Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 12

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  gospodarka złożem
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
PL
W publikacji omówiono możliwości systemów GIS jako narzędzia wspomagającego gospodarkę złożami w wybranych etapach ich funkcjonowania tzn. na etapie rozpoznania i udostępniania złoża oraz na etapie zagospodarowania wyrobiska po eksploatacji kopaliny. Na podstawie literatury wykonano charakterystykę procesów związanych z poszczególnymi etapami funkcjonowania złoża, na przykładzie wybranego złoża granitu. Dla każdego z tych procesów wyszczególniono kategorie oddziaływań związanych z działalnością górniczą mających wpływ na poszczególne elementy środowiska oraz na człowieka. Do analiz wykorzystano dane przestrzenne pochodzące z wielu źródeł wskazanych w artykule. W artykule przedstawiono rezultaty analiz uwzględniające jedynie wybrane etapy funkcjonowania złoża granitu.
EN
The publication discusses the possibilities of GIS as a tool to support the deposits management in selected stages of their operation, ie. at the stage of identification and giving access to the deposit and at the stage of establishment of the excavation post mineral exploitation. Based on the available literature, characteristics of the unit processes which were related to the specific stages of functioning of the granite mine was performed. Each of these processes indicated categories of effects related to the mining works impacting the particular elements of environment and on human. In the analyzes we used spatial data from multiple sources mentioned in the article. The article presents the results of analysis taking into account only some stages of the operation granite deposits.
PL
Pod koniec lat 80. XX wieku podjęto organizację seminariów pod hasłem „Metodyka rozpoznawania i dokumentowania złóż kopalin stałych”. Tematyką seminariów są zagadnienia dotyczące dokumentowania, opróbowania i oceny jakości kopaliny, elementów prawa geologicznego i górniczego, popularyzacja doświadczeń i osiągnięć w komputeryzacji prac dokumentacyjnych, stosowania metod geofizycznych, ochrony środowiska i planowania zagospodarowania przestrzennego oraz gospodarki złożem.
EN
The need of improvement of exploration methods had motivated organization of special seminars on exploration methodology and its results reporting. The main topics of investigation and exchange of experience are: documentation, sampling and mineral quality evaluation, elements of geological and mining low, computerization of the mode of presentation geological data, utilization o0f geophysical methods, environment protection and land use problems related to exploration and mineral economy.
PL
Artykuł prezentuje przykłady zastosowania geoinformacji w racjonalnej gospodarce złożami kopalin. Wykorzystanie komputerowych metod analiz ma na celu podkreślenie przydatności narzędzi informatycznych przy rozwiązywaniu problemów na różnych etapach gospodarki złożem.
EN
The paper presents examples of the use of geoinformation in the rational management of mineral deposits. The exploitation of computer methods of analysis, is used to emphasize the usefulness of IT tools to solve problems in different stages of deposit management.
PL
W publikacji poddano analizie możliwości eksploatacji kopalin skalnych z udokumentowanych i nieeksploatowanych złóż kopalin skalnych zlokalizowanych na obszarach prawnie chronionych województwa dolnośląskiego. Badania wykazały, że na obszarach prawnie chronionych województwa zlokalizowanych jest 39 przedmiotowych złóż o łącznych zasobach 985,2 mln Mg. Złoża te położone są na terenach Parków Krajobrazowych, Obszarów Chronionego Krajobrazu, obszarów Natura 2000, pod zbiornikiem retencyjnym Słup (1 złoże piasków i żwirów) oraz na obszarach dwóch projektowanych Parków Krajobrazowych. Analiza możliwości eksploatacji badanych złóż wykazała, że względy przyrody nie wykluczają całkowicie eksploatacji kopalin, ale w dużej mierze ją ograniczają. Bowiem złoże surowca może być eksploatowane zgodnie z zapisami ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. prawo geologiczne i górnicze, tj. po uzyskaniu koncesji, która uprawnia do wykonywania działalności górniczej w określonej przestrzeni. Jednym z załączników wniosku koncesyjnego jest wcześniej uzyskana decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia zgodnie z art. 72 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku (Dz.U.2008.199.1227 z późn zm.). Najważniejszym elementem uzyskania takiej decyzji jest przeprowadzenie tzw. procedury oceny oddziaływania. Celem tej procedury jest zapobieganie niekorzystnemu oddziaływaniu planowanego przedsięwzięcia na środowisko. Dodatkowo, w przypadku terenów prawnie chronionych, możliwości eksploatacji uwarunkowane są ustawą o ochronie przyrody, a w przypadku Parku Krajobrazowego zależą od aktu prawnego uchwalającego dany Park Krajobrazowy. W aktach prawnych ustanawiających trzy Parki Krajobrazowe (PK Doliny Bobru, Rudawski PK i PK Chełmy) wprowadzono całkowity zakaz realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz pozyskiwania dla celów gospodarczych skał, skamieniałości i minerałów. Oznacza to, że osiem złóż zlokalizowanych na terenie tych parków nie będą mogły być zagospodarowane. Wyjątek w tej grupie stanowi złoże amfibolitu „Wieściszowice” ze względu na zapis, w akcie uchwalającym Rudawski Park Krajobrazowy, dotyczący możliwości wydobycia kopaliny jeśli przeprowadzona procedura oceny oddziaływania wykaże brak niekorzystnego wpływu na przyrodę parku. W przypadku Obszarów Chronionego Krajobrazu i obszarów Natura 2000 eksploatacja udokumentowanych złóż jest możliwa pod warunkiem, że przeprowadzona ocena oddziaływania na środowisko wykaże brak znacząco negatywnego wpływu inwestycji na przyrodę obszaru chronionego i na cele ochrony obszaru Natura 2000. Analiza wykazała także, że wykluczona jest eksploatacja złoża piasków i żwirów spod zbiornika retencyjnego Słup. Spowodowane jest to ustanowioną strefą ochronną ujęcia wody obejmującą czaszę zbiornika i jego budowle hydrotechniczne, co eliminuje całkowicie możliwości wydobycia kopalin z tamtego obszaru.
EN
This publication analyses the possibilities of mining for rock raw materials from documented and unexploited rock raw material deposits within the legally protected areas of a voivodenship (Polish province). The research shows that within the legally protected areas of the selected voivodeship, there were 39 such deposits with total resources of 985.2 million Mg. These deposits are located within the following areas: Natural Landscape Parks, Landscape Protection Areas, Natura 2000 areas, underneath the retention reservoir Słup (1 gravel and sand deposit), as well as within the areas of two Natural Landscape Parks planned to be designed. Analysis of the deposits shows that environmental considerations do not exclude prospective mineral resources extraction; however, they limited such extraction to a great extent. Raw material deposits could only be exploited pursuant to the Polish Act of 9 June 2011 Geological and Mining Law, that is, after obtaining a concession for mining activities within a particular area. One of the attachments to the concession application form is the prior decision on environmental conditionings for undertaking execution pursuant to Article 72 of the Act on Access to Information on the Environment. The crucial part of obtaining the approval for the undertaking is conducting the so-called impact evaluation procedure. This procedure is aimed at preventing an unfavourable influence on the environment from the planned undertaking. Additionally, in the case of legally protected areas, the possibilities of mining are conditioned by the Polish Environmental Protection Act, and in the case of Natural Landscape Parks by the legal act establishing a certain Landscape Park. In the legal acts establishing 3 particular Landscape Parks (Bóbr Valley Landscape Park, Rudawy Landscape Park, and Chełmy Landscape Park) there are total bans on executing undertakings that could considerably influence the environment, as well as on obtaining rocks, fossils, and minerals for economic purposes. That means that 8 deposits located within the areas of these Parks could not be exploited. The only exception here is the deposit of amphibolite “Wieściszowice”, due to the provisions of the act establishing the Rudawy Landscape Park concerning the possibility of mining for minerals if the conducted evaluation procedure shows a lack of unfavourable influence on the nature of the Park. In the case of Landscape Protection Areas and Natura 2000 areas, mining of the documented deposits is possible under the condition that the conducted impact evaluation procedure shows a lack of considerable negative influence of the investment on the nature of the protected area, and on the protection objectives of the Natura 2000 area. The analysis has also shown that sand and gravel exploitation is impossible from underneath the Słup retention reservoir. This is caused by the established water intake protection zone that includes the reservoir basin and its hydraulic structures, and which completely eliminates the possibilities of mining for minerals in that area.
EN
This publication describes a mechanism for shaping the policy of spatial development, the final outputs of which are local land development plans determining the spatial distribution of objects of different environmental and economic functions. Land development plans guarantee a spatial order, which means not only aesthetic qualities, utility, logic, and clarity of spatial structure, but also high usability and effectiveness harmonized with nature, both nationally and locally. Working out such a plan is determined by drawing up many other planning documents. This results from the fact that spatial development should be integrated and comprehensive not only at the local but also at the regional level. What is more, the article presented the results of spatial policy at every stage of deposit management, from a deposit documentation to a post-mining area reclamation, as well as, it discussed issues connected with inadequate protection of the deposits in the planning documents. Documented rock raw material deposits must be included in a study of conditions and directions of commune spatial development (Polish: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin) and in a local land development plan (Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego), and also in voivodeship area development plans. Admittedly, this mention does not protect the deposit from being used for non-mining purposes; still, lack of it might result in failure to obtain the concession for mining of deposits, which is not possible without exclusion of land from the previous use. As for the last phase of mining activity – that is, area reclamation after mining of mineral deposits – such ans area must undergo reclamation and be prepared for development in a way that enables it to function in accordance with the study of conditions and directions of commune spatial development and in the land development plan of the particular commune. This means the necessity of amendments to these documents unless they have already defined target functions of deposit area.
PL
W publikacji omówiono mechanizm kształtowania polityki planowania przestrzennego, którego ostatnim elementem są miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, rozstrzygające o rozmieszczeniu w przestrzeni obiektów spełniających różne funkcje przyrodnicze i gospodarcze. Plany zagospodarowania przestrzennego są gwarantem ładu przestrzennego, który oznacza zarówno walory estetyczne, funkcjonalność, logikę, czytelność i jasność struktury przestrzennej, jak i zharmonizowane z przyrodą, wysoką użyteczność i efektywność we wszystkich skalach, od lokalnej do krajowej. Przygotowanie takiego planu poprzedzone jest przygotowaniem wielu innych opracowań. Związane jest to z tym, że planowanie przestrzenne powinno odbywać się w sposób zintegrowany, kompleksowy, nie na szczeblu lokalnym, lecz regionalnym. W artykule przedstawiono także skutki, jakie wywołuje polityka przestrzenna na każdym etapie gospodarowania złożem od momentu jego udokumentowania do rekultywacji terenów pogórniczych oraz poruszono problemy związane z niedostateczną ochroną złóż w dokumentach planistycznych. Udokumentowane złoża surowców skalnych muszą być ujawnione w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a także w Planach zagospodarowania przestrzennego województwa. Brak takiego zapisu skutkuje odmową udzielenia koncesji na eksploatację złoża, która nie jest możliwa bez wyłączenia gruntów z dotychczasowej działalności. W przypadku ostatniej fazy działalności górniczej, tj. rekultywacji terenów po eksploatacji kopalin, obszar ten musi być zrekultywowany i przygotowany do zagospodarowania w taki sposób, aby mógł pełnić funkcje zgodne z ustaleniami Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin i miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego danej gminy. Oznacza to konieczność zmian zapisów w tych dokumentach, jeśli wyprzedzająco nie określają docelowych funkcji terenu nad złożem.
PL
Lokalizacja istotnych z punktu widzenia rozwoju kraju i regionu Górnego Śląska szlaków komunikacyjnych w obrębie Obszarów Górniczych czynnych węgla kamiennego kopalń Kompanii Węglowej S.A. jest powodem poważnych utrudnień w optymalnym wykorzystaniu bazy zasobowej. Dotychczasowe doświadczenia przedsiębiorcy związane z planowaniem i prowadzeniem eksploatacji w obrębie ustalonych dla istniejącej autostrady A-4 pasów ochronnych (po 500 m w obydwie strony od osi autostrady) wskazują na bardzo mocne ograniczenia lub wręcz na brak możliwości prowadzenia w tym pasie eksploatacji węgla kamiennego wysoko wydajnymi systemami z zawałem stropu. Z tego też powodu istotne staje się doprowadzenie już na etapie prac studialnych i projektowych nad przebiegiem kolejnych szlaków komunikacyjnych optymalnego ich usytuowania również w aspekcie zalegających pod nimi złóż węgla kamiennego. Szacuje się, że w złożach KW S.A. w obrębie ustalonych pasów ochronnych dla autostrad A-4 i A-1, drogi ekspresowej S-1 oraz trasy kolei AGTC C-E 65 zalega 386,9 mln ton zasobów operatywnych węgla kamiennego, wyeksploatowanie których może być wysoce problematyczne. Brak możliwości eksploatacji powyższych zasobów będzie skutkował skróceniem żywotności kopalń, w obrębie których zlokalizowane są lub planuje się zlokalizować szlaki komunikacyjne, o 1 do 45 lat.
EN
From the perspective of country and Upper Silesia region development, the location of crucial transport routes located in mining areas of active coal mines of Kompania Węglowa S.A., is a reason for serious difficulties in the optimal utilization of resource base. Foregoing entrepreneur's experiences related to planning and exploitation in the protected area of existing A-4 highway (the area is set up 500m in both sides of the highway's axis) indicate strong limitations or even the lack of opportunities for hard coal exploitation using high-performance caving systems in the protected area. Therefore, it is important to reach, at the stage of study and design works over the direction of transport routes, its optimal location in the context of hard coal deposits beneath. It is estimated that in KW S.A.'s deposits located in the protected areas of A-4, A-1 highways, S-1 express road and AGTC C-E 65 railroad, there are 366.9 million tonnes of hard coal recoverable reserves, exploitation of which can be highly problematic. The lack of opportunities for exploitation of the following resources will result in shortening the lifetime of the coal mines (from 1 to 45 years), which are located or are planned to be located nearby transport routes.
PL
Artykuł przedstawia zadania jakie w ramach nadzoru i kontroli realizuje organ nadzoru górniczego w zakresie gospodarki złożem. Jednocześnie przedstawia jakie dokumenty i przepisy mają istotny wpływ na kształtowanie się racjonalnej gospodarki złożem. Na przykładzie działalności kontrolnej Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu autorzy artykułu zwracają uwagę na rolę i zadania organu nadzoru górniczego w zakresie racjonalnej gospodarki złożem oraz co stanowi przedmiot najczęściej stwierdzanych nieprawidłowości w czasie kontroli w zakresie gospodarki złożem.
EN
This article describes the control and supervision tasks performed by the mining supervision authority within the scope of the mineral deposit management. Futhermore, it details what documents and regulations have a major influence on shaping rational management of the mineral deposit. Based on the example of control activities of The Regional Mining Authority in Wroclaw, the authors of the article draw attention to the mining supervision authority role and tasks in the mineral deposit rational management and point out the most common inspection irregularities relating to mineral deposit management.
PL
W artykule scharakteryzowano wybrane zagadnienia ochrony złóż kopalin, a także elementy planowania przestrzennego – w kontekście ujmowania w dokumentach planistycznych terenów górniczych oraz złóż kopalin. W stanie prawnym obowiązującym do końca 2011 r., prawo zobowiązywało do uwzględniania terenów górniczych i złóż kopalin w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, nie przewidując jednak konsekwencji za niespełnienie tego obowiązku. Od początku 2012 r., nowe Prawo geologiczne i górnicze wprowadziło narzędzia dyscyplinujące dla wojewodów, zmieniające w pewnym zakresie stopień ochrony złóż kopalin, w zasadzie nie wpływając jednak na uwzględnianie działalności górniczej w dokumentach planistycznych. Rola organów nadzoru górniczego w zakresie ochrony złóż kopalin wiąże się zasadniczo z nadzorem nad gospodarką złożem w czynnych i likwidowanych zakładach górniczych. Równocześnie, obejmuje kontrolę wpływu ich eksploatacji na ochronę terenów górniczych i stan bezpieczeństwa powszechnego (w tym informację o terenach pogórniczych). W nawiązaniu do powyższej roli artykuł przedstawia też aktualne działania organów nadzoru górniczego, podejmowane w celu poprawy ochrony złóż i terenów (po-)górniczych.
EN
Protection of mineral deposits requires a different approach depending on the character of a deposit (documented, predicted, perspective, developed or abandoned). Its rules are specified, though in an inconsistent and unclear manner, in many acts and secondary legislation. In general the security as regards present and futurę needs for exploitation of mineral deposits should be provided by zoning documents prepared on the level of a commune and province. The lack of consistency of the legislation does not always help it, which indicates the necessity of unifying the regulations and, perhaps, transposing all or most of the regulations on the protection of mineral deposits into one act. Such act should clearlyy specify the scope of such protection. One of the administrative bodies that deal with the protection of deposits is the mining supervision body. According to the Mining and Geological Law its role is to supervise and control the rational management of a deposit during the processes of mining minerals from developed deposits and during the liquidation of mining plants. However, mining authorities have also othertasks that are aimed at harmonizing the protection of mineral deposits and mining areas and at providing overall safety. In both of those cases, except for statutory tasks, they undertake a number of initiatives aimed at improving the standards of deposit management and at assessing and minimizing threats to general safety posed by active and liguidated mining plants.
PL
Posiadanie cyfrowych modeli złoża dla Pola Bełchatów i Pola Szczerców, ich bieżąca aktualizacja oraz nabyte umiejętności pozwalają na wykorzystanie zawartych w nich informacji w szerokim zakresie działań. Model daje możliwość tworzenia map, przekrojów geologicznych przez całe złoże, jego część lub projektowaną zabierkę z uwidocznieniem litologii, stratygrafii bądź jakości węgla w zależności od potrzeb. Użytkownik oprogramowania w sposób szybki i zdecydowanie dokładniejszy może dokonać stosownych obliczeń dla krótko- i długoterminowego planowania robót górniczych. Wygenerowane dane charakteryzują się dobrą jakością, zgodną z rzeczywistością stwierdzoną w wyniku prowadzonej eksploatacji.
EN
The usage of continuously updated digital models of the Pole Bełchatów and Pole Szczerców fields as well as the know-how acquired allow for applying the information provided by them within a broad scope of activities. The model makes it possible to create maps, geological sections of the entire field, its part or the planned shortwall. It provides information concerning lithology, stratigraphy or coal quality - depending on the needs. The software user may calculate the necessary data for short- or long-term mining operations quickly and much more precisely. The generated data are of good quality and reflect the actual characteristics confirmed by the ongoing exploitation.
PL
W artykule przedstawiono skomplikowaną technologię eksploatacji pokładów węgla partii Podłęże pod rzeką Przemszą i osadnikiem Biały Brzeg. W trakcie eksploatacji nie występowały istotne dopływy wody. Naruszenie górotworu eksploatacją spowodowało wtórne spękania. W szczególności zwiększone dopływy wody wystąpiły w strefach uskokowych. Na powierzchni terenu dla przeciwdziałania powodzi zabudowano obwarowanie do wysokości 5 m.
EN
The article presents a complicated technology of exploitation of coal beds in the upthrow Podłęże under Przemsza river and settling pond Biały Brzeg. There are not occurred essential water inlets in the course of exploitation. A disturbance bf rock mass owing to exploitation caused secondary fracturing. The increased water inlets have appeared in particular in zones of faulting. For flood prevention the earthen embankment up to 5 meters in height was butli-up on the surface of the ground.
EN
A fact that in spite of more and more often affords aimed to correction of actually obligatory recoverability criteria related with poli-metallic ore deposits do not follow current increase of the deposit value resulting from high copper prices on the World markets was pointed out in the present study. Based on the analysis of two geological bore-holes it was proved in the study that actual value of 1m2 of the deposit occurring around the bore-hole, from which the data are classified according to current and former criteria as non-recoverable (because of small efficiency or too low equivalent percentage content of Cu), is comparable to value of 1m2 of the deposit classified according to criterions from the year 1977 (and actual) as recoverable resources. Some doubts were also pointed out with respect to calculation procedure of equivalent Cu percentage content taking under consideration rigid parity Cu versus Ag, as the value of silver is usually overestimated, and moreover, price fluctuations of these both metals are not mutually correlated.
PL
Artykuł zwraca uwagę na fakt, że mimo coraz częstszych prób korygowania obowiązujących kryteriów bilansowości złóż rud polimetalicznych, nie nadążają one za wzrostem wartości złóż w wynikającym z wysokich cen metali na rynkach światowych. Analizując dane z dwóch otworów geologicznych dowiedziono w artykule, że aktualna wartość 1m2 złoża w otoczeniu otworu z którego dane uznawane są według obecnych i wcześniejszych kryteriów za pozabilansowe (z powodu za małej zasobności, albo zbyt niskiej ekwiwalentnej zawartości procentowej Cu), jest porównywalna z wartością 1 m2 złoża uznanego według kryteriów z 1977 roku (i obecnych) za złoże bilansowe. Podniesiono również wątpliwości co do zasady przeliczania ekwiwalentnej zawartości procentowej Cu z uwzględnieniem sztywnego parytetu Cu do Ag, jako że wartość srebra w tych przeliczeniach na ogół jest zawyżana, a nadto wahania cen obydwu tych metali nie są ze sobą skorelowane.
PL
W artykule omówiono rozwiązania techniczne i organizacyjne związane z zabezpieczeniem niewykorzystanego złoża. Wskazano kryteria, jakie należy brać pod uwagę przed podjęciem decyzji o ochronie złoża. Omówiono stosowane obecnie sposoby likwidacji wyrobisk udostępniających (szyby oraz wyrobiska korytarzowe i komorowe) ze wskazaniem możliwości ich wykorzystania oraz zasady ochrony pozostawionego złoża w przypadku: czasowego zatopienia, otamowania lub podsadzenia wyrobisk udostępniających oraz sposoby zabezpieczenia i długotrwałego utrzymania wyrobisk udostępniających. Wskazano sposób likwidacji szybów z możliwością ich ponownego uruchomienia. Całość zakończono wykazem problemów wymagających pilnego rozwiązania dla właściwej realizacji skutecznego zabezpieczenia niewykorzystanych złóż.
EN
Technical and organizational solutions connected with protection of a not used deposit are describet. Criteria to be taken under consideration before taking decision on deposit protection are pointed out. The currently used ways of openings (shafts, narrow workings and chamber workings) liquidation with pointing out possibilities of their use as well as principles of the left deposit protection in case of: temporary flooding, damming up or stowing of openings as well as the ways of protection and long-term maintenance of openings are discussed. The whole is ended by a list of problems to be urgently solved to realize an effective protection of not used deposits.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.