Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Military logistics as a research field of management and quality sciences

Jałowiec Tomasz, Pajka Aneta, Więckowski Bartłomiej

Systemy Logistyczne Wojsk

|

2023

|

Vol. 58, no. 1

149--160

EN

The scope of cognition of military logistics encompasses a wide variety of problems, among which priority is given to issues relating to the management and achieved quality of logistics processes. Over the past several decades, this issue has received a lot of attention, and the result of ongoing, interdisciplinary research is a significant body of international and domestic publications. Their careful analysis makes it possible to identify the key research fields of military logistics, which are the main subject of cognition within the framework of ongoing scientific research. Moreover, that the scope of the publications issued, and the scientific problems addressed in them, were in the past, and still invariably remain in close correlation to the socio-military-economic situation. The aim of the article is identification and assessment of the scope of contemporary cognition of military logistics in the area of management and quality sciences and bibliometric analysis of the phenomenon in question. The research problem taken up for solution was specified in the following form: what priority directions of scientific research dominate the development of military logistics in the area of management and quality sciences? A number of theoretical methods were used in the material, among which the leading ones were analysis and synthesis, abstraction and inference. The article identifies connections, similarities and differences between the studied constructs, and formulates conclusions for further research using advanced methods of bibliometric analysis, i.e. the method of research profiling and methods that analyse the connections between publications.

PL

Zakres poznania logistyki wojskowej obejmuje szereg różnorodnych problemów, wśród których priorytetową rolę odgrywają kwestie odnoszące się do zarządzania i osiąganej jakości procesów logistycznych. Na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat, problematyce tej poświęcono wiele uwagi, a wynikiem prowadzonych, interdyscyplinarnych badań naukowych jest znaczący zbiór międzynarodowych oraz krajowych publikacji. Ich uważna analiza pozwala zidentyfikować kluczowe pola badawcze logistyki wojskowej, które stanowią główny przedmiot poznania w ramach prowadzonych badań naukowych. Warto ponadto podkreślić, że zakres wydawanych publikacji, i podejmowanych w nich problemów naukowych był w przeszłości i wciąż niezmiennie pozostaje w ścisłej korelacji do sytuacji społeczno-militarno-gospodarczej, która miała miejsce w okresie bezpośrednio poprzedzającym ich opublikowanie. Celem artykułu jest identyfikacja i ocena zakresu współczesnego poznania logistyki wojskowej w obszarze nauk o zarządzaniu i jakości oraz analiza bibliometryczna przedmiotowego zjawiska. Podjęty do rozwiązania problem badawczy został sprecyzowany w następującej postaci: jakie priorytetowe kierunki badań naukowych dominują w rozwoju logistyki wojskowej w obszarze nauk o zarządzaniu i jakości? W materiale wykorzystano szereg metod teoretycznych, wśród których wiodące były: analiza i synteza, abstrahowanie oraz wnioskowanie. Na podstawie przeprowadzonych analiz w artykule wskazano powiązania, podobieństwa i różnice pomiędzy badanymi konstruktami oraz sformułowano wnioski do dalszych badań z wykorzystaniem zaawansowanych metod analizy bibliometrycznej, tj. metody profilowania badawczego oraz metod analizujących powiązania pomiędzy publikacjami.

2

Komu zależy na recyklingu?

Wolny-Tomczyk Katarzyna

Energia i Recykling : gospodarka obiegu zamkniętego

|

2023

|

nr 5

PL

Kwestia osiągania poziomów recyklingu jest zagadnieniem interdyscyplinarnym i należy rozpatrywać ją w kilku aspektach: administracyjnym, sądowoadministracyjnym, Prawa zamówień publicznych, cywilnym, a także prawa Unii Europejskiej (TSUE). Przygotowanie do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych to wspólny cel kilku interesariuszy: gmin (jako zamawiających), przedsiębiorców (wykonawców) oraz mieszkańców.

3

Research dilemma of military logistics

Jałowiec Tomasz, Grala Dariusz

Systemy Logistyczne Wojsk

|

2022

|

Vol. 56, no. 1

5--16

PL

Od wielu lata trwają nieustanne prace na płaszczyźnie teorii i praktyki zmierzające do uporządkowania chaosu terminologicznego oraz określenia przejrzystego, powszechnie akceptowalnego zakresu badań logistyki wojskowej. Pomimo wielu prób podejmowanych przez liczne środowiska, prowadzące badania naukowe nad problemami współczesnej logistyki wojskowej, dotychczas nie udało się wypracować niezbędnego konsensusu. Na taki stan rzeczy największy wpływ ma interdyscyplinarny charakter problematyki logistycznej w sektorze militarnym oraz duża dynamika zmian zachodzących w wojskowych systemach logistycznych, a także ich otoczeniu. Obecnie wiele argumentów wskazuje jednak na to, że dla dalszego rozwoju logistyki wojskowej niezbędnym jest podjęcie szeroko zakrojonych badań ukierunkowanych na identyfikację zakresu jej pól oraz perspektyw badawczych. Celem artykułu jest identyfikacja i ocena naukowej ewolucji logistyki wojskowej oraz wskazanie jej dalszych perspektyw badawczych w formule interdyscyplinarnej. Podjęty do rozwiązania problem badawczy został sprecyzowany w następującej postaci: jakie priorytetowe kierunki badań należy przyjąć w rozwoju logistyki wojskowej oraz co i w jakim zakresie wpływa w największym stopniu na doskonalenie jej wymiaru wobec oczekiwań podmiotów tworzących wojskowy system logistyczny? W materiale wykorzystano szereg metod, wśród których wiodące były: analiza i synteza, kwerenda literatury przedmiotu, abstrahowanie oraz wnioskowanie. Jako metodę empiryczną wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego z użyciem techniki wywiadu eksperckiego. Przyjęte podejście umożliwiło uzyskanie przekrojowego charakteru rozważań, dając jednocześnie podstawy do dalszych, poszerzonych badań tego niezwykle istotnego oraz aktualnego problemu.

EN

For many years, continuous work has been carried out at the level of theory and practice aimed at sorting out the terminological chaos and defining a transparent, universally acceptable scope of military logistics research. Despite many attempts made by numerous circles conducting scientific research on the problems of modern military logistics, so far it has not been possible to develop the necessary consensus. This state of affairs is most influenced by the interdisciplinary nature of logistics issues in the military sector and the high dynamics of changes taking place in military logistics systems, as well as their environment. Currently, however, many arguments indicate that for the further development of military logistics, it is necessary to undertake extensive research aimed at identifying the scope of its research fields and indicating further research perspectives of military logistics. The aim of the article is to identify and evaluate the scientific evolution of military logistics and to indicate its further research perspectives in an interdisciplinary formula. The research problem undertaken to be solved has been specified in the following form: what priority research directions should be adopted in the development of military logistics and what affects the improvement of its dimension to the expectations of entities creating the military logistics system? A number of methods were used in the material, among which the leading ones were: analysis and synthesis, querying the literature on the subject, abstraction and inference. As an empirical method, the diagnostic survey method using the expert interview technique was used. The adopted approach made it possible to obtain a cross-cutting nature of the considerations, at the same time providing grounds for further, extended research on this extremely important and current problem.

4

Scalająca rola GIScience

Jażdżewska Iwona

Geodeta : magazyn geoinformacyjny

|

2022

|

nr 1

46--48

5

Logistyka wojskowa – od nauk wojskowych do nauk o zarządzaniu i jakości

Jałowiec Tomasz

Systemy Logistyczne Wojsk

|

2021

|

Vol. 55, no. 2

37--48

PL

Pomimo dynamicznych zmian zachodzących wewnątrz sił zbrojnych, jak i w ich otoczeniu zewnętrznym, istota poznania i obszary zainteresowania logistyki wojskowej pozostają od lat praktycznie niezmienne. Współczesny, interdyscyplinarny charakter logistyki wojskowej jest wypadkową jej długoletniej ewolucji, przebiegającej na przestrzeni lat w ramach wielu dyscyplin naukowych, spośród których prym wiodły: nauki wojskowe, nauki techniczne, zarządzanie, ekonomia czy kwalitologia. Szerokie spektrum tzw. pól problemowych logistyk wojskowej warunkuje ich rozpatrywanie na płaszczyźnie wielu dyscyplin w ujęcie interdyscyplinarnym. Obecnie wiele argumentów wskazuje jednak na to, że dyscyplina nauki o zarządzaniu i jakości w wymiarze epistemologicznym i ontologicznym wykazuje najściślejsze związki poznawcze z przedmiotem badań logistyki wojskowej. Celem artykułu jest identyfikacja i ocena ewolucji logistyki wojskowej postrzeganej jako specjalności nauk wojskowych oraz nauk o zarządzaniu i jakości. Podjęty do rozwiązania problem badawczy został sprecyzowany w następującej postaci: Jaki wpływ na współczesny, interdyscyplinarny wymiar logistyki wojskowej wywarła jej ewolucja od nauk wojskowych do nauk o zarządzaniu i jakości? W materiale wykorzystano szereg metod, wśród których wiodące były: analiza i synteza, kwerenda literatury przedmiotu, abstrahowanie oraz wnioskowanie. Jako metodę empiryczną wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego z użyciem techniki wywiadu eksperckiego. Przyjęte podejście umożliwiło uzyskanie przekrojowego charakteru rozważań, dając jednocześnie podstawy do dalszych, poszerzonych badań tego niezwykle istotnego oraz aktualnego problemu.

EN

Despite the dynamic changes taking place inside the armed forces and in their external environment, the essence of knowledge and areas of interest in military logistics have remained virtually unchanged for years. The modern, interdisciplinary nature of military logistics is the result of its long-term evolution over the years in many scientific disciplines, the leading of which were: military sciences, technical sciences, management, economics and qualitology. Currently, many arguments indicate that the discipline of management and quality science in the epistemological and ontological dimensions shows the closest cognitive connections with the subject of military logistics research. The aim of the article is to identify and evaluate the evolution of military logistics as a specialty of military science and management and quality sciences. The research problem undertaken has been specified as follows: What influence has its evolution from military sciences to management and quality sciences had on the contemporary, interdisciplinary dimension of military logistics? The material uses a number of methods, the leading of which were: analysis and synthesis, querying the literature on the subject, abstraction and inference. As an empirical method, the method of diagnostic survey with the use of the expert interview technique was used. The adopted approach made it possible to obtain a cross-sectional character of the considerations, at the same time providing the basis for further, extended research on this extremely important and current problem.

6

Sociology and Sustainable Development. The Most Important Areas of Interdisciplinary Research

Rydzewski Paweł

Problemy Ekorozwoju

|

2021

|

Vol. 16, nr 1

123--131

EN

Sociology and sustainable development share many interesting areas of inquiry that offer the potential for closer cooperation between these two disciplines. The aim of the article is to examine the connections between them. The article considers the most promising areas; i.e, environmental issues (environmental sociology), quality of life (which is the key issue for the social pillar of sustainable development), and poverty (poverty eradication is the primary goal of the UN sustainable development agenda). It seems, however, that the cooperation between sociology and sustainable development has stopped at the stage of potential interdisciplinarity.

PL

Między socjologią i zrównoważonym rozwojem istnieje wiele ciekawych wspólnych obszarów badań potencjalnie nadających się do ściślejszej współpracy. Celem artykułu jest pokazanie tych powiązań. W tekście wzięto pod uwagę obszary najbardziej obiecujące: sprawy związane ze środowiskiem (socjologię środowiskową), problematykę jakości życia (kluczowe zagadnienie dla społecznego filaru zrównoważonego rozwoju) i problematykę ubóstwa (likwidacja ubóstwa to podstawowy cel ONZ-owskich planów zrównoważonego rozwoju). Wydaje się jednak, że jak do tej pory współpraca między socjologią i zrównoważonym rozwojem zatrzymała się na stadium potencjalnej interdyscyplinarności.

7

Teaching scientific method to primary school pupils by using the example of adaptation of secondarily aquatic animals to the marine environment

Antczak Mateusz

Geologos

|

2021

|

Vol. 27, No. 3

181--188

EN

Science classes in public schools are usually strictly linked to several subjects and taught by reference to the reading-listening model. Non-formal educational institutions and events such as ‘children universities’ and science fairs (and to some degree also some private schools) implement elements of interdisciplinary teaching of science and learning through experiments and the use of scientific methods. Workshops conducted within non-formal educational structures prove that only is this method engaging and understandable to primary school pupils, it also is possibly much more effective than the traditional learning style for coding information and explaining common misconceptions in teaching evolution, palaeontology and biodiversity. The example of a scenario for science classes presented here (the so-called ‘aquatic problem’, i.e., adaptations of primarily terrestrial animals – amniotes – to the aquatic environment) uses simple props, such as everyday items, to address the problems that teachers in public school face. Thus, it can be implemented independently of school budgets and availability of school equipment.

8

Rola analityki chemicznej w badaniach inter- i multidyscyplinarnych

Kurek Eliza, Michalska-Kacymirow Magdalena, Bulska Ewa

Analityka : nauka i praktyka

|

2021

|

nr 3

14--20

PL

Wielodyscyplinowe badania, w których uczestniczą przedstawiciele różnych gałęzi nauki i biznesu, są dużym wyzwaniem, dają jednak wiele satysfakcji i stwarzają zupełnie nowe możliwości badawcze i rozwojowe.

9

Z rozważań o planowaniu przestrzeni wiejskiej na przykładzie Małopolski

Mełges Hubert, Mełges Małgorzata

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2020

|

T. 48

251--266

PL

W Polsce przestrzeń wiejska i jej funkcje - w nowej sytuacji politycznej i gospodarczo-ekonomicznej po 1989 roku - ulegają stałym przeobrażeniom. Scheda przeszłości (a także specyfika rozwojowa wsi) sprawia, że procesy te trudno poddają się sterowaniu, zwłaszcza w kierunku wymogów zrównoważonego rozwoju. A przecież powinny skutecznie wpisywać się w strategię rozwojową całego kraju. W celu dobrego zrozumienia tych problemów (warunek wstępny rozważań) konieczne jest więc odniesienie się do historii - co najmniej od czasu zakończenia drugiej wojny światowej aż po dzień dzisiejszy. Analiza tych przemian powinna być punktem wyjścia do innowacyjnych koncepcji i wprowadzania w życie działań naprawczych. Problematyka poruszana w artykule dotyczy obszaru województwa małopolskiego. Skoncentrowano się głównie na planowaniu przestrzennym, gospodarce terenami wiejskimi, architekturze wiejskiej i ochronie zasobów rodzimej kultury. Podstawowy wniosek z rozważań skłania do stwierdzenia, że warunkiem poprawy sytuacji i wyeliminowania z przestrzeni wiejskiej zjawisk negatywnych powinna być kompleksowa współpraca pomiędzy różnymi dziedzinami naukowymi, a więc - w wymiarze interdyscyplinarnym. Współdziałanie o cechach holistycznych może zahamować niekorzystne procesy i przyczynić się do niegenerującej konfliktów stabilizacji rozwoju terenów wiejskich.

EN

In Poland, the rural space and its functions - in the new political and economic situation after 1989 - are undergoing constant transformations. The legacy of the past (as well as the specificity of rural development) makes it difficult to control these processes, especially concerning the requirements of sustainable development. And they should effectively fit into the development strategy of the whole country. To understand these problems well (a prerequisite for the considerations), it is, therefore, necessary to refer to history - at least from the end of the Second World War until today (description and diagnosis). The analysis of these changes should be the starting point for innovative concepts and the implementation of corrective measures. The issues discussed in the article concern the area of Lesser Poland Voivodeship. The main focus is on spatial planning, rural land management, rural architecture and protection of native cultural resources. The basic conclusion drawn from the considerations is that the condition for improvement of the situation and elimination of negative phenomena from rural areas should be comprehensive cooperation between various scientific disciplines, i.e. - in an interdisciplinary dimension. Such holistic cooperation may inhibit undesirable processes and contribute to the non-conflictogenic stabilization of rural development.

10

Architektura i wzornictwo – dwie bliźniacze dziedziny

Achramowicz Radosław

Architectus

|

2020

|

Nr 4 (64)

37--45

PL

Tematem artykułu jest zagadnienie interdyscyplinarności architektury w kontekście bliźniaczej dyscypliny – wzornictwa przemysłowego. W pracy przybliżone zostały trzy zasadnicze obszary przenikania się obu tych dziedzin. Pierwszy z obszarów poddanych analizie ma wymiar gospodarczy i koncentruje się na przemyśle kreatywnym i pojęciach pokrewnych, przybliża również samą definicję wzornictwa (designu) w kontekście architektury. Drugi z obszarów wskazuje na kontekst edukacyjny kształcenia architektów i projektantów wzornictwa. Ta część artykułu skupia się na wymiarze krajowym, zarysowując jednak tło międzynarodowe, przywołując uczelnie lub wydziały, na których integruje się interdyscyplinarną wiedzę z zakresu różnych dziedzin projektowych. Wreszcie trzeci obszar koncentruje się na nowych narzędziach cyfrowych, które projektanci adaptują do pracy twórczej. W tej części przybliżone zostały nowe metody projektowania i produkcji, poparte przykładami współczesnych obiektów architektonicznych i wzorniczych. Tam też, jak i w podsumowaniu nakreślony został horyzont możliwości i zagrożeń płynących ze stosowania tychże technik. Wspólnym elementem dla podjętych analiz jest założenie sobie holistycznego ujęcia profesji architekta. Architekta, nie tylko jako specjalisty w wąskiej dziedzinie, lecz jako twórcy inkorporującego do swej praktyki różne dziedziny projektownia. Autor wierzy i prezentuje pogląd, iż idąca za tym interdyscyplinarność praktyki, syntetyczne postrzeganie świata, otwartość na wzbogacanie warsztatu projektowego zmierza ku trwałemu (choć nieformalnemu w polskich warunkach) połączeniu w jedno dziedziny architektury i wzornictwa przemysłowego.

EN

The subject of the article is the issue of the interdisciplinary nature of architecture in the context of a twin discipline – industrial design. The work presents three main areas of overlapping of these two areas. The first of the analyzed areas has an economic dimension and focuses on the creative industry and related concepts, it also introduces the very definition of design in the context of architecture. The second area indicates the educational context of training architects and designers. This part of the article focuses on a national dimension, but outlines the international background, referring to universities or departments where interdisciplinary knowledge in various design fields is integrated. Finally, the third area focuses on new digital tools that designers adapt to creative work. This section introduces new design and production methods, supported by examples of contemporary architectural and design objects. There, and in the summary, the horizon of possibilities and threats resulting from the application of these techniques was outlined. The common element for the undertaken analyzes is the assumption of a holistic approach to the architect’s profession, i.e., an architect who is understood not only as a specialist in a narrow field, but as an artist incorporating various areas of design into his own practice. The author believes and presents the view that the resulting interdisciplinarity of practice, synthetic perception of the world and openness to enriching the design workshop is aimed at a permanent (although informal in Polish conditions) combination of architecture and industrial design into one discipline.

11

The Use of Complex Networks Tools to Describe the Current State of Multidisciplinary Research in Poland

Gorgol Izolda

Advances in Science and Technology. Research Journal

|

2020

|

Vol. 14, no 4

125--138

EN

The purpose of this research was to specify the interrelationships of various scientific disciplines based on the official declarations of scientists. The most required scientific disciplines were identified for multidisciplinary research. Undirected graphs with the specified parameters were used for modelling of community structure. On the basis of an open database POLON, a graph was created for the connections among disciplines of science. The number of scientists in particular branches and disciplines of science was presented. The connections with in the branches of science and disciplines were shown. Four different measures were considered: percentage of double declarants, vertex degree, weighted vertex degree and betweenness centrality. The disciplines with highest level of interdisciplinarity were found, namely: biomedical engineering, informatics, culture and religious sciences, health sciences, and security sciences. On the contrary, very isolated disciplines were found, including the following: musical arts, astronomy, visual arts and conservation of cultural heritage, veterinary medicine, and archeology. Finally, it was concluded that two branches research (medicals sciences or management and quality sciences) are the most interdisciplinary in Poland.

12

Interdisciplinary approaches to the study of morphology: theoretical and methodological aspects. Introduction to city morphology

Idak Yuliya

Przestrzeń i Forma

|

2019

|

nr 38

163--174

EN

The study attempts to identify the main theoretical and methodological positions of morphology. These positions are formulated in the natural sciences (biology) and humanities disciplines (linguistics) and can form the basis for studying the morphology of the city. Morphology has the status of an independent school of science and is a fundamental teaching in biology and linguistics. The choice of the outlined above scientific fields is made due to the similarity of morphological guides. They can be compiled into the description of tasks, the study of the conceptual apparatus, the classification of forms and the processes of mastering which are related to the formation.

PL

W badaniu podjęto próbę określenia podstawowych teoretycznych i metodologicznych stanowisk morfologii sformułowanych w obszarach wiedzy przyrodniczej (biologia) i humanitarnej (językoznawstwo) jakie mogą stanowić podstawę do badania morfologii miasta. W biologii i językoznawstwie morfologia ma status niezależnego kierunku naukowego i podstawowego nauczania. Wybór wyżej wymienionych gałęzi naukowych wynika z podobieństwa ustawień morfologicznych, które można ogólnie podsumować do zadań opisywania, badania aparatu pojęciowego, klasyfikacji form i opanowywania procesów związanych z kształtowaniem.

13

Wybrane aspekty współczesnych systemów logistycznych

Nyszk Wojciech

Gospodarka Materiałowa i Logistyka

|

2019

|

nr 10

418--430, CD

PL

Różnorodność typów współczesnych organizacji i dostrzeganie znaczenia lo-gistyki w ich funkcjonowaniu, także przyczyniają się do zróżnicowania znaczenia i istoty logistyki. Współczesną logistykę można potraktować jako określony zakres badań naukowych i praktykę gospodarczą obejmującą planowanie, realizację i kontrolowanie procesów przepływu dóbr materiałowych, informacyjnych oraz świadczenia usług w związku z realizacją tych przepływów. Logistyka w otoczeniu organizacji cywilnych i wojskowych, jej naukowość i interdyscyplinarność, potrzeby wariantowości i wielowymiarowości praktycznej, w życiu społecznym i gospodarczym oraz funkcji zapewnienia bezpieczeństwa bytu i zysków gospodarce to treść artykułu. Celem jego opracowania było znalezienie podstawy i warunków do ustalenia zakresu jednolitego tematycznie opracowania obejmującego obszar interesujących zagadnień dotyczących wybranych aspektów współczesności systemów logistycznych, interdyscyplinarność logistyki z obszarami wiedzy, roli wielowymiarowość w rozwój logistyki.

EN

The variety of types of modern organizations and the perception of the importance of logistics in their functioning also contribute to diversifying the importance and the essence of logistics. Modern logistics can be treated as a specific scope of scientific research and economic practice including planning, implementation and control of the flow processes of material and information goods as well as provision of services in connection with the implementation of these flows. Logistics in surroundings of civil and military organizations, its scientific and interdisciplinary character, needs of practical multi-variability and multidimensionality in social and economic life as well as function of guarantying security of existence and profits to national economy are the contents of this article. The reason for its elaboration was to find the basis and conditions for ascertaining the uniformity scope of elaboration topic concerning selected aspects of logistic systems modernity, its various relations with interdisciplinary branches of knowledge, role of multidimensionality in development of logistics.

14

Krytyczne momenty w ekspertyzach z obszaru oceny technologii z perspektywy metodologicznej

Michalski K.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2018

|

z. 115

235--259

PL

W składającym się z trzech części artykule poruszono podstawowe zagadnienia metodologiczne oceny technologii. Szczególną uwagę skupiono na metodologicznych słabościach i krytycznych momentach procesów poznawczych konstytuujących ocenę technologii. W obszernym wprowadzeniu zwrócono uwagę na coraz bardziej inflacyjne użycie określenia „technology assessment” oraz głęboki metodologiczny niedorozwój i rozmytą tożsamość oceny technologii jako dziedziny „postnormal science”. Wykazano pilną potrzebę zbudowania ogólnej teorii oceny technologii i standaryzacji jej procedur. W części drugiej scharakteryzowano ogólny profil metodologiczny oceny technologii i omówiono główne przyczyny problemów z jej teoretycznym i metodologicznym samookreśleniem. W części trzeciej przedstawiono podstawową strukturę procesu poznawczego typowego dla oceny technologii, wskazano na czynniki determinujące tą strukturę oraz zidentyfikowano w niej szereg krytycznych momentów. Są one związane ze złożonością przedmiotu i trudnościami w jej opanowywaniu, z prospektywną orientacją i niepewnością prognoz, z brakiem odpowiedniego arsenału metod roboczych i kryteriów jakościowych regulujących ich stosowanie, ograniczeniami zasobowymi i presją czasu wynikającą z powiązania oceny technologii z politycznymi procesami decyzyjnymi oraz problemami z praktyczną realizacją interdyscyplinarności. W zakończeniu zwrócono uwagę na konieczność powiązania krytycznych momentów na płaszczyźnie kognitywnej z krytycznymi momentami na płaszczyźnie aksjonormatywnej, które wymagają podobnego zbadania.

EN

This three-part article discusses the basic methodological issues of technology assessment. Special attention was paid to the methodological weaknesses and critical moments of cognitive processes which constitute the technology assessment. In the extensive introduction the increasingly inflationary use of the term "technology assessment", the deep methodological underdevelopment and blurred identity of technology assessment as "post-normal science" were highlighted. An urgent need to build a general theory of technology assessment and standardization of its procedures were pointed out. In the second part the general methodological profile of technology assessment was characterized and the main causes of problems with its theoretical and methodological self-definition were described. In part three the basic structure of the cognitive process typical for technology assessment was showed, factors which determine this structure were identified, and a number of its critical moments were indicated. They are related to the complexity of the subject and the difficulties in mastering it, with the prospective orientation and uncertainty of forecasts, the lack of appropriate arsenal of methods and quality parameters controlling their use, resource limits and time pressure resulting from linking technology assessment with political decision-making processes and problems with practical realization of interdisciplinarity. In the end, the attention was paid to necessity of connecting critical moments on a cognitive ground and critical moments at the axionormative ground, which require similar research.

15

Interdyscyplinarność i nowoczesne technologie w fizjoterapii

Mikołajewski D., Mikołajewska E., Nowak J., Nedashkovskyy M.

Studia i Materiały Informatyki Stosowanej

|

2018

|

nr 1

9--12

PL

Nowoczesna fizjoterapia coraz częściej korzysta z nowoczesnych technologii i staje się coraz bardziej interdyscyplinarna. Może to być reakcją zarówno na rozwój nauk medycznych i innych nauk wspierających współczesną praktykę kliniczną, jak również nowe sposoby terapii ukierunkowane na współpracę w ramach zespołu interdyscyplinarnego, zorientowaną na pacjenta i spełniająca wymagania Medycyny Opartej na Faktach. Artykuł stanowi próbę oceny, w jakim stopniu wykorzystuje się możliwości w tym obszarze i wskazania czynników dających szanse na przełom.

EN

Novel physical therapy becomes more interdisciplinary and more ofted applies novel technologies. It can be answer both to development of medical science and other sciences supporting contemporary clinical practice and novel ways of therapy aimed at cooperation within the interdisciplinary team, patient-oriented and EBM-based. This article aims at investigating the extent to which the available opportunities are being exploited and assess factors which may offer hope for breakthrougs.

16

Strumienie kultury bezpieczeństwa w perspektywie wpływu społecznego

Piwowarski J., Czajkowski W.

Rocznik Bezpieczeństwa Morskiego

|

2016

|

R. X cz. II

133--152

PL

Artykuł prezentuje propozycję interdyscyplinarnej platformy naukowej, jako jednej z podstaw dla nauk o bezpieczeństwie. Zawierają się w niej nie tylko militarne, ale głównie niemilitarne aspekty bezpieczeństwa. Nacisk został położony na kulturę bezpieczeństwa, wraz z koncepcją trzech strumieni kultury bezpieczeństwa: mentalno-duchowym, prawno-organizacyjnym oraz materialnym, w kontekście współzależności społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem kategorii naukowej, znanej jako wpływ społeczny, składowej drugiego strumienia kultury bezpieczeństwa. Wpływ społeczny uwikłany jest w kwestie dotyczące znaczenia kapitału ludzkiego oraz kapitału społecznego w podnoszeniu poziomy kultury bezpieczeństwa indywidualnych i kolektywnych podmiotów bezpieczeństwa.

17

Globalizing production networks

Klein O., Pachura P., Tamasy C.

Polish Journal of Management Studies

|

2016

|

Vol. 13, No. 2

81--89

EN

The emergence of globalization processes and transnational market integration has become a more and more challenging issue for scientific research in many fields, also and in particular within management science. Against this background the paper presents conceptualizations of globalizing networks based on theories and approaches such Global Commodity Chains, Global Value Chains and Global Production Networks. In particular, the paper aims to conceptualize and discuss globalizing networks with a specific focus on foreign direct investments (FDI) and special economic zones (SEZs). The article is based on heuristic approach and in-depth literature study. The text has been prepared based on heuristic approach and literature studies and it can make a small contribution to the conceptualization within in management science theory.

PL

Postępująca globalizacja w połączeniu z wzrastającymi zjawiskami sieciowania stają się coraz większym wyzwaniem dla badań naukowych w wielu dziedzinach. W niniejszym artykule przedstawiono konceptualizację globalizujących się sieci opartą na teorii, Global Commodity Chains, Global Value Chains and Global Production Networks. Celem artykułu jest przyczynek do konceptualizacji tych zjawisk i kontynuacja dyskusji naukowej na temat roli globalizacji sieci w globalnym środowisku gospodarczym. Ponadto artykuł odwołuje się do znaczenia FDI oraz specjalnych stref ekonomicznych w procesie globalizacji sieci produkcyjnych. Tekst został opracowany na podstawie podejść heurystycznych oraz studiów literaturowych.

18

Understanding of overshooting systems

Moxnes E.

Ekonomia i Zarządzanie

|

2014

|

Vol. 6, no. 4

245--257

EN

It is important to build good intuitive knowledge of dynamic systems in order to make good decision. However, this intuitive knowledge is often lacking. This is indicated by learning problems at schools, laboratory experiments to test understanding, and observed mismanagement of real world systems. While mathematics is needed to untangle the complexities of dynamic systems, many find mathematics difficult and develop mental blockages. This paper discusses how insights from the field of System Dynamics could be used to help develop intuitive understanding of dynamic systems. The teaching method has four key elements. First one starts with a water analogy. For the dynamic systems that are dealt with in this paper, the analogy consists of a funnel and glass system. Second, a generic symbol language is used to describe system structure with the necessary cause and effect relationships. Third, simulation is used to study the behaviour over time that follows from the system structure. Simulation can both be used to see if the model structure is able to explain and replicate observed problems, and to test the effects of policy interventions. Fourth, stock and flow diagrams for simple systems are used as starting points when studying the dynamics of systems from different fields. Hence, the method enables interdisciplinary teaching, research, and collaboration. A common language is also crucial for effective transfer of knowledge from a known to an unknown territory.

PL

Posiadanie dobrej wiedzy intuicyjnej w modelowaniu systemów dynamicznych jest ważne w celu podejmowania lepszych (optymalnych) decyzji. W rzeczywistości występuje brak wiedzy intuicyjnej. Potwierdzają to problemy spotykane w trakcie uczenia w szkole, eksperymenty laboratoryjne testujące wiedzę i obserwowane niegospodarności systemów rzeczywistych. Z pomocą przychodzi matematyka, aby rozwikłać zawiłości układów dynamicznych. Jednak dla wielu podejście matematyczne jest trudne do zrozumienia i blokują się psychicznie. W artykule omówiono, jak spostrzeżenia z dziedziny dynamiki systemów mogą być wykorzystane, aby pomóc rozwijać intuicyjne zrozumienie systemów dynamicznych (złożonych). Metoda nauczania ma cztery kluczowe elementy. Pierwszy rozpoczyna się od przykładu przepływu wody. Dla dynamicznych systemów, które zostały przewidziane w tym artykule, analogia składa się z systemu i lejka szklanego. Po drugie, zastosowano symbole, które są używane do opisu struktury systemu zależności między przyczynami i efektami. Po trzecie, zastosowano symulację do badanie zachowania przepływów w czasie, który wynika z konstrukcji danego systemu. Symulacja może być stosowane zarówno do sprawdzenia, czy struktura modelu jest w stanie wyjaśnić i replikować stwierdzone problemy jak i do testowania efektów interwencji w ramach polityki. Po czwarte, schematy przepływu i zasobów zbudowane na podstawie prostych modeli zależności systemowych stanowią pomoc i punkt wyjścia w badaniu systemów z różnych dziedzin. Metoda umożliwia interdyscyplinarne nauczanie, badania naukowe i współpracę. Wspólny język ma kluczowe znaczenie w skutecznym transferze wiedzy z obszarów gdzie jest ona znana na obszary gdzie wcześniej nie wystąpiła.

19

Interdyscyplinarność i niestandardowe zastosowania wybranych nowoczesnych metod zarządzania w gospodarce w dorobku naukowym Profesora Joanicjusza Nazarko

Ejdys J., Ginevičius R., Halicka K., Ustinovičius L.

Ekonomia i Zarządzanie

|

2014

|

Vol. 6, no. 4

7--26

PL

Wyzwaniem dla nauki jest interdyscyplinarność, będąca częścią paradygmatu badawczego we wszystkich jej dziedzinach. Przejawia się ona w różnorodności podejmowanych zagadnień badawczych i stosowanych podejść badawczych, umiejętności dostrzegania problemów naukowych, uzasadnionych potrzebami gospodarczymi, jak i przekraczaniu granic pomiędzy dziedzinami nauk technicznych i społecznych oraz umiejętności identyfikowania problemów i poszukiwania rozwiązań z pogranicza dyscyplin naukowych. Wyraża się także w przełamywaniu stereotypowego sposobu myślenia w procesie rozwiązywania aktualnych i antycypowania przyszłych problemów. Dorobek naukowy Profesora Joanicjusza Nazarko jest przykładem właśnie tak szeroko rozumianej interdyscyplinarności w nauce. Artykuł, przygotowany z okazji 60 urodzin Profesora Joanicjusza Nazarko, został opracowany przez członków Rady Naukowej czasopisma „Ekonomia i Zarządzanie”, której przewodniczy Jubilat.

EN

Interdisciplinarity, which is a part of the research paradigm in all fields of science constitutes a real challenge in research. It manifests itself particularly in the diversity of the undertaken research topics, in the variety of the adopted research approaches (theoretical, methodological, normative, empirical-descriptive), and in the flexibility and the ability to see both the scientific problems as well as the economic and social needs. The ability to cross the boundaries between the fields of technical and social sciences, to identify problems and to seek solutions at the frontiers of scientific disciplines, the eagerness to work in research teams diverse in terms of competence, age, skills, creating conditions for both the personal development and that of individual team members, breaking the stereotypical ways of thinking in the process of solving problems and anticipating future events are all features of an academic culture nurtured by Professor Joanicjusz Nazarko. His profile, which is an extraordinary example of the successfully implemented interdisciplinarity principle in research and teaching, is presented in this article at the occasion of his 60th birthday. The paper highlights the research of Professor Joanicjusz Nazarko, presents a review of his extensive scientific work and lists some of his publications.

20

Interdyscyplinarny wymiar kształcenia na kierunku Gospodarka Przestrzenna w świetle doświadczeń międzywydziałowych studiów w Uniwersytecie Łódzkim

Kobojek E.

Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN

|

2013

|

No 251

153--163

PL

Kierunek Gospodarka Przestrzenna prowadzony jest w różnych typach uczelni (uniwersytety, politechniki, uczelnie ekonomiczne, przyrodnicze, pedagogiczne), które inaczej defi niują profi l absolwenta, jego umiejętności i kompetencje. Najczęściej wskazywane są dwa kierunki kształcenia: projektanta lub planisty [Drzazga 2010, s. 78-79, 83; Kolipiński 2010, s. 74; Szulczewska 2010, s. 71]. Zadaniem projektanta jest zagospodarowanie jednoznacznie wyznaczonego fragmentu przestrzeni dla realizacji zdefiniowanego w nim, co do treści i parametrów zamierzenia inwestycyjnego, np. działki pod małe osiedle domów jednorodzinnych. Natomiast planista tworzy podstawy polityki przestrzennej władz publicznych oraz jej instrumentów [Furman 2007]. Od współczesnego planisty oczekuje się identyfi kowania obecnych i przyszłych potrzeb społeczności lokalnych, prognozowania problemów i rozpoznania istotnych relacji przyczynowo-skutkowych, umiejętności zdefi niowania związków między sferą funkcjonalną a zagospodarowaniem oraz przełożenia na cele polityki przestrzennej [Markowski 2010, s. 23]. W planowaniu ważne jest podejście kompleksowe, holistyczne, wielkoskalowe zwane ostatnio planowaniem zintegrowanym. Dlatego absolwent Gospodarki Przestrzennej powinien posiadać odpowiednie kompetencje w zakresie racjonalnego gospodarowania i kształtowania ładu przestrzennego, dbałości o jakość środowiska przyrodniczego i antropogenicznego oraz posługiwania się instrumentami polityki przestrzennej. Powinien także posiadać umiejętność rozwiązywania konfl iktów przestrzennych, właściwie oceniając i hierarchizując różne cele społeczne, ekonomiczne i ekologiczne. Tak różnorodne wymagania są podstawą przygotowania odpowiednich programów kształcenia.

EN

Challenges and expectation towards graduates from Spatial Economy are very differential (urban planning, architectural design, management in public administration). This paper presents specificity of educating on the Spatial Economy studies on the Faculty of Geographical Sciences in co-operation with Faculty of Management in the University of Łódź. It is multidisciplinary course joining natural science, social and technical knowledge. The teaching programme focuses mainly on urban and planning aspects and it was developed so the graduates have obtained a well-founded knowledge and skills in spatial planning. The most important aim is explanation of the multidisciplinary tasks which faces Spatial Economy.