Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The role, importance and impact of the methane hazard on the safety and efficiency of mining production

Palka Dorota, Brodny Jarosław, Tutak Magdalena, Nitoi Dan

Production Engineering Archives

|

2022

|

Vol. 28, Iss. 4

390--397

EN

Underground mining production is an extremely important process for the economy and carried out in very difficult and complex environmental conditions. The disturbance of the balance of this environment makes it also a very dangerous process. Due to the importance of coal, mainly as an energy raw material, the process of its exploitation is carried out all over the world. The specificity of its production is mainly determined by mining and geological conditions, which determine the method of operation and the selection of machines and devices for this process. One of the most dangerous natural hazards associated with this process are ventilation hazards, including methane hazard. The reason for this threat is methane, an odorless and colorless gas, which becomes a flammable and explosive gas under certain criteria. These features make this gas a huge threat to mining operations. Its huge amounts, contained in coal seams, are released into the mine atmosphere during the exploitation process, causing a very high threat to work safety. Events related to the occurrence of methane are most often the cause of mining disasters, in which people die and the technical and mining infrastructure is destroyed. The reason for the growing methane hazard is the increasingly difficult mining conditions, and mainly the increasing depth of mining, and thus also the increase in methane-bearing capacity of the seams. Taking into account the huge impact of methane hazard on the mining process, the article discusses its impact on the safety and efficiency of this process. The results of the literature review with regard to this risk are presented and the accident statistics are presented. On the basis of actual data, an analysis of interruptions in the exploitation process related to exceeding the permissible me-thane concentrations was carried out in one of the mines. The problem of limiting the production process due to these exceedances is an important factor reducing the efficiency of this process. The obtained results clearly indicate that the losses resulting from these breaks deteriorate the profitability of the entire process and affect the economic efficiency of the industry. In order to effectively counteract the dangerous phenomena related to the methane hazard and to improve the efficiency of the mining production process, solutions were proposed to improve this state and the directions for further research were proposed.

2

Wybieranie węgla systemem filarowym

Gierlotka Stefan

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2022

|

nr 4

8--11

PL

W artykule opisano system filarowego wybierania pokładu węgla kamiennego, dawniej powszechnie stosowany w górnictwie. Przedstawiono rozwój mechanizacji robót górniczych i odstawy urobku. Opisano stosowane dawniej sposoby wykonywania robót strzałowych przy wybieraniu pokładu. Ważnym czynnikiem podczas prowadzenia podziemnej eksploatacji węgla jest wentylacja wyrobisk. Omówiono rodzaje dawniej stosowanych metod wentylacyjnych w górnictwie. Filarowy system wybierania węgla wykorzystywany był w kopalniach na Śląsku przez cały wiek XIX i w początkach XX w., a w niektórych kopalniach jeszcze w latach 60. XX w. W połowie XX w. system filarowo-zabierkowy został wyparty przez ścianowy system wybierania węgla.

EN

In the second half of the 18th century, coal was mined in the Upper Silesian Coal Basin using an inefficient and dangerous system of extraction galleries. In order to increase the output, the pillar system was introduced, which by the beginning of the 19th century was already used in all Silesian mines. Exploitation of the pillar system required cutting the seam with pillar galleries that ran perpendicular to the main gallery. The pillars were picked by means of shortwalls along the ascent of the seam, at a height equal to the thickness of the seam (up to 10 m), until 1951, when the regulations [11] limited it to 4 m. In order to separate from the neighbouring, already selected pillar, the roof was supported by a narrow strip of raw coal, 0.8-1.3 m wide, or by densely placed racks, the so-called organs. Initially manual: cutting, mining, loading and transporting coal, these were gradually replaced by more efficient methods. The 19th century saw the introduction of dynamite and electric igniters, pneumatic drills and percussion hammers, and pole and chain chipmakers, and in the 20th century conveyors with shock chutes, belt conveyors and scraper conveyors were introduced. The problem was ventilation of the pillar pits. The pits could be ventilated by diffusion over a length of 6-10 m, and up to 30 m in non-gas fields. Longer workings were ventilated using brazing fans or special fairings. In Silesia, pillar systems were used throughout the 19th century and into the early 20th century, and in some mines as late as the 1960s. In the middle of the 20th century, the pillar-and-shortwalls system was replaced by the longwall system.

3

Modeling and Simulation of the Methane Risk in the Mining Production Process

Palka Dorota

Multidisciplinary Aspects of Production Engineering

|

2021

|

Vol. 4, Iss. 1

1--13

EN

The mining production process is of particular importance for the area of Upper Silesia, as well as a very significant impact on the economy of the entire country. One of the most common and most dangerous threats to this process is the methane hazard. It is related to the presence of methane in coal seams, which under appropriate conditions is a flammable and explosive gas. Events related to the methane hazard constitute a huge threat to the life and health of the crew as well as the infrastructure and equipment of excavations. Therefore, they have a huge impact on the efficiency of the entire mining production process. In order to ensure the safety and continuity of the production process, it is necessary to prevent the formation of dangerous methane concentrations in the area covered by the operation. One of the tools that can be used to assess the state of methane hazard are model studies supported by numerical simulation. Based on these studies, the article analyzes the distribution of methane concentration in the mining area. This area included an actual mining excavation in one of the hard coal mines. The model tests were carried out with the use of the finite volume method in the ANSYS Fluent software. The obtained results can be used for preventive measures and constitute an important source of information for the assessment of the methane hazard state.

4

Badania przepuszczalności i współczynnika filtracji w ocenie warunków hydrogeologicznych i stanu zagrożeń wodnych w kopalniach podziemnych

Augustyniak Iwona

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2021

|

nr 11

10--16

PL

W artykule przedstawiono metodykę prowadzenia laboratoryjnych oznaczeń przepuszczalności i współczynnika filtracji na próbkach piaskowców karbońskich, pobranych z otworów wiertniczych odwierconych w przykładowym obszarze badań, i analiz warunków krążenia wód w strefie rozdzielającej zroby kopalni zlikwidowanej i czynne wyrobiska kopalni chronionej. Na podstawie uzyskanych wyników badań oszacowano natężenie przepływu wody przez caliznę skalną w strefie oddzielającej występowanie zrobów obydwu kopalń. Ponadto omówiono znaczenie metod i wielkości tych parametrów hydrogeologicznych w ocenie procesów i oszacowaniach natężenia przepływu wody między kopalniami oraz w prognozowaniu zagrożenia wodnego z uwagi na wydajność systemów odwadniania kopalń.

EN

Water damming up in the goafs of the abandoned mine may result in uncontrolled flows from the water reservoir to the workings of the neighboring mines. This flow increases the water hazard. The assessment of the water hazard of an active mine located in the vicinity of the abandoned mine includes primarily the analysis of safety pillars and drainage systems. The safety pillars are assessed for their tightness (permeability) and strength. The evaluation of drainage systems is based on determining the maximum capacity and reserve of the system drainage. The reliability of water filtration calculations in the pillar zone is strictly dependent on the accuracy of the recognition of the per meability (filtration coefficient) of the safety pillar rock mass. The highest values of filtration coefficient are usually assumed during assessing water filtration through safety pillars. This allows to estimate the filtration intensity with an excess and to obtain a certain safety margin essential for the functioning of the drainage systems of protected mines. The simulation calculations of the water flow through the safety pillar presented in the article should allow to determine the safety condition of the protected mine. The results of the permeability studies of the safety pillars rocks, with sufficient accuracy, can be obtained using the PDPK 400 permeameter.

5

Geophysical and analytical determination of overstressed zones in exploited coal seam: a case study

Chlebowski Dariusz, Burtan Zbigniew

Acta Geophysica

|

2021

|

Vol. 69, no. 2

701--710

EN

A variety of geophysical methods and analytical modeling are applied to determine the rockburst hazard in Polish coal mines. In particularly unfavorable local conditions, seismic profling, active/passive seismic tomography, as well as analytical state of stress calculating methods are recommended. They are helpful in verifying the reliability of rockburst hazard forecasts. In the article, the combined analysis of the state of stress determined by active seismic tomography and analytical mod eling was conducted taking into account the relationship between the location of stress concentration zones and the level of rockburst hazard. A longwall panel in the coal seam 501 at a depth of ca.700 m in one of the hard coal mines operating in the Upper Silesian Coal Basin was a subject of the analysis. The seismic tomography was applied for the reconstruction of P-wave velocity felds. The analytical modeling was used to calculate the vertical stress states basing on classical solutions ofered by rock mechanics. The variability of the P-wave velocity feld and location of seismic anomaly in the coal seam in relation to the calculated vertical stress feld arising in the mined coal seam served to assess of rockburst hazard. The applied methods partially proved their adequacy in practical applications, providing valuable information on the design and performance of mining operations.

6

Soil Productivity Index in the Selected Area of Post-Mining Geomechanical Deformations

Klatka Sławomir

Journal of Ecological Engineering

|

2020

|

Vol. 21, nr 5

148--154

EN

Geomechanical and hydrological surface deformation caused by the underground hard coal extraction leads to limited agricultural and natural soil use. The paper presents results of soil productivity indices determined in the area of post-mining subsidence depression near Libiąż. The algorithm of method suggested by Zhengi Hu et al. [1992] was used for the computations. The obtained results of field and laboratory analyses indicate soils degradation due to water logging and a necessity to undertake reclamation measures to restore their previous values. Determined productivity indices (PI) characterise the selected ground as the area with poor conditions for agricultural production. The reason for low PI values is a change in the soil properties because of degradation. The methods presented in the paper may be used to determine the degree of soil degradation in the areas of hard coal mining.

7

Zastosowanie metody wartości wypracowanej (EVM) do oceny projektów górniczych – podejście krytyczne – część 2 – doświadczenia z stosowania

Getler Adam, Tchórzewski Seweryn

Inżynieria Mineralna

|

2020

|

no. 2, vol. 2

171--176

PL

Cel artykułu: celem publikacji jest zaprezentowanie na praktycznych przykładach możliwości zastosowania oraz ograniczeń w zastosowaniu metody wartości wypracowanej (EV), jako narzędzia służącego ocenie postępu prac w projektach realizowanych w przedsiębiorstwach górniczych węgla kamiennego w Polsce. Metoda badawcza/narzędzia: metodą badawczą będzie analiza wybranych, typowych przypadków projektów oraz możliwość ich oceny za pomocą metody wartości wypracowanej. Oryginalne rezultaty: wynikami pracy będą referencje w zakresie skutecznego wykorzystania metody wartości wypracowanej w projektach realizowanych w górnictwie węgla kamiennego.

EN

Purpose of the article: the aim of the publication is to present practical examples of the application possibilities and limitations in the use of the earned value (EV) method as a tool for assessing the progress of work in projects implemented in hard coal mining enterprises in Poland. Research method / tools: the research method will be the analysis of selected, typical project cases and the possibility of their evaluation using the earned value method. Original results: the results of the work will be references in the effective use of the value-generated method in projects implemented in the hard coal mining industry.

8

Possibilities of reclamation and using of large-surface coal mining dumping grounds in Poland

Marcisz Marek, Probierz Krystian, Gawor Łukasz

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2020

|

T. 36, z. 1

105--122

EN

There was done an inventarization of 41 coal mining dumping grounds, gathering waste material from 27 mines. Considering the fact, that five mines belong to multi-motion plants the research comprised 32 hard coal deposits. Source data with localization of particular dumps have been obtained from archival materials from the mines and municipalities, in the boundaries where the dumps occur as well as free accessible published materials (books, scientific papers). The data have been verified, in the beginning on the basis of topographical maps, orthophotomaps and aerial photographs and then, after vision done during field works they have been drawn on the topographic base, what resulted in creating the map of post-mining dumping grounds. Valorisation of coal mining waste dumps, using already repeatedly presented method, included defining of: name of the dump, coal mine from where the wastes come from, state of the dump, surface of the dump, type of technical and biological reclamation, accessibility of the object, possibilities of recovery of coal and the results have been drawn on the map. On the basis of collected and elaborated data there was done an attempt of defining of potential possibilities of recovery of coal from the dumps and connecting of coal quality in exploited deposits and coal content in waste material. The results showed that in spite of initial information that the majority of the dumps comprise potential objects of coal recovery of coal from waste material, eventually only in some cases (thirteen objects) the recovery seems to be economically justified.

PL

Dokonano inwentaryzacji 41 zwałowisk odpadów pogórniczych pochodzących z 27 kopalń. Z uwagi na fakt, że pięć kopalń są kopalniami wieloruchowymi, badania objęły swoim zasięgiem aż 32 złoża węgla kamiennego. Dane źródłowe (wraz z miejscami lokalizacji poszczególnych zwałowisk) pozyskano, zarówno z materiałów archiwalnych, jakimi dysponują zakłady górnicze i urzędy miast (w granicach których występują te zwałowiska), jak również z powszechnie dostępnych materiałów opublikowanych (tj. książek, monografii, artykułów naukowych). Zweryfikowane, początkowo na podstawie dostępnych map topograficznych, ortofotomap oraz aktualnych zdjęć lotniczych, a następnie na podstawie wizji w ramach prac terenowych, dane zostały naniesione na podkład topograficzny, czego rezultatem jest mapa zwałowisk odpadów pogórniczych. Waloryzacja zwałowisk, wykorzystująca wielokrotnie już zaprezentowaną metodę, obejmowała określenie: nazwy zwałowiska, kopalni, z której pochodzą zwałowane odpady, stanu zwałowiska, powierzchni zwałowiska, rodzaju rekultywacji technicznej i biologicznej, dostępności obiektu oraz możliwości odzysku węgla, zaś jej wyniki zostały naniesione na wykonaną uprzednio mapę. Na podstawie zebranych i opracowanych danych podjęto próbę określenia potencjalnych możliwości odzysku węgla ze zwałowisk oraz powiązania jakości węgla w złożach eksploatowanych i węgla w materiale odpadowym. Wyniki badań wykazały, iż pomimo wstępnej informacji, że większość badanych zwałowisk stanowi potencjalne obiekty odzysku węgla z materiału odpadowego, ostatecznie tylko w kilkunastu przypadkach (trzynaście obiektów) odzysk ten wydaje się ekonomicznie uzasadniony.

9

Competitiveness of the Polish hard coal mining sector as a fuel supplier for heat and power generation

Kaszyński Przemysław, Komorowska Aleksandra, Malec Marcin

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2020

|

T. 36, z. 4

5--32

EN

The paper investigates the competitiveness of the Polish hard coal mining sector as a fuel source for heat and power generation. The main objective of the study is to make a quantitative assessment of the impact of the price relationship between domestic and imported steam coal on the consumption of domestic fine coal in the Polish heat and power generation sector. For this purpose, a long-term mathematical model of the Polish steam coal market is employed and scenarios that mimic the relationship between domestic and imported steam coal prices is developed. The following results are analysed: - the volume of total domestic steam coal consumption under the scenarios analysed, - the absolute difference in domestic steam coal consumption under the scenarios analysed in comparison with the scenario 0%, - the total imported and domestic steam coal consumption in the period analysed. In addition, the results were depicted in cartograms in order to present the distribution of domestic and imported coal consumption in the various regions of Poland. The results of the study indicate that the supply of steam coal in Poland can be completely covered by domestic mines when the price of domestic coal is from –40% to –20% lower than that of imported coal. For the remaining scenarios, the consumption of imported coal increases and reaches its highest value in the scenario +40%, in which imported coal covered of 71% of total steam coal consumption in Poland over the period. The conclusions presented in this paper provide valuable findings and policy insights into the competitiveness of domestic mines and management of domestic production both in Poland and other countries in which power generation systems are mostly dominated by coal.

PL

W artykule przeanalizowano konkurencyjność krajowego węgla energetycznego w porównaniu z węglem importowanym w kontekście jego wykorzystania do produkcji energii elektrycznej i ciepła. Przeprowadzona została ilościowa ocena wpływu relacji cenowej węgla krajowego do węgla importowanego na stopień wykorzystania poszczególnych źródeł dostaw węgli. W tym celu wykorzystany został długoterminowy model krajowego rynku węgla energetycznego oraz opracowane zostały scenariusze odzwierciedlające różne relacje cenowe pomiędzy surowcem krajowym a importowanym. Analizie poddano następujące wyniki: - wolumen całkowitego zapotrzebowania na węgiel kamienny energetyczny w krajowym systemie wytwarzania, - bezwzględną różnicę zapotrzebowania na krajowy węgiel w porównaniu ze scenariuszem referencyjnym, - sumaryczne zapotrzebowanie na węgiel krajowy i importowany w analizowanym okresie. Ponadto wyniki zostały zaprezentowane na kartogramach w celu przedstawienia zapotrzebowania na węgiel krajowy i importowany w poszczególnych regionach Polski. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że zapotrzebowanie na węgiel energetyczny może być w całości pokryte przez paliwo produkowane w krajowych kopalniach, gdy jego cena jest niższa od węgla importowanego w zakresie od 20 do 40%. W pozostałych przypadkach zapotrzebowanie na surowiec importowany wzrasta i osiąga najwyższą wartość w scenariuszu zakładającym cenę węgla importowanego o 40% niższą w porównaniu z ceną węgla krajowego. Wyniki przeprowadzonej analizy umożliwiają sformułowanie wniosków dotyczących konkurencyjności krajowych kopalń i zarządzania krajową produkcją nie tylko w Polsce, ale również w innych państwach, w których dominującym paliwem jest węgiel kamienny.

10

Prawne wymagania dla systemów monitorowania zagrożeń w kopalniach węgla kamiennego w Polsce

Dylong Artur, Kuciara Irena, Trenczek Stanisław

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2020

|

nr 6

9--15

PL

W artykule przedstawiono aspekty prawne mające wpływ na sposób prowadzenia eksploatacji górniczej oraz zapewnienie bezpieczeństwa infrastruktury kopalń węgla kamiennego i pracujących w nich ludzi. Jako podstawę prawną przyjęto przepisy i normy, których stosowanie wynika z ustawy - Prawo geologiczne i górnicze, dotyczące zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych.

EN

The article present current mining regulations in Poland regarding natural hazards. They contain rules and the most important criteria for the classification of rock outburst, methane and endogenous fire hazards. For monitoring particular hazards there are in use the following monitoring systems: seismic and seismic-acoustic Systems - for rock outburst hazard, automatic methane content in the ventilation air systems - for methane one, as well as automatic carbon monoxide monitoring systems - for fire hazard. It should be emphasized that each monitoring system must meet the requirements of Polish standards (adapted to European standards) as well as be supervised by dispatchers. The dispatchers, because of high responsibility of them, reguire very high competences and gualifications.

11

Restructuring conditions for traditional industry enterprises in Poland

Kotelska Jolanta

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2019

|

z. 134

94--108

EN

The primary objective of the article is to identify conditions of restructuring from the point of view of Polish enterprises operating in the traditional industry, black coal mining, iron and steel metallurgy and the power industry. They are strongly connected with one another and play a strategic role in the economy of the country.

12

Ukierunkowane hydroszczelinowanie skał - nowe rozwiązania i zastosowania

Myszkowski Jacek, Makówka Janusz, Merta Grzegorz

Przegląd Górniczy

|

2019

|

T. 75, nr 5

43--50

PL

Metody ukierunkowanego szczelinowania skał (UHS – ukierunkowane hydroszczelinowanie skał i USS – ukierunkowane szczelinowanie strzelnicze), których istotą jest wytworzenie w górotworze szczelin dzielących warstwy skalne na bloki czy płyty o określonych wymiarach i kształtach powstały w latach 90. ubiegłego wieku. Od tego czasu, metody te były szeroko stosowane w kopalniach węgla kamiennego jako aktywne metody profilaktyki tąpaniowej lub też dla potrzeb związanych z poprawą stateczności wyrobisk górniczych, znajdujących się w strefach oddziaływania wysokich naprężeń. Z początkiem roku 2018 odnotowano wyraźny wzrost zainteresowania zastosowaniem metody ukierunkowanego szczelinowania skał. W kilku kopalniach zdecydowano się zastosować tę metodę dla ochrony wyrobisk przyścianowych, jak również dla uzyskania wyprzedzającej destrukcji warstw stropowych w rejonach prowadzonej eksploatacji ścianowej oraz w celu poprawy rabowalności stropu. W większości przypadków stosowano wersję hydrauliczną metody. W artykule przytoczono przykłady udanych zastosowań z kilku miesięcy 2018 roku, wraz ze szczegółami projektów UHS. Pewną niedogodnością w stosowaniu metod UHS i USS jest konieczność wykonywania szczeliny zarodnikowej na dnie otworu wiertniczego. Prowadzone nieustannie prace nad udoskonaleniem technologii ukierunkowanego szczelinowania zaowocowały w ostatnich miesiącach zaprojektowaniem i wykonaniem nowego typu urządzenia, pozwalającego na wycinanie szczelin zarodnikowych w dowolnym miejscu otworu wiertniczego. W artykule zaprezentowano powstałe w ostatnim czasie rozwiązania urządzeń do łatwego wykonywania wielu szczelin w jednym otworze wiertniczym.

EN

Methods of directed rock fracturing (UHS - directed hydraulic rock fracturing and USS – directed rock fracturing by blasting), the idea of which is the create of fractures in the rock mass dividing rock strata into blocks or slabs of specific dimensions and shapes, created in the 90s of the last century. Since then, these methods have been widely used in hard coal mines as active rock burst prevention methods, or for the purposes related to the improvement of the stability of mining excavations located in high stress zones. At the beginning of 2018, there was a marked increase in interest in the application of the method of directed rock fracturing. In several mines, it was decided to apply this method for the protection of longwall headings, as well as for obtaining pre-destructive roof layers in the areas of longwall mining and to improve the caving of roof strata. In most cases, the hydraulic version of the method was used. The article provides examples of successful applications from several months of 2018, along with details of UHS projects. One of disadvantages of using the UHS and USS methods is the need to make an initial fracture at the bottom of the borehole. Continued work on improving the technology of directed fracturing has resulted in the design and construction of a new type of device in recent months, allowing the cutting of initial fractures anywhere in the borehole. The article presents recently created solutions for the easy execution of multiple fractures in a single well.

13

Lokalne zmiany wektorów przemieszczenia w czasie nad eksploatacją górniczą

Niedojadło Zygmunt, Sopata Paweł, Stoch Tomasz, Wójcik Artur, Mrocheń Dawid

Przegląd Górniczy

|

2019

|

T. 75, nr 1

40--45

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących poziomych przemieszczeń szeregu gęsto rozmieszczonych punktów w rejonie podziemnej eksploatacji górniczej pokładu węgla kamiennego. Geometrię układu pomiarowego stanowił prostoliniowy odcinek 49 punktów zastabilizowanych w interwale co jeden metr. Analizą objęto całkowite wektory poziomego przemieszczenia punktów dla wybranych stanów frontu eksploatacyjnego w stosunku do miejsca położenia sieci obserwacyjnej. Przeprowadzone badania umożliwiły śledzenie rozwoju procesu przemieszczania się powierzchni terenu w ujęciu lokalnym w warunkach przechodzącego frontu eksploatacyjnego, dając możliwość wykrycia nieregularnych wartości wskaźnika w rejonie zaburzeń budowy geologicznej górotworu.

EN

The paper presents the results of research on horizontal displacements of a number of densely distributed points in the area of underground mining exploitation of a coal seam. The geometry of the measurement system was a straight line segment of 49 points, stabilized at intervals of one meter. The analysis concerned the total vectors of horizontal displacement of points for the selected states of face advances in relation to the location of the observation line. The conducted research enabled tracking the development of the process of surface movement locally, under conditions of the advancing longwall panel excavation, giving the possibility of detecting irregular values of the indicator in the area of disturbances in the geological structure of the rock mass.

14

An Assessment of Selected Work Organisation Variants in an Underground Hard Coal Mine with Consideration to Unit Mining Costs

Magda Roman

Inżynieria Mineralna

|

2019

|

R. 21, nr 1

289--294

EN

The aim of the paper is to compare two forms of work organisation, the first of which assumes extending the mine’s operation from five to six days a week, and the other – implementing a continuous work organisation system. To illustrate this in terms of unit mining costs, a model hard coal mine was used. In addition to the current organisational solution, which serves as the starting point for comparative analysis, solutions were proposed to increase the degree of utilisation of the existing production potential, mainly with regard to technical means of production and human resources. The proposed solutions assume increasing the intensity of use of technical means of production on an annual basis by extending the annual working time of selected mining crews. For the comparative analysis, three variants of the mine’s operation in terms of the production organisation system were adopted. Under Variant I, treated as the baseline option, the current organisation of production is to be continued (5 days a week, Monday to Friday, excluding public holidays). Variant II provides for extending the working time of some mining crews to 6 days a week (from Monday to Saturday, excluding public holidays). Variant III assumes continuous operation for 7 days a week (excluding public holidays and several days for shaft inspections). Having adopted appropriate baseline assumptions for simulation calculations and a set of input data reflecting the characteristics of a specific mine, simulation calculations were performed and their results were used to carry out a comparative analysis of selected organisational solutions.

PL

Celem publikacji jest porównanie dwóch form organizacji pracy, z których pierwsza zakłada wydłużenie czasu pracy kopalni z pięciu do sześciu dni w tygodniu, a druga - wdrożenie systemu organizacji pracy ciągłej, na przykładzie pewnej, modelowej kopalni węgla kamiennego w aspekcie kształtowania się jednostkowych kosztów wydobycia. Obok aktualnego rozwiązania organizacyjnego, które stanowi punkt wyjścia dla analizy porównawczej, zaproponowano rozwiązania zmierzające do wzrostu stopnia wykorzystania posiadanego potencjału produkcyjnego w zakresie obejmującym przede wszystkim techniczne środki produkcji i zasoby ludzkie. Zaproponowane rozwiązania zakładają intensywniejsze wykorzystanie technicznych środków produkcji w skali roku poprzez wydłużenie rocznego czasu pracy niektórych załóg górniczych. Na potrzeby analizy porównawczej przyjęto trzy warianty funkcjonowania zakładu górniczego w aspekcie systemu organizacji produkcji. Wariant I, potraktowany jako wariant bazowy, zakłada dotychczasową organizację produkcji przez 5 dni w tygodniu (praca od poniedziałku do piątku, z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy). Wariant II zakłada wydłużenie czasu pracy niektórych załóg górniczych do 6 dni w tygodniu (praca od poniedziałku do soboty, z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy). Wariant III zakłada pracę ciągłą przez 7 dni w tygodniu (z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy i kilku dni przeznaczonych na przeglądy szybowe). Przyjmując odpowiednie założenia podstawowe do obliczeń symulacyjnych oraz zbiór danych wejściowych odpowiadających warunkom pewnego zakładu górniczego wykonano obliczenia symulacyjne, których wyniki użyto do analizy porównawczej wybranych rozwiązań organizacyjnych.

15

Risk-adjusted discount rate and its components in evaluating hard coal projects at the feasibility stage

Saługa Piotr W.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2019

|

T. 35, z. 3

63--74

EN

Because of the value of time, investors are interested in obtaining economic benefits rather early and at a highest return. But some investing opportunities, e.g. mineral projects, require from an investor to freeze their capital for several years. In exchange for this, they expect adequate remuneration for waiting, uncertainty and possible opportunities lost. This compensation is reflected in the level of interest rate they demand. Commonly used approach of project evaluation – the discounted cash flow analysis – uses this interest rate to determine present value of future cash flows. Mining investors should worry about project’s cash flows with greater assiduousness – especially about those arising in first years of the project lifetime. Having regard to the mining industry, this technique views a mineral deposit as complete production project where the base sources of uncertainty are future levels of economic-financial and technical parameters. Some of them are more risky than others – this paper tries to split apart and weigh their importance by the example of Polish hard coal projects at the feasibility study. The work has been performed with the sensitivity analysis of the internal rate of return. Calculations were made using the ‘bare bones’ assumption (on all the equity basis, constant money, after tax, flat price and constant operating costs), which creates a good reference and starting point for comparing other investment alternatives and for future investigations. The first part introduces with the discounting issue; in the following sections the paper presents data and methods used for spinning off risk components from the feasibility-stage discount rate and, in the end, some recommendations are presented.

PL

Z uwagi na znaczenie czynnika czasu inwestorzy zainteresowani są jak najszybszym uzyskiwaniem korzyści z możliwie największą stopą zwrotu. Niektóre jednak inwestycje mają charakter długoterminowy i wymagają od inwestorów zamrożenia środków kapitałowych na długie lata. W zamian za oczekiwanie, niepewność i utratę potencjalnych możliwości działania inwestorzy oczekują odpowiedniego wynagrodzenia. Wynagrodzenie to znajduje odzwierciedlenie w żądanym przez nich poziomie stopy procentowej. Powszechnie stosowana metodyka oceny projektów inwestycyjnych – analiza zdyskontowanych przepływów pieniężnych (DCF) – wykorzystuje tę stopę do aktualizacji wartości przyszłych przepływów pieniężnych. Metoda DCF postrzega złoże kopaliny jako pełny projekt produkcyjny, gdzie podstawowymi źródłami niepewności są parametry ekonomiczno-finansowe oraz geologiczno-techniczne. Jedne z nich są bardziej ryzykowne od innych – niniejszy artykuł próbuje je rozdzielić i zważyć ich znaczenie na przykładzie typowego projektu górniczego (węgla kamiennego) na etapie studium wykonalności. Postawione zadanie zrealizowano stosując analizę wrażliwości wewnętrznej stopy zwrotu (IRR). Obliczenia zrealizowane zostały przy założeniu bare bones (finansowanie wyłącznie kapitałem własnym, kalkulacje w pieniądzu stałym, po opodatkowaniu, stała cena i koszty przez cały okres istnienia) oznaczającym w tym przypadku „czysty” projekt stanowiący bazowy wariant odniesienia do wszelkich porównań i badań. Artykuł prezentuje dane i metody wykorzystane do rozwiązania problemu wyodrębnienia porcji ryzyka w ramach stopy dyskontowej, charakterystycznej dla etapu stadium wykonalności, oraz przedstawia zalecenia i rekomendacje w kontekście przyszłego zarządzania wdrożonym projektem.

16

Concept of using the heat pipes in the heat exchanger of diesel engine exhaust system intended for use in potentially explosive atmospheres

Lesiak Krzysztof, Brzeżański Marek, Prostański Dariusz

Combustion Engines

|

2019

|

R. 58, nr 2

127--131

EN

Limiting the temperature of exhaust gases to below 150°C is one of the necessary conditions for diesel engine to be used in a potentially explosive atmosphere. For this purpose heat exchangers are necessary to be used. This article presents the concept of exchanger in which heat pipes are used to transport thermal energy from the exhaust gases to the cooling medium.

17

Przyczyny wypadków elektrycznych z lat 2013–2017 w zakładach górniczych nadzorowanych przez OUG w Gliwicach

Gogolok Grzegorz, Jonda Anna

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2019

|

nr 3

16--21

PL

W artykule w ujęciu statystycznym przedstawiono wypadki elektryczne w górnictwie z ostatnich pięciu lat, dzieląc je na śmiertelne, zbiorowe i inne, uwzględniając wartości napięcia instalacji elektrycznych, przy których zaistniały, i sposób oddziaływania prądu elektrycznego na człowieka. Na podstawie wyników badań przebiegu wypadków z lat 2013–2017 w zakładach górniczych nadzorowanych przez Okręgowy Urząd Górniczy w Gliwicach omówiono także ich przyczyny.

EN

Between 2013-2017, there were 31 electrical accidents in the mining industry, including 20 arc burns and 11 electrical shocks. In mines supervised by the District Mining Office in Gliwice, there were 10 electrical accidents, 3 of which were electric shocks. Based on archival materials of the District Mining Office in Gliwice, it may be stated that 4 accidents occurred on the surface, while 6 in excavations. None of them was a group accident; only one accident involved a person who was not a person responsible for the supervision of electrical operations or an installation electrician. These accidents most often occurred during the determination of causes of or the removal of failures of electrical installations. Their main cause included performing live works as a result of a failure to follow work safety procedures and rules specified not only in regulations but also in maintenance and operating instructions of electrical equipment. It is worrying that work safety procedures and rules were not consciously followed by persons responsible for the supervision of electrical operations and installation electricians. This demonstrates that the undesirable safety culture of employees who handle electrical installations contributed to such accidents.

18

The state and conditions of the future functioning of hard coal mining in Poland

Tajduś Antoni, Turek Marian

Archives of Mining Sciences

|

2019

|

Vol. 64, no. 3

547--559

EN

The role of the hard coal mining sector in ensuring energy security of the country has been presented in the paper. An analysis of its current status was made based on the results obtained by the sector in 2017. Moreover, the determinants which are the precondition for further sustainable and efficient operation in the years to come have been defined.

PL

Zaprezentowano rolę sektora górnictwa węgla kamiennego w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego państwa. W oparciu o wyniki uzyskane przez sektor w 2017 roku dokonano analizy jego obecnego stanu oraz określono determinanty warunkujące dalsze trwałe efektywne funkcjonowanie w następnych latach.

19

Wkład Instytutu Zarządzania, Administracji i Logistyki Politechniki Śląskiej w rozwój specjalności ekonomika i organizacja górnictwa

Wodarski K.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2018

|

z. 125

201--212

PL

W artykule przedstawiono dorobek naukowy pracowników Instytutu Zarządzania, Administracji i Logistyki na Wydziale Organizacji i Zarządzania Politechniki Śląskiej osiągnięty w latach 1997-2018, dotyczący zagadnień wchodzących w zakres specjalności Ekonomika i Organizacja Górnictwa. Wskazano obszary, które były przedmiotem prowadzonych badań naukowych, a także wskazano na liczbę powstałych na ich podstawie publikacji naukowych oraz inne osiągnięcia.

EN

The article presents the scientific achievements of the employees of the Institute of Management, Administration and Logistics at the Faculty of Organization and Management of the Silesian University of Technology achieved in 1997-2018, and concerning the issues falling within the scope of the Economics and Mining Organization specialties. The areas that were the subject of scientific research were indicated, as well as the number of scientific publications and other achievements resulting from them.

20

Modele wspomagania decyzji dla poprawy ekonomiki i organizacji przedsiębiorstw górniczych i kopalń węgla kamiennego

Bijańska J., Wodarski K.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2018

|

z. 125

25--34

PL

W publikacji przedstawiono modele, które wspomagają podejmowanie decyzji w zakresie eksploatacji resztkowych złóż węgla kamiennego oraz w zakresie wyborów opcji strategicznych i programów działań dla kopalń wchodzących w skład przedsiębiorstw górniczych. Skoncentrowano się na opisie procesów badań naukowych, a w szczególności na uzyskanych w ich toku wynikach, które stanowią wkład naukowy do specjalności „Ekonomika i organizacja górnictwa”, a także mają praktyczne znaczenie dla poprawy ekonomiki i organizacji przedsiębiorstw górniczych i kopalń węgla kamiennego.

EN

The publication presents models that support decision-making in the area of mining of hard coal deposits and in the selection of strategic options and action programs for mines included in mining enterprises. The focus is on the description of scientific research processes, and in particular on the results obtained in their progress, which constitute a scientific contribution to the specialty "Economics and organization of mining", and have practical significance for improving the economics and organization of mining enterprises and hard coal mines.