Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Pierwiastki ziem rzadkich (REE) w wodach powierzchniowych i podziemnych Polski na tle innych krajów Europy

Wysocka I. A., Porowski A., Rogowska A. M., Kaczor-Kurzawa D.

Przegląd Geologiczny

|

2018

|

Vol. 66, nr 11

692--705

EN

This article is focused on the aspects related to the occurrence and the behavior of REE in hydrosphere. Particular attention is given to the natural waters of Europe including Poland. The data shown in this work are based on the studies and discussions published elsewhere, as well as on own investigations of REE concentrations in the natural waters of Poland (ground- and surface waters). The aim of this article is to present information on REE in different types of waters (ocean, ground- and surface waters). Potential sources of REE in the selected waters and factors affecting their concentrations and distribution patterns (signatures) are discussed. The input of REE originating from human activity is indicated and some examples of anthropogenic factors are presented. Additionally, some general information on natural REE abundances in various environmental compartments and their applications in the industry are provided. The potential influence of some major components on determination of europium content in water samples during measurements by mass spectrometry is also explained.

2

Wstępny monitoring poziomów wód powierzchniowych oraz gruntowych w wybranych małych zbiornikach wodnych na terenach rolniczych

Ligocka K.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

Vol. 19, nr 1

36--43

PL

Celem podjętych badań był wstępny monitoring poziomów wód gruntowych oraz powierzchniowych na terenach rolniczych. Dla zrealizowania postawionego celu wytypowano oczka wodne na terenach rolniczych. Badania prowadzono od 2015 do 2017 roku w następujących miesiącach: od marca do października. W okresie badań wykonywano pomiary poziomów wód powierzchniowych oraz wód gruntowych. Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, iż w szczególności poziom wód powierzchniowych analizowanych obiektów, pomimo zbliżonych sum opadów z roku na rok, ulegał obniżeniu. W szczególności oczka nr 2 i 3 zmniejszyły swoje powierzchnie. Poziomy wód powierzchniowych i gruntowych w okresie badań różniły się istotnie statystycznie w poszczególnych miesiącach.

EN

Studies were aimed to perform an initial monitoring of ground- and surface water levels in the agricultural areas. In order to reach this goal, ponds in the agricultural areas were chosen. The studies were performed in March and October of each year from 2015 to 2017. During studies, the measurements of surface- and ground water levels were carried out. On the basis of the obtained results, it can be stated that especially the water surface levels, despite similar precipitation levels, were reduced. Particularly, the surfaces of pond no 2 and 3 were reduced. The surface- and ground water levels were statistically significantly varied in the research period.

3

Dynamika stężenia składników biogennych w wodach gruntowych na terenach z różnymi uprawami

Smoroń S., Pietrzak S.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2016

|

T. 16, z. 2

99--112

PL

W ramach programu wieloletniego realizowanego w Instytucie Technologiczno-Przyrodniczym (PW działanie 1.3) prowadzono monitoring jakości wód gruntowych pod różnymi uprawami polowymi na obszarach lessowych Małopolski, począwszy od 04.2012 r. Analizowano wody gruntowe na terenach objętych intensywną uprawą warzyw, umiarkowanie nawożonymi zbożami oraz słabo nawożonymi i nienawożonymi łąkami trwałymi. Celem pracy było określenie dynamiki stężenia składników biogennych (N-NO3 , N-NH4 i P-PO4) w poszczególnych porach roku w latach 2012–2014. Uwzględniono również potas jako składnik podstawowego nawożenia mineralnego. W uprawie warzyw stosowano wysoki poziom nawożenia NPK (4 obiekty): 110–160 kg N; 70– 90 kg P2O5 oraz 80–100 kg K2O∙ha-1 . Uprawy zbożowe nawożono mniejszą ilością składników, odpowiednio: 60–80; 30–40 i 60–80 kg∙ha-1 . Z dwóch obiektów łąkowych na jednym stosowano tylko obornik w dawce 10 Mg∙ha-1 co trzy lata. Na podstawie wyników analiz chemicznych stwierdzono, że w wodach gruntowych pod uprawami warzyw stężenie N-NO3 było największe. Zwiększone stężenie tej formy azotu obserwowano najczęściej w okresie wiosennym, a najmniejsze w letnim. Wody te odpowiadały najczęściej V klasie jakości i były zagrożone lub zanieczyszczone azotanami ze źródeł rolniczych. Pod uprawami zbożowymi i łąkami jakość wód gruntowych była zdecydowanie lepsza i stężenie N-NO3 odpowiadało I–III klasie. Jedną z przyczyn dużego zróżnicowania stężenia tego składnika w wodach na terenach pod uprawą warzyw może być brak okrywy roślinnej w okresie jesiennozimowym, co sprzyja wymywaniu go z gleby. Stężenie pozostałych składników w wodzie z poszczególnych punktów pobierania odpowiadało I–III klasie jakości wód wgłębnych.

EN

The long-term programme implemented by the Institute of Technology and Life Sciences (P.W. activity 1.3) began in April 2012. Monitoring of groundwater quality was carried out in the Malopolska loess areas for different field crops. The groundwater was analysed in the areas covered by the intensive cultivation of vegetables, moderately fertilized cereals and poorly fertilized and nonfertilized permanent meadows. The objective of the study was to determine concentration dynamics of the nutrients (NO3-N, NH4-N and PO4-P) at various times of the year for the period of 2012–2014. Also potassium was included, as a component of basic fertilization. In the vegetable cultivation, high NPK fertilization level was applied in the 4 sites, and doses per hectare were: 110–160 kg N, 70–90 kg P2O5 and 80–100 kg K2O. Fertilization of cereal crops was smaller and amounted respectively: 60–80; 30–40; 60–80 kg per hectare. With two meadow sites, only in the one site, manure was applied every three years at the rate of 10 Mg∙ha-1 . Based on the results of the chemical analyzes, it was found that NO3-N concentration was greatest in groundwater under vegetable crops. Increased concentration of this nitrogen form was observed most frequently in the spring and the smaller in the summer. These waters are the most frequently corresponded to V-class quality and have been threatened or polluted by nitrates from the agricultural sources. In the case of cereal crops and grasslands, water quality was much better and the concentration of NO3-N corresponds to I–III class. One of the reasons of very different concentration of this compound in the vegetable cultivation, may be the lack of plant cover in the autumn and winter, which favours the leaching the chemicals from the soil. The concentration of the remaining components from particular sampling points, corresponds to I–III class of the groundwater quality.

4

Dopływy wody do olkuskich kopalń rud cynku i ołowiu w ujęciu historycznym

Motyka J., Adamczyk Z., Juśko K.

Przegląd Górniczy

|

2016

|

T. 72, nr 6

49--58

PL

Złoża rud cynku i ołowiu w rejonie olkuskim zalegają w węglanowych skałach triasowych, tworzących zbiornik wód podziemnych typu porowo-szczelinowo-krasowego. Dopływy do wyrobisk górniczych, drążonych w takich skałach są zazwyczaj bardzo duże. Początki drenażu górniczego omawianych złóż sięgają XV wieku, kiedy wykonano odwadniające je sztolnie. Sumaryczny dopływ wody do tych sztolni sięgał około 100 m3/min. Sztolnie przestały odwadniać górotwór w drugiej połowie XX wieku, po przejęciu wody przez kopalnie „Bolesław”, „Olkusz” i „Pomorzany” na poziomach odwadniających odpowiednio 60, 100 i 130 m poniżej powierzchni terenu. Aktualnie odwadniane jest także złoże „Olkusz-Podpoziom” na głębokości około 130 m. Maksymalne dopływy wody do wyrobisk tych kopalń mieściły się w przedziale od około 30 m3/min (złoże „Olkusz-Podpoziom”) do około 300 m3/min (kopalnia „Pomorzany”). Wielkości dopływów wody do olkuskich kopalń rud cynku i ołowiu są uwarunkowane przede wszystkim charakterem skał otaczających. Zmienność dopływów wody do poszczególnych kopalń zależy od stadium ich rozwoju oraz od wzajemnego wpływu. Wyrobiska odwadniające najgłębszej kopalni „Pomorzany” przejęły większość dopływu wody do kopalni „Bolesław” i niewielką część wody dopływającej do kopalni „Olkusz”, a odwadniane złoża „Olkusz-Podpoziom” zredukowały niemal do połowy dopływ wody do kopalni „Olkusz”. Wielkość dopływu wody zależy także od wysokości opadów atmosferycznych, ale jest to widoczne w przypadku zjawisk ekstremalnych.

EN

Zinc and lead ore deposits in the Olkusz region cover carbonate triassic rocks, which form the ground water reservoir of the porous-fissured-karst type. Inflows to the excavations carved in this kind of rocks are usually very large. The beginnings of the mining drainage are dated back to the XV century, when draining adits were created. The cumulative inflow of water to the adits reached about 100 m3/min. The adits stopped to perform their draining function in the second half of the XX century, after the water was taken over by “Bolesław”, “Olkusz” and “Pomorzany” mines on the drainage levels of 60, 100 i 130m below the ground surface. Currently, also the “Olkusz-Podpoziom” deposit is being drained on the depth of about 130m. The critical inflows to these excavations were in the range from about 30 m3/min (“Olkusz-Podpoziom deposit”) to about 300 m3/min (“Pomorzany” mine). The size of inflows to the zinc and lead ore mines in the Olkusz region is conditioned in the first place by the nature of the surrounding rocks. The variability of water inflows to the mines is dependent on the phase of their development and their mutual influences. Drain workings of the deepest mine “Pomorzany” have captured most of the water flow to the “Bolesław” mine and a small part of water flow to the “Olkusz” mine. Drainage of the “Olkusz-Podpoziom” deposit has reduced almost by half the water inflow to the “Olkusz” mine. The size of water inflow depends also on the amount of the precipitation, but it is noticeable in the case of extreme weather phenomena.

5

Fosforany w wodach gruntowych na terenach zajmowanych przez użytki zielone w Polsce

Pietrzak S.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2015

|

T. 15, z. 3

89--100

PL

W pracy zaprezentowano wyniki badań stężenia fosforu fosforanowego w wodach gruntowych spod użytków zielonych w Polsce. Badania przeprowadzono w latach 2008–2011 w ramach systemu monitoringu gleby i wody na terenach zajmowanych przez użytki zielone, prowadzonego przez Krajową Stację Chemiczno-Rolniczą i podlegające jej okręgowe stacje we współpracy z Instytutem Technologiczno-Przyrodniczym w Falentach. Stwierdzono w szczególności, że: 1) średnie roczne stężenie P-PO4 w wodzie gruntowej spod użytków zielonych kształtowało się w granicach 0,19–0,29 mg•dm-3 w okresie wiosennym i 0,28–0,62 mg•dm-3 w okresie jesiennym; 2) każdego roku badań w okresie jesiennym zawsze występowało większe średnie roczne stężenie P-PO4 w próbkach wody niż w okresie wiosennym; 3) ze względu na stężenie fosforu fosforanowego, jakość wody w ok. 80–86% punktów monitoringu w okresach wiosennych i w przybliżeniu w 76–82% punktów monitoringu w okresach jesiennych spełniała kryteria klas jakości wód podziemnych od I do III (obejmują wody odznaczające się dobrym stanem chemicznym); 4) stężenie P-PO4 w wodach gruntowych było zróżnicowane w zależności od kategorii agronomicznej gleby, formy wykorzystania użytku zielonego, rodzaju punktu monitoringu i odczynu gleby; 5) stosunkowo największe stężenie P-PO4 występowało w wodach gruntowych związanych z glebami bardzo lekkimi i ciężkimi, z pastwiskami, w dużej mierze także z glebami o odczynie lekko kwaśnym oraz w wodzie gruntowej odprowadzanej drenami.

EN

The paper presents results of studies on phosphate-phosphorus concentrations in ground water under grasslands in Poland. Studies were made in the years 2008–2011 within the soil and water monitoring programme in areas occupied by grasslands carried out by the Country Chemical and Agricultural Station (CCAS) and subordinate regional stations in cooperation with the Institute of Technology and Life Sciences in Falenty. It was found that: 1) annual mean concentrations of P-PO4 in ground water from under grasslands varied between 0.19 and 0.29 mg•dm-3 in spring and between 0.28 and 0.62 mg•dm-3 in autumn, 2) autumn concentrations of phosphates were always higher than the spring ones every year, 3) as for phosphate concentrations, 80–86% of spring samples and 76–82% of autumn samples met criteria of the first to third class of ground water quality (corresponding to waters of good chemical status), 4) phosphate concentrations varied in relation to agronomic soil category, grassland utilisation, sampling site and soil pH 5) relatively high concentrations of P-PO4 were noted in ground waters from light and heavy soils, under pastures and largely in soils of slightly acidic pH and in drained waters.

6

Zależność kosztów eksploatacji stacji uzdatniania wody podziemnej w Suwałkach od jej wydajności

Skoczko I., Miłaszewski R., Kisło A., Zadrożna S.

Ekonomia i Środowisko

|

2015

|

nr 3

137--144

EN

The objective of the article was to define a mathematical model for the relationship between the unit costs of operating an underground water treatment plant and its capacity. This model was formulated on the example of the underground water treatment station in Suwałki, Poland. The station is also described in the article. The article discusses the theoretical and practical basis for determining this relationship. Mathematical models for this relationship were established for the years 2010, 2011 and 2012. They show that the unit operating costs decrease with an increasing capacity. The relationships discussed in the article may be used as indicatory guidelines when designing a groundwater treatment plant of similar capacity and technology.

7

Kształtowanie się stanów wód w dolinie Narwi na granicy Narwiańskiego Parku Narodowego i w jego strefie buforowej

Kowalewski Z., Stankiewicz J., Kierasiński B.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2014

|

T. 14, z. 1

27--40

PL

Celem pracy jest porównanie położenia zwierciadła wody w części doliny Narwi przed regulacją jej koryta 1966 r. oraz po regulacji w 1993 r. i 2012 r. Dotyczy to dolnej części Narwiańskiego Parku Narodowego i niżej położonej strefy buforowej. Na tym tle przedstawiono problematykę gospodarowania wodą w tym rejonie, uwzględniając zarówno potrzeby ochrony środowiska, jak i częściowe użytkowanie doliny w strefie buforowej. Analizowano wyniki pomiarów w piezometrach, na wodowskazach oraz z wykorzystaniem profesjonalnego odbiornika GPS. Poziomy wód przedstawiono w postaci map hydroizohips oraz w wybranych przekrojach. Mimo zastosowania różnych środków zaradczych ograniczających niekorzystne oddziaływanie uregulowanego odcinka rzeki na obszar Narwiańskiego Parku Narodowego, nadal występują trudności z utrzymaniem wysokiego poziomu wód gruntowych, szczególnie w okresach braku opadów. W pracy podano zakres niezbędnych działań technicznych warunkujących osiągnięcie stabilizacji warunków wodnych. Najważniejsze jest utrzymanie piętrzenia na jazie Rzędziany na rzędnej 110,70 m n.p.m., najlepiej przez cały rok, oraz wykonanie dodatkowych progów piętrzących między jazami Rzędziany i Babino.

EN

The aim of this study was to compare the variations of water table level in part of the Narew River valley before the river bed regulation in 1966 and after regulation in 1993 and 2012. The study covered the lower part of the Narwiański National Park and its buffer zone. Measurements were made in piezometers and water gauges and with the use of professional GPS device. Water table levels were presented on maps of hydro isohypses in selected cross-sections. Despite implementation of various measures to limit negative impact of the regulated river section in the Narwiański National Park, it is still difficult to maintain high ground water table level, particularly in rain-free periods. Problem of water management in the region was outlined in relation to necessary fulfillment of the environmental protection and land use requirements in particular parts of the buffer zone. The scope was defined of necessary technical measures that need to be implemented to stabilize water conditions. Maintaining water level at Rzędziany gauge equal to 110.70 m a.s.l., preferably for the whole year, and construction of additional barrage between Rzędziany and Babino are the most important tasks for the future.

8

Metoda oceny zagrożenia ujęć wód podziemnych

Rak J. R., Boryczko K.

Instal

|

2013

|

nr 5

64-66

PL

Praca przedstawia propozycje metody oceny zagrożenia ujęć wody podziemnej. W metodzie uwzględniono 8 czynników posiadających decydujący wpływ na przedostanie się zanieczyszczeń z powierzchni terenu do wód podziemnych, tj. głębokość zwierciadła wody podziemnej od powierzchni terenu, wysokość infiltracyjnego zasilania wód podziemnych, grunty budujące warstwę wodonośną, rodzaj gleby ze względu na układ granulometryczny, nachylenie powierzchni terenu, charakterystyka strefy aeracji, wodoprzepuszczalność warstwy wodonośnej, gęstość zaludnienia. Metoda może być stosowana na niewielkich wydzielonych obszarach podlegających ocenie, jak i na obszarach większych jak np. zlewnia, powiat, gmina, zespół gmin. Celem pracy jest opracowanie jakościowo-ilościowej metody oceny podatności ujęć wody podziemnej na zagrożenia związane z przedostaniem się zanieczyszczeń z powierzchni terenu. Skale punktowe poszczególnych czynników przyjęto od 1 do 10, a rozpatrywanym 8 czynnikom przypisano odpowiednie wagi. W ten sposób uzyskano możliwość wymiernej oceny stopnia zagrożenia ujęć wód podziemnych zanieczyszczeniami z powierzchni terenu.

EN

The paper presents proposals for hazard assessment method of underground water intakes. The method takes into account eight factors that have crucial impact on the entry of contaminants from the surface to groundwater, ie. depth to groundwater, recharge net, aquifer media, soil media, topography, impact of vadose zone, conductivity of the aquifer, density. The method can be applied to small isolated areas, as well as to larger areas such as watershed, county, municipality, group of municipalities. Aim of this study is to develop a qualitative and quantitative methods to assess vulnerability of underground water intakes on the risks associated with the entry of contaminants from the surface. Point scales of the individual factor were adopted from 1 to 10 and eight factors were assigned the appropriate weight. The method gives the opportunity for a hazard assessment of pollution of underground water intakes from the surface.

9

Wpływ składowiska odpadów na środowisko naturalne w Międzyzdrojach

Daniszewski P., Draszawka-Bołzan B.

International Letters of Chemistry, Physics and Astronomy

|

2012

|

Vol. 3

67-72

PL

Wytwarzanie odpadów jest nieodłącznym elementem działalności bytowo - gospodarczej człowieka. W Polsce najbardziej rozpowszechniony jest system zarządzania typowo ekstensywny, to dlatego, ponieważ odpady są prawie w całości składowane na składowiskach odpadów. W czasie eksploatacji składowiska odpadów komunalnych oddziałują one na poszczególne elementy środowiska przyrodniczego tj.: powietrze, glebę, wody, rośliny i zwierzęta. Celem badań była ocena oddziaływania składowiska odpadów w Międzyzdrojach na środowisko naturalne. Ocenę stanu wód podziemnych w rejonie składowiska wykonano na podstawie wyników badan monitoringowych. Badania obejmowały pomiar pH, przewodnictwa elektronicznego właściwego, ogólny węgiel organiczny (OWO), sumę wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) oraz zawartość rtęci (Hg).

EN

Waste is inseparable element of human activity. In Poland, the system of it's management is typically extensive because waste is almost entirely deposited in landfills. Landfilling is the oldest method of waste management, but it is also the least desirable method of its neutralization. During the operations of communal waste landfilling, the waste affects particular elements of environment such as air, soil, water, plants and animals. The aim of conducted researches was to assess the waste disposal sites, which were differentiated by the composition of deposited wastes, on the environment of Grodnu waters and soils properties. They covered the measurements of pH, electrolytic conductivity, Total organic carbon (TOC), cyclic aromatic hydrocarbons (CAH) as well as the determination of heavy metals (Hg).

10

Wpływ składowisk odpadów komunalnych na jakość wód podziemnych i właściwości gleb

Wiater J.

Inżynieria Ekologiczna

|

2011

|

Nr 26

133-146

PL

Celem badań była ocena oddziaływania dwóch składowisk odpadów różniących się składem deponowanych odpadów na środowisko wód podziemnych i otaczających gleb. Badania przeprowadzono na dwóch składowiskach odbierających odpady po oddzieleniu substancji organicznej w Suwałkach i odpady mieszane w Czerwonym Borze (składowisko dla miasta Zambrów i okolicznych gmin). Ocenę stanu wód podziemnych w rejonie składowisk wykonano na podstawie wyników badań monitoringowych otrzymanych z obu zakładów utylizacji odpadów. Obejmuje on pomiar pH, przewodnictwa elektronicznego właściwego (PEW), ogólny węgiel organiczny (OWO), sumę wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) oraz zawartość metali ciężkich: cynk (Zn), miedź (Cu), ołów (Pb), kadm (Cd), chrom (Cr), rtęć (Hg).Próby glebowe zostały pobrane w 2009 r., kolejno z trzech miejsc, oddalonych od składowiska w odległości: w pobliżu składowiska, 50 m i 100 m za składowiskiem. Z każdego miejsca pobrano próbki z głębokości 0-20 cm, 20-30 cm, 30-50 cm.. W próbkach gleb oznaczono zawartość węgla, żelaza, manganu , ołowiu, cynku, miedzi, kadmu i niklu. Stwierdzono, że jakość wód podziemnych z piezometrów kontrolnych składowisk odpadów komunalnych zależała od rodzaju deponowanych odpadów. Wody z Czerwonego Boru zawierały więcej węgla i WWA niż wody z Suwałk, a w przypadku wartości przewodności elektrolitycznej było odwrotnie. Stężenie metali ciężkich w badanych wodach było niskie z wyjątkiem miedzi w wodach z Czerwonego Boru, w których stwierdzono wartość przekraczają normę klasy pierwszej. Nie udowodniono jednoznacznego wpływu składowisk odpadów na wzrost zawartości metali ciężkich w pobliskich glebach. Wyjątkiem była miedź w glebach z Suwałk w których stwierdzono podwyższoną jej zawartością. W glebach z Czerwonego Boru stwierdzono podwyższoną zawartość cynku. Przemieszczanie się metali w głąb gleby zależało głównie od jej odczynu i składu granulometrycznego gleb otaczających składowiska.Nowoczesne składowiska odpadów posiadające uszczelnienie w postaci geomembrany skutecznie ograniczają odpływ z nich odcieków do wód podziemnych i otaczających gleb. Dalsze działania w celu segregowania odpadów mogą wyeliminować negatywny wpływ składowisk odpadów na środowisko.

EN

The aim of conducted researches was the assessment of two waste disposal sites, which were differentiated by the composition of deposited wastes, on the environment of ground waters and soils properties. The researches were done on two waste dumping sites taking wastes after separating organic matter in Suwalki and mixed wastes in Red Forrest (wastes dumping site for the town of Zambrów and neighbouring districts). It covers the pH measurement, electrolytic conductivity, total organic carbon (TOC), WWA and the determination of heavy metals like zinc (Zn), copper (Cu), lead (Pb), cadmium (Cd), chromium (Cr) and mercury (Hg). The soil samples were taken in 2009, in three places situated near the waste disposal sites and later in the distance of: 50 m and 100 m behind the waste disposal sites. From every place there were taken samples in three depths of 0-20 cm, 20-30 cm, 30-50 cm. In soil samples there was determined the content of carbon, iron, manganese, lead, zinc, copper, cadmium and nickel. There was stated that the quality of ground waters from controlling piezometres of waste disposal sites was determined by the types of deposited wastes. Waters from Red Forrest had more carbon and WWA than waters from Suwalki, and in case of electrolytic conductivity the relation was the opposite. The concentration of heavy metals in analysed waters was low, except of copper in waters of Red Forrest, in which the value exceeded the norm of first class. There was not proved the evident influence of waste disposal sites on the increase of heavy metals content in neighbouring soils. The exception was copper in soils from Suwalki, in which its high content was observed. The migration of metals into the depth of soil depended mainly on its reaction and glanulometric composition of soils in the surrounding of waste disposal site. The modern waste disposal sites having cleavage in the form of geomembrane, effectively limit the outflow of wastes to the ground waters and neighbouring soils. Further actions which are taken in order to segregate wastes, can eliminate negative effect of waste disposal sites on the environment.

11

Variability of groundwater table, atmospheric precipitation and temperature in swamp habitats of the Zielonka Forest Landscape Park

Grajewski S., Okoński B., Boczoń A.

Journal of Water and Land Development

|

2009

|

no. 13a

85-101

EN

Results of a study carried out in the Zielonka Forest Landscape Park (central Wielkopolska, middle part of the Warta River catchment) are presented in this paper. The park includes part of a large (15 thousand ha) forest complex called Zielonka Forest. The name pertains to relatively large and dense forest area with small agricultural enclaves situated c. 8 km north-east of Poznań. Park's landscape of the young glacial type, Pleistocene and Holocene formations, was formed as a result of the Poznań stage of the Baltic glaciation. Dominating habitat types in the park are: fresh mixed deciduous forest (58%), fresh mixed coniferous forest (25%), fresh broadleaved forest (10%), alder and ash-alder swamp forests (4%). Analysis of thermal conditions and precipitations was performed for the years 2002-2007 and compared with long-term data from 1987-2007. Annual mean air temperature in the hydrologic year 2003 was lower by 10% than the long-term mean while in the years 2007, 2006 and 2002 it was higher by 29,9 and 8%, respectively. Low air temperature in the year 2003 was the effect of cold winter. In the summer half-year the temperature was definitely above the mean. Hydrologic year 2003 was the coldest but also the driest (64% of the long-term mean) year in the study period. Variability of ground water tables in swamp habitats was measured in the hydrologic years 2002-2007. During this period the ground water table depth varied from 38 to 181 cm below ground. Mean lowest stages (116 cm below ground) were noted in the hydrologic year 2006 (with the minimum level of 52 cm and maximum 178 cm below ground). The lowest ground water table (181 cm below ground) was, however, noted in 2003 in an experimental plot of the division 85f. The year 2003 was also characteristic for the largest annual amplitude of ground water depths. Obtained results confirm the decisive effect of air temperatures and sums of atmospheric precipitation on ground water table depth in forest swamp habitats. Surprisingly, there was no expected difference in the ground water depth between hydrologic years of extremely different atmospheric precipitations. Smaller variability of ground water level with increasing depth known from the literature was not confirmed either.

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań prowadzonych na terenie Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka, położonego w centralnej części Wielkopolski i w środkowej części dorzecza Warty. Park obejmuje część dużego (ok. 15 tys. ha) kompleksu leśnego, jakim jest Puszcza Zielonka. Nazwą tą przyjęto określać stosunkowo rozległy, zwarty teren leśny z niewielkimi enklawami rolniczymi, leżący ok. 8 km na północny wschód od granic Poznania. Krajobraz parku typu młodoglacjalnego, formacji plejstoceńskiej oraz holoceńskiej ukształtowany został w wyniku działania poznańskiego stadiału zlodowacenia bałtyckiego. Dominującymi typami siedliskowymi lasu na terenie Parku są: las mieszany świeży (58%), bór mieszany świeży (25%), las świeży (10%) oraz olsy (4%). Analiza warunków termiczno-pluwialnych przeprowadzona została dla lat hydrologicznych 2002-2007 na tle wielolecia 1987-2007. Średnia roczna temperatura powietrza w roku hydrologicznym 2003 była niższa od średniej z wielolecia (1987-2007) o 10%, natomiast w latach 2007, 2006 i 2002 była wyższa odpowiednio o 29, 9 i 8%. Biorąc pod uwagę półrocza hydrologiczne, należy zwrócić uwagę, że niska temperatura powietrza w 2003 r. była wynikiem chłodnej zimy. W półroczu letnim temperatura utrzymywała się zdecydowanie powyżej średniej. W rozpatrywanym okresie badawczym rok hydrologiczny 2003 okazał się nie tylko jednym z najzimniejszych, ale również najsuchszym rokiem wielolecia 1987-2007 (64% średniej wieloletniej). Zmienność stanów wód gruntowych w siedliskach bagiennych mierzono w latach hydrologicznych 2002-2007. W tym okresie głębokość zalegania wód gruntowych wynosiła od 38 do 181 cm p.p.t. Średnio najniższe stany (116 cm p.p.t.) zaobserwowano w roku hydrologicznym 2006 (minimalny stan 52, maksymalny 178 cm p.p.t.). Jednak najniższy stan wody gruntowej odnotowano w 2003 r. na powierzchni doświadczalnej zlokalizowanej w oddziale 85f (181 cm p.p.t.). Rok 2003 wyróżnił się również największą roczną amplitudą stanów wód gruntowych. Uzyskane wyniki badań potwierdzają decydujący wpływ temperatury powietrza i sumy opadów atmosferycznych na kształtowanie zwierciadła wód gruntowych w leśnych siedliskach bagiennych. Wątpliwości budzi brak spodziewanej znacznej różnicy w głębokości zalegania wód gruntowych między skrajnymi pod względem wysokości opadów atmosferycznych latami hydrologicznymi. Interesujący jest również brak potwierdzenia znanej z literatury przedmiotu zależności zmniejszania się dynamiki zmienności stanów wód gruntowych wraz z głębokością ich zalegania.

12

Jakość wód podziemnych zlewni bezpośredniej Jeziora Sławskiego

Małecki A.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2007

|

nr 133 (13)

277-288

PL

W okresie 1999-2003 badano poziom i jakość wód podziemnych w zlewni bezpośredniej Jeziora Sławskiego. Trendy zmian jakości wód podziemnych, ich poziomu oraz poziomu wód Jeziora Sławskiego przedstawiono i zanalizowano w tabelach.

EN

In the years 1999-2003, researches of the level and quality of the underground water of the Lake Sławskie direct drainage basin were done. Trends concerning changes of the underground water quality, its level and level of the Lake Sławskie water, have been presented and analysed in charts.

13

Stężenie wybranych składników chemicznych w wodach gruntowych i roztworze glebowym małej zlewni rolniczej

Durkowski T., Burczyk P., Królak B.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2007

|

T. 7, z. 1

5-15

PL

W pracy omówiono wyniki wieloletnich badań stężeń wybranych składników chemicznych w wodach gruntowych i roztworze glebowym w zlewni rzeki Gowienica, jednego z dopływów jeziora Miedwie. Oceniono stężenia składników nawozowych w wodach gruntowych na gruntach ornych, użytkach zielonych i w zagrodach wiejskich oraz w roztworze glebowym z gruntów ornych i użytków zielonych. Największe stężenie tych składników zanotowano w wodach gruntowych z zagród wiejskich i gruntów ornych intensywnie użytkowanych. Roztwór glebowy cechowało duże stężenie azotanów i potasu. Duże stężenie składników nawozowych świadczy o tym, że na obszarze badanej zlewni należy prowadzić działania ochronne w celu poprawy jakości wód gruntowych.

EN

The paper presents results of many years lasting studies of the concentrations of selected chemical components in ground waters and soil solution of the Gowienica River basin. Nutrient concentrations were estimated in piezometers localized in farmlands, grasslands and farmsteads. The highest concentrations were noted in piezometers collecting ground waters from farmsteads and intensively used farmlands. Soil solution was characterized by very high concentrations of nitrates and potassium. High nutrient concentrations show, that protective operations to improve ground waters quality should be undertaken in the Gowienica River basin.

14

Skład zanieczyszczeń wprowadzanych do środowiska wzdłuż dróg o różnym natężeniu ruchu pojazdów mechanicznych

Polkowska Ż., Dubiella-Jackowska A., Zabiegała B., Namieśnik J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr S3

315-338

PL

Prowadzono monitoring poziomu stężeń wybranych zanieczyszczeń w próbkach wód opadowych, spływnych, gruntowych i rzecznych, pobieranych wzdłuż dróg o różnym natężeniu ruchu pojazdów. Zlokalizowano pięć stałych punktów pobierania próbek wzdłuż dwóch szlaków komunikacyjnych; drogi o małym natężeniu ruchu nr 501 w miejscowości Sztutowo oraz wzdłuż drogi krajowej nr A7 na odcinka Nowy Dwór Gdański - Elbląg. Próbki pobierano przez okres trzech miesięcy w trakcie występowania opadu atmosferycznego lub też zaraz po jego ustąpieniu. Po przetransportowaniu próbek do laboratorium oznaczano w nich stężenia zarówno substancji organicznych: pestycydów chloro-, azoto-, i fosfoorganicznych, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych. fenoli, formaldehydu, jak i analitów zaliczanych do grupy związków nieorganicznych: metali ciężkich (cynku), kationów (Na+, K+, NH4+, Mg2+, Ca2+), anionów (F- CI-, NO2-, NO3-, PO43- , SO42-, Br-). Ponadto wykonano pomiar wartości pH i przewodności. Uzyskane dane analityczne pozwoliły na powiązanie obecności i stężenia analitów z natężeniem ruchu pojazdów. Stwierdzono istnienie zależności między zawartością zanieczyszczeń w wodzie opadowej a ilością niepożądanych związków w wodzie spływnej. Przeprowadzone analizy potwierdziły wysoki stopień zanieczyszczenia zarówno wód opadowych, jak i spływnych z ulic oraz obniżenie jakości wód gruntowych w wyniku przedostawania się do nich zanieczyszczeń z wyżej wymienionych typów wód.

EN

A monitoring of the concentrations levels of the selected pollutants in atmospheric precipitation, runoff, ground and surface water samples collected along the highways, which were characterized by different traffic intensity, was performed. Five sampling sites were located along two transportation routes : a road 501 with low traffic intensity in Sztutowo, and a state route A7 with high traffic intensity from Nowy Dwór Gdański to Elbląg. The samples were collected within three months, both during and after the precipitation event. After submitting the samples to the analytical laboratory, the amount of organic (organochlorine, organonitrogen, organophosphorus pesticides, PAHs, C6H5OH, HCHO) and inorganic compounds (heavy metals such as Zn, cations Na+, K+, NH4+, Mg2+, Ca2+, anions F- , Cl-, NO2-, NO3-, PO43- , SO42- , Br-) was determined. Additionally, pH and conductivity were also measured. The obtained experimental results allowed to connect the concentrations levels of the analytes with the traffic intensity. It was stated that the con-elations exist between the amount of pollutants in atmospheric precipitation and the content of harmful compounds in runoff waters. The experiments confirmed the high level of pollution of both atmospheric precipitation and runoff waters from the streets. A decline of the quality of ground waters, as a result of penetrating the pollutants from the above- mentioned types of waters into the ground, was also observed.

15

Stężenie ogólnego węgla organicznego w wodzie ekosystemów pobagiennych różnie użytkowanych

Kiryluk A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2006

|

T. 6, z. 1

173-181

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań stężenia ogólnego węgla organicznego (OWO ang. TOC) w wodzie ekosystemów pobagiennych. Badania wykonano na łąkach i pastwiskach obiektu Supraśl Górna. Zbadano stężenie węgla w wodzie gruntowej i powierzchniowej. W każdej zbadanej wodzie stężenie węgla było duże. Większe stężenie OWO stwierdzono w wodzie gruntowej, jego średnia wartość wynosiła ponad 59 mg C·dm-³. W wodzie powierzchniowej stężenie było mniejsze i wynosiło średnio ok. 48 mg C·dm-³. Na stężenie węgla w wodzie wpływał sposób użytkowania. Największe wartości stężenia wystąpiły w wodzie odpływającej z pastwisk intensywnie użytkowanych, mniejsze z łąk intensywnie użytkowanych, a najmniejsze - z łąk ekstensywnie użytkowanych. Każda badana woda ze względu na duże stężenie OWO kwalifikuje się do piątej klasy czystości.

EN

Results of a study on total organic carbon (TOC) in water of post-bog ecosystems are presented in the paper. The study was carried out on meadows and pastures of the object Supraśl Dolna. Concentration of carbon was analysed in ground and surface waters. All waters contained much organic carbon. Higher concentrations of TOC (59 mg C·m-³ on average) were found in ground waters. In surface waters the concentrations were smaller and averaged 48 mg C·dm-³. Concentrations of carbon in waters were affected by land use. The highest concentrations were found in waters from intensively used pastures, lower in waters from intensively used meadows and the lowest in waters from extensively used meadows. Due to high TOC concentrations, all analysed waters were qualified to the V class of water quality.

16

Współzależność między zawartością RWO w roztworze ekstrakcyjnym 0,01 mol CaCl2 a wybranymi składnikami mineralnymi w wodach gruntowych

Burzyńska I.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2004

|

T. 4, z. 2a

525-535

PL

Przedmiotem badań była ocena współzależności zawartości rozpuszczalnego węgla organicznego (RWO) w 0,01 mol·dm-³ roztworze CaCl2 i wybranych składników w wodach gruntowych. Badania wykonano w próbkach gleby i wody gruntowej pobranych z 10 gospodarstw demonstracyjnych położonych w miejscowościach: Gródek (woj. podlaskie), Małszyce (woj. kujawsko-pomorskie) i Dziarnowo (woj. mazowieckie). Statystycznie istotne współzależności korelacyjne w układzie zawartość RWO w 0,01 mol·dm-³ roztworze CaCl2 - zawartość wybranych składników mineralnych w wodach gruntowych, otrzymano dla: P, K, Mg i Mn z gospodarstw w Dziarnowie, P i Mg z gospodarstw w Małszycach oraz dla Zn z gospodarstw w Gródku. Statystycznie istotne współzależności otrzymano również między zawartością fosforu w roztworze ekstrakcyjnym (P CaCl2) i wartościami absorbancji wody gruntowej (która jest miarą zawartości związków węgla organicznego) przy: A280, A472, A664 dla próbek z gospodarstw w Gródku i Małszycach oraz przy A280 dla próbek z gospodarstw z Dziarnowa. Otrzymane współzależności wskazują na przydatność 0,01 mol·dm-³ roztworu CaCl2 do oceny wzbogacenia wody gruntowej w rozpuszczalne związki węgla organicznego, które mogą tworzyć kompleksy ze składnikami mineralnymi.

EN

The study consisted in evaluating the relationships between dissolved organic carbon (DOC) content in 0.01 mol·dm-³ CaCl2 soil extract and the concentration of macro and microelements in ground waters. Analysed samples of soil and ground water were taken from 10 demonstration farms in Gródek (Podlasian Province), Małszyce (Kujawsko-Pomorskie Province) and Dziarnowo (Masovian Province). Statistically significant correlations between DOC in 0.01 mol·dm-³ CaCl2 and the concentration of macro- and microelements in ground waters were found for: P, K, Mg and Mn in farms in Dziarnowo, for P and Mg in farms in Małszyce and for Zn in farms in Gródek. Statistically significant correlations between PCaCl2 and ground water absorbency at 280, 472 and 664 nm wavelengths were obtained for the farms in Gródek and Małszyce and only for that at 280 nm for farms in Dziarnowo. Obtained correlations proved the usefulness of the 0.01 mol·dm-³ CaCl2 soil extract for estimating the enrichment of ground waters in dissolved organic carbon which might form complexes with macro- and micronutrients.

17

Mineralizacja organicznych związków azotu w glebie w świetle długoletnich doświadczeń łąkowych IMUZ

Sapek B., Kalińska D.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2004

|

T. 4, z. 1

183-200

PL

Na podstawie wyników długoletnich doświadczeń łąkowych na glebach mineralnych, w zróżnicowanych warunkach uwilgotnienia, odczynu oraz dawki i formy nawozu azotowego, dokonano o ceny jakościowej i ilościowej wydajności mineralizacji organicznych związków azotu oraz dynamiki i zmian jego mineralnych form - amonowej i azotanowej w glebie łąki kośnej. Badania wykonywano w warunkach inkubacji izolowanych próbek gleby in situ oraz w glebie pobranej spod roślinności. Ponadto wstępnie oceniono wpływ zaniechania użytkowania łąki kośnej na zasobność gleby w azot mineralny. Stwierdzono, że przebieg i wydajność mineralizacji związków azotu w glebie zależą od właściwości gleby i warunków w niej panujących, zwłaszcza wilgotnościowych, od pogody w danym roku i okresie wegetacyjnym oraz od dawki i postaci nawozu azotowego. Mineralizacja przebiega najintensywniej w okresie od maja do końca lipca, a jej wydajność istotnie się różni od wydajności w pozostałym czasie. Nawożenie deszczowanej łąki kośnej mineralną formą azotu zwiększa wydajność mineralizacji w porównaniu z wydajnością po stosowaniu formy organicznej - gnojówki. Zaniechanie użytkowania i nawożenia łąki powoduje nagromadzanie się azotu, zwłaszcza N-NH4, co w warunkach sprzyjających nitryfikacji może być źródłem azotanów wymywanych do wód gruntowych.

EN

Qualitative and quantitative estimation of mineralization rate of organic nitrogen compounds and the dynamics of mineral nitrogen forms - ammonium and nitrate in the soil from mown grassland have been studied. The estimation was based on the results from long-term grassland experiments on mineral soils under different conditions of moisture, pH, doses and forms of nitrogen fertilizer. The assessment was performed in the conditions of in situ soil incubation and in the soil under herbage. Moreover, the effect of abandoned mowing on mineral nitrogen content in the soil was preliminarily assessed. The dynamics and mineralization rate of organic soil nitrogen was found to depend on soil properties, especially its humidity, on weather in particular years and vegetative seasons and on the dose and form of nitrogen fertilizer. The most intensive mineralization took place from May to July and its efficiency differed significantly from that during the rest of the season. Fertilization of irrigated mown meadow with mineral forms of nitrogen increased the efficiency of mineralization in comparison with the efficiency after applying organic form of nitrogen - slurry. Abandoned use and mowing resulted in the accumulation of mineral nitrogen, particularly N-NH4, which, under favourable conditions, could be the source of nitrate leaching to ground waters.

18

Bagienna część doliny Narwi - zmiany warunków siedliskowych i roślinności w minionym 30-leciu

Dembek W., Szewczyk M., Kamocki A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2004

|

T. 4, z. 2b

225-237

PL

Celem pracy jest wykazanie zmian, jakie zaszły w środowisku bagiennego odcinka doliny górnej Narwi. Artykuł prezentuje wyniki badań przeprowadzonych na przekroju badawczym, założonym przez IMUZ w 1969 r. w okolicy wsi Bokiny. W 2003 r. rozpoznano roślinność i stan gleb. Uzyskane wyniki zestawiono z danymi historycznymi z 1970 r., pochodzącymi z materiałów źródłowych IMUZ. Dane o stanach wód w cyklu dekadowym z lat 1970-1989, zestawiono z wynikami obserwacji prowadzonych w latach 2000-2003 przez Politechnikę Białostocką. Analiza statystyczna i przestrzenna poziomów wód wykazuje skrócenie czasu zalewów, obniżenie ich wysokości, jak również wyraźny trend obniżania się wód gruntowych poza okresem zalewów. Rozpoznanie stanu gleb wykazało zanik procesów akumulacji materii organicznej na całej szerokości doliny. Gleby torfowo-bagienne w większości przekształciły się w gleby torfowo-murszowe w I stadium zmurszenia. W profilach glebowych zaznacza się zjawisko postępującego przesychania, co stwarza dogodne warunki do dalszej decesji materii organicznej i eutrofizacji siedlisk. Rozpoznanie roślinności wykazało, że zarówno w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki, w miejscu występowania szuwaru turzycy zaostrzonej (Caricetum gracilis), jak i na obszarach obejmowanych zalewem, gdzie dominował szuwar turzycy sztywnej (Caricetum elatae) obecnie występują kadłubowe zbiorowiska z dominacją trzciny pospolitej (Phragmites australis), często ze znacznym udziałem gatunków nitrofilnych - pokrzywy zwyczajnej (Urtica dioica L.) i ostrożnia polnego (Cirsium arvense L. Scop.). Obniżenie poziomów wód gruntowych, redukcja zalewów, rozwój procesu murszenia gleb torfowych oraz degradacja zbiorowisk roślinnych wyraźnie wskazują na obniżenie wartości przyrodniczych bagiennego odcinka doliny górnej Narwi.

EN

The section of the upper Narew River valley protected as the Narew National Park is known for a unique system of anastomosing riverbeds, which supports extensive areas of wetlands. The frequency and duration of floods, which were crucial for the development of floodplain fens, have changed in the last decade due to alteration of the hydrological regime both upstream and downstream the national park. In order to find the effects of these hydrological changes on vegetation, we compared present and past distribution of plant communities along transect across the valley, where groundwater level has been regularly measured for the last 33 years. Along the transect, vegetation relevés were made in the 1970s and repeated in 2003 in the same sites. Next to each relevé, soil and hydrological conditions were analysed. Comparison of vegetation data showed that the area of tufted sedge communities Caricetumelatae, which used to be the dominating and the most representative vegetation type in the park, drastically decreased. At the same time, we observed the expansion of not peat-forming slender tufted sedge community Caricetumgracilis and invasion of the common reed Phragmitesaustralis to sedge fens. In effect, natural values of the area have significantly diminished. The hydrological and soil analyses revealed a significant lowering of the groundwater level during growth season in the last decade, which was mainly due to shortened duration of floods. This resulted in desiccation of peat soils. The extent of these changes is reflected in the extent of changes in vegetation. Our results show that, even in the range of hydrological conditions which supports wetland communities, some changes can largely affect species composition and conservational values. This is of high importance in the planning of floodplain management and its use for flood control purposes.

19

Pionowa strefowość chemiczna wód podziemnych w rejonie Falent

Fic M., Mioduszewski Waldemar

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2003

|

T. 3, z. spec. (6)

39--50

PL

W latach 1999–2001 w ramach projektu „Inco Copernicus” prowadzono w Falentach prace doświadczalne nad obiegiem wody oraz biogenów w wodach podziemnych. Przygotowano bazę pomiarową, obejmującą pełne techniczne wyposażenie na potrzeby opróbowania warstwy wodonośnej. Wykonywano również pomiary wybranych parametrów meteorologicznych. Badano wynoszenie substancji chemicznych ze strefy aeracji. Badania hydrogeologiczne oparte na pomiarach w piezometrach zainstalowanych w systemie „multi-level” oraz w mikropiezometrach wykazały dużą pionową zmienność składu chemicznego wód w pierwszej warstwie wodonośnej oraz w pełni potwierdziły konieczność jej pionowego opróbowania. Stwierdzono, że wraz ze wzrostem głębokości poboru prób zmniejszała się zawartość azotanów, azotynów, sodu oraz potasu. Wraz z głębokością zwiększało się natomiast stężenie: krzemionki, żelaza i manganu, a zatem jonów, które pojawiają się w wodzie podziemnej na skutek długotrwałej interakcji skała–woda podziemna. Badania hydrogeochemiczne oraz badania izotopowe wód umożliwiły podział warstwy wodonośnej na strefę wód infiltracyjnych, strefę przejściową oraz strefę wód pochodzących z dalekich systemów krążenia.

EN

Experimental studies on water and nutrient cycling in ground waters were carried out in 1999–2001 in Falenty within the Inco Copernicus project. Experimental basis consisted of a full technical equipment for sampling the aquifer. Local climate and transport of chemical substances out of the aeration zone were also observed. Hydrogeological analyses based on piesometers installed in a “multi-level” system and on micropiesometers revealed a great vertical variability of water chemistry in the aquifer and confirmed the necessity of its vertical sampling. Concentrations of nitrates, nitrites, sodium and potassium were found to decrease with depth. On the contrary, concentrations of silicates, iron and manganese i.e. the ions, which reflect the long-term water-rock interactions, increased with depth. Hydrogeochemical and isotopic analyses of water enabled to divide the aquifer layer into the infiltration zone, transition zone and zone of waters originating from remote cycling systems.

20

Gospodarcze korzystanie z wód w rejonie Falent

Fic M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2003

|

T. 3, z. spec. (6)

29--37

PL

Wodne potrzeby komunalne Falent są zaspokajane przez pobór wód podziemnych ze studni głębinowych. Cztery studnie pracujące przemiennie parami eksploatują obecnie około 230 m³ wody na dobę. Woda ta ma bardzo dobre parametry jakościowe i w lokalnej stacji uzdatniania usuwany jest tylko nadmiar żelaza i manganu. Na potrzeby gospodarki stawowej oraz do nawodnień użytków zielonych wykorzystuje się wody powierzchniowe. Woda ta pobierana jest przede wszystkim z cieków płynących od źródlisk Laszczki, a jej okresowe niedobory są uzupełniane z Raszynki. Do tego cieku odprowadzana jest też woda w okresie osuszania stawów. Pobór wód powierzchniowych i podziemnych ma tu formę „szczególnego korzystania z zasobów wodnych”, co jest regulowane prawnie przez pozwolenia wodnoprawne.

EN

Municipal water needs in Falenty are fulfilled from deep wells. Four wells working alternately in pairs exploit now c. 250 m³ of water a day. The water is of good quality and local treatment plant removes only the excess of iron and manganese from it. Additionally, surface waters are used in Falenty to meet the requirements of pond management and grassland irrigation. Water is taken up mainly from the Laszczki springs and its deficit is supplemented from the Raszynka River. The river receives also pond waters during their drainage. Water uptake has a form of “particular use of water resources”, therefore, the Institute of Land Reclamation and Grassland Farming possesses all necessary surface and ground water supply consents.