Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The use of UAV data for photogrammetric documentation

Piech Izabela, Borgiasz Artur

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2021

|

no. 2

39--57

EN

Photogrammetry is a rapidly developing field of science, using new technologies such as unmanned aerial vehicles (UAVs) and digital cameras. Currently, unmanned aerial vehicles are not only used for amateur or professional commemorative aerial photos, but also have much more specialized applications. New technologies allow for faster development of numerous fields of science and provide better results with less work and resources. Unmanned aerial vehicles are used for photogrammetric raids, which produce photogrammetric images of terrain surface or buildings. This allows the generation of orthophotos, and even three-dimensional terrain models, enabling further analysis of a research area. The aim of the study was to make an orthophotomap of the cemetery in the Sułoszowa municipality on the basis of data obtained during a drone raid and to compare it with the existing orthophotomap. The goal was planned to be achieved through the following steps: importing images to Agisoft PhotoScan and georeferencing them to ensure metricity of subsequent studies, generating an orthophotomap and a cloud of points mapping the studied area, compilating and comparing the resulting numerical data, as well as graphic data.

PL

Fotogrametria, to bardzo szybko rozwijająca się dziedzina nauki, wykorzystującą nowe technologie, takie jak bezzałogowe statki powierzchne (BSP) oraz kamery cyfrowe. Obecnie bezzałogowe statki powietrzne są wykorzystywane nie tylko na potrzeby amatorskiego lub profesjonalnego wykonywania pamiątkowych ujęć z powietrza, ale również znajdują dużo bardziej specjalistyczne zastosowania. Wykorzystanie nowych technologii pozwala na szybszy rozwój licznych dziedzin nauk oraz uzyskaniem lepszych efektów wykonywanych prac przy mniejszym nakładzie pracy i środków. Bezzałogowe statki powietrzne wykorzystuje się do wykonania nalotów fotogrametrycznych, dzięki których otrzymywane są zdjęcia fotogrametryczne powierzchni terenu lub samych budynków. Pozwala to na wygenerowanie ortofotomap, a nawet trójwymiarowych modeli terenu, umożliwiających dalszą analizę obszaru badań. Celem opracowania było wykonanie ortofotomapy cmentarza w gminie Sułoszowa na podstawie danych uzyskanych podczas nalotu dronem i porównanie jej z istniejącą ortofotomapą. Postawiony cel planowano osiągnąć poprzez realizację kolejnych etapów prac: import zdjęć do programu Agisoft PhotoScan oraz nadanie im georeferencji, w celu zapewnienia metryczności późniejszych opracowań, wygenerowanie ortofotomapy oraz chmury punktów odwzorowujących badany obszar, zestawienie i porównanie wynikowych danych liczbowych, zestawienie i porównanie wynikowych danych graficznych.

2

Geomorphometry of the physical and geographical microregion of the Polkowice Hills

Bidzińska Paulina

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2021

|

no. 2

59--70

EN

In this paper, a morphometric analysis of the terrain sculpture was carried out along with the editing of a geomorphometric map of the physical and geographical microregion of the Polkowickie Hills, which so far was not present in the literature for the studied area. The analysis was performed using the GIS program (ESRI ArcMap), which is based on a digital elevation model (LiDAR ‒ DEM). Following primary topographic parameters were selected through digital elevation model processing: aspect, slope, planar curvature, vertical curvature and local height differece, which provide exact information about the variability of the topography and its surface morphological processes. The obtained results of primary parameters allowed for the classification of relief forms in the studied area using the unsupervised ISODATA classification method. The final stage consisted of editing a geomorphometric map of the Polkowickie Hills microregion and a presentation of the distribution of morphometric classes with the height division of boundaries of the obtained geomorphometric separations. The results of the calculations and analyses allowed for the separation of various areas in the Polkowice Hills, and giving them their own names by the author. The choice of the unsupervised classification method and the independent definition of the number of classes gave positive results of terrain clustering of the studied area. The compliance of the results of the selected classification method with the actual topography (of which the author has extensive field and observational knowledge) confirms the selection of appropriate geomorphometric indicators and the unsupervised classification method, which in the examined case turned out to be computationally effective.

PL

W tym artykule wykonano analizę morfometryczną rzeźby terenu wraz z redakcją mapy geomorfometrycznej mikroregionu fizyczno-geograficznego Wzgórza Polkowickie, która do tej pory w literaturze nie została sporządzona dla badanego obszaru. Analiza została wykonana przy użyciu programu GIS (ESRI ArcMap) w oparciu o cyfrowy model wysokościowy (LiDAR - DEM). Wybrano pierwotne parametry topograficzne będące rezultatem przetwarzania cyfrowego modelu wysokości, takie jak: nachylenie, ekspozycja, krzywizna planarna, krzywizna wertykalna oraz deniwelacja lokalna, które są jednoznaczną informacją o zmienności ukształtowania rzeźby terenu oraz o procesach morfologicznych jakie zachodzą na jego powierzchni. Na podstawie otrzymanych wyników parametrów pierwotnych dokonano klasyfikację form rzeźby terenu na badanym obszarze wykorzystując metodę klasyfikacji nienadzorowanej ISODATA. Końcowy etap stanowiło zredagowanie mapy geomorfometrycznej mikroregionu Wzgórza Polkowickie oraz przedstawienie udziału klas morfometrycznych wraz z podziałem wysokościowym granic otrzymanych wydzieleń geomorfometrycznych. Wyniki przeprowadzonych obliczeń i analiz pozwoliły na wydzielenie zróżnicowanych obszarów na terenie Wzgórz Polkowickich wraz z nadaniem im autorskiego nazewnictwa. Wybór metody klasyfikacji nienadzorowanej i samodzielne zdefiniowanie liczby klas dały pozytywne wyniki klasteryzacji rzeźby terenu badanego obszaru. Zgodność wyników wybranej metody klasyfikacji z rzeczywistą rzeźbą terenu (o której Autorka posiada bogatą wiedzę terenowo - obserwacyjną) jest potwierdzeniem doboru odpowiednich wskaźników geomorfometrycznych oraz metody klasyfikacji nienadzorowanej, która w badanym przypadku okazała się skuteczna obliczeniowo.

3

Znaczenie warunków geologicznych i geomorfologicznych dla rozwoju i współczesnego stanu torfowisk Niecki Nidziańskiej

Okupny Daniel, Jucha Witold

Przegląd Geologiczny

|

2020

|

vol. 68, nr 2

135--144

EN

Significance of geological and geomorphological conditions for development and the contemporary state of peatlands in the Nida Basin. Prz. Geol., 68:135-144; doi: 10.7306/2020.6 Abstract. Synthetic studies of biogenic deposits made on a regional scale reveal how the geological structure and land relief have been affecting the development of limnic and peat sediments. The research was made in the Nida Basin, which is the region of great diversity of natural landscape in southern Poland and has a relatively large area of peatlands. The conclusions have been based on SRTM interpretation, hydrogeological documentations of deposits near Busko-Zdrój, and field and laboratory works. The spring-fed fen at Zwierzyniec, along with the fen at Mikulowice, has been forming on the densest complexes of alkaline fens in the Małopolska Upland. The calcareous tufa includes records of chemical denudation occurring in the southern part of the Pińczów Hump in the Late Weichselian and Holocene.

4

Rzeźba osuwiskowa południowo-wschodniej części Gór Wałbrzyskich, Sudety Środkowe

Kotwicka Wioleta, Jancewicz Kacper, Migoń Piotr

Przegląd Geologiczny

|

2019

|

Vol. 67, nr 10

828--836

EN

The occurrence of landforms induced by large-scale mass movements has never been reported from the SE part of the Wałbrzyskie Mts., despite detailed geological field mapping carried out twice in the 20th century. This paper provides the first description of landslide-affected slopes in this area, recognized through the combination of LiDAR DEM interpretation and field work. Fifteen landslides have been identified, ranging in size from less than 1 ha to 10.44 ha. Morphological signatures suggest that they represent various types, including minor translational slides, larger rotational complexes and valley-confined flowslides. Closed depressions typify several landslides. In a few instances the valley blocking by landslides can be inferred.

5

Rozmieszczenie i geneza form osuwiskowych w przełomowej dolinie Bobru w okolicach Wlenia (Sudety Zachodnie)

Kowalski A.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 10/1

629--641

EN

The paper presents results of field mapping and geomorphometric LiDAR DEM-based analysis of the Bóbr river valley (Izerskie Foothills, Western Sudetes), between Wleń and Nielestno, where a number of individual landslides and their groups were recognized in 2015-2016. The area affected by mass-movements is located within the Wleń Graben - a regional geological unit that constitutes the south-eastern prolongation of the North-Sudetic Synclinorium. The Wleń Graben is a NW-SE trending, elongated morphological and structural depression composed of sedimentary and volcanic rocks of Late Carboniferous, Permian, Triassic and Cretaceous age. The specific geological structure of the graben is reflected in geomorphic features of the study area. Based on mass movement classifications, the forms are considered as: (i) deep-seated rotational landslides (Świerkowa Dolina and Czerwony Wąwóz landslides); (ii) shallow slides and flows of weathered material and rock blocks (headwater areas in the south-western slopes of Gniazdo Hill, "Izerskie Gołoborza” locality), and (iii) complex landslide forms (deep-seated and shallow landslides on the south-eastern slopes of Gniazdo Hill). The studies confirmed the usefulness of geomorphometric analysis based on LiDAR-derived DEMs combined with field investigations. The landslides are located mainly in heavily forested mountainous areas. It was probably the main reason they had not been identified in the past.

6

Antropogeniczne zmiany rzeźby na terenach górniczych Starego Zagłębia Miedziowego (synklinorium północnosudeckie) w świetle analiz geomorfometrycznych NMT LiDAR i danych archiwalnych

Kowalski A., Maciejak K., Wojewoda J., Kozłowski A., Raczyński P.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2017

|

nr 469

177--199

PL

O ile parametry złożowe, historia oraz techniki eksploatacji cechsztyńskich złóż rud miedzi w synklinorium północnosudeckim były przedmiotem licznych opracowań, zagadnieniu przekształceń rzeźby terenu na obszarze tzw. Starego Zagłębia Miedziowego nie poświęcono jak dotąd szczególnej uwagi. Niniejsza praca ma na celu uzupełnienie tej luki. W artykule opisano morfologię i przeprowadzono szczegółowe analizy geomorfometryczne form pogórniczych związanych bezpośrednio z eksploatacją rud miedzi i składowaniem odpadów poeksploatacyjnych na obszarze Zagłębia. W analizie i opisie form powierzchni wykorzystano dane archiwalne, ale przede wszystkim nowe metody i możliwości związane z przetwarzaniem wysokorozdzielczych numerycznych modeli terenu (NMT LiDAR – ang. Light Detection and Ranging), które są uznawane obecnie za najwierniejsze i najdokładniejsze odwzorowanie powierzchni ziemi dostępne w formie numerycznej. Na obszarze badań wyróżniono i opisano następujące antropogeniczne formy rzeźby: wielkoskalowe deformacje powierzchni terenu (niecki osiadań i zapadliska), małoskalowe deformacje powierzchni terenu (pingi), kamieniołomy oraz formy związane ze składowaniem produktów ubocznych wydobycia i przeróbki rud miedzi – zbiorniki odpadów poflotacyjnych i hałdy. Wieloaspektowe podejście badawcze pozwoliło m.in. na zobrazowanie rozkładu przestrzennego form, oszacowanie parametrów wolumetrycznych, a także wytypowanie perspektyw rekultywacji i ochrony niektórych obiektów.

EN

While the history, techniques of exploitation and deposit parameters of the copper ores in the North-Sudetic Synclinorium have been the subject of numerous investigations, the transformations of the terrain in the so-called “Old Copper Basin” (Lower Silesia, SW Poland) have not been analysed in detail before. This paper is intended to complement this gap. The authors present the results of the detailed geomorphometric analysis of the post-mining forms related directly to the copper mining. The LiDAR-based, high-resolution Digital Terrain Models (DTMs), which have been used in the analysis and description of the landforms, are currently considered as the most accurate and precise 3D-spatial data available in the numerical form. The following anthropogenic forms are distinguished in the study area: large- and small-scale ground deformations (depressions and small sinkholes), abandoned quarries, and forms associated with the exploitation and storage of the flotation wastes – post-flotation tailings and dumps. Our investigations have allowed visualization of the spatial distribution of the forms, estimation of their total volume as well as perspectives of their reclamation and protection.

7

Zastosowanie metod geomorfometrycznych w analizie deformacji powierzchni terenu spowodowanych działalnością górniczą na przykładzie kopalni „Nowy Kościół” („Stare Zagłębie Miedziowe”, Synklinorium Północnosudeckie)

Kowalski A., Maciejak K.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2016

|

nr 466

137--146

PL

Podczas kartograficznych badań terenowych prowadzonych od października 2015 r. w okolicach miejscowości Nowy Kościół, na Pogórzu Kaczawskim w Sudetach Zachodnich, rozpoznano i zinwentaryzowano wiele form wskazujących na przekształcenia powierzchni terenu związane z działalnością górniczą. Kilkanaście zapadlisk, rowów i obniżeń na terenie dawnych Zakładów Górniczych (ZG) „Nowy Kościół” zaobserwowano również podczas analiz numerycznych modeli terenu oraz zdjęć satelitarnych. Określono zasięg tych form, opisano ich parametry przestrzenne i oszacowano maksymalne obniżenie powierzchni terenu w ich obrębie. Obniżenia powierzchni terenu na tym obszarze nie były jak dotąd tak szczegółowo opisane. Głównym celem przeprowadzonych badań było określenie przydatności metod geomorfometrycznych, opartych na analizie wysokorozdzielczych numerycznych modeli terenu (NMT) LiDAR, do jakościowego i ilościowego opisu deformacji powierzchni spowodowanych podziemną działalnością górniczą.

EN

During mapping work carried out since October 2015 in the Nowy Kościół area in the Kaczawskie Foothills, Western Sudetes, a number of morphological forms were identified and catalogued. They indicate surface transformation due to ceased mining activity. Several depressions and grabens were recognized during the digital terrain model and satellite images analysis. The range of deformation has been determined, and their spatial parameters and the maximal depression of the ground level within the mining area have been estimated and described. Such ground level depressions have not been examined in detail before. The main aim of the studies was to determine the usefulness of geomorphometric methods based on LiDAR digital elevation models (DEM) for the purposes of high quality description of surface deformation caused by underground mining operations.

8

Uwarunkowania rozwoju osuwisk w środkowej części Gór Kamiennych (Sudety)

Kasprzak M., Traczyk A.

Landform Analysis

|

2012

|

Vol. 20

65-77

PL

W przedstawionej pracy podjęto próbę wyznaczenia stref o różnej podatności na ruchy osuwiskowe stoków metodą ekspercką. Badaniem objęto centralną część Gór Kamiennych (Sudety Środkowe), gdzie stoki są w znacznym stopniu przekształcone przez ruchy osuwiskowe. Do modelowania w programach SAGA GIS i MicroDEM wykorzystano cyfrowy model wysokości oraz parametry pierwotne i wtórne: nachylenie, energię rzeźby oraz współczynnik uwilgotnienia. Stosując algebrę rastrową (dodawanie warstw rastrowych), wyznaczono 4 klasy podatności, konfrontując je z sytuacją wysokościową, zasięgiem osadów koluwialnych i rzeczywistym rozmieszczeniem osuwisk inwentaryzowanych w terenie. Zastosowana procedura pokazała przydatność parametrów geomorfometrycznych w wyznaczaniu stref osuwiskowych. Uwypukliła także problem zależności rozmieszczenia form osuwiskowych od struktury podłoża.

EN

In this paper is presented an attempt to determine landslide susceptibility of slopes. The investigation was done for central part of Kamienne Mts. (Central Sudetes), where slopes are strongly affected by mass movements. Authors used DEM and basic and derivate land-surface parameters (slope, relief, topographic wetness index) to modeling in SAGA GIS and MicroDEM software. Using raster map algebra four susceptibility classes were obtained. Results of modeling were compared with elevations and colluvial deposits areas derived from geological and geomorphological maps. Used method showed a helpfulness of these land-surface parameters for landslide predicting. It emphasized also a problem of bedrock structure influence on mass wasting distribution.

9

Klasyfikacja obszarów ze względu na wybrane warunki środowiskowe w relacji do opadu na obszarze Dolnego Śląska

Bac-Bronowicz J., Grzempowski P.

Roczniki Geomatyki

|

2011

|

T. 9, z. 3

7-16

PL

Realizacja zadania klasyfikacji obszarów wymaga współdziałania systemów informacji przestrzennej oraz zewnętrznych programów eksperckich realizujących funkcje i metody obliczeniowe z zakresu statystyki oraz sztucznych sieci neuronowych. W wyniku przeprowadzonych prac wykazano możliwość zastosowania sztucznych sieci neuronowych do klasyfikacji obszarów na podstawie wybranych warunków przyrodniczych określających rozkład zjawiska. Analizy wykazały, że wynik klasyfikacji w znacznym stopniu zależy od wyboru jednostek odniesienia i ich atrybutów, przyjętych jako wzorce przy tworzeniu zbioru do nauki sieci. Na obszarach nizinnych wzorce mogą być przyjęte automatycznie z otoczenia kolistego stacji pomiarowych, natomiast wraz ze wzrostem zróżnicowania rzeźby terenu (obszary podgórskie i górskie) wzorce powinny być starannie dobierane przez eksperta, ze względu na dużą zmienność kierunkową cech sąsiednich jednostek odniesienia. Każda metoda klasyfikacji wzorcowej wymaga podania wzorców z pełnego zakresu zmienności atrybutów opisujących jednostki odniesienia, istotna jest więc liczba oraz lokalizacja stacji pomiarowych. Wyniki klasyfikacji mogą służyć planowaniu rozmieszczenia dodatkowych stacji pomiarowych, zwłaszcza w rejonach niezakwalifikowanych do żadnej z klas.

EN

The aim of research is to classify the areas according to selected environmental data in relation to precipitation in Lower Silesia. The classification is to emphasize features which distinguish individual areas and, at the same time, influence spatial distribution of precipitation. Multi-feature classification is made with the use of statistical methods and artificial neural networks. The sources of selected qualitative and quantitative data, and the methods of processing and creating relations between the features are presented in the paper. There are also tests of the possibilities of applying existing and programming tools in ArcGIS system to spatial analyses crucial for preparing data used for special-purpose software. One of the final effects are the maps of areas distinguished on the basis of the types of environmental conditions.

10

Geomorfometria - parametry morfometryczne w charakterystyce rzeźby terenu

Wieczorek M., Żyszkowska W.

Polski Przegląd Kartograficzny

|

2011

|

T. 43, nr 2

130-144

PL

Autorki przedstawiają geomorfometrię jako dziedzinę związaną z określaniem morfometrycznych cech powierzchni terenu, jej podstawowe problemy oraz metody oparte na numerycznych modelach terenu.

EN

Morphometry, which has been accompanying geography sińce 19th century, establishes numerical parameters describing Earth surface relief. Every type of measurement is conditioned by certain methodological assumptions which determine the way they are conducted. In the process it is very important to adjust the scale of the elaboration to the size of forms under analysis and to the goal of research. The choice of the size of reference units in which morphometric parameters are determined is equally essential. A.F. Pitty (1969), A.J.W. Gerard and DA. Robinson (1971) stressed the relation between the calculated slope angle and the size of the interval in which the angle is measured, even during measurements in open terrain. Morphometric parameters in traditional morphometry were determined on the basis of contour-line image of relief. Slope and slope aspect were then determined. Nowadays, the parameters are calculated on the basis of digital terrain models in the form of TIN or GRID. The article presents the algorithms for calculation of slope and slope aspect with the use of raster model. Depending on the number of adjacent grids considered in calculations, the algorithms for the determination of slope and slope aspect base on two, three, four, eight and nine points (P.L. Guth 1995). Among basic attributes of topographic surface describing the shape of the slope is surface curvature,

11

Geomorfometria granitowej części Karkonoszy

Kasprzak M., Traczyk A.

Landform Analysis

|

2010

|

Vol. 13

33-46

PL

W pracy dokonano analizy morfometrycznej rzeźby granitowej części Karkonoszy. W obszarze zainteresowania znalazły się główne jednostki geomorfologiczne masywu: Grzbiet Główny, Karkonoski Padół Śródgórski i Pogórze Karkonoszy. Analizę prowadzoną przy użyciu programów GIS (GRASS GIS, MicroDEM, SAGA GIS, ILWIS) oparto na cyfrowym modelu wysokościowym (DEM). Wybrano najpopularniejsze wtórne parametry morfometryczne powstałe w efekcie przekształcenia DEM oraz algorytmy klasyfikujące formy terenu: topographic grain (lineamenty rzeźby), curvature (krzywizna), openness (otwarcie), topographic wetness Index TWI (topograficzny wskaźnik wilgotności), topographic position index TPI (topograficzny indeks pozycji), generic landforms. Wyniki przeprowadzonych analiz pozwalają na wydzielenie na badanym obszarze terenów o odmiennych właściwościach, co do tej pory nie było w literaturze przedmiotu odnotowane. Można stwierdzić, że w literaturze geomorfologicznej regionu nie podkreślano dominacji prostego kształtu stoków i przeceniano w udziale ogólnej powierzchni masywu zrównania stokowe. Obraz Padołu i Pogórza na wynikowych mapach morfologicznych ukazał zmieniający się z zachodu w kierunku wschodnim układ obniżeńi kulminacji. W strefie Pogórza doskonale zaznaczył się kratowy układ obniżeńograniczających różnoskalowe elewacje morfologiczne. Spośród zastosowanych w opracowaniu parametrów najpełniejszy obraz geomorfologii Karkonoszy dała procedura TPI. Wynik analizy z zastosowaniem TWI potwierdza wcześniejsze tezy wskazujące na koncentrację wilgoci w strefie dolnych załomów stoku. Tym samym jest to pośredni dowód na słuszność poglądów odnoszących się do zróżnicowania stref głębokiego wietrzenia chemicznego masywu.

EN

The paper presents results of morphometric analysis of granitic part of the Karkonosze Mts. Main geomorphological units of Karkonosze Mts. - Main Ridge, Karkonosze Intramontane Trough and Karkonosze Foothills - were in the study area. Analysis was carried out using GIS software (GRASS GIS, MicroDEM, Saga GIS, ILWIS) and digital elevation model (DEM). The most popular secondary geomorphometrical parameters were chosen and algorithms classifying terrain forms: topographic grain, curvature, openness, topographic wetness Index TWI, topographic position index TPI, generic landforms. Results of analysis allow for identification of unit/zones in studied area with different properties, as for this time it was not recorded in a literature of a subject. It is possible to state that until now in geomorphological literature of the region a dominance of straight shape of slopes was not underlined and in the participation of the general area of the massif planar surfaces were overrated. An image of Karkonosze Intramontane Trough and Karkonosze Foothills on final morphological maps showed an arrangement changing from the west to the east of linear depressions and elevations/peaks. In the zone of Karkonosze Foothills rectangular shape of valleys was indicated. Selected from among of parameters applied in the study TPI procedure gave the fullest information of the Karkonosze Mts. morphology. Result of the analysis with TWI application was confirming earlier theses pointing at a concentration of wetness in a zone of bottom edge of slopes. It is indirect evidence for diversifying zones of deep chemical weathering in granitic massif.

12

Wykorzystanie danych georadarowych SRTM-3 w analizie zróżnicowania ukształtowania terenu Polski

Śleszyński P.

Polski Przegląd Kartograficzny

|

2009

|

T. 41, nr 3

237-252

PL

W artykule przedstawiono analizy morfometryczne obszaru Polski. Wykonano mapy hipsometryczną, deniwelacji, spadków, kierunków nachyleń i odchyleń standardowych. W badaniach wykorzystano wysokościowe dane satelitarne SRTM-3 o rozdzielczości 3x3 (60-65x90 m), które do celów badań zgeneralizowano do siatki 125x125 m, a następnie do heksagonów o powierzchni 0,14 i 3 km2. Dane te, ze względu na szczegółowość, powinny być bardzo przydatne w analizach morfometrycznych, w tym na potrzeby praktyki.

EN

The article discusses the results of research on the differentiation of land relief in Poland based on altitude data from SRTM {Shuttle Radar Topography Mission), which is released in the resolution of 3x3 (for Poland's latitude it is 60-65x90 m). Calculations were based on the data in lower resolution done on the grid of 125x125 m. The article presents classic morphometric analyses, a hypsometric map (fig. 2) and maps of differences of relative altitudes (fig. 4), slope angles (fig. 5) and slope directions. Percentage of area in high a.s.l. altitudes and slopes by region were also calculated (tabl. 1 and 2) The author suggests a new method of presentation of differentiation of surface relief through the analysis of variation of standard relative altitude in regular geometrical figures (fig. 7). Maps of Poland in 1:5,000,000 prepared for the article were generalized using a network of hexagons of 0,14 and 3 km2 each (respectively 2,300,000 and 104,200 cells for the area of Poland), within which particular variables were averaged. The research showed high usefulness of SRTli data, particularly in scales below 1:100,000. This data is very detailed and can be applied for various morphometric analyses, which are currently revived becat of this, particularly in geomorphology, hydrology and pedology. Application of computer techniques radio reduces the time needed for tedious calculations. In the case of classic morphometric analyses high hopes are raised by data mining techniques and cluster analysis in general, which facilitate discovery of often difficult to perceive, nevertheless crucial regularities the morphometric differentiation of the Earth's surface. This can help to explain morphogenetic and landscape-forming processes. The last section of the article discusses the possibilities of application of detailed altitude data beyond the traditional range of Earth sciences (geology, physical geography), i.e. in socio-economic study and spatial economy. For more advanced application it is however necessary to eliminate the influence of some land cover forms, forests in particular. It is particularly important in lowland and flatland areas.

13

DEM, stereogramy i anaglify

Ostaficzuk S.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2007

|

R. 46, nr 1

49-56

PL

Po wprowadzeniu do geologii numerycznego modelu terenu (DEM) poprawia się jakość map i zostaje przywrócone duże znaczenie analizy rzeźby terenu w powierzchniowych badaniach geologicznych. Cieniowanie podkreślające elementy rzeźby terenu i całe ich zespoły, jak i izolinie hipsometryczne i barwy spowodowały powodują zwiększenie czytelności, lub w ogóle ujawniają związki morfologii terenu z geologią. W geomorfologii są przydatne rzuty perspektywiczne terenu, a starannie dobrane parametry prezentacji DEM są elementem inspiracji badawczej przez ujawnianie, niespodziewanych w danym obszarze, lub nieznanych dotąd przestrzennych asocjacji form terenu. Wszystkie obrazy DEM w niniejszym tekście zostały wygenerowane na podstawie uprzejmie udostępnionego przez Zarząd Geografii Wojskowej DEM opracowanego na podstawie DTED poziomu 2.

EN

DEM (Digital Elevation Model) applied in geology upgrades quality of geological maps and revaluates geomorphology as important research tool in geological mapping. Shadowing exposes various terrain form and their complexes, hypsometric contourlines and colors emphasize the relationships between terrain sculpture and morphology. In geomorphology a perspective projections play important role, and carefully chosen DEM presentation parameters are inspiring the scientific exploration of terrain history and modifications. All DEM illustrations in the text were generated from the kindly offered DEM by the Board of Military Geography derived from DTED level 2.