Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Historyczne szpitale – zapomniane dziedzictwo

Gerber Piotr

Wiadomości Konserwatorskie

|

2022

|

Nr 70

117--130

PL

Duża część szpitali w Polsce posiada zabytkowe wartości. Na Dolnym Śląsku stanowią one 30% wszystkich działających szpitali. Niemodernizowana przez lata infrastruktura obiektów ochrony zdrowia wymaga wielu inwestycji. W ostatnich latach finansowe wsparcie środkami Unii Europejskiej, środkami samorządów oraz finansami państwowymi przyśpieszyło ten proces modernizacji. Autor na podstawie prowadzonych badań nad architekturą szpitali omówił specyfikę zabytków ochrony zdrowia, prezentując najważniejsze zmiany, jakie zachodziły w budownictwie szpitalnym od końca XVIII wieku do czasów współczesnych. Opisuje najważniejsze modele przestrzenne, kształtowane pod wpływem rozwoju wiedzy medycznej i technicznej. Wskazuje podstawowe kryteria konieczne do uwzględnienia przy ocenie historycznych szpitali wymagających modernizacji. Przedstawione kryteria pozwalają na przygotowanie założeń do modernizacji szpitali z zachowaniem ich zabytkowych wartości.

EN

A large part of hospitals in Poland have historic value. In Lower Silesia, they account for 30% of all operating hospitals. The infrastructure of healthcare facilities, which has not been modernized over the years, requires considerable investment. In recent years, financial support from European Union funds, local government funds and state finances has accelerated this modernization process. On the basis of research on the architecture of hospitals, the author discusses the specificity of historical healthcare facilities, presenting the most important changes that have occurred in hospital construction from the end of the eighteenth century to the present day. This paper describes the most important spatial models, influenced by the development of medical and technical knowledge. It indicates the basic criteria that must be considered when assessing historical hospitals in need of refurbishment. The presented criteria allow for the formulation of assumptions for the modernization of hospitals while maintaining their historical value.

2

Raport „Architektura zdrowia. Współczesne tendencje w projektowaniu obiektów związanych z ochroną zdrowia i jakością życia”

Pruszewicz-Sipińska Ewa, Gawlak Agata, Matuszewska Magda, Springer Piotr, Kozaczko Mieczysław

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2021

|

Z. 6

5--19

PL

Niniejszy raport obejmuje wyniki pracy naukowo-badawczej zespołu, którego pracą kieruje dr hab. inż. arch. Ewa Pruszewicz-Sipińska, prof. nadzw. PP. Temat badawczy „Architektura zdrowia. Współczesne tendencje w projektowaniu obiektów związanych z ochroną zdrowia i jakością życia” (10/04/dspb/1143) jest realizowany wieloetapowo od 2015 roku. W raporcie przedstawiono założone cele naukowo-badawcze związane z projektowaniem architektonicznym obiektów ochrony zdrowia oraz innych form zabudowy powiązanych z jakością i komfortem użytkownika przestrzeni. Omówiono przyjętą metodologię oraz efekty badawcze, jednocześnie prognozując ich wdrożenie. Odniesiono się do prac prezentowanych na łamach czasopism naukowych o zasięgu światowym opublikowanych w latach 2000-2015 i opierając się na wynikach najnowszych badań, zaprezentowano genezę, zasady i skutki Evidence-based Design (EBD). Praca badawcza zespołu ma o tyle istotne znaczenie, że stanowi zebranie wiedzy z dziedziny, która w bardzo małym stopniu jest popularyzowana w polskich czasopismach naukowych, a ostatnie lata badań wskazują na znaczący potencjał w stosowaniu procesów EBD w projektowaniu architektonicznym szpitali. Wieloletnie badania naukowe potwierdzają jednoznacznie wpływ zastosowanych rozwiązań architektonicznych, w tym funkcjonalno-przestrzennych, na proces zdrowienia pacjentów, ich komfort [Urlich i in. 2008: 53] oraz samopoczucie i wydajność personelu [Urlich i in. 2008: 45]. Świadome korzystanie z osiągnięć naukowych przez osoby zarządzające w ochronie zdrowia oraz w planowaniu na poziomie również legislacyjnym może stać się impulsem do lepszego wykorzystania potencjału, jaki ma zarówno sam budynek, jak i otaczający go teren. Ma to szczególne znaczenie, jeśli chodzi o rosnące wymagania pacjentów dotyczące opieki medycznej, w tym komfortu pobytu w szpitalu. Prowadzone badania uwzględniają w równym stopniu oczekiwania i potrzeby trzech grup użytkowników przestrzeni szpitali, tj. pacjentów, personelu (medycznego i niemedycznego) oraz osób odwiedzających. Część badań poświęcono istotnemu globalnie zjawisku związanemu ze starzeniem się społeczeństw, zmianą struktury społecznej miast i w konsekwencji zmianom potrzeb przestrzennych ich mieszkańców. Jednak mówiąc o srebrnej generacji – pokoleniu, które stawia przed nami nowe wyzwania mieszkaniowe, nie myślimy w sposób konwencjonalny. Problematyka projektowania dla osób starszych i niepełnosprawnych od niemal wieku jest podejmowana przez badaczy i projektantów. Obecnie nauka ta wymaga nie tyle dalszego rozwinięcia, co radykalnej zmiany punktu widzenia. Tą pożądaną zmianą jest weryfikacja i zdefiniowanie na nowo osoby starszej według jej potrzeb przestrzennych czy społecznych, ale i aspiracji. W tym nowym aspekcie osobami starszymi, dla których należy zredefiniować przestrzeń mieszkalną, są osoby wciąż młode, które zestarzeją się dopiero za jakiś czas.

EN

The aim to achieve state of the art technological solutions in architectural design should be accompanied by a care for the well-being of the patient, as the object of the architect’s creative endeavors. Long-term scientific studies confirm the unequivocal impact of the adopted architectural solutions, including functional and spatial solutions, on patients’ healing process, their comfort [Urlich et al. 2008: 53], and the well-being and efficiency of the staff [Urlich et al. 2008: 45]. Conscious implementation of such scientific achievements by healthcare administrative personnel and favorable legislative planning may become a contribution to a better use of the potential of the building and its surrounding premises. It has become especially important nowadays, as the awareness and the expectations of patients and staff with regard to healthcare are growing, including their expectations with regard to the comfort of their stay at the hospital.

3

Modelowe kształtowanie szpitali powszechnych w okresie międzywojennym na przykładzie szpitala w Puławach

Przesmycka Natalia

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2020

|

T. 16, nr 1

94-106

PL

W wyniku badań i dyskusji lekarzy i architektów zaangażowanych w rozwój szpitalnictwa w dwudziestoleciu międzywojennym, wypracowano rozwiązania modelowe optymalizujące układy funkcjonalne szpitali, ich wielkość, organizację, rozwiązania architektoniczne i budowlane. Z powodu wybuchu II wojny światowej, niewiele założeń doczekało się realizacji w pełnym zakresie. Budynek w Puławach jest wyjątkową inwestycją w skali kraju, ponieważ na jego przykładzie wdrożono idee realizacji racjonalnego i nowoczesnego niewielkiego szpitala powszechnego, a tego rodzaju szpitali w odrodzonej Polsce brakowało najbardziej. Celem badań jest wykazanie wartości architektonicznych budynku obecnego pawilonu B w zespole SPZOZ w Puławach, jako wdrożenia rozwiązania projektowego zawierającego najnowsze idee okresu międzywojennego w zakresie kształtowania szpitali powszechnych.

EN

As a result of research and discussions of medicine doctors and architects involved in the development of health service in the interwar period, model solutions were developed to optimize the functional systems of hospitals, as well their size, organization, architectural and construction solutions. Due to the outbreak of World War II, few assumptions have been fully implemented. The building in Puławy is a unique investment in Poland, because it was used to implement the idea of a rational and modern small general hospital, and such hospitals were lacking in the reborn Poland the most. The aim of the research is to show the architectural value of the building of the present pavilion B in the SPZOZ complex in Puławy as an implementation of a design solution containing the latest ideas of the interwar period in the field of shaping general hospitals.

4

The Children’s University Hospital in Cracow. History and architecture

Waszczyszyn E.

Technical Transactions

|

2017

|

Vol. 12(114)

63--80

EN

In the common consciousness, the heritage of architecture and urban planning from the period of the People’s Republic of Poland is perceived as a legacy of the totalitarian political system, and consequently underestimated and unprotected. One of the interesting buildings coming from this period, the beginnings of which reach back to the 1960s, is the Children’s University Hospital in Cracow. In the process of its construction innovative – at the time – architectural and material-related solutions were adopted. The spatial and aesthetic values of the hospital have been preserved to this day, despite its degradation, which has been progressing for some time now and which is to be stopped by renovation and modernisation works undertaken in the hospital. It testifies to its timeless cultural value, both in terms of its formal solutions and materials used, and in terms of its conceptual contents, which are the output of and testimony to the ‘difficult’ epoch when the hospital was erected.

PL

Dziedzictwo architektury i urbanistyki z okresu trwania Polskiej Republiki Ludowej w powszechnej świadomości postrzegane jest jako spuścizna totalitarnego systemu politycznego, a co za tym idzie jest często niedoceniane i nieobjęte ochroną. Do ciekawych obiektów, pochodzących z tego okresu, którego początki sięgają lat 60. XX wieku, należy Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie. W trakcie jego budowy zastosowane zostały nowatorskie, jak na ówczesne czasy, rozwiązania architektoniczne i materiałowe. Do dzisiaj zachowane zostały walory przestrzenne i estetyczne szpitala pomimo postępującej od pewnego czasu jego degradacji, której przeciwdziałać zaczęły podejmowane ostatnio na jego terenie prace renowacyjne i modernizacyjne. Dowodzi to jego ponadczasowej wartości kulturowej, tak w sensie formalno-materialnym, jak i treści ideowej, będącej dorobkiem i świadectwem „trudnej” epoki, w której szpital powstał.

5

Uniwersalne projektowanie a podnoszenie stopnia dostępności obiektów szpitalnych

Borowczyk Joanna

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2016

|

T. 12, nr 3

29--38

PL

Współczesny dyskurs architektoniczny z coraz większym zrozumieniem i zaangażowaniem wychodzi naprze - ciw potrzebom i oczekiwaniom osób z rozmaitymi niepełnosprawnościami, a kreowaną przestrzeń analizuje się pod kątem możliwości przekroczenia progu występujących gdzie okiem sięgnąć uporczywych barier. Tymczasem w kształtowaniu pojęcia funkcjonalności obiektów, w tym budynków szpitalnych, coraz większą rolę odgrywać zaczyna idea uniwersalnego projekto - wania. Polska zobowiązana jest do wprowadzenia w życie zawartych w Konwencji Praw Osób Niepełnosprawnych (Rezolucja ONZ 61/06) reguł postępowania i zapewnienia wszystkim możliwie najwyższego standardu i dostępu do usług zdrowotnych. Wymaga to od nas odpowiedzi na pytanie: jak aranżować budynki i usługi medyczne, aby możliwa stała się realizacja zasad określonych w art. 25 Konwencji. Kompleksowa restrukturyzacja w ramach zintegrowanych metod uwzględniających wszyst - kich potencjalnych użytkowników szpitali, może tworzyć ważny element działań na rzecz odnowy i wytyczenia dalszych kie - runków rozwoju budownictwa służby zdrowia. Obiekty medyczne stanowią w omawianym kontekście problem newralgiczny, ponieważ ich użytkownikami będą bez wątpienia osoby z obniżoną funkcjonalnością, wpływającą na zmniejszenie sprawności fizycznej i sensorycznej. Wynika z tego, że budynek służby zdrowia należy planować uwzględniając wszelkie rozwiązania gwarantujące pacjentom i ich rodzinom poczucie godności, a także warto promować narzędzia projektowe, które zachęcą do samodzielnego korzystania z przestrzeni bez szkodliwego wrażenia niepokoju czy zagrożenia.

EN

The contemporary architectural discourse puts an increasing emphasis on meeting the needs and expectations of persons with disabilities. Poland has been obliged to implement the regulations included in the Convention on the Rights of Persons with Disabilities in order to provide all the citizens with the highest standards and unlimited access to health care services. Thus it is necessary to answer the question of how to design buildings and medical services so that they fol - low the principles included in Art.25 of the Convention. Complex restructuring which covers the needs of all hospital users could become a crucial activity in developing a novel approach and setting new directions for the changes in the design and building of health care facilities.

6

The changes in 19th century European hospital architecture. Selected examples

Waszczyszyn E.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 3-A

179--203

EN

In their long history, hospitals have undergone numerous transformations, both in terms of function and organization, as well as architecture and space. At first they served as shelters for pilgrims, the homeless and the ailing poor. It was not until the turn of the 18th century and 19th century that they began to be understood as organized public institutions devoted solely to the purpose of curing the sick. At the same time, first European clinics began to emerge, which combined the didactic function of universities of medicine with the medicinal function of an ordinary hospital. Until today, there have survived the majority of 19th century European hospital buildings. Many of them still boast a clear composition of spatial structure and valuable forms of architectural detail. Development in medicine, however, has brought about an evolution in health care and consequently functional and spatial programs of hospitals have also began to change. Today, many historical European hospitals experience substantial problems connected with the adaptation to new requirements in terms of equipment necessary in modern-day medicine. Is therefore the passing of historical hospital architecture unavoidable…?

PL

Szpitale dawne, a szpitale współczesne to zupełnie odmienne budowle. Początkowo były miejscem schronienia pielgrzymów, bezdomnych oraz ubogich chorych. Jako zakłady publiczne poświęcone wyłącznie leczeniu zostały ukształtowane dopiero na przełomie XVIII i XIX w. W tym samym czasie zaczęły też powstawać pierwsze europejskie kliniki, które łączyły funkcję dydaktyczną szkoły uniwersyteckiej z funkcją leczniczą zwykłego szpitala. Do dzisiaj przetrwała większość XIX-wiecznych europejskich budowli szpitalnych. Nadal wiele z nich może wykazać się jasną kompozycją układu przestrzennego oraz pięknymi formami detalu architektonicznego. Rozwój medycyny powoduje jednak ewoluowanie poglądów na metody leczenia, a w konsekwencji zmianie ulegają również programy funkcjonalno-przestrzenne szpitali. Obecnie wiele europejskich historycznych szpitali ma w związku z tym duże problemy związane z adaptacją do wymogów współczesnej medycyny. Czy przemijanie architektury zdrowia jest więc nieuchronne…?

7

Szpital – czy można przewidzieć jego przyszłość?

Bąkowski J., Poplatek J.

Zeszyty Naukowe. Architektura / Politechnika Śląska

|

2013

|

z. 53

21--28

PL

Czynniki determinujące możliwości rozwoju architektury służby zdrowia: technologiczne (medycyna i technologia medyczna), społeczne (oczekiwania względem jakości funkcjonowania służby zdrowia oraz jakości przestrzeni architektonicznej), ekonomiczne (coraz wyższe koszty działalności systemów opieki medycznej) warunkują powstanie modelu funkcjonowania sieci obiektów o zróżnicowanych założeniach funkcjonalnych, organizacyjnych i przestrzennych. Artykuł omawia te czynniki, próbuje znaleźć odpowiedź na pytanie, czy możliwe jest opracowanie jednego, optymalnego modelu funkcjonalnego.

EN

Factors determining development of health-care architecture, ie. technology (medicine and medical technology), social (expectations for quality of health-care system and quality of architectural space), economic (growing costs of health-care systems) take part in forming networks of health-care facilities, with different functional and spatial organization. The article discusses these factors, trying to find an answer to the question whether it is possible to develop a single, optimal functional model.

8

Humanizacja traktu porodowego – teoria i praktyka

Poplatek J., Bąkowski J.

Zeszyty Naukowe. Architektura / Politechnika Śląska

|

2013

|

z. 53

185--194

PL

Powszechny w latach osiemdziesiątych XX wieku zmedykalizowany model porodu podlega stopniowej humanizacji. Artykuł omawia współczesne tendencje w podejściu do porodu i ich wpływ na układ funkcjonalno-przestrzenny traktu porodowego. Przedstawia najważniejsze wymagania stawiane obecnie traktom porodowym. Na podstawie przykładów rozwiązań realizacyjnych i projektowych przedstawia problematykę modernizacji zespołów porodowych w Polsce.

EN

The medicalized model of labour, common in the 1980’s, has been undergoing gradual humanization. This article examines modern tendencies in the approach to labour, as well as their influence on the spatio-functional arrangement of labour wards. It also elaborates on the most important conditions presently applying to labour wards. Furthermore, it analyses the issue of the modernization of labour complexes in Poland, based on the examples of selected realizations and designs.