Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Nowe dane dotyczące składu fizykochemicznego i izotopowego wód leczniczych antykliny Iwonicza-Zdroju – Rudawki Rymanowskiej

Chowaniec J., Gągulski T., Gorczyca G., Operacz T.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2016

|

nr 466

43--50

PL

Wody lecznicze antykliny Iwonicza-Zdroju – Rudawki Rymanowskiej charakteryzują się mineralizacją od 1,24 do 19,25 g/dm3. Wśród nich można wyróżnić dwa typy hydrogeochemiczne: wody Cl–HCO3– Na, eksploatowane w większości rozpatrywanych ujęć, oraz wody HCO3– Cl–Na. Większość z nich zawiera składniki swoiste, jak np. jod (I) i dwutlenek węgla (CO2). Rezultaty badań izotopowych wskazują z dużym prawdopodobieństwem, że mamy tutaj do czynienia z czterema różnymi składowymi wód leczniczych: diagenetycznymi, reliktowo-morskimi (?) oraz wodami współczesnej i starszej infiltracji.

EN

The mineralization of the therapeutic water in the Iwonicz-Zdrój – Rudawka Rymanowska Antycline varies between 1.24 and 19.25 g/dm3. There are two hydrogeochemical types of the water: Cl–HCO3– Na (extracted in most of the studied intakes), and HCO3– Cl–Na. Most of them contain specific components like I and CO2. The studies point, with great probability, to the presence of four various compo¬nents: diagenetic, relict marine (?), of present-day infiltration, and of older infiltration.

2

Geneza wód leczniczych w utworach jurajskich rejonu Buska-Zdroju i Solca-Zdroju

Chowaniec J., Gągulski T., Gorczyca G.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2016

|

nr 466

33-42

PL

Z badań składu chemicznego i izotopowego wód górnojurajskiego poziomu wodonośnego rejonu Buska-Zdroju i Solca- Zdroju wynika, że są to solanki pierwotne i wody słone, zasilane w okresie przedplejstoceńskim, kiedy klimat charakteryzował się długimi okresami znacznie cieplejszymi niż współcześnie. Solanki te mają zdecydowanie cięższy skład izotopowy niż wody lecznicze, siarczkowe występujące na tym obszarze w utworach kredowych (głównie cenomanu) oraz zbliżone wartości wskaźników hydrochemicznych do wód morskich.

EN

The study of the chemical and isotopic composition of the Upper Jurassic aquifer in the Busko-Zdrój and Solec-Zdrój region suggests primary nature of the brines supplied before the Pleistocene under climate conditions characterized by long and much warmer periods than today. Compared to the sulphide healing waters occurring in the Cretaceous formations, mainly of Cenomanian age, the discussed brines and salt water are characterized by a far heavier isotopic composition as well as by the values of hydrochemical indica¬tors mostly similar to those of marine waters.

3

Główne założenia badawcze oceny zasobów dyspozycyjnych złóż wód leczniczych na przykładzie Buska-Zdroju–Solca-Zdroju

Chowaniec J., Gągulski T., Gorczyca G., Operacz T.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2015

|

nr 465

195--202

PL

Odkrycie słonych wód siarczkowych w rejonie Buska-Zdroju i Solca-Zdroju było związane z drążeniem szybów poszukiwawczych za solami w XVIII i XIX w. Występowanie wód leczniczych na tym obszarze potwierdzono wykonanymi wówczas badaniami hydrochemicznymi i balneologicznymi. Określono zasoby eksploatacyjne poszczególnych typów wód, a także ich genezę. Na podstawie projektu robót geologicznych, zatwierdzonego przez Ministerstwo Środowiska, Oddział Karpacki Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego dokumentuje ich zasoby dyspozycyjne, wykorzystując metody (poza standartowymi) dotychczas nie stosowane w tego typu opracowaniach. Wyniki wykonanych prac (w tym kartowania hydrogeologicznego i sozologicznego), a także wyniki badań fizyczno-chemicznych i izotopowych próbek wód oraz opracowanie modelu numerycznego posłużą do kompleksowego udokumentowania zasobów dyspozycyjnych wód leczniczych, siarczkowych w rejonie Buska-Zdroju–Solca-Zdroju. W celu rozpoznania stopnia zaangażowania tektonicznego obszaru bilansowego oraz przestrzennego rozkładu struktur nieciągłych wykonano interpretację zdjęć satelitarnych oraz lotniczych zdjęć radarowych. Badania grawimetryczne, wykonane na potrzeby dokumentowania zasobów dyspozycyjnych wód leczniczych, posłużyły do wyznaczenia szczegółowej lokalizacji nowych otworów rozpoznawczych oraz określenia ich liczby. Ostatecznie zaprojektowano sześć otworów o głębokościach od 330,0 do 650,0 m.

EN

The discovery of saline sulphidic water in the Busko-Zdrój and Solec-Zdrój region was associated with drilling for salt in the 18th and 19th centuries. Hydrochemical and balneological research of waters encountered during that work confirmed the presence of therapeutic water in this area. The admissible volume of individual water types and their genesis have been defined. Currently, the Carpathian Branch of the Polish Geological Institute – National Research Institute records the disposable resources of therapeutic water based on the geological project approved by the Ministry of Environment. In addition to the standard methods, new investigative methods are also applied, which have not been used so far in such types of projects. The study results accomplished to date (including hydrogeological and environmental mapping) as well as results of physico-chemical and isotopic analyses of water samples supported by a numerical model will be used to create a comprehensive documentation of the disposable resources of sulphidic therapeutic water in the Busko-Zdrój–Solec-Zdrój region. Satellite and aerial radar images were used for the identification of tectonic features and the interpretation of spatial distribution of discontinuities. Gravimetric studies performed to record the disposable resources of therapeutic water were used to determine the exact siting and the number of new hydrogeological test boreholes. Ultimately, drilling of six boreholes to a depth ranging from 330.0 to 650.0 m has been considered.

4

Występowanie, chemizm oraz geneza szczaw i wód kwasowęglowych Karpat polskich

Rajchel L.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2013

|

nr 456 Hydrogeologia z. 14/2

501--505

PL

Na obszarze Karpat polskich udokumentowano występowanie szczaw i wód kwasowęglowych w 226 punktach, które udostępniają 73 źródła i 153 odwierty na terenie 25 miejscowości. W Karpatach wydzielono 6 rejonów występowania szczaw i wód kwasowęglowych, są to rejony: Szczawy, Krościenka–Szczawnicy, doliny Popradu, Wysowej, Iwonicza–Rymanowa i Rabego. Szczawy zwykłe to wody płytkiego krążenia o niskiej mineralizacji. Stały dopływ subdukcyjnego CO2 oraz wód pochodzenia meteorycznego może sugerować odnawialność ich zasobów pod warunkiem niezaburzania ani dróg krążenia wód, ani migracji CO2. Szczawy chlorkowe, głębszych systemów wodonośnych, o wyższej mineralizacji, są to wody infiltracyjne zmieszane z wodami diagenetycznymi. Przewaga wód wgłębnych o utrudnionym krążeniu powoduje, że ich zasoby są niewielkie i trudno odnawialne. Powstanie karpackich szczaw jest związane z genezą ich głównego składnika, którym jest CO2, genezą wód oraz procesami kształtującymi ich skład chemiczny.

EN

In 25 localities of the Polish Carpathians the author recorded 226 occurrences of carbonated waters and waters containing carbon dioxide that are rendered accessible in 73 springs and 153 wells. These occurrences can be divided into six regions: Szczawa, Krościenko–Szczawnica, the Poprad River valley, Wysowa, Iwonicz–Rymanów and Rabe. The ordinary common waters containing carbon dioxide are characterized by shallow circulation and low TDS values. Their reserves can be renewed by a constant inflow of subduction-originated CO2 and meteoric waters, of course on condition that the migration pathways of both CO2 and meteoric waters remain uninterrupted. The chloride carbonated waters of deeper-seated aquifers have higher TDS values and represent mixed infiltration and diagenetic waters with a significant prevalence of deep groundwaters with impeded circulation. Therefore, their reserves are usually low and hardly renewable. The origin of the Carpathian carbonated waters and waters containing carbon dioxide is controlled by three factors: the genesis of CO2 that is their major component, the genesis of water as such and the processes that are responsible for the chemical composition of water.

5

Pochodzenie wód i gazów występujących w utworach karbonu kopalni „Pniówek”

Pluta I.

Przegląd Górniczy

|

2011

|

T. 67, nr 12

52--56

PL

W publikacji przedstawiono rozpoznanie genezy wód i gazów występujących w utworach karbonu kopalni „Pniówek” na podstawie badań ich składu chemicznego i izotopowego. W utworach głębszego karbonu znajdują się wody pochodzące z opadów, które przebiegały, jak się przypuszcza, w etapie infiltracyjnym trzeciego (III) cyklu hydrogeologicznego, głównie w okresie wczesnego permu (czerwonego spągowca) oraz gazy powstałe w procesach termogenicznych podczas uwęglania węgla. W utworach karbonu przy stropie, często spękanych, zeszczelinowanych, przeobrażonych wietrzeniowo lub/i termicznie nastąpiło mieszanie tych wód z solankami morskimi miocenu. Procesowi temu towarzyszyły, jak należy przypuszczać, przepływy wód i gazów, a także mikroorganizmów związanymi z procesami metanogenezy. W przystropowych utworach karbonu stwierdzono biogeniczny metan powstały w efekcie redukcji dwutlenku węgla.

EN

The publication presents the recognition of the genesis of waters and gases occurring in Carboniferous system formations of the “Pniówek” mine on the basis of their chemical and isotopic composition. In formations of the deeper Carboniferous system occur waters originating from precipitations which run, as it is supposed, at the infiltration stage of the third (III) hydrogeological cycle, mainly in the early Permian period (underlying red) and gases originated in thermogenic processes during coal carbonization. In Carboniferous system formations, at the roof, frequently cracked, fractured, transformed by weathering or/and thermically, followed mixing of these waters with Miocene sea brines. This process was accompanied, as it should be supposed, by flows of waters and gases as well as microorganisms associated with methanogenesis processes. In the roof Carboniferous system formations has been ascertained biogenic methane arisen as the effect of carbon dioxide reduction.