Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wyzwania dla odbiorców indywidualnych w świetle aktualnej sytuacji geopolitycznej

Stala-Szlugaj Katarzyna

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2023

|

nr 111

31--41

PL

Decyzje polityczne Federacji Rosyjskiej związane z zaburzeniami w dostawach gazu ziemnego do Europy bardzo silnie wpłynęły na międzynarodowy rynek węgla w 2021 r. W efekcie malejących zapasów w magazynach europejskich oraz galopujących cen gazu ziemnego, dla odbiorców europejskich węgiel stał się bardzo poszukiwanym nośnikiem energii, stymulując wzrost jego cen. Wysokie zapotrzebowanie spowodowało, że import węgla energetycznego do Polski był nadal wysoki, a stan zapasów na zwałach przykopalnianych zmalał do 1,9 mln ton (spadek (r/r) o 3,4 mln ton). Sytuację tę bardzo mocno odczuli odbiorcy indywidualni – zwłaszcza gospodarstwa domowe, ponieważ początek sezonu grzewczego 2021/2022 rozpoczął się wysokimi (wtedy się wydawało) cenami. Gospodarstwa domowe są jednym z ważniejszych odbiorców węgla energetycznego zużywającym w ostatnich latach (2019–2020) rocznie, według danych GUS, ok. 9 mln ton. Mocno już wtedy napięty rynek odbiorców indywidualnych jeszcze bardziej dotknęło wprowadzenie embarga na rosyjski surowiec. Brak dostaw węgla z Rosji – dotychczasowego największego eksportera węgla energetycznego na rynek Polski – wywołało presję nie tylko na podaż węgla krajowego i importowanego, ale również na ceny węgla na składach opałowych. W II kwartale 2022 r. ceny węgla krajowego oferowanego na składach opałowych w niektórych województwach wzrosły do 100 zł/GJ. W obliczu sezonu grzewczego 2022/2023 przed gospodarstwami domowymi oraz innymi użytkownikami tych nośników energii, stanęło wiele wyzwań. Rosnąca niepewność związana z zabezpieczeniem węgla na nadchodzący sezon grzewczy wywołana wprowadzeniem sankcji na węgiel rosyjski spowodowała, że część konsumentów wykonała przeróbki w swych kotłach, co wiąże się z utratą certyfikatu jakości. Wybór kotła do ogrzewania danego gospodarstwa domowego jest decyzją długoterminową. Na lata 2023–2024 przypada wymiana pieców pozaklasowych w wielu województwach. W efekcie może nastąpić pewna destabilizacja na rynku wywołana brakiem dostępności firm instalatorskich, jak również opóźnienia w dostawach kotłów na najpopularniejsze nośniki energii.

EN

The political decisions of the Russian Federation related to the disruption of natural gas supplies to Europe had a very strong impact on the international coal market in 2021. As a result of dwindling stocks in European storage facilities and soaring natural gas prices, coal has become a very sought-after energy carrier for European consumers, stimulating an increase in its price. The high demand meant that imports of steam coal into Poland remained high, with stocks on mine dumps falling to 1.9 million tonnes (down (y/y) by 3.4 million tonnes). Individual consumers, especially households, were hit hard by this situation, as the start of the 2021/2022 heating season began with high (as it seemed at the time) prices. Households are one of the most important recipients of steam coal, consuming around 9 million tonnes per year in recent years (2019–2020), according to the Polish Central Statistical Office (GUS). The introduction of the embargo on Russian raw material further affected the already tight market for individual consumers. The lack of coal supplies from Russia – until now the largest exporter of steam coal to the Polish market – has put pressure not only on the supply of domestic and imported coal, but also on coal prices at fuel depots. In Q2 2022, domestic coal prices offered at fuel depots in some provinces rose to PLN 100/GJ. Facing the 2022/2023 heating season, households and other users of these energy carriers have faced a number of challenges. The growing uncertainty surrounding the supply of coal for the upcoming heating season, triggered by the introduction of sanctions on Russian coal, has caused some consumers to make modifications to their boilers, which entails the loss of quality certification. Choosing a boiler to heat a household is a long-term decision. The years 2023–2024 will see the replacement of off-grade boilers in many provinces. As a result, there may be some destabilisation in the market caused by a lack of availability of installation companies, as well as delays in the supply of boilers for the most common energy carriers.

2

Households in Poland vs. energy carriers: one year after Russia’s February 2022 invasion of Ukraine

Stala-Szlugaj Katarzyna

Polityka Energetyczna

|

2023

|

T. 26, z. 4

5--18

EN

Russia’s use of one of its energy resources as a tool of political pressure in 2021 destabilized the economies of many European countries. The energy crisis was exacerbated by the outbreak of Russia’s war with Ukraine in February 2022, when many countries, including those of the EU, responded by imposing sanctions on energy resources from Russia. The situation also affected Polish households. Until then, Russia had been Poland’s main supplier of coal and natural gas. It is estimated that 3.8 million households were threatened by the uncertainty of hard-coal supplies for the 2022/2023 heating season. The article presents an analysis of the supply and demand of the main fossil energy resources consumed by Polish households for heating purposes. Discussing the supply of a given raw material, both domestic production and imports are presented. The inability to increase domestic coal production for households in the short term (it is a long-term process) resulted in the introduction of intervention imports. In the case of imports, attention was paid to the need to change suppliers as well as import routes. The article also analyzes the prices of major energy carriers for domestic households from January 2018 to March 2023. Rapidly rising prices of hard coal at fuel depots in the third and fourth quarters of 2022 were higher than natural gas prices for households by PLN 13–16/GJ and amounted to PLN 81–101/GJ. By comparison, natural gas prices were then in the range of 65–88 PLN/GJ. In the first quarter of 2023, the prices of these two energy carriers had already reached a similar level (in the order of 80 PLN/GJ).

PL

Wykorzystanie przez Rosję jednego z surowców energetycznych jako narzędzia nacisku politycznego w roku 2021 zdestabilizowało gospodarki wielu państw europejskich. Kryzys energetyczny został pogłębiony wybuchem wojny Rosji z Ukrainą w lutym 2022 r., kiedy w odpowiedzi m.in. państwa UE wprowadziły sankcje na surowce energetyczne z Rosji. Sytuacja ta wpłynęła także na polskie gospodarstwa domowe. Rosja do tego czasu była głównym dostawcą węgla kamiennego i gazu ziemnego do Polski. Sza- cuje się, że niepewnością dostaw węgla kamiennego na sezon grzewczy 2022/2023 zagrożonych zostało 3,8 mln gospodarstw domowych. Artykuł przedstawia analizę popytu i podaży głównych kopalnych surowców energetycznych zużywanych przez polskie gospodarstwa domowe w celach grzewczych. Omawiając podaż danego surowca, zaprezentowano zarówno jego produkcję krajową, jak również import. Niemożność zwiększenia krajowej produkcji węgla kamiennego dla gospodarstw domowych w krótkim okresie czasu (jest to proces długofalowy) skutkowała wprowadzeniem importu interwencyjnego. W przypadku importu zwrócono uwagę na konieczność zmiany dostawców, jak również dróg importu. W artykule przeprowadzono także analizę cen głównych nośników energii dla krajowych gospodarstw domowych w okresie od stycznia 2018 do marca 2023 r. Szybko rosnące ceny węgla kamiennego na składach opałowych w III i IV kwartale 2022 r. były wyższe od cen gazu ziemnego dla gospodarstw domowych o 13–16 PLN/GJ i wyniosły 81–101 PLN/GJ. Dla porównania ceny gazu ziemnego zawierały się wówczas w zakresie 65–88 PLN/GJ. W I kwartale 2023 r. ceny tych dwóch nośników energii uzyskały już zbliżony poziom (rzędu 80 PLN/GJ).

3

Socioeconomic variability of households’ travel behaviour in the peri-urban areas of Ibadan, Nigeria

Oladeji Peter Bolaji, Agbabiaka Hafeez Idowu, Adewole Hafiiz Adebayo

Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska

|

2022

|

z. 114

115--130

EN

The growth of peri-urban areas is increasingly recognised as one of the dominant land use planning problems, with significance in the area of transport planning. This has necessitated the studying of travel behaviour in peri-urban areas in cities around the world. This study particularly examined the travel behaviour of households in the peri-urban areas of Ibadan, Oyo State, Nigeria. It used both primary and secondary data. The primary data were obtained through a field survey from the administration of questionnaires on household heads in the study area using a multi-stage sampling technique. Findings revealed that 21.5% of the variability in the travel behaviour among the respondents could be attributed to socioeconomic characteristics such as age, household size, and length of stay, the number of cars owned and monthly income of households. It is recommended that the socioeconomic characteristics of residents in peri-urban areas should be considered when making transport policies in the State.

4

Rynek paliw stałych dla gospodarstw domowych w Polsce

Stala-Szlugaj Katarzyna

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2022

|

nr 110

65--74

PL

W rozdziale omówiono rynek paliw stałych dla gospodarstw domowych w Polsce. Spośród paliw stałych zużywanych przez polskie gospodarstwa domowe istotną rolę odgrywa węgiel kamienny oraz biomasa stała. Paliwa te wykorzystywane są głównie do ogrzewania mieszkań oraz wytwarzania ciepłej wody użytkowej, dlatego łączne ich zużycie koreluje się z przebiegiem liczby HDD. W artykule omówiono zmiany, jakie zaszły na przestrzeni ostatnich lat w ogólnej charakterystyce gospodarstw domowym. Skupiono się także na omówieniu podaży oraz cen węgla kamiennego oraz biomasy stałej reprezentowanej przez pellety drzewne. W przypadku węgla kamiennego wzięto pod uwagę ceny (netto, bez akcyzy) sortymentów grubych oraz ekogroszku. Ceny węgla dla gospodarstw domowych zaprezentowano na poziomie krajowych producentów, jak również importu. Średnie ceny sprzedaży kostki oferowanej na składach opałowych w regionie grupującym woj.: warmińsko-mazurskie, podlaskie, mazowieckie i łódzkie (tzw. regionie N-E) są niższe o około 7–9 zł/GJ od oferty kostki pochodzącej z krajowej produkcji. Porównując ceny ekogroszków i pelletów drzewnych, można zauważyć, że ceny pelletów są wyższe od ofert ekogroszków przeciętnie o około 20–30 zł/GJ.

EN

The chapter discusses the solid fuel market for households in Poland. Among solid fuels consumed by Polish households, hard coal and solid biomass play an important role. These fuels are mainly used for heating flats and producing domestic hot water, therefore their total consumption correlates with the HDD number. This paper discusses the changes that have taken place in the general characteristics of households over the last few years. It also focuses on a discussion of the supply and prices of hard coal and solid biomass, represented by wood pellets. In the case of hard coal, prices (net, without excise duty) of coarse (cobble coal) and eco-pea coal were taken into account. Coal prices for households are presented at the level of domestic producers as well as imports. Average sales prices of cobble coal offered at fuel stores in the region grouping warmińsko-mazurskie, podlaskie, mazowieckie and łódzkie voivodships (the so-called N-E region) are lower by about 7–9 PLN/GJ than the offer of cobble coal originating from domestic production. Comparing the prices of eco-pea coal and wood pellets, it may be noticed that the prices of pellets are higher than those of eco-pea coal by approx. 20–30 PLN/GJ on average.

5

Changes in the quality of bank loan portfolios in EU countries – with the particular case of Poland

Kosztowniak Aneta

Managerial Economics

|

2022

|

Vol. 23, no. 1

27--48

EN

As non-performing loans (NPLs) can cause monetary crises that may turn into financial crises affecting an entire economy, monitoring them is very important. If NPLs are not identified and recognized efficiently, both in terms of speed and scope, NPL resolution effectiveness is undermined, which in turn will have negative effects on the banking sector and ultimately on GDP growth. The main aim of this article is to identify changes in the quality of bank loan portfolios in European Union (EU) countries in 2009–2021, using an example of the Visegrad Group (Czech Republic, Poland, Slovakia, Hungary) as well as France and Germany. Keeping in mind the fact that the share of loans to households in EU portfolios is approximately 60%, it has a significant impact on the share of non-performing loans (NPL) in a bank’s entire portfolio. Therefore, it is important to identify macroeconomic determinants influencing the creditworthiness of households and their loan servicing capacity. The specific aims are, first, to present the differences in NPLs, debt servicing costs, and the structure of loan portfolios in the selected EU countries. Second, to identify countries with high-quality portfolios and those undertaking restructuring. Thirdly, to examine the determinants of NPL for household loans based on the example of Poland, i.e., a country considered representative in terms of the average level of NPL and the portfolio structure in the group of countries studied. This chapter presents the changes of NPLs, debt service ratio, and household loans in selected EU countries in 2009–2021. Moreover, an NPLs econometric model for Poland is constructed, which considers the main factors determining the creditworthiness of households, i.e., macroeconomic factors, financial standing, and debt servicing costs. Tools such as the VECM model, the variance decomposition and the impulse response functions are used. The results for Poland confirm that the NPLs ratio for households was the strongest explanation of previous changes in own NPL, consumption and real wages in the household sector in 2009–2021.

6

Status of farmers' garlic market channel choices in response to garlic value chain in libokemkem district, South Gondar Zone, Ethiopia

Wubet Gedefaw Kindu, Amare Mengistu Negussie, Belachew Getachew Chanie

Acta Innovations

|

2022

|

no. 44

77--90

EN

This research was conducted to identify the key market outlets and their determinants. Primary data was collected from 400 garlic producers, 37 traders, and 12 consumers. Collectors, wholesalers, retailers, and consumers’ marketing channels were identified. Of these, wholesalers were the preferred market channel by 93.75% of garlic producers. The results from a multivariate probit model showed that lagged price, experience, quantity produced, land allotted, education, sex, oxen, and market information influence garlic producers' market outlet choice decisions. The study suggested that garlic producers need to be supported to select the right market-place for maximizing their farm profit.

7

Spożycie żywności w gospodarstwach domowych w Polsce

Kwasek Mariola

Przemysł Spożywczy

|

2021

|

T. 75, nr 11

2--7

PL

W artykule zaprezentowano poziom dochodów rozporządzalnych, wydatków, w tym wydatków na żywność, spożycia żywności w gospodarstwach domowych w Polsce i według grup społeczno-ekonomicznych (pracowników, rolników, pracujących na własny rachunek, emerytów i rencistów) w 2020 r. Analiza spożycia żywności w omawianych grupach ludności w Polsce pozwoliła określić jak bardzo poziom spożycia artykułów żywnościowych mających istotny wpływ na zdrowie człowieka, czyli owoców, warzyw, mleka i ich przetworów oraz ryb i owoców morza różni się od zaleceń żywieniowych. Stwierdzono wysoki udział energii uzyskanej ze spożycia tłuszczów, wysoki poziom spożycia mięsa czerwonego i jego przetworów, jak również niskie spożycie warzyw, owoców i mleka oraz ich przetworów.

EN

The article presents the level of available incomes, expenditures, including food expenditures and food consumption in households in Poland and by socio-economic groups (employees, farmers, self-employed persons, retirees and pensioners) in 2020. The analysis of food consumption in the discussed population groups in Poland allowed to determine the differences in the level of consumption of food products with a significant impact on human health, i.e. fruit, vegetables, milk and their products, as well as fish and seafood, differs from the dietary recommendations. A.high share of energy obtained from the consumption of fats, a high level of consumption of red meat and its products, low consumption of vegetables, as well as low consumption of vegetables, fruit, milk and their products were found.

8

Energy poverty leap during the pandemic: the case of Ukraine

Goncharuk Anatoliy G., Hromovenko Kostiantyn, Pahlevanzade Alborz, Hrinchenko Yurii

Polityka Energetyczna

|

2021

|

T. 24, z. 2

5--17

EN

As recent studies showed, the post-communist countries have relatively the highest level of energy poverty in Europe. The poorest of them still are not explored. So, the authors decided to study this problem for Ukraine as one of the largest and poorest post-communist countries in Europe. This Eastern European country experienced a number of challenges before the pandemic, including a war with Russia in the east of the country, high external debt, high energy intensity and low added value of the economy. The purpose of this study is to measure how deep the energy poverty problem in Ukraine is and how it changed during the COVID-19 pandemic. Applying selected quantitative and financial indicators, the authors showed the problem of energy poverty in Ukraine remained acute at the beginning of 2020, especially in terms of heating. Moreover, its level in Ukraine was three times higher than the average level for the all the EU countries. Furthermore, in 2020, during the pandemic, there were drastic increasing arrears of households on utility bills that meant a new leap of energy poverty in Ukraine. This study did not search for the causes of the identified leap in energy poverty, which apparently connected with the global and local economic and social consequences of the pandemic. However, it revealed the depth of this problem and the lower impact of the nature factor (air temperature) on energy poverty during and after the COVID-19 pandemic. Further research is required to identify the underlying drivers and develop possible solutions to this problem in Ukraine and other European countries suffering from high energy poverty.

PL

Jak pokazały ostatnie badania, kraje postkomunistyczne mają relatywnie wysoki poziom ubóstwa energetycznego w Europie. Te kraje nadal nie są badane. Dlatego autorzy postanowili zbadać ów problem na przykładzie Ukrainy, jako jednego z największych i najbiedniejszych krajów postkomunistycznych w Europie. Ten wschodnioeuropejski kraj doświadczył wielu wyzwań przed pandemią, w tym wojny z Rosją na wschodzie kraju, wysokiego zadłużenia zagranicznego, dużej energochłonności i niskiej wartości dodanej gospodarki. Celem badania jest zmierzenie, jak głęboki jest problem ubóstwa energetycznego na Ukrainie i jak zmienił się podczas pandemii COVID-19. Posługując się wybranymi wskaźnikami ilościowymi i finansowymi, autorzy wykazali, że problem ubóstwa energetycznego na Ukrainie na początku 2020 r. był problemem dotkliwym, zwłaszcza w zakresie ogrzewania. Jego poziom na Ukrainie był trzykrotnie wyższy niż średni poziom dla wszystkich krajów UE. Co więcej, w 2020 r. podczas pandemii drastycznie narastały zaległości gospodarstw domowych w opłacaniu rachunków za media, co oznaczało nowy skok ubóstwa energetycznego na Ukrainie. W niniejszym opracowaniu nie poszukiwano przyczyn zidentyfikowanego wzrostu ubóstwa energetycznego, który najwyraźniej wiązał się z globalnymi i lokalnymi ekonomicznymi i społecznymi konsekwencjami pandemii. Ujawniło ono jednak głębię problemu i udowodniło, że wpływ czynnika przyrodniczego (temperatury powietrza) na ubóstwo energetyczne w trakcie i po pandemii COVID-19 nie był zbyt istotny. Konieczne są dalsze badania w celu zidentyfikowania przyczyn i opracowania możliwych rozwiązań tego problemu na Ukrainie i w innych krajach europejskich dotkniętych wysokim ubóstwem energetycznym.

9

Sources and techniques of domestic heating within TRITIA region

Wysocka Małgorzata, Skubacz Krystian, Samolej Krzysztof

Journal of Sustainable Mining

|

2021

|

Vol. 20, iss. 4

260--276

EN

The paper presents the balance of energy consumption for domestic heating in Opole and Silesian Voivodship (Poland), divided into various media. The report was based on an analysis of approximately 250 documents containing low-carbon economy plans for individual municipalities (gminas). The authors compared the current situation in these voivodships and their districts with the structure of the heating system in Poland as a whole, based on data from the Central Statistical Office of Poland. The data demonstrate that the use of coal-based energy media has not changed significantly over the years and around 55-60% of households with individual heating systems use this type of media. A much more favourable trend is found in large urban centres, where there is a high proportion of district heating. The most common of the lower-emitting fuels (LPG, natural gas, electricity, heat pumps) is natural gas, and the share of the remaining sources within this group are barely significant.

10

Dochodowa elastyczność popytu na żywność i napoje alkoholowe w Polsce

Kwasek Mariola

Przemysł Spożywczy

|

2020

|

T. 74, nr 11

2--7

PL

Reakcją popytu na zmianę dochodów konsumentów jest dochodowa elastyczność popytu. W artykule omówiono i określono współzależności między dochodami konsumentów a spożyciem żywności i napojów alkoholowych w Polsce w 2019 r. Uwagę zwrócono na zróżnicowanie dochodów, wydatków i spożycia podstawowych produktów żywnościowych oraz napojów alkoholowych w gospodarstwach domowych ogółem w Polsce według grup kwintylowych, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarstw domowych osób najuboższych i najzamożniejszych. W celu zbadania występujących prawidłowości w spożyciu żywności zależnie od zmian dochodów oszacowano współczynniki dochodowej elastyczności popytu. Z przeprowadzonego badania wynika, że wzrost dochodów nie powoduje jednakowych zmian w popycie na poszczególne dobra żywnościowe i napoje alkoholowe.

EN

The demand response to changes in consumer incomesis the income elasticity of demand. The aim of the article is to determine the correlation between consumer income and the consumption of food and alcoholic beverages in Poland in 2019. Attention was paid to the differentiation of income, expenditures and consumption of basic food products and alcoholic beverages in grand total households in Poland by quintile groups, with particular emphasis on households the poorest and richest people. In order to examine the regularities in food consumption depending on income changes, the income elasticity coefficients of demand were estimated. The conducted research shows that the increase in income does not cause the same changes in the demand for individual food and alcoholic beverages.

11

Surveys as Means of Understanding User-behaviour with Respect to Energy Usage in Households, Prior to Decision-making to Promote Sustainability

Venkatesh G, Kjeang Are

Problemy Ekorozwoju

|

2020

|

Vol. 15, nr 1

119--134

EN

Households account for varying shares of total energy usage in countries, depending on the degree of industrialization. In order to design effective policy instruments and set appropriate levels for subsidies, knowing the attitudes and perceptions of users with respect to energy usage and energy saving is always the first step. In this article, the authors have first presented a comparative analysis and critique of selected recently-published surveys (2018) related to energy use in households, from around the world, before applying the sustainability-thinking paradigm to their own regional survey of close to 300 single-family households (detached houses and row houses) carried out in Karlstad (south-central Sweden), to obtain insights into user attitudes and preferences – categorised into the three dimensions of sustainability – when it comes to energy usage or decision-making with regard to retrofits or new energy-using / energy-saving installations in households. Each of the dimensions is characterised by three criteria which respondents have rated on a Likert’s scale of 0 to 4 (not important to very important). The findings from this survey will open up a new way of thinking about the heterogeniety of energy users (which needs to be respected), for decision-makers and energy-advisers, who could subsquently strengthen their interaction and communication with them.

PL

Gospodarstwa domowe w poszczególnych krajach mają różny udział w całkowitym zużyciu energii, w zależności od stopnia uprzemysłowienia. W celu zaprojektowania skutecznych instrumentów polityki i ustalenia odpowiednich poziomów dotacji, znajomość postaw i opinii użytkowników w odniesieniu do zużycia energii i oszczędzania energii jest zawsze pierwszym krokiem. W tym artykule autorzy najpierw przedstawili analizę porównawczą i krytykę wybranych niedawno opublikowanych badań (2018) związanych z zużyciem energii w gospodarstwach domowych z całego świata, a następnie zastosowali paradygmat myślenia o zrównoważonym rozwoju do własnych badań regionalnych odnoszących się do 300 domów jednorodzinnych (domy jednorodzinne i szeregowe) przeprowadzonych w Karlstad (południowo-środkowa Szwecja) w celu uzyskania wglądu w postawy i preferencje użytkowników – podzielone na trzy wymiary zrównoważonego rozwoju – w kontekście zużycia energii lub podejmowania decyzji w odniesieniu do modernizacji lub montowania nowych instalacji wykorzystujących energię / energooszczędnych w gospodarstwach domowych. Każdy z wymiarów charakteryzuje się trzema kryteriami, które respondenci ocenili w skali Likerta od 0 do 4 (nieważne do bardzo ważnych). Wyniki tego badania otworzą nowy sposób myślenia o heterogeniczności użytkowników energii (co należy szanować) dla decydentów i doradców energetycznych, którzy mogliby następnie wzmocnić interakcje i komunikację z nimi.

12

The possibility of reducing emissions from households by using coal briquettes

Dziok Tadeusz, Penkała Krystian

Polityka Energetyczna

|

2020

|

T. 23, z. 3

55--69

EN

The expected demand for hard coal intended for the households will progressively be decreasing. This is directly related to the introduced anti-smog resolutions, as well as the growing level of environmental awareness. However, it should be noted, that the use of the modern home heating boilers will result in an increase in the demand for medium coal sizes. The shortfall of this type of coal is already observed on the market. Therefore, its import is necessary. One of the solutions to increase the supply of the medium coal sizes is the production of coal briquettes. Moreover, their use will consequently lead to reduced emissions. The paper presents a comparison of emissions from the combustion of coal briquettes and hard coal in home heating boilers. The briquettes were characterized by significantly lower emissions than hard coal (by 52% on average). The particulate matter emissions were lower by 70%. This may significantly contribute to improving air quality in Poland and in addition, limit the occurrence of smog. The possibility of further emission reduction by using low-emission fuels as briquette components was presented. The average relative emission reduction compared to hard coal for the analyzed fuels was estimated as follows: 62% for coal char, 57% for coke, 51% for charcoal/biocarbon, 49% for anthracite, 45% for torrefied biomass, and 33% for peat. Furthermore, the issue of the mercury content in the analyzed fuels was discussed. The lowest mercury content was found in biomass fuels, in particular biomass after thermal treatment (torrefied biomass, biocarbon, and charcoal). Fuels produced from hard coal in the pyrolysis process (coal char and coke) were characterized by very low mercury content as well.

PL

Prognozuje się, że zapotrzebowanie na węgiel kamienny w polskim sektorze użytkowników domowych będzie sukcesywnie malało. Jest to bezpośrednio związane z wprowadzanymi uchwałami antysmogowymi i rosnącą świadomością ekologiczną społeczeństwa. Niemniej jednak wymiana kotłów grzewczych na nowoczesne spowoduje wzrost zapotrzebowania na średnie sortymenty węgla kamiennego. Już dziś obserwuje się niedobór tego sortymentu na rynku, co stwarza konieczność importu. Jednym z rozwiązań pozwalających na zwiększenie podaży tego typu paliwa jest wytwarzanie brykietów węglowych. Ponadto ich zastosowanie pozwala na ograniczenie emisji przez gospodarstwa domowe. W artykule przedstawiono porównanie emisji zanieczyszczeń generowanej przez spalanie brykietów węglowych i węgla kamiennego w domowych kotłach grzewczych. Brykiety te w porównaniu do węgla kamiennego charakteryzują się znacznie niższą emisją zanieczyszczeń (średnio o 52%), w tym niższą emisją pyłów o 70%. Może to w sposób znaczący przyczynić się poprawy jakości powietrza w Polsce i ograniczania występowania smogu. Zaprezentowano dodatkową możliwość ograniczenia emisji zanieczyszczeń w wyniku stosowania w brykietach dodatku niskoemisyjnych paliw. Oszacowany średni relatywny stopień obniżenia emisji względem węgla kamiennego dla analizowanych paliw wynosił odpowiednio: karbonizat węglowy 62%; koks opałowy 57%; węgiel drzewny/biowęgiel 51%; antracyt 49%; toryfikat 45%; torf 33%. Dodatkowo omówiono kwestię zawartości rtęci w analizowanych paliwach. Najniższą zawartość rtęci odnotowano w paliwach z biomasy, w szczególności w przypadku biomasy po obróbce termicznej (toryfikat, biowęgiel i węgiel drzewny). Niską zawartością rtęci charakteryzowały się również paliwa wytwarzane z węgla kamiennego w procesie pirolizy (węgiel i koks).

13

Energy literacy in Poland

Gołębiowska Bernadetta

Ekonomia i Środowisko

|

2020

|

nr 2

121--143

EN

The aim of the study is to assess energy literacy in households in Poland. Energy literacy influences decisions related to electricity consumption. Low energy literacy contributes to the energy effi ciency gap, and therefore it is important to examine its level, understand the determinants, and look for solutions that can increase literacy. Based on previous research, we designed the energy literacy questionnaire. Knowledge of energy prices, costs of using selected electrical appliances, beliefs about the impact of electricity consumption on the environment, and awareness of the consequences of climate change were taken into account. We analysed data from the computer-assisted web interviews conducted in December 2018. The quota sample of 1,000 respondents was representative of the Polish population with respect to location, education, age, and sex. Correlation analysis showed the relation between energy literacy and norms associated with the use of energy. To date, no such relationships have been analysed in Poland.

PL

Celem badania jest ocena świadomości energetycznej w gospodarstwach domowych w Polsce. Świadomość energetyczna wpływa na decyzje związane z konsumpcją energii elektrycznej. Niska świadomość energetyczna przyczynia się do luki efektywności energetycznej, dlatego ważne jest określnie jej poziomu, zrozumienie determinant, poszukiwanie rozwiązań, które mogą zwiększać świadomość. Na podstawie dotychczasowych badań zaprojektowaliśmy kwestionariusz świadomości energetycznej. Uwzględniono znajomość cen energii, kosztów korzystania z wybranych urządzeń elektrycznych, przekonania o wpływie konsumpcji energii elektrycznej na środowisko oraz świadomość dotyczącą konsekwencji zmiany klimatu. Analiza była oparta o dane z badania ankietowego przeprowadzonego przez internet w 2018 roku. Próba losowa złożona z 1000 respondentów była reprezentatywna pod względem lokalizacji, wykształcenia, wieku i płci. Analiza korelacji wykazała relację między świadomością energetyczną a normami związanymi z korzystaniem z energii. Dotychczas w Polsce nie analizowano opisanych zależności.

14

Wskaźniki emisyjności dla technologii stosowanych w indywidualnych systemach grzewczych

Zyśk Janusz, Szurlej Adam, Olkuski Tadeusz, Kogut Krzysztof, Cieślik Tomasz, Mirowski Tomasz

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2019

|

nr 109

79--92

PL

Polska od lat zmaga się ze złą jakością powietrza, co bezpośrednio przekłada się na zdrowie ludzkie. Badania wskazują, że największy wpływ na przekraczanie poziomów dopuszczalnych i docelowych stężeń zanieczyszczeń, szczególnie pyłów oraz bezno(a)pirenu, ma niska emisja, w szczególności z sektora gospodarstw domowych. Powodem takiego stanu jest spalanie złej jakości paliwa w starych, mało efektywnych i wysokoemisyjnych paleniskach. Mając na uwadze powyższe zagrożenia, idąc śladem Krakowa i Małopolski, kolejne województwa, miasta i gminy wprowadzają lub rozważają wprowadzenie ograniczenia spalania paliw stałych na swoim terenie oraz całkowitą likwidację kotłów na paliwa stałe niespełniające wymogów ekoprojektu lub ewentualnie normy 5 klasy emisji spalin.Określenie wielkości emitowanych zanieczyszczeń do atmosfery ma kluczowe znaczenie w przypadku podejmowania wysiłków i określania działań zmierzających do poprawy jakości powietrza. W Polsce ruszyły ambitne programy zarówno na poziomie rządowym,jak i regionalnym, które mają na celu wymianę kotłów ipieców w kilku milionach domów. Na przykład szacuje się, że prawie pół miliona kotłów należy wymienić w ramach realizacji uchwały antysmogowej w województwie małopolskim. W artykule zostały przedstawione opracowane współczynniki emisji zanieczyszczeń mających bezpośredni wpływ na lokalną jakość powietrza tj.: współczynniki emisji pyłów, bezno(a)pirenu, tlenków siarki iazotu, tlenku węgla. Zostały wskazane zakresy stosowanych i prezentowanych współczynników emisji dla różnych technologii oraz różnych paliw. Wskazane zostały również standardy emisji obowiązujące dla nowych kotłów oraz ilości zużywanych paliw w gospodarstwach domowych w Polsce. Przedstawiono możliwe zmiany wielkości emisji wprzypadku likwidacji starych kotłów i używania nowoczesnych urządzeń do spalania biomasy oraz węgla wgospodarstwach domowych oraz przeprowadzenia termomodernizacji.

EN

For years, Poland has been struggling with poor air quality, which has a direct effect on human health. The low-stack emissions, in particular emissions from the household sector have the highest impact on exceeding the limits and target levels of air pollutants concentration, especially particulate matter and benzo(a)pyrene. The reason for this is the burning of poor quality fuel in old, ineffective and high emission stoves and boilers. Bearing the above risks in mind, following the footsteps of Kraków and Małopolska, further provinces, cities and municipalities have introduced or are considering the introduction of a reduction in the combustion of solid fuels in their area and the complete elimination of boilers for solidfuels that do not comply the ecodesign or class 5emission standards. Determining the volume of pollutants emitted into the atmosphere is of key importance during efforts and campaigns aimed at improving air quality. Ambitious programs have been launched in Poland at both the governmental and the regional level, aimed at exchanging boilers and stoves in several million houses. In the Małopolskie province it is estimated that almost half a million boilers need to be replaced according to the implementation of the anti-smog resolution for this province. The article will present pollutant emission factors having a direct impact on local air quality, i.e.: emission factors for particulate matter, benzo(a)pyrene, sulphur and nitrogen oxides and carbon monoxide. The ranges of the applied and presented emission factors for different technologies and various fuels will be indicated. Emission standards applicable to new boilers and the fuel consumption in the household sector in Poland have also been presented.Possible changes in the volume of emissions in the case of the liquidation of old boilers and the use of modern devices for burning biomass and coal in households as well as the implementation of thermomodernization are presented.

15

Uwarunkowania i tendencje krajowego popytu na żywność w latach 2017-2018

Świetlik Krystyna

Przemysł Spożywczy

|

2019

|

T. 73, nr 3

2--9

PL

Spowolnienie tempa wzrostu dochodów realnych ludności i realne podrożenie żywności w 2017 r. nie pozostało bez wpływu na konsumpcję. Celem artykułu jest zobrazowanie zmian poziomu i struktury popytu na żywność w 2017 r. na tle jego głównych ekonomicznych uwarunkowań oraz wskazanie kierunków jego rozwoju w 2018 r. Dla realizacji tego celu wykorzystano dane GUS dotyczące rachunków narodowych, sprzedaży detalicznej i cen żywności oraz wyniki badań budżetów gospodarstw domowych. Przeprowadzone analizy pokazały, że w 2017 r. tempo wzrostu spożycia żywności (w cenach stałych) w sektorze gospodarstw domowych było wolniejsze niż w dwóch poprzednich latach. Spadkowi wolumenu konsumowanych artykułów żywnościowych towarzyszyły zmiany jego struktury, polegające na wzroście udziału produktów bardziej przetworzonych w koszyku zakupów. Utrzymała się wzrostowa tendencja popytu na usługi gastronomiczne. W gospodarstwach domowych rolników znacznie zmalało samozaopatrzenie w żywność, co miało związek z korzystnym dla producentów rolnych rozwojem cen skupu. Ocenia się, że w 2018 r. wzrost krajowego popytu na żywność był zbliżony do notowanego w 2017 r.

EN

The decline in the rate of growth of real income of the population and the real increase in prices of food in 2017 had an impact on the consumption. The aim of this paper it to illustrate changes in the level and structure of demand for food in 2017 against a background of macroand micro-economic factors and to indicate direction of changes in 2018. Data from GUS (Central Statistical Office) on national accounts, retail sales, food prices and the results of research into household budgets were used to achieve this aim. The analysis showed that in 2017 the rate of growth of food consumption in the household sector was slower than in the previous two years. The reduction in volume of consumed food products was accompanied by actual changes in its structure based on the growth of the share of more processed products in the basket of purchased goods. The growth in demand for catering services continued. In agricultural households there was a significant reduction in self-reliance on food, which was related to a positive increase in purchase prices for agricultural producers. It is estimated that in 2018 the growth of domestic demand for food was similar to that in 2017.

16

Sustainability Challenges in Energy Use Behaviour in Households: Comparative Review of Selected Survey-based Publications from Developed and Developing Countries

Johansson Tore, Pirouzfar Pedram

Problemy Ekorozwoju

|

2019

|

Vol. 14, nr 2

33--44

EN

This review paper studies the differences in the energy use behaviour in households in developing and developed countries, by focus on a geographically diverse selection of publications. The study has been divided into sections in which energy use, socio-economic factors, policies and the methods used in the surveys have been investigated. The main motivation of the study was to understand user behavioural patterns influencing energy consumption (or reduction in use), and the effect of varying socio-demographic factors on the same. The methodologies adopted in the papers reviewed have been compared. Surveys were prioritized in the examined papers to see if there was an pattern in household energy use and which behaviours affected this. For the developing countries door knocking were the most used strategy to get hold of information. For the developed countries surveys online were the most effective strategy. In Japan and Norway clear differences could be seen due to the culture of the countries, which affected the households energy use. For the developing countries energy here is not predominantly electricity. Biofuels and kerosene were the most common fuels used for the daily life of the residents in the developing countries. A transition from these fuels to more modern energy is happening right now in the 21st century. The government have a big impact on the households energy use and the governments for the different countries prioritize differently as seen in Kuwait where they subsidy 90 % of the final electricity for the households thus increases the energy use significantly which have a negative sustainable development effect. While on the other hand the government in Zambia decided to shut down the whole electricity grid for eight hours per day during a two year period of time to save energy. Effective strategies for reducing energy use, according to most of the publications, are tailor-made information and feedback to users, and clear outlining of goals by the decision-makers, for both the developed countries and the developing countries. Future research should focus on effective formulation of the feedback provided to users.

PL

Niniejszy artykuł przeglądowy analizuje różnice w zachowaniach konsumenckich w zakresie zużycia energii w gospodarstwach domowych w krajach rozwijających się i rozwiniętych. W badaniach wyróżniono kwestie związane ze zużyciem energii, czynnikami społeczno-ekonomicznymi, polityką i zastosowaną metodyką. Celem badań było zrozumienie wzorców zachowań użytkowników oraz wpływ różnych czynników społeczno-demograficznych na zużycie energii (lub zmniejszenie jej zużycia). Z porównania metodologicznego wynika, że ankiety stanowiły główne narzędzie badawcze. W krajach rozwijających się respondenci najczęściej byli osobiście odwiedzani przez ankieterów. W krajach rozwiniętych w o wiele większym stopniu wykorzystano Internet. W Japonii i Norwegii stwierdzono występowanie znaczących różnic wynikających z uwarunkowań kulturowych tych krajów. Dla krajów rozwijających się, w codziennym życiu, nadal największe znaczenie miała nie energia elektryczna, a biopaliwa i nafta. W XXI wieku obserwujemy jednak stopniowe zmniejszenie się udziału tych nośników energii i wzrost wykorzystywania elektryczności. Rządy poszczególnych krajów mają istotny wpływ na poziom zużycia energii w gospodarstwach domowych, przy czym zakładane priorytety są różne. Przykładowo w Kuwejcie rząd subsydiuje aż 90% kosztów końcowej energii elektrycznej dla gospodarstw domowych, co nie tylko nie skłania do jej oszczędzania, ale pociąga za sobą znaczący wzrost jej zużycia, co trudno uznać za praktykę zgodną ze zrównoważonym rozwojem. Na przeciwległym biegunie znajduje się rząd Zambii, który w celu oszczędzania energii postanowiły codziennie przez dwa lata wyłączać całą sieć elektroenergetyczną na 8 godzin. Skuteczne strategie ograniczania zużycia energii, zgodnie z większością publikacji, zarówno w odniesieniu do krajów rozwijających się, jak i rozwiniętych, muszą być dostosowane do potrzeb użytkowników i prezentować jasko określone cele. Dalsze badania warto poświęcić odpowiednio przygotowanym informacjom zwrotnym przekazywanych użytkownikom.

17

Zmniejszenie zużycia energii do ogrzewania budynków w procesie ograniczania zanieczyszczenia powietrza. Cz. 2

Lis Piotr, Lis Anna

Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja

|

2019

|

T. 50, nr 5

186--193

PL

Poszukiwania największych możliwości w zakresie oszczędności i efektywnego wykorzystania energii powinny dotyczyć sektorów gospodarki, w których występuje największe zużycie energii. Budynki odpowiadają przeciętnie za około 41% łącznego zużycia energii w Unii Europejskiej i jest to związane również z emisją zanieczyszczeń powietrza, przyczyniających się między innymi do powstawania zjawiska smogu. Celami artykułu były charakterystyka w skali całego kraju istotnych dla tematyki artykułu zagadnień związanych z ogrzewaniem budynków mieszkalnych (część I) i ilościowa charakterystyka potencjalnych efektów energetycznych i ekologicznych działań ograniczających zapotrzebowanie na energię do ogrzewania do poziomu 55 kWh/(m2·rok) ‒ budynki mieszkalne wielorodzinne i 60 kWh/(m2·rok) ‒ budynki mieszkalne jednorodzinne (część II). Cel części I artykułu został zrealizowany metodą studiów literaturowych i analizy z wnioskowaniem zebranego materiału. Cel części II osiągnięto metodą wyselekcjonowania, porządkowania, analizy i syntezy danych statystycznych pochodzących z baz danych GUS, studiów literaturowych i badań własnych, a następnie doboru i obliczenia wielkości i wskaźników ilościowej charakterystyki wielkości związanych z tematem artykułu. Na podstawie wyników można wnioskować, że podjęcie działań tylko w zakresie termoizolacyjności przegród zewnętrznych, może zmniejszyć zapotrzebowanie na energię do ogrzewania budynków średnio o około 67% w stosunku do stanu w 2011 roku. W konsekwencji spowoduje to zmniejszenie ogólnej emisji różnych zanieczyszczeń powietrza od około 30% do około 67%. Wnioski z przeprowadzonej analizy mogą być wykorzystane w planowaniu i projektowaniu działań w ramach „Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju” dla Polski z perspektywą do roku 2030.

EN

Finding the greatest savings and energy efficiency opportunities should be in the sectors with the highest energy consumption. One of the largest consumers of energy is the building sector and associated buildings. Buildings account for an average of around 41% of total energy consumption in the European Union and it is also related to the emission of air pollutants, contributing, among others, to the phenomenon of smog. The aim of the article was to characterize the issues related to heating residential buildings (part I) and the quantitative characterization of potential energetic and ecological effects measures limiting the energy demand for heating to the level of 55 kWh (m2y) for multi-family residential buildings and 60 kWh (m2y) for single-family residential buildings Methods: The aim of part I of the article was realized by the method of literature studies and analysis from the inference of the collected material. The aim of part II was achieved by the method of selecting, organizing, analyzing and synthesizing statistical data from GUS databases, literature studies and own research, then selecting and calculating the quantities and indicators relevant to the quantitative characteristics of the volumes related to the topic of the article. Based on the results, it can be concluded that taking action only in the field of thermal insulation of external partitions can reduce the energy demand for heating buildings by an average of about 72% compared to 2011. Consequently, this will reduce the overall emission of various air pollutants from about 32% to about 72%. Conclusions from the conducted analysis can be used in planning and designing activities under „Strategy for Responsible Development” for Poland with a perspective until 2030.

18

Wpływ realizacji założeń ujętych w programach ochrony powietrza na zużycie gazu ziemnego przez gospodarstwa domowe

Cieślik T., Janusz P., Kogut K., Szurlej A., Zyśk J.

Rynek Energii

|

2018

|

Nr 6

42--46

PL

Głównym celem artykułu jest określenie zmian zużycia gazu ziemnego przez sektor gospodarstw domowych spowodowanych realizacją założeń Programów Ochrony Powietrza. Określono liczbę oraz powierzchnię lokali, w których dotychczas do ogrzewania używano niskosprawnych palenisk często wykorzystujących złej jakości paliwa, a które w celu poprawy jakości powietrza i zmniejszenia wielkości emisji przewidziane są do zamiany na ogrzewanie gazowe. Wyniki zestawiono z dotychczasowym popytem i trendami popytu na gaz ziemny przez gospodarstwa domowe. Wyniki zostały zestawione dla województw. Przeanalizowano także dostęp do gazu ziemnego w podziale na województwa, a także porównano jak kształtowały się ceny gazu ziemnego dla gospodarstw domowych w Polsce na tle wybranych państw świata.

EN

The main purpose of the article is to identify changes in natural gas consumption in the household sector due to the implementation of the objectives of Air Protection Programs. The article specifies the number and surface area of households where so far low efficient furnaces with poor quality fuel have been used, and which are to be converted to gas heating to improve air quality and reduce emissions. The results are compared with the current demand and trends in natural gas demand observed in households. The results are presented by voivodships. Furthermore, the availability of natural gas by voivodships is analyzed, as well the natural gas prices for households in Poland, compared to selected worldwide countries.

19

Wydatki gospodarstw domowych 50+ na transport i łączność - analiza statystyczna

Bąk I., Szczecińska B.

Przegląd Komunikacyjny

|

2018

|

R. 73, nr 7

14--18

PL

Na dynamikę i strukturę konsumpcji istotny wpływ mają zachodzące zmiany demograficzne na świecie. Jedną z najważniejszych jest zjawisko starzenia sie społeczeństwa. W artykule badaniami objęto gospodarstwa domowe w Polsce, w których głowa gospodarstwa była w wieku 50 lat i więcej, czyli zgodnie z opinią ekspertów Światowej Organizacji Zdrowia były to osoby, ktore wkroczyły przynajmniej w wiek przedstarczy. Celem artykułu jest statystyczna analiza i modelowanie wydatków na transport i łączność w tych gospodarstwach. Analizy przeprowadzono na podstawie zbioru jednostkowych danych nieidentyfikowalnych o budżetach gospodarstw domowych, które zostały odpłatnie udostępnione przez GUS. Na podstawie oszacowanego modelu potęgowo-wykładniczego ustalono, że największy dodatni wpływ na wydatki na transport i łączność miał poziom wydatków ogółem na osobę. Istotne okazało się rownież zróżnicowanie preferencji wydatków w zależności od liczby osób w rodzinie, klasy miejscowości zamieszkania, przynależnosci do grupy społeczno-ekonomicznej oraz subiektywnej oceny sytuacji materialnej gospodarstwa. Ponadto stwierdzono, że badane wydatki zalezą rownież od cech głowy gospodarstwa domowego: zmniejszają się wraz z wiekiem, a rosną im wyższe wykształcenie.

EN

The dynamics and structure of consumption are influenced by demographic changes in the world. One of the most important is the phenomenon of aging society. The study covered households in Poland where the head of the household was at the age of 50 or more, according to the World Health Organization experts, they were people who had entered at least in the first year of presenile. The goal of this article is to analyse and model expenditure on transport and communication of these households. The analyses were carried out on the basis of a set of non-identifiable data of households budget which were bought from Central Statistical Office. Based on the estimated power-exponential model, it was found that the largest positive impact on transport and communications spending was the level of total expenditures per person. The diversification of the preferences of expenditure depending on the number of people in the family, the class of place of residence, socioeconomic group membership and the subjective assessment of the material situation of the households was also found important. In addition, it was found that the expenditures also depends on the characteristics of the household head: they decrease with age and the increase with level of education.

20

Study on the Development of Household Wastewater Treatment Unit

Ghawi A. H.

Journal of Ecological Engineering

|

2018

|

Vol. 19, nr 2

63--71

EN

The cities of Iraq in general and the city of Al Diwaniyah in particular are characterized by the fact that the majority of households use septic tank to dispose of sewage, leading to contamination of ground and surface water and a disturbance to the environment. The objective of this study is to protect the water and soil sources from the risk of pollution, eliminate the process of perfusion and thus, reduce costs, maintain public health, as well as design and implement the proposed purification unit for domestic wastewater treatment. A domestic wastewater treatment unit has been improved to meet the standard specifications for the quality of the effluent wastewater. In this study, a compact non-electric sewage treatment unit was improved and implemented. Treatment is based on an effective modern biological purification process. Experimental verification and analysis of results were performed to demonstrate the improvement of physical and chemical parameters. The performance of the septic tanks-bioreactor gave satisfactory results. The removal efficiencies of Total Biochemical Oxygen Demand (BOD), Total Chemical Oxygen Demand (COD), NH4-N, Total Nitrogen and Total Suspended Solid (TSS) were 96.9%, 84.6%, 78.8%, 79.9% and 95.3%, respectively.