Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 8

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  kopalnia Chwałowice
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
PL
W artykule opisano krótką historię kopalni Chwałowice od momentu jej powstania w 1903r. do dnia dzisiejszego. Opisano zagrożenia naturalne i techniczne występujące przez okres istnienia zakładu górniczego. Przedstawiono sposób przewietrzania kopalni od dwóch bliźniaczych szybów i jednego wentylatora zabudowanego na dole kopalni, poprzez 4 szyby wdechowe i 6 szybów wydechowych po połączeniu kopalni Chwałowice i Rymer w 1995 r. po 3 szyby wdechowe i 2 szyby wydechowe funkcjonujące obecnie w KWK ROW Ruch Chwałowice.
EN
The article describes a short history of the Chwalowice coal mine from its inception in 1903 to this day. Natural hazards and technical obstacles occurring during the existence of the mining plant have been described. The article presents the method of ventilation of the coal mine from two twin shafts and one fan installed undrground via 4 intake shafts and 6 exhaust shafts after connecting the Chwalowice and Rymer mines in 1995 to the 3 air intake shafts and 2 exhaust shafts currently operating at ROW coal mine in the Chwalowice mining region.
PL
Badaniami objęto odpady z robót przygotowawczych i przeróbcze z 4 kopalń (12 próbek). Na podstawie badań laboratoryjnych ługowania odpadów określono przebieg ługowania CI" i SO42' oraz mineralizację. Największą ilość rozpuszczalnych składników zawierają odpady poflotacyjne od 1,03 do 1,15%, przeróbcze drobnoziarniste od 0,60 do 0,66%, gruboziarniste od 0,35 do 0,46%, z robót przygotowawczych 0,43 do 0,64%. We wszystkich rodzajach odpadów największy udział mają chlorki, od 30 do 50%, udział siarczanów wynosi od 11 do 23%, największą ilość stanowią w odpadach flotacyjnych. Czas ługowania w warunkach naturalnych zależy od ilości odpadów i powierzchni składowania; bezpieczniejsze jest składowanie na większych obszarach.
EN
The research was carried on development work scraps and coal preparation scraps from 4 coal mines (12 samples). Basing on laboratory analysis there were determined the course of leaching process of CI" and SO42" and the mineralization. The biggest amount of dissolved components is present in flotation wastes (1,03-1,15%). Fine-grained coal preparation scraps include 0,60-0,66%, coarse-grained coal preparation scraps 0,35-0,46% and development work scraps 0,43-0,64%. In all types of the waste material the predominating are chlorides (30-50%). Sulphates are present in 11 to 23%, and the most important are in flotation waste material. Duration of leaching in natural conditions is determined by the amount of waste material and the surface of storage. Depositing is safe on greatest surfaces.
PL
W artykule przedstawiono zagadnienie wykorzystania dwutlenku węgla w procesach zwalczania zagrożenia pożarowego w KWK "Chwałowice". Pozytywne doświadczenia kopalni w stosowaniu prewencji pożarowej opartej na inertyzacji zrobów zgazowanym dwutlenkiem węgla oraz doszczelnianiu zrobów mieszaninami popiołowo-wodnymi w pełni potwierdzają zasadność stosowania powyższych działań w zwalczaniu zagrożenia pożarami endogenicznymi. Przedstawiono wybrany przykład zastosowania powyższej prewencji pożarowej w praktyce górniczej.
EN
Problems connected with the using of carbon dioxide in the processes of fighting against fire hazards in the coalmine "Chwałowice" are presented in this article. In order to protect from the endogenic fire, mentioned above coalpit has been using many crucial methods like inertizing which means replacing the air, or other highly flammable gases with gas carbon dioxide and filling the abandoned workings with the ashes - water mixture. An example of carbon dioxide in the mentioned earlier prevention in the coalmine is included.
PL
Działalność górnicza jest zasadniczym czynnikiem zmian środowiska hydrogeochemicznego utworów wodonośnych w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Informacje na temat przyczyn zmienności charakterystyk fizykochemicznych wód kopalnianych w południowo-zachodniej części GZW mogą znaleźć zastosowanie praktyczne. Pozwalają one bowiem na określenie pochodzenia dopływów do czynnych wyrobisk, prognozowanie składu wód kopalnianych w warunkach zmian systemu drenażu górniczego, monitoring jakości wód podziemnych na terenie likwidowanych kopalń oraz, w perspektywie, przewidywanie hydrogeochemicznych efektów sekwestracji dwutlenku węgla. Głównym celem niniejszej pracy była identyfikacja procesów formowania składu oraz charakterystyka wód kopalnianych w obszarach górniczych południowo-zachodniej, polskiej i czeskiej części GZW. Badania prowadzono w zasięgu dwu rejonów hydrochemicznych GZW (według podziału Różkowskiego, red. 2004). Rejon R4 - niecki chwałowickiej i jejkowickiej cechuje występowanie okien hydrogeologicznych w utworach trzeciorzędowych, intensywny drenaż górniczy oraz tektonika o charakterze fałdowo-zrębowym. W rejonie R7, w nadkładzie karbonu znajdują się miąższe, izolujące utwory trzeciorzędowe, tektonika ma charakter blokowy, a dopływy do kopalń są niskie. Analizowano również środowisko hydrogeochemiczne obszarów górniczych czeskiej części GZW. Zwrócono uwagę na występujące tu wody podziemne utworów dolnego badenu, stanowiące główne zagrożenie dla prowadzonych prac górniczych, z drugiej zaś strony wykorzystywane w balneologii. Zakładano, iż analizy chemiczne i izotopowe oraz rozpoznanie warunków hydrogeologicznych pozwalają, przy użyciu odpowiednich procedur interpretacyjnych, na identyfikację procesów formowania składu oraz określenie pochodzenia wód kopalnianych. Zagadnienia te nie były dotychczas kompleksowo opracowane dla południowo-zachodniego fragmentu GZW, obejmującego także część czeską, mimo znacznego podobieństwa i dużej współzależności problematyki górniczej i hydrogeologicznej. Jednym ze efektów pracy było zgromadzenie w jednolitej bazie, pochodzących z różnych źródeł, danych opisujących chemizm wód kopalnianych. Zawarte w niej analizy własne zawierają, niepodawane dotąd przez innych autorów, wyniki oznaczeń wykonywanych w terenie, warunkujące rzetelność interpretacji. Walorem przeprowadzonych obliczeń hydrochemicznych z uwagi na wysoką mineralizację wód jest wykorzystanie modelu Pitzera, który stosowano, o ile było to możliwe, dla określenia relacji aktywności jonów. Rozpoznanie hydrogeologicznych oraz technologicznych przesłanek formowania chemizmu wód prowadzono, rozpoczynając od poziomu kolejnych wyrobisk. Tak precyzyjne opracowanie pozwoliło na przedstawienie spostrzeżeń o charakterze regionalnym. Ma ono też wymiar praktyczny, ukazując interpretację przypadków, wynikających z hydrogeologicznej praktyki górniczej. Zróżnicowanie chemizmu wód kopalnianych w warunkach drenażu górniczego oraz strefowość i chemizm wód kopalnianych przedstawiono bazując na oznaczeniach fizykochemicznych parametrów wód. Stwierdzono, iż spowodowane drenażem zmiany środowiska hydrogeochemicznego dowodzą intensywnego udrożnienia masywu skalnego. Spąg strefy intensywnej wymiany występuje na głębokości od około 100 m p.p.t. w kopalniach rejonu hydrochemicznego R7, do 800 m p.p.t w kopalniach rejonu R4, gdzie równocześnie zaznaczają się domieszki wód, pochodzących z trzeciorzędowych poziomów wodonośnych. Wody kopalniane, o parametrach typowych dla strefy intensywnej wymiany, napotykane w Okręgu Karwińskim, nawet do głębokości 1155 m p.p.t., są związane z domieszkami wód teclmologicznych. W nieckach jejkowickiej i chwałowickiej w ciągu ostatnich dwudziestu lat ograniczeniu uległ zasięg strefy stagnacji hydrodynamicznej na rzecz powiększonego zasięgu wód kształtowanych w warunkach utleniających, w strefie utrudnionej wymiany. Interpretację pochodzenia dopływów z karbońskiego kompleksu wodonośnego do wyrobisk kopalń polskiej części GZW przeprowadzono na podstawie własnych analiz chemicznych i izotopowych, posługując się podziałem, opartym na rezultatach badań Różkowskiego i Przewłockiego (1974, 1987), Pluty i Zubera (1995) oraz Różkowskiego (1995, 2003), nawiązującym do teorii paleohydrogeologicznego rozwoju zapadliska górnośląskiego w ujęciu Pałysa (1966) oraz Różkowskiego et al. (1979). Zidentyfikowano występowanie następujących typów wód: III - najstarszych solanek infiltracyjnych; wód związanych z zasilaniem pretortońskim; VII - wód ostatniego trzeciorzędowego cyklu infiltracyjnego oraz: Q - wód infiltracji czwartorzędowej. Wyróżniono także mieszaniny, złożone z wymienionych składników końcowych. Rezultaty analiz izotopowych pozwoliły wykazać, iż wody współczesne mieszają się z wodami głębokich poziomów - do głębokości 1000 m p.p.t. Domieszki wód podziemnych pochodzących z utworów trzeciorzędu stwierdzono w wodach pobranych z głębokości sięgających 800 m p.p.t. Ilustruje to pogłębienie zmian środowiska hydrogeochemicznego utworów karbonu GZW, gdyż dotychczas napotykano je na poziomach do 600 m p.p.t. Na podstawie analizy korelacji między przepływami i stężeniami substancji zawartych w wodach dopływających do wyrobisk dowiedziono, iż jedynie w sporadycznych przypadkach, przy ustabilizowanych warunkach technologii i wielkości eksploatacji, możliwe jest zdefiniowanie zmian chemizmu wód kopalnianych w funkcji zmian drenażu górniczego. Stosując grupowanie metodą rozmytych średnich, wydzielono subpopulacje wód kopalnianych, reprezentujące odmienne środowiska hydrogeochemiczne. Ich analiza prowadzona za pomocą współczesnych technik interpretacji hydrochemicznej pozwoliła na zidentyfikowanie procesów formujących chemizm tych wód. Podczas prowadzonych badań dokonano pierwszych oznaczeń składu izotopowego wód dopływających do wyrobisk kopalń czeskiej części GZW. Analizami objęto także wody utworów dolnego badenu: formacji dębowieckiej (tzw. detrit) i formacji skawińskiej (tzw. poziomów piaszczystych). Te ostatnie wykorzystuje się w uzdrowiskach Klimkowice i Darków. Wody podziemne formacji dębowieckiej czeskiej części GZW uważano dotąd za pogrzebane wody morskie lub związane z etapem infiltracji prebadeńskiej. W niniejszej pracy wykazano, iż mogą one stanowić mieszaninę odparowanej wody morskiej z wodą o lżejszym składzie izotopowym i chemizmie związanym z ługowaniem ewaporatów. Zgodnie z dotychczasowymi poglądami badaczy czeskich wody podziemne tzw. horyzontów piaszczystych (formacja skawińska) uznawano za wody synsedymentacyjne. Wyniki przeprowadzonych oznaczeń składu izotopowego wód podziemnych wydobywanych dla uzdrowiska Darków wykazały jednak, iż stanowią one mieszaninę wód morskich z leżejszymi izotopowo wodami czwartorzędowymi. W przypadku jednego z ujęć zaobserwowano rozcieńczanie intensywnie eksploatowanych solanek przez domieszkę wód współczesnych, co może mieć negatywne konsekwencje dla przyszłej eksploatacji. Pochodzenie wód ujmowanych dla uzdrowiska Klimkowice określono jako zbliżone do wód Darkowa. Badania izotopowe potwierdziły, iż w analizowanych wodach zbiorczych z zatopionych kopalń niecek ostrawskiej i pietwałdzkiej, prócz wód współczesnej infiltracji, zaznacza się udział wód podziemnych dopływających z poziomu warstw dębowieckich. Zróżnicowanie chemizmu wód podziemnych warstw dębowieckich czeskiej części GZW przedstawiono za pomocą map. Skład wód, określający ich przynależność do wyróżnionych środowisk hydrogeochemicznych, przedstawia jedynie uporządkowanie horyzontalne. Na podstawie studium warunków hydrogeologicznych i hydrochemicznej interpretacji składu tych wód sformułowano następujące uwagi, dotyczące procesów formujących ich chemizm. W pracy przedstawiono oryginalny, hydrogeochemiczny model formowania chemizmu wód grubodetrytycznych utworów dolnego badenu czeskiej części GZW. Zakłada on rozcieńczanie roztworu początkowego - wody morskiej odparowanymi wodami opadowymi, przy równoczesnym dopływie CO2 oraz udziale wymiany jonowej i reakcjach rozpuszczania węglanów lub wietrzenia skaleni. W efekcie modelowania odtworzono skład roztworów teoretycznych zgodny z chemizmem wód, stwierdzanym w obrębie poziomu wodonośnego. Wykazano, iż transformacje chemizmu związane z wymianą wód w przestrzeni porowej przebiegają zgodnie z opisanym szeregiem zmian typów wód.
EN
Mining activity is the ruling factor of changes in hydrogeochemical environment of aquifers within the Upper Silesian Coal Basin (USCB). Information on causes of the variability of physic-chemical characteristics of mine waters within the south-western part of the USCB may be applied in practice. They allow the determination of origin of groundwater inflow into operational workings, prognosing the composition of mine waters under changes in the mine drainage, groundwater quality monitoring within the areas of mines in closure, and eventually forecasting hydrogeochemical effects of CO2 geological sequestration. The main goal of this work was the identification of processes controlling the composition, and characteristics of groundwaters within mining areas of the south-western, Polish and Czech part of the USCB. Area under consideration covered two hydrochemical regions of the USCB (division after Różkowski, ed. 2004). The R4 region - the Chwałowice Trough and the Jejkowice Trough is featured by occurrence of hydrogeological widows within Tertiary sediments, intense mining drainage, and fold and fault tectonics. Within the R7 region, in the overburden of Carboniferous, thick, impermeable Tertiary sediments occur, faults dominate the tectonics, and the discharge into the mines is small. Hydrogeochemical environment of mining areas of the Czech part of the USCB was analyzed in this work. Attention was payed to the groundwaters of lower Badenian sediments, forming the main risk for mining activity, but on the other hand being utilized for balneotherapy. It was assumed that chemical and isotopic analyses, together with the hydrogeologie setting research, allow by means of proper interpretational procedures, for identification of origin, and processes of forming the composition of mine waters. Such problems were not dealt with till presence, for the south-western part of the USCB, covering also the Czech part, despite significant similarities and iterdependence of hydrogeochemical and mining issues within the Polish fragment of the Basin One of the effects of this work was the formation of a unified database, containing groundwater chemistry information fi-om different sources. Analyses that were conducted for the purpose of this work include also the results of in situ measurements, assuring the quality of interpretation. Considering the high TDS of the waters. The application of Pitzer's model, that was utilized for the assessment of ions activity, is the value of hydrochemical calculations that were performed. Determination of hydrogeological and technological circumstances of forming the groundwaters chemistry, was conducted fi-om the stage of consecutive mine workings. Such a precise description allowed the conclusions of a regional nature. It has also a practical sense, as it depicts the interpretation of cases, that are close to the mining hydrogeological practice. The groundwaters' zonation and the variability of their composition under the mining drainage conditions was presented in this treatise, basing on physic-chemical analyses of waters. It was found that changes in hydrogeochemical environment, resulting from the drainage, confirm the significant increase of the rock massif permeability. The floor of the zone of intense exchange of waters reaches from 100 m below the terrain in the mining areas of the R7 hydrochemical region, to 800 m below the surface in the R4 region. Some admixtures of groundwater originated from the Tertiary aquifers are also found in this region. Mining waters featured by the parameters typical for the intense exchange zone were encountered in the Ostrava - Karvina Region (Czech Republic) even to the depth of 1155 m under the surface. In the Chałowice and the Jejkowice Troughs the range of the stagnancy zone has shrunk in the last two decades, for the favor of extended zone of slower exchange and oxidizing conditions. Results of own isotopic and chemical analyses were interpreted in order to define the origin of the inflows from the Carbiniferous series of aquifers, into the mine workings in the Polish part of the USCB. This was performed basing on the genetic classifications after Różkowski & Przewłocki (1974, 1987), Pluta & Zuber (1995), and Różkowski (1995, 2003), with reference to the theory of paleohydrogeologic evolution of The Upper Silesian Basin in the sense of Pałys (1966) and Różkowski et al. (1979). The following groundwaters were identified: III - the oldest paleoinfiltrative brines; waters originated from pre-Tortonian recharge period; VII - groundwaters of the last. Tertiary infiltration stage, Q - quaternary infiltrative waters, and the mixtures of the mentioned end-members. The results of isotopic analyses results proved that modem waters are mixing with waters of the deepest floors - to the depth of 1000 m under the surface. Admixtures of waters from the Tertiary aquifers were ascertained in waters sampled at the depths reaching 800 below the surface. This facts illustrate the intensification of the hydrogeochemical environment changes of Carboniferous complex in the USCB. ^ Analysis of the correlation between concentrations of substances, and groundwater discharges to the mine workings helped to prove, that the definition of groundwater chemistry changes in ftanction of mining drainage is possible only in the cases of stability of the output and exploitation technology. Subpopulations of mine waters, representing different hydrochemical environments, were distinguished using the k-means grouping method. Analyze of them was aided by modem techniques of hydrochemical interpretation, and enabled the identification of the processes forming their chemical composition. During the research the first isotopic analyses of mine waters of the Czech part of the USCB were performed. Groundwaters of the lower Badenian sediments (the Dębowiec formation - so called "detrit" in Czech) and the Skawina formation (so called sandy aquifers) were also analyzed. The latter ones are being utilized as curative waters in the spa of Klimkovice and Darkov. Groundwaters of the Dębowiec formation in the Czech part of the USCB were considered hitherto, as fossil seawater or paleoinfiltrative waters of pre-Badenian infiltration. It was however demonstrated, that they might be a mixture of evaporated seawater with a water of a lighter isotopic composition and chemistry connected with leaching of evaporates. In the opinions of Czech researchers, the groundwaters of the Skawina formation are of synsedimentary origin. The obtained results of isotopic analyses of waters drawn from the wells in the spa of Darkov, proved that they are a mixture of seawater with lighter waters of Quaternary age. In case of one of the wells, due to intense water withdrawal, a strong dilution of such brines by modem waters was observed. The origin of waters from the spa of Klimkovice was defined similarly as in Darkov. Stable isotopes composition of the waters from the flooded mines of the Ostrava and the Karvina troughs, gives the evidence that besides the recent infiltration a significant recharge from the Dębowiec formation is observed. Variability of chemical composition of the groundwaters of the Dębowiec formation of the Czech pat of the USCB was presented in the maps. Groundwater composition, ranking the waters to the hydrogeochemical groups, shows only a horizontal arrangement. Basing on the study of the hydrogeological setting, and hydrochemical interpretation of the waters' chemistry, the following remarks on the processes forming their composition were formulated. Hydrogeochemical model of forming the groundwaters in the Dębowiec formation within the Czech part of the USCB was also presented in this work. It is founded on an assumption that seawater - the primary fluid in the pores of the aquifer, is diluted by evaporated precipitation water, with simultaneous supply of CO2. Ion exchange, the dissolution of carbonates and weathering of feldspars are also the processes, that contribute to the forming of the groundwater composition. Basing on the modeling, it was demonstrated, that the transformation of groundwaters' chemistry, connected with ion exchange in the pore space, is consistent with the described sequence of water type changes.
PL
W pracy przedstawiono wyniki badań minerałów ciężkich w próbkach głównie piaskowców oraz mulowców, pobranych z fragmentu profilu warstw siodłowych z KWK "Chwałowice" . Na podstawie wykonanej analizy mikroskopowej ustalono, że w badanych próbkach przeważają granaty, zaznacza się też wyraźnie obecność cyrkonu, rutylu, biotytu, oraz w niektórych próbkach turmalinu i apatytu.
EN
The results of the investigation of heavy minerals were performed in this article. These minerals were identified in the samples of sandstones and mudstones taken form Saddle Beds from "Chwałowice" Coal Mine. The results of the microscopic analyses show that in the investigating rocks garnets dominate. Apart from garnets, zircon, rutile and biotite, in some samples also tourmaline and apatite were found.
PL
W pracy przedstawiono wyniki badań próbek skał pobranych z fragmentu profilu warstw siodłowych niecki chwałowickiej. Wykonane analizy: mikroskopowa, chemiczna i rentgenowska pozwoliły na scharakteryzowania budowy petrograficznej tych skał.
EN
The results of investigation of the rocks from Chwałowice Coal Trough are in this article. The samples of rocks were taken from Saddle Beds. Presented microscopic. Chemical and X-ray analyses permited to characterize petrographical composition of these rocks.
PL
Warstwy górnorudzkie w obszarze górniczym KWK "Chwałowice" zostały nawiercone otworami wiertniczymi, w profilach których stwierdzono występowanie licznych horyzontalnie rozprzestrzenionych warstw piaskowców. Ze względu na to, że warstwy te w niecce chwałowickiej są w przewadze wykształcone jako kompleks mułowców i iłowców, podjęto badania mające na celu określenie budowy petrograficznej oraz warunków sedymentacji nawierconych ławic piaskowców.
EN
In Chwałowice Coal Trough Upper Ruda beds are mostly formed as claystones and mudstones. In Chwałowice mine field Upper Ruda beds have been perforated by drill-holes. A lot of strata of sandstones have occurred in profiles of these holes. On that account the authors have undertaken the examination to qualify peetrografic structure and sedimential condition of those beds.
PL
W artykule przedstawiono doświadczenia KWK "Chwałowice" w stosowaniu obudowy kotwiowej w chodnikach przyścianowych i w przecince ścianowej. W wyniku szerokiej współpracy podjętej z jednostkami naukowo-badawczymi polskimi i zagranicznymi oraz producentami obudowy uzyskano pozytywne zastosowanie obudowy kotwiowej na ponad 3 km długości wyrobisk. Szczególną uwagę zwrócono na badania parametrów geotechnicznych skał wokół wyrobisk, na projektowanie parametrów obudowy kotwiowej na obudowę skrzyżowań chodników i skrzyżowań ściana - chodni, kontrolę wyrobiska i zbrojenie ścian.
EN
The paper presents the experience gained at the "Chwałowice" Coal Mine in the course of applying of roof bolting in roadways in the vicinity of the face and at the face entry. A wide cooperation established with scientific and research institutes in Poland and abroad made in possible to applu effectively roof bolting in underground workings of more than 3 km in length. A special attention has been paid to the investigation of geotechnical parameters of the surrounding rock, designing of parameters of roof bolting, roadway crossing support and face end support as well as to the problem of control of workings and of equipment the faces.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.