Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Badanie gradientu pionowego przyspieszenia siły ciężkości na terenie WAT

Weis Marek, Leńczuk Artur, Mikocki Jan, Bogusz Janusz

Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej

|

2023

|

Vol. 72, nr 2

15--37

PL

Na każdy obiekt znajdujący się na kuli ziemskiej poza siłą grawitacyjną działa siła związana z ruchem obrotowym Ziemi, tj. siła odśrodkowa, razem definiują siłę ciężkości. Ze względu na różne czynniki, zarówno zewnętrzne (oddziaływanie innych ciał niebieskich), jak i wewnętrzne (niejednorodna budowa wewnętrzna Ziemi) przyspieszenie siły ciężkości zależy od miejsca i czasu obserwacji. Badanie zmian wartości tej siły umożliwiają niezwykle czułe urządzenia pomiarowe zwane grawimetrami. analiza i interpretacja wyników tych pomiarów to domena działu geodezji fizycznej zwanego grawimetrią geodezyjną. Ma ona szerokie zastosowanie w geodezji do badania przebiegu geoidy oraz realizacji osnów grawimetrycznych czy w geofizyce poszukiwawczej do wykrywania m.in. złóż minerałów, podziemnych cieków wodnych czy jaskiń. Jednak w celu uzyskania wiarygodnych wyników konieczny jest nie tylko precyzyjny pomiar wartości przyspieszenia siły ciężkości, lecz także odpowiednia jego redukcja. Jest to możliwe przez wyznaczenie m.in. gradientu pionowego przyspieszenia siły ciężkości, który wykorzystywany jest do zredukowania pomierzonych wartości przyspieszenia na dowolny poziom odniesienia. W badaniach skupiono się na analizie zmiany wartości gradientu pionowego na terenie zamkniętym Wojskowej Akademii Technicznej (WAT). Do pomiarów wybrano 33 punkty istniejącej sieci wysokościowej i sieci poziomej WAT. Obserwacje przeprowadzono, wykorzystując grawimetr sprężynowy firmy ZLS typu Burris model B-67 na kilku wysokościach w zakresie od 0,1 do 1,3 m przy użyciu specjalnie skonstruowanego statywu. Pokazano, że wartości gradientu pionowego wahają się na wybranym obszarze od -0,2534 do -0,3917 mGal/m. Otrzymane wyniki pokazują spójność z rozkładem przestrzennym zmian wysokości terenu, gęstości skorupy ziemskiej oraz rodzaju utworów geologicznych występujących pod powierzchnią terenu. W badaniach pokazano również istotność wykorzystania rzeczywistych wartości gradientów do analizy odstępu geoidy od quasi-geoidy. Wykazano, że przyjęcie rzeczywistych wartości gradientu zamiast ich wartości średniej powoduje odchyłki w modelowaniu przebiegu obu geodezyjnych powierzchni odniesienia nawet do 2 mm na badanym terenie.

EN

Any object on the globe, in addition to the gravitational force, is affected by the force associated with the rotation of the earth, i.e., the centrifugal force, which together define the force of gravity. Due to various factors, both external (the influence of other celestial bodies) and internal (the inhomogeneous internal structure of the earth), the gravity depends on the location and time of observation. The study on gravity is made possible by using extremely sensitive measuring devices called gravimeters, which are a branch of physical geodesy called geodetic gravimetry. Geodetic gravimetry is widely used in geodesy to study the shape of the geoid and the realisation of gravimetric control networks or in geophysics to detect mineral deposits, underground watercourses or caves. However, in order to obtain reliable results, it is necessary not only to measure the gravity accurately, but also to reduce these measurements adequately. This is possible by determining, among other things, the vertical gravity gradients (VGG), which are used to reduce the measured gravity values to any reference level. In our research, we focused on analysing the change in the value of VGGs in the closed area of the Military University of Technology (MUT). We used 33 points of the existing vertical and horizontal networks of the MUT for measurements. We performed the observations using ZLS Burris model B-67 spring gravimeter at several heights in the range of 0.1 m to 1.3 m using a specially constructed tripod. We showed that the values of the vertical gradients vary over the selected area from -0.2534 mGal/m to -0.3917 mGal/m. The obtained results show consistency with the spatial distribution of changes of the topography of the terrain, the density of the earth’s crust, and the type of geological formations present beneath the surface. In the study, we also showed the relevance of using the actual (measured) values of gradients to analyse geoid-to-quasigeoid separation. We have shown that taking the actual gradient values instead of their average (or modelled) values results in deviations in modelling the separation of both geodetic reference surfaces of up to 2 mm in the study area.

2

Research on gravity field modelling and gravimetry in Poland in 2019–2022

Krynski Jan, Dykowski Przemysław, Godah Walyeldeen, Szelachowska Małgorzata

Advances in Geodesy and Geoinformation

|

2023

|

Vol. 72, no. 2

art. no. e46, 2023

EN

The article presents the reviewed and summarised research activities of the Polish research groups on gravimetry and gravity field modelling in the period of 2019–2022. It contains the results of absolute gravity surveys for the maintenance of the international gravity reference level in Poland and Europe, and for geodynamic research with an emphasis on metrological aspects. It also contains relative gravimetry issues as well as the results of marine gravity surveys in the southern Baltic Sea. Non-tidal gravity changes were extensively investigated. Long-term gravity variations were monitored at the Borowa Gora Geodetic-Geophysical Observatory and in a few other locations in Poland. The contribution of gravimetric records to seismic studies was investigated. Temporal variations of the gravity field from GRACE (Gravity Recovery and Climate Experiment) and GRACE-FO (GRACE Follow-On) data, in particular, deformations of the Earth’s surface as well as temporal variations of heights, total water storage and groundwater storage were investigated. Moreover, GRACE-based products and the performance of monthly Global Geopotential Models (GGMs) were a subject of research. GGMs developed in last years were evaluated. The research on developing new approaches in geoid modelling and their validation was conducted. New regional and local geoid models were determined for Poland and Ethiopia. The use of different techniques for estimating the absolute sea level at sites of the selected network in the Baltic Sea was investigated.

3

Coraz lepsze dopasowanie

Królikowski Jerzy

Geodeta : magazyn geoinformacyjny

|

2022

|

nr 1

17

4

Poszukiwanie intruzji granitoidowej będącej źródłem mineralizacji polimetalicznej w rejonie na NW od Krakowa z zastosowaniem metod geofizycznych

Markowiak Marek, Czarniak Paweł, Habryn Ryszard

Przegląd Geologiczny

|

2019

|

Vol. 67, nr 6

465--477

EN

Borehole Cianowice-2 was drilled several kilometers to the NW of Kraków. Under the Jurassic deposits, at a depth of 265.3-600.0 m, Ediacaran clastic sediments with polymetallic mineralization represented by a group of dozen ore minerals, mainly sulphides and sulphosalts were found. This is low-temperature, hydrothermal mineralization, which along with local metasomatic transformations indicates that the Ediacaran rocks are probably related to the nearby intrusion of acid igneous rocks. In order to locate this hypothetical intrusion, detailed gravimetric and magnetic tests were performed. As a result, a negative gravimetric anomaly was discovered with minima in the region of Maszyce and Pr¹dnik Ojcowski. An optimal borehole location for a further exploration was proposed near the Podmaszyckie hamlet at a depth of about 1000 m.

5

Research on gravity field modelling and gravimetry in Poland in 2015–2018

Krynski Jan, Dykowski Przemysław, Olszak Tomasz

Geodesy and Cartography

|

2019

|

Vol. 68, no. 1

31--63

EN

Activities of the Polish research gSDroups concerning gravity field modelling and gravimetry in a period of 2015–2018 are reviewed and summarised in this paper. The summary contains the results of research on the evaluation of GOCE-based global geopotential models (GGMs) in Poland and geoid modelling. Extensive research activities are observed in the field of absolute gravity surveys, in particular for the maintenance of national gravity control in Poland, Sweden, Denmark, the Republic of Ireland and in Northern Ireland as well as for geodynamics with special emphasis on metrological aspects in absolute gravimetry. Long term gravity variations were monitored in two gravimetric laboratories: the Borowa Gora Geodetic-Geophysical Observatory, and Jozefoslaw Astrogeodetic Observatory with the use of quasi-regular absolute gravity measurements as well as tidal gravimeter records. Gravity series obtained were analysed considering both local and global hydrology effects. Temporal variations of the gravity field were investigated using data from GRACE satellite mission as well as SLR data. Estimated variations of physical heights indicato the need for kinematic realization of reference surface for heights. Also seasonal variability of the atmospheric and water budgets in Poland was a subject of investigation in terms of total water storage using the GLDAS data. The use of repeatable absolute gravity data for calibration/validation of temporal mass variations derived from satellite gravity missions was discussed. Contribution of gravimetric records to seismic studies was investigated. The bibliography of the related works is given in references.

6

Podstawy tomografii grawitacyjnej w układzie współrzędnych ortogonalnych

Bednarek S.

Przegląd Geodezyjny

|

2018

|

R. 90, nr 10

11--12

PL

Opisana została metoda wyznaczania rozkładu przestrzennego gęstości mas w badanym obszarze na podstawie pomiarów grawimetrycznych. W tym celu obszar został podzielony na jednakowe sześcienne elementy. W metodzie tej zastosowano algebrę wektorową, równania liniowe i rachunek macierzowy.

EN

The method to estimation of a density distribution based on gravity measurements is described in this article. For the aim investigated area is divided into identical cubic elements. Vector algebra, linear equations and matrix calculations are applied in the described method.

7

Nowe rezultaty badań mineralizacji polimetalicznej, PGE i REE w suwalskim masywie anortozytowym (NE Polska)

Wiszniewska J., Krzemińska E., Rosowiecka O., Petecki Z., Ruszkowski M., Salwa S.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2018

|

nr 472

271--284

PL

Suwalski masyw anortozytowy (SAM) występuje w podłożu krystalicznym północno-wschodniej Polski w obrębie 200-kilometrowej długości magmowego terranu mezoproterozoicznych skał facji AMCG (anortozyty–mangeryty–charnockity–granity), zwanego kompleksem mazurskim. SAM odkryto w wyniku rozpoznania wiertniczego wyraźnych ujemnych anomalii magnetycznych i grawimetrycznych. Z masywem anortozytowym są związane rozległe ujemne anomalie obu pól potencjalnych. Anomalię grawimetryczną otaczają pasma anomalii dodatnich wywołanych przez skały o podwyższonych gęstościach, takie jak: granitoidy, monzodioryty i granodioryty. Ujemną anomalię magnetyczną okalają pasma dodatnich anomalii o znacznych amplitudach, szczególnie mocno zaznaczające się od południa, zachodu i północy. Dodatnie anomalie są związane z występowaniem skał o stwierdzonej, silnej podatności magnetycznej spowodowanej zawartością ferrolitów: skał ilmenitowo-magnetytowych z towarzyszącą im mineralizacją siarczków Fe-Cu-Ni-Co. Złoża rud Fe-Ti-(V) w SAM zostały odkryte przez Państwowy Instytut Geologiczny (PIG) we wczesnych latach 60. XX w., pod miąższym nadkładem fanerozoicznych skał osadowych, w obrębie małych dodatnich anomalii magnetycznych, w rejonie Krzemianki, Udryna, ¬Jeleniewa i Jeziora Okrągłego. Złoża te udokumentowano za pomocą ok. 100 głębokich otworów wiertniczych, do głębokości 2300 m, a zasoby oszacowano w kat. C1 + C2 na ok. 1,5 mld ton rudy tytanomagnetytowej z wanadem, głównie w polu rudnym Krzemianka i Udryn. Wiek modelowy uzyskany metodą Re-Os NTIMS dla rud Fe-Ti-V i siarczków ze złóż Krzemianka i Jeziora Okrągłego wyniósł 1559 ±37 mln lat ze stosunkiem początkowym 187Os / 188Os = 1,16 ±0,06. Uznano go za wiek całego masywu suwalskiego. Pomimo wieloletnich badań, wgłębna budowa i forma masywu nie są dokładnie rozpoznane. Obecnie są wykonywane geofizyczno-geologiczne modelowania 3D danych otworowych z wykorzystaniem pakietu oprogramowania OasisMontaj (Geosoft). Model 3D jest generowany w aplikacji GeoModeller 3D (Intrepid Geophysics) w celu rozpoznania prawidłowości geologicznych oraz interpretacji anomalii magnetyczno-grawimetrycznych na całym obszarze masywu, łącznie z osłoną.

EN

Suwałki Anortosite Massif (SAM) occurs in the crystalline basement of NE Poland within 200 km of the magmatic, Mesoproterozoic AMCG (anorthosite–mangerite–charnockite–granite) rock suite terrane called the Mazury Complex. SAM was discovered as a result of the drilling research of the prominent negative magnetic and gravimetric anomalies. There is an extensive negative anomaly of both potential fields related to the anorthosite massif. Gravimetric anomaly is surrounded by the bands of positive anomalies caused by rocks with elevated densities, such as granitoids, monzondiorites and granodiorites. A negative magnetic anomaly is surrounded by the bands of positive anomalies with significant amplitudes, particularly strongly marked from the south, west and north. Positive magnetic anomalies are associated with the presence of rocks with proven strong magnetic susceptibility due to the content of ferrolites (ilmenite-magnetite rocks) with accompanying Fe-Cu-Ni-Co sulphide mineralization. Fe-Ti-(V) ore deposits in the SAM were discovered in the early 1960s, in the region of Krzemianka and Udryn, but also Jeleniewo and Jezioro Okrągłe, under a thick overburden of Phanerozoic sedimentary rocks within small positive magnetic anomalies. These deposits were documented in about 100 deep boreholes to a depth of 2300 m, and the resources in C1 + C2 category were estimated for about 1.5 billion tons of titanium-magnetite ores with vanadium, mainly in the Krzemianka and Udryn ore fields. The model age obtained by the Re-Os NTIMS method for Fe-Ti-V ores and sulphides from the Krzemianka and Jezioro Okrągłe ore deposits was 1559 ±37 Ma with an initial ratio of 187Os/188Os = 1.16 ±0.06. This age was recognized as the age of the entire Suwałki Massif. Despite many years of research, the deep structure and the form of the massif has not been fully recognized. At present, geophysical and geological 3D modelling of borehole data is carried out using the OasisMontaj (Geosoft) software package. The 3D model is generated in the GeoModeller 3D application (Intrepid Geophysics) in order to recognize the geological correctness and interpretation of magnetic-gravity anomalies of the whole massif and its cover.

8

Optymalizacja procesu weryfikacji objętości pipet tłokowych metodą grawimetryczną

Kowalska M., Janas S.

Analityka : nauka i praktyka

|

2018

|

nr 2

38--43

PL

Proces kontroli objętości pipet tłokowych wydaje się prostą czynnością, jednakże wymaga on staranności i wiedzy w tym zakresie.

9

Wykorzystanie danych geofizycznych w procesie budowy regionalnego modelu przepływu wód podziemnych

Honczaruk M., Musiatewicz M., Filar S.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 11/2

1211--1217

EN

This article presents the possibilities of using the results of geophysical research for constructing a regional model of groundwater flow to recognise the geological and hydrogeological structures, including the thickness and type of lithologies in the Biebrza catchment area. Interpretation has been made using archived gravimetric data and new geoelectric measurements. The most important goal set before the gravimetric method was the recognition of deep structure, such as deep subglacial channels and depressions in the sub-Quaternary layers. Furthermore, real resistance values were obtainedfrom the interpretation of vertical electrical soundings (VES) and used to make cross-sections along geoelectric profiles. As a result of the combined interpretation of geophysical methods and borehole data, the maps of appropriate geological layers were constructed. After identifying the density variation in relation to the resistance diversity of geological complexes, the density and lithological horizontal and vertical boundaries were identified for aquifers and low permeability layers. The boundaries were derived as a GIS spatial data and imported into the regional groundwater flow model for the Biebrza catchment area.

10

Nowe spojrzenie na wyniki badań geofizycznych monokliny przedsudeckiej w aspekcie poszukiwań surowców mineralnych

Dziewińska L., Pepel A., Tarkowski R., Żuk Z.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2017

|

nr 468

165--174

PL

W artykule przedstawiono pogląd na budowę geologiczną wyniesienia Wolsztyn–Pogorzela oraz obszaru w jego bezpośrednim południowym otoczeniu w świetle nowej analizy archiwalnych materiałów geofizycznych. Interpretacja przetworzonych danych grawimetrycznych pozwala na wyznaczenie charakterystycznej struktury na monoklinie przedsudeckiej oraz na wskazanie regionalnych stref tektonicznych o kierunku NW–SE. Wstępne wyniki prezentowanych danych grawimetrycznych uzupełniono programem przyszłego opracowania zbiorów z wykorzystaniem różnych metod geofizycznych, w tym sejsmicznych oraz ich kompleksowej interpretacji. Pozwoli to na pełniejsze rozpoznanie budowy geologicznej regionu, szczególnie stref zaangażowania tektonicznego, z którymi jest związana możliwość odkrycia nowych złóż surowców mineralnych.

XX

New structural unit within the Fore-Sudetic Monocline called the Wolsztyn–Pogorzela Elevation has been described. It was possible due to a new interpretation of gravimetric data. This interpretation allowed also for identification of the NW–SE regional tectonic trends within the study area. It is assumed that an integration of gravimetric and seismic data should lead to a comprehensive interpretation of the geological structure of the area and to facilitate exploration for the economic minerals.

11

A new superconducting gravimeter station in Central Europe: the iGrav-027 at the Borowa Gora Geodetic-Geophysical Observatory – installation and first results

Sekowski M., Dykowski P., Krynski J.

Geoinformation Issues

|

2016

|

Vol. 8, no. 1(8)

5--17

EN

The gravimetric infrastructure of the Borowa Gora Geodetic-Geophysical Observatory of the Institute of Geodesy and Cartography, Warsaw, Poland, equipped so far with four LaCoste&Romberg model G gravimeters (3 of them with modern feedback systems) and the A10-020 field absolute gravimeter was enhanced in 2016 with a new iGrav-027 superconducting gravimeter. The iGrav-027 field gravimeter was delivered to the Observatory at the beginning of February 2016 and became fully operational late April 2016. The paper describes major aspects of the installation of the instrument as well as some technical issues faced during its installation. It also presents results of the initial analysis of data collected during the first month of operation of the instrument. The iGrav-027 records have been compared with 2.5 day simultaneous records of the A10-020 gravimeter, as well as with data obtained from three LaCoste&Romberg gravimeters which are used at the Borowa Gora Observatory for acquiring tidal records. Initial analysis also includes the first attempt to determine the scale factor (part of the transfer function) for the iGrav-027 superconducting gravimeter.

PL

W 2016 roku infrastruktura grawimetryczna Obserwatorium Geodezyjno-Geofizycznego Borowa Góra – wyposażonego do tej pory w cztery grawimetry LaCoste&Romberg, model G (3 z nowoczesnym systemem odczytowym „feedback”) oraz przenośny grawimetr absolutny A10-020 – została rozszerzona o nowy grawimetr nadprzewodnikowy iGrav-027. Grawimetr iGrav-027 został dostarczony do Obserwatorium na początku lutego 2016 roku i pomyślnie uruchomiony pod koniec kwietnia 2016 roku. Artykuł przedstawia najważniejsze aspekty instalacji instrumentu, jak również problemy techniczne napotkane podczas procesu instalacji. Przedstawiono także wyniki wstępnej analizy danych zebranych podczas pierwszego miesiąca pracy urządzenia. Zapisy grawimetru iGrav-027 zostały porównane z 2.5 dniowym ciągiem jednoczesnych zapisów grawimetrem A10-020 oraz z danymi uzyskanymi z grawimetrów LaCoste&Romberg, które są wykorzystywane w Obserwatorium Borowa Góra do rejestracji danych pływowych. W ramach analizy danych dokonano również wstępnego wyznaczenia współczynnika skali (jako część funkcji przejścia) grawimetru iGrav-027.

12

Pareto Joint Inversion of 2D Magnetotelluric and Gravity Data – Towards Practical Applications

Miernik K., Bogacz A., Kozubal A., Danek T., Wojdyła M.

Acta Geophysica

|

2016

|

Vol. 64, no. 5

1655--1672

EN

In this paper, a Pareto inversion based global optimization approach, to obtain results of joint inversion of two types of geophysical data sets, is formulated. 2D magnetotelluric and gravity data were used for tests, but presented solution is flexible enough to be used for combination of any kind of two or more target functions, as long as misfits can be calculated and forward problems solved. To minimize dimensionality of the solution, space and introduce straightforward regularization Sharp Boundary Interface (SBI) method was applied. As a main optimization engine, Particle Swarm Optimization (PSO) was used. Synthetic examples based on a real geological model were used to test proposed approach and show its usefulness in practical applications.

13

Grawimetryczne monitorowanie stresu górotworu

Adamczewski Z., Larsen L.

Przegląd Geodezyjny

|

2015

|

R. 87, nr 3

3--6

PL

Praca zawiera krótki opis kontynuacji wieloletnich badań autorów nad praktycznie bezbłędną predykcją trzęsień ziemi. Dotąd udało się autorom opracować numeryczną technologię wyznaczania dni sejsmicznych. Technologia ta polega na zliczaniu na osi czasu dla określanego subregionu sejsmicznego impulsów nutacyjnych, generowanych przez nutację w przedziale okresów od kilku do kilkuset dni. Bada się następnie gęstość tych impulsów. Ostateczna wersja technologii w postaci programu AL Nutation Model daje dokładność wskazania krytycznego dnia sejsmicznego, z odchyleniem standardowym 1.3 dnia (próba kilkuset trzęsień). Około 80-90 procent dni o maksymalnym wskaźniku zagęszczenia impulsów to daty katastrofalnych trzęsień. Jednakże do wskazania konkretnego dnia sejsmicznego, w którym kataklizm nastąpi potrzebna jest dodatkowo informacja o stresie górotworu. Ten stres autorzy proponują wyznaczać jako potencjał stresowy (stosunek ciśnienia do gęstości, wymiar m2/s2). Potencjał ten sumuje się z potencjałem grawitacyjnym jako skalar i może wpływać na czas swobodnego spadku ciała uwolnionego z wysokości h. Mierząc permanentnie czas swobodnego spadku w wybranym punkcie górotworu, można zidentyfikować na zasadzie ceteris paribus potencjał stresowy jako składnik ogólnego potencjału w górotworze. Autorzy proponują zbudowanie prostego i taniego urządzenia, nazwanego potencjoskopem, do pomiaru czasu swobodnego spadku dla ustalonej wysokości h. Proponują też ustanowienie odpowiedniego projektu badawczego, w odniesieniu do trzęsień-tąpnięć w kopalniach.

EN

This work compires a short description of long-running research of earthquake prediction performer by the authors. So far, the authors hale developer the numerical technology of seismic days prediction. This technology is based upon accumulating – on the time axis for a given seismic sub-region – impulses which were generated by nutation over periods ranging from a few days to a few hundred days. Then, the density of these impulses is evaluated. The final version of the technology, the software knows as the AL Nutation Model, identifies critical seismic days with the accuracy of a standard deviation of 1.3 days (assuming the sample of a few hundred seismic events). Approximately 80%-90% of days of the maximum density of impulses, are the days of actual earthquakes. However, additional information about orogenic stress is required in order to pinpoint the actual day of the possible cataclysm. The authors propose to calculate this stress as the potential stress (the pressure to density ratio, in m2/s2). This potential adds up with the gravitational potential as a scalar, and it can influence the time of free-fall of an object from the height h. Measuring the time of a free-fall from a chosen height at the selected orogen point, and using the rule of ceteris paribus, the stress potential can be identified as a component of the total potential. The authors propose to construct a simple and low-cost apparatus, named a potentioscope, for measuring the time of a free-fall from a specified height h. The proposal is to initiate a research project to investigate earthquakes/tremors in mines.

14

Grawimetria nowego typu (krytyczny esej techniczny 2)

Adamczewski Z.

Przegląd Geodezyjny

|

2015

|

R. 87, nr 5

15--19

15

Gravity field modelling and gravimetry

Krynski J.

Geodesy and Cartography

|

2015

|

Vol. 64, no. 2

177--200

EN

The summary of research activities concerning gravity field modelling and gravimetric works performed in Poland in the period of 2011-2014 is presented. It contains the results of research on geoid modelling in Poland and other countries, evaluation of global geopotential models, determination of temporal variations of the gravity field with the use of data from satellite gravity space missions, absolute gravity surveys for the maintenance and modernization of the gravity control in Poland and overseas, metrological aspects in gravimetry, maintenance of gravimetric calibration baselines, and investigations of the nontidal gravity changes. The bibliography of the related works is given in references.

16

Analiza modelowa efektów mikrograwimetrycznych zarejestrowanych nad zlikwidowanymi szybami górniczymi

Kortas Ł.

Przegląd Górniczy

|

2014

|

T. 70, nr 7

97--105

PL

Artykuł jest kontynuacją i rozwinięciem badań autora prowadzonych w latach 2008-2012. Publikacja zawiera interpretację anomalii grawimetrycznych w rejonie zlikwidowanych szybów górniczych z wykorzystaniem modelowania i analizy odwrotnej. Do przeprowadzenia badań wybrano zlikwidowany szyb „Wschodni” i „Władysław”. Analiza zarejestrowanych pomiarami anomalii polegała na przeprowadzeniu badań modelowych w sposób zmierzający do znalezienia jak najlepszych dopasowań wymodelowanego efektu grawitacyjnego do wyników pomiarów. Dopasowanie dla szybu „Wschodniego” okazało się mniej zadowalające, głównie z uwagi na nietrafny wybór poligonu pomiarowego. Wyniki modelowania dla szybu ‘Władysław” były bliskie danym z pomiarów. Wskazuje to na przydatność przedstawionej w artykule metody dla interpretacji danych grawimetrycznych. W końcowej części pracy podaje się wynikające z niej zalecenia praktyczne przy poszukiwaniu pustki poszybowej metodą grawimetryczną.

EN

This paper is a continuation and development of the author´s tests conducted in 2008-2012 (Kortas, 2008, 2012). It includes an interpretation of gravimetric anomalies in the area of the closed mine shafts with modeling and reverse analysis. The closed “Wschodni” shaft and “Władysław” shaft were used in the research. The analysis of the registered anomalies used model research in order to find the best possible matches of the modeled gravity effect to the measurements´ results. Matching in case of “Wschodni” shaft was less satisfactory, mainly because of the incorrect selection of traverse. The results of modeling in the case of “Władysław” shaft were close to the measuring data. In indicates the usability of the presented method in the interpretation of gravimetric data. The last part of this paper presents the resulting recommendations during exploration of the post-shaft void by use of gravimetric method.

17

Grawimetria nowego typu i jej zastosowanie : (krytyczny esej techniczny)

Adamczewski Z.

Przegląd Geodezyjny

|

2014

|

R. 86, nr 6

9--14

18

Model strefy uskokowej Kraków–Lubliniec w świetle wyników analizy pól potencjalnych

Rosowiecka O.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2014

|

nr 459

157--165

PL

W celu uzupełnienia badań geologicznych przeprowadzonych na rdzeniach otworów wiertniczych Cianowice 2 i Trojanowice 2 o informację geofizyczną w rejonie badań wykonano analizę wyników powierzchniowych pomiarów geofizycznych pól potencjalnych. Usunięcie tła regionalnego z obrazu anomalii Bouguera poprzez odpowiednie transformacje pozwoliło uwypuklić lokalne struktury. Na grupie próbek reprezentatywnych dla poszczególnych jednostek litologicznych i stratygraficznych wykonano pomiary gęstości rzeczywistej i objętościowej oraz porowatości całkowitej, a także podatności magnetycznej i natężenia naturalnej pozostałości magnetycznej (IRNM). Parametry te zestawiono z wynikami wcześniejszych badań petrofizycznych w rejonie bloków małopolskiego i górnośląskiego. Informacje te wykorzystano w następnym etapie prac, jakim było przeprowadzenie dwuwymiarowego modelowania gęstościowego wzdłuż profilu łączącego otwory Cianowice 1 i 2 oraz Trojanowice 1 i 2. Na podstawie modelowania stwierdzono konieczność wprowadzenia drobnych zmian w strukturze geologicznej zaproponowanej przez Habryna (Habryn i in., 2007a, b) bez naruszania ogólnych założeń interpretacyjnych. Modelu magnetycznego nie wykonano ze względu na brak danych w południowej części profilu (obszar aglomeracji Krakowa).

EN

Analysis of the results of potential field surveys were carried out in order to supplement geological research focused on cores from the Cianowice 2 and Trojanowice 2 boreholes. Regional background of Bouguer anomaly was removed with the use of adequate transformations to underline local structures. Total and bulk density, total porosity and magnetic susceptibility as well as intensity of natural remnant magnetization (INRM) were measured on a representative set of samples taken from distinct lithological and stratigraphic units. Those parameters are related to previous results of petrophysical studies of the Malopolska and Upper Silesian blocks. The next stage of research was two-dimensional gravity modeling along the profile crossing four wells: Cianowice 1 and 2, and Trojanowice 1 and 2. The model suggests that some small changes in the interpretation of the geological structure (Habryn et al., 2007a, b) should be made, but the general interpretation guidelines remain stay the same. It has been impossible to develop a magnetic model since there is lack of data in the south part of the profile (Kraków agglomeration area).

19

Udział grawimetrii w kartowaniu struktur geologicznych w Karpatach

Ostrowski C., Koryczan A., Ostrowska K., Pisuła M., Probulski J.

Nafta-Gaz

|

2013

|

R. 69, nr 1

18--24

PL

Metoda grawimetryczna jest skutecznym narzędziem do kartowania struktur geologicznych, m.in. w warunkach karpackich, często ograniczających możliwości prospekcyjne innych metod. Potwierdzają to rezultaty prac grawimetrycznych z okolic Żegociny, Tuchowa i Stępiny. W pierwszym rejonie, poprzez transformację anomalii w redukcji Bouguera, prześledzono zmiany litologii i tektoniki utworów przypowierzchniowych, uzyskując obraz grawimetryczny w dużym stopniu zbieżny z widocznymi na mapie geologicznej wydzieleniami i elementami tektoniki. W rejonie Tuchowa dane grawimetryczne przede wszystkim posłużyły do sporządzenia, na drodze modelowania rozkładu gęstości, przekroju geofizycznego, pozwalającego oszacować rozmieszczenie i głębokość interesujących geologów naftowych osadów węglanowych dewońskich i jurajsko-kredowych. W okolicach Stępiny interpretację grawimetryczną ukierunkowano głównie na wyznaczenie stromo nachylonych granic gęstości, wykorzystując odpowiednie metody przetwarzania wartości pomierzonego pola siły ciężkości. W rezultacie odwzorowano w przedziale 0÷4 km p.p.m. układ linii tektonicznych tożsamych generalnie z uskokami, nasunięciami, fleksurami czy też innymi granicami kompleksów o różnej gęstości. Podane przykłady, zdaniem autorów, potwierdzają celowość stosowania kartografii grawimetrycznej do kompleksowych analiz budowy strukturalnej.

EN

The gravimetric method is an effective tool for the mapping of geological structures including the Carpathians area where other geophysical methods are limited in prospective possibilities. This is confirmed by results of gravity researches in the areas of Żegocina, Tuchów and Stępina. In the first region lithology and tectonic changes in near surface rocks were traceable through transformations of Bouguer anomaly. Thus, the gravimetric image was obtained, which is largely consistent with divisions and tectonic elements visible on the geological map. Gravimetric data from the Tuchów area were primarily used for preparing a geophysical cross-section by modeling of density. This made possible to estimate location and depth of the Devonian and Jurassic-Cretaceous carbonate sediments, which are especially important for petroleum geologists. In the Stępina area, the gravimetric interpretation was primarily directed to determine steeply sloping density boundaries using appropriate processing methods based on gravity field data. In results tectonic lines system range 0÷4 km BSL were mapped. This line system of tectonic faults is generally similar to, flexures and other boundaries with different densities. In the author’s opinion, examples presented confirm the usefulness of a gravimetric cartography for comprehensive analysis of geological structures.

20

Gravimetry for geodesy and geodynamics - brief historical review

Krynski J.

Reports on Geodesy

|

2012

|

z. 1/92

69--86

EN

For last two centuries the role of gravity measurements in geodesy was continuously growing with the development of physical geodesy, growing needs for precise geodetic products and progress in technology. A very condensed historical review of gravimetric surveys with their uncertainty characteristics is given in the paper. It starts with single gravity measurements using simple pendulum through the application of reversible pendulum up to four-pendulum apparatus. Superiority of relative gravity survey over absolute gravity survey using pendulum has been highlighted. Further, the development of static spring gravimeters is briefly presented followed by precise ballistic gravimeters that provide more accurate gravity than relative gravity survey and become a valuable tool for geodynamic research. The concept of superconducting gravimeter and its role in geodynamic research is highlighted. Special emphasis is given to the portable free-fall gravimeter A10 designed for field survey. Also the achievements in the direction of developing atomic absolute gravimeters are briefly mentioned. The evolution of the concept and realization of the gravity control is discussed on the background of the progress in gravimetry, paying special attention on its scale and gravity level. It is illustrated with some examples of evolving Polish national gravity control. Finally an attempt to formulate the concept of modern gravity control is presented.