Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zasady klasyfikacji stratygraficznej czwartorzędu Polski i jej główne kategorie

Marks Leszek

Przegląd Geologiczny

|

2023

|

Vol. 71, nr 10

485--502

EN

A reliable stratigraphic subdivision of the Quaternary is extremely important, dependent firstly on primary significance of its deposits in geological investigations and every-day life of human societies. In the Cenozoic, the Quaternary is a period of the same stratigraphic rank as the Palaeogene and the Neogene, but it is much shorter. Traditional stratigraphic schemes of the Quaternary were based mostly on other criteria than of the older periods, because studies of the Quaternary were focused mainly on more easily accessible terrestrial deposits and a decisive role in their formation was played by climate-induced processes. These factors forced a specific approach to define the stratigraphic units and to create the stratigraphic subdivisions of the Quaternary. In the Quaternary investigations in Poland, several categories of stratigraphic classification are used, particularly lithostratigraphy (with pedostratigraphy and cryostratigraphy), morphostratigraphy, biostratigraphy (including palynostratigraphy, malacostratigraphy, teriostratigraphy and anthropostratigraphy), magnetostratigraphy, chronostratigraphy (synchronized with geochronology) and climatostratigraphy (combined with oxygen isotope stratigraphy). The main climatostratigraphic units can be treated as corresponding to the chronostratigraphic ones and it enables correlation in a regional and global scale. Acritical overview of the applied stratigraphic categories and the updated stratigraphic subdivision are presented for Poland.

2

The proposal of a GSSP for the Berriasian Stage (Cretaceous System): Part 2

Wimbledon William A.P., Reháková Daniela, Svobodová Andrea, Elbra Tiiu, Schnabl Petr, Pruner Petr, Šifnerová Krýstina, Kdýr Šimon, Frau Camille, Schnyder Johann, Galbrun Bruno, Vaňková Lucie, Dzyuba Oksana, Copestake Philip, Hunt Christopher O., Riccardi Alberto, Poulton Terry P., Bulot Luc G., De Lena Luis

Volumina Jurassica

|

2020

|

Vol. 18, no. 2

121-160

EN

In part 1 of this work we discussed the possibilities for the selection of a GSSP for the Berriasian Stage of the Cretaceous System, based on prevailing practical methods for correlation in that J/K interval, traditional usage and the consensus over the best boundary markers that had developed in the last forty years. This consensus has developed further, based on the results of multidisciplinary studies on numerous sites over the last decade. Here in Part 2 we give an account of the application of those results by the Berriasian Working Group (ISCS), and present the stratigraphic evidence that justifies the selection of the locality of Tré Maroua (Hautes-Alpes, SE France) as the proposed GSSP. We describe a 45 m-thick section in the Calcaires Blancs vocontiens – that part of the formation covering the calpionellid Chitinoidella, Remanei. Intermedia, Colomi, Alpina, Ferasini, Elliptica and Simplex biozones. The stratigraphic data collected here has been compiled as part of a wider comparative study of complementary Vocontian Basin sites (with localities at Charens, St Bertrand, Belvedere and Le Chouet). Evidence from Tré Maroua thus sits in this substantial regional biostratigraphic and magnetostratigraphic context. For the purposes of the GSSP definition, here we particularly concentrate on the unbroken sequence and biotic markers in the interval immediately below the boundary, the Colomi Subzone (covering circa 675,000 years), and immediately above, the Alpina Subzone (covering circa 725,000 years). Particularly significant fossil datums identified in the Tré Maroua profile are the primary basal Berriasian marker, the base of the Alpina Subzone (a widespread event marked by dominance of small Calpionella alpina, with rare Crassicollaria parvula and Tintinopsella carpathica): the base of the Berriasian Stage is placed at the base of bed 14, which coincides with the base of the Alpina Subzone. Secondary markers bracketing the base of the Calpionella Zone are the FOs of the calcareous nannofossil species Nannoconus wintereri, close below the boundary, and the FO of Nannoconus steinmannii minor, close above. The Tithonian/Berriasian boundary level occurs within M19n.2n, in common with many documented sites, and is just below the distinctive reversed magnetic subzone M19n.1r (the so-called Brodno reversal). We present data which is congruent with magnetostratigraphic and biostratigraphic data from other key localities in France and in wider regions (Le Chouet, Saint Bertrand, Puerto Escaño, Rio Argos, Bosso, Brodno, Kurovice, Theodosia…), and thus the characteristics and datums identified at Tré Maroua are key for correlation and, in general, they typify the J/K boundary interval in Tethys and connected seas

3

Magnetostratigraphy of the Upper Berriasian “Zavodskaya Balka” section (East Crimea, Feodosiya

Guzhikov A., Bagayeva M., Arkadiev V.

Volumina Jurassica

|

2014

|

Vol. 12, no. 1

175--184

EN

The results of magnetostratigraphic investigations in the Upper Berriasian Zavodskaya Balka section (Feodosiya, Crimea) are presented: magnetic polarity information, data on magnetic susceptibility, its anisotropy (АМS), frequency dependence (FD-factor) and other petromagnetic parameters. The analysis of the thermomagnetic and magnetic saturation curves has proved the presence of magnetite, being the main carrier of the remanent magnetization. Magnetic cleaning with alternating field and with temperature mostly has revealed the two-component composition of the magnetization, and the magnetostratigraphy is based on the directions of the most stable of them, with unblocking field from 35–50 mT and temperature from 300 to 540°C. The palaeomagnetic column presented specifies four heteropolar magnetozones – analogous to the M16 and M15 magnetic chrons (full M16n and M15r, parts of M16r and M15n). The existence of the M16n.1r subchron (“Feodosiya”) is substantiated, and it should be included into the Geomagnetic Polarity Time Scale. By bio- and magnetostratigraphic correlation, the section studied is an age analogue of the Paramimounum, Picteti and Alpillensis (probably Otopeta) subzones of the Boissieri Zone. The calculated sedimentation rate varied from 26.6 to 29.5 m/My.

4

Berriasian bio- and magnetostratigraphy and magnetic susceptibility of the Barlya section (Western Balkan Unit, Bulgaria) – preliminary results

Grabowski J., Lakova I., Schnabl P., Sobień K., Petrova S.

Volumina Jurassica

|

2014

|

Vol. 12, no. 1

185--194

EN

Integrated bio- and magnetostratigraphic data from the Lower to Upper Berriasian of the pelagic succession at Barlya (Western Balkan, Bulgaria) are presented. The investigated interval, 24 m thick, covers the top of the Calpionella elliptica, Calpionellopsis simplex and Calpionellopsis oblonga subzones. Magnetozones from the upper part of M17r up to M16n were identified. The boundary between the Elliptica and Simplex subzones correlates with the lower part of M16r, while the boundary between the Simplex and Oblonga subzones is situated in the lower part of M16n. The magnetic susceptibility reveals an increasing trend from the middle part of M16r which accounts for the increasing supply of fine clastic sediments to the basin.

5

Górny tyton i berias w płaszczowinie reglowej dolnej Tatr Zachodnich w świetle danych lito-, bio- i magnetostratygraficznych

Grabowski J., Pszczółkowski A.

Przegląd Geologiczny

|

2006

|

Vol. 54, nr 10

870-877

EN

Detailed magnetostratigraphic investigations of the Tithonian–Berriasian strata, integrated with litho- and biostratigraphic observations were carried out within the Bobrowiec Unit of the Lower Sub-Tatric (Krina) Nappe in theWestern Tatra Mts. Amodification of the existing lithostratigraphic scheme is proposed, splitting the Pieniny Limestone Formation (sensu Lefeld et al. 1985) into two formations, accordingly with lithostratigraphic subdivisions of the coeval deposits in some other parts of the Krina Nappe in Slovakia: the Jasenina Formation (includes Pośrednie Member sensu Pszczółkowski 1996, in its uppermost part) and the Osnica Formation (Osnica Member sensu Pszczółkowski 1996). The Jurassic/Cretaceous boundary, as defined by calpionellids, falls within the lowermost part of the Osnica Fm. Magnetozones from CM20r (Lower/Upper Tithonian boundary) up to CM16n (Upper Berriasian) were identified. Jurassic/Cretaceous boundary is situated within the CM19n magnetozone, below the short reversed Brodno subzone. Magnetostratigraphic correlation of four sections revealed existence of some “gaps” which are interpreted as tectonic reductions, which have to be considered while calculating the sedimentation rate which, however, might be roughly estimated. Sedimentation was relatively slow within the Jasenina Formation (5–7 m/My), but accelerated within the Osnica Fm (mean value: 10–15 m/My) and in the investigated lower part of the Kościeliska Marl Fm (20–30 m/My). Presence of hematite correlates with low sedimentation rate.

6

Reinterpretacja geologiczno-stratygraficzna osadów interglacjału mazowieckiego w Wylezinie koło Ryk

Krupiński M. K., Żarski M., Nawrocki J.

Przegląd Geologiczny

|

2004

|

Vol. 52, nr 8/1

683-–692

EN

Rühle (1968) discerned the Wylezin Interstadial (or Interglacial) in the profile Wylezin 1. The lacustrine deposits occur above the tills of the Maximum Stadial and under sediments of the Mazovian-Podlasian Stadial of the Middle Polish Glaciations. Dyakowska (1969) correlated the lake sediments with Mazovian Interglacial. Clays of the Łukowian Interstadial occur between tills of the Krznanian and Maximum Stadials of the Middle Polish Glaciations.The boreholes Wylezin WN.1/99 and WN. 2/99 were drilled for geological maping, near profile Wylezin 1. The pollen succession in the lake sediments in the profile Wylezin is characteristic for the Mazovian Interglacial. Seven local pollen zones were identified in the pollen diagram fromWylezinWN.1/99. Three glacial horizons of the South Polish Glaciation (Wilgian (Sanian 2), Sanian 1, and Nidanian) occur below Mazovian sediments. The sands of the Odranian and Vistulian Glaciations cover the lacustrine sediments. The glacial and fluvial deposits of the Odranian and Wartanian Glaciations are documented in the section Niwa Babicka. The samples from Wylezin and Niwa Babicka boreholes were investigated with palynological, lithological/petrographic and magnetostratigraphic methods. The Pleistocene sediments fromWylezin were accumulated in the Brunhes palaeomagnetic epoch, but Quaternary deposits from Niwa Babicka were accumulated in the Matuyama and Brunhes palaeomagnetic epochs. Thus, the stratigraphic interpretation of profile Wylezin 1 by Rühle is erroneous.

7

Skala magnetostratygraficzna dla utworów retu i wapienia muszlowego ze Śląska i północnej części Gór Świętokrzyskich

Nawrocki J., Szulc J.

Przegląd Geologiczny

|

2000

|

Vol. 48, nr 3

236-238

PL

Syntetyczną skalę zmian polarności zestawiono opierając się na kierunkach paleomagnetycznych uzyskanych ze 108 próbek, które pobrano z odsłonięć na Śląsku Opolskim, w okolicach Chrzanowa oraz w północnej części Gór Świętokrzyskich. Skalę tę skorelowano z wcześniej opracowaną (Muttoni i in., 1998) skalą dla środkowego triasu z obszaru tetydzkiego. Z przeprowadzonej korelacji wynika, że utwory retu w całości należy paralelizować z olenekiem. Sedymentacja utworów wapienia muszlowego na obszarze śląskim rozpoczęła się już w najwyższej części oleneku. Na północnym obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich ostatnie ogniwa wapienia muszlowego należy wiązać z wczesnym fassanem. Począwszy od późnego fassanu na obszarze tym osadzały się utwory facji kajpru.

EN

A total of 132 samples of Roetian and Muschelkalk sediments from Silesia and northern part of the Holy Cross Mts were paleomagneticaly studied. Composite polarity scale has been constructed using a set of characteristic directions isolated in 108 samples. This scale has been compared with the Middle Triassic magnetostratigraphic scheme established in the Tethyan realm (Muttoni et ah, 1998). The comparison suggests that the whole Roetian should be included into the Olenekian. In the Silesia area, the Muschelkalk sedimentation started already in latest Olenekian time. The Muschelkalk sedimentation ceased in the northern margin of the Holy Cross Mts as early as in early Fassanian time and no more later as in late Fassanian time the other ojfshore parts of the Polish basin. The established magnetostratigraphic scheme along with the earlier constructed sequence stratigraphical framework (Szulc, 1999) enables a reliable chronostratigraphical correlation of the Middle Triassic throughout the entire Germanic basin

8

Magnetostratigraphy and unconformities in cave sediments: case study from the Classical Karst, SW Slovenia

Bosak Pavel, Pruner Peter, Mihevc Andrej, Hajna Nadja

Geologos

|

2000

|

Vol. 5

13--30

EN

Palaeomagnetic method (magnetostratigraphy) was applied to date four profiles of cave fill in the Classical Karst of Slovenia - Divaška jama, Trhlovca Cave, Divača profile at highway near village of Divača and Černotiče profile in a quarry near village of Črni Kal. The dynamic character of cave filling, and exhumation and fossilisation processes is expressed by numerous unconformities within profiles belonging to inner-cave facies. Brunhes/Matuyama boundary and Jaramillo subchron were interpreted in Trhlovca Cave and Divaška jama. Obtained magnetozones in Divača profile and Černotiče Quarry can be correlated with events within Matuyama up to Gilbert chrons. Therefore, the correlation of obtained arrangements of normal and reverse polarised magnetozones with standard palaeomagnetic scales can be finish only with difficulties and with a high degree of uncertainty as breaks in deposition can hidden a substantial part of the geological time. Without the help of other dating methods, especially biostratigraphy, and correlation of magnetostratigraphic results cannot be explicit.

9

The local magnetostratigraphic scale for the supra-evaporitic Miocene deposits in the northern part of Carpathian Foredeep and its stratigraphic implications (drill-core Jamnica S-119)

Król E., Jeleńska M.

Kwartalnik Geologiczny

|

1999

|

Vol. 43, Nr 4

509-518

EN

The purpose of this study - to elaborate the local magnetostratigraphic sequence in the complete Jamnica S-119 core of Miocene marine sediments representing the time span from the Upper Badenian to Late Sarmatian/beginning of Pannonian(?), has been solved positively. The obtained results fulfill 6 of 10 criteria deciding about the proper quality of magnetostratigraphic data. The ferrosulphides - greigite and smythite - being the carriers of chemical magnetic remanence of secondary origin, had been identified for the first time in the examined Miocene sediments in Poland. Although the remanent magnetization has the secondary character - it has been acquired in short time after deposition of studied sequence of sediments - the obtained polarity sequence of the Earth magnetic field correlates properly with the fragment of the Global Polarity Time Scale between polarity chrones C3Br.3r and C5n.2n (~7.4-10.7 Ma). In spite of conducting the additional biostratigraphic studies of the investigated profile in the frame of this project there still exists unsolved question of the more precise location of the stratigraphic boundaries between the substages of the Middle Miocene against the time scale.

PL

Celem stworzenia lokalnej skali magnetostratygraficznej dla utworów środkowego miocenu (górny baden-dolny sarmat) zapadliska przedkarpackiego zbadano osady morskie pozyskane z otworu wiertniczego Jamnica S-119 k. Stalowej Woli. Próbki do pomiarów paleomagnetycznych pobrano z kolejnych, jednometrowych odcinków rdzenia, o określonej orientacji strop-spąg. Kolekcja, wycięta z 230 m bieżących rdzenia, liczy ok. 2500 próbek (bez uwzględnienia 30 m osadów zawierających głównie utwory czwartorzędowe). Otwór wiertniczy Jamnica S-119 został wytypowany do badań magnetostratygraficznych po szczegółowej analizie lokalnej sytuacji tektonicznej (Z. Krysiak,1994) w obszarze mało zaburzonym przez ruchy neotektoniczne. Bezpośrednia obserwacja ułożenia warstw osadów wzdłuż badanego profilu oraz analiza wyników pomiarów anizotropii podatności magnetycznej całej kolekcji potwierdziła poziome lub prawie poziome ułożenie warstw skalnych w badanej sekwencji osadów. Dzięki temu dla pomierzonych wartości inklinacji magnetycznej wektora naturalnej pozostałości magnetycznej wzdłuż całego rdzenia nie było potrzeby wprowadzania poprawek na upad warstw. Średnie wartości inklinacji magnetycznej (po rozmagnesowaniu) obliczone dla poszczególnych części badanego profilu były, zatem podstawą wnioskowania o zmianach polarności ziemskiego pola magnetycznego z okresu depozycji i kompakcji badanej sekwencji osadów. Badania składu frakcji minerałów magnetycznych występujących w badanych skalach stanowiły niezbędny warunek zrozumienia roli postsedymentacyjnych procesów chemicznych (redukcja tlenków żelaza do siarczków) w procesie nabywania chemicznej pozostałości magnetycznej, stanowiącej główną składową trwałego namagnesowania osadów. W badaniach składu minerałów ferromagnetycznych wykorzystano klasyczne metody termiczne (określania ich temperatur blokujących) oraz analizę rentgenowską i obserwacje pod mikroskopem elektronowym z mikrosondą wyseparowanej frakcji ferromagnetyków. Ponadto wykonano szczegółowe pomiary parametrów pętli histerezy dla próbek skał pobranych w równych odstępach wzdłuż rdzenia, co pozwoliło wyznaczyć poziomy litologiczne bogatszego występowania ferromagnetycznych siarczków żelaza: grejgitu i smytytu o jednodomenowych ziarnach, będących głównymi nośnikami chemicznej pozostałości magnetycznej. Pierwotne minerały magnetyczne -detrytyczne tlenki (magnetyt i maghemit) lub wodorotlenki żelaza - występują w badanych skalach w ilościach śladowych, zaś w warstwach o najniższych wartościach podatności magnetycznej i natężenia namagnesowania (np. w wapieniach) dominują paramagnetyki. Przeprowadzono analizę numeryczną krzywych rozmagnesowania naturalnej pozostałości magnetycznej wszystkich próbek. Rozmagnesowanie wykonano bądź zmiennym polem magnetycznym, bądź tez metodą termiczną. Stwierdzono, że do konstrukcji lokalnej skali magnetostratygraficznej należy wykorzystać składową pozostałości magnetycznej wyseparowaną z całkowitego wektora naturalnej pozostałości magnetycznej polem zmiennym nie wyższym niż 50-60 mT (z uwagi na wystąpienie silnego efektu gyromagnetycznego w wyższych polach rozmagnesowujących) albo składową wyseparowaną w trakcie grzania próbek do temperatur nie wyższych niż 350-370°C (tzn. do temperatur gwałtownego utleniania się siarczków żelaza). Jest to postsedymentacyjna składowa NRM pochodzenia chemicznego. Uśrednione wartości inklinacji magnetycznej tej składowej NRM posłużyły do zestawienia przebiegu zmian polarności magnetycznej wzdłuż profilu. Wartości deklinacji magnetycznej nie mogły być wykorzystane z powoda braku orientacji rdzenia w płaszczyźnie poziomej. Skalę magnetostratygraficzną opracowano przy zachowaniu 7 spośród 10 kryteriów dotyczących jakości i wiarygodności studium magnetostratygraficznego, zalecanych w nowoczesnych badaniach paleomagnetycznych (N. E. Opdyke, J. E. T. Channel, 1996). Otrzymany przebieg zmian polarności magnetycznej w profilu Jamnica S-119 został skorelowany z fragmentem globalnej skali zmian polarności ziemskiego pola magnetycznego w czasie, zestawionej przez C. Cande i D V. Kenta (1995), na odcinku od 11 do ok. 7.5 Ma. Porównanie lokalnej skali magnetostratygraficznej ze skalą globalną zostało zestawione z wynikami szczegółowych badań biostratygraficznych E. Gaździckiej (1994), J. Szczecharowej (1995), B. Studenckiej, J. Paruch-Kulczyckiej (1999) i A. Sadowskiej (1999) oraz pośrednia oceną prawdopodobnego wieku cienkich wkładek tufitów w spągowej części rdzenia (ok. 11 mln lat). Posłużono się także ocena średniej prędkości sedymentacji badanych utworów (0.07 mm/a) na podstawie rozpatrzenia modelu ich subsydencji i kompakcji, z uwzględnieniem stopnia porowatości badanych skał (N. Oszczypko, inf. ustna). Wnioski wypływające z porównania pozycji w czasie skali magnetostratygraficznej dla profilu Jamnica S-119 w zestawieniu ze schematami biostratygraficznymi skłaniają do rozważenia trzech możliwych sposobów wytłumaczenia obecności górnobadeńskich skamieniałości w spągowej części profilu Jamnica: 1. Fauna górnobadeńska obecna w spągowej części profilu została tam redeponowana w warstwach młodszych o co najmniej ok. 2 mln lat od warstw, w których pierwotnie była osadzana. 2. Badany profil może mieć lukę stratygraficzną odpowiadającą części dolnego sarmatu, która nie jest zauważalna w zapisie sedymentologicznym i magnetostratygraficznym. 3. Początek dolnego badenu powinien być odmłodzony o ok. 2 mln lat na skali wieku bezwzględnego. Jedynie przebadanie kompleksowe porównawczych profili stratygraficznych, wraz z wyznaczeniem wieku radiometrycznego i wykonaniem magnetostratygrafii, może w przyszłości rozstrzygnąć, która z tych opcji jest najbardziej uzasadniona.