Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Production Waste from Hard Coal Mining in the Light of Circular Economy

Tobór-Osadnik Katarzyna, Wyganowska Małgorzata, Kowal Barbara

Inżynieria Mineralna

|

2020

|

no. 1, vol. 1

223--230

EN

Mining plants are faced with the task of seeking image change with a positive economic result. Post-mining waste may be an opportunity for mining enterprises to implement the circular economy idea. In this article, the authors presented an overview of some of the most important waste, such as dumps, methane or mine waters. The analysis of the composition of brines obtained in the "Dębieńsko" Plant allowed the authors to formulate numerous conclusions for their new use. Air pollution and, at the same time, increased health-related needs of society open new opportunities for pro-ecological and recreational use of what has constituted the negative perception of the hard coal industry in Upper Silesia. The article proposes a number of solutions in this area.

PL

Zakłady górnicze stoją przed zadaniem poszukiwania zmiany wizerunku przy jednoczesnym dodatnim wyniku ekonomicznym. Odpady pokopalniane mogą stanowić szansę wdrożenia idei Circular Economy przez przedsiębiorstwa górnicze. W artykule autorki zaprezentowały przegląd kilku najważniejszych odpadów, takich jak hałdy, metan czy wody kopalniane. Analiza składu solanek uzyskiwanych w Zakładach „Debieńsko” pozwoliła sformułować liczne wnioski ich nowego wykorzystania. Zanieczyszczenie powietrza, a zarazem zwiększone potrzeby prozdrowotne społeczeństwa pozwalają sądzić, że otwierają się nowe możliwości proekologicznego i rekreacyjnego wykorzystania tego co do tej pory stanowiło o złym postrzeganiu przemysłu węgla kamiennego na Górnym Śląsku. W artykule zaproponowano szereg rozwiązań w tym obszarze.

2

Water Requirements of Bird Cherry (Padus avium Mill.)

Rolbiecki S., Stachowski P., Ptach W., Jagosz B., Kasperska-Wołowicz W., Figas A., Rolbiecki R., Grybauskiene V., Chmura K., Dobosz K.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2018

|

Tom 20, cz. 1

145--162

EN

Bird cherry (Padus avium Mill.) is a medicinal and ornamental plant. Its flowers, fruits and bark are used in herbal medicine. Bird cherry is planted in parks, along roads and also used in the landscape and reclamation plantations. The first three years after planting determines the seedling survival rate of introduced plants. During this period, the plants should have adequate soil moisture, which can be provided by the properly designed and operated irrigation system. The aim of the research was to assess the bird cherry water needs during the first three years after planting. As a measure of water requirements, the potential evapotranspiration (Etp) of the plants was applied. The modified for Polish conditions by Żakowicz (2010) Blaney-Criddle’s formula using the adjusted crop coefficients was applied. It was assumed that the growing season of plants starts on April 1 and ends on October 31. The estimates were carried out for five agro-climatic regions of Poland during the years 1981-2010. The rainfall deficiency (or excess) in the period from April to October was calculated based on the difference between the plants water needs (showed as Etp) and the precipitation totals. The average water requirements of bird cherry in all studied regions during the period of the highest water needs (July-August) were 233 mm. The highest water requirements (around 242 mm) in the period July-August occurred in the central-north-western and central-eastern regions. The lowest water requirements (227 mm) were noted in the north-eastern and south-eastern regions. In each decade of the long-term, a significant rising tendency of water needs in the period July-August by 5 mm was noted. During the years 1981-2010, the rainfall deficiency in the period July-August occurred in 29 years in the north-eastern and central-eastern regions, in 28 years in the central-north-western region, in 27 years in the south-western region and in 25 years in the south-eastern region. In all studied regions during the long-term, the increasing tendency of bird cherry water requirements during the growing season was noted. The temporal variability of bird cherry water needs, with the exception of the central-north-western region, was important for each region.

PL

Czeremcha zwyczajna (Padus avium Mill.), nazywana również czeremchą pospolitą, jest rośliną leczniczą i ozdobną. Jej kwiaty, owoce i kora są wykorzystywane w ziołolecznictwie. Bywa sadzona w parkach i przy drogach, a także stosowana w zadrzewieniach krajobrazowych i rekultywacyjnych. Decydującym o wysokiej udatności nasadzeń jest zwłaszcza okres pierwszych trzech lat po nasadzeniu roślin wprowadzanych na dany teren. Wymaga to zapewnienia wystarczającej ilości wody poprzez dobrze zaprogramowane nawodnienia. Celem podjętych badań była próba oszacowania potrzeb wodnych czeremchy zwyczajnej w pierwszych trzech latach po nasadzeniu. Jako miarę zapotrzebowania wody przez rośliny przyjęto ewapotranspirację potencjalną. Wykorzystano do tego celu, zmodyfikowany dla warunków Polski przez Żakowicza (2010), wzór Blaney-Criddle’a, z użyciem dostosowanych do niego współczynników roślinnych. Przyjęto, że sezon wegetacyjny czeremchy zwyczajnej rozpoczyna się 1 kwietnia a kończy 31 października. Obliczenia przeprowadzono dla różnych regionów agro-klimatycznych Polski w latach 1981-2010. Niedobory (lub nadmiary) opadów w okresie kwiecień-październik obliczono z różnicy pomiędzy potrzebami wodnymi czeremchy, wyrażonymi, jako Etp dla tego okresu, a sumą opadów atmosferycznych. Potrzeby wodne czeremchy w okresie jej największego zapotrzebowania na wodę (lipiec-sierpień) w 5 regionach Polski wyniosły 233 mm. Największe potrzeby wodne w lipcu i w sierpniu, wystąpiły w dwóch regionach Polaki: środkowo-północno-zachodnim i środkowo-wschodnim (około 242 mm). Najmniejsze potrzeby wodne (średnio 227 mm), stwierdzono w północno-wschodnim i południowo-wschodnim regionie Polski. W każdej dekadzie analizowanego wielolecia zaznaczyła się istotna tendencja wzrostu zapotrzebowania na wodę o 5 mm w okresie lipca i sierpnia. W badanym trzydziestoleciu, niedobory opadów w okresie lipiec-sierpień wystąpiły w 29 latach w regionach północno-wschodnim i środkowo-wschodnim, w regionie środkowo-północno-zachodnim w 28 latach, w południowo-zachodnim w 27 latach, a w południowo-wschodnim niedobory opadów wystąpiły w 25 latach. We wszystkich badanych regionach rozpatrywanego trzydziestolecia, zaznaczyła się tendencja do zwiększenia się potrzeb wodnych czeremchy w okresie wegetacji. Trend zmienności czasowej potrzeb wodnych był, z wyjątkiem regionu środkowo-północno-zachodniego, istotny w przypadku każdego regionu.

3

Współczesna rola hałd w krajobrazie Metropolii Ruhry

Chmielewska Marta

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2018

|

nr 40 (2)

163--186

PL

Hałdy stanowią integralną część krajobrazu kulturowego regionów poprzemysłowych rozwiniętych w oparciu o przemysł ciężki. Ich rola w krajobrazie ulegała jednak ewolucji. Jako formy sztuczne początkowo postrzegane były negatywnie, dopiero po czasie zaczęto doceniać ich walory. Celem artykułu było zbadanie roli jaką współcześnie pełnią hałdy w Metropolii Ruhry (Niemcy). Badania wykazały, że są one nie tylko ostoją zieleni w silnie zurbanizowanym regionie, oraz miejscem codziennej rekreacji jego mieszkańców, ale także dziedzictwem wartym ochrony w formie parków krajobrazowych i tematycznych, czy atrakcją turystyczną o zasięgu ponadregionalnym.

EN

Spoil tips are an integral part of the cultural landscape of post-industrial regions developed on the basis of heavy industry. Their role in the landscape, however, evolved. As artificial forms, they were initially perceived negatively, only after a while they began to appreciate their values. The aim of the paper was to examine the role that spoil tips play currently in the Ruhr Metropolis (Germany). Studies have shown that they are not only a mainstay of greenery in a strongly urbanized region, and a place of everyday recreation of its residents, but also a heritage worthy of protection in the form of landscape and thematic parks, or a tourist attraction of supra-regional scope.

4

Narażenie mieszkańców Zabrza na metale ciężkie emitowane z hałd poprzemysłowych

Piekut A., Krzysztofik L., Gut K.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

Vol. 19, nr 4

30--36

PL

Celem pracy była ocena pozażywieniowego narażenia mieszkańców Zabrza na metale ciężkie zawarte w odpadach pogórniczych i pohutniczych, składowanych na terenie tego miasta w postaci hałd. Próbki materiału odpadowego pobrane z pięciu hałd znajdujących się w Zabrzu, poddano analizie chemicznej na Cd, Pb, Zn, Hg, As, Ni, Cr, Cu. Wyniki analizy chemicznej posłużyły do szacunkowej oceny narażenia mieszkańców Zabrza, drogą pozażywieniową, na kadm, ołów i rtęć i stanowiły podstawę do oceny ryzyka zdrowotnego związanego z wtórnym pyleniem z hałd poprzemysłowych. Większość przebadanych próbek pobranych z hałd poprzemysłowych w Zabrzu (70%) wykazała stężenia metali ciężkich (As, Cd, Pb, Zn) przekraczające wielokrotnie najwyższe dopuszczalne wartości, przez co stanowić mogą istotne źródło narażenia mieszkańców miasta na te metale. Maksymalna wartość dopuszczalna stężenia przekroczona była 27-krotnie. Szacunkowa ocena narażenia mieszkańców Zabrza drogą pozażywieniową na Pb obecny w odpadach zgromadzonych na jednej z hałd wskazuje na istotne zagrożenie dla osób spacerujących lub biegających na tym terenie, w wyniku pylenia wtórnego powierzchni. Obecność wysokich stężeń metali w analizowanych próbach, zwłaszcza toksycznego i kancerogennego kadmu, ołowiu oraz arsenu, wskazuje na konieczność zabezpieczenia powierzchni hałd przed wtórnym pyleniem oraz wdrożenie innych działań prewencyjnych, zmniejszających narażenie mieszkańców Zabrza na metale ciężkie.

EN

The aim of the study was to assess the non-dietary exposure of Zabrze residents to the heavy metals contained in the post-mining waste stored in this city in the form of heaps. The samples of waste material taken from five heaps located in Zabrze, were subjected to the chemical analysis related to the Cd, Pb, Zn, Hg, As, Ni, Cr, and Cu content. The results of the chemical analysis were used to estimate the exposure of Zabrze residents by non-dietary ingestion to cadmium, lead and mercury and they were the basis for assessing the health risk associated with secondary dusting from post-industrial dumps. The vast majority (70%) of the tested samples taken from the industrial waste in Zabrze showed the concentrations of heavy metals (As, Cd, Pb, Zn) exceeding the highest acceptable values many times, which could constitute a significant source of exposure of the city residents to these metals. In the extreme case, the maximum admissible concentrations were exceeded 27 times. Estimation of the non-dietary exposure of Zabrze inhabitants to the Pb present in the waste collected on one of the dump indicates a significant risk for people walking or running on this area, as a result of secondary dusting. The presence of such high concentrations of heavy metals, especially very toxic and carcinogenic cadmium, lead and arsenic in the analyzed samples indicates the need to protect the surface of waste dumps from secondary dusting and to implement other preventive measures that reduce the exposure of Zabrze residents to heavy metals.

5

Frakcja 0-2 : przekleństwo czy szansa?

Skibiński T.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2017

|

nr 5

20--23

PL

Wiele kopalń zmaga się z rosnącymi trudnościami związanymi z wysokim punktem piaskowym w swoich złożach. Efektem tego są zalegające hałdy drobnego piasku. Jest rozwiązanie tego problemu.

6

L’ubietovskie hałdy miedziowe – świadkowie dziejów górnictwa w centralnej Słowacji

Wyrobek P., Sermet E., Musiał A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2017

|

R. 58, nr 3

49--55

PL

Rejon Bańskiej Bystrzycy kojarzony jest z górnictwem i hutnictwem rud miedzi i żelaza. Jednym z najważniejszych i najbogatszych złóż Cu regionu rudonośnego Ľubietová – Svätodušná było złoże Podlipa. Obecnie pozostałością po trwającej od XIII do XIX wieku eksploatacji złota, miedzi i żelaza są rozległe, częściowo już porośnięte lasem hałdy, przyciągające mineralogów, geologów, kolekcjonerów minerałów oraz rzesze turystów. Tradycje oraz pozostałości górnicze, atrakcje kulturowe, historyczne oraz naturalny potencjał tego obszaru przyczyniły się do włączenia go w granice utworzonego Bańskobystrzyckiego geoparku.

EN

The Banska Bystrzyca area is well known from mining and copper and iron ore metallurgy. One of the most important and the richest copper ore was Podlipa deposit, where the exploitation of Au, Cu and Fe ores was leaded from XIII to XIX century. At the present time the area of dump-fields is covered by woods. It attracts a lot of mineralogists, geologists, hotheads of different minerals and casual tourists. The tradition and post mining remains, cultural attractions, historical and natural potential of this area contribute to involving it to the Banska Bystrzyca geopark.

7

Fauna dżdżownic składowisk kopalni cynku i ołowiu

Okrutniak M., Grześ I. M., Bonczar Z.

Polish Journal for Sustainable Development

|

2015

|

T. 19

91--100

PL

Badano hałdy odpadów poflotacyjnych kopalni cynku i ołowiu „Trzebionka” i „Bolesław” w celu sprawdzenia czy będące w różnym stopniu rekultywacji hałdy są środowiskiem występowania dżdżownic oraz jaka jest ich różnorodność gatunkowa i biomasa. Odłów bezkręgowców przeprowadzono metodą formalinową w latach 2010 i 2011. Na hałdach „Trzebionka” i „Bolesław” stwierdzono występowanie odpowiednio 6 oraz 2 gatunków dżdżownic zaliczanych do pospolitych w kraju. Istotnie większą biomasę dżdżownic wykazano na hałdzie „Trzebionka”, co jest wynikiem pozytywnego wpływu obecności gatunku Lumbricus terrestris.

EN

The present study was conducted in the area of post flotation dumps contaminated with zinc and lead. The aim of the study was to test if the dumps being at different stage of reclamation are inhabited by earthworms and to asses their species diversity and biomass. Invertebrates were collected using Satchel’s method during the seasons 2010 and 2011. In the area of “Trzebionka” and “Bolesław” waste dumps 2 and 6 species of earthworms were found, respectively. Significantly higher biomass was found for “Trzebionka”, that can be explained by positive effect of Lumbricus terrestris.

8

Zamknięte i opuszczone obiekty unieszkodliwiania odpadów wydobywczych - metodyka inwentaryzacji i struktura bazy danych

Fajfer J., Krieger W., Rolka M.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2013

|

nr 85

23--27

PL

Eksploatacja złóż, jak również procesy wzbogacania kopalin były przyczyną powstawania odpadów wydobywczych, które (głównie w XIX i XX w. do lat dziewięćdziesiątych) deponowane były bez zabezpieczeń na składowiskach, hałdach czy też stawach osadowych. Obiekty te, zamknięte lub opuszczone, stwarzają potencjalne zagrożenie dla środowiska. Aby wyeliminować lub zminimalizować to zagrożenie opracowano — zgodnie z ustawą z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych— metodykę wykonania spisu zamkniętych i opuszczonych obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, która zawiera jednolite kryteria wykorzystywane do analizy obiektów, w aspekcie ich negatywnego oddziaływania na środowisko. Opracowano również szczegółowy wzór dokumentacji z weryfikacji terenowej w postaci bazy danych.

EN

Exploitation of mineral deposits, as well as their processes of minerals enrichment were the source of the extractive wastes deposited without protection in landfills, dumps or tailings ponds (mainly in the XIX and up to the 90s of XX century). These objects, closed or abandoned, pose a potential threat to the environment. To eliminate or minimize this threat the methodology for implementation of an inventory of closed and abandoned mining waste facilities was developed, in accordance with the Act of 10 July 2008 on mining waste. It includes uniform criteria used to analyze objects in terms of their environmental impact. Also a detailed design of verification documentation field in form of a database was developed.

9

Inwentaryzacja zamkniętych i opuszczonych obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych

Kostrz-Sikora P., Bliźniuk A., Fajfer J., Rolka M.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2013

|

nr 85

199--204

PL

W 2012 roku, na zlecenie Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, Państwowy Instytut Geologiczny-Państwowy Instytut Badawczy wykonał „Spis obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych oraz opuszczonych obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, które wywierają negatywny wpływ na środowisko". Inwentaryzacji poddano ogółem 368 obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, zwałowisk, hałd oraz osadników poflotacyjnych, w których deponowane były odpady z eksploatacji i przeróbki kopalin. Obiekty te zostały wytypowane na podstawie kryteriów opartych na założeniach wynikających z „Metodyki inwentaryzacji..." oraz z interpretacji obowiązujących uregulowań prawnych. Wymiernym efektem przeprowadzonych prac kameralnych, terenowych i technicznych było zgromadzenie informacji o każdym z obiektów w postaci indywidualnych kart inwentaryzacyjnych, scharakteryzowanie poszczególnych obiektów w układzie wojewódzkim i surowcowym oraz opracowanie elektronicznej bazy danych zawierającej zbiór kompletnych informacji dla poszczególnych obiektów, w tym także w zakresie ich oddziaływania na środowisko.

EN

In 2012, at the request of the Chief Inspectorate of Environmental Protection, Polish Geological Institute-National Research Institute made "List of closed mining waste facilities and abandoned mining waste facilities that have a negative impact on the environment". 368 mining waste facilities, stockpiles, dumps and floatation clarifiers where the waste of exploitation and processing of minerals was disposed, have been cataloged. These objects were chosen based on criteria adopted under assumptions of the „Methodology of inventory..." and on as a result of the interpretation of existing legislation. The tangible result of the office works, field works and technical works , was collection of information about each of the objects in the form of individual inventory card, with characteristics of individual objects in the voivodeship location system and raw materials and creation an electronic database containing the complete set of information for each object, including their impact on the environment.

10

Właściwości odpadów na hałdach górniczych węgla kamiennego w Nowej Rudzie w aspekcie ich biologicznej rekultywacji

Szopka K., Bogda A., Karczewska A., Gałka B., Wojtkowiak M., Pruchniewicz D.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2010

|

Nr 138 (18)

5-11

PL

Badano właściwości nieprzepalonego materiału odpadowego na hałdzie KWK Piast w Nowej Rudzie. Materiał wykazywał zbliżone właściwości w różnych częściach hałdy. Charakteryzował się dużą szkieletowością, znacznym udziałem węgla i obojętnym lub alkalicznym odczynem. Zasolenie mieściło się w klasie 0. Zawartości Pb, Zn i Cu były niskie. Nie stwierdzono istnienia czynników niekorzystnych dla rekultywacji.

EN

Examined were the properties of unburned waste rock on the mine spoil of the coal mine Piast in Nowa Ruda. Waste material was relatively homogeneous in various parts of the spoil. It contained high amounts of skeleton and residual coal, and its pH was neutral or alkaline. The salinity was in the class 0, and Pb, Zn, and Cu concentrations were low. Those properties should not negatively affect the process of reclamation.

11

Nature preserving formation technologies and further use of man-made massives at KMA-region

Galperin A. M., Egorova I. V., Kryuchkov A. V.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2008

|

T. 24, z. 3/1

353-361

EN

During the exploitation of iron-ore deposits at Kursk Magnetic Anomaly (KMA, Central Russia) considerable areas of fertile black earth zone should be withdrawn from the usage. Engineering-geological and hydrogeomechanical investigations of hydrofilled man-made massives (dumps and tailing dams) give information about their granular and mineral composition, as well as mechanical properties and consolidation grade of their sediments. Estimating bearing capacity of weak natural and hydrofilled foundations, it may be possible to place dumps of soft soils and rocks on them.

PL

Podczas eksploatacji złoża rudy żelaza w Kurskiej Anomalii Magnetycznej (KMA, Rosja Środkowa) znaczne powierzchnie żyznych czarnoziemów należało wycofać z użytkowania. Badania inżynieryjne, geologiczne i hydrogeomechaniczne uwodnionych masywów zbudowanych przez człowieka (hałdy i tamy odpadowe) ukazują informacje o ich ziarnistości i składzie mineralnym, jak również o właściwościach mechanicznych i stopniu zagęszczenia osadów. Po oszacowaniu nośności słabego naturalnego i uwodnionego podłoża możliwe będzie umieszczenie na nich hałd z gleb miękkich i skał.

12

Zastosowanie NMT w badaniach geologiczno-inżynierskich na przykładzie stawu osadowego i hałd byłych kopalni uranu

Koszela-Marek Ewa

Geologos

|

2007

|

Vol. 11

533--540

PL

Praca przedstawia zastosowanie i możliwości NMT w badaniach geologiczno-inżynierskich na przykładzie stawu osadowego w Kowarach i terenu hałd w Radoniowie, pozostałych po byłych kopalniach uranu. Obszary te charakteryzowały się dużym stopniem zdegradowania terenu i skomplikowaną budową geologiczno-inżynierską, wywołaną działalnością górniczą. Ważnym etapem prac było wprowadzenie do numerycznych modeli danych dotyczących morfologii terenu, wody podziemnej, warstw geologiczno-inżynierskich, hałd oraz wartości promieniowania jonizującego. Modele te pozwalają na generowanie wielu map tematycznych, między innymi map geologiczno-inżynierskich, a także przekrojów geologiczno-inżynierskich wzdłuż dowolnie wskazanej linii przekrojowej. Umożliwiają także dokonywanie wielu obliczeń potrzebnych do projektowania rekultywacji.

EN

In this paper the application and possibilities of DTM for geological engineering researches are presented. Both the tailing pond in Kowary and the region of dumps in Radoniów, which is the former uranium mines area are considered. The areas under consideration were characterized by a high grade of degradation and very complex geological composition due to mining activity. The most important task of examination was input of data into numerical models concerning morphology, ground waters, geological engineering layers, dumps and intensity of ionizing radiation. These models give possibilities to generate both geological engineering maps and geological cross sections along any line and direction. The numbers of calculations necessary for remediation designing may also be carried out.

13

Construction and geodetic observation of a gabion wall for preventive dump fire protection

Otto F., Stelling W.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2006

|

z. 271

173-185

EN

Paper presents construction and geodetic observation of Gabion Wall. Analyzed gabion wall is located on slope of dump. In the dump are storing coal refuse with content of coal about 20 percent. This coal is source of fire in dump. For fire protection arę using gabion wall described in this paper.

PL

Artykuł prezentuje konstrukcję i pomiary geodezyjne ściany gabionowej. Analizowana ściana zlokalizowana jest na zboczu hałdy zawierającej około 20% zawartości węgla. Węgiel zawarty w hałdzie może ulec zapaleniu. W celu przeciwdziałania zagrożeniu pożarowemu możliwe jest zastosowanie metody polegającej na zabudowaniu zbocza hałdy ścianą gabionową, co przedstawione zostało w artykule.

14

Górnicze środowiska antropogeniczne - obiekty obserwacji procesów geomorfologiczno--biologicznych (na przykładzie województwa śląskiego)

Molenda T.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2005

|

Vol. 111, nr 43

187-196

PL

W artykule przedstawiono procesy geomorfologiczne i biologiczne zachodzące w obrębie starych obiektów górniczych. Znalazły się wśród nich m.in. "Podziemia Tarnogórskie", zbiorniki wyrobiskowe i zapadliskowe, oraz różne składowiska odpadów górniczych. Wykazano, iż po zakończeniu eksploatacji kształtowanie tych obiektów przebiega na drodze naturalnych procesów morfogenetycznych i biologicznych. Stanowią więc one doskonały model do ich śledzenia oraz specyficzne laboratorium terenowe. W wyniku przebiegających procesów głównie biologicznych może dojść do powstania unikalnych ekosystemów o wysokiej różnorodności biotycznej. Część z nich ze względu na wyżej wspomniane walory została objęta różnymi formami ochrony.

EN

The article presents geomorphological and biological processes taking place on the areas of old raining objects. They are among others "Podziemia Tarnogórskie", exploitation and hollow water reservoirs and various deposits of mining wastes. It has been shown after the exploitation is finished shaping of such objects is submitted to natural morphogenic and biological processes. Therefore they are an ideal model to be observed and at the same time they are specific local laboratory. As the result of proceeding processes, mainly biological ones, some unique ecosystems of high biodiversity may form. Some of them, due to above mentioned qualities, have come within different types of protection.

15

Górnicza eksploatacja hałd odpadów pohutniczych

Mikoś T., Stewarski E.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2003

|

nr 5

37-38

PL

Zagospodarowanie surowców wtórnych wywołuje tendencje do wykorzystywania również żużli z hut i stalowni. Miliony ton odpadów, stają się obecnie cennymi surowcami w różnych działach gospodarki. Eksploatacja wysokich hałd żużlowych wymaga skupienia uwagi na górniczo-geotechnicznych uwarunkowaniach bezpiecznego prowadzenia wyrobisk eksploatacyjnych.

EN

Developing of secondary raw material causes trends to use blastfurnice and steel slag. In our country accumulated milions tons of needless wastes formerly, become valuable raw materials in different sections of economies presently. Geotechnical knowledge about behavior of slag slope creates a content of this paper.

16

Możliwości wykorzystania odpadów pohutniczych z hałd Niecki Bytomskiej dla potrzeb robót inżynieryjnych i drogowych.

Chycki A., Sobierajski S., Gramała J., Kubacz N.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2001

|

R. 46, nr 12

615-620

PL

Przedstawiono wyniki niektórych badań odpadów procesu hutniczego, zgromadzonych na zwałowiskach rejonu bytomskiego, pod kątem wykorzystania ich dla potrzeb robót inżynieryjnych a także budownictwa drogowego.

EN

The paper presents results of some studies of the metallurgic discards, accumulated on the dumping grounds of the Bytom-region, for their utilization in engineering and road works.

17

Wykorzystanie zmodernizowanych kombajnów chodnikowych poza kopalniami węgla kamiennego

Gzyl W.

Maszyny Górnicze

|

2000

|

R. 18, nr 4

61-64

PL

Przedstawiono przykłady zastosowania odpowiednio zmodernizowanych kombajnów chodnikowych RO-10OK do urabiania skał w kopalniach odkrywkowych. Opisano również wykorzystanie kombajnu AM-50 do: urabiania hałd kopalnianych, urabiania piasków kwarcowych oraz drążenia garaży podziemnych.

EN

The examples of use of suitably modernized RO-100K roadheaders for rock breaking in open cast mines, have been presented. The use of AM-50 roadheader for exploiting mine dumps, for silica sands mining and for underground driving of garages, have been described.