Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Selected Biological Properties of the Soil in a Burnt-Out Area under Old Pine Trees Three Years after an Fire

Olejniczak Izabella, Górska Ewa B., Prędecka Anna, Hewelke Edyta, Gozdowski Dariusz, Korc Marian, Panek Ewa, Tyburski Łukasz, Skawińska Monika, Oktaba Izabella, Boniecki Paweł, Kondras Marek, Oktaba Lidia

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2019

|

Tom 21, cz. 2

1279--1293

EN

Fires, on account of their emotional, economic and cognitive aspects, are of interest to numerous researchers, and their impact is often unpredictable and difficult to investigate. They are among some of the most dynamic factors shaping terrestrial ecosystems. They destroy vegetation and alter the physicochemical and biological properties of the soil. Fires significantly influence the abundance and biodiversity of soil microorganisms and soil mesofauna, which are important elements of soils of every ecosystem, especially forest soils. Restoration of communities of soil organisms takes place at different rates and depends on, among other things, the intensity of the fire. The aim of the research was to determine the degree of restoration of the abundance of microorganisms and mesofauna in areas burnt out by anthropogenic fires of different intensity in an old pine forest. The research was conducted in a two-hundred-year-old pine stand (Peucedano-Pinetum), in the Kampinos National Park (near Warsaw, central Poland). In August 2018, three years after the fires, 3 test areas (10×10 m) were designated on each burnt-out site: after a weak fire (W) and after a strong fire (S), and also in adjacent unburnt (control, C) areas. In each test area, 6 samples were taken both from the organic layer (0-5 cm) and the mineral layer (5-25 cm – for microorganisms, and 5-10 cm for mesofauna) of the soil using standard methods for microorganisms and mesofauna. It was found that three years after the fires, the restoration of communities of soil organisms in terms of numbers was at an advanced stage (this was especially true for soil mesofauna). Based on the PCA analysis, it was found that the restoration of microbial communities and of the communities of mesofauna were interrelated, which was also influenced by the environmental conditions of the soils after the fires, in particular the physico-chemical soil properties resulting from the intensity of the fire.

PL

Pożary, ze względu na emocjonalne, ekonomiczne i poznawcze aspekty, są przedmiotem zainteresowań licznych badaczy, a ich wpływ często jest nieprzewidywalny i trudny do zbadania. Należą do jednych z najbardziej dynamicznych czynników kształtujących ekosystemy lądowe. Niszczą roślinność, zmieniają fizykochemiczne i biologiczne właściwości gleby. Pożary w istotny sposób kształtują liczebność i bioróżnorodność mikroorganizmów glebowych i mezofauny glebowej, będących istotnymi elementami gleb każdego ekosystemu, zwłaszcza gleb leśnych. Odbudowa zespołów organizmów glebowych zachodzi w różnym tempie i zależy między innymi od siły pożaru. Celem badań było ustalenie stopnia odbudowy liczebności mikroorganizmów i mezofauny w obszarach wypalonych po pożarach antropogenicznych o różnej sile w starodrzewie sosnowym. Badania prowadzono w dwustuletnim drzewostanie sosnowym (Peucedano-Pinetum), w Kampinoskim Parku Narodowym (koło Warszawy, centralna Polska). W sierpniu 2018, trzy lata po pożarach wyznaczono po 3 powierzchnie badawcze (10x10 m) na pożarzyskach: po słabym pożarze (W) i mocnym pożarze (S) oraz przyległych obszarach niewypalonych (kontrolnych, C). Na każdej powierzchni badawczej pobierano po 6 prób w warstwie organicznej (0-5 cm) i mineralnej gleby (5-25 cm – w przypadku mikroorganizmów i 5-10 cm w przypadku mezofauny) stosując standardowe metody dla mikroorganizmów i mezofauny. Stwierdzono, że po trzech latach po pożarze odbudowa zespołów organizmów glebowych pod względem liczebności jest w dużym stopniu zaawansowana (dotyczy to zwłaszcza mezofauny glebowej). Na podstawie analizy PCA stwierdzono, że odbudowa zespołów mezofauny i mikroorganizmów są powiązane ze sobą, na co mają wpływ także warunki środowiskowe gleb po pożarze, zwłaszcza właściwości fizykochemiczne gleby, wynikające z siły pożaru.

2

Soil C:P Ratio along Elevational Gradients in Picea schrenkiana Forest of Tianshan Mountains

Cao Y., Wang Y., Xu Z.

Polish Journal of Ecology

|

2018

|

Vol. 66, nr 4

325--336

EN

Forest soils potentially store a large pool of carbon and phosphorus. A deep understanding of the total carbon and phosphorus stock in forest soils is vital in the assessment of the nutrients dynamics in forest ecosystems. This study examined the effects of elevation, soil depth, and climatic variables, specifically mean annual temperature (MAT) and mean annual precipitation (MAP), on soil carbon and organic phosphorus in Schrenk's spruce (Picea schrenkiana) forest at Tianshan Mountains. Results showed that soil organic carbon (SOC) significantly increased while organic phosphorus decreased with elevation. Interestingly, carbon increased faster with increasing elevation in the alluvial horizon than in the leached horizon, demonstrating the important role of deep soils in carbon sequestration potential. SOC concentration decreased with soil depth, whereas phosphorus concentration initially decreased and then increased. SOC had no significant relationships with MAT and MAP, whereas phosphorus concentration decreased with MAT. Similar to the impacts of MAT and MAP on SOC, these two climatic variables also exerted no significant influence on C:P ratio.

3

Content and mobility of strontium in forest soils according to north-south transect in Poland

Jeske A., Gworek B.

Archives of Environmental Protection

|

2013

|

Vol. 39, no. 4

113--122

EN

The investigation was carried out on forest soils collected from areas subject to variable pollution. The fraction of strontium was analyzed in soil samples from north-eastern Poland (Borki forest division), treated as a non-polluted region (natural background) and in soil samples from central (Rogów forest division) and south-western Poland (Świerklaniec forest division). The sequential extraction procedure was applied in this study to separate the fractions of strontium. Five fractions were analyzed in every genetic horizon according to the Tessier method. The concentration of strontium was also analyzed in the plants. Both results were compared in order to evaluate the mobility and bioavailability of the trace elements in the environment. The content, distribution and bioavailability of the strontium fractions were investigated with particular emphasis on the contaminated study sites. Total content of strontium in surface horizons depended on the localization. Among analysed fractions strontium, in organic soil horizons, regardless of localization, occurred predominantly in mobile fractions in all examined soils.

PL

Obiektem badań były gleby i rośliny pochodzące z kompleksów leśnych zlokalizowanych na terenach o zróżnicowanej antropopresji. Dlatego też obiekty badań zlokalizowano na obszarach o wzrastającym gradiencie zanieczyszczeń począwszy od Polski północnej przez centralną do południowej (Górny Śląsk). Frakcje strontu oznaczano w próbkach gleb rdzawych i płowych. Frakcje strontu w glebach oznaczono metodą sekwencyjnej ekstrakcji według Tessier’a i in. Zawartość strontu oznaczono także w wybranych gatunkach roślin. Celem badań było zidentyfi kowanie form mobilnych strontu i określenie z jakimi składnikami gleby związany jest ten pierwiastek. Otrzymane wyniki wskazują na wyraźny wzrost całkowitej zawartości oraz form mobilnych strontu w poziomach powierzchniowych w zależności od lokalizacji. Ponadto stront w formach mobilnych dominował jedynie w poziomach organicznych badanych gleb.

4

Wpływ kontrolowanych pożarów lasów na potencjał mineralizacyjny azotu w glebie

Prędecka A., Russel S., Chojnicki J., Gozdowski D., Dmochowski D.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2010

|

T. 10, z. 2

143-151

PL

Przedmiotem pracy jest określenie wpływu pożarów kontrolowanych na potencjał mineralizacyjny azotu w glebach leśnych Nadleśnictwa Drewnica i Puszczy Białej. Próbki gleby pobierano z powierzchni spalonej, ekotonu i powierzchni kontrolnej. Potencjał mineralizacyjny azotu w badanych glebach leśnych zaraz po pożarach kontrolowanych był najwyższy na obszarze znajdującym się poza zasięgiem pożaru (powierzchnia kontrolna), w ściółce lasu (warstwa spopielałych częściowo lub całkowicie resztek organicznych) i na głębokości 0-5 cm. Wartość potencjału mineralizacyjnego azotu zmniejszała się istotnie wraz z głębokością (powierzchnia badawcza w Nadleśnictwie Ostrów Mazowiecka i Nadleśnictwie Wyszków), natomiast nie stwierdzono wpływu pożaru na wartość tego potencjału.

EN

The aim of this study was to determine the effect of fire on nitrogen mineralization potential of forest soils in Forest District Drewnica and in the Biała Forest. Soil samples were collected from burned mesocosms, ecotones and control areas. The controlled forest fire decreased soil potential for nitrogen mineralization. The nitrogen mineralization potential just after controlled fire was the highest in control areas, in forest litter (a layer of partly or totally burnt organic remains) and at a depth of 0-5 cm. The value of nitrogen mineralization potential significantly decreased with depth (in the Biała Forest District) but fire did not affect the value of this potential.

5

Zawartość dostępnych form Cu i Pb w glebach lasów liściastego i iglastego

Omilian M., Sienkiewicz S.

Proceedings of ECOpole

|

2009

|

Vol. 3, No. 2

491--494

PL

Próbki gleby pobrano z lasów liściastego i iglastego położonych w pobliżu Olsztyna przy drodze krajowej nr 51, w czterech odległościach od skraju każdego lasu (0 - obrzeże lasu, 10, 20 i 30 m), a także z trzech głębokości: 0÷10, 10÷20 i 20÷40 cm. Celem badań było określenie zawartości dostępnych form Cu i Pb w glebach leśnych narażonych na oddziaływanie intensywnego ruchu kołowego. Najwięcej miedzi rozpuszczalnej w 1 mol HCl·dm–3 znajdowało się w glebie lasu liściastego pobranej 10 m od jego skraju, a ołowiu w glebie pobranej na obrzeżu lasu iglastego. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono nieznacznie większe nagromadzenie dostępnych form Cu i Pb w glebie lasu liściastego w porównaniu z glebą pobraną w lesie iglastym. Zawartość miedzi w glebie lasu liściastego zmniejszała się znacznie wyraźniej wraz z głębokością niż w glebie lasu iglastego. Dla ołowiu miała miejsce odwrotna i mniej silna tendencja.

EN

Samples of soil were taken from deciduous and coniferous forests situated near Olsztyn by main road no. 51. They were taken at four distances from forest margin (0 - forest edge, 10, 20 and 30 m) also from depth of 0÷10, 10÷20 and 20÷40 cm. The aim of the experiment was indication of available forms of Cu and Pb in forest soils subjected to influence of intensive motor transport. Most available copper in 1 mol HCl · dm–3 was in soil from deciduous forest taken from 10 m away from forest boundary and lead in soil from the edge of coniferous forest, that is the nearest from the road. Based on conducted experiment it was found that insignificantly higher accumulation of available forms of Cu and Pb was in soil from deciduous forest in comparison with soil taken from coniferous forest. The content of copper in deciduous forest soil reduced much clearer in conjunction with depth than in soil from coniferous forest. With reference to lead, was found conversely and less stronger tendency.

6

Wpływ zrywki drewna na wybrane właściwości fizyko-mechaniczne gleby leśnej

Pisarski J., Śnieg M., Jurga J.

Inżynieria Rolnicza

|

2009

|

R. 13, nr 1

227-232

PL

W niniejszym artykule przedstawiono wyniki badań wybranych właściwości fizyko-mechanicznych gleby leśnej przed wykonaną zrywką oraz po zrywce drewna. Obiekt badań położony był na obszarze Województwa Zachodniopomorskiego, na terenie gminy Dobrzany. Badania prowadzono w warstwach: 15-30; 30-45; 45-60; 60-70cm. Próbki pobierane były w okresie jesiennym w roku 2006. Ścinanie gleby wykonano w aparacie bezpośredniego ścinania. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono pogorszenie badanych właściwości gleby.

EN

This article presents results of tests on selected physical and mechanical properties of forest soil before and after timber skidding. Analysed object was located in the area of Zachodniopomorskie Voivodship, within Dobrzany Borough. The tests were performed in the following layers: 15-30; 30-45; 45-60; 60-70 cm. Samples were taken during autumn in 2006. Soil shearing was carried out in direct shear apparatus. Completed tests allowed to observe deterioration of analysed soil properties.

7

The influence of the method of reclamation and selection of tree species for afforestation on changes in landscape degraded by fire

Bielińska E.J., Mocek-Płóciniak A.

Archives of Environmental Protection

|

2009

|

Vol. 35, no. 2

105-113

EN

The paper analyses the influence of the method of reclamation on changes in the landscape degraded by fire. The analyses involved experimental areas (I. II, III) in which various ways of preparing the soil were used (soil excluded from mechanical cultivation; full mechanical cultivation; ploughing furrows) in cultivations of the Scots pine {I'inus sylvesiris I.) and the Grey alder [Alnus incana (L.) MOENCGH). The analyses also included a natural succession (NS) area and a control area (L) marked out in a natural forest complex directly bordering the burned area. The analyses showed thai after 12 years of recultivalion, the burned landseape was regaining the stale of structural and functional biological balance. Cultivation of grey alder substantially stimulated the enzymatic activity of the analyzed soil, thus showing its beneficial influence on the landscape potential and justifying the use of this species as a preceding crop when rehabilitating the burned area. Various ways of preparing, the soil had no substantial inlluenee on noticeable, long-term changes in the functioning of the analyzed landscape.

PL

W pracy analizowano wpływ sposobu rekultywacji na przekształcenia krajobrazu zdegradowanego przez pożar. Badaniami objęto powierzchnie doświadczalne, na których zastosowano odmienne sposoby przygotowania gleby (gleba wyłączona z uprawy mechanicznej, pełna uprawa mechaniczna, wyoranie bruzd) w uprawach sosny zwyczajnej (Pinus silvestris L.) i olszy szarej (Alnus incana (L.) MOENCH) oraz powierzchnię sukcesji naturalnej i powierzchnie kontrolną wytypowaną w naturalnym kompleksie leśnym bezpośrednio sąsiadującym z pożarzyskicm. Badania wykazały, że po 12 latach rekultywacji krajobraz popożarowy uzyskuje stan strukturalnej i funkcjonalnej równowagi biologicznej. Nasadzenia olszą szarą w istotny sposób stymulowały aktywność enzymatyczną badanych gleb, co wskazuje na ich korzystny wpływ na potencjał krajobrazu i uzasadnia stosowanie tego gatunku jako przedplonu przy odnawianiu pożarzyska. Odmienne sposoby przygotowania gleby nie miały istotnego wpływu na uchwytne, długofalowe zmiany funkcjonowania badanego krajobrazu.

8

Profile differences of zinc, copper, and nickel contents in forest soils on South-Podlasie Lowland

Kalembasa D., Becher M., Pakuła K.

Archives of Environmental Protection

|

2009

|

Vol. 35, no. 4

159-164

EN

The profile differences of zinc, copper, and nickel contents in forest podzolic soils on South-Podlasie Lowland were studied. Their considerable differentiation was found. Contents and differentiation of analyzed heavy metals in studied soil horizons were determined by: parents rock and soil-forming processes (mainly podzolization) characteristic for those soils.

PL

Badano profilowe zróżnicowanie zawartości miedzi, cynku i niklu w leśnych glebach bielicoziemnych na Nizinie Południowopodlaskiej. Stwierdzono znaczne ich zróżnicowanie. Na zawartość i zróżnicowanie w profilu analizowanych metali ciężkich w badanych glebach największy wpływ miały: mało zasobna skała macierzysta oraz charakterystyczne dla tych gleb procesy glebotwórcze (głównie bielicowanie).

9

Changes in magnetic susceptibility of forest soils along the west and south border of Poland

Strzyszcz Z., Rachwał M.

Archives of Environmental Protection

|

2008

|

Vol. 34, no. 1

71-79

EN

The aim of the present study was to estimate the magnetic susceptibility of the boundary area of western and southern Poland. The investigation was carried out in woodlands of chosen forest districts. Samples were collected selectively from the occurring genetic horizons of pit soils. The low-field magnetic susceptibility was obtained in the laboratory using the MS2B Bartington apparatus. Heavy metal content (Fc, Zn, Pb and Cu) was analyzed using AAS method, after the mineralization in the 70% HCIO_4 + HNO_3 solution. The magnetic susceptibility results arc very diverse and above 80% of them exceed 50-10^-8 m^3/kg, that is, a border value suggesting an occurrence of a magnetic anomaly. Heavy metal content varies in a wide range and the highest values arc observed in mountainous areas, where the impact of geological structure is visible. Obviously, the input of dust emissions is significant, what is confirmed by well and positive values of correlation coefficients between magnetic susceptibility and heavy metal content (especially lead) in the area of cluster III.

PL

Celem prezentowanych badań było określenie wielkości podatności magnetycznej obszarów przygranicznych Polski zachodniej i południowej. Badania prowadzono na obszarach leśnych w wybranych nadleśnictwach. Próbki pobierano selektywnie z występujących poziomów genetycznych odkrywek glebowych. Niskopolową podatność magnetyczną zmierzono w laboratorium przy użyciu aparatury MS2B Bartington. Zawartość niektórych metali ciężkich (Fe, Zn, Pb i Cu) oznaczono metodą ASA po uprzedniej mineralizacji próbek roztworem 70% HClO_4 + HNO_3. Wyniki badań podatności magnetycznej są bardzo zróżnicowane, ale w ponad 80% próbek jej wartości przekraczają 5010^-8m^3/kg, czyli wartość, powyżej której można się spodziewać występowania anomalii magnetycznej. Zawartość metali ciężkich waha się w szerokim zakresie, przy czym najwyższe wartości obserwuje się w rejonach górskich, gdzie wpływ na ich zawartość ma budowa geologiczna. Jednak wysokie współczynniki korelacji między podatnością magnetyczną a zawartością metali ciężkich w rejonie badań III wskazują emisje pyłów przemysłowych jako źródło metali ciężkich, zwłaszcza ołowiu.

10

137Cs and 40K concentrations in forest soils and wastelands in the vicinity of Siedlce (Eastern Poland)

Królak E., Majewska A., Sarnowska K., Karwowska J.

Archives of Environmental Protection

|

2008

|

Vol. 34, no. 4

101-107

EN

The activity of 137Cs and 40K in forest soils and wastelands in the vicinity of Siedlce (eastern Poland) were measured. The soil samples were collected on depths of 0-4 cm, 4-8 cm and 8-12 cm. The average specific radioactivity of 137Cs in forest soils and wastelands were 57 Bq/kg and 15 Bq/kg, respectively. The highest specific radioactivity of 137Cs was observed in superficial layers of forest soils with an arithmetic mean of 126 Bq/kq. The average specific radioactivity of 40K in the soil samples was 200 Bq/kg independently of sampling depths. Positive correlations were found between 137Cs and C concentrations. Both 137Cs and 40K were negatively correlated with the sand fraction and positively with silt and clay fractions.

PL

W glebach leśnych i nieużytkach rolnych okolic Siedlec (wschodnia Polska) mierzono aktywność radioizotopów 137Cs i 40K. Próbki gleby pobierano z głębokości: 0-4 cm, 4-8 cm i 8-12 cm. Średnia aktywność izotopu '"Cs w glebach leśnych i nieużytkach wynosiła odpowiednio: 57 Bq/kg i 15 Bq/kg. Największą zawartość 137Cs (126 Bq/kg) odnotowano w powierzchniowych warstwach gleb leśnych. Średnia aktywność radioizotopu 40K w badanych próbkach gleby wynosiła około 200 Bq/kg i nie zależała od głębokości poboru prób. Odnotowano dodatnią korelację pomiędzy aktywnością 137Cs i procentową zawartością węgla organicznego. Zawartość obu radioizotopów była ujemnie skorelowana z zawartością w glebach frakcji piasku i dodatnio z zawartością frakcji pyłu i iłu.

11

Badanie aktywności radiocezu na obszarze transgranicznym polsko-czeskim

Dołhańczuk-Śródka A., Ziembik Z., Wacławek M., Hysplerova L.

Proceedings of ECOpole

|

2007

|

Vol. 1, No. 1/2

113--118

PL

Na skutek awarii reaktora EJ w Czarnobylu do środowiska przedostało się wiele izotopów promieniotwórczych. Skażenia te objęty m.in. terytoria Polski i Czech. W ramach projektu współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (Inicjatywa Wspólnotowa INTERREG IIIA Czechy-Polska) przeprowadzono badania, których celem było określenie aktualnych rozkładów terytorialnych depozycji izotopów cezu w powierzchniowej warstwie gleby oraz mocy dawki promieniowania gamma na obszarze transgranicznym polsko-czeskim.

EN

As the result of breakdown of the nuclear power plant in Chernobyl large quantities of radioactive substances were released to environment. Among others the territories of Poland and Czech were contaminated. The aim of the project was investigation of current local depositions of cesium isotopes close to soil surface and total dose of gamma radiation in the Polish - Czech border region. The work was partly supported by European Regional Development Fund (Community Initiative INTERREG IIIA Czech-Poland).

12

Depozycja zanieczyszczeń atmosferycznych i ich wpływ na roztwory glebowe ubogich gleb leśnych

Walna B.

Ekologia i Technika

|

2006

|

R. 14, nr 5

205-209

PL

Badania prowadzono w Stacji Ekologicznej położonej na terenie Wielkopolskiego Parku Narodowego. Określona wartość depozycji jonów kwasotwórczych przekraczała depozycję w stacjach monitoringowych badania tła zanieczyszczeń.

EN

The study was conducted at the University Ecological Station located in Wielkopolski National Park. The quantity of acid-forming ions deposited with precipitation was higher than the deposition recorded at the lowland stations monitoring background pollution. Detailed information on the composition and changes in soil water affected by acid deposition was compared with the deposition data. The washout of available nutrients from the topsoil may cause an irreversible loss of nutrients from the ecosystem. The low values of the stress parameter (Ca/Al) are indicative of a risk of acidification-related forest damage. The NO3 concentration in the C horizon was always very low, which indicates that all major processes in nitrogen mobilization occurred in the upper part of the soil profile. The high concentrations of ammonium ions in the deposition and in soil water could cause eutrophication and acidification.

13

Changes in the biochemical properties of soil in the outer dumping ground of a sulphur minefield resulting from land reclamation

Bielińska E. J.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2004

|

nr 131(12)

31-36

EN

The present work summarises the results of many years' work (1988-2001) on the enzymatic activity of the anthropogenic soil originating from sandy formations on the outer dumping ground of a sulphur mine covered by forest in Piaseczno at Tarnobrzeg (50° 35' N; 21° 47' E). The significant and favourable changes of the biochemical and chemical soil properties observed over several years pointed to the stability of the silvo-ecosystem studied and achieved as a result of the land reclamation process. After more than 30 years of land reclamation, the enzymatic activity of this anthropogenic soil was at the sandy soil level in the natural forest ecosystems. This proves that the soil formed achieved the status of 'dynamic biological balance' and the soil formation process was complete. In the practical sense, this soil had properties which allowed the normal growth and development of a forest plantation with the application of the technologies of forest production in general use.

PL

W niniejszej pracy prezentujemy wyniki wieloletnich (1988-2001) badań aktywności enzymatycznej gleby wytworzonej z utworów piaszczystych na zalesionym zwałowisku zewnętrznym kopalni siarki w Piasecznie koło Tarnobrzega (50° 35' N; 21° 47' E). Obserwowane na przestrzeni kilkunastu lat istotne i korzystne zmiany właściwości biochemicznych i chemicznych gleby wskazują na stabilność badanego silvoekosystemu, uzyskiwaną w procesie rekultywacji. Po ponad 30 latach rekultywacji aktywność enzymatyczna gleby antropogenicznej kształtowała się na poziomie aktywności enzymatycznej gleb piaszczystych w naturalnych ekosystemach leśnych. Świadczy to o tym, że wytworzona gleba uzyskała stan dynamicznej równowagi biologicznej, a proces glebotwórczy został zakończony. W znaczeniu praktycznym jest to gleba charakteryzująca się takimi właściwościami, które przy technologiach powszechnie stosowanych w produkcji leśnej umożliwiły nasadzeniom leśnym prawidłowy wzrost i rozwój.

14

Potentially toxic forms of aluminium in soil - selected aspects of determination and interpretation of the results

Gruba P.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2004

|

Vol. 11, nr 7

573--578

EN

Aluminium extracted from soil sample using 1.0 mol · dm-3 KCl solution has been frequently applied for assessment of the Al toxicity risk. Investigations carried out during recent decades have shown that only mineral species of Al in soil solution can be considered to be toxic for plants. One of the methods designed for the determination of toxic species of Al in solution is the kinetic discrimination of quickly reacting aluminium (Alqr). Amounts of AlKCl determined in the investigated soils were about 100 limes higher than Alqr. However, a relationship was found between the AIKCl and Alqr values. This means that AlKCl does reflect the amount of potentially toxic Alqr, despite the great difference between those values. To calculate the activity of Al3+ in solution a further computation procedure has to be performed.

PL

Glin ekstrahowany z gleby z zastosowaniem 1.0 mol KCl · dm-3 (AIKCl) często stosowano do oceny stopnia zagrożenia ze strony toksyczności Al. Badania prowadzone podczas ostatnich dziesięcioleci wykazały, że tylko rozpuszczone w roztworze glebowym mineralne formy Al mogą mieć toksyczny wpływ na korzenie roślin. Jedna z metod opracowanych do oznaczania toksycznych form Al w roztworze glebowym jest oparta na barwnej reakcji tzw. szybko reagującego glinu (Alqr) z odczynnikiem kompleksującym, w stosunkowo krótkim czasie, z zastosowaniem zmodyfikowanego systemu FIA. Ilości AIKCl oznaczone w badanych glebach były ok. 100 razy większe niż potencjalnie toksycznej formy Alqr, pomimo to stwierdzono zależność pomiędzy uzyskanymi wartościami. Oznacza to, że zawartość AIKCl w glebie w pewnym stopniu odzwierciedla obecność form potencjalnie toksycznych. Należy też pamiętać, że aby ocenić aktywność Al3+ w roztworze za pomocą Alqr, należy wykonać dodatkowe obliczenia.

15

Pierwiastki śladowe w glebach wybranych rezerwatów Parku Krajobrazowego "Podlaski Przełom Bugu"

Raczuk J.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2004

|

Vol. 30, no. 1

121--131

PL

Celem pracy było poznanie zawartości Mn, Zn, Cu, Pb, Ni, Cr, Cd w glebach leśnych Parku Krajobrazowego "Podlaski Przełom Bugu". Badania pierwiastków śladowych w glebach były prowadzone na obszarze rezerwatu "Łęg Dębowy" oraz "Stary Las". Zawartość pierwiastków śladowych oznaczono metodą ASA w roztworze uzyskanym po mineralizacji prób glebowych w mineralizatorze mikrofalowym w stężonym kwasic azotowym oraz 30% nadtlenku wodoru. Badane gleby nic są zanieczyszczone metalami ciężkimi. Średnia geometryczna zawartość pierwiastków w badanych glebach tworzyła następujący szereg: Mn (229) > Zn (23,1) > Pb (15,0) > Cr (11,6) > Cu (7,4) > Ni (6,4) > Cd (0,11) mg-kg-1 s.m. Stwierdzono, że pierwiastki śladowe kumulowały się głównie w poziomach organicznych i mineralno-organicznych. Analiza statystyczna wykazała wysoce istotne korelacje pomiędzy badanymi metalami a zawartością części spławialnych i iłu koloidalnego oraz pomiędzy zawartością Mn, Zn, Cu, Pb, Cd a węglem organicznym.

EN

The aim of this work was to determine the content of Mn, Zn, Cu, Pb, Ni, Cr, Cd in forest soils of the Landscape Park "The Podlasie Ravine of the Bug River". The study of trace elements content in soils was done on the area of the "Łęg Dębowy" and "Stary Las" forest reserves. The trace elements were determined by the AAS method after the samples had been mineralized in a microwave mineralizer in concentrated nitric acid and in 30% hydrogen peroxide. The soils of the studied areas are not polluted with heavy metals. Geometric series of the occurrence was established as follows: Mn (229) > Zn (23.1) > Pb (15.0) > Cr (11.6) > Cu (7.4) > Ni (6.4) > Cd (0.11) mg.kg-1 d.w. It was observed that trace elements (particularly Pb and Cd) were accumulated in organic and organo-mineral horizons. Statistical analysis showed a significant correlation between trace elements and clay particles and colloidal fraction amounts, and between the content of Mn, Zn, Cu, Pb, Cd and the organic carbon.

16

Magnetic susceptibility and heavy metal contents of forest soils under variable dominant tree species in Pruhonice Park

Ferdyn M., Strzyszcz Z.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2003

|

Vol. 29, no. 3

71--76

EN

The aim of the research was to study the influence of different tree stands on topsoil magnetic susceptibility and heavy metal contamination in the soil. The study was performed in the old park in Pruhonice (near Prague) in the Czech Republic. On the relatively small area of Pruhonice Park, five different coniferous tree species (pine, spruce, blue spruce, fir, Douglas fir) and five deciduous species (beech, red oak, common oak, hornbeam, birch) were found, growing in small clusters on the same geological background. Also other natural and anthropogenic factors such as distance from industrial and urban sources of pollution, type of soil, climate, etc. were similar. The magnetic susceptibility was measured directly in the field. Twenty topsoil cores 0.3 m long (2 under each tree species) were collected and also soil samples from under each tree (litter horizon) were taken. The magnetic susceptibility values of the topsoil profiles and of liter layer samples were obtained. Heavy metal analyses of surface samples (litter horizon) were also carried out. The field magnetic susceptibility (K) data are more or less comparable to the laboratory data High heavy metal contents corresponding to high magnetic susceptibility values are observed in the litter horizon. A positive correlation between magnetic susceptibility and same heavy metals was observed. The results suggest that the type of forest may also influence the values of magnetic susceptibility and heavy metal content. Generally higher magnetic susceptibility values were observed in the coniferous forest, except for the surface layer (litter horizon) where the x values are lower than in the deciduous forest.

PL

Celem niniejszego opracowania było oszacowanie wpływu rodzaju drzewostanów na podatność magnetyczną i zawartości niektórych metali ciężkich w glebach leśnych. Badania prowadzone były na terenie starego parku w Pruhonicach (koło Pragi) w Czechach. Na stosunkowo małym obszarze parku znajdują się skupiska różnych gatunków drzew, będące pod wpływem takich samych czynników naturalnych i antropogenicznych (typ gleby, podłoże geologiczne, klimat, odległość od źródeł emisji). Do badań wybrano pięć drzewostanów szpilkowych (sosna, świerk, świerk kłujący, jodła, daglezja) i pięć drzewostanów liściastych (buk, dąb czerwony, dąb szypułkowy, grab, brzoza). W terenie pomierzono podatność magnetyczną oraz pobrano po dwie próby glebowe (30-cm tuby o przekroju 2,5 cm) oraz ściółkę leśną spod każdego drzewostanu. W laboratorium pomierzono podatność magnetyczną wzdłuż profili glebowych oraz określono zawartości metali ciężkich (Pb, Cu, Fe, Cd, Zn, Mn) w ściółce leśnej. Stwierdzono wysokie zawartości metali ciężkich w warstwie ściółki, jak również wysoki stopień korelacji miedzy zawartością metali ciężkich a podatnością magnetyczną. Na podstawie uzyskanych wyników można wnioskować, że typ drzewostanu może mieć wpływ na zawartości metali ciężkich oraz podatność magnetyczną gleb leśnych. Wyższe wartości podatności magnetycznej zaobserwowano pod drzewostanami iglastymi. Jedynie w górnej warstwie gleby (0-1 cm) średnia podatność magnetyczna mierzona w terenie była wyższa dla drzew liściastych, na co wpływ mógł mieć świeży opad liści, ponieważ badania prowadzono jesienią.