Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Układ przestrzenny Zbąszynka w świetle koncepcji miasta-ogrodu

Dragan W.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2018

|

nr 39 (1)

153--172

PL

Celem pracy jest analiza współczesnego układu przestrzennego Zbąszynka (z niem. Neu Bentschen) w odniesieniu do koncepcji miasta-ogrodu oraz form zieleni miejskiej. Podstawą przeprowadzonych studiów nad kształtowaniem się układu przestrzennego miasta była inwentaryzacja urbanistyczna, którą przeprowadzono w odniesieniu do poszczególnych wnętrz urbanistycznych, tj. ulic i placów. Dodatkowo badania uzupełniono o analizę materiałów archiwalnych, które umożliwiły określenie historycznego układu urbanistycznego i jego odniesienie do współczesnego rozwoju miasta. Przeprowadzone badania nad układem Zbąszynka oraz przegląd europejskich realizacji koncepcji miasta-ogrodu pozwoliły odpowiedzieć na następujące pytania badawcze: Czy w układzie przestrzennym Zbąszynka występują elementy, które nawiązują do koncepcji miasta-ogrodu oraz takie, które go od założeń niniejszej odróżniają? Ponadto czy współczesny rozwój Zbąszynka następuje zgodnie z zachowaniem historycznego układu przestrzennego?

EN

The aim of this paper is to analyze the contemporary spatial layout of Zbąszynek (German: Neu Bentschen) with regard to the garden city concept and forms of urban greenery. The basis for this analysis was the inventory carried out in reference to specific urban spaces such as streets and squares. Additionally, the research is supplemented by an analysis of archive materials that made it possible to determine the historical spatial layout and to refer it to the modern shape of the town. The study of Zbąszynek’s spatial layout and the review of Europe’s implementations of the garden city concept allowed the author to answer the following research questions: Are there elements in the spatial layout of Zbąszynek that are a reference to the garden city concept? And are there elements that make Zbąszynek different from this concept? Moreover: does Zbąszynek develop in a way that preserves the historical spatial layout?

2

Prof. arch. Józef Gałęzowski – Osiedle Uzdrowiskowe na Złotej Górze w Ojcowie

Lenartowicz Krzysztof

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2017

|

T. 13, nr 1

7--14

PL

Prof. Józef Gałęzowski (1877−1963) był wybitnym przedstawicielem krakowskiej architektury. Obok szeregu znaczących projektów i realizacji architektonicznych, był też autorem kilku większych założeń przestrzennych. Artykuł dotyczy tej jego działalności. W okresie I wojny światowej opublikował (1915, 1916) projekty odbudowy wsi i miasteczek polskich. Zniszczenia wojenne zamierzał wykorzystać dla podniesienia standardu w trakcie odbudowy. Celem popularyzacji tej idei zorganizował objazdową wystawę rysunków i makiet oraz odczyty. Założył też Biuro Regulacji Miast w Krakowie i Lwowie (1917). Zaprojektował częściowo zrealizowane osiedla: robotnicze w Brześciu Kujawskim (1912), a w okresie międzywojennym: uzdrowiskowe w Ojcowie (1927) – omówione w artykule; robotnicze w Majdanie k. Stanisławowa (1929) i letniskowe w Bukownie (1933). Wszystkie zostały oparte na modelu miasta-ogrodu.

EN

Professor Józef Gałęzowski (1877−1963) was an eminent representative of Cracow architecture. Beside many important architectural projects and realizations, he was the author of several larger spatial developments, presented in this paper. During the WW I he published his reconstruction projects (1915, 1916) of Polish villages and towns. Gałęzowski planned to take advantage of war destruction to raise standard of housing conditions, and propagated the idea by organizing an itinerant exhibition of drawings and maquettes accompanied by public lectures. He also founded the Office of Towns’ Regulation in Cracow and Lvov (1917). Gałęzowski altogether designed the following developments, which partially had been realized: workers development in Brześć Kujawski (1912), spa development in Ojców (1927), workers development in Majdan near Stanisławów (today: Ukraine), and summer development in Bukowno (1933), all based on the garden city model.

3

Miasto-Ogród Ząbki. Idea a realizacja

Majewska A., Szymanowska J.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2016

|

T. 61, z. 4

39--63

PL

Parcelacja obszaru Ząbek – nowatorski projekt Tadeusza Tołwińskiego z 1912 r. – mógł stać się jednym z najlepszych przykładów „miasta-ogrodu” w Polsce. Wybuch I wojny światowej i niewłaściwa polityka przestrzenna w latach późniejszych sprawiły, że plan nie doczekał się pełnej realizacji. Bliskie położenie w stosunku do stolicy spowodowało w ostatnich latach szybki rozwój Ząbek i nasilenie presji urbanizacyjnej. Niestety, często niezbyt trafne decyzje planistyczne, nierespektujące wartości kulturowych tego obszaru doprowadziły do degradacji przestrzennej zabytkowego założenia urbanistycznego. Na obszarze miasta można jeszcze odnaleźć elementy urbanistyczne związane z parcelacją i historią tego miejsca. Aby zachować je dla przyszłych pokoleń należy podjąć działania mające na celu przywrócenie charakteru miejsca z okresu jego interesującego rozwoju.

EN

The parcelling out of the Ząbki landed estate according to Tadeusz Tołwiński’s innovative urban plan of 1912 could have resulted in the best example of a garden-city in Poland. The outbreak of World War I and a misguided spatial policy in the subsequent years halted the plan’s further implementation. Ząbki’s proximity to the capital city has in recent years led to its rapid development, exposing it to great urbanization pressure. Unfortunate planning decisions, not respecting the cultural assets of this area, have led to spatial degradation of the town’s historic urban concept. Certain historic spots, elements of the urban solutions envisaged in the parcellation plan, can still be found in the town of Ząbki. In order to preserve them for the future generations, urgent action is needed to restore their former character.

4

The concept of ecological city

Węcławowicz-Bilska E.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 12-A

49--74

EN

The first examples of ecological cities may be found in the towns built along Ebenezer Howard’s concept of the garden city and also in the urban settlements erected along the lines of Clarence Perry’s neighbourhood unit model. It turns out, that some ideas featured in the garden city formula have retained their appeal in the 21st century, too. Initially, the concept was related to the natural environment conservation and meant using the latest technological developments and cutting-edge products to protect the environment and improve the conditions of human existence, but later on the idea of an ecological city merged with intelligent city to become one complex and multi-dimensional concept.

PL

Pierwszych wzorców miasta ekologicznego można doszukiwać się w miastach zbudowanych zgodnie ideą miasta-ogrodu Ebenezera Howarda, założeń jednostki sąsiedzkiej Clarence Perry’ego. Okazuje się, że również w XXI wieku idee miasta-ogrodu są nadal atrakcyjne. Początkowa idea związana z ochroną środowiska przyrodniczego w wyniku rozwoju technologicznego i zastosowania produktów najnowszej generacji do ochrony środowiska i poprawy warunków życia człowieka spowodowała związanie idei miasta ekologicznego z miastem inteligentnym w różnych wymiarach.

5

Structrural composition of post industrial, interwar housing estates in Chrzanów, created in reference to the idea of garden-city

Elwart K.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 5-A

59--77

EN

This paper discusses the industrial housing estates in Chrzanów, situated between two metropolitan areas, the cities of Katowice and Kraków. The location of the town, affected by the vicinity of those cities, is strategic in view of the development prospects of the two regions. Consequently, it seems to be important to examine the Chrzanów housing estates, with their heritage, and the possibilities of further use. The capabilities of the estates have not been used in full, and the local green areas are gradually losing their original composition. This paper concentrates on the public space of the housing estates located in Chrzanów, designed in the spirit of the Garden City concept, paying attention to the heritage of the pre-war estates, their distinct urban plans, and green area compositions, as well as the accompanying social programmes. The idea of building housing estates for workers was a response to deteriorating housing conditions and the overpopulation of towns. The housing complexes designed for factory workers were developed in Chrzanów under the influence of the Garden City concept on a small scale, in the form of compact housing estates based in specific residential, functional, and social programmes. The two housing estates described here originated in the interwar period. They are the “Stella” Estate of the Chrzanów Refractory Material Factory and the “Fablok” Estate of the Locomotive Factory. The represented factories no longer operate on the previous scale, and that is why it is necessary to assure comprehensive revitalization projects for those housing estates.

PL

W artykule przedstawiono osiedla przemysłowe, będące pod wpływem dwóch aglomeracji: katowickiej i krakowskiej. Lokalizacja ta jest strategiczna ze względu na bliskie położenie stolic obydwu województw oraz prognozy rozwojowe dla tego regionu. W związku z tym ważne jest zainteresowanie istniejącymi już terenami mieszkaniowymi, ich dziedzictwem i możliwościami wykorzystania. Potencjał wielu wartościowych osiedli nie jest wykorzystywany, a tereny zielone zatracają swoją kompozycję. Zasadniczym tematem artykułu jest przestrzeń publiczna dwóch osiedli robotniczych w Chrzanowie: kolonii „Stella” przy Chrzanowskich Zakładach Materiałów Ogniotrwałych i kolonii przy Fabryce Lokomotyw „Fablok”. Szczególny nacisk położony jest na tereny zielone i zagrożenia związane z ich współczesnym użytkowaniem. Opisane przykłady pochodzą z okresu dwudziestolecia międzywojennego. Zespoły urbanistyczne osiedli przyfabrycznych w Chrzanowie powstawały pod wpływem koncepcji miasta-ogrodu, ale w wersji o mniejszej skali, w postaci niewielkich zespołów mieszkaniowych o określonym programie mieszkaniowym, funkcjonalnym i społecznym. Zakłady pracy, przy których powstały osiedla, nie funkcjonują już jednak na taką skalę jak dawniej, a przemiany ekonomiczne i społeczne wpłynęły na pogorszenie się stanu tych założeń. Pojawiła się zatem potrzeba zrozumienia zagrożeń, jakie mogą ich dotknąć, oraz podjęcia szeroko pojętej rewitalizacji.

6

Problemy funkcjonalne, techniczne i społeczne drewnianej architektury letniskowej okolic Łodzi

Pardała W.

Budownictwo i Architektura

|

2015

|

Vol. 14, nr 3

59--72

PL

Artykuł omawia poszczególne formy podłódzkiej architektury letniskowej, w tym te najoryginalniejsze – powstałe w okresie modernizmu „szklane domy” z drewna. Kontekstem dla tych budynków jest kilka podłódzkich, międzywojennych „miast-ogrodów” i „miast-lasów” będących w zamyśle ich pomysłodawców, osiedlami letniskowymi. Wkrótce powstały całe zespoły drewnianej zabudowy letniskowej. Budynki powstawały w różnych stylach i formach – od form będących kontynuacją formy podłódzkiego domu na wsi, przez style dworkowe na formach awangardy modernistycznej kończąc. Zaaplikowano tam, niemalże natychmiast po pojawieniu się, intelektualne i formalne założenia ruchu modernistycznego. Budynki letniskowe były użytkowane zgodnie ze swoją funkcją bardzo krótko – tylko przez kilka – kilkanaście lat. Wraz z wybuchem wojny, nastąpiła zmiana ich funkcji, trwająca do dzisiaj – w konsekwencji stwarzająca wiele problemów konserwatorskich i społecznych. W chwili obecnej, wraz z rosnącą świadomością wartości tych budynków (zarówno w skali architektonicznej jak i urbanistycznej), pojawiają się pomysły na ich rewitalizację wysuwane między innymi przez społeczność lokalną jednego z „miast-lasów”.

EN

Paper sums up different types of wooden leisure architecture of surroundings of Lodz, pointing at the most notable, emerging at the time of modernism, „glass house” made of wood. They emerged, in the mid-30s, as a fulfillment of a few garden-cities (conceived mostly as a leisure towns). Wooden houses, built in at least three different styles (local village-like, national and modern), became part of densely set-up complexes. Leisure houses were used as intended, only for a few years, before the World War II. Their use has changed form leisure to all-year housing, lasting till now, causing many conservational, technical and social problems. Now, among the growing knowledge of their value to history of architecture and urbanism, some ideas how to renew them, appear. A few of them are proposed by the local society of Kolumna „forest-city”.

7

Puszczykowo – Miasto-ogród czy podmiejskie letnisko?

Dymek D., Bednorz L.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2014

|

nr 25

131--142

PL

Puszczykowo zlokalizowane jest ok. 17 km na południe od Poznania w otulinie Wielkopolskiego Parku Narodowego (WPN). Z powodu śródleśnego położenia, sąsiedztwa rzeki Warty, wysokich walorów krajobrazowych i przyrodniczych oraz bliskości Poznania stało się ono w końcu XIX w. popularnym letniskiem. Po wyłączeniu w 1996 r. terenów miejskich Puszczykowa z WPN obserwuje się rosnącą liczbę inwestycji o charakterze komercyjnym, które zagrażają walorom krajobrazowo-przyrodniczym miasta. Obecnie miasto coraz częściej uważane jest za miasto-ogród (Banach, 2012; Przybysz 2007). W artykule podjęto próbę udowodnienia, że Puszczykowo nie było i nie jest miastem-ogrodem. Określanie go tym mianem wynika jedynie z charakteru prowadzonej polityki i promocji gminy. Ze względu na historię i wysokie walory turystyczno-rekreacyjne Puszczykowo powinno być promowane jako letnisko, a nie jako miasto-ogród, z którym ma niewiele wspólnego.

EN

Puszczykowo is located approximately 17 kilometers south of Poznan in the buffer zone of Wielkopolska National Park (WPN). Because of an inside forest location, high landscape and natural values and a proximity to the Warta River and Poznan Puszczykowo was a popular summer resort since the end of XIX century. After switching off in 1996 the urban areas of Puszczykowo from WPN areas is observed an increasing number of commercial investments that threaten the natural-landscape values of the city. Currently the city is more often referred as the garden-city. This article attempts to prove that Puszczykowo was not a garden-city in the past and is not a garden-city nowadays. Describing Puszczykowo using this term arises only from the policy and the promotion of this region by local authorities. Due to the history and tourism-recreation values Puszczykowo should be promoted as a summer resort, not as a garden-city with which has little in common.

8

The landscape value of the labour colony in Zabrze

Waryś E., Hodor K.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2014

|

R. 111, z. 6-A

257--270

EN

The historic workers' colonies in cities located in the Upper Silesian Industrial District are an example of very valuable cultural heritage of the Industrial Age. Based on the genius loci idea they create a sense of identity, and also a place for daily life. However, the undeniable landscape values of the historic groups of buildings are difficult to perceive due to the poor condition of architectural objects and urban structures.

PL

Zabytkowe kolonie robotnicze w przestrzeniach miast położonych w obrębie Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego są przykładem niezwykle cennego pod względem kulturowym dziedzictwa epoki industrialnej. Oparte o idee genius loci i tworzą poczucie tożsamości, będąc jednocześnie miejscami życia codziennego. Niezaprzeczalne walory krajobrazowe historycznych zespołów zabudowy są jednak trudne do zauważenia na skutek złego stanu obiektów architektonicznych i otaczających struktur urbanistycznych.

9

Agropolis – część II. Współczesna farma miejska

Wowrzeczka B.

Architectus

|

2014

|

Nr 3(39)

85--95

PL

W artykule omówiono typy przestrzenne farm miejskich występujące w projektach rewitalizacji miast. Rewitalizacja metodą tworzenia stref rolni czych w miastach stanowi innowacyjny, przyszłościowy model przekształceń miast poprzemysłowych w oparciu o zasady zrównoważonego rozwoju. Wykorzystanie różnych odmian tej strategii w programach rewitalizacji miast będzie zależeć od postępu w technologiach produkcji rolnej w warunkach miejskich, a w szczególności ich samowystarczalności surowcowo-energetycznej, oraz od optymalizacji kosztów budowy i eks plo atacji farm miejskich.

EN

In the article the types of spatial scale urban farms which appear in urban renewal projects are disscussed. Regeneration method for creating agricultural zones in cities is an innovative, future-oriented urban redevelopment model transformation based on the principles of sustainable development. The use of different variations of this strategy in urban regeneration programs will depend on the progress in agricultural production technology in an urban environment, and in particular their self-sufficiency in raw materials and energy and on optimization of the costs of construction and operation of urban farms.

10

Agropolis. Część I. Nowa Atlantyda

Wowrzeczka B.

Architectus

|

2014

|

Nr 1(37)

67--80

PL

Współczesne strategie tworzenia zrównoważonych ekosystemów miejskich stały się podstawą nowych koncepcji miasta, w których zaciera się różnica między funkcjami dotychczas będącymi domeną terenów wiejskich i miejskich – miasto staje się miejscem produkcji rolniczej. Taka forma przekształceń struktury funkcjonalno-przestrzennej miasta stanowi nową koncepcję kontynuacji idei integracji środowiska naturalnego z miastem – XIX-wiecznej utopii miasta-ogrodu Ebenezera Howarda, której pierwowzorem była Nowa Atlantyda Francisa Bacona (XVII w.).

EN

Contemporary strategies for creating sustainable urban ecosystems have become the basis for a new concept of the city in which the distinction between the functions blurs although they once were the domain of rural and urban areas, and the city becomes a place of agricultural production. This form of transformation of the urban structure represents a new continuation idea of integration of the environment and the city – 19-century utopian Garden City Ebenezer Howard, whose prototype was Francis Bacon’s New Atlantis.

11

Miasto Ogród - Zielony design

Kuszyk L.

Zieleń Miejska

|

2013

|

Nr 2

12-13

PL

Kolejna edycja szczecińskich targów MIASTO OGRÓD - Zielony design odbędzie się w dniach 19-21 kwietnia br. Celem imprezy jest popularyzacja wiedzy z dziedziny ogrodnictwa i architektury krajobrazu, integracja środowiska ludzi związanych z branżą ogrodniczą oraz inspiracja do tworzenia projektów ogrodów, łączących zieleń z wodą.

12

Dokąd zmierzamy? : problemy rozwoju zespołów mieszkaniowych XXI w. na przykładzie wybranych osiedli krakowskich

Broniewicz P.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2013

|

nr 11

60--62

PL

Poniższym artykułem próbuję włączyć się do debaty o kierunku rozwoju osiedli mieszkaniowych jutra. Starałem się uwidocznić sytuacje, w których świadomie, w pogoni za zyskiem, projektanci i deweloperzy, odchodzą od właściwych wzorców. Pokazuję, że nawet w dużo cięższych czasach, możliwe było pozostanie wiernym humanistycznym ideom kształtowania środowiska mieszkaniowego, w taki sposób, aby realizowało potrzeby mieszkańców. Posługuję się tu przykładami osiedli krakowskich, które, jak w soczewce, pokazują wszelkie patologie projektowe występujące w naszym kraju. Porównując osiedla XXI wieku z tymi z połowy XX stulecia, łatwo można zauważyć, że nowe nie zawsze znaczy lepsze.

EN

The author of this article would like to join the debate on the direction for the development of tomorrow’s housing estates. He tries to show situations where designers and developers abandon proper models in their quest for profits. He proves that even in much harder times it was possible to remain faithful to the humane ideas of shaping a housing environment so that it would satisfy the residents’ needs. He uses examples of estates located in Krakow which reveal all the pathologies relating to design encountered in our country. Comparing 21st century estates with those built in the mid-20th century, we can clearly see that new does not always mean better.

13

Ogrody aktywne energetycznie w Singapurze, RIBA Lubetkin Prize 2013

Malinga N.

Archivolta

|

2013

|

nr 4

7--11

PL

26 września br. miało miejsce w Londynie, na uroczystej gali, ogłoszenie wyników prestiżowego konkursu RIBA Lubetkin Prize 2013. Laureatem tegorocznej edycji jest Cooling Conservatories Gardens by the Bay w Singapurze projektu Grant Associates & Wilkinson Eyre Architects. Do Nagrody Lubetkina nominowane były także obiekty takie jak: Galaxy Soho w Pekinie projektu Zaha Hadid Architects oraz Via Verde w Nowym Jorku projektu Nicholas Grimshaw & Partners. Stephen Hodder, prezes RIBA w uzasadnieniu decyzji jury powiedział: „Podejmowanych jest wiele prób stworzenia oranżerii, po to aby pokazywać tym, którzy nie podróżują po świecie, to co Natura ma do zaoferowania w różnych zakątkach Globu. Z tego powodu powstały min. Royal Botanic Gardens w Kew (1759) oraz Eden Project (2001) w Kornwalii. To, co Wilkinson Eyre zrobił w Singapurze było znacznie trudniejsze i jest bardziej imponującym osiągnięciem. W klimacie podzwrotnikowym bowiem chłodzenie roślin jest nieodzowne, jest mniej energooszczędne niż utrzymywanie roślin w warunkach cieplarnianych w klimacie umiarkowanym. Jednakże zrealizowane w Singapurze szklarnie pokrywające przestrzeń dwóch hektarów utrzymują stosunkowo niski poziom zużycia energii i emisji dwutlenku węgla. Co więcej, przesuwają granice nie tylko środowiskowe ale także strukturalne miasta, dając nowy znak krajobrazowy tej aglomeracji. Uzasadnia to przyznanie właśnie tej realizacji Nagrody Lubetkina 2013. [...]

EN

Cooled Conservatories, Gardens by the Bay in Singapore designed by Grant Associates &Wilkinson Eyre has won the 2013 RIBA Lubetkin Prize for the best new international building. The Three projects were nominated for this year's prize Galaxy SOHO in Beijing by Zaha Hadid Architects, Gardens by the Bay by Grant Associates and Wilkinson Eyre Architects in Singapore and an affordable housing project Via Verde in New York by Dattner Architects and Grimshaw. Speaking about Wilkinson Eyre and Grant Associates collaboration for Singapore’s Gardens by the Bay project, RIBA President Stephen Hodder highlighted that “Cooling plants in a sub-tropical climate is necessarily less energy efficient than keeping hot-house plants warm in a temperate climate. Yet here they have produced greenhouses covering two hectares that are carbon-positive”. Two curved glass structures, the Flower Dome and Cloud Forest represent contrasting ecosystems. The flatter curved greenhouse has a mediterranean feel, the other contains a 35-meter-high ‘mountain’, waterfall, cascading vertical planting and walkways through the tree canopy. Both explore the relationship between people and plants and highlight how climate change and destruction of tropical cloud forests threaten the Earth’s biodiversity. Low-energy glass lets in 64% of available light but admits only 38% of the corresponding solar gain. The domes utilize natural ventilation, while nearby self-powering solar trees expel hot air. Rainwater is collected from the glass roof, stored, and used for irrigation. A biomass boiler provides heat and electricity entirely from the park’s green waste. Wilkinson Eyre won the same prize in 2012 for the innovative Guangzhou finance center. RIBA said that the designers “have pushed the boundaries not only environmentally but also structurally, giving the city a new and public landmark.” The RIBA Lubetkin Prize is named in honour of the Georgia-born architect, who established London’s influential Tecton Group in the 1930s. [...]

14

Krajobraz w planowaniu przestrzennym oczami społeczności lokalnej

Banach Marzena

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2012

|

T. 8, nr 2

7--17

PL

Polityka przestrzenna polskich miast w ostatnich latach jest realizowana dość dynamicznie. Wynika to m.in. z gwałtownego postępowania urbanizacji. Szybkie tempo tego procesu skutkuje nieraz nieprzemyślanymi decyzjami planistycznymi. Co więcej, ułomność owych decyzji w kontekście ochrony dziedzictwa kulturowego, ale i przyrodniczego zdają się dostrzegać jedynie mieszkańcy. Nierzadko na przekór lokalnym władzom. Niniejszy artykuł ma na celu zwrócenie uwagi na wybrane problemy wynikające z nieodpowiedzialnego planowania przestrzennego, z perspektywy mieszkańca.

EN

The spatial policy in towns in recent years is implemented quite dynamically. This is connected with rapid urbanization proceeding. The quick pace of this process results in the Chamber not over thought planning decisions. Moreover, the imperfection of these decisions in the context of the protection of the natural and cultural heritage seem to recognise only the residents. Against all odds of the local authorities. This article aims to draw attention to some problems resulting from irresponsible planning, from the perspective of local community.

15

Idea miasta-ogrodu w jednostce strukturalnej śródmieścia Bydgoszczy

Grześkow I.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 6-A

327--334

PL

Zabudowa wschodnich dzielnic Bydgoszczy zrealizowana została według idei miasta-ogrodu, stworzonej na przełomie XIX i XX w. Na przykładzie dzielnicy Sielanka i Bielawy wskazano wzorcową jednostkę urbanistyczną w skali regionu, prezentującą ówczesne trendy epoki, realizowane w Europie i świecie. Kwestie zawarte w omówieniu przedstawiają strefy miejskie wchodzące w skład systemu architektoniczno-urbanistycznego, opartego na centrach społecznych, z ogrodami i budowlami użyteczności publicznej, parkach i zabudowie mieszkalno-usługowej. Zrealizowanie nowatorskiego projektu przyczyniło się do utworzenia reprezentatywnego dla omawianej idei obszaru w krajobrazie miejskim, który nadal pozytywnie wyróżnia ten fragment miasta spośród pozostałych dzielnic Bydgoszczy.

EN

Building of the eastern districts of Bydgoszcz was realized by the idea of garden city created at the turn of the XIX and XX century. For instnace, the districts Sielanka and Bielawy indicate standard urban unit within the region, presenting the age trends at that time that were carried out in Europe and worldwide. Issues discussed in this presentation introduce urban areas included in the system of architecture and urban design based on public centers with gardens and public utility buildings, parks, residential and service building. The implementation of an innovative project led to the creation of a representative, for the presented idea, area in the urban landscape, which still positively distinguishes this part of the city from the remaining districts of the city of Bydgoszcz.

16

Nieznane obiekty architektury nowoczesnej w Śródborowie

Chmielarska-Łoś B., Popławska-Bukało E.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2011

|

T. 56, z. 1

82-101

PL

Budynki, o których mowa w artykule, to nieznane dotąd dzieła architektury nowoczesnej z lat 20. i 30. XX w., z których trzy są dziełem wybitnych awangardowych architektów warszawskich: Szymona Syrkusa, Jerzego Gelbarda i Romana Sigalina oraz Lucjana Korngolda i Jerzego Bluma. Projektowali je dla zamożnej inteligencji warszawskiej wznoszącej domy pod Warszawą, w Śródborowie mieście - ogrodzie, nieopodal Otwocka. Korzystając z wcześniejszej popularności tego rejonu jako letniska i uzdrowiskowych zalet klimatu, na początku lat 20. XX w. rozpoczęto realizować plan utworzenia miasta - ogrodu. Nie udało się zrealizować tego planu, ale na parcelach kupionych przez lekarzy, finansistów, prawników, ludzi wolnych zawodów z Warszawy zbudowano wiele pensjonatów i kilka willi w formach nawiązujących do modernistycznych kierunków architektury lat 20. I 30. XX w., do form Bauhausu, "stylu międzynarodowego" i streamline'u. Na skutek II wojny światowej i eksterminacji ludności żydowskiej stanowiącej znaczny procent mieszkańców tego rejonu skończyły się czasy prosperity, a domy popadły w zapomnienie. Nieznane literaturze dzieła widoczne są na współczesnych fotografiach i reprodukcjach oryginalnych projektów i planów. Autorski artykuł identyfikuje ich twórców, zleceniodawców, czas powstania i adresy oraz opisuje je na podstawie badań archiwalnych i terenowych.

EN

The buildings referred to in the articles are till now unknown structures of modern architecture dating back to the twenties and thirties of the 20th century, of which three were built based on the designs of famous Warsaw architects: Szymon Syrkus, Jerzy Gelbard and Roman Sigalin, and Lucjan Korngold and Jerzy Blum. The architects designed them for wealthy Warsaw intellectuals erecting houses in the suburbs of Warsaw, in Śródborw garden city, in the neighbourhood of Otwock. Taking advantage of the earlier popularity of this region as a summer resort and its climate, the plan to develop a garden city started to be executed at the beginning of the 1920s. This plan was not been fulfilled however many guest-houses and several villas were built on plots bought by doctors, financiers, lawyers and freelancers from Warsaw. These building referred to modernistic directions of architecture in the 1920s and 1930s, the forms of Bauhaus, "international style" and streamlining. Due to the second world war and the extermination of the Jewish community, which represented a decided percentage of citizens of this region, the time of prosperity was over and the houses fell into oblivion. These masterpieces, unknown in literature, are visible on contemporary photos and reproductions of original designs and plans. The authors of the article identify their creators, clients, time of erection, and addresses, and describe them base on archive and in-field research.

17

Hellerau - a road to the future or a model of urban planning from the beginning of the 20th century?

Wolting M

Architectus

|

2011

|

Nr 1(29)

61--67

EN

At the beginning of the 20th century, an important project of reforms was born in Germany and Switzerland which originated from a profound intellectual and cultural movement that affected the conservative elites as well as the artistic avant-garde and groups of workers inspired by socialism. What united them all was the idea of creating a different and better society, even though to many the roads leading to a goal formulated in such a way seemed controversial. The modern design released the social potential of energy and the will to renew, modernize and improve social relations which were a legacy of the 19th century. An attempt was made to resolve the growing conflicts which were brought about by modern currents and to connect the emerging systems with the uncompromising nature of the experience of the traditional world. The idea, utopias, and designs as well as implemented projects whose origins date back to the early 20th century can provide a variety of answers to the questions arising also today which regard the social future of the community, the forms of concentrating in urban centers, the form of educating the youth for the future global village, the social responsibility for transforming the natural environment, the care for solidary human coexistence and maintaining physical health.

PL

Zmieniająca się polityka urbanizacyjna miast zdaje się często odwoływać w dużej mierze do zapomnianych postulatów "odnowicieli miast" z przełomu XIX i XX wieku. Jej założenia zmierzają w kierunku zmian zgodnych z ideą ekologiczną, ekonomiczną i socjalną. Pomysł miasta-ogrodu, zwłaszcza w wydaniu niemieckim, jest ideą holistyczną, która od samego początku łączyła potrzeby socjalne, urbanistyczne i ekologiczne. Była odpowiedzią na bolączki egzystencjalne, spowodowane intensywną industrializacją, spekulacją dobrami ziemskimi, problemami mieszkaniowymi i biedą. Nie stanowiła ona jedynie urbanistycznej reformy, ale była najważniejszą częścią składową ruchu reformy życia.

18

Reformatorskie początki społecznych programów awangardy

Grzeszczuk-Brendel H.

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2008

|

T. 4, cz. A

47--61

PL

Awangardowe programy Karty Ateńskiej ogłoszonej w 1942 r., sformułowane prawie 10 lat wcześniej, operowały rewolucyjną retoryką zerwania z dotychczasową tradycją architektoniczną i urbanistyczną, która przyczyniła się do wadliwego rozwoju miast i powstania złej, fałszywej architektury. Idea mieszkania-maszyny może być potraktowana jako kulminacja postulatów funkcjonalizmu, prostoty, typizacji i standaryzacji, określających nową estetykę i nową pragmatykę architektury. Jako szczególnie nowatorskie podkreślano w teorii i praktyce awangardy podjęcie społecznej problematyki architektury, adresowanej do najuboższych warstw ludności. Skrajność programów awangardy stwarzała wrażenie, że postulowane idee nie nawiązują do wcześniejszych tradycji i otwierają absolutnie nowe horyzonty. Okazuje się jednak, że wiele tych haseł brzmi nie tylko podobnie, ale wręcz identycznie jak założenia reformatorskie, sformułowane i praktykowane na przełomie XIX/XX w. W związku z tym pojawia się pytanie o powinowactwa programowe reformy i awangardy, ale również o różnice w sferze społecznej, kryjące się za po- dobnymi sformułowaniami.

EN

Avant-garde programs of Athens Charter, announced in 1942, were created almost 10 years earlier and were using rhetoric of breaking with the existing architectural and urban tradition, which has contributed to defective development of cities and the formation of false, bad architecture. The idea of apartment-machine may be treated as a culmination of demands of functionalism, simplicity and standardization. These demands where defining a new aesthetics of pragmatism of architecture. Taking up a subject of architecture’s social issues (both in theory and practice), aimed at serving the poorest segments of the population, was stressed as particularly innovative. Extremes of avant-garde, created an impression that requested ideas do not correspond to earlier traditions and open absolutely new horizons. However, it appears, that many of these terms is not only similar, but even the same as reform assumptions, formulated and practiced at the turn of the nineteenth and twentieth century. In this context, the question arises: what are the affinity of reform and avant-garde, and what are differences, that hides behind similar formulas.

19

Nowa przestrzeń w mieście

Galas M.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2008

|

R. 105, z. 6-A

306-308

PL

Silodam jawi się jako przykład projektu, w którym rozważania teoretyczne na temat budynku mieszkaniowego potraktowane zostały jako wyzwanie rzucone codzienności. Podobnie jak poprzednie projekty i realizacje biura MVRDV, tak i ten projekt stanowił rodzaj poszukiwań projektowych, prowokując lub przeciwstawiając się zasadom, które wydają się być w architekturze najbardziej oczywiste.

EN

Silodam is the example of the project, in which theoretical deliberation on the building designed to live in becomes the challenge for the everyday life. Just like the previous projects and designs of MVRDV group, this one is the quest for being in contrary to the rules, that seem to be obvious in architecture.

20

Idea miasta-ogrodu - panaceum na rozproszenie miast

Pluta K.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2007

|

R. 104, z. 5-A

235-236

PL

Idea miast-ogrodów była próbą poszukiwania nowych rozwiązań w rozwoju miast przełomu XIX i XX wieku. Dzisiaj, po wielu latach nadal poszukujemy nowych idei, które mogłyby pomóc w rozwiązaniu bieżących problemów współczesnych miast, w tym między innymi procesu rozpraszania metropolii. Model miasta-ogrodu w dalszym ciągu prezentuje pewne wartości uniwersalne i nie stracił na swojej aktualności. To jest powodem, dla którego obecnie stajemy przed pytaniem: czy w dzisiejszym pojmowaniu idei miasta-ogrodu można doszukiwać się wzorców dla współczesnych rozwiązań urbanistycznych?

EN

The idea of garden cities was an attempt at searching for new solutions of development of cities at the turn of the 19th and 20th centuries. Today, after many years, we still look for new ideas which could help to solve current problems of contemporary cities, including that one: how to stop the process of chaotic dispersing of metropolises. The model of a garden city still presents some universal values and has not lost its topicality. This is the reason why now we are facing the question: could we look for contemporary town planning solutions in today's comprehension of the concept of garden cities?