Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Names on maps as an element of the discussion about relativism in the understanding of national identity (based on the example of western and northern Polish territories after 1945 and 1989)

Konopska B., Bogacz T.

Polish Cartographical Review

|

2017

|

Vol. 49, No. 4

199--207

EN

The article tackles the difficult problem of identity creation of new inhabitants of western and northern Poland after 1945 and of relativism in the understanding of national identity after 1989. One of the manifestations are geographical names, which are reflected on maps. The authors of the article looked at this difficult, historically unprecedented process of integration and identification of new inhabitants with the geographical space through the prism of maps, entering into the contemporary discussion about the transformations taking place in the understanding of national identity.

2

Zmiany nazw dróg i ścieżek na ziemi Kłodzkiej po II wojnie światowej jako przykład dehumanizacji krajobrazu

Kołodziejczyk K.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2015

|

nr 29

53--70

PL

Ziemia kłodzka jest przykładem obszaru, na którym po II wojnie światowej miała miejsce prawie całkowita wymiana ludności niemieckiej na polską. Konsekwencją było zastąpienie dotychczasowych nazw miejscowych, mających niejednokrotnie średniowieczną genezę, zestawem określeń polskich, który nie tylko był znacznie uboższy i jedynie częściowo nawiązywał do tradycji, ale także nie zawsze przyjął się wśród lokalnej społeczności. Celem artykułu jest porównanie liczebności i charakteru określonej grupy nazw geograficznych – nazw dróg i ścieżek, które funkcjonowały we wschodniej części ziemi kłodzkiej w XX w. Analiza porównawcza map topograficznych w skali 1:25 000 z różnych okresów (jednej przedwojennej i dwóch powojennych) wykazała ogromny spadek liczby określeń, choć z drugiej strony zestaw mian używanych przez ludność mógł być większy, czego dowodzą m.in. publikacje o charakterze turystycznym.

EN

Kłodzko land represents an area where after the 2nd world war the German population was almost completely substituted by Polish inhabitants. As a consequence, instead of hitherto existing local names – sometimes dating back to the middle ages – a set of Polish names was introduced. Unfortunately, the number of names was smaller and their character only partly linked with the tradition. Moreover, some of them were not accepted by the local community. The aim of the article is to compare the number and character of a specific type of geographical names – those connected with roads and paths, which were in use in the eastern part of the Kłodzko land in the 20th century. A comparative analysis of maps in 1:25 000 scale (one pre-war and two post-war) proved an exceptional loss in the number of those names. However, the set of names used by the local community could have been bigger. As an evidence tourist publications can be mentioned.

3

Polskie adaptacje zagranicznych atlasów geograficznych na przełomie XX i XXI wieku

Konopska B., Pasławski J.

Polski Przegląd Kartograficzny

|

2015

|

T. 47, nr 2

105--118

PL

Na tle dużej aktywności polskich wydawców w zakresie adaptacji obcych atlasów geograficznych w ostatniej dekadzie XX wieku i pierwszej dekadzie XXI wieku, w artykule omówiono różne podejścia do adaptacji, podejmując próbę ich pogrupowania i nazwania. Ponadto omówiono użyteczność i poprawność kartograficzną adaptowanych publikacji z punktu widzenia polskiego użytkownika oraz podstawowe problemy związane ze stosowaniem polskiego nazewnictwa geograficznego, ale również układem, zakresem treści i symboliką, której spodziewa się polski użytkownik.

EN

Adaptation of foreign cartographic works is the constant practice of publishing industry. Its greatest popularity dates back to the period of the Partitions of Poland (1795–1918), as well as to the time that followed the systemic transition of 1989, but the lowest popularity concerns the times of the Second Republic of Poland and the period of the Polish People Republic. Apogee of issuing the adapted works in Poland dates back to the turn of the twentieth and twenty- -first centuries. The objects of the study were the atlases of general use adapted to the Polish readers at the turn of the twentieth and twenty-first centuries. The main objective of this research was brought to the determination a degree of adjustment of foreign publications for the needs of a Polish customer in the context of cartographical principles, as well as to the attempt of classification and naming the kinds of adaptation. From this perspective, it was interesting to find out which elements of atlas and map content were severely changed to adapt to the Polish users and to what extent the structure of atlas and the content of maps were modified. It was also interesting to identify the substantive problems encountered by Polish cartographers and to show the errors, before which they failed to protect themselves. The paper versions of school atlases, pocket atlases and general geographic atlases were analyzed. The analysis of the collected materials pointed out the similarities in the activities of publishers. Certain compounds emerged between a range of changes made to an original work and a profile of publishing house, especially in the scope of its earlier cartographic experience and market position. In any case, regardless the type of atlas, Polish translation of a text layer, i.e. the geographical names, and explanations in legends, appeared. Two types of adaptation due to the scope of changes made by the Polish publishers were distinguished: basic and complex. A basic adaptation is the translation of a publication into Polish without any interference with the structure of a work or any correction of the substantive errors. A complex adaptation consists of the translation of the text layer and the introduction of a newly developed specific part regarding Poland and replacing the pages with presentation of a country, from which the original work is. Moreover several common mistakes that appeared in the adapted atlases were identified. Proper elaboration of geographical names was identified as the greatest difficulty in preparing the adaptations of atlases.

4

Adaptations of foreign geographical atlases from before 1989 published for the Polish users

Konopska B.

Polish Cartographical Review

|

2015

|

Vol. 47, No. 4

213--224

EN

The adaptations of foreign cartographical works are the constant publishing practices. The subject matters of these studies are the adaptations of foreign geographical atlases, prepared for the Polish users before 1989. This article attempts to prove the thesis, that the activities of authors and publishers measured by a number and degree of adjustment of the above mentioned adaptations to the needs of the Polish customers in the scope of Polish adaptations of foreign geographical atlases are dependent on the external circumstances, mainly, on the political and socio-economic ones. The aims of these research studies are brought to determine a scope of changes adapting the foreign atlases to the Polish users in the context of the workshop of cartographer and to compare these kinds of publishing activity in the respective periods. The results of these works confirmed the thesis, which was put at the beginning, that the activities of authors and publishers in the field of adaptation depend on the external circumstances. It is clear from the analysis of the examined adaptations, that the greatest activity in this scope is characterised by two periods: the period of partitions of Poland and the next period of activity after the year 1989. Referring to the kinds of adaptations, which were proposed in the article written by B. Konopska and J. Pasławski (2015), it is necessary to mention, that the main principles of the compilations of adaptations in the earlier periods were just the same as we have today. All the atlases can be divided into the basic adaptations and complex ones. Using the reviews and overviews of the adaptations written at the time, when they were issued, we can also say, that the geographical names were and now are the biggest problems for the authors.

5

State Register of Geographical Names of Ukraine

Drohushevska I.

Polski Przegląd Kartograficzny

|

2014

|

T. 46, nr 4

443--453

EN

The author deals with creation of the State Register of Geographical Names of Ukraine. The article consists of two parts: names of geographical features on the territory of Ukraine and names of geographical features outside Ukraine. Unified accounting forms of geographical names have been developed, the order of their filling-out was determined. Geographical names of Ukraine covered by topographic map at the scale of 1:100,000 (about 65,000 names) are entered into the database of the State Register. Works on the standardized rendering of geographical names outside Ukraine into Ukrainian are going on.

PL

Grupa Ekspertów ONZ ds. Nazw Geograficznych Autorka przedstawia główne zasady i procedury opracowania bazy danych Państwowego Rejestru Nazw Geograficznych Ukrainy, zasady standaryzacji, sposoby zapisu i rejestracji nazw. Poprawne i konsekwentne używanie nazw geograficznych jest niezwykle ważne na poziomie lokalnym, regionalnym i na poziomie krajowym. Mapy, bazy danych zawierające odniesienia geograficzne oraz systemy informacji geograficznej zawierające zestandaryzowane nazwy geograficzne są niezbędne dla dzisiejszego rozwoju gospodarczego kraju. Ustanowienie standaryzowanych nazw geograficznych oraz ich poprawnej pisowni jest jednym z zadań kartografii. Rada Najwyższa Ukrainy uchwaliła 31 maja 2005 roku ustawę Nr 2604-IV „O nazwach geograficznych”. Celem ustawy jest uporządkowanie i ujednolicenie form nazw geograficznych biorąc pod uwagę elementy historyczne, etniczne, językowe i inne. Zgodnie z artykułem dziewiątym ustawy „O nazwach geograficznych” Gabinet Ministrów Ukrainy rozporządzeniem nr 622 z dnia 11 maja 2006 roku powołał Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych. Państwowy Rejestr ma za zadanie sprostanie zapotrzebowaniu władz państwowych i miejscowych organizacji, środków masowego przekazu oraz obywateli na oficjalną informację dotyczącą nazw geograficznych. Państwowy Rejestr został utworzony jako baza elektroniczna zestandaryzowanych nazw geograficznych z systemem automatycznego wyszukiwania danych. Rejestr jest aktualizowany na podstawie oficjalnych danych zaakceptowanych przez krajowy organ ds. nazw geograficznych. Państwowy rejestr jest prowadzony jako usystematyzowana lista standaryzowanych nazw geograficznych z ich atrybutami. Państwowy Rejestr składa się z dwóch części: część pierwsza to nazwy geograficzne Ukrainy wraz z ich atrybutami, część druga to nazwy spoza terytorium Ukrainy w brzmieniu ukraińskim, a trzecia dotyczy nazw geograficznych obszarów nie podlegających jurysdykcji żadnego kraju. Baza danych Państwowego Rejestru Nazw Geograficznych Ukrainy oraz nazw spoza jej terytorium zawiera nazwy miejscowości i jednostek podziału administracyjnego, atrybuty fizjograficzne, społeczno-gospodarcze oraz atrybuty dotyczące rezerwatów przyrody. Baza form przymiotnikowych od nazw geograficznych odnoszących się do terytorium Ukrainy jest w trakcie przygotowania, ponieważ zasady ich opracowania nie zostały dotychczas ujednolicone. Ukraińskie nazwy geograficzne są zgodne z normami i regułami wymowy i ortografii ukraińskiej. Nazwy geograficzne obszarów poza Ukrainą są zgodne z przyjętymi instrukcjami. Procedura standaryzacji nazw geograficznych wiąże się z badaniami toponimicznymi oraz stosowaniem różnych metod analizy i syntezy: geograficznej, kartograficznej, historycznej i lingwistycznej. Baza zestandaryzowanych nazw geograficznych Ukrainy została ukończona i zawiera około 65 000 haseł. Obecnie prowadzone są prace nad standaryzacją nazw geograficznych w języku ukraińskim spoza terytorium Ukrainy.

6

Specyfikacja danych Inspire dla nazw geograficznych i uwarunkowania efektywności jej implementacji

Bajerski P., Płuciennik T.

Studia Informatica

|

2011

|

Vol. 32, nr 2B

25-41

PL

Niniejszy artykuł prezentuje model danych INSPIRE dla nazw geograficznych, wymagania dotyczące ich wyszukiwania oraz omawia uwarunkowania efektywności ich implementacji w bazach danych. Przedstawiono porównanie funkcjonalności wiodących systemów zarządzania bazami danych w kontekście realizacji zadań wyszukiwania, zawierających predykaty na nazwach geograficznych.

EN

This article presents the INSPIRE data model for geographical names, requirements regarding searching for geographical names and discusses the determinants of their efficiency in databases implementations. Comparison of functionalities of the leading database management systems in the context of implementation of search tasks containing predicates for geographical names is presented.

7

Toponimy dorzecza Giełczwi – zapis historii krajobrazu kulturowego

Janicki Grzegorz

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2011

|

nr 15

75--90

PL

W wyniku przeprowadzonych badań w dorzeczu Giełczwi (Wyżna Lubelska) zebrano i zweryfikowano ponad 500 nazw geograficznych (toponimy), wśród których dominują nazwy miejscowości lub ich części, tzw. ojkonimy. Wśród nazw terenowych (mikrotoponimy) przeważają nazwy dzierżawcze i patronimiczne oraz pospolite typu: „Zarzecze” czy „Zalesie” – określające lokalizację obiektu. Nazw kulturowych, stanowiących bazę do odtworzenia historii krajobrazu kulturowego, jest stosunkowo mało, ok. 20% wszystkich zidentyfikowanych nazw. Najczęściej są to nazwy związane z gospodarką i kulturą rolną oraz ilustrujące rozwój sieci osadniczej. Zarejestrowano też nieliczne przykłady toponimów nawiązujących do wydarzeń historycznych, które identyfikują, np. pola bitew czy towarzyszące im nekropolie, jak np.: „Zabita Góra”, „Groby”, „Mogiła”, „Mogiłka”. Mało jest również nazw etnicznych (np. Mośkowizna czy Niemiecki Dół), a nazwy służebne i rodowe nie występują.

EN

In the Giełczew river catchment (Lublin Upland) were collected over 500 geographical names as a result of the research. Names of settlements or their parts (oiconyms) are predominant. Among toponyms the possessive and patronymic names are numerous, as well as common names describing e.g. location of an object (“Zarzecze” or “Zalesie”). Cultural names, which are the basis for reconstruction of the cultural landscape history, constitute about 20% of all names. The predominant cultural names are connected with agriculture, agrarian structure and technique, and development of settlement net. Few toponyms describe historical events, e.g. battles, as well as military necropolis − “Zabita Góra”, “Groby”, “Mogiła”, “Mogiłka”. Ethnic names (e.g. “Mośkowizna”, “Niemiecki Dół”) are also not numerous. Domestic and ancestral names are absent in the examined area.

8

Wybrane fonologiczne aspekty nazw geograficznych

Janicki Grzegorz

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2008

|

nr 11

295--300

EN

Geographical names, including place-names and terrain names, defined as (micro)toponyms, are considered to be a part of cultural heritage of a given geographical region, which results in protection by law (see Monument Protection and Care Act, art. 6.2, Law Gazette of 17 September 2003). They are not only the evidence of relationship between the man (cultural community) and natural environment in which the man exists. Geographical names, contributing to the creation of folk image of the world, are also a source of information about historical landscapes, past environments and cultural processes. The main direction in toponomastic studies is to determine etymology (provenance) and language functions of geographical names. Less attention is devoted to phonological analysis of these names though they belong to sound layer of cultural landscape. It is especially visible in onomatopoeic names illustrating natural sounds of nature. For example in hydronyms (“Szumiąca”, “Szumy”, “Szypoty”), which try to reflect the specificity of water movement in rivers, distinctive consonants are used in Polish: buzzing (“sz”, “ż”, “cz”, “dż”), hissing (“s”, “z”, “c”), and hushing (“ś”, ź”, ć”, “dź”). Also combinations of consonants are used (“szcz”, “ść” or “gż”). Music structure, and especially timbre of sound seem to be the most important morphological factor and element in the names of such kind. Sound layer of geographical names is additionally enriched as a result of using language dialects. Dialect, depending on region and communication groups, causes phonological differentiation of names in respect of such elements of sound (phonological) system as accent, intonation, tone, syllable, foot rhythm, phrase.

9

Postawy metodyczne tworzenia indeksu nazw geograficznych występujących w Starym i Nowym Testamencie

Mościcka A., Brzezińska M.

Prace Instytutu Geodezji i Kartografii

|

2007

|

T. 53, z. 111

100-107

PL

Artykuł przedstawia jeden z problemów badawczych podjętych w ramach realizacji projektu "Koncepcja kompleksowego systemu informacji czasowo-przestrzennej o zdarzeniach i źródłach historycznych na przykładzie terenów biblijnych". Zaprezentowano podstawy metodyczne tworzenia jednej z części systemu - indeksu nazw geograficznych występujących w Biblii. Przedstawiono sposób klasyfikacji oraz zasady pozyskiwania nazw obiektów do bazy danych, a także propozycję atrybutów przyporządkowanych do każdej z nich.

EN

Authors present in the article one of the research problems undertaken within the project tilted: "Concept of complex spatial-temporal information system on events and historical sources - BibIe region case". Methodical basis for creating one part of this system - index of geographical names appearing in BibIe - was shown in the present work. In the course of research works within this task the detailed analysis of geographical names existing in Old and New Testament was done. Analyses were conducted taking into account both context, in which geographical names are used, as well as way of entering to database geographical features, described by these names. As result of analyses it was decided to prepare index of geographical features, which will be accompanied by names with many other supplementary types of information. Such solution will enable to collect simultaneously in the database both names related to geographical features and features themselves, thus ensuring relatians between them, temporaI reference and spatial situation of these features. Authors present in the article method of classification, rules of collecting names and geographical features entered to the database, as well as propose list of attributes accompanying each feature.