Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Charakterystyka olejów tłoczonych na zimno z wybranych nasion ziół i pestek owoców

Goździk Patrycja, Wroniak Małgorzata, Florowska Anna

Przemysł Spożywczy

|

2020

|

T. 74, nr 12

19--24

PL

Oleje tłoczone na zimno dostarczają nie tylko nienasyconych kwasów tłuszczowych, ale także składników bioaktywnych, takich jak tokoferole, tokotrienole, fitosterole, karotenoidy, chlorofile, związki fenolowe, olejki eteryczne. Na rynku pojawiają się wciąż nowe oleje, dotąd nieznane konsumentom, a pochodzące z nietypowych surowców, m.in. oleje z nasion ziół czy pestek owoców. Oleje z pestek moreli czy nasion pietruszki i marchwi są bardzo dobrym źródłem kwasów jednonienasyconych (kwasu oleinowego oraz kwasu petroselinowego), pozostałe oleje dostarczają głównie kwasu linolowego. Olej z nasion papryki to bogate źródło karotenoidów (629-848 mg/kg), w tym β-karotenu (43-59 mg/kg). W oleju z pestek winogron znajdują się znaczne ilości fitosteroli roślinnych: od ok. 2600 do ok. 11 300 mg/kg. Tokoferole natomiast w znacznych ilościach występują w oleju z nasion papryki (266-1000 mg/kg), pokrzywy (662 mg/kg), pestek moreli (476-599 mg/kg) oraz nasion pietruszki (495 mg/kg). Niektóre z nich charakteryzują się wysoką zawartością γ-tokoferolu o silnych właściwościach przeciwutleniających, np. olej z nasion papryki (257-761 mg/kg), z pestek moreli (369-583 mg/kg) oraz z nasion pokrzywy (372 mg/kg). Wysoką zawartością tokotrienoli cechuje się natomiast olej z nasion marchwi, w którym zawartość tych związków wynosi ok. 238 mg/kg.

EN

Oils obtained only by mechanical methods provide not only unsaturated fatty acids, but also bioactive ingredients such as tocopherols, tocotrienols, phytosterols, carotenoids, chlorophylls, phenolic compounds, essential oils. Apart from oils that have an established market position, there are still new ones on the market, not known to consumers so far and coming from unusual raw materials, among others oils from herb seeds or fruit seeds. Oils from apricot kernels or parsley, and carrot seeds are a very good source of monounsaturated acids(oleic acid or petroselinic acid), the remaining ones provide mainly linoleic acid. Pepper seed oil is a rich source of carotenoids (629-848 mg/kg), including β-carotene (43-59 mg/kg). Grape seed oil contains significant amounts of plant phytosterols, ranging from 2,600 to 11,300 mg/kg. Tocopherols, on the other hand, are found in significant amounts in pepper seed oil (266-1000 mg/kg), nettle (662 mg/kg), apricot kernels (476-599 mg/kg) and parsley seeds (495 mg/kg). Some of them are characterized by a high content of γ-tocopherol with strong antioxidant properties, i.e. pepper seed oil (257-761 mg/kg), apricot kernel oil (369-583 mg/kg) and nettle seed oil (372 mg/kg). Carrot seed oil is characterized by a high content of tocotrienols,with the content of these compounds being approximately 238 mg/kg.

2

Antimicrobial Activity of Gloriosa superba, Cyperus rotundus and Pithecellobium dulce with Different Solvents

Gobalakrishnan Mariappan, Saravanan Dhandapani

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2020

|

Vol. 28, no. 4 (142)

67--71

EN

Nowadays, antimicrobial finishing is a primary requirement for cotton apparel products. Many synthetic antimicrobial agents were used previously, but due to the non-ecofriendly nature of synthetic antimicrobial agents, natural herbal based antimicrobial agents are used these days. The various herbs used in Indian ayurveda medicines, which possess antimicrobial properties, are often applied to textile materials to impart functional properties required for microbicidal effects. In this work, Gloriosa superba, Cyperus rotundus and Pithecellobium dulce were used as antimicrobial agents. The herbs were extracted with different solvent sincluding methanol, ethanol, benzene and water to analyse the influence of these solvents on the efficacy of antimicrobial activity. These extracts were applied on cotton fabrics by the exhaust method and the degree of antimicrobial activity analysed by the zone inhibition method. All the herbs listed in this paper showed good antimicrobial properties against various microbes. However, not all the solvents used in the extraction showed good results in antimicrobial activity against all the microbes. Methanol extracts showed better antimicrobial activity in all three herbs due to their inherent antimicrobial properties. Thus, it is proposed to use methanol as a solvent for the extraction of these herbs to obtain concentrates suitabe for antimicrobial activity in cotton fabrics.

PL

Obecnie wykończenie przeciwdrobnoustrojowe jest podstawowym wymogiem dla produktów z bawełny. Wcześniej stosowano wiele syntetycznych środków przeciwdrobnoustrojowych, ale ze względu na ich nieekologiczny charakter, obecnie stosuje się naturalne środki przeciwdrobnoustrojowe na bazie ziół. Różne zioła stosowane w indyjskich lekach ajurwedyjskich, które mają właściwości przeciwdrobnoustrojowe, są często nakładane na materiały tekstylne, aby nadać im właściwości funkcjonalne wymagane do działania bakteriobójczego. W pracy jako środki przeciwdrobnoustrojowe zastosowano Gloriosa superba, Cyperus rotundus i Pithecellobium dulce. Zioła ekstrahowano różnymi rozpuszczalnikami, w tym metanolem, etanolem, benzenem i wodą, aby przeanalizować wpływ tych rozpuszczalników na skuteczność działania przeciwdrobnoustrojowego. Ekstrakty te nałożono na tkaniny bawełniane metodą czerpaną, a stopień aktywności przeciwdrobnoustrojowej analizowano metodą hamowania strefowego. Wszystkie zioła wymienione w artykule wykazały dobre właściwości przeciwdrobnoustrojowe przeciwko różnym drobnoustrojom. Jednak nie wszystkie rozpuszczalniki użyte do ekstrakcji wykazały dobre wyniki w działaniu przeciwdrobnoustrojowym przeciwko wszystkim drobnoustrojom. Ekstrakty metanolowe wykazywały lepszą aktywność przeciwdrobnoustrojową we wszystkich trzech ziołach ze względu na ich nieodłączne właściwości przeciwdrobnoustrojowe. Dlatego zaproponowano stosowanie metanolu jako rozpuszczalnika do ekstrakcji ziół w celu uzyskania koncentratów odpowiednich do działania przeciwdrobnoustrojowego w tkaninach bawełnianych.

3

Zioła i przyprawy - najczęstsze zagrożenia mikrobiologiczne

Maćkiw Elżbieta, Kucharek Katarzyna, Kowalska Joanna, Stasiak Monika

Przemysł Spożywczy

|

2019

|

T. 73, nr 11

22--25

PL

Zioła i przyprawy są cennym składnikiem żywności. Nadają produktom spożywczym wyjątkowy smak, aromat oraz wygląd. Wpływają także korzystnie na organizm człowieka, dzięki uznanym właściwościom prozdrowotnym. Jednakże mogą być zanieczyszczone mikroorganizmami. Obecność drobnoustrojów, przede wszystkim patogennych, w przyprawach i ziołach stanowi zagrożenie dla zdrowia publicznego, zwłaszcza gdy są one stosowane jako dodatek do gotowej do spożycia żywności, która nie podlega dalszemu przetwarzaniu.

EN

Herbs and spices are a valuable food ingredient. They give food products a unique taste, aroma and appearance. They have a positive effect on the human body due to proven health-promoting properties. However, they can be contaminated with microorganisms. The presence of pathogens in spices and herbs could be a public health risk, especially if they are used as an additive to ready-to-eat food that is not further processed.

4

Zanieczyszczenie metalami ciężkimi Matricaria chamomilla L. i Plantago lanceolata L.

Pieczka Mariola, Świsłowski Paweł, Rajfur Małgorzata

Proceedings of ECOpole

|

2019

|

Vol. 13, No. 1-2

135--143

PL

Celem badań była ocena zanieczyszczenia metalami ciężkimi (Mn, Fe, Ni, Cu, Zn, Cd i Pb) rumianku lekarskiego (Matricaria chamomilla L.) i babki lancetowatej (Plantago lanceolata L.). W ramach biomonitoringu pasywnego pobrano próbki roślin leczniczych oraz próbki gleby, na której rosły rośliny. Metale ciężkie oznaczono za pomocą absorpcyjnej spektrometrii atomowej (AAS). Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że zioła wykorzystane do badań różniły się pod względem stężeń metali ciężkich w zależności od miejsca ich pobierania. Wszystkie próbki ziół były zanieczyszczone wysokimi stężeniami manganu, żelaza oraz cynku. Badane próbki gleb z grupy B i C według rozporządzenia ministra środowiska nie przekroczyły maksymalnych dopuszczalnych stężeń poszczególnych metali ciężkich. Przeprowadzone badania biomonitoringowe wskazują na możliwość wykorzystania obu gatunków tych roślin leczniczych jako biowskaźniki do oceny stopnia zanieczyszczenia metalami ciężkimi środowiska przyrodniczego.

EN

The aim of the study was to evaluate the heavy metal contamination (Mn, Fe, Ni, Cu, Zn, Cd and Pb) of Matricaria chamomilla L. and Plantago lanceolata L. Within passive biomonitoring, samples of medicinal plants and soil samples were taken. Heavy metals were determined using atomic absorption spectrometry (AAS). On the basis of the conducted research it can be stated that the herbs used in the study differed in terms of concentrations of heavy metals, depending on the place of their collection. All herb samples were contaminated with high concentrations of manganese, iron and zinc. The tested soil samples from groups B and C according to the Regulation of the Minister of the Environment didn’t exceed the maximum permissible concentrations of individual heavy metals. The conducted biomonitoring studies indicate the possibility of using both species of these medicinal plants as bio-indicators to assess the level of heavy metals pollution in the natural environment.

5

Development of small-scale low-cost methods of drying herbs and agricultural products

Trzepieciński Tomasz, Niemiec Witold

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2019

|

z. 66, nr 1

57--68

EN

Herbs are characterised by different contents of biologically active substances, hence they are widely used in various branches of industry. Herb cultivation in East-Central Europe focuses on small-sized areas requiring machines and equipment adapted to the scale of production. The processing of herb plants involves drying, which is one of the most important stages of herb preservation, conditioning the right quality of the raw material. This article presents a short description of the methods for herb preservation and a classification of drying systems using solar energy and hot air. Looking for ways to assure the drying of the crops in unfavourable atmospheric conditions, variants of solar collectors with the biomass-powered furnace for heating drying air in driers of herbs have been invented. The solutions developed by authors of this paper to provide small-scale low-cost technological devices for the drying of herbs and specialty crops are also presented. The installations presented use hot air from solar radiation and heat generated from the combustion of biomass in the form of wood chips. These installations and equipment do not require an electricity supply. The elimination of natural drying through the use of drying chambers eliminates the unfavourable effect of ultraviolet radiation on the loss of essential oils. The drying installations and devices presented in this article are under patenting procedure.

6

Polish plants as raw materials for cosmetic purposes

Mietlińska Katarzyna, Przybyt Małgorzata, Kalemba Danuta

Biotechnology and Food Science

|

2019

|

Vol. 83, nr 2

95--106

EN

The cosmetics market is more and more demanding, and there is a constant request for new products. The aim of the study was to find plant materials occurring commonly in Poland that would have a multidirectional effect on the skin. Research focuses on plants with high content of saponins and polyphenols. Ability to create foam and ability to reduce the surface tension of water as a determinant of saponin content was checked. The Folin-Ciocalteu test was made to check the content of polyphenols. Fifty-seven raw materials were examined. To the most promising for cosmetic purposes belong goldenrods (Solidago), especially their leaves. Much better results were obtained for S. canadensis and S. gigantea, than S. virgaurea.

7

Machines and Horticultural Implements for the Cultivation of Small-Scale Herbs and Spices

Niemiec W., Trzepieciński T.

Journal of Ecological Engineering

|

2018

|

Vol. 19, nr 5

225--233

EN

Herbal plants and spices, due to their aromatic and medicinal properties, are widely used in pharmacy, cooking, cosmetology and agriculture. The increase in the number of willow plantations for energy crops has enhanced the interest of the salicylic glycosides contained in the willow bark which shows multidirectional pharmacological activity. The small-scale production of herbs and spices requires the application of agricultural machines and horticultural implements adjusted to the area cultivated. In this paper, the comprehensive characteristics of the medicinal properties of willow are presented. Newly developed machines used for the mechanisation of the establishment and cultivation of herbs and spices are also described. The machines presented are a part of the technology developed at the Rzeszow University of Technology which can also be used for the mechanisation of biomass production. In order to improve the physicochemical properties of the soil and increase the amount and quality of yield, natural organic fertilisers can be used. Therefore, the paper presents the correct method of storing manure and a device for the application of solid and liquid fertilizers to the soil as well as a device for monitoring the state of the soil-water environment.

8

Drying of herbal plants as a method of management of wasteland

Niemiec W., Trzepieciński T.

Ekonomia i Środowisko

|

2018

|

nr 3

106--116

EN

The cultivation of herbs in Poland is one of the newest sectors of plant production despite the centuries-old tradition of using herbs across the world. Contemporary herbal processing in Poland is primarily oriented to the production of herbal medicines, as in many other European countries. The cultivation, harvesting and processing of herbs in small and medium-sized farms require machinery and devices adjusted to the scale of production. The processing of herbal plants involves drying, which is one of the most important stages of herb preservation and the most energy-consuming process occurring in agricultural production. A comprehensive review is presented covering the various methods used in agriculture to preserve herbal plants and the classification of solar-energy and hot-air drying systems. In addition the paper presents examples of the development of solutions using low-temperature herb dryers appropriate to small and medium-sized farms.

9

Czystość mikrobiologiczna wybranych suszonych ziół

Podgórska I.

Przemysł Spożywczy

|

2017

|

T. 71, nr 6

26--28

PL

Celem badań była ocena czystości mikrobiologicznej wybranych suszonych ziół pochodzących z punktu skupu z woj. lubelskiego, tj. mięty, melisy lekarskiej, pokrzywy zwyczajnej, szałwi lekarskiej i nagietka lekarskiego. Oznaczono ogólną liczbę bakterii, drożdży, grzybów pleśniowych i bakterii Escherichia coli oraz wykonano analizę na obecność Salmonella sp. i Staphylococcus aureus. W badaniach stwierdzono, że ogólna liczba bakterii mezofilnych tlenowych mieściła się w zakresie 103-108 jtk•g-1, liczba drożdży – od 102 do 104 jtk•g-1, a liczba grzybów pleśniowych – od 103 do 105 jtk•g-1. W ziołach mięty i pokrzywy wykryto bakterie E. coli w ilości 102 jtk•g-1. W żadnym z badanych ziół nie stwierdzono obecności Salmonella sp. ani S. aureus.

EN

The aim of the study was to evaluate the microbiological purity of the selected dried herbs derived from the purchase point located in the Lubelskie voivodeship, i.e. mint, melissa, nettle, sage and marigold. Total bacterial count, the number of yeasts and molds, E. coli bacteria were determined and the analysis for the presence of Salmonella sp. and Staphylococcus aureus was performed. There was found in the study that the total number of mesophilic aerobic bacteria ranged from 103 to 108 cfu•g-1, the number of yeasts ranged from 102 to 104 cfu•g-1, and the number of molds reached 103 to 105 cfu•g-1 E. coli bacteria were found in herbs of mint and nettle at the level of 102 cfu•g-1. In any of the tested samples, there was no presence of Salmonella sp. and S. aureus.

10

Aktywność przeciwgrzybiczna wybranych ekstraktów roślinnych na szczepy Aspergillusa®

Dec D., Joka M., Kowczyk-Sadowy M.

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

|

2017

|

Nr 1

15--17

PL

Celem pracy zaprezentowanej w artykule było przeprowadzenie badań dotyczących oceny efektywności działania wybranych ekstraktów roślinnych na szczepy grzybów z rodzaju Aspergillus. W warunkach in vitro testowano aktywność metanolowych ekstraktów z różnych organów 10 gatunków roślin (Melissa officinalis L., Levisticum officinale L., Rosmarinus officinalis, Origanum majorana L., Artemisia dracunculus L., Salvia officinalis L., Zingiber officinale, Corylus avellana L., Piper nigrum, Capsicum) na siedem szczepów z rodzaju Aspergillus. Analiza uzyskanych wyników wykazała, że aktywność wyciągów zależała od zastosowanych stężeń i gatunku rośliny wybranych do badań.

EN

The aim of the study was to present the results of studies assessing the effectiveness of selected plant extracts against strains of fungi of the genus Aspergillus. In vitro activity of methanol extracts were tested with the various bodies of 10 plant species (Melissa officinalis L., Levisticum officinale L., Rosmarinus officinalis, Origanum majorana L., Artemisia dracunculus L., Salvia officinalis L., Zingiber officinale, Corylus avellana L., Piper nigrum, Capsicum) for seven strains of the genus Aspergillus. Analysis of the results showed that the activity of extracts depend on the concentrations used, and the plant species selected for the study.

11

Właściwości antyoksydacyjne wybranych preparatów roślinnych

Piszcz P., Boguszewska P., Głód B. K.

Camera Separatoria

|

2017

|

Vol. 9, No. 1

11--22

PL

Wolne rodniki i antyoksydanty odgrywają istotną rolę w prawie każdej jednostce chorobowej, dlatego tak istotne jest ich oznaczanie. W literaturze opisanych jest wiele sposobów oznaczania antyoksydantów. Często jednak sumaryczna wielkość całkowity potencjał antyoksydacyjny (CPA) dostarcza więcej informacji o badanym układzie niż stężenia poszczególnych antyoksydantów. Celem pracy było oznaczenie całkowitego potencjału antyoksydacyjnego (CPA) wodnych ekstraktów wybranych preparatów roślinnych. Materiał badawczy stanowiły próbki kudzu, guarany, żeńszenia oraz napoju herbacianego ‘’Ekoland’’. W celu zbadania CPA zastosowano metody spektrofotometryczne (z zastosowaniem rodników DPPH i peroksylowych oraz oznaczanie całkowitego stężenia polifenoli metodą FC), a także wysokosprawną chromatografię cieczową z detekcją elektrochemiczną (HPLC/ED). Wyniki CPA przedstawiono w przeliczeniu na ekwiwalent kwasu galusowego oraz wzajemnie ze sobą skorelowano.

EN

Free radicals and antioxidants play an important role in almost every disease, so it is important to their determination. In the literature described many methods for determining antioxidants. Often however, the total antioxidant potential (TAP) provides more information about the system than the determination individual antioxidant concentrations. The aim of the study was to determine the total antioxidant potential of water extract of selected plants (panax ginseng, pueraria montana, guarana and “Ekoland” tea). In order to investigate the TAP we used spectrophotometric and chromatographic methods. The results were correlated with the TAPs values related to the DPPH and peroxyl radicals as well as to the total polyphenols content in the sample.

12

Zmiany zawartości związków fenolowych w wybranych roślinach przyprawowych pod wpływem procesu mrożenia

Piekut J., Dec D., Zyskowska A.

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

|

2016

|

Nr 1

32--35

PL

Celem artykułu jest określenie wpływu procesu mrożenia na zawartość związków fenolowych w wybranych roślinach przyprawowych. Materiał do badań stanowiły rośliny przyprawowe dostępne w handlu. Przebadano 12 ziół: melisa, bazylia, mięta, pietruszka, lubczyk, oregano, trybula, szczypior, szałwia, estragon, koper, tymianek. Oznaczenia zawartości polifenoli badano w przyprawach świeżych oraz mrożonych. Badania, które zostały przeprowadzone mogą stanowić pomoc w projektowaniu procesu technologicznego w zakresie mrożenia roślin zielarskich i przyprawowych.

EN

The aim of this paper was to determinate the freezing process influence on the content of phenolic compounds in selected spice plants. In the study were used spice plants available in retail. There were tested 12 kinds of herbs: lemon balm, basil, mint, parsley, lovage, oregano, chervil, chive, salvia, tarragon, dill and thyme. The content of polyphenols was determined in fresh and frozen spices. Studies that have been conducted can provide assistance in the design in the process of freezing herb and spices plants.

13

Wyznaczanie współczynnika dyfuzji wody w procesie suszenia liści kolendry, bazylii i natki pietruszki

Kaleta A., Górnicki K., Choińska A., Russek K., Klimek M.

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

|

2016

|

Nr 2

12--17

PL

Liście kolendry suszono w warunkach konwekcji naturalnej w temperaturze 25, 35, 45 i 55°C. Ponadto liście kolendry, bazylii i natkę pietruszki suszono w warunkach domowych następującymi sposobami: metodą naturalną (21-26°C), w suszarce elektrycznej i w piecyku kuchennym (ok. 50°C). Stwierdzono, że cały proces suszenia badanych ziół przebiega w drugim okresie suszenia i może być opisany matematycznym modelem dyfuzji nieustalonej w płycie nieskończonej. Iloraz współczynnika dyfuzji wody i kwadratu połowy grubości liści suszonych ziół rośnie ze wzrostem temperatury i dla liści kolendry suszonych w warunkach konwekcji naturalnej zależność ta może być opisana równaniem Arrheniusa.

EN

The coriander leaves were dried in natural convection at 25, 35, 45, and 55°C. Moreover the leaves of coriander, basil, and parsley were dried in home conditions applying the following methods: natural method (21-26°C), in the electric dryer, and in the oven (app. 50°C). It was observed that the drying of the investigated herbs occurred exclusively in the falling rate period and can be described with the mathematical model of infinite plate drying. It was stated that the ratio of moisture diffusion coefficient to the square of leaves of dried herbs half thickness increased with the increasing temperature and as far as coriander leaves dried in natural convection were concerned an Arrhenius – type equation can be used to describe the relationship between the discussed ratio and temperature.

14

Właściwości antyoksydacyjne naparów wodnych wybranych roślin leczniczych

Piszcz P., Grzybowska I., Głód B. K.

Camera Separatoria

|

2016

|

Vol. 8, No. 2

65--74

PL

Wolne rodniki są to atomy, cząsteczki lub jony posiadające przynajmniej jeden niesparowany elektron. Zazwyczaj są one bardzo reaktywne. Wolne rodniki i antyoksydanty odgrywają istotną rolę w prawie każdej jednostce chorobowej, dlatego tak istotne jest ich oznaczanie. W literaturze opisanych jest wiele sposobów oznaczania wolnych rodników jak i antyoksydantów. Często jednak sumaryczna wielkość całkowity potencjał antyoksydacyjny (CPA) dostarcza więcej informacji o badanym układzie niż stężenia poszczególnych antyoksydantów i/lub rodników. Celem pracy było oznaczenie całkowitego potencjału antyoksydacyjnego (CPA) wodnych naparów wybranych roślin leczniczych. Materiał badawczy stanowiły próbki miłorzębu japońskiego, catuaby, sarsaparilli, diabelskiego pazura oraz macy. W celu zbadania CPA zastosowano metody spektrofotometryczne (z zastosowaniem rodników DPPH i peroksylowych oraz oznaczanie całkowitego stężenia polifenoli metodą FC), a także wysokosprawną chromatografię cieczową z detekcją elektrochemiczną (HPLC/ED). Wyniki CPA przedstawiono w przeliczeniu na ekwiwalent kwasu galusowego oraz wzajemnie ze sobą skorelowano.

EN

Free radicals are atoms, compounds or ions with the odd numbers of electrons. They are usually more reactive than other chemical species and harmful to biological cells and the whole living organisms, like human beings. They are implicated in the pathogenesis of many diseases including, e.g., cancer, Alzheimer’s disease, rheumatoid arthritis, and Parkinson’s disease. Free radicals are inactivated by the free radicals scavengers and/or antioxidants. Sometimes, both terms are used convertible. Usually, the antioxidants are also identified with the sample antiradical activity because free radicals or, more generally, reactive oxidant species (ROS) are main oxidants occurred in the biological samples. Total antioxidant potential (TAP) is proportional to the products of concentrations of all antioxidants in the sample and their antioxidant powers (rate constants). Due to components interaction in the sample, tap frequently better describes the antioxidant properties of the complex biological samples, such as herbal extracts. The aim of the study was to determine the total antioxidant potential of water infusions of selected medicinal plants. In order to investigate the TAP we used spectrophotometric and chromatographic methods. The results were correlated with the TAPs values related to the DPPH and peroxyl radicals as well as to the total polyphenols content in the sample.

15

Występowanie oraz wartość paszowa ziół i runi łąkowej z ich udziałem na Pogórzu Dynowskim

Wolański P., Trąba C., Rogut K.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2015

|

T. 15, z. 3

127--144

PL

Celem badań była analiza występowania ziół w zbiorowiskach łąkowych Pogórza Dynowskiego na tle niektórych czynników siedliskowych i określenie walorów jakościowych paszy z tych łąk. Na podstawie zdjęć fitosocjologicznych, wykonanych metodą Brauna-Blanqueta, wyróżniono zbiorowiska roślinne, w których porównano występowanie wybranych gatunków ziół. Pobrano także próbki gleby i runi do analiz chemicznych. Określono plon suchej masy z 1 ha oraz liczbę wartości użytkowej (Lwu) metodą Filipka. W 12 zbiorowiskach wyróżniono 27 gatunków ziół. Zdecydowanie więcej ziół było w zespołach z rzędu Arrhenatheretalia, a najczęściej i najliczniej: krwawnik pospolity (Achillea millefolium), brodawnik zwyczajny (Leontodon hispidus), babka zwyczajna (Plantago lanceolata), szczaw łąkowy (Rumex acetosa) i mniszek lekarski (Taraxacum officinale). Z kolei w zbiorowiskach z rzędu Molinietalia, występujących na siedliskach silniej uwilgotnionych, udział ziół o właściwościach paszowych i terapeutycznych był mniejszy, a częściej i liczniej rosły gatunki małowartościowe i trujące: jaskier rozłogowy (Ranunculus repens), jaskier ostry (Ranunculus acris), tojeść pospolita (Lysimachia vulgaris), ostrożeń łąkowy (Cirsium rivulare), sitowie leśne (Scirpus sylvaticus), skrzyp błotny (Equisetum palustre), sity (Juncus sp.) i turzyce (Carex sp.). Mineralne gleby tych łąk charakteryzowały się odczynem kwaśnym. Były na ogół ubogie w przyswajalny fosfor i bogate w magnez, a zawartość potasu była zróżnicowana. Plon s.m. runi wyróżnionych zbiorowisk był zróżnicowany i zawierał się w przedziale od 1,9 do 4,7 t•ha-1 . Z kolei wartość użytkowa Lwu zależała głównie od wartościowych traw pastewnych i roślin z rodziny bobowatych. Stwierdzono, że udział ziół w wielogatunkowej runi zwiększał zawartość makroelementów: P, K i Mg oraz mikroelementów: Cu, Zn i Fe w uzyskiwanej paszy.

EN

The study aimed at determining the occurrence of herbs in meadow communities of Dynowskie Foothills in relation to certain habitat factors and quality of fodder obtained from the meadows. Based on phytosociological relevés taken in compliance with the Braun-Blanquet method, plant communities were distinguished and further compared for the occurrence of selected herbs. Samples of soil and sward for chemical analysis were also collected. Dry matter obtained from 1 ha and fodder value of sward were determined with the method elaborated by Filipek. Twelve distinguished communities included 27 herb species. Definitely more herb species were found in associations belonging to the order Arrhenatheretalia, but most common and most frequent were: Achillea millefolium, Leontodon hispidus, Plantago lanceolata, Rumex acetosa and Taraxacum officinale. By contrast, the share of herbs of fodder and therapeutic properties was smaller in communities of the order Molinietalia from moist habitats. The following less valuable and poisonous species occurred frequently: Ranunculus repens, Ranunculus acris, Lysimachia vulgaris, Cirsium rivulare, Scirpus sylvaticus, Equisetum palustre, Juncus sp. and Carex sp. Mineral soils of these grasslands were generally acid, poor in easily available phosphorus, rich in magnesium and of diverse K content. The yield obtained from the first regrowth was variable ranging from 1.9 to 4.7 t from 1 ha. Fodder value of sward depended mainly on the valuable forage grasses and legumes. Excessive contribution of herbs (above 10%) reduced the efficiency of meadows and the fodder value. However, herbs favorably affected the chemical composition of the sward, increasing the content of macronutrients P, K and Mg and micronutrients Cu, Zn and Fe.

16

Ziołowe surowce przyprawowe w przetwórstwie żywności

Markowska J., Polak E., Kasprzyk I.

Przemysł Spożywczy

|

2015

|

T. 69, nr 11

21--25

PL

Zioła i przyprawy mają długą historię zarówno jako dodatki kulinarne, jak i lecznicze. Stanowią integralną część codziennej diety. Można uznać je za jedne z pierwszych składników „żywności funkcjonalnej”. Z uwagi na znajdujące się w nich substancje odżywcze i nieodżywcze, tzw. związki biologicznie czynne, są stosowane w przemyśle spożywczym jako związki nadające produktom zróżnicowany smak, zapach czy kolor. Zioła i przyprawy są wykorzystywane jako naturalne przeciwutleniacze, składniki o właściwościach konserwujących, przeciwbakteryjnych i przeciwnowotworowych. Ogólnie można stwierdzić, że stosowane są do żywności w celu utrwalenia jej cech naturalnych lub nadania produktom właściwości pożądanych przez konsumentów, a niekiedy do przedłużenia ich trwałości. Ziołowe surowce przyprawowe z powodzeniem mogą zastąpić mniej pożądane składniki żywności, takie jak sól, cukier i tłuszcz. Mogą być także wykorzystywane do dekorowania potraw.

EN

Herbs and spices have a long history both as a raw material of culinary and medicinal additives. They constitute an integral part of the daily diet. Herbal raw materials can be considered as one of the first components of „functional foods”. Due to the presence of nutrients and non-nutritive - biologically active compounds, are widely used in food industry as compounds that make diversified taste, smell or color of the products. Herbs and spices are used as natural antioxidants with preservative properties, components of the preservative properties, antibacterial and anticancer agents. Overall, herbal additives are used in food additives in order to consolidate their natural features or confer the properties desired by the consumers, and sometimes, to prolong their shelf-life. Raw herbal spices can be used to replace less desirable food ingredients such as salt, sugar and fat. Their application also allows employing them for decoration of dishes.

17

Fitokumulacja metali ciężkich w wybranych gatunkach ziół

Rajfur M.

Proceedings of ECOpole

|

2015

|

Vol. 9, No. 2

685--692

PL

Celem przeprowadzonych badań była ocena fitokumulacji metali ciężkich w wybranych gatunkach ziół. Do badań pobrano pięć gatunków ziół wieloletnich: Mentha piperita L., Mentha rotundifolia (L.) Huds., Melissa officinalis L., Origanum vulgare, Rosmarinus officinalis, Thymus vulgaris L. Z poletka doświadczalnego położonego w Opolu (południowo-zachodnia Polska) pobrano próbki liści ziół oraz pięć zintegrowanych próbek gleby. W materiale badawczym pobranym w sierpniu 2015 roku, po mineralizacji w mineralizatorze mikrofalowym, oznaczono metale ciężkie: Mn, Fe, Ni, Cu, Zn, Cd i Pb z wykorzystaniem aparatu AAS iCE 3500 firmy Thermo Electron Corporation (USA). Wyniki przeprowadzonych badań zinterpretowano, wykorzystując współczynnik fitokumulacji (WF) i współczynnik specyficznej kumulacji (CSRA). Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono m.in., że Thymus vulgaris L. intensywnie akumulował żelazo, natomiast ołów jest pierwiastkiem, który był w średnim stopniu kumulowany przez Origanum vulgare i Mentha rotundifolia (L.) Huds. Wybrane gatunki ziół ze względu na możliwość selektywnego akumulowania metali ciężkich mogą być wykorzystywane m.in. w biomonitoringu i fitoremediacji gleb terenów zurbanizowanych.

EN

The aim of the study was the assessment of phytocumulation of heavy metals in selected species of herbs. The study used five species of perennial herbs: Mentha piperita L., Mentha rotundifolia (L.) Huds., Melissa officinalis L., Origanum vulgare, Rosmarinus officinalis, Thymus vulgaris L. From plot situated in Opole (south-western Poland) from which the samples of leaves of herbs were collected were also collected five integrated soil samples. In the studied material collected in August 2015, after mineralization in microwave mineraliser were determined heavy metals: Mn, Fe, Ni, Cu, Zn, Cd and Pb using the AAS iCE 3500 device from Thermo Electron Corporation (USA). Results of this study were interpreted using phytocumulation factor (WF) and coefficient of specific relative accumulation (CSRA). Based on the obtained results it was stated i.a. that Thymus vulgaris L. intensively accumulated iron, whereas lead is an element that was moderately accumulated by Origanum vulgare and Mentha rotundifolia (L.) Huds. Selected species of herbs, because of the possibility of selective accumulation of heavy metals, may be used i.a. in biomonitoring and phytoremediation of soils in urban areas.

18

Substancje bioaktywne w surowcach pochodzenia roślinnego i roślinach zielarskich

Sadowska A., Skarżyńska E., Rakowska R., Batogowska J., Waszkiewicz-Robak B.

Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego

|

2014

|

nr 2

131--135

19

Potential to restore utility value of meadow communities in ecological compensation areas in the Warta valley

Kryszak A., Kryszak J., Strychalska A., Maćkowiak Ł., Klarzyńska A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2014

|

Vol. 59, nr 4

5--12

EN

The study presents results of multifaceted floristic and habitat analyses in the Zagórów washland covered by the water management renaturisation programme leading to the assessment of the potential for restoration of utility value in meadow plant communities in areas, where the primary objective is to recreate their nature value. In the spring seasons of 2011-2013 geobotanical studies were conducted in the Zagórów washland along the network of culverts located in flood em-bankments linking the inter-embankment zone with the area behind the embankment in four transects of 77 relevés. Based on their analyses using phytoindication of their moisture content (F) and nitrogen soil content (N) were assessed using indexes according to Ellenberg et al. (1992). Utility value of swards in the identified plant communities was determined based on the structure of fodder groups, fodder value Lwu assessed according to the method proposed by Filipek (1973) and the occurrence of melliferous plants, herbs and energy materials. Renaturisation of water management facilitates not only restoration of nature value of meadow and rush plant communities, but also their utility value, mainly non-fodder. Moisture content and extensive use influences the shares of melliferous species, herbs and energy materials in the vegetation ground cover.

PL

Praca przedstawia wyniki wieloaspektowych badań florystyczno-siedliskowych na polderze Zagórów objętym programem renaturyzacji gospodarki wodnej prowadzących do oceny możliwości przywracania wartości użytkowej zbiorowisk łąkowych na obszarach, gdzie nadrzędnym celem jest odtworzenie ich walorów przyrodniczych. W okresie wiosny 2011-2013 prowadzono badania geobotaniczne na polderze Zagórów, gdzie wzdłuż sieci przepustów zlokalizowanych w wałach przeciwpowodziowych łączących międzywale z zawałem wykonano w czterech transektach 77 zdjęć fitosocjologicznych. Na pod-stawie ich analizy metodą fitoindykacji wskaźnikami Ellenberga i in. (1992) oceniono: uwilgotnienie (F) oraz zawartość azotu w glebie (N). Wartość użytkową runi wyróżnionych zbiorowisk określono na podstawie: struktury grup użytkowych, wskaźnika Lwu ocenionego metodą Filipka (1973) oraz występowania roślin miododajnych, ziół oraz energetycznych. Renaturyzacja gospodarki wodnej pozwala nie tylko przywracać walory przyrodnicze zbiorowisk łąkowo-szuwarowych, ale także ich wartość użytkową, głównie pozapaszową. Uwilgotnienie oraz ekstensywne użytkowanie ma wpływ na udział w pokryciu: gatunków miododajnych, ziół i roślin energetycznych.

20

Porównanie metod dekontaminacji przypraw i ziół

Brodowska A., Śmigielski K., Nowak A.

Chemik

|

2014

|

Vol. 68, nr 2

97--102

PL

Przedstawiono metody dekontaminacji surowców roślinnych, w tym ziół i przypraw, wskazano ich wady i zalety. Zwrócono uwagę na technologię z zastosowaniem ozonu, zarówno w fazie wodnej jak i gazowej.

EN

The presentation methods of decontamination of plant materials, including herbs and spices, pointing to their pros and cons. Attention was turned to the ozone utilizing technology, both in aqueous and in gaseous phase.