okolicach Kałkowa - rekultywacja i realizacja życiowych pasji

Botor E. E., Grzeszczak J., Brejza D.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2011

|

nr 2

17-21

PL

Artykuł prezentuje kolejne etapy od rozpoczęcia eksploatacji do zakończenia rekultywacji w kierunku rolnym (polegającym na budowie stawów rybnych) terenów po eksploatacji kruszywa naturalnego. Jednocześnie w materiale zwrócono uwagę na skomplikowany charakter prowadzonej rekultywacji w oparciu o pozwolenie wodnoprawne i instrukcję gospodarowania wodą.

EN

The article provides a description of the successive stages of works conducted on natural aggregate extraction brownfields starting from the begin-ning of the land exploitation until the reclamation completion assuming an agricultural tendency (building fish breeding ponds). At the same time, the paper touches upon the complex nature of the reclamation process performed based on the water supply and sewage effluent disposal permit and the relevant water management instruction.

17

Sporządzanie mapy cyfrowej wyrobisk górniczych ZG "Janina"

Paszko A.

Wiadomości Górnicze

|

2010

|

Vol. 61, nr 7-8

466-472

PL

Mapy cyfrowe w ZG .Janina. sporządzane są w środowisku AutoCAD z zastosowaniem programu autorskiego TMGMAPA przygotowanym w dziale mierniczo-geologicznym. Program ten automatyzuje proces wektoryzacji znaków na mapach górniczych. Program TMG-MAPA, przez zastosowanie narzędzi automatyzujących wektoryzację oraz zarządzających strukturą warstw, zmniejsza liczbę błędów. Mapy przeglądowe wyrobisk górniczych w skali 1:5000 i 1:10000 zastępują dotychczasowe formy dokumentacji. Nowoczesna technologia umożliwia uzyskanie elastycznej struktury danych, niezbędnych do sporządzania map wyrobisk górniczych.

EN

Digital maps in .Janina. mining plant are prepared in AutoCAD with the application of the author.s program TMG MAP developed in surveying-geological department. This program automates the process of signs vectoring on mining maps. TMG-MAP program, by applying the tools for automating vectoring and managing the structure of layers, reduces the number of errors. Review maps of mine workings in the scale 1:5000 and 1:10000 replace the existing forms of documentation. Modern technology allows for flexible data structures development, necessary to produce maps of mine workings.

18

Propozycja sposobu obliczania parametrów pracy lutniociągów rozgałęzionych w wyrobiskach górniczych

Gapiński D.

Wiadomości Górnicze

|

2010

|

Vol. 61, nr 1

29-33

PL

W artykule przedstawiono stan prac nad nowym sposobem doboru wentylatorów i lutniociągów dla wentylacji lutniowej rozgałęzionych układów wyrobisk podziemnych. Sposób ten polega na stworzeniu modelu układu lutniociągi - wyrobiska przewietrzane lutniowo, składającego się z bocznic reprezentujących segmenty lutniociągów, odpowiadające im odcinki wyrobisk oraz połączenia pomiędzy nimi - tworzących spójną siec wentylacyjną. Po uwzględnieniu charakterystyk pracy dostępnych wentylatorów lutniowych możliwe staje się przeprowadzenie obliczenia spodziewanych przepływów powietrza za pomocą algorytmu Crossa. Schemat obliczeniowy, realizujący ten sposób doboru urządzeń wentylacji lutniowej, pozwala aktualnie na jakościową ocenę prawidłowości ich pracy w warunkach lokalnych.

EN

The article presents the state of works on a new method of selection of fans and air-ducts for air-duct ventilation of branched systems of underground workings. The method consists in creation of a model of air-ducts - workings ventilated by air-duct system comprising of sidings representing segments of air-ducts, sec.tions of workings corresponding to those segments and connections between them - creating a coherent ventilation network. After considering the characteristics of the operation of the available air-duct fans it is possible to calculate expected airflows with the use of Cross s algorithm, Calculation diagram, realizing this method of air-duct ventilation equipment selection, currently allows for a qualita.tive assessment of the correctness of its operation in local conditions.

19

Wybrane, nowe propozycje atrakcji geoturystycznych z Dolnego Śląska

Lorenc M. W., Mazurek S.

Geoturystyka

|

2010

|

nr 3-4

3-18

PL

Dolny Śląsk jest najbogatszym w Polsce regionem pod względem różnorodności skał, wykorzystywanych jako material budowlany i dekoracyjny. Są to skały zarówno magmowe, jak też osadowe i metamorficzne, które eksploatowane są w rozlicznych kamieniołomach. Tego typu czynne wyrobiska górnicze nie są dostępne do zwiedzania, a tym samym widoczne w nich częstokroć ważne dydaktyczne, unikalne lub nawet tylko ciekawe geologicznie miejsca, pozostają nieznane i edukacyjnie niewykorzystywane. Równocześnie istnieje dużo kamieniołomów już nieeksploatowanych, które porośnięte gęstą roślinnością lub położone z dala od tras turystycznych pozostają również nieznane. Wśród nich wiele jest kamieniołomów historycznych zarówno pod względem czasu rozpoczęcia w nich prac górniczych, jak też faktu, że wydobyto w nich surowiec do wykonania jakiegoś znaczącego elementu architektonicznego lub dzieła sztuki. W artykule opisano miejsca aktualnej eksploatacji podstawowych surowców skalnych, przedstawiając jednocześnie przykładowe obiekty architektoniczne na terenie Wrocławia. Alternatywnie wskazano wyrobiska nieczynne, mogące stanowić atrakcję turystyczną, a przy odpowiednim zagospodarowaniu oraz przedstawionej na miejscu informacji także atrakcję geoturystyczną.

EN

The Lower Silesia is the region of the largest diversity of igneous, sedimentary and metamorphic rocks used for construction and decoration. These rocks are extracted in numerous quarries, which are generally inaccessiblefor tourists. Hence, the educationally important, unique or just interesting sites remain unknown and cannot be included into the educational activity. However, there is a great number of abandoned quarries, which have been densly vegetated since the closure and which were rather distant from popular tourist trails. Among them are many sites of significant historical value due to the age of exploitation or particular stones then used for construction of important historical monuments or for carving the stonework or sculpture masterpieces. The following paper presents the currently operating quarries with the reference to modern buildings in Wroclaw, in which specific stones were used. Moreover, the abandoned quarries were described, which may become tourist and geotourist attractions if properly developed and provided with relevant information.

20

Badanie właściwości systemów bezprzewodowych z interfejsem radiowym WiMAX i IEEE 802.11b/g/n w środowisku wyrobiska górniczego

Kowal M., Kubal S., Piotrowski P., Zieliński R.

Przegląd Telekomunikacyjny + Wiadomości Telekomunikacyjne

|

2009

|

nr 6

230-233

PL

Przedstawiono wyniki badań parametrów transmisyjnych systemów łączności bezprzewodowej, pracujących z wykorzystaniem interfejsu radiowego zgodnego z WiMax oraz IEEE 802.11x. Badania przeprowadzono w trudnym środowisku wyrobiska górniczego. Systemy zostały przebadane pod względem osiąganych przepływności oraz zasięgów. Uzyskane wyniki są bardzo obiecujące.

EN

The paper presents research results of wireless communications systems, based on WiMax and IEEE 802.11x radio interfaces. Measurements of efficiency were performed in underground mine environment. Systems were tested in order to check various parameters: throughput or maximum range. Tests results are very promising.