Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Oznaczanie toksyczności produktów spalania – przegląd stanu wiedzy

Porowski R., Kuźnicki Z., Małozięć D., Dziechciarz A.

Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza

|

2018

|

Vol. 52, iss. 4

82--98

PL

Cel: Celem artykułu jest przedstawienie przeglądu stanu wiedzy w zakresie oceny toksyczności produktów spalania, emitowanych przede wszystkim podczas rozwoju pożaru w pomieszczeniach. Opisano prace badawcze prowadzone przez ośrodki naukowe na całym świecie, ze szczególnym nastawieniem na badania eksperymentalne w zakresie zjawiska oznaczania toksyczności produktów spalania oraz mierzone podczas tych badań parametry wpływające na zdrowie i życie ludzi. Wyjaśniono również podstawy teoretyczne związane z oddziaływaniem toksycznych produktów spalania, scharakteryzowano czynniki mające wpływ na ich powstanie podczas procesów spalania, jak również parametry krytyczne niezbędne do oceny toksyczności produktów spalania. Wprowadzenie: Najczęstszą przyczynę śmierci w pożarach stanowi oddziaływanie na organizm ludzki toksycznych gazów. Gazowe produkty spalania – takie jak tlenek węgla i cyjanowodór – są głównym składnikiem toksyn prowadzących do zgonu. Do produktów spalania zalicza się również inne gazy duszące czy drażniące. Ich działanie w układzie oddechowym, w przeciwieństwie do tlenku węgla, polega głównie na utrudnieniu oddychania poprzez powstający śluz. Drażniące działanie na oczy utrudnia ucieczkę z miejsca objętego pożarem. W związku z powyższym pojawia się potrzeba szczegółowych badań nad toksycznością produktów spalania poszczególnych materiałów i wyrobów budowlanych, które są powszechnie stosowane w architekturze oraz budownictwie. Bez wątpienia należą do nich również kable elektryczne, których powłoki zewnętrzne składają się z licznych polimerów i innych tworzyw sztucznych. Każdy pożar charakteryzuje się określonymi etapami rozwoju. Pierwszy z nich stanowi prawie zawsze powolny rozkład termiczny. Temperatura, w jakiej materiał zostaje poddany rozkładowi termicznemu, również ma duże znaczenie dla rodzaju i ilości uwalniających się substancji chemicznych. Metodologia: Artykuł został opracowany na podstawie przeglądu literatury oraz dostępnych wyników prac naukowych dotyczących oznaczania toksycznych produktów spalania – szczególnie podczas rozwoju pożarów w pomieszczeniach. Wnioski: W środowisku pożaru odkryto dużą ilość znanych chemikaliów o właściwościach drażniących. Wytwarzają się one podczas pirolizy i utleniania materiałów. Produkty spalania powstałe z różnych materiałów są często bardzo podobne. Dla wielu tworzyw organicznych, a szczególnie dla prostych polimerów węglowodorowych (takich jak polipropylen lub polietylen) główne produkty pirolizy składające się z różnych fragmentów węglowodorowych są nieszkodliwe. Kiedy polipropylen poddany jest pirolizie, powstają produkty takie jak etylen, etan, propen, cyklopropan, metanal, butan, aldehyd octowy, toluen, styren, a ich atmosfera nie ma wpływu na ssaki naczelne. Gdy produkty zostaną utlenione podczas bezpłomieniowego rozkładu w powietrzu, niektóre z nich są przekształcane w bardzo drażniące produkty. Taka atmosfera okazała się silnie drażniąca dla myszy i ssaków naczelnych. Oprócz toksycznych gazów pożarowych, utratę podstawowych funkcji życiowych w organizmie ludzkim podczas pożaru może również powodować dym. Ogranicza on nie tylko widoczność, ale także zawiera rozdrobnioną materię, która jest na tyle mała, by stwarzać zagrożenie dla układu oddechowego. Rozkład wielkości cząstek zależy od materiału, temperatury i stanu pożaru. Typowy rozmiar kulistych kropelek dla spalania tlącego wynosi 1 μm, podczas gdy nieregularne cząstki sadzy są znacznie większe. Ich badanie jest jednak bardziej wymagające i w znacznym stopniu zależne od technik pomiaru i próbkowania.

EN

Aim: The aim of this paper is to present the state of the art on toxicity assessment of combustion products which may occur during indoor fire development. The authors described the results of studies carried out by research institutions all over the world, with a particular focus on the determination of combustion products and parameters measured during such studies which have an impact on human life and the environment. An outline was also presented of the fundamental and theoretical aspects of mechanisms of toxic combustion product formation and certain factors contributing to such formation during combustion processes as well as critical parameters which may prove essential for the assessment of combustion product toxicity. Introduction: Most of deaths caused by fires result from the impact of toxic gases on the human body. Gaseous combustion products, such as, carbon monoxide and hydrogen cyanide, are the major components of lethal toxins. The combustion products also include other asphyxiant or irritant gases. Their action in the respiratory system, in contrast to carbon monoxide, consists mainly in causing difficulty of breathing as a result of the produced mucus. And their eye-irritating effect makes it difficult to escape from the place of the fire given the limited visibility caused by smoke. Due to the above, there is a need for detailed research on the toxicity of combustion products of specific construction materials and products that are commonly used in architecture and construction. The materials and construction products in question include electric cables, whose external coatings often contain a whole range of polymers and other plastics. Each fire is characterised by specific stages of development. The first of them will almost always be a slow thermal breakdown. The temperature at which the material is subjected to thermal decomposition is also important for the type and amount of chemicals released. Methodology: The paper was prepared on the basis of the state of the art taken from the available literature and research results on determination methods of toxic combustion products in particular during indoor fire development. Conclusions: A large number of known irritant chemicals have been found in the fire environment. Irritant chemicals are formed during the pyrolysis and oxidation of materials, and the combustion products of various materials are often very similar. For many organic materials, and especially for simple hydrocarbon polymers, such as polypropylene or polyethylene, the main pyrolysis products consisting of various hydrocarbon fragments are harmless. Polypropylene pyrolysis products include ethylene, ethane, propene, cyclopropane, formaldehyde, butane, acetaldehyde, toluene and styrene are formed, which do not affect primates. When products are oxidised during flameless decomposition in the air, some of them are transformed into very irritating products. Such an atmosphere proved strongly irritating to mice and primates. In addition to toxic fire gases, the loss of basic vital functions in humans during a fire can also be caused by smoke. It not only limits visibility, but also contains fragmented matter, which is small enough to pose a threat to the respiratory system. The particle size distribution depends on the material, temperature and stage of the fire. The typical size of spherical droplets for smoldering is 1 μm, while irregular soot particles are considerably larger, harder to identify and heavily dependent on the measurement and sampling methods.

2

Zagrożenie wybuchami w polskich kopalniach węgla kamiennego

Matuszewski K.

Przegląd Górniczy

|

2012

|

T. 68, nr 1

34-43

PL

W artykule przedstawiono podstawowe pojęcia i definicje związane z wybuchami. Następnie omówiono zagrożenia wybuchami metanu, pyłu węglowego i gazów pożarowych w kopalniach węgla kamiennego. Dla tych zagrożeń przedstawiono potencjalne miejsca zagrożenia wybuchem. Ponadto wskazano różne warianty możliwych zdarzeń mogących spowodować wybuch w kopalniach węgla kamiennego w warunkach koincydencji zagrożeń górniczych.

EN

The article presents the basic notions and definitions related to explosions. Next the methane, coal dust and fire gases hazards in hard coal mines were discussed. For these hazards the potential places of the explosion hazard were presented. Furthermore, various variants of possible events that could cause explosions in hard coal mines in conditions of mining hazards coincidence were indicated.

3

Przepisy regulujące monitorowanie gazów pożarowych w procesie samozapalenia węgla w Okręgu Ostrawsko-Karwińskim

Adamus A.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2008

|

nr 2

4-7

PL

Badania w zakresie wczesnego wykrywania samozapalenia się węgla przez oznaczanie gazów pożarowych w Republice Czeskiej mają swoje prapoczątki w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych minionego wieku. Do znacznego postępu doszło w drugiej połowie lat osiemdziesiątych, gdy w Republice Czeskiej (RC) zostały opublikowane metody określania temperatury samozapłonu węgla. Wyniki badań zostały w 1990 r. wykorzystane w obecnie obowiązującym ustawodawstwie Państwowego Zarządu Górniczego RC. Dalsze badania były prowadzone nad udoskonaleniem metod określania temperatury samozapłonu węgla z wykorzystaniem oznaczania gazów pożarowych. W artykule w zwięzły sposób przedstawiona jest dotychczasowa praktyka i niektóre wyniki badań.

EN

Research on an early detection of coal self - ignition through fire gases indication in the Czech Republic have its beginnings in 70s and 80s of the last century. The significant progress was achieved in the second half of 80s when methods of coal self - ignition temperatures determination were published in Czech Republic. In 1990 tests results were used in the present legislation of the State Mining Board of Czech Republic. Further research was conducted on the improvement of methods of coal self - ignition temperature determination with use of fire gases indication. The article outlines hitherto practice and presents some tests results.

4

Symulacja numeryczna przepływu gorących gazów pożarowych w warunkach stosowania środków chemicznych do uszczelniania wyrobisk górniczych

Dziurzyński W., Krach A., Pałka T.

Przegląd Górniczy

|

2004

|

T. 60, nr 6

17-24

PL

W kopalniach prowadzących eksploatację pokładów węgla jednym z zagrożeń są pożary, które są przyczyną poważnych katastrof. Obecnie do wzmacniania górotworu, uszczelniania chodników przy ścianowych, zrobów i wypełniania pustek stosuje się różnorodne organiczne środki uszczelniające. Często środki te stosuje się w sytuacji rozwijającego się ogniska pożaru. Obecnie trudno ocenić, jak produkty rozkładu termicznego środków chemicznych zwiększają zagrożenie poprzez pojawienie się w strumieniu przepływającego powietrza gazu, jakim jest cyjanowodór. Gaz ten jest niezwykle groźny, jego toksyczność przewyższa około 40-krotnie trujące oddziaływanie tlenku węgla. W artykule podjęto próbę oceny zagrożenia wywołanego dopływem strumienia cyjanowodoru będącego produktem termooksydacyjnego rozkładu na przykładzie pianki mocznikowo - formaldehydowej. W tym celu zastosowanie znajdzie komputerowa symulacja procesu przewietrzania sieci wyrobisk, z pożarem umiejscowionym w wyrobisku, którego ociosy są uszczelnione środkiem chemicznym. Przepływający gorący strumień mieszaniny powietrza i gazów pożarowych powoduje rozkład pianki i dopływ cyjanowodoru. Przedstawiony przykład symulacji rozpatrywanych zjawisk z uwzględnieniem zmiennych warunków przewietrzania pozwoli na wyznaczenie rozkładu stężenia cyjanowodoru wzdłuż dróg wentylacyjnych.

EN

Mine fires are one of the hazards in the mines mining the coal seams. They are the cause of serious disasters. Various organic sealing agents are used at present for the rock mass reinforcement, sealing of the roads and goaf, and filling of the cavities caused by the extraction. These agents are often used in the situation of developing fire. There is difficult to assess at present how the products of the thermal decomposition of chemical agents increase the hazard by occurrence in the stream of flowing air of gas namely hydrogen cyanide. This gas is extremely dangerous, its toxicity is about 40 times stronger than this of the carbon monoxide. An attempt is made in the paper to assess the hazard caused by the inflow of the stream of hydrogen cyanide being a product of thermal decomposition of, as an example, carbamidoformaldehyde foam. A computer simulation of a working ventilation process with the fire located in the working whose, walls have been sealed by means of a chemical agent, will be used for this purpose. The flowing hot stream of the air and fire gas mixture causes foam decomposition and inflow of hydrogen cyanide. The presented example of simulation of the phenomenon under consideration with taking into consideration variable conditions of ventilation will allow to determine the distribution of hydrogen cyanide along the ventilation roads.