Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Analiza wpływu jakości węgla na efektywność pracy kotła fluidalnego

Wirth Agata, Brodny Jarosław

Rynek Energii

|

2020

|

Nr 1

42--50

PL

Czynnikiem mającym bardzo istotny wpływ na parametry pracy kotła fluidalnego jest jakość dostarczanego do niego węgla. W pracy dokonano analizy pracy bloku energetycznego opartego na nadkrytycznym kotle fluidalnym spalającym różne gatunki węgli energetycznych. Celem analizy była identyfikacja przyczyn zaniżeń mocy bloku, awarii układu podawania paliwa oraz ich zależność od rodzaju spalanych miałów energetycznych. Dokonano także porównania parametrów eksploatacyjnychbadanego kotła z wybranych dwóch miesięcy (letni i zimowy), z planami produkcyjnymi. Wstępna analiza wykazuje uzależnienie ilości wyprodukowanej energii elektrycznej od rodzaju i jakości spalanych paliw, a tym samym stopnia realizacji planu produkcji oraz kosztów wytwarzania. Docelowe ustalenie właściwego składu i jakości mieszanek paliwowych powinno umożliwić wydłużenie czasu pracy bloku. Powinno wpłynąć także na wzrost ilości produkowanej energii elektrycznej, obniżenie awaryjności układu podawania paliwa, a tym samym poprawę dyspozycyjności oraz obniżenie kosztów eksploatacji. Prezentowane wyniki stanowią pierwszą fazę prac, których celem jest określenie wpływu rodzaju węgla (jego parametrów) na wielkość i koszty produkcji energii elektrycznej. Dodatkowym celem analizy jest także identyfikacja ogniw o najmniejszej dyspozycyjności w układzie podawania paliwa wraz z określeniem przyczyntego stanu.

EN

The factor having a very significant impact on the performance parameters of a fluidized bed boiler is the quality of coal supplied to it. The paper analyzes the work of an power unit based on a supercritical fluidized bed boiler burning various types of energy coals. The purpose of the analysis was to identify the reasons for the reduction of the unit, failure of the fuel giving system and their dependence on the type of culm coal burned. A comparison of the operating parameters of the tested boiler from the selected two months (summer and winter) with production plans was also made. Preliminary analysis shows the dependence of the amount of electricity produced on the type and quality of fuels burned, and thus the degree of implementation of the production plan and production costs. Target determination of the correct composition and quality of fuel mixtures should allow extension of the unit's operating time. It should also increase the amount of electricity produced, reduce the failure of the fuel giving system, thereby improving availability and reducing operating costs. The presented results constitute the first phase of work aimed at determining the impact of the type of coal (its parameters) on the volume and costs of electricity production. An additional purpose of the analysis is also to identify the nodes with the lowest availability in the fuel giving system together with the reasons for this condition.

2

Factor Analysis and Mathematical Modeling in Determining the Quality of Coal

Niedoba Tomasz, Pięta Paulina, Surowiak Agnieszka

Inżynieria Mineralna

|

2020

|

no. 1, vol. 1

151--160

EN

The separation of coal material of three types of coals originating from three various Polish hard coal mines (types 31, 34.2 and 35, according to Polish nomenclature, which were steam coal, semi-coking coal and coking coal) into particle size fractions and then into particle density fractions was done and then the following parameters were measured for each particle size-density fraction: combustion heat, ash contents, sulfur contents, volatile parts contents, analytic moisture. In this way a 7-dimensional vector of data was created. Using methods of factor analysis the important features of coal were selected, which decide about their membership to individual types. To evaluate the appropriateness of the applied method the Bartlett’s sphericity test as well coefficient of Kaiser-Mayer-Olkin (KMO) were used. To select important factors the Kaiser criterion and Cattell’s scree test were used. The obtained results were compared with the results obtained in previous works by means of observation tunnels method. The results showed which particular features are crucial to define the type of coal what is also important to select appropriate method of its enrichment. Furthermore, the construction of a mathematical model presenting the relations between these properties and particle size and density is presented. Because of the fact that particles of certain size or density may occur in neighboring fractions three sorts of relations were examined basing on regression analysis.The analysis was conducted for all three coal types. Because of the fact that the models contain various amounts of independent variables R2 coefficient, mean squared error (MSE) and Mallow’s statistics Cp were applied to evaluate and compare obtained results.

PL

Wykonano rozdział trzech typów węgla o różnych charakterystykach, pochodzących z trzech różnych kopalni węgla kamiennego w Polsce (typy 31, 34.2 oraz 35, według Polskich norm, którymi były węgiel energetycznym, pół-koksujący oraz koksujący) na klasy ziarnowe a następnie na frakcje gęstościowe. Dla każdej otrzymanej w ten sposób frakcji wielkościowo-gęstościowej zmierzono następujące parametry: ciepło spalania, zawartość popiołu, zawartość siarki, zawartość części lotnych, wilgotność analityczna. W ten sposób otrzymano siedmiowymiarowy wektor danych. Za pomocą analizy czynnikowej wybrano istotne cechy węgla, które decydują o jego przynależności do określonego typu węgla. Aby ocenić prawidłowość zastosowanej metody wykorzystano test sferyczności Bartletta oraz współczynnik Kaisera-Mayera-Olkina (KMO). Otrzymane wyniki porównano z wynikami otrzymanymi w poprzednich pracach, które uzyskano metodą tuneli obserwacyjnych. Wyniki pokazały, które cechy węgla są niezbędne do określenia typu węgla, co wpływa na dobór odpowiedniej metody jego wzbogacania. Ponadto, zaprezentowano model prezentujący relacje pomiędzy tymi cechami a wielkością i gęstością ziaren. Ponieważ ziarna określonej wielkości lub gęstości mogą występować w sąsiednich klasach lub frakcjach, wykonano trzy typy modeli, bazując na analizie regresji. Analiza została wykonana dla trzech typów węgli. Ponieważ modele zawierają różne ilości zmiennych niezależnych do oceny i porównania otrzymanych wyników zastosowano współczynnik determinacji R2, błąd średniokwadratowy (MSE) oraz statystykę Mallowa Cp.

3

Dependences between certain petrographic, geochemical and technological indicators of coal quality in the limnic series of the Upper Silesian Coal Basin (USCB), Poland

Parzentny Henryk R., Róg Leokadia

Archives of Mining Sciences

|

2020

|

Vol. 65, no. 3

665--684

EN

This article aims to assess the values of the most often measured petrographic, geochemical and technological indicators of coal quality and to identify probable dependences between them in the USCB coal. The following can also be observed: high content of Cd and Co in carbonate minerals separated from coal, in clay minerals – Cr and Zn, and in sulfide minerals – Cu, Ni and Pb. Nevertheless, it is organic matter which has the greatest influence on the average content of trace elements in coal. Correlations between the values of some of the indicators of coal quality were also observed. It has been observed that the increase in vitrinite content in coal is accompanied by a decrease in, while an increase in the content of liptinite and inertinite in coal is accompanied by an increase in the content of CaO, MgO, and SO3 in coal ash. An increase in the carbonization of organic matter is accompanied by an increase in the content of Cu and Ni in coal, and a decrease in the content of Pb and S in coal and the content of Fe2O3 in coal ash.

4

Ocena wartości niektórych petrograficznych, fizyczno-chemicznych i geochemicznych wskaźników jakości węgla w serii paralicznej Górnośląskiego Zagłębia Węglowego oraz próba znalezienia współzależności pomiędzy nimi

Parzentny H., Róg L.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2017

|

T. 33, z. 1

51--75

PL

Badaniom poddano 56 pokładowych próbek węgla (z obszarów czynnych i likwidowanych kopalń), reprezentujących serię paraliczną GZW. Ustalono, że badany węgiel cechuje mała zawartość substancji mineralnej (zwłaszcza w warstwach gruszowskich) oraz mała zawartość Ag, As, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Mo, Ni, Rb, Sb, Sn, Sr, V i Zn w węglu. Tylko zawartość Mn i Pb w węglu jest większa od ich zawartości w węglu ze złóż świata. Występuje zmienność wartości petrograficznych, fizyczno-chemicznych i geochemicznych wskaźników jakości węgla, między północną i południowo-zachodnią częścią GZW oraz w profilu serii paralicznej. Dzięki znalezionym korelacjom pomiędzy wskaźnikami jakości węgla, stwierdzono istotne różnice w zakresie roli substancji mineralnej i organicznej w koncentrowaniu niektórych pierwiastków śladowych w badanym węglu. Ponadto ustalono, że zwiększaniu się stopnia uwęglenia (wyrażonego przez wzrost wartości R0 lub/i Qsdaf lub/i Cdaf), towarzyszy zmniejszanie się zawartości tlenków głównych pierwiastków w popiele węgla oraz siarki i niektórych pierwiastków śladowych w węglu. Zależność tę odnotowano zarówno w zakresie lateralnej jak i litostratygraficznej zmienności uwęglenia. Potwierdzono istnienie ogólnie znanych wzajemnych zależności pomiędzy wskaźnikami stopnia uwęglenia (R0, Cdaf, Qsdaf, Vdaf) w północnym i południowo-zachodnim rejonie badań oraz w warstwach porębskich i jaklowieckich. Ustalono, że wzrostowi wartości indeksu Rogi (RI) towarzyszy wzrost zawartości P2O5 w popiele węgla z południowo-zachodniego rejonu badań. Jest to prawdopodobnie wynikiem zbieżności zasięgu regionalnej dodatniej anomalii stopnia uwęglenia i dużej zawartości P2O5 w pokładach węgla w SW części GZW. Natomiast zaobserwowane zwiększanie się wartości RI wraz ze zmniejszaniem się zawartości minerałów siarczanowych, Cr i Ni w węglu oraz Na2O w popiele węgla, wynika z dużej roli procesu uwęglania, w dystrybucji głównych i śladowych pierwiastków i substancji mineralnej w węglu.

EN

A total of 56 coal seam samples (from active and closed coal mines) representing USCB Paralic Series, were tested. It was determined that the tested coal has low content of mineral matter (especially in Hruśov Beds) as well as of Ag, As, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Mo, Ni, Rb, Sb, Sn, Sr, V and Zn. Only Mn and Pb content in coal is higher than in coal from other deposits around the world. There are differences in the values of physical and chemical, petrographic and geochemical indices of coal quality, between the northern and the south-western part of the USCB and in the profile of the Paralic Series. Thanks to the revealed correlations between the indices of coal quality, significant differences in the role mineral and organic substance play in concentrating some of the trace elements in the tested coal, were determined. Moreover, it was observed that an increase in the rank of coal (expressed with an increase in the value of R0 or/and Qsdaf or/and Cdaf ), accompanies a decrease in the content of oxides of main elements in coal ash as well as sulfur and other trace elements in coal. The dependence was observed both in lateral and stratigraphic differences in the rank of coal. Mutual dependences between the indices of the rank of coal (R0, Cdaf, Qsdaf, Vdaf) in the northern and south-western area of the research and in Poruba Beds and Jaklovec Beds, were confirmed. It was determined that an increase in the value of Roga Index (RI) is accompanied by an increase in P2O5 content in ash of coal from the south-western part of the research area. It is probably a result of concurrence of a regional positive anomaly in the rank of coal and high P2O5 content in coal seams in the south-western part of the USCB. The observed increase in the value of RI, accompanying a decrease in the content of sulfate minerals, Cr and Ni in coal and Na2O in coal ash; results from the role the carbonisation process plays in distributing main and trace elements in the mineral matter of coal.

5

Competitiveness evaluation of coal enterprise

Vasilev Y.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2016

|

z. 91

13--24

PL

W artykule rozważono zagadnienia z zakresu analizy konkurencji przedsiębiorstw węglowych w Federacji Rosyjskiej. Zaprezentowano teoretyczne i metodologiczne aspekty konkurencji przedsiębiorstw oraz konkurencyjności. Dokonano przeglądu metod i wskaźników używanych w analizie konkurencji przedsiębiorstw. Na poziomie analizy konkurencji przedsiębiorstw zostały sformułowane rekomendacje. Utworzono listę wskaźników do analizy konkurencji przedsiębiorstwa górniczego. Analiza porównawcza wskaźników konkurencji została przeprowadzona dla firm „SUEK” i „Kuzbassrazrezugol”.

EN

The paper considers the issues of coal enterprises competitiveness assessment of the Russian Federation. Theoretical and methodical aspects of enterprise competition and competitiveness are presented. The review of the methods and indicators used for enterprise competitiveness assessment is given. The recommendations of enterprise competitiveness assessment level are analyzed. The list of indicators of coal enterprise competitiveness assessment is formed. The comparative assessment of competitiveness indicators of JSC "SUEK" and JSC "Kuzbassrazrezugol" is given.

6

Pomiar zawartości siarki tioeterowej i tiofenowej w węglach brunatnych z zastosowaniem półautomatycznego analizatora

Guzy J., Róg L., Kiełczewski R.

Karbo

|

2016

|

Nr 1-2

19--23

PL

Węgiel brunatny jest coraz częściej wykorzystywany do różnych procesów, w tym szeroko propagowanych i rozwijanych czystych technologii węglowych. Znajomość form siarki organicznej w węglach brunatnych jest bardzo ważna ze względu na konieczność stosowania w różnych procesach technologicznych odmiennych metod odsiarczania produktów termicznego przekształcenia węgla brunatnego. Ilość siarki tioeterowej i tiofenowej w węglu brunatnym wpływa na zanieczyszczenie produktu procesu, może działać spowalniająco lub jako inhibitor reakcji konwersji węgla brunatnego do produktu energetycznego. Celem badań było opracowanie metody jodometrycznego pomiaru siarki tioeterowej i tiofenowej z zastosowaniem półautomatycznego analizatora. Wyniki przedmiotowych badań wskazują na możliwość zastosowania opracowanej metody pomiaru do badania węgli brunatnych o szerokim zakresie zawartości siarki organicznej (Sdo w granicach do 0,09 do 1,40 %), w których zawartość siarki tioeterowej i tiofenowej jest wyznaczona z precyzją równą lub większą ± 0,028 %. Metoda pomiaru siarki tioeterowej tiofenowej w węglach brunatnych jest przydatnym narzędziem analitycznym badań jakościowych węgli brunatnych. Dodatkowym atutem jest prosty pomiar siarki tioeterowej i tiofenowej, jak i brak konieczności stosowania drogiej aparatury pomiarowej.

EN

Brown coal is more and more used for various processes, including the widely promoted and developed clean coal technologies. The knowledge of organic sulfur forms in brown coals is very important due to the necessity of using different desulfurization methods of brown coal thermal conversion products in various technological processes. The amount thioether thiophene sulfur in brown coal influences the contamination of the process product and can slow down or act as an inhibitor of conversion reaction of brown coal into an energy product. Organic sulfur forms can work as an inhibitor of the brown coal conversion to energy product. The aim of this study was to develop a method of iodometric measurement of thioether and thiophene sulfur with the use of a semi-automatic analyzer. The results of the studies under consideration indicate to the applicability of developed measurement method to for studies of brown coals with a broad range of organic sulfur (Sdo in the range 0,09 % to 1,40 %), in which the content of thioether and thiophene sulfur is determined with precision equal to or greater than ± 0,028 %. The method of measurement of thioether and thiophene sulfur in brown coals is a useful analytical tool in brown coal quality research. An additional advantage is simple measurement of thioether and thiophene sulfur as well as the lack of necessity to use the expensive measurement equipment.

7

Pozycja węgla brunatnego ze złoża Dęby Szlacheckie w klasyfikacjach międzynarodowych

Pawelec S., Bielowicz B.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2016

|

nr 466

233--244

PL

Złoże Dęby Szlacheckie jest jednym z perspektywicznych złóż węgla brunatnego w Polsce. Jest ono zlokalizowane na granicy wału kujawsko-pomorskiego i niecki łódzkiej. Jest to złoże rozpoznane w kategorii C1, którego zasoby bilansowe wynoszą 103 171 tys. Mg. Serię produktywną tworzy jeden I środkowopolski pokład węgla brunatnego o miąższości od 2,9 do 14,0 m, wieku środkowomioceńskiego. Celem prezentowanej pracy jest scharakteryzowanie podstawowych parametrów technologicznych węgla brunatnego oraz zaklasyfikowanie go według obowiązujących obecnie norm. Węgiel ze złoża Dęby Szlacheckie wykazał dobrą jakość technologiczną. Zawiera średnio 54,0% wag. wilgoci w stanie roboczym, 24,3% wag. popiołu w stanie suchym oraz 1,04% wag. siarki w stanie suchym, przy wartości opałowej 7612 kJ/kg. Zbieżność parametrów jakościowych węgla ze złoża Dęby Szlacheckie do węgli występujących w innych aktualnie eksploatowanych złożach KWB Konin daje możliwość przedłużenia działalności elektrociepłowni Konin lub Pątnów. Według klasyfikacji International Classification of In-Seam Coal badany węgiel to Humic low-rank C (orto-lignite). Na podstawie Low Rank Coal Utilization – International Codification System badany węgiel według wartości średnich ma zapis kodowy Humic low-rank C (orto-lignite) 08 71 24 10. W klasyfikacji PN-ISO 11760:2007 badany węgiel scharakteryzowano jako lignit/węgiel brunatny C (niski stopień uwęglenia) umiarkowanie wysokowitrynowy, umiarkowanie wysokopopiołowy.

EN

The Dęby Szlacheckie lignite deposit is one of the prospective deposits of Poland. It is located between the Pomeranian Trough and Łódź Basin. The abovementioned deposit is classified to the C1 category of exploration, while its balance resources amount to 103,171 thousand Mg. Productive series is composed of one lignite seam with a thickness ranging from 2.9 to 14.0 metres. It is the 1st Mid-Polish lignite seam of Middle Miocene age. The aim of the present paper is to characterize the basic technological parameters of lignite and classify them according to the current standards. Lignite from the Dęby Szlacheckie deposit is of good technological quality. It is characterized by the average moisture content of 54.0% by weight, average ash content on a dry basis amounting to 24.3% by weight, average sulphur content (dry basis) of 1.04%, and the net calorific value amounting to 7,612 kJ/kg. Both lignite from the Dęby Szlacheckie deposit and the other currently exploited deposits of the KWB Konin lignite have similar quality parameters, which offers the possibility of continued operation of the Konin and Pątnów combined heat and power plants. According to the International Classification of In-Seam Coals, the tested coal can be classified as humic low-rank C (ortho-lignite). On the basis of the Low Rank Coal Utilization – International Codification System, the international code – based on average values – of the examined coal is: humic low-rank C (Ortho-lignite) 08 71 24 10. According to the PN-ISO 11760:2007 Classification of Coals, the tested coal is classified as moderately high-vitrain, moderately high-ash lignite/low rank C.

8

Zmiany wartości parametrów jakościowych węgla koksowego w procesie przeróbczym (SW część GZW)

Probierz K., Wasilczyk A.

Przegląd Górniczy

|

2014

|

T. 70, nr 12

20--26

PL

Przedstawiono charakterystykę zmian wartości wybranych parametrów jakości węgla koksowego w procesie przeróbczym na przykładzie jednej z kopalń SW części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW). Celem badań było wyjaśnienie zmian wartości wybranych parametrów chemiczno-technologicznych w oparciu o charakterystykę składu petrograficznego. Wykonane analizy mikroskopowe pozwoliły bowiem wskazać, jak zmienia się jakość węgla w trakcie jego wzbogacania w procesie nadawa – węgiel handlowy. Zmiany wartości analizowanych parametrów prześledzono w wytypowanych trzech liniach technologicznych, w wyniku których uzyskuje się jeden produkt finalny, będący węglem handlowym. Linie technologiczne obejmowały wzbogacanie odpowiednio w osadzarkach miałowych, cieczach ciężkich i procesie flotacji. Charakterystyki jakości węgla w procesie przeróbczym dokonano na podstawie skonstruowanych wykresów, przedstawiających opis zmian zawartości popiołu (Ad,%), części lotnych (Vdaf, %), siarki (Std, %), wskaźnika wolnego wydymania (SI, -), wartości dylatacji (b, %), refleksyjności witrynitu (Rr, %) oraz składu petrograficznego (grupy macerałów i mikrolitotypy). Wyniki badań zmienności wartości parametrów jakościowych węgla koksowego w procesie przeróbczym dowiodły, że niektóre parametry wykazały nieznaczne wahania wartości lub wartości stabilne, inne wykazały wyraźną zmienność. W procesie przeróbczym zaobserwowano systematyczny spadek zawartości popiołu, substancji mineralnej, karbominerytu i minerytu, nieznaczny wzrost udziału witrynitu, witrytu, nieregularne zmiany udziału inertynitu, trimacerytu, witrynertytu. W przypadku pozostałych parametrów jakościowych ogólnie nie stwierdzono wyraźnych zmian ich wartości. W świetle uzyskanych wyników badań wydaje się, że tylko zmiany zawartości popiołu można w przekonywujący sposób tłumaczyć wynikami analiz petrograficznych. W przypadku pozostałych parametrów (Vdaf, Std, oraz SI i b) trudno jest, w sposób jednoznaczny, tłumaczyć zmiany ich wartości składem petrograficznym.

EN

Changes of selected quality parameters in the preparation process of coking coal from SW, the part of Upper Silesian Coal Basin (USCB) were analyzed – from raw coal to commercial coal. Explanations of changes of quality chemical-technological parameters through the analysis of characteristics of the petrographic composition were the purpose of this study. Three technological lines of preparation process with the only one final product – commercial coal – were analyzed. All of the technological lines were analyzed. The results of tests were depicted on graphs. The graphs show changes of values of ash content (Ad,%), volatile matter content (Vdaf, %), sulphur content (Std, %), Swelling Index (SI, -), dilatation (b, %), vitrinite reflectance (Rr, %) and petrographic composition (maceral and microlitotype composition). The results of the study on changes of coking coal quality in the preparation process proved that some parameters showed slight fluctuations of values or stable values, different parameters showed clear changeability. A regular decrease of ash contents, mineral matter, carbominerite and minerite, a significant increase of vitrinite content, irregular changes of the contents of inertinite, trimacerite and vitrinertite in individual technological lines was observed. The rest of the parameters show general stability of values. It seems thus, that only the changes of ash content could be convincingly explained with the results of petrographic analyses. In the case of the rest of coal quality parameters (Vdaf, Std, SI and b), it is difficult to explain their changes with petrographic composition unambiguously.

9

Analizatory kontroli jakości węgla w zakładach mechanicznej przeróbki węgla oraz w laboratoriach

Dziubiński J., Kryca M., Sikora T.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2012

|

R. 50, nr 3

31-47

PL

Od ponad 35 lat Instytut EMAG specjalizuje się w opracowywaniu systemów i urządzeń do ciągłej kontroli oraz pomiaru laboratoryjnego parametrów jakościowych węgla, a także we wdrażaniu danych urządzeń na kopalniach i elektrowniach. Systemy te, bazujące na rozwiniętej technice radiometrycznej, takiej jak: rozproszenie wsteczne promieniowania gamma (systemy ALFA 06) oraz absorbcja dwuenergetycznej wiązki promieniowania gamma (ALFA-06/2E popiołomierz, ALFA-06/3E system), znalazły szerokie zastosowanie w Polsce. Obecnie ponad 40 systemów do ciągłej analizy jest stosowanych w Polsce w kopalniach węgla kamiennego i brunatnego. W ostatnim czasie został opracowany popiołomierz RODOS, który służy do ciągłej analizy, bazującej na pomiarze naturalnej promieniotwórczości gamma węgla kamiennego. Rozwiązanie to znalazło szerokie zastosowanie. W artykule dokładnie opisano popiołomierz RODOS oraz przedstawiono uzyskane przy zastosowaniu danego miernika i wagi taśmociągowej wyniki pomiarów popiołu zawartego w węglu kamiennym i brunatnym. Omówiono również możliwości i korzyści, które powstały w wyniku zastosowania systemu w podziemiu i na powierzchni kopalń. Przedstawiono także urządzenia do kontroli jakościowej węgla w laboratoriach kopalnianych jak również na zwałach, wagonach lub samochodach, takie jak przenośny popiołomierz WALKER oraz analizator GAMMA NATURA.

EN

For over 35 years the EMAG Institute has specialized in the development of systems and devices for on-line monitoring and laboratory measurements of coal quality parameters, as well as the implementation of such devices in coal mines and electrical power engineering plants. These systems are based on extended radiometric technology, such as: gamma radiation backscattering (ALFA 06 systems) and dual absorption of the gamma radiation beam (ALFA-06/2E ash meter, ALFA-06/3E system). They have found application in many places in Poland. Currently, there are over 40 on-line analysis systems working in Polish hard coal and brown coal mines. Recently, the RODOS ash meter has been developed for on-line analysis based on the measurement of natural gamma radiation of hard coal. This solution has been widely used as well. The article features the description of the RODOS ash meter and presents the measurement results of ash content in hard and brown coal, obtained with the use of a given meter and belt conveyor scales. Additionally, the possibilities and benefits were discussed regarding the use of the system in the underground and on the surface of a mine. Finally, the authors presented devices for monitoring the quality of coal in mine laboratories, on dumps, wagons, and trucks, such as the WALKER portable ash meter and GAMMA NATURA analyzer.

10

Quality of coal from exploited seams in LW "Bogdanka" S.A. (Lublin Coal Basin)

Misiak J.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2012

|

T. 28, z. 4

137-149

EN

The quality of coal has been analyzed basing on the data from geological exploration and chemical - geological analyses of coal carried out on the samples obtained from the boreholes and mining pits. The operated coal seams indexed as 382 and 385/2 reveals the changeable morphology due to the thickness of carbon shoals andstent intergrowths. The other parameters, such as the ash content or the calorific value are strongly linked with the non-coal rock interlayers, which presence causes the decrease in the calorific value and increase in the amount of after-burning ash. These parameters are less dependable on the sedimentation environment of the coal formation material. The content of total sulfur in the analyzed seams does not show any link with the values of the parameters analyzed before. The total sulfur is made up from sulphide gathered in coal and sulphates deriving from the decomposition of plants and supplied by deposit waters in different phases of coal seam formation. The obtained results could be useful in the reconnaissance of the prospective seams lying below the currently exploited ones (e.g. 389) and the seams in the neighboring areas.

PL

Jakość węgla została przeanalizowana na podstawie danych z rozpoznania geologicznego i analiz chemiczno-technologicznych węgla wykonanych na próbach pobranych z otworów wiertniczych oraz wyrobisk górniczych. Eksploatowane pokłady węgla o indeksach 382 i 385/2 wykazują zmienną morfologię ze względu na grubość ławic węglowych oraz występujące w nich przerosty płonne. Węgiel z pokładu 382 posiada następujące parametry: popielność (Ad) - 10,02-38,47 średnio 21,71%, wartość opałowa (Qir) - 18 326-28 089 kJ/kg średnio 23 826 kJ/kg, zawartość siarki całkowitej (Str) - 0,82-2,16% średnio 1,27%, typy węgla - 31.2, 32.1, 32.2, 33. Węgiel z pokładu 385/2 posiada następujące parametry: popielność (Ad)- 6,36-32,32 średnio 18,99%, wartość opałowa (Qir) - 19 881-30 135 kJ/kg średnio 24 661 kJ/kg, zawartość siarki całkowitej (Str) - 0,58-1,83% średnio 0,99%, typy węgla - 32.1, 32.2, 33, 34.1, 34.2. Parametry takie jak popielność czy wartość opałowa są silnie skorelowane z występującymi w pokładzie przerostami skał niewęglowych, których obecność w węglu powoduje obniżenie wartości opałowej i wzrost ilości popiołu po spaleniu węgla. W mniejszym stopniu te parametry będą zależne od środowiska sedymentacji materiału węglotwórczego. Zawartość siarki całkowitej w analizowanych pokładach nie wykazuje związku z wartościami wcześniej analizowanych parametrów. Siarka całkowita stanowi sumę nagromadzonych w węglu siarczków i siarczanów pochodzących z rozkładu materii roślinnej oraz dostarczonych przez wody złożowe na różnych etapach tworzenia się pokładów węgla. Uzyskane wyniki i wnioski dotyczące zmienności parametrów obecnie eksploatowanych pokładów węgla mogą być przydatne przy rozpoznaniu planowanych do eksploatacji niżej leżących pokładów np. 389, 391 lub pokładów w obszarach sąsiednich.

11

The selected duties of a geological survey in underground coal mines of upper Silesian Coal Basin (USCB, Poland)

Marcisz M.

Górnictwo i Geologia

|

2011

|

T. 6, z. 4

49-58

EN

The selected duties of a mining geologist performed in underground coal mines of USCB were presented. Mapping of underground workings, estimation of deposit structure influence (measurement of seam parameters, faults, folds and sedimentation dislocations), performing and documenting underground drillings and sampling of deposit were discussed. All abovementioned geological works provide information collected in the mining geological data base and their results are presented as cross-sections, profiles and maps. The setting-ups of cross-sections, profiles and maps allow to correlate and identify coal seams. The geological documentation of a deposit (with hydrogeological and geological-engineering documentations) made on the basis of mining geological data base was characterized. Other documents made on the basis of this documentation - like the project of deposit management, coal mine activity scheme and protocol of changes in resources - were shown as well. These documentation materials force the necessity of undertaking geological activity in other fields: estimation of coal quality in the seams, documentation, prevention and control of hazards, estimation of exploitation influence on the rock mass (roofs and floors classifications, prevention and control of rock bursts, prevention and repair of mining damages), classification and keeping record of resources and spacing of coal in deposit).

PL

W artykule przedstawiono wybrane obowiązki geologa górniczego w podziemnych zakładach górniczych Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Omówiono: kartowanie wyrobisk podziemnych, wpływ struktury złoża na prowadzenie robót górniczych, wykonywanie i dokumentowanie podziemnych otworów wiertniczych oraz opróbowanie złoża. Ukazano znaczenie prac geologicznych w: szacowaniu jakości węgla w pokładach, dokumentowaniu, zabezpieczaniu i kontroli zagrożeń, określaniu wpływu robót górniczych na masyw skalny oraz w klasyfikacji i szacowaniu zasobów. Pokazano także ich udział w dokumentacji geologicznej złoża, projekcie zagospodarowania złoża, planie ruchu zakładu górniczego oraz w operacie ewidencyjnym zasobów.

12

Propozycja systemu ekspertowego opartego o rozmyte wnioskowanie do oceny jakości węgla

Gornig A.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2010

|

R. 48, nr 1

46-51

PL

W artykule przedstawiono potrzebę utworzenia systemu ekspertowego opartego o rozmyte wnioskowanie do oceny jakości węgla. We wprowadzeniu opisano podstawowe założenia systemu ekspertowego. W dalszej części sprecyzowano pojęcie jakości węgla i opisano parametry węgla pod kątem prognozowanego procesu wzbogacania wytwarzającego produkt handlowy. Ukazano specyfikę zakładu przeróbki węgla, która powinna być uwzględniona w utworzonym systemie ekspertowym.

EN

The paper presents necessity of development of an expert system based on fuzzy logic to be designed for coal quality evaluation. The introduction includes a foredesign (basic assumptions) of an expert system. Next there has been determined a concept of coal quality. Furthermore the parameters of coal have been described regarding a forecasted process of coal preparation aimed at production of a commercial product. A specificity of a coal preparation plant has been shown, which should be taken into account in the expert system to be developed.

13

Ocena bazy zasobowej węgla koksowego w KWK Zofiówka i KWK Pniówek JSW S.A.

Marcisz M.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2010

|

T. 26, z. 2

5-23

PL

Przedstawiono dotychczasowy stan rozpoznawania zasobów węgla kamiennego w niektórych złożach Jastrzębskiej Spółki Węglowej SA. Analiza opiera się na danych, jakimi dysponują działy mierniczo-geologiczne kopalń w odniesieniu do partii złóż będących przedmiotem przewidywanej eksploatacji, zgodnie z założeniami Planu Ruchu Zakładu Górniczego (PRZG). Uwzględniając prognostyczne założenia techniczno-ekonomiczne, indywidualne dla każdej z kopalń, ekstrapolowano wyniki analiz dla szacowanego całkowitego okresu eksploatacji poszczególnych złóż (tj. poza okres ważności koncesji i PRZG). Prześledzono pokłady węgla, w których prowadzi się i będzie prowadzone wydobycie, okres ich eksploatacji, wielkość zasobów oraz stan rozpoznania, w oparciu o liczbę pobranych próbek węgla. Rozpoznanie jakości węgla w perspektywicznych częściach złóż uwzględnia także informacje które parametry zostały oznaczone (w oparciu o analizy laboratoryjne przeprowadzone na pobranych próbkach bruzdowych i z otworów wiertniczych) i jakie jest ich zróżnicowanie ilościowe (liczba oznaczeń, wartość minimalna, maksymalna i średnia). Przedstawiono także stwierdzone zależności pomiędzy poszczególnymi parametrami oraz ogólną charakterystykę ich zmienności wertykalnej.

EN

Present state of coking coal resources recognition in the some deposits of Jastrzębie Coal Company was presented. Analysis is based on the data from surveying-geological sections of coal mines in relation to parts of deposits, which will be extracted in the future. Coal seams in relation to present and future extraction, extraction time, resources, state of recognition and collected coal samples were analyzed. Recognition of coal quality in perspective to parts of deposits takes into considerations data of determined quality parameters (based on laboratory analysis of collected samples from seams and drill-holes) and their quantitative variability (number of determinations, minimal, maximal and mean values). State interdependences between parameters and general characteristics of their vertical variability were showed as well.

14

Jakość węgla w Lubelskim Zagłębiu Węglowym

Zdanowski A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2010

|

nr 439 (1)

189--195

PL

Stan rozpoznania jakości węgla w Lubelskim Zagłębiu Węglowym (LZW) jest odzwierciedleniem rozpoznania geologicznego złóż węgla zlokalizowanych głównie w centralnej części zagłębia. Analizie jakościowej i technologicznej poddano próbki węgla pobrane z pokładów przewierconych w ponad 500 otworach wiertniczych. Zdecydowana większość utworów pochodzi z formacji z Lublina, w której występuje podstawowe, wielopokładowe złoże węgla. Węgiel z formacji starszych, ze względu na brak pokładów bilansowych jest słabiej rozpoznany, ale wyniki przeprowadzonych badań są wystarczające do oceny jakości węgla w całym zagłębiu. Jakość węgla oceniono na podstawie następujących parametrów: Wa, Qsdaf, Hdaf, Cdaf, Vdaf i RI. Wymienione parametry wykazują pewne prawidłowości rozkładu w otworach. Prawidłowości te pozwoliły wydzielić trzy strefy metamorfizmu z : węglem płomiennym typu 31, gazowo-płomiennym typu 32 i gazowo-koksowym typu 34. Brakuje podstaw do wydzielenia węgla gazowego typu 33 i ortokoksowego typu 35. Węgiel typu 31 występuje od stropu karbonu tylko w północnej części LZW, węgiel typu 32 – w centralnej części, a typ 34 dominuje w części południowej. Powierzchnie ograniczające wymienione strefy są niezgodne z powierzchniami stratygraficznymi, a także z poziomami głębokościowymi w odniesieniu do poziomu morza. Parametry technologiczne oceniono na podstawie zawartości: popiołu, siarki całkowitej oraz wartości opałowej. W LZW występuje węgiel nisko- (średnio około 10,5% popiołu) i wysokopopiołowy (średnio >25,0% popiołu). Zawartość popiołu ma decydujący wpływ na wartość opałową. Zawartość siarki całkowitej w węglu pokładów bilansowych tylko lokalnie przekracza 2,0%, ale w pokładach cienkich poniżej formacji z Lublina zawartość siarki często przekracza 5,0%, osiągając wartości maksymalne powyżej 13,0%.

EN

The state of knowledge of the Lublin Coal Basin’s coal quality reflects the geological exploration level of the coal deposits located within the central part of the Basin. The coal samples, collected from the coal seams encountered in over 500 boreholes, underwent qualitative and technological analyses. Majority of the samples has been taken from the Lublin Formation that contains the most important, multi-seamed coal deposit. Coals from the older formations are much less recognised, as their coal seams have no economic value. However, the existing analytical results are sufficient to assess the coal quality of the whole Basin. The coal quality has been assessed based on the following parameters: Wa, Qsdaf, Hdaf, Cdaf, Vdaf i RI. The above mentioned parameters reveal some distribution regularities within the boreholes. Those regularities allowed to distinguish three zones of the coals metamorphism: flame coals of the 31 type, flame-gaseous coals of the 32 type, and coking-gaseous coals of the 34 type. There is no data, however, allowing to determine gaseous coals of the 33 type and/or ortho-coking coals of the 35 type. Coals of the 31 type occur in the northern part of the Lublin Coal Basin, only. Coals of the 32 type occur in its central part, and coals of the 34 type dominate in its southern part. The surfaces limiting the above mentioned zones are lying unconformably to the stratigraphic surfaces as well as to the depth levels measured from the sea level. The coals technological parameters have been assessed based on the ash and total sulphur content, and on the coals’ net calorific values. In the Lublin Coal Basin occur low-ash (10.5% in average) and high-ash (>25.0% in average) coals. The ash content is crucial as far as the coals’ net calorific values are concerned. The total sulphur content of the coal seams with the economic thickness exceeds 2,0% locally, only. However, the total sulphur content of the thinner coal seams, occurring below the Lublin Formation, exceeds very often 5,0%, reaching even 13,0%, maximally.

15

Symulacja procesu koksowania w skali laboratoryjnej, wielkolaboratoryjnej i prób komorowych węgli koksowych z krajów zamorskich

Langer A., Zarzycka M., Heilpern S., Latopcha W., Świeca G.

Karbo

|

2009

|

Nr 3

142-150

PL

Do produkcji dobrej jakości koksu wielkopiecowego i koksu odlewniczego gat. IS powinno się stosować wysokojakościowe i wysokouwęglone mieszanki wsadowe. Biorąc pod uwagę brak polskich węgli typu 36, 37.1 i 37.2 oraz kończące się zasoby węgla ortokoksowego typu 35.2 konieczny okazał się import węgli koksowych, między innymi z krajów zamorskich. Ze względu na pogłębiający się kryzys na krajowym rynku węglowym Zakłady Koksownicze "Zdzieszowice" zaczęły wzbogacać swoją bazę węglową o węgle koksowe z importu, m.in. z Kanady, USA, Australii i Kolumbii. Do analizy właściwości tych węgli wykorzystano wyniki badań stopnia uwęglenia, właściwości spiekania, dylatacyjne oraz plastyczne metodą Gieselera, prowadzonych w laboratoriach ZK "Zdzieszowice" i CBA IChPW Zabrze. Ze względu na duży wpływ składu chemicznego popiołu węgla stosowanego do koksowania na jakość koksu wykonano też analizę chemiczną składu popiołu badanych węgli i wyznaczono wartości Indeksu Katalitycznego CI i Indeksu Alkaliczności AI dla określenia ich przydatności jako komponentów w mieszance wsadowej. Surowce badano również w instalacji doświadczalnego koksowania "Karbotest" oraz przeprowadzono z ich udziałem serię prób komorowych w warunkach przemysłowych. Porównano wskaźniki wytrzymałościowe i reaktywne CRI/CSR i wielkości Indeksów CI i AI badanych koksów i węgli. Wykazano przydatność metodyki oznaczania Indeksów CI i AI węgli dla prognozowania jakości koksu.

EN

For the production of good quality blast furnace coke and foundry coke of IS grade high quality and with high carbon content input mixtures should be applied. Given the lack of Polish coals type 36, 37.1 and 37.2, and ending reserves of orthocoking coals type 35.2 it proved necessary to import coking coals, among other, from overseas countries. Due to the deepening crisis in the domestic coal market "Zdzieszowice" Coking Plant began to improve its coal base by coking coals from imports, among others, from Canada, USA, Australia and Colombia. To analyze the characteristics of these coals the results of studies on carbonification degree, sintering properties, dilatation and plasticity by Gieseler method were taken advantage of which were carried out in laboratories of ZK "Zdzieszowice" and CBA IChPW Zabrze. Due to the strong influence of chemical composition of ash of coals used for coking on the quality of coke also a chemical analysis of the composition of ash of studies coals was performed and the values of Catalytic Index CI and Alkalinity AI Index were for qualification of their suitability as components of the charge mixture. Raw materials was also examined in the experimental coking plant "Karbotest" and a series of chamber tests with their participation was carried out in industrial conditions. The strength and reactive indicators CRI / CSR were compared and the values of CI and AI indexes of the investigated cokes and coals. The usefulness of the methodology for determining CI and AI Indexes of coals for forecasting of coke quality were demonstrated.

16

Wybrane zagadnienia z jakości i bezpieczeństwa energetycznego w miejskich systemach ciepłowniczych

Mańkowski S.

Energetyka Cieplna i Zawodowa

|

2009

|

Nr 5

16--19

PL

Ocena bezpieczeństwa energetycznego systemów energetycznych, jest tożsama z analizą jakości i oceny ryzyka oraz zagrożeń czy analizą prawdopodobieństwa wystąpienia systemowych, czy rozproszonych stanów awaryjnych. W ostatnich latach problematyka ta doczekała się wielu opracowań, obejmujących takie dziedziny, jak Blekaut w systemach elektroenergetycznych, systemowe awarie i zagrożenia w miejskich sieciach wodociągowych, zagrożenia powodziowe czy terrorystyczne. Z uwagi na rozległość zagadnienia, w referacie tym przedstawiono jedynie wybrane zagadnienie dotyczące bezpieczeństwa energetycznego systemów ciepłowniczych.

17

Czynniki wpływające na podatność przemiałową węgli kamiennych

Róg L.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2007

|

nr 3

39-53

PL

Jakość węgli i ich przydatność technologiczną określa się bardzo często, wykorzystując jedynie ich podstawowe właściwości. Najczęściej jest to zawartość popiołu, wilgoci, siarki całkowitej oraz wartość opałowa. W przypadku stosowania węgla w konkretnych technologiach niejednokrotnie ważne są inne parametry charakteryzujące jego jakość. Do takich parametrów zaliczyć można między innymi podatność przemiałową węgla, którą oznacza się najczęściej metoda Hardgrove'a. Parametr ten jest ważny zarówno przy doborze paliwa do procesu spalania, jak i do procesu koksowania. W badaniach, których wyniki przedstawiono w niniejszym artykule, podjęto próbę określenia czynników wpływających na podatność przemiałową węgla, wynikających z jego budowy chemicznej i petrograficznej. Badania wykonano na 27 próbkach węgli sortymentowych, pochodzących z 16 kopalń Górnośląskie go Zagłębia Węglowego. Były to sortymenty grube i średnie, wykazujące mniejszą zawartość popiołu niż miały z tej samej kopalni. Wybrano węgle o zawartości popiołu poniżej 10%. Pozwoliło to na zminimalizowanie wpływu zawartości popiołu na wartość wskaźnika podatności przemiałowej i lepsze wyeksponowanie wpływu innych czynników jakościowych. Wytypowane do badań węgle, charakteryzowały się zróżnicowanymi wartościami wskaźnika podatności przemiałowej HGI. Wartości ich zmieniały się w granicach od 37 do 66. Podstawowymi składnikami w budowie badanych węgli kamiennych były macerały grupy witrynitu. Ich zawartość zmieniała się od 47 do 75% obj., natomiast zawartość drugiej pod względem ilości grupy macerałów - inertynitu, zmieniała się od 15 do 54% obj. W miarę wzrostu zawartości witrynitu zwiększała się podatność przemiałową węgli. Współczynnik korelacji dla tej zależności wynosił 0,83. Zależność ta nie dotyczyła właściwości węgli, w budowie petrograficznej których przeważały macerały grupy witrynitu, a zawartość popiołu, na tle pozostałych węgli wytypowanych do badań, była duża i mieściła się w granicach 8-10%. Charakteryzowały się one małą podatnością przemiałową (HGI < 41). W popiołach z tych węgli stwierdzono zwiększoną zawartość Si02 - powyżej 32% (zakres dla wszystkich badanych węgli 10,9-45,4%) i A1203 - powyżej 24% (zakres dla wszystkich badanych węgli 9,6-31,8%) oraz małą zawartość Fe203 - poniżej 14,9% (zakres dla wszystkich badanych węgli - 6,2-20,8%), CaO - poniżej 10,5% (przy zakresie 5,2-21,7% dla wszystkich badanych węgli) i MgO - poniżej 5,2% (przy zakresie 2,7-12,5% dla wszystkich badanych węgli). Substancja mineralna występowała w tych węglach bardzo często w postaci siarczków i substancji ilastej, tworzących wtrącenia i przesycenia w kaolinicie, który jest jednym z macerałów grupy witrynitu, co może być przyczyną zmniejszenia podatności przemiałowej tych węgli. W węglach o dużej zawartości macerałów grupy inertynitu w porównaniu z węglami, w budowie których przeważały macerały grupy witrynitu, stwierdzono znacznie mniej popiołu oraz nieco większy wskaźnik HGI. W składzie chemicznym popiołu z tych węgli obserwowano mniej Si02 i A1203, oraz więcej Fe203, CaO i MgO. Z badań mikroskopowych wynika, że przeważającymi ilościowo formami występowania inertynitu, były fuzynity i semifuzynity pustokomórkowe, które sprzyjają wzrostowi podatności przemiałowej. Generalnie, można stwierdzić, że podatność przemiałową zwiększała się w miarę wzrostu zawartości Si02, A1203 oraz w miarę zmniejszania się zawartości CaO i MgO w popiele. Współczynniki korelacji dla tych zależności były duże i wynosiły odpowiednio: 0.87; 0,89; 0,91 i 0,92.

EN

The quality of coals and their technological usefulness are very often determined using only their basic properties. Most frequently those are the content of ash, moisture, total sulphur, as well as the calorific value. In the case of coal use in real technologies more than once important are other parameters characterising coal quality. Among such parameters we can count among others coal grindability, which most frequently is determined using the Hardgrove's method. This parameter is important both in the case of fuel selection for the combustion process and coking process. During investigations, the results of which have been presented in the article, a trial was undertaken to define factors influencing coal grindability, resulting from the chemical and petrographic structure of coal. The investigations were carried out using 27 samples of graded coal from 16 mines located in the Upper Silesian Coal Basin. Those were thick and medium coal size grades with lower ash content than fines from the same mine. Coals with ash content below 10% were selected. This option allowed to minimise the impact of ash content on the value of the grindability index and to emphasise better the influence of other quality factors. The coals selected to conduct tests were characterised by differentiated values of the grindability index HGI. Their values changed within the range between 37 and 66. The basic components in the structure of tested hard coals constituted macerals of the vitrinite group. Their content changed from 45 to 75% by volume, while the content of the second, as regards the quantity, maceral group - inertinite, changed from 15 to 54% by volume. Along with the growth of vitrinite content increased the grindability of coals. The correlation coefficient for this relationship amounted to 0.83. This relationship has not concerned the properties of coals, in the petrographic structure of which prevailed macerals of the vitrinite group, and the ash content, against the background of remaining coals selected for tests was high and ranged between 8 and 10%. They were characterised by low grindability (HGI < 41). In ashes of these coals increased Si02 content was ascertained - more than 32% (the range for all tested coals - between 10.9 and 45.4%), and A1203 -more than 24% (the range for all tested coals - between 9.6 and 31.8%), as well as low content of Fe203-below 14.9% (the range for all tested coals - between 6.2 and 20.8%), CaO, below 10.5% (the range for all tested coals - between 5.2 and 21.7%) and MgO content - below 5.2% (the range for all tested coals 2.7-12.5%). The mineral substance occurred in these coals very frequently in the form of sulfides and silty substance, creating inclusions and supersaturations in kaolinite, which is one of the macerals of the vitrinite group, what can be the reason of grindability decrease of these coals. In coals with high content of macerals of the inertinite group in comparison with coals, in the structure of which prevailed macerals of the vitrinite group, considerably less ash and a little higher HGI index were ascertained. In the chemical composition of ash of these coals less Si02 and A1203 as well as more Fe203, CaO and MgO contents have been observed. From microscopic tests results the fact that the quantitatively prevailing forms of inertinite occurrence were fusinites or hollow-cell semifusinites, which favour the grindability growth.Generally we can state that the grindability increased along with the growth of the Si02 and Al20i content and according to the decrease of the CaO and MgO content in the ash. The correlation coefficients for these relationship were high and amounted to: 0.87, 0.89, 0.91, and 0.92, respectively.

18

Wstępne badania nad zastosowaniem spektroskopii w bliskiej podczerwieni do analityki węgla brunatnego

Chodak M.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2007

|

R. 49, nr 5-6

41-43

PL

O jakości węgla brunatnego decyduje szereg parametrów takich jak wartość opałowa, zawartość wilgoci całkowitej, zawartość popiołu oraz zawartość siarki całkowitej. Ze względów środowiskowych ważną cechą węgla brunatnego jest też zawartość węgla pierwiastkowego. Właściwości te są na bieżąco mierzone w działających przy kopalniach laboratoriach jakości węgla. Z uwagi na znaczną liczbę wykonywanych analiz do rutynowych badań jakości węgla brunatnego przydatne mogłyby być szybkie pośrednie metody analityczne taki jak spektroskopia w bliskiej podczerwieni (NIR). Celem niniejszego artykułu było przedstawienie zasady działania spektroskopii NIR oraz wstępne sprawdzenie przydatności tej metody do oznaczania wybranych właściwości węgła brunatnego.

EN

Lignite quality is determined by several parameters such as calorific value, moisture, ash content and S concentration. Due to environment protection requirements, the content of C is also an important parameter of lignite. These properties are continuously measured in ignite quality laboratories of mines and power plants. Since in large numbers of samples must be analysed, simple and cost effective methods such as near infrared (NIR) spectroscopy could be useful. The objective of this work was to explain principals of NIR spectroscopy and present results of some initial studies on its applicability for lignite analysis.

19

Wpływ gęstości sieci rozpoznawczej na dokładność rozpoznania parametru złożowego z uwzględnieniem charakteru jego zmienności

Naworyta W.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2007

|

R. 49, nr 7

46-51

PL

W oparciu o informację z sieci otworów rozpoznawczych przeanalizowano zawartość parametrów jakościowych węgla brunatnego - zawartość siarki oraz udział piasku w węglu brunatnym jednego ze złóż eksploatowanych przez KWB Konin. Korzystając z narzędzi geostatystycznych oceniono dokładność szacowania wartości średniej w blokach eksploatacyjnych. Metodą sztucznej eliminacji niektórych otworów w sieci rozpoznawczej przeanalizowano wpływ gęstości sieci na jakość rozpoznania zmienności parametrów złożowych oraz na dokładność szacowania wartości średniej w blokach. Wyniki eksperymentu wykazały duże różnice w dokładności szacowania średniej siarki i piasku. Najbardziej rozrzedzona sieć otworów jest wystarczająca do rozpoznania struktury i szacowania średniej zawartości siarki w blokach o wymiarach 50 x 50 m. W przypadku zawartości piasku, ze względu na zmienność tego parametru, nawet najlepszy wariant sieci nie umożliwia szacowania średniej w blokach 50 x 50 m z błędem mniejszym niż 8%.

EN

Basing on existing borehole net we present analyze of sulphur and sand content in brown coal of one deposit exploited by Open Pit Mine Konin. For assessment of variability of deposit parameters we used geostatistical methods. Basing on variogramms we asset an accuracy of mean estimation using block-kriging. With elimination of some boreholes we analyzed the impact of net density on structure identification quality of deposit parameters and accuracy of their mean prediction in blocks. Effects of experiment show significant differences in the accuracy of mean prediction for both deposit parameters. The thinnest borehole net is good enough for structure recognition of sulphur and for estimation of its mean in square blocks 50 x 50 m. Because of variability of sand content in the brown coal even the best analyzed borehole net is not enough good for estimation of mean in blocks with acceptable kriging standard deviation.

20

Model bazy wiedzy o jakości węgla dla systemu ekspertowego

Gornig A.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2006

|

z. 273

235-248

PL

W referacie przedstawiono propozycję modelu bazy wiedzy o jakości węgla dla systemu ekspertowego. Przeprowadzono wielokrotnie klasyfikację próbek węgla znajdujących się w bazie danych i wskazano optymalny ich podział. Dla 12 klas węgla utworzono regulowy model bazy wiedzy do prognozy klas węgla w ujęciu rozmytym. Wskazano przykładowe funkcje systemu ekspertowego wykorzystującego utworzoną bazę wiedzy o jakości węgla.

EN

In the article a proposition of the knowledge base's model about coal quality for expert system is presented. Many times the clustering of coal samples from data base was done. As the result optimal classification is pointed. Based on 12 coal clusters the rule model of knowledge base is formed and this model uses to fuzzy prognosis of coal class. Examples of expert system functions, which utilize formed knowledge base, are suggested.