Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Simulating Filtration to Evaluate Hydrodynamic Indices of the Underground Gas Storage Operation

Sadovenko Іvan, Inkin Оlexander, Dereviahina Nataliia

Inżynieria Mineralna

|

2023

|

no. 1

97--102

EN

The research objective is to develop and test mathematical model of gas storage in the layered aquifer with poorly permeable interlayer if plane-parallel and axisymmetric filtration takes place. The paper evaluates the gas-hydrodynamic operational indices of the underground gas storages within aquifers in the South East Ukraine. Comprehensive approach has been applied involving collection, systematization, and analysis of actual data on filtration and physicomechanical properties of enclosing rocks impacting formation of natural and technogenic deposits as well as analytical and numerical methods to solve equations of the gas-water contact shift under different conditions. A gas-hydrodynamic model of underground gas storage within the nonuniform aquifer has been substantiated to calculate its cyclic operation in the three-layered seam taking into consideration crossflows through a poorly permeable stopping. The calculation results show significant impact of characteristics of the layered porous environment on the gas water contact transfer through certain seams. The derived new technique linearizing a system of differential equations to identify pressure within a reservoir is generalization of the earlier applied procedures with introduction of ‘boundary schemes’. The calculation results demonstrate significant impact of the layered porous environment on the gas water contact transfer through certain seams. The findings may be applied while making evaluations at the stage of gas storage design within aquifers.

PL

Celem badań jest opracowanie i przetestowanie modelu matematycznego magazynowania gazu w warstwie wodonośnej ze słabo przepuszczalną międzywarstwą, przy założeniu filtracji płasko-rownóległej i osiowo-symetrycznej. W artykule dokonano oceny gazowo-hydrodynamicznych wskaźników eksploatacyjnych podziemnych magazynów gazu w warstwach wodonośnych południowo- wschodniej Ukrainy. Zastosowano kompleksowe podejście polegające na zebraniu, usystematyzowaniu i analizie rzeczywistych danych, dotyczących właściwości filtracyjnych i fizykomechanicznych skał otaczających, wpływających na powstawanie osadów naturalnych i technogenicznych, a także analityczne i numeryczne metody rozwiązywania równań przesunięcia kontaktu gaz-woda w rożnych warunkach. Model gazowo-hydrodynamiczny podziemnego magazynowania gazu w niejednorodnej warstwie wodonośnej został uzasadniony w celu obliczenia jego cyklicznej pracy w pokładzie trójwarstwowym z uwzględnieniem przepływów krzyżowych przez słabo przepuszczalną zaporę. Wyniki obliczeń wskazują na istotny wpływ charakterystyk warstwowego środowiska porowatego na kontakt gazu z wodą przez określone pokłady. Nową techniką linearyzującą układ równań różniczkowych do identyfikacji ciśnienia w zbiorniku jest uogólnienie wcześniej stosowanych procedur poprzez wprowadzenie „schematów brzegowych”. Wyniki obliczeń wskazują na istotny wpływ warstwowego środowiska porowatego na kontakt gazu z wodą przez określone pokłady. Uzyskane wyniki mogą być wykorzystane przy dokonywaniu ocen na etapie projektowania magazynów gazu w warstwach wodonośnych.

2

Podstawowe zadania i cele realizowane przez operatorów systemów gazowniczych

Barczyński Andrzej

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2022

|

Nr 11

18--28

PL

Operatorzy systemu gazowniczego (dystrybucyjnego, przesyłowego, magazynowania i skraplania paliw gazowych lub operatora systemów połączonych) oraz PGNiG S.A są wykonawcami polityki energetycznej Państwa w zakresie paliw gazowych, co wiąże się bezpośrednio z bezpieczeństwem energetycznym gospodarki narodowej, bezpieczeństwem techniczno-operacyjnym oraz bezpieczeństwem publicznym. Operatorzy systemu gazowniczego powinni w swojej aktywności stosować obiektywne i przejrzyste zasady zapewniające równe traktowanie użytkowników tych systemów oraz uwzględniać wymogi ochrony środowiska. W artykule podkreślono, że dzięki działaniom rządu już w r. 2022 Polska będzie uniezależniona od dostaw gazu ziemnego z Rosji i może się stać dla krajów Europy środkowo-wschodniej hubem gazowym.

EN

Gas system operators (distribution, transmission, storage and liquefaction of gaseous fuels or an operator of interconnected systems) and PGNiG S.A. are the contractors of the state's energy policy in the field of gaseous fuels, which is directly related to the energy security of the national economy, technical and operational safety and public safety. Gas system operators should apply objective and transparent rules in their activities that ensure equal treatment of users of these systems and take into account environmental protection requirements. The article emphasizes that thanks to the government's actions, as early as 2022 Poland will be independent of natural gas supplies from Russia and may become a gas hub for the countries of Central and Eastern Europe.

3

The history of UGS Strachocina investment as an example of success achieved by cooperation between a western company and Polish oil and gas companies

Filar Bogdan, Miziołek Mariusz, Kawecki Mieczysław, Piaskowy Marek

Nafta-Gaz

|

2021

|

R. 77, nr 11

760--764

EN

In 2006 Oil and Gas Institute, Underground Gas Storage Department was given the task of designing the UGS Strachocina working volume, production and injection rates enlargement. Gas storage Strachocina is located in the south eastern part of Poland, near Sanok. The UGS Department ran some analysis before that date, which gave us the answer that the old vertical well technology would not be enough to achieve investment success. We knew that we needed to use horizontal well technology in which we had no experience at all. At that time there were only a few horizontal wells drilled in Poland. We decided to start cooperation with the company Baker Hughes, and asked them to help us to design the drilling technology and well completions. We knew that we needed to drill 8 horizontal wells in difficult reservoir conditions. Based on Baker Hughes’ recommendations, the EXALO Polish drilling company’s experience and the Institute’s knowledge of storage reservoir geology, the trajectories of 8 new wells were designed. Working with Baker Hughes, we designed the well completion based on expandable filters, the second time this type of completion technology had been used in the world at that time. During drilling, we were prepared for drilling fluid losses because of the extensive Strachocina reservoir’s natural fracture system. The investment was in doubt during the drilling of the first two horizontal wells because of huge drilling fluid losses and the inability of drilling the horizontal section length as designed. We lost 4000 cubic metres of drilling fluid in a one single well. During the drilling of the 2 nd well, we asked Baker Hughes to help us to improve the drilling technology. Our partners from Baker Hughes prepared the solution in 3 weeks, and so we were able to use this new technology on the 3rd well drilled. It turned out that we could drill a longer horizontal section with less drilling fluid loss. The paper will show the idea of the project, the team building process, the project problems solved by the team, decisions made during the UGS Strachocina investment and the results. It will show how combining “western” technology and experience with “eastern” knowledge created a success story for all partners.

PL

W 2006 roku Instytutowi Nafty i Gazu, Zakładowi Podziemnego Magazynowania Gazu, powierzono zadanie zaprojektowania rozbudowy PMG Strachocina poprzez powiększenie pojemności czynnej i zwiększenie mocy zatłaczania oraz odbioru gazu. Magazyn gazu Strachocina zlokalizowany jest w południowo-wschodniej Polsce, niedaleko Sanoka. Zakład Podziemnego Magazynowania Gazu przeprowadził analizę eksploatacji PMG Strachocina do roku 2006. Wykonana analiza dała odpowiedź, że stara technologia odwiertów pionowych nie wystarczy do osiągnięcia sukcesu inwestycyjnego, polegającego na rozbudowie magazynu Strachocina. Zakład PMG wiedział, że musi skorzystać z technologii odwiertów poziomych, w której nie posiadał żadnego doświadczenia. W tym czasie wykonano w Polsce tylko kilka odwiertów poziomych. Postanowiliśmy nawiązać współpracę z firmą Baker Hughes i poprosiliśmy ją o pomoc w zaprojektowaniu technologii wiercenia i wykonania odwiertów. Zespół Zakładu PMG obliczył, że musi zostać odwierconych 8 otworów horyzontalnych, w trudnych warunkach geologicznych. Na podstawie zaleceń Baker Hughes, doświadczeń polskiej firmy wiertniczej Exalo oraz wiedzy Instytutu z zakresu geologii PMG Strachocina zaprojektowano trajektorię 8 nowych odwiertów. Współpracując z Baker Hughes, wspólnie zaprojektowaliśmy udostępnienie horyzontów magazynowych z wykorzystaniem technologii filtrów poszerzalnych. W tamtym czasie technologia ta została zastosowana na świecie po raz drugi. Podczas wiercenia byliśmy przygotowani na ucieczki płynów wiertniczych ze względu na rozległy system naturalnych spękań występujących w horyzontach magazynu Strachocina. Osiągnięcie parametrów inwestycyjnych było zagrożone podczas wiercenia dwóch pierwszych odwiertów poziomych ze względu na duże straty płuczki wiertniczej oraz niemożność odwiercenia projektowanej długości odcinka poziomego. W jednym odwiercie straciliśmy 4000 metrów sześciennych płuczki wiertniczej. Podczas wiercenia drugiego odwiertu poprosiliśmy firmę Baker Hughes o pomoc w udoskonaleniu technologii wiercenia. Nasi partnerzy z Baker Hughes przygotowali rozwiązanie w 3 tygodnie. W związku z tym udoskonalona technologia została zastosowana podczas wiercenia trzeciego odwiertu. Okazało się, że możemy wywiercić dłuższy odcinek poziomy z mniejszymi stratami płynu wiertniczego. W artykule przedstawiona została idea projektu, proces budowania zespołu, problemy projektowe rozwiązane przez zespół, decyzje podjęte w trakcie realizacji rozbudowy PMG Strachocina oraz ich rezultaty. Głównym celem publikacji jest pokazanie, jak połączenie „zachodniej” technologii i doświadczenia ze „wschodnią” wiedzą tworzy historię sukcesu wszystkich partnerów.

4

Podziemne Magazyny Gazu – rola w systemie gazowniczym i określenie ich niezbędnych parametrów

Kiełbik Andrzej, Osiadacz Andrzej

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2020

|

Nr 12

2--9

PL

W artykule opisano nierównomierności zużycia gazu, odbieranego z systemu przesyłowego wysokiego ciśnienia, przez różne kategorie odbiorców. Analizy oparto o szczegółowe dane zużycia gazu na wszystkich stacjach red-pom I-go stopnia w latach 2006-2012. Przeanalizowano wpływ temperatury zewnętrznej na profil roczny nierównomierności zużycia gazu oraz oszacowano wartość Ekwiwalentnej Pojemności Magazynowej (EPM) dla każdej z pięciu kategorii odbiorców końcowych. W artykule zaprezentowano także skorygowane współczynniki EPM oraz współczynniki nierównomierności dobowej Wnd dla najzimniejszego okresu grzewczego z ostatnich dwudziestu lat. Przeprowadzona analiza służy do określenia metodologii szacowania wymaganych parametrów Podziemnych Magazynów Gazu w zakresie ich pojemności, na podstawie prognozy zużycia gazu. Może zostać wykorzystana do szacowania potrzeb magazynowania gazu wynikającego z długoletnich planów pokrywania zapotrzebowania na energię pierwotną przez gaz ziemny, a co za tym idzie, planowania rozbudowy pojemności magazynowej niezbędnej do bilansowania systemu gazowniczego, wynikającego z nierównomierności zużycia gazu.

EN

The article describes the unevenness of consumption of gas received from the high-pressure transmission system by different categories of customers. The analyses were based on detailed data of gas consumption at all 1st degree red-pom stations in the years 2006-2012. The influence of external temperature on the annual profile of uneven gas consumption was analysed and the value of the Equivalent Storage Capacity (EPM) was estimated for each of the five categories of end users. The article also presents the corrected EPM coefficients and the Wnd daily imbalance coefficients for the coldest heating period of the last 20 years. The analysis is used to determine the methodology for estimating the required parameters of Underground Gas Storage Facilities in terms of their capacity on the basis of gas consumption forecasts. It can be used to estimate the gas storage needs resulting from long-term plans to cover the demand for primary energy by natural gas, and thus to plan the development of storage capacity necessary to balance the gas system resulting from uneven gas consumption.

5

Niebezpieczeństwo pożarowo-wybuchowe spowodowane przez butle z tlenem

Półka M., Ptak S., Kukfisz B., Woliński M.

Przemysł Chemiczny

|

2018

|

T. 97, nr 7

1059--1063

PL

Przedstawiono wyniki badań poligonowych, podczas których zbiorniki ciśnieniowe z tlenem poddawano oddziaływaniu cieplnemu. Wytypowane scenariusze zdarzeń odpowiadały najbardziej prawdopodobnym warunkom akcji ratowniczych. W trakcie eksperymentów dokonywano pomiarów ciśnienia i temperatury gazu w butli. W przypadku braku wybuchu fizycznego na skutek odziaływania cieplnego, dokonywano neutralizacji zagrożenia przez przestrzelenie zbiornika z gazem. Wyniki badań pozwoliły określić zasięg strefy niebezpiecznej, zarówno w kontekście magazynowania gazów technicznych, jak i bezpieczeństwa działań ratowniczo-gaśniczych.

EN

Field expts. with O2 cylinders (vol. 60 L, temp. 20-400°C, pressure 150-370 bar) were carried out under heating to establish conditions for cylinder explosion also after its shoting through. The explosion took place under 262–368 bar, the no. of fragments was 1–6, the range of fragments was 198 m and the flame range was 20 m.

6

Analiza możliwości rozbudowy pojemności czynnej podziemnego magazynu gazu w wyniku podnoszenia górnego ciśnienia pracy PMG powyżej pierwotnego ciśnienia złoża gazu

Filar B.

Nafta-Gaz

|

2018

|

R. 74, nr 4

279--283

PL

Pierwsze próby magazynowania gazu ziemnego przeprowadzono na początku XX wieku. Obecnie w różnych krajach eksploatowanych jest prawie sześćset podziemnych magazynów gazu (PMG). Magazyny budowane są w celu zaspokajania potrzeb rynkowych. Niektóre pracują dla systemu dystrybucyjnego, inne dla systemu przesyłowego, jeszcze inne pełnią role strategiczne. Większość z nich wybudowana została w sczerpanych złożach gazu ziemnego i ropy naftowej, inne powstały w warstwach wodonośnych i kawernach solnych. Znane są przypadki budowy PMG w wyrobiskach górniczych. Pojemność czynna każdego podziemnego magazynu gazu zależy od wielkości złoża, zakresu ciśnień jego pracy oraz od panujących w nim warunków hydrodynamicznych. Zmiana pojemności czynnej magazynu może nastąpić tylko poprzez zmianę zakresu ciśnień jego pracy, gdyż pozostałe parametry, określone dla danego złoża, pozostają stałe. Według danych American Gas Association (AGA) powiększenie pojemności czynnej w wyniku podniesienia górnego ciśnienia pracy magazynu jest dość częstym zjawiskiem. Według danych AGA około 54% magazynów eksploatowanych jest z górnym ciśnieniem nieprzekraczającym pierwotnego ciśnienia złożowego. Stosowanie ograniczeń ciśnieniowych wynika z faktu, że szczelność złoża jest potwierdzona do pierwotnego ciśnienia złożowego. Jednakże magazynowanie gazu pod wyższym ciśnieniem jest możliwe, o czym świadczy eksploatacja 46% wszystkich PMG, których górne ciśnienie pracy przewyższa pierwotne ciśnienie złożowe. Niniejszy artykuł przedstawia problem bezpiecznego podnoszenia górnego ciśnienia pracy PMG wytworzonych w złożach wyeksploatowanych.

EN

The first attempts to store natural gas were carried out at the beginning of the 20th century. At present, there are almost six hundred UGS facilities in different countries. Gas storages are built to meet market needs. Some work for the distribution system, others for the transmission system, and others are strategic. Most of them were built in depleted natural gas and crude oil fields, others in aquifers and salt geological structures. There are some cases of building UGS in mining excavations. The active capacity of each underground gas storage, depends on the size of the reservoir, the pressure range of its operation and the hydrodynamic conditions existing in the field. The enlargement of gas storage working volume can be achieved by changing the operating pressure range. According to the American Gas Association (AGA), increasing operating capacity as a result of raising the upper operating pressures of a gas storage is a quite common occurrence. About 54% of storages are operated with the pressure not exceeding the original reservoir pressure. The application of pressure limitations results from the fact that the tightness of the reservoir is confirmed to the original field pressure. However, it is possible to store gas at a higher pressure, as evidenced by the exploitation of 46% of all UGS, whose upper operating pressure exceeds the original reservoir pressure. This article presents the problem of the safe rising of natural gas storage operating pressure.

7

Materiały kompozytowe MOF-grafen

Szczęśniak B., Choma J., Jaroniec M.

Wiadomości Chemiczne

|

2017

|

[Z] 71, 9-10

671--691

EN

The effective capture of harmful gases and clean energy sources are of great importance for protection of the environment. In this regard, it is possible to take advantage of the MOF-graphene composites to develop new technologies for environmental and energy-related applications. These composites attract a great attention around the world due to their higher adsorption affinity toward CO2, volatile organic compounds (VOCs), H2 and CH4 reported in comparison to the parent MOFs. Integration of MOFs with graphene nanosheets can be a very effective strategy not only to improve their adsorption performance but also to generate new chemical and physical properties that are not present in MOFs alone. In this review we present the progress in the field of gas capture/storage using MOF-graphene composites with special attention on the correlation between composition, structure and adsorption properties.

8

Analiza zmian parametrów mechanicznych kamieni cementowych dla kawernowych podziemnych magazynów gazu w zależności od czasu ich hydratacji

Kut Ł.

Nafta-Gaz

|

2017

|

R. 73, nr 6

387--394

PL

Uszczelnienie kolumn rur okładzinowych w warstwach soli wymaga zastosowania specjalnie opracowanych zaczynów cementowych o długotrwałej odporności na jej działanie, dlatego bardzo istotne jest prowadzenie szczegółowych badań nad doborem odpowiednich receptur. W celu przygotowania właściwych składów należy podjąć i realizować innowacyjne badania laboratoryjne nad doborem rodzajów środków chemicznych i materiałów uszczelniających wpływających na polepszenie parametrów mechanicznych otrzymanych z nich kamieni cementowych. Celem zaprezentowanych w artykule badań była analiza wpływu środowiska solnego na zmiany parametrów technologicznych kamieni cementowych w czasie. Z wybranych do badań składów otrzymano kamienie cementowe, które poddawano długoterminowemu (do 12 miesięcy) działaniu solanki o pełnym nasyceniu. Po założonych okresach czasu badano ich parametry technologiczne. Zinterpretowanie uzyskanych wyników badań laboratoryjnych pozwoli na wytypowanie odpowiednich składów zaczynów cementowych mogących znaleźć zastosowanie podczas uszczelniania podziemnych magazynów gazu w kawernach solnych. Opracowane i wybrane receptury, dzięki swoim parametrom reologicznym oraz właściwościom mechanicznym kamieni cementowych, mogą być z powodzeniem stosowane podczas takich zabiegów. W wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych opracowano receptury zaczynów cementowych na bazie solanki o pełnym nasyceniu jako wody zarobowej (wynika to z bezpośredniej obecności soli w otworze), które mogą znaleźć zastosowanie podczas uszczelniania kolumn rur okładzinowych w warunkach występowania pokładów soli.

EN

Sealing of casings in salt layers requires the use of specially developed cement slurries with long-lasting resistance, so it is important to conduct detailed research on the selection of suitable recipes. In order to prepare the right compositions, innovative laboratory tests on the selection of chemicals and sealing materials that improve the mechanical properties of the resulting cement stones. The aim of this article was to analyze the influence of salt environment on changes in technological parameters of cement stones over time. Cement stones samples were selected for long-term seasoning (12 months) in full saturated brine and their technological properties were examined for a predetermined period of time. Interpretation of the obtained results allows to identify appropriate cement slurries formulas with the potential for application in the sealing of underground gas storages in salt caverns. The developed and selected recipes thanks to proper rheological and mechanical parameters can be successfully used during such procedures. The aim of laboratory tests were to develop cement slurries based on fully saturated brine, as mixing water that can be used during sealing the casings in salt layers.

9

Rozbudowa PMG Husów – nowoczesne rozwiązania technologiczne w celu zapewnienia stabilności bezpieczeństwa energetycznego

Pojnar M., Haduch M.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2016

|

nr 209 wyd. konferencyjne

863--867

PL

Podstawowa misja każdego państwa sprowadza się do zapewnienia jego obywatelom bezpieczeństwa we wszystkich dziedzinach życia. Mając na uwadze złożoność i wieloznaczność pojęcia „bezpieczeństwo”, to wszystkie zadania i obowiązki państwa są szczegółowo regulowane w przepisach prawa. Poszczególne kraje Europy, w tym Polska, poczyniły niezbędne działania w celu zapewnienia swoim obywatelom bezpieczeństwa militarnego oraz bezpieczeństwa wewnętrznego, koncentrując się obecnie na zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego. Przy stałym rozwoju gospodarczym, technologicznym i społecznym dostęp do nośników energii jest jednym z głównych elementów zapewniającym stały i stabilny rozwój państw i społeczeństw. Jednym z głównych elementów zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego jest rozbudowa bazy Podziemnych Magazynów Gazu (PMG) polegająca na sukcesywnym zwiększaniu ich pojemności czynnych. PGNiG Oddział w Sanoku w ostatnich latach prowadzi procesy inwestycyjne zwiększające pojemność czynną PMG. W latach 2013 –2014 zrealizowano inwestycję pn. Zabudowa dodatkowej sprężarki na PMG Husów, zwiększając pojemność czynną PMG z 400 do 500 mln nm3. Nowy agregat sprężający umożliwił zatłaczanie, jak i odbiór gazu z większymi wydajnościami, co przełożyło się na skrócenie czasu zatłaczania i odbioru. W referacie przedstawiono rozwiązania technologiczne zastosowane w trakcie realizacji inwestycji.

EN

The security of the citizens is the main mission of every state. Individual European countries, including Poland, have made the necessary steps to provide their citizens energy security. Underground Gas Storages (UGS) are one of the most important elements of the energy security system. Polish Oil and Gas, Sanok Branch company in recent years implemented investment processes to increase the working volume of the UGS located in southern part of the Poland. The enlargement of the UGS Husów working volume was conducted during the years 2013 – 2014. The main aim of the investment was to increase working volume UGS from 400 to 500 million Nm3. New compressor station was built to achieve this aim. The paper presents technological solutions used during Husów enlargement investment.

10

Eksploracja danych w prognozowaniu cen gazu i usług magazynowania gazu

Paliński A.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2016

|

nr 209 wyd. konferencyjne

857--861

PL

Celem referatu jest prezentacja tendencji światowych dotyczących hurtowni danych i eksploracji danych w przemyśle naftowym i gazowniczym oraz analiza możliwości wykorzystania narzędzi zaawansowanej eksploracji danych do prognozowania cen gazu i usług podziemnego magazynowania gazu na polskim rynku.

EN

The aim of the paper is to present global trends on data warehousing and data mining in the oil and gas industry and to analyze the possibilities of utilization of advanced data mining tools for forecasting of prices of natural gas and underground gas storage services on the Polish market.

11

Analiza właściwości technologicznych zaczynów cementowych do uszczelniania rur okładzinowych w kawernowych magazynach gazu

Kut Ł.

Nafta-Gaz

|

2016

|

R. 72, nr 4

242--250

PL

Magazynowanie gazu ziemnego może odbywać się na wiele sposobów, m.in. pod ziemią lub na jej powierzchni w specjalnych zbiornikach. Najbardziej popularną metodą jest wykorzystanie podziemnych magazynów gazu, a zwłaszcza magazynów w kawernach solnych. Uszczelnienie kolumn rur okładzinowych w pokładach solnych wymaga zastosowania specjalnie opracowanych receptur zaczynów cementowych, z których otrzymane kamienie cementowe będą się odznaczać podwyższoną odpornością na korozyjne działanie soli. Jednym z podstawowych wymagań koniecznych do sporządzenia odpowiednich receptur jest użycie solanki o pełnym nasyceniu jako wody zarobowej oraz wykorzystanie jej jako środowiska do sezonowania próbek kamieni cementowych. Opracowanie zaczynów cementowych spełniających powyższe kryteria wymaga podjęcia innowacyjnych badań laboratoryjnych nad doborem odpowiednich rodzajów środków chemicznych i materiałów uszczelniających. W wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych opracowano receptury zaczynów cementowych na bazie solanki o pełnym nasyceniu jako wody zarobowej, które mogą znaleźć zastosowanie podczas uszczelniania kolumn rur okładzinowych w warunkach występowania pokładów soli [5, 6, 8].

EN

Natural gas storage can be carried out in many ways, i.a., underground or on the surface in special tanks. The most common method is the use of underground gas storage, especially in salt caverns. Sealing casings in salt layers requires the use of specially developed cement slurries recipes, from which the received cement stones are characterized by an increased resistance to the corrosive effects of salt. One of the basic requirements necessary for the preparation of appropriate recipes, is to use the full saturated brine as mixing water and using it as an environment for the seasoning of cement stone samples. Development of cement slurries that meet the above criteria requires innovative tests on choosing the most appropriate types of chemicals and sealants. The aim of laboratory tests were to develop cement slurries, based on fully saturated brine as mixing water that can be used during sealing the casings in salt layers.

12

LNG fueled offshore supply vessels

Pawelski J.

Logistyka

|

2015

|

nr 3

3767--3773, CD 1

EN

LNG as alternative fuel for offshore is cheaper option to marine gas oil. Gas price is approximately half of MGO and air pollutants low emission levels comply with new regulations without investment in scrubbers and catalytic converters. Offshore supply vessels have limited size and accommodation of exhaust gas cleaning equipments is difficult without loosing too much cargo space. Typical offshore vessels are powered by dual-fuel engines to extend their endurance and higher reliability whilst alongside offshore installation. Due to limited space on deck LNG fuel tank is hidden inside the hull. Fuel gas installation requires secondary barriers whenever is possible. Such barriers are difficult to implement inside engine room and other protective measures are needed like gas sensors, ESD, augmented ventilation. LNG as fuel shows very good safety record despite numerous hazards associated with liquefied natural gas.

PL

LNG jako paliwo dla przemysłu offshorowego jest tańszą opcją w stosunku do oleju gazowego do napędu statków. Cena gazu jest w przybliżeniu o połowę niższa od oleju gazowego i poziom emisji substancji szkodliwych jest w granicach określonych przepisami, bez konieczniości użycia płóczek gazów spalinowych oraz konwerterów katalitycznych. Jednostki offshorowe maja ograniczone rozmiary i umieszczenie na nich urządzeń do oczyszczania gazów spalinowych jest trudne bez uszczuplania przestrzeni ładunkowej. Typowe jednostki offshorowe napędzane sa silnikami dwupaliwowymi w celu zwiększenia ich zasięgu oraz niezawodności podczas przebywania w pobliżu instalacji naftowych. Z powodu ograniczonej ilości miejsca na pokładzie, zbiorniki gazu umieszczane sa wewnątrz kadłuba. Gazowe instalacje paliwowe wymagają stosowania wtórnych barier, gdziekolwiek jest to możliwe. Takie bariery sa trudne do zrealizowania wewnątrz pomieszczeń siłowni i inne środki ochronne musza tam być stosowane, takie jak: czujniki gazowe, automatyczne systemy wyłączania, wzmocniona wentylacja. LNG jako paliwo posiada dobrą historię bezpieczeństwa pomimo licznych zagrożeń związanych z zastosowaniem skroplonego gazu ziemnego.

13

Study of the effect of geometrical parameters of the LNG storage tanks on the process of evaporation of liquefied natural gas

Liszka K., Łaciak M., Oliinyk A.

AGH Drilling, Oil, Gas

|

2014

|

Vol. 31, no. 2

355--365

EN

Storage of liquefied natural gas (LNG) is one of the most important processes taking place during liquefaction which is also significant for the regasification and receiving terminals operation. The task of the tanks lies not only in the safe storage of gas, but also in preventing its evaporation related, among others, to the heat transfer through the walls and roof of the tank. Even a small quantity of heat flowing to the LNG increases its internal energy, conseąuently leading to the evaporation of a certain quantity of LNG. Phase transitions of even small amounts of liquid may cause changes in the composition of both LNG and its density, which may contribute to the formation of stratification of liquefied gas. The geometric parameters of the storage tanks have a very large impact on the amount of heat penetrating the tank: with the increase of its size the surface area of heat transfer increases, too. The dependence of heat penetrating the tank, its geometrie dimensions and the effect of temperature on the stability of the stored LNG are discussed in this paper .

14

Prognozy zapotrzebowania na podziemne magazynowanie gazu w Polsce na tle sytuacji bieżącej i scenariuszy rozwoju rynku gazowego

Kosowski P., Stopa J., Rychlicki S.

Rynek Energii

|

2013

|

Nr 5

117--123

PL

W artykule przedstawiono analizę bieżącej sytuacji na rynku gazu w Polsce oraz wykorzystania podziemnych magazynów gazu. Opracowano również prognozy przyszłego zapotrzebowania na pojemności czynne magazynów w zależności od różnych scenariuszy rozwoju rynku gazowego. Zużycie gazu ziemnego w Polsce w ostatnich dwóch dekadach wykazuje trend wzrostowy, choć na tle innych państw europejskich można je uznać za stosunkowo niewielkie. Podziemne magazyny gazu wykorzystywane są obecnie do wypełniania podstawowych funkcji tzn. regulacji wahań sezonowych, wydobycia i przesyłu. Zwiększenie zużycia gazu ziemnego i rozwój rynku spowodują wzrost zapotrzebowania na pojemności magazynów gazu. Jego skala będzie zależeć od wielu zmiennych, w tym: wielkości konsumpcji, jej struktury i zmienności; stopnia rozwoju rynku gazowego. W przypadku, gdy rynek gazowy będzie się rozwijał zgodnie z optymistycznymi prognozami, a także dojdzie do uruchomienia komercyjnej produkcji gazu niekonwencjonalnego w Polsce, w niedalekiej przyszłości pojawi się pilna potrzeba intensywnej rozbudowy magazynów gazu, nieporównywalnej w skali do obecnie prowadzonych inwestycji.

EN

The article gives an analysis of the current situation on the gas market in Poland and use of underground gas storage. Author also developed forecast of the future demand for storage capacities depending on different scenarios for the development of the gas market. Natural gas consumption in Poland in the past two decades has been showing a rising trend, although compared with other European countries it can be considered to be relatively small. Underground gas storages are used now to carry out basic functions, ie.: regulation of seasonal fluctuations, the extraction and transmission. The growth of natural gas consumption and the development of the gas market will increase demand for gas storage capacity. Its scale will depend on many variables, including: consumption, its structure and variability; the degree of development of the market. In the case where the gas market will be developing according to the best estimates, and also the commercial production of unconventional gas in our country will have started there will be an urgent need for intensive development of gas storage facilities, incomparable in the scale to ongoing investments.

15

Analysis of the current state and tendencies on the natural gas market and gas storage in Europe on the background of the situation in Poland

Kosowski P.

AGH Drilling, Oil, Gas

|

2013

|

Vol. 30, no. 1

151--160

EN

The present state and tendencies of the natural gas market and gas storage in Europe areaddressed in this paper and compared to the situation in Poland. The European countries are presented in view of their natural gas production, import and export vs. consumption (total and per capita) and the consumer structure. The changing consumption level is assessed as a function of the consumer's structure and quantity of consumption. This has a direct influence on the demand for natural gas storage. The author also characterizes the gas storage market in Europe, accounting for the existing and planned investments, with special emphasis on storage capacity, injection and withdrawal capacity, and also types of storages. The characteristic was based on, among others, the consumption level, home production and import in particular countries.

16

An optimization model for managing compressors in salt cavern gas storage

Stopa J., Mrzygłód R.

AGH Drilling, Oil, Gas

|

2013

|

Vol. 30, no. 3

385--403

EN

The article presents issues related to technical and economic optimization of filling underground gas storage in salt cavern (CUGS) on the example of Mogilno. Operation practice suggests that the first step is to inject the caverns with a high convergence, then with smaller and at the end caverns with the smallest convergence. In the withdraw process, the situation is reversed. On the other hand, the gas injection into the deepest caverns requires more compressor power. Optimization that takes into account only the speed of storage caverns convergence is not ideal. While injecting gas into storage caverns, compressors typically use about 1–3% of the transported gas, depending on the management of compressors operation. Taking into account the amount of gas supplied to the CUGS Mogilno, the cost of fuel gas that is used can be significant. In the liberalized gas market an underground gas storage operator will have to account carefully and buy fuel gas at market prices. These facts raise an important question: how to manage the operation, in a free gas market in the most efficient way which affects the profitability service storage provision in underground gas storage in salt caverns. This paper presents the optimization model, developed by the authors, that minimizes the consumption of fuel gas, while preventing overdependence loss of underground salt caverns volume, during the gas injecting process into storage caverns.

17

Gaz składowiskowy : żródło energii odnawialnej

Dudek J.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2012

|

nr 188

1--150

PL

W opracowaniu opisano procesy, w wyniku których powstaje gaz na składowisku odpadów komunalnych, omówiono jego skład oraz własności. Wykonano obliczenia produktywności gazowej składowiska wykorzystując do tego celu podstawowe modele matematyczne, w tym model opracowany w Instytucie Nafty i Gazu. Przeprowadzono weryfikację prognozy produktywności gazowej z wykorzystaniem pomiarów wykonanych na składowisku odpadów komunalnych w Przemyślu. Zwrócono szczególną uwagę na znaczącą rolę pomiarów przy tworzeniu koncepcji technologicznej odgazowania składowiska. Omówiono sposoby odgazowania składowisk oraz rodzaje instalacji do odgazowania i wykorzystania gazu. Przedstawiono wyniki testów aktywnego odgazowania składowiska. W oparciu o wyniki badań własnych opisano sposoby wyznaczania strefy zagrożenia wybuchem oraz strefy zasięgu migracji wokół składowisk odpadów komunalnych. Zwrócono uwagę na zagrożenia wynikające z migracji i emisji gazu ze składowiska, wpływ procesu odgazowania na ich minimalizację oraz zasady prowadzenia monitoringu, a także na zagrożenia związane z zanieczyszczeniami w gazie składowiskowym oraz sposoby ich usuwania. Szczegółowo opisano zaprojektowaną w INiG i wybudowaną na składowisku „Barycz" w Krakowie kontenerową instalację do spalania gazu. Przeprowadzone długotrwałe testy oraz uzyskane wyniki pomiarów spalin wykazały, że prototypowa spalarnia spełnia wszelkie wymagania polskich norm w zakresie bezpiecznej eksploatacji. W ostatniej części opracowania omówiono główne kierunki wykorzystania gazu oraz opisano stosowane w kraju i za granicą urządzenia do produkcji energii.

18

Systemowe magazyny gazu w Polsce

Matkowski A., Musiał P.

Archiwum Energetyki

|

2012

|

T. 42, nr 1

81-92

PL

Niniejszy artykuł porusza kwestie związane z podziemnym magazynowaniem gazu, w ujęciu ich systemowego wykorzystania. Przedstawia aktualną sytuację pojemności magazynowych w Polsce oraz prezentuje punkt widzenia autorów na dalszy rozwój systemowych pojemności magazynowych, w aspekcie pojawiających się zmian na rynku gazu związanych z rozwojem energetyki gazowej, liberalizacją rynku gazu i rozwojem wydobycia gazu z łupków.

EN

This paper discusses issues related to underground gas storage in terms of its system use. Paper presents the current state of storage facilities in Poland and highlights of the views of authors on the further development of system storage capacity in terms of changes occurring in the gas associated with the development of gas energy, gas market liberalization, the development of shale gas production.

19

Nowoczesne technologie w inżynierii gazowniczej - w magazynowaniu, przesyle, dystrybucji oraz użytkowaniu paliw gazowych

Nagy S., Witek M.

Wiadomości Naftowe i Gazownicze

|

2010

|

R. 13, Nr 12 (152)

4-10

20

Działalność magazynowania gazu w ramach PGNiG SA, jako operatora systemu magazynowania dla gazu wysokometanowego

Rokosz W.

Nafta-Gaz

|

2010

|

R. 66, nr 5

345-351

PL

Wydzielenie Operatora Systemu Magazynowania Gazu było bezpośrednią konsekwencją implementowania zasad określonych w dyrektywie 2003/55/WE. Na bazie istniejących regulacji („Prawo energetyczne”, wraz z rozporządzeniami wykonawczymi), z uwzględnieniem Noty Dyrekcji Generalnej ds. Energii i Transportu w sprawie dyrektyw 2003/54/WE i 2003/55/WE dotyczących rynku wewnętrznego energii elektrycznej i gazu ziemnego w zakresie dostępu stron trzecich do instalacji magazynowych (z 16.01.2004 r.), został przygotowany „Regulamin świadczenia usług magazynowania” i taryfa magazynowa. Rzeczony regulamin został poddany konsultacjom społecznym. Na podstawie tak przygotowanych zasad przeprowadzono postępowanie w celu udostępnienia zdolności instalacji magazynowych. Nowa dyrektywa gazowa oraz nowe regulacje dotyczące rynku gazowniczego wymagają przygotowania daleko idących zmian w zakresie formy prawnej przedsiębiorstwa, które zajmuje się świadczeniem usług magazynowania gazu, oraz w zakresie dostępu stron trzecich do instalacji magazynowych, w tym do zakresu usług magazynowania gazu, udostępniania informacji dotyczących wykorzystania magazynów gazu, a także ustanowienia wtórnego rynku obrotu usługami magazynowymi. Realizowane inwestycje w zakresie magazynów gazu pozwolą na zwiększenie wolumenu zdolności magazynowych, które na zasadach TPA będą oferowane uczestnikom rynku gazowego. Nowe regulacje w zakresie dostępu stron trzecich do instalacji magazynowych z pewnością zmienią obraz działalności w zakresie magazynowania gazu.

EN

The unbundling of the Storage System Operator was a direct consequence of the implementation of the provisions set out in Directive 2003/55/EC. On the basis of the existing regulations (the Energy Law together with the related secondary regulations), having regard to the Note of DG Energy & Transport on Directives 2003/54/EC and 2003/55/EC on the internal market in electricity and natural gas' of 16 January 2004 concerning to third-party access to storage facilities, the Storage Service Rules and the Storage Services Tariff were prepared. The Rules were subject to a public consultation process. Subsequently, a procedure to offer the available storage capacity was carried out on the basis of the so established rules. The new gas directive and the new regulations applicable to the gas market call for further far-reaching change in the legal status of the undertaking involved in the provision of gas storage services and with regard to third-party access to storage facilities, including the access to gas storage services, disclosure of information on gas storage capacity utilisation and the creation of a secondary market for storage services. The current investments in gas storage will lead to the development of additional storage capacity, which will be offered to gas market players on a TPA basis. The new regulations with regard to third-party access to storage facilities will surely change the landscape of gas storage business.