Fosfor jest mineralnym składnikiem odżywczym koniecznym zarówno dla wzrostu roślin, jak i właściwego funkcjonowania człowieka. Przewiduje się, że złoża fosforytu mogą zostać zużyte w ciągu 100 lat, a duże zasoby fosforu występują jako typowe zanieczyszczenia w zbiornikach wodnych i glebach. W 2014 r. fosfor został zamieszczony w wykazie surowców krytycznych dla Unii Europejskiej. Dlatego niezwykle ważne jest odzyskanie fosforu w kontekście gospodarki o obiegu zamkniętym iremediacji środowiska. Jednym z możliwych źródeł dużej dostępności są komunalne osady ściekowe. W pracy przedstawiono najważniejsze techniki stosowane do odzysku fosforu z odcieków, osadów ściekowych oraz popiołu z osadu ściekowego. Zestawiono również wyniki zawartości fosforu w ściekach pochodzących z Oczyszczalni Ścieków Płaszów w Krakowie. Stwierdzono, że w osadach ściekowych i w odciekach znajdują się fosforany w śladowych ilościach. Istnieje możliwość odzysku fosforu z odcieków, osadów ściekowych oraz z popiołów osadów ściekowych.
EN
The test results for the content of total P, orthophosphates, as well as BOD₅ and COD parameters in raw and biol. treated municipal and domestic sewage were obtained from annual reports for 2020-2021 provided by the sewage treatment plant. The content of orthophosphates and total P in raw sewage and sewage after the biological dephosphatation process was analyzed and the degree of P reduction was calculated in the studied time periods. The effectiveness of biological removal of P compounds was assessed based on indicators such as the ratio of BOD₅ :total P, COD:total P and COD:BOD₅.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Kriolit zawarty w szlamach z przemysłowej lakierni samochodowej może być odzyskany i wykorzystany w produkcji aluminium. Średnia zawartość kriolitu w szlamach wyniosła 94% mas. Zostanie on zawrócony do huty aluminium w ramach gospodarki obiegu zamkniętego. Wykazano spodziewane efekty ekonomiczne recyklingu kriolitu.
EN
Cryolite-contg. sludges from paint shop in a Slovakian car prodn. factory may be sepd. and processed to recover cryolyte. Av. content of cryolite in sludge was 94% by mass. Cryolite will be recycled to the an Al smelter. Economic effects of the recycling were shown.
Drogownictwo oraz jego część związana z robotami ziemnymi charakteryzują się bardzo dużym zapotrzebowaniem na naturalne materiały budowlane, takie jak grunty oraz kruszywa. Powoduje to, iż mimo bardzo dużych pokładów tych zasobów ich ilość bardzo szybko się kurczy. Odpowiedzią na ten problem powinno być wykorzystanie odpadów przemysłowych jako materiału budowlanego. Idea ta bardzo dobrze wpisuje się w coraz popularniejszy system ekonomiczny gospodarki o obiegu zamkniętym, gdzie produkty uboczne procesów technologicznych pochodzących z jednej gałęzi przemysłu służą jako surowce produkcyjne w innych gałęziach przemysłu. W artykule przedstawiono propozycję takiego materiału budowlanego składającego się z trzech odpadów przemysłowych związanych spoiwem hydraulicznym. Sktadnikami kompozytu są łupek przywęglowy nieprzepalony (Ł) rozdrobnione odpady gumowe (G), popiół lotny (P) oraz cement CEM I 42,5 (C). Mieszance nadano roboczą nazwę ŁGPC. Celem jej wytworzenia była możliwość zagospodarowania jak największej ilości odpadów przemysłowych, z wykorzystaniem rozdrobnionych odpadów gumowych (ROG) do zabezpieczenia łupka przywęglowego nieprzepalonego przed szkodliwym działaniem wody. Zastosowanie rozdrobnionych odpadów gumowych ROG, a dokładniej spoiwa gumowo-popiołowo-cementowego (GPC), powoduje nadanie mieszance pewnych właściwości hydrofobowych. Woda oddziałująca na łupek przywęglowy wywołuje degradację jego uziarnienia (rozpad większych ziaren kruszywa), co prowadzi do spadku jego nośności oraz do możliwości uzyskania właściwości wysadzinowych. W pracy przedstawiono wyniki badań nad wpływem zawartości ROG (dodatki 5, 10 oraz 15%) na wartości wytrzymałości na ściskanie, nasiąkliwości masowej oraz wysokości podciągania kapilarnego wody przez próbki wykonane z kompozytu. Dodatkowo na podstawie dotychczasowych wyników badań przedstawiono możliwości zastosowania kompozytu w warstwach konstrukcji nawierzchni drogowej, zgodnie z wytycznymi dotyczącymi warstw konstrukcji nawierzchni drogowej związanych spoiwem, zawartymi w Wytycznych technicznych nr 5 oraz w wytycznych francuskich.
EN
Road construction and its part related to earthworks are characterized by a very high demand for natural building materials such as soils and aggregates. As a result, despite the very large deposits of these resources, their quantity is shrinking very quickly. The answer to this problem should be the use of industrial waste as a building material, an idea that fits very well into the increasingly popular Closed Circuit Economy economic system, where by-products of technological processes from one industry are used as production raw materials in other industries. The article presents a proposal for such a building material consisting of three industrial wastes bound by a hydraulic binder. The components of the composite are unburned coal slate (S), shredded rubber waste (R), fly ash (F) and CEM I 42.5 cement (C), the mixture was given the working name SRFC. The purpose of its manufacture was to be able to manage as much industrial waste as possible, using shredded rubber waste (SRW) to protect unburned coal shale from the harmful effects of water. The use of shredded rubber waste SRW and, more specifically, a rubber-ash-cement binder (RFC) results in giving the mixture certain hydrophobic properties. Water interacting with the coal slate causes degradation of its grain size (disintegration of larger aggregate grains), which results in a decrease in its load-bearing capacity and the possibility of obtaining blow-out properties. This paper presents the results of a study on the effect of SRW content (additives of 5, 10 and 15%) on the values of compressive strength, bulk water absorption and the height of capillary rise of water by samples made of the composite. In addition, on the basis of previous research results, the possibility of using the composite in road pavement construction layers is presented, based on the guidelines for binder-bonded road pavement construction layers contained in Technical Guideline No. 5 and French guidelines.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono projekt koncepcyjny budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spełniającego obowiązujący standard blisko zero-energetyczny (nZEB), w którym w fazie projektowania uwzględniono zasady gospodarki obiegu zamkniętego obejmujące kształtowanie architektoniczne, dobór rozwiązań konstrukcyjno-materiałowych oraz instalacyjnych.
EN
The article presents a conceptual design of a single-family dwelling building that meets the current near-zero-energy standard (nZEB), in which the principles of circular economy, including architectural design, selection of construction, materials and installation solutions, were taken into account in the design phase.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Praca zawiera analizę gospodarki odpadami dla wybranego przedsiębiorstwa budowlanego prowadzącego prace na terenie województwa zachodniopomorskiego. W opracowaniu uwzględniono zależność wytwarzania ilości odpadów od prowadzonych prac budowlanych, przeanalizowano sposoby gospodarki odpadami. W omawianym przykładzie przedsiębiorstwa budowlanego najwięcej odpadów wymagających prowadzenia ewidencji w Bazie Danych Odpadów powstało w okresie prowadzenia robót stanu surowego. Rozumieć przez to można, że największa masa odpadów budowlanych powstaje w trakcie robót związanych z wykorzystaniem betonu, ponieważ przy pracy z nim korzystamy z drewnianych szalunków, co generuje zwiększoną masę odpadów o kodzie 17 02 01 - drewno. Dodatkowo na skutek błędu ludzkiego, czyli złego posadowienia, wypoziomowania lub złączenia szalunku może być konieczne zastosowanie poprawek w betonowych konstrukcjach, a co za tym idzie zlikwidowania istniejącej betonowej bryły, czyli wytworzenia odpadu o kodzie 17 01 01 - odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów. Ze względu na liczbę przedsiębiorstw budowlanych prowadzących prace na terenie Szczecina, województwa zachodniopomorskiego i całej Polski zapewnienie w nich zrównoważonej i świadomej gospodarki odpadami wymaganej wprowadzanymi coraz bardziej restrykcyjnymi przepisami prowadzić będzie do lepszego i bardziej efektywnego zarządzania odpadami w naszym kraju.
EN
The study presents an analysis of waste management for a selected construction company carrying out works in the West Pomeranian Voivodeship. The study considers the dependence of waste generation on the type of construction work, and analyzes waste management methods. In the studied case, the highest amounts of waste which was required to be registered in the Polish Waste Database (know as BDO) was generated during the period of the shell work. The largest mass of construction waste is generated during concrete works, as those require the use of wooden formwork. The formwork is known to be one of the most prevalent waste in construction (the BDO code 17 02 01 - wood). In addition, as a result of human error, i.e. wrong foundation, levelling or jointing of the formwork, it may be necessary to apply changes to existing concrete structure, which can generate additional waste (17 01 01 - concrete and rubble from demolition and renovation). Given the number of construction companies carrying out work in Szczecin, the West Pomeranian Voivodeship and the whole of Poland, ensuring sustainable and conscious waste management as required by more and more strict regulations will lead to better and more efficient waste management in our country.
Current approaches to recycling spent car catalysts are primarily focused on effectively recovering platinum group metals (PGMs), which are crucial raw materials for the economy. However, PGMs constitute only a small fraction of the total weight of the waste catalysts. The main component, both in terms of mass and volume, is the monolithic ceramic or metallic carrier. The residues left after the pyrometallurgical or hydrometallurgical recovery of platinum metals generate waste that burdens the natural environment when stored. Hence, there is a need for a balanced approach to the processing of used car catalysts, taking into consideration the effective recovery and management of other components besides the platinum group. Cordierite, the predominant and widely used ceramic material in car catalytic converters, is notable for its exceptional chemical resistance and high-temperature durability during processing. It is also a low-porous material with a relatively small specific surface area, distinguishing it from conventional adsorbents, which usually possess highly developed specific surface areas and high porosity. This article presents preliminary studies that support the potential use of ceramic carriers derived from spent car catalysts as a novel material with sorption properties. Such an approach serves as an environmentally friendly alternative for the effective management of car catalyst waste and maximizes the added value derived from the recycling process, aligning with the principles of the Circular Economy.
PL
Obecne podejścia do recyklingu zużytych katalizatorów samochodowych skupiają się na efektywnym odzysku platynowców, które są surowcem o kluczowym znaczeniu dla gospodarki. Jednakże, platynowce stanowią jedynie niewielki procent całkowitej masy odpadowego katalizatora. Głównym składnikiem masy i objętości takich odpadów jest monolityczny nośnik ceramiczny lub metaliczny. Pozostałości masy katalitycznej po procesach pirometalurgicznego lub hydrometalurgicznego odzysku platynowców generują odpady, które obciążają środowisko naturalne w kontekście ich składowania. W związku z tym, istnieje potrzeba zrównoważonego podejścia do przetwarzania zużytych katalizatorów samochodowych, które uwzględnia efektywny odzysk i zagospodarowanie pozostałych komponentów poza platynowcami. Kordieryt, jako główny i powszechnie stosowany materiał ceramiczny w katalizatorach samochodowych, wyróżnia się wyjątkową odpornością chemiczną i wysoką wytrzymałością temperaturową podczas procesów przetwarzania. Jest również nisko porowatym materiałem o mało rozwiniętej powierzchni właściwej, co odróżnia go od klasycznych adsorbentów, które zazwyczaj posiadają silnie rozwiniętą powierzchnię właściwą i są silnie porowate. W niniejszym artykule przedstawiono wstępne badania, które uzasadniają możliwość wykorzystania ceramicznych nośników pochodzących z zużytych katalizatorów samochodowych jako nowego materiału o właściwościach sorpcyjnych. Takie rozwiązanie stanowi przyjazną dla środowiska alternatywę w kontekście efektywnego zagospodarowania odpadowego katalizatora samochodowego oraz maksymalizacji wartości dodanej z procesu recyklingu, wpisując się w założenia Gospodarki Obiegu Zamkniętego.
Według danych GUS z 2021 roku, w Polsce rocznie produkuje się około 48,7 milionów ton odpadów, co daje 1285 kg na jednego mieszkańca. W ostatnich latach następuje wzrost ich ilości, głównie ze względu na zwiększającą się konsumpcję. Wdrożenie działań na rzecz gospodarki cyrkularnej oraz redukcja marnotrawstwa surowców stają się zatem coraz ważniejsze.
The purpose of this paper was to investigate whether consumer behaviour in the second-hand clothing market causes a rebound effect, and if so, what are the reasons behind it. The study examined two potential causes: the price effect and moral licensing. A survey technique was used for data collection to study the phenomenon quantitatively. Non-parametric tests, analysis of relationships between variables and hierarchical cluster analysis were used to analyse the results. The existence of a rebound effect in the used clothing market was confirmed. At the same time, the magnitude of the substitution rate between new clothing and used clothing was estimated at 1:1.23. It was also proved that the phenomenon under study is influenced by both the price effect and moral licensing.
PL
Celem niniejszej pracy było zbadanie, czy zachowania konsumentów na rynku odzieży używanej powodują efekt odbicia, a jeśli tak, to jakie przyczyny za tym stoją. W badaniach sprawdzono dwie potencjalne przyczyny: efekt cenowy oraz licencjonowanie moralne. Badanie miało charakter ilościowy. Wykorzystano technikę sondażu. Do analizy wyników wykorzystano testy nieparametryczne, analizę zależności między zmiennymi a także hierarchiczną analizę skupień. Potwierdzono istnienie efektu odbicia na rynku odzieży używanej. Jednocześnie oszacowano wielkość stopy zastąpienia zakupu odzieży nowej odzieżą używaną na poziomie 1:1.23. Udowodniono także, że na badane zjawisko wpływa zarówno efekt cenowy, jak i licencjonowanie moralne.
Jednym z celów środowiskowych wyznaczonych przez Unię Europejską dla sektora budowlanego jest przejście na gospodarkę obiegu zamkniętego. GOZ to efektywna gospodarka zasobami i nowy globalny model gospodarczy. Projektowanie do demontażu jest strategią odpowiedzialnego zarządzania materiałami budowlanymi tak, aby zminimalizować zużycie surowców pierwotnych. W artykule zaprezentowane są przykłady trzech nowoczesnych obiektów projektowanych do demontażu w Holandii, stanowiących rezerwuary materiałów budowlanych.
EN
One of the environmental goals set by the European Union for the construction sector is the transition to a circular economy, which is resource efficiency and a new global economic model. Design for deconstruction is a strategy for responsible building materials management to minimize the use of virgin raw materials. The article presents examples of three modern buildings designed for disassembly in Netherlands, which are reservoir of the building materials.
Environmental protection is one of the objectives of the implemented concept of sustainable development and circular economy. The construction industry and its products (building objects) have a large contribution in negative influences, therefore all actions limiting them are necessary. One way of doing this is to apply substitution to existing unfavourable solutions, both in terms of construction and materials as well as technology and organization. The aim of the article was to determine the key factors conditioning the use of substitution at each stage of the investment and construction cycle, leading to environmental protection. The research paid attention to the use of substitute recycled products. The defined factors were subjected to a SWOT analysis and then, using the DEMATEL method, cause-and-effect relationships were identified that determine development in the application of substitution in the environmental context of sustainable and closed-cycle construction. The analysis was carried out by using a summative, linear aggregation of the values of the position and relationship indicators.
12
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Influence of the content of recycled artificial leather waste particles in particleboards on their selected properties. Artificial leather is a layered fabric-plastic composite that resembles natural leather in appearance. Due to its wide range of advantages, artificial leather is widely used as an upholstery material in the renovation and production of furniture or even car upholstery. The aim of the research was to manage upholstery leather waste by adding previously shredded particles of artificial leather of different contents (5, 10, 25 and 50% by weight) to particleboard. Tests of selected mechanical properties (bending strength and modulus of elasticity and resistance to screw withdrawal) and physical properties (density profile, thickness swelling after immersion in water) were completed. It can be concluded that, depending on the further use of the board, there is a possibility of using the recovered artificial leather particles as a reasonable addition to wood fibres in the production of particleboard.
PL
Wpływ zawartości cząstek sztucznej skóry z recyklingu na właściwości płyt wiórowych. Sztuczna skóra to warstwowy kompozyt tkaninowo-plastikowy, który swoim wyglądem przypomina skórę naturalną. Ze względu na szeroki wachlarz zalet sztuczna skóra jest powszechnie stosowana jako materiał obiciowy w renowacji i produkcji mebli czy nawet tapicerki samochodowej. Celem badań było zagospodarowanie odpadów skór tapicerskich poprzez dodanie do płyt wiórowych uprzednio rozdrobnionych kawałków sztucznej skóry o różnej zawartości (5, 10, 25 i 50% wag.). Zakończono badania wybranych właściwości mechanicznych (wytrzymałość na zginanie i moduł sprężystości oraz odporność na wyciąganie wkrętów) oraz fizycznych (profil gęstości, pęcznienie grubości po zanurzeniu w wodzie). Można stwierdzić, że w zależności od dalszego wykorzystania płyty istnieje możliwość wykorzystania odzyskanych kawałków skaju jako rozsądnego dodatku do włókien drzewnych w produkcji płyt wiórowych.
Purpose: The aim of the article is to analyze the implementation of the Industry 4.0 technologies to improve eco-efficiency of manufacturing processes from the perspective of the development of innovative IT technologies in the circular economy. Design/methodology/approach: The research methods used in the article were desk research analysis of available source data on the functioning of Industry 4.0 technologies. Additionally, the author bases on the institutional and legal method. Analysis of selected documents and existing studies have allowed to obtain answers to the research questions and to describe the eco-efficiency of manufacturing processes. Findings: The Industry 4.0 technologies in the circular economy can contribute to improve the eco-efficiency of manufacturing processes. However, there are still some difficulties in creating the fully efficient processes in the circular economy. Research limitations/implications: The main limitation in carrying out the research is the difficult access to data about the quantity and quality of the eco-efficiency of manufacturing processes improving by the Industry 4.0 technologies. Practical implications: The results of analysis and the conclusions in this article can be used by managers of the different types of companies involved in the circular economy. The research impact upon the enterprise concentrating on the raising awareness of the benefits of using wide range of the Industry 4.0 technologies for improving the eco-efficiency of manufacturing processes. Originality/value: This article describes the benefits that can be obtained from the implementation of the Industry 4.0 technologies in the circular economy. The research issues related to development of the circular economy constitute a new area of research. The newly developed focus on improving eco-efficiency of the manufacturing processes by using the innovative IT technologies in the circular economy. The eco-efficiency of the manufacturing processes in the circular economy, examined from the point of view of the use of Industry 4.0 technologies, is an innovative research approach.
W artykule przedstawiono znaczenie paliw z odpadów na krajowym rynku energii. Przedstawiono przesłanki motywujące przedstawicieli władz samorządowych oraz podmioty gospodarcze, do podejmowania obecnie licznych (według niektórych szacunków nawet ponad stu) prób budowy instalacji wykorzystujących frakcje palne odpadów (głównie frakcje palne odpadów komunalnych). Wskazano również, na wciąż rosnące zainteresowanie wykorzystaniem RDFu przez cementownie. Dokonano także analizy racjonalności podejmowanych prób budowy nowych instalacji w horyzoncie najbliższych kilkunastu lat, w kontekście wdrażania m.in. przepisów gospodarki o obiegu zamkniętym. Jak wykazano, kluczowym czynnikiem który należy wziąć pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o budowie nowych instalacji, jest kwestia zagwarantowania dostarczania do instalacji wsadu w okresie całego prognozowanego czasu jej eksploatacji. Prawdopodobnie bowiem, już za kilka lat palne frakcje odpadów staną się deficytowym surowcem energetycznym poszukiwanym na rynku.
EN
The article presents the current importance of waste fuels in the domestic energy market. The rationale motivating representatives of local authorities and economic entities to undertake currently numerous attempts (according to some estimates even more than a hundred) to build plants using combustible fractions of waste (mainly combustible fractions of municipal waste) is presented. It was also pointed out that there is still growing interest in the use of RDF by cement works. An analysis was also made of the rationality of attempts to build new plants in the next dozen or so years, in the context of implementing, inter alia, the provisions of the circular economy. As has been shown, a key factor to be taken into account when deciding on the construction of new plants is the question of guaranteeing the supply of feedstock to the plant over its projected lifetime. In fact, it is likely that in just a few years, combustible waste fractions will become a scarce energy resource sought after the market.
15
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W pracy przedstawiono koncepcję recyklingu odpadów kompozytowych z zastosowaniem gospodarki obiegu zamkniętego. Opisano wieloetapową technologię obróbki mechanicznej surowca odpadowego. Przedstawiono założenia technologii wprowadzania przygotowanego recyklatu do strumienia surowców i wytwarzania materiałów wieloskładnikowych, o obniżonej zawartości surowców pierwotnych, ale wytrzymałości elektrycznej i mechanicznej zbliżonej do kompozytów (wyrobów izolacyjnych) pierwotnych.
EN
The paper presents the concept of recycling and circular economy of composite waste. A multi-stage technology of mechanical processing of the waste material is described. The paper presents the assumptions of the technology of homogenization of the recyclate with the raw material stream and the production of multi-component materials with a reduced content of primary raw materials, but with electrical and mechanical strength comparable to primary composites (insulating products).
16
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono wyniki prac projektowych i badawczych, których celem było wytworzenie lekkiego kruszywa ultrakompozytowego (UCLA - ultracomposite lightweight aggregate) w wyniku połączenia odpadów pochodzących z różnych źródeł. Opracowana technologia wytwarzania pozwoliła na wykorzystanie odpadów pochodzących z termoplastycznych polimerów (PET) oraz mineralnych odpadów z procesów spalania, i pozyskanie kruszywa lekkiego mogącego znaleźć powszechne zastosowanie w budownictwie. W trakcie prac nad technologią wytwarzania nowego, ekologicznego kruszywa wykorzystano właściwości fizyczne termoplastycznych tworzyw sztucznych, w tym ich dużą lepkość w stanie stopionym. W wyniku odpowiednio przeprowadzonej obróbki termicznej w specjalnie zaprojektowanych warunkach wytworzono kompozyt w postaci granulek odpowiadających frakcji kruszywowej 2 - 8 mm. Uzyskano różne rodzaje kruszyw lekkich wykonanych przy użyciu różnych drobnoziarnistych wypełniaczy mineralnych - ubocznych produktów spalania, których podstawowe właściwości zostały zbadane i zaprezentowane.
EN
The paper presents the results of design and research work aimed at producing ultracomposite lightweight aggregate (UCLA) as a result of combining waste from different sources. The developed production technology allowed to utilize waste from thermoplastic polymers (PET) with mineral waste from combustion processes, and to produce a lightweight aggregate that can be widely used in construction. During the development of the technology to produce a new, ecological aggregate, the physical properties of thermoplastics and their high viscosity in the molten state were used. As a result of a properly conducted thermal treatment in specially designed conditions, a composite in the form of granules corresponding to an aggregate fraction of 2 - 8 mm was produced. Different types of lightweight aggregates made with various fine-grained mineral fillers - by-products of combustion - were obtained, the basic properties of which were studied and presented.
Działania inwestycyjne Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie S.A. od lat są planowane i prowadzone z myślą o środowisku - stąd tak duży nacisk spółki na realizację przedsięwzięć związanych ze zrównoważonym rozwojem i gospodarką obiegu zamkniętego. MPWiK modernizuje właśnie linię technologiczną oczyszczalni ścieków Zakładu „Południe” tak, by z osadów ściekowych odzyskiwać wartościowe substancje nawozowe - fosfor i azot. Jest to jedno z pierwszych tego typu przedsięwzięć w kraju, realizowanych przez spółkę wod-kan.
The mining industry is related with the production of waste, which are generated during the preperatory works, exploitation and processing of minerals. The type and quantity of generated waste result directly from the type of obtained mineral raw material (minerals), geological conditions of the deposit and the mining and processing technologies used. The changing approach to waste related to the circular economy model means that more and more waste is used economically. However, due to the different physicochemical properties of mining waste and the limited possibilities of its use, some waste is still deposited in mining waste landfills. Depending on the type of mining waste deposited, environmental and economic aspects, the landfill may be a source of raw materials (anthropogenic deposit) that may be exploited now or in the future. Some of this type of mining waste landfills are reclaimed and may be an important elements of the local landscape, as well as positively affect biodiversity through the development of specific natural habitats. The paper presents the concept of landfill reclamation of waste from hard coal mining, taking into account the importance of the phenomenon of natural succession in the formation of ecosystems in reclaimed landfills.
PL
Działalność przemysłu wydobywczego wiąże się z wytwarzaniem odpadów, powstających głównie w trakcie prac udostępniających, eksploatacji jak i przeróbki kopalin. Rodzaj jak i ilość wytwarzanych odpadów wynikają wprost z rodzaju pozyskiwanego surowca mineralnego (kopaliny), z występujących warunków geologicznych złoża oraz stosowanych technologii górniczych i przeróbczych. Zmieniające się podejście do odpadów związane z modelem gospodarki o obiegu zamkniętym powodują, że w coraz większym zakresie odpady są gospodarczo wykorzystywane. Niemniej jednak ze względu na właściwości fizykochemiczne odpadów wydobywczych i ograniczone możliwości ich wykorzystania, powodują, że niektóre odpady są nadal składowane na obiektach unieszkodliwiania odpadów wydobywczych (OUOW). W zależności od rodzaju składowanych odpadów wydobywczych, aspektów środowiskowych i ekonomicznych OUOW stanowić mogą źródło surowców (złoże antropogeniczne), które obecnie lub w przyszłości będą mogły być eksploatowane. Część tego typu obiektów jest rekultywowana i może stanowić cenny element lokalnego krajobrazu, a także korzystnie wpłynąć na różnorodność biologiczną, poprzez wykształcanie się specyficznych siedlisk przyrodniczych. W artykule przedstawiona została koncepcja rekultywacji OUOW z górnictwa węgla kamiennego, uwzględniająca znaczenie zjawiska sukcesji naturalnej w kształtowaniu się ekosystemów na rekultywowanych obiektach.
19
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Wyroby ze wzmacnianych żywic epoksydowych są masowo stosowane w przemyśle elektrotechnicznym (energoelektrycznym) ze względu na ich niezawodność i dobre parametry użytkowe. Takie materiały to chemo- i termoutwardzalne żywice organiczne (epoksydowe, poliestrowe, poliuretanowe i in.) wypełnione w znacznym stopniu mączkami lub piaskami kwarcowymi (60–70% wag.) oraz włóknem szklanym ciągłym lub ciętym (do 90% wag.), a wyroby z nich produkowane to izolatory, ograniczniki, rury, pręty i maszty, ale też łopaty turbin elektrowni wiatrowych, skrzynki rozdzielnic, obudowy i profile. Taka powszechność wiąże się z dużą i stale przyrastającą ilością odpadów, które nie są biodegradowalne ani (dotychczas) recyklowane na szeroką skalę. Wtórne zagospodarowanie materiałów odpadowych pochodzących z różnych strumieni procesowych (odpad produkcyjny, produkt wadliwy, produkt zużyty) do produkcji wyrobów analogicznych do pierwotnych zmniejszyłoby obciążenie środowiska odpadami składowanymi, pozwoliło zmniejszyć ilość surowców nowo produkowanych i koszty zakupu poprzez zastąpienie ich części recyklatem. Prace prowadzone w dziedzinie technologii kompozytowych w Łukasiewicz – Instytucie Elektrotechniki od 2019 roku ukierunkowane są na recykling odpadów epoksydowych w rozumieniu gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ).
Niezależnie od wdrażania GOZ w systemie gospodarki odpadami komunalnymi zawsze będzie istniał strumień tzw. odpadów resztkowych, po selektywnej zbiórce, którego właściwości paliwowe trzeba będzie wykorzystać, by zmniejszyć ilość składowanych odpadów poniżej 10%. Oznacza to konieczność wybudowania jeszcze kilkunastu nowych instalacji termiczno przekształcania odpadów, aby domknąć system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce. Wbrew powszechnemu mniemaniu są to instalacje bezpieczne, niskoemisyjne, niestwarzające zagrożenia dla ludzi i środowiska, powszechnie budowane i eksploatowane na całym świecie.
EN
Regardless of the implementation of circular economy in the municipal waste management system, there will always be a stream of so-called residual waste, after selective collection, whose fuel properties will have to be used to reduce the amount of landfilled waste below 10%. This means that it is necessary to build a dozen or so new waste thermal treatment installations to complete the municipal waste management system in Poland. Contrary to popular belief, these are safe, low-emission installations that do not pose a threat to people and the environment, commonly built and operated all over the world.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.