Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Regulations pertaining to the management of rock mass mineral resources

Stefanowicz Jan Andrzej

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2023

|

T. 39, z. 3

5--26

EN

This article discusses regulations on the management of rock mass resources more broadly than previous literature in this area. Significant changes in the directions of globalization development as well as the transformations and disruptions of existing raw-material supply chains and changes in their structure call for verification of and changes in regulations on raw-material management in individual countries, not only in the UE. The article examines the current EU regulations and their amendments in Poland. The article presents problems that have arisen during works on the necessary regulatory reform of the following policies: development, spatial (land-use), raw material, geology and mining, environmental protection, and waste and water management. The article shows that strategies, policies, and regulations prepared simultaneously, which were to be correlated with the horizontally integrated National Development Concept, are not. This should effectively enhance the country’s raw-material security. Deficiencies have been highlighted both in assumptions and procedures adopted in developing said documents. The author also emphasizes the need to balance competing values and make necessary choices when specific solutions affect at least two competitive areas, e.g. mineral deposits vs. water, farmlands or woodlands, critical infrastructure, housing, investment in the defense sector. The need is highlighted to rationally and sustainably manage resources and country space, to protect and explore them, and plan their management. The author justifies the need for a new Act of the Code status -that comprehensively and consistently regulates both the management of rock mass resources and land and water resources, and the country space management.

PL

Artykuł obejmuje ocenę regulacji gospodarowania zasobami górotworu w szerszym zakresie niż to dotychczas w literaturze przedmiotu miało miejsce. Istotne zmiany w kierunkach globalizacji i przekształcanie oraz zrywanie się dotychczasowych łańcuchów dostaw surowców, zmiany ich struktury, wymagają weryfikacji, zmian regulacji gospodarki surowcowej w poszczególnych krajach, nie tylko w Unii Europejskiej. W artykule zajęto się aktualnymi regulacjami w UE oraz ich zmianami w Polsce. W artykule przedstawiono problemy pojawiające się w toku prac nad konieczną reformą regulacji dotyczących m.in. polityki rozwoju, zagospodarowania przestrzennego, polityki surowcowej, geologii i górnictwa, ochrony środowiska oraz gospodarki odpadami i wodami. Wykazano, że równolegle przygotowywane nowe strategie, polityki i regulacje, powinny być skorelowane z nową, horyzontalnie zintegrowaną Koncepcją Rozwoju Kraju, czego brak. Powinno to wpływać na skuteczne zabezpieczanie bezpieczeństwa surowcowego kraju. Przedstawiono błędy, zarówno w założeniach, jak i procedurach przyjmowania tych dokumentów. Autor porusza także istotny problem konieczności wyważania konkurencyjnych wartości i dokonywania koniecznych wyborów w sytuacji konieczności jednoczesnego zastosowania danej regulacji do dwu konkurujących celów, np. złoża kopalin vs. wody, grunty rolne czy leśne, infrastruktura krytyczna, domy mieszkalne, inwestycje w sektor obronny. Autor wykazuje niezbędność zachowania racjonalnej, zrównoważonej gospodarki zasobami, przestrzenią kraju, ich ochrony, rozpoznawania oraz planowania gospodarowania nimi. Autor uzasadnia potrzebę przygotowania zupełnie nowej ustawy o randze kodeksu, kompleksowo i spójnie regulującej gospodarowanie zasobami górotworu, gruntami i wodami, ale też przestrzenią.

2

Zdolność odkształceniowa otworów wielkośrednicowych wspomagających drogi doprowadzenia powietrza w aspekcie deformacji spowodowanych wpływami eksploatacji górniczej

Mielimąka Ryszard, Kleta Henryk

Rynek Energii

|

2022

|

Nr 4

32--35

PL

W artykule przedstawiono założenia i metodę oceny możliwości przejęcia wpływów eksploatacji górniczej przez głębokie otwory wielkośrednicowe, zlokalizowanych w polach eksploatacyjnych. Wyrobiska górnicze są obecnie lokalizowane na coraz większych głębokościach i odległościach od szybów, w takich warunkach skrócenie dróg wentylacyjnych, prowadzenie bardziej efektywnego odmetanowania oraz poprawa warunków klimatyzacyjnych, wymaga nowych rozwiązań techniczno-ruchowych. Jednym z takich rozwiązań jest stosowanie otworów wielkośrednicowych zlokalizowanych z uwzględnieniem ich ochrony z uwagi na wpływy eksploatacji górniczej. Przedstawiony sposób oceny stateczności otworu wielkośrednicowego, który znajduje się w zasięgu oddziaływania eksploatacji górniczej, uwzględnia dwa podstawowe wskaźniki deformacji, a mianowicie odkształcenia pionowe górotworu i promień krzywizny osi pionowej otworu wielkośrednicowego. Ostatecznie ocena stateczności otworu wielkośrednicowego, który znajdzie się w zasięgu oddziaływania projektowanej eksploatacji górniczej oparta jest na porównaniu naprężeń pionowych wywołanych deformacjami górotworu od wpływów eksploatacji górniczej z naprężeniami dopuszczalnymi w obudowie stalowej otworu. Obliczone naprężenia uwzględniają największe względne odkształcenie pionowe górotworu i promień krzywizny osi pionowej otworu wielkośrednicowego, uzyskane z wykonanych obliczeń prognostycznych deformacji górotworu. Dla obliczenia promienia krzywizny linii pionowej osi otworu, prognozowane przemieszczenia poziome opisano za pomocą wielomianu, który po dwukrotnym zróżniczkowaniu pozwala w przybliżeniu uzyskać krzywiznę linii pionowej osi otworu.

EN

The article presents the assumptions and an assessment method involving the possibility to take over the effects of mining exploitation by deep large-diameter holes located in the mining fields. Mining workings are now located at ever greater depths and distances from shafts, and in such conditions, shortening the ventilation ducts, conducting more effective methane drainage and improving air-conditioning systems requires new technical and operational solutions. One of such solutions is the application of large-diameter holes, installed with the ensured protection in terms of the effects of mining exploitation. The presented method of assessing the stability the of a large-diameter hole, which is within the impact of mining exploitation, takes into account two basic indicators of deformation, namely vertical deformation of the rock mass and the radius of curvature of the vertical axis of the large-diameter hole. Ultimately, the stability assessment of a large-diameter hole, which will be within the impact range of the planned mining exploitation, is based on a comparison of vertical stresses caused by rock mass deformations from the effects of mining exploitation with the permissible stresses in the steel casing of the hole. The calculated stresses take into account the highest relative vertical deformation of the rock mass and the curvature radius of the vertical axis of the large-diameter hole, obtained from the prognostic calculations of rock mass deformation. For the calculation of the radius of curvature of the vertical line of the hole axis, the predicted horizontal displacements were described by means of a polynomial which, after double differentiation, approximates the curvature of the vertical line of the hole axis.

3

Influence of weak inclusions on the cracking behavior of a jointed rock mass containing an opening: insights from DIC-based approaches

Liu Xianghua, Zhang Ke, Liu Wenlian, Xie Jianbin

Archives of Civil and Mechanical Engineering

|

2022

|

Vol. 22, no. 4

art. no. e184, 2022

EN

To gain deep insights into the reinforcement effect of weak inclusions on jointed rock masses containing an opening, natural sandstone specimens containing multiple non-persistent joints and an opening were prepared, and two different cases, unfilled and filled openings, were considered. Digital image correlation (DIC) was applied to characterize the deformation fields of specimens during loading. Two measures extended from the DIC, the displacement vector and multivariate measure of strain dispersion, were proposed to identify and quantitatively analyze the cracking mechanism. Weak inclusions were found to improve the mechanical properties. The displacement vector fields around the newly formed cracks were calculated, and then, four types of cracks were recognized: direct tensile cracks, relative tensile cracks, shear cracks, and mixed cracks. Based on the fracture nature of cracks, nine types of crack coalescence among joints and six categories between openings and joints were summarized. The influence of weak inclusions on the cracking behavior of jointed sandstones was further clarified. Many more cracks were detected in the specimens containing a filled opening, which was validated by the fractal dimensions of the ultimate fracture surfaces. The differentiation rate of the effective variance (DREV) was defined to describe the dispersion of full-field strain data. The DREV was extremely close to 0 at the initial compacting and elastic deformation stage and then exhibited anomalous responses to cracking events. The first peak in the DREV–strain curve represents crack initiation, which can be regarded as a precursor.

4

Determination of the stress-strain state of rock mass and zone of inelastic deformation around underground mine excavation using modern methods of numerical modelling

Ignatiev Sergey A., Sudarikov Aleksandr E., Imashev Askar Zh.

Journal of Sustainable Mining

|

2021

|

Vol. 20, iss. 3

220--227

EN

The paper reviews methods and trends of numerical modelling of geomechanical processes around underground mine excavations. The most rational method of determining the additional stresses caused by the mine excavations is chosen. Mathematical modelling was performed for excavations of various cross sections and different strength of rocks. The dimensions of the inelastic deformation zone around the mine excavations have been identified. The area of the total fracture zone around the excavation, as well as the area of the roof fracture zone are calculated. The results of the fracture zone modelling are presented both as coordinates and in a graphical form. To simplify application of the modelling results, dependency plots of the obtained parameters were created and analytical dependencies of the fracture zone parameters were identified. The SURFER and KOMPAS software packages were used as the graphic tools to visualize the modelling results.

5

Determination of optimum truck number at open coal quarry

Tosun Abdurrahman

Archives of Mining Sciences

|

2021

|

Vol. 66, no. 2

213--225

EN

Optimum truck numbers of an enterprise can be found by dividing the period of time passed between a departing truck after loading, the arrival at the dumping location, the arrival at the point of loading again and the average loading time parameters of a truck. The average loading time of the truck is directly associated with the bucket fill factor and cycle time of the excavator. While the bucket fill factor depends on the mechanical strength and the discontinuity characteristics of the rock, the cycle time is related to bucket volume, the strength and the discontinuity characteristics of the rock. In this study, two relations predicting the average cycle time of the bucket fill factor for both hydraulic and electric excavators is done by seven excavators with different bucket volumes, and mass characteristics of eight different rocks from a coal open pit mine. According to the above, the optimum truck number was developed.

6

An investigation into the effect of rockmass properties on mean fragmentation

Chandrahas Sri, Choudhary Bhanwar Singh, Prasad N. S. R. Krishna, Musunuri Venkataramayya, Rao K. K.

Archives of Mining Sciences

|

2021

|

Vol. 66, no. 4

561--578

EN

Desired rock fragmentation is the need of the hour, which influences the entire mining cycle. Thus, most engineering segments pay attention to rock fragmentation and neglect by-products like ground vibration and fly rock. Structural and mechanical properties of rock mass like joint spacing, joint angle, and compressive strength of rock pose a puzzling impact on both fragmentation and ground vibration. About 80% of explosive energy that gets wasted in producing ill effects can be positively optimised, with a new set of blast design parameters upon identifying the behaviour of rock mass properties. In this connection, this research aims to investigate the influence of joint spacing, joint angle, and compressive strength of rock on fragmentation and induced ground vibration. To accomplish this task, research was carried out at an opencast coal mine. It was discovered from this research that compressive strength, joint spacing, and joint angle have a significant effect on the mean fragmentation size (MFS) and peak particle velocity (PPV). With the increase in compressive strength, MFS explicit both increase and decrease trends whilst PPV increased with a specific increase in compressive strength of the rock. An increase in joint spacing triggers both increase and decrease trends in both MFS and PPV. While there is an increase in joint angle, MFS and PPV decrease.

7

Wzmacnianie skarp i nasypów drogowych

Szruba Maria, Roduner Armin, Sternik Krzysztof

Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne

|

2020

|

Nr 4

56--63

PL

W budownictwie infrastrukturalnym coraz częściej konieczne jest rozwiązywanie różnego rodzaju problemów natury geotechnicznej. Należy do nich m.in. zachowanie stateczności skarp i zboczy w budowlach komunikacyjnych. W sukurs przychodzą nowoczesne rozwiązania techniczne i technologiczne, dzięki którym inżynierowie mogą skutecznie przeciwdziałać destabilizacji górotworu i zapewnić bezpieczeństwo budowli.

8

The Need of Elastic Material Component between Rock Pressure Load and Metallic Structure Way of Receiving it in Order to Obtain a Uniform Load

Chirila Danut, Dumitrascu Tamara Cristina, Matei Aronel, Mangu Sorin

Inżynieria Mineralna

|

2020

|

no. 1, vol. 2

17--19

EN

In galleries digged for different type of uses, but mostly for extracting coal, hydrotechnical adduction galleries but also for tunnels, after the dislocation of the rocks is done, the tenssions in the rock changes massively. We take for example a metallic structure used as provisory structure until the rock pressure stabilize and used in Petroșani Romania, coal mines. The galleries are digged with explosives and the shockwave gives excessive cracks and disturb the rock pressure and its characteristics. The space between the metallic structure, rock walls and bolt is filled with wood, but this article suggests a rubber band material so the rock pressure to be distributed uniformly and not concentrated in the contact points between the wood and metal profile.

PL

W wyrobiskach wybranych do różnego rodzaju zastosowań, głównie do wydobycia węgla, budowli hydrotechnicznych, tuneli, po zakończeniu wydobycia skal napięcie w skale zmienia się ogromnie. Jako przykład pokazano stabilizowanie się ciśnienia w wyrobiskach w kopalni węgla Petroșani w Rumunii Eksploatacja jest prowadzona za pomocą materiałów wybuchowych, fala uderzeniowa powoduje nadmierne pęknięcia i zaburza ciśnienie w skałach. Przestrzeń między obudowa a górotworem metalową jest wypełniona drewnem, ale w tym artykule przedstawiono zastosowanie gumy dla uzyskania równomiernego nacisku skały.

9

The Nowdan anticline of the Zagros orogen as a geoheritage ‘window’ into the late Mesozoic-Cenozoic evolution of the African-Arabian continental margin

Habibi Tahereh, Ruban Dmitry A., Yashalova Natalia N.

Geologos

|

2020

|

Vol. 26, No. 1

65--73

EN

Geological heritage can contribute to our understanding of the long-term evolution of important sectors of our planet. Cretaceous–Neogene rocks (chiefly carbonates) crop out in the Nowdan anticline of the Zagros orogen. Field investigations have permitted the establishment of 10 key localities (stratigraphical reference sections) that represent these rocks within this anticline, which is a single large geosite. The formations are related to the main phases in the evolution of the northeastern sector of the African–Arabian continental margin. For instance, carbonate rocks of the Asmari Formation mark changes in the affinity of the study area, from the African–Arabian plate to only the Arabian plate, separated in conjunction with Red Sea rifting during the Oligocene. Information on the palaeogeographical changes is really precious to geoscientists and geotourists alike, and contributes to the great value of the Nowdan anticline geosite. Evidence from the latter, as well as from a few other places (i.e., the Mountainous Adygeya geodiversity hotspot in Russia, the North Coast of São Paulo in Brazil and the possible Gondwanan geopark in Namibia) illustrates the necessity of distinguishing a palaeomapping subtype in palaeogeographical characterisation of geological heritage.

10

Fundamental principles of rock fracturing at the vicinity of preconditioned blast hole

Sengani Fhatuwani

Archives of Mining Sciences

|

2020

|

Vol. 65, no. 4

769--786

EN

A simple empirical study on the orientation, diameter, and extent of radial fractures (long and short) at the vicinity of the face-perpendicular preconditioned boreholes is described. Homogenous and hete-rogeneous mining faces were considered when studying the orientation of radial fractures, four and five face-perpendicular preconditioning practices were used to investigate the outspread and diameter of radial fractures from one blasted drill hole to another. Long radial fractures were observed to be developed along the direction of the maximum principal stress and short radial fractures were observed to be developed along the direction of the intermediate principal stress in a homogenous mining face. On the other hand, long radial fractures were observed to be developed along the direction of the intermediate principal stress, while short radial fractures were observed to be developed along the direction of the maximum principal stress when the mining faces subjected to heterogeneous rock mass. The diameters of the radial fractures observed were inconsistent and were not nine times the diameter of the original borehole. Fur-thermore, the extent of radial fractures from one borehole to another was noted to be gradually improved when the additional of preconditioned borehole was in place. This study maintained that the orientation of radial fractures is mostly controlled by the rock properties, however, extend and the diameters of the radial fractures are controlled by rock properties, the effectiveness of the stress wave and gas pressure and brittleness of the rock mass.

11

Cerchar abrasivity index prediction using multi-proxy data. A case study from the Sagdere Formation (Denizli Molasse Basin, Turkey)

Dogruoz Cihan

Archives of Mining Sciences

|

2020

|

Vol. 65, no. 4

787--801

EN

The prediction of rock cuttability to produce the lignite deposits in underground mining is important in excavation. Moreover, the certain geographic locations of rock masses for cuttability tests are also significant to apply and compare the rock cuttability parameters. In this study, sediment samples of two boreholes (Hole-1 and Hole-2) from the Sagdere Formation (Denizli Molasse Basin) were applied to find out the cerchar abrasivity index (CAI), rock quality designations (RQD), uniaxial compressive strengths, Brazilian tensile strengths and Shore hardnesses. The Sagdere Formation deposited in the terrestrial to shallow marine conditions consists mainly of conglomerates, sandstones, shales, lignites as well as reefal limestones coarse to fine grained. A dataset from the fine grained sediments (a part of the Sagdere Formation) have been created using rock parameters mentioned in the study. Dataset obtained were utilized to construct the best fitted statistical model for predicting CAI on the basis of multiple regression technique. Additionally, the relationships among the rock parameters were evaluated by fuzzy logic inference system whether the rock parameters used in the study can be correlated or not. When comparing the two statistical techniques, multiple regression method is more accurate and reliable than fuzzy logic inference method for the dataset in this study. Furthermore, CAI can be predicted by using UCS, BTS, SH and RQD values based on this study.

12

Weryfikacja parametrów teorii prognozowania dla rejonu intensywnej, wielopokładowej eksploatacji górniczej

Mielimąka Ryszard

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

|

2019

|

Vol. 8, iss. 1

429--438

PL

W artykule zaprezentowano wyniki analizy pomierzonych deformacji powierzchni terenu górniczego w rejonie wpływów bardzo intensywnej, wieloletniej i wielopokładowej eksploatacji prowadzonej przez kopalnie „X” i „Y” w „Polu K”. Analiza ta wykazała, że wpływy w warunkach bardzo silnie zdeformowanego górotworu nie różnią się zasadniczo od wpływów obserwowanych w warunkach mniej intensywnej eksploatacji górniczej. Cechuje je jednak nieco większy niż w innych rejonach GZW współczynnik zmienności analizowanych wskaźników deformacji.

EN

The article presents the results of the analysis of measured deformations of the surface of the mining area in the region of the impact of very intense, long-term and multi-seam exploitation conducted by the "X" and “Y” mines in the field “K”. This analysis showed that the impacts in conditions of a very strongly deformed rock mass do not differ significantly from the impacts observed in conditions of less intensive mining exploitation. However, they are characterized by a slightly higher coefficient of variability of analyzed deformation indices than in other regions of USCB.

13

Symulacja wpływu nieliniowego sumowania się wpływów spowodowanych eksploatacją kolejnych ścian z wykorzystaniem teorii automatów komórkowych

Sikora Paweł

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

|

2019

|

Vol. 8, iss. 1

365--375

PL

W pracy przedstawiono przykład rzeczywistej eksploatacji pokładowej węgla kamiennego kolejnych dwóch ścian w pokładzie 338/2. Eksploatacja spowodowała powstanie na powierzchni terenu górniczego niepełnej niecki obniżeniowej, która po wybraniu ściany nr 2 cechowała się znaczną asymetrią. Deformacje powierzchni objęte były systematycznymi pomiarami niwelacyjnymi wzdłuż linii pomiarowej „1”. Dla przedstawionego przykładu podziemnej eksploatacji wykonano obliczenia numeryczne z wykorzystaniem teorii automatów komórkowych. Zastosowano nieliniową funkcję przejścia. Wyniki obliczeń numerycznych porównano z w wynikami obserwacji geodezyjnych. Celem niniejszego artykułu jest weryfikacja założeń teoretycznych przyjętych dla przestrzennego modelu górotworu jako deterministyczny skończony automat komórkowy.

EN

The paper presents an example of real subsequent hard coal mining in the seam 338/2, which caused the formation of a subsidence trough on the surface of the mining area which after extraction of the longwall No. 2 was characterized by a significant asymmetry. Surface deformations were covered by systematic leveling measurements along the measurement line “1”. For the illustrated example of underground mining, numerical calculations were made using the theory of cellular automata. A non-linear transition function was used. Calculated data were compared with the results of geodetic observations. The aim of the article was to verify the theoretical assumptions of the model and to demonstrate the practical possibilities of applying the method to assess the subsidence of the mining area.

14

Symulacja obniżeń górotworu spowodowanych eksploatacją kolejnych ścian z wykorzystaniem teorii automatów komórkowych

Mielimąka R., Sikora P.

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

|

2018

|

Vol. 7, iss. 1

457--469

PL

W pracy przedstawiono przykład rzeczywistej eksploatacji pokładowej węgla kamiennego kolejnych dwóch ścian. Eksploatacja spowodowała powstanie na powierzchni terenu górniczego niepełnej niecki obniżeniowej. Deformacje powierzchni objęte były systematycznymi pomiarami niwelacyjnymi wzdłuż linii pomiarowej „1”. Dla przedstawionego przykładu podziemnej eksploatacji wykonano obliczenia numeryczne z wykorzystaniem teorii automatów komórkowych a następnie porównano je w wynikami obserwacji geodezyjnych. Celem niniejszego artykułu jest weryfikacja założeń teoretycznych przyjętych dla przestrzennego modelu górotworu jako deterministycznego skończonego automatu komórkowego.

EN

The paper presents an example of real subsequent hard coal mining, which caused the formation of a subsidence trough on the surface of the mining area. Surface deformations were covered by systematic leveling measurements along the measurement line “1”. For the illustrated example of underground mining, numerical calculations were made using the theory of cellular automata. Calculated data were compared with the results of geodetic observations. The aim of the article was to verify the theoretical assumptions of the model and to demonstrate the practical possibilities of applying the method to assess the subsidence of the mining area.

15

Deformacje górotworu wywołane eksploatacją pola nr 2 w Kopalni Soli „Kłodawa” S.A.

Bieniasz J.ózef, Pietras Jakub

Przegląd Solny

|

2018

|

T. 14

15--20

PL

Pole nr 2 jest największym polem eksploatacyjnym w Kopalnia Soli „Kłodawa”. Od kilkudziesięciu lat prowadzone są w nim specjalistyczne pomiary deformacji. W ostatnich latach oprócz zaciskania wyrobisk komorowych mierzone są także przemieszczenia pionowe i względne przemieszczenia poziome. Znajomość i kontrola tych zjawisk podnosi bezpieczeństwo eksploatacji.

EN

Field No. 2 is the largest exploitation field in the “Kłodawa” Salt Mine. Specialized deformation measurements have been carried out for several decades. In recent years, in addition to convergence excavation, vertical displacements and relative horizontal displacements are also measured. Knowledge and control of these phenomena increases the safety of exploitation.

16

Wpływ warunków przewietrzania wyrobiska korytarzowego bez technologicznych źródeł ciepła na zasięg strefy wychładzania górotworu

Cygankiewicz A., Knechtel J.

Zeszyty Naukowe Uczelni Jana Wyżykowskiego. Studia z Nauk Technicznych

|

2017

|

Nr 6

81--89

PL

W artykule autorzy postarają się pokazać, że zarówno temperatura pierwotna skał, jak i strumień objętości powietrza płynącego wyrobiskiem nie mają zasadniczego wpływu na tempo wychładzania górotworu. Zasadniczy wpływ na zasięg strefy wychłodzonego górotworu ma czas przewietrzania wyrobiska. Inaczej przedstawia się kwestia temperatury ociosu (ścian wyrobiska). Wzrost tej temperatury wraz z długością wyrobiska zależy zarówno od temperatury pierwotnej skał, jak i czasu oraz intensywności przewietrzania, przy czym największy wpływ ma ostatni z wymienionych czynników.

EN

In the paper, the authors will try to present that both the primary rock temperature and the stream of the air flowing through the working do not have a crucial influence on the pace of cooling of the rock mass. The significant influence on the reach of the cooling zone of the rock mass has the time of ventilating the working area. A different situation takes place when it comes to the temperature of the sidewall. The increase of the temperature together with the length of the working area depends both on the primary rock temperature as well as on the intensity of ventilating, yet the latter factor plays the most significant role.

17

Bezkontaktowe metody monitorowania naprężeń skalnych na podstawie pomiarów promieniowania elektromagnetycznego

Balik F., Maniak K., Mydlikowski R.

Zeszyty Naukowe Uczelni Jana Wyżykowskiego. Studia z Nauk Technicznych

|

2017

|

Nr 6

29--44

PL

W artykule opisano zjawisko samoistnej emisji fali elektromagnetycznej (EM) emitowanej przez materiały skalne poddawane zwiększonym obciążeniom. Zjawisko to powstaje w wyrobiskach kopalnianych, podczas trzęsień ziemi, a także w osuwiskach ziemi podczas ich aktywnych ruchów. Przedstawiono przegląd stosowanych na świecie bezkontaktowych metod badania samoistnej emisji elektromagnetycznej skał. Wykazano, że monitoring samoistnej emisji EM w wyrobiskach górniczych i osuwiskach ziemnych może być pomocny w ocenie zagrożenia związanego ze zniszczeniem skał i powstawaniem tąpnięć lub ruchem osuwiska.

EN

The article describes the phenomenon of electromagnetic wave emission (EM) emitted by rock materials subjected to increased loads. This phenomenon arises in mines, during earthquakes and in landslides during their active movements. An overview of the non-contact electromagnetic emission test methods used in the world is presented. It was shown that the monitoring of EM emissions in mining excavations and landslides can be helpful in assessing the risk associated with the destruction of rocks and the emergence of rock bursts or landslide traffic.

18

Metoda pomiaru promieniowania EM do oceny rozwoju procesu niszczenia w górotworze

Mydlikowski R., Maniak K., Wójtowicz S.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2017

|

nr 101

303--311

PL

W kopalniach podziemnych w wyniku wykonywania różnego rodzaju wyrobisk, na osuwiskach ziemi podczas ich aktywnych ruchów a także w czasie trzęsień ziemi dochodzi do zmian pierwotnego pola naprężenia i deformacji górotworu. Górotwór lub materiał skalny poddawany różnego rodzaju obciążeniom ulega deformacji trwałej i jest źródłem różnego rodzaju fal sejsmicznych, emisji sejsmoakustycznej (SA) i elektromagnetycznej (EM). W artykule przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych emisji elektromagnetycznej w czasie jednoosiowego ściskania próbek skalnych. Uzyskane wyniki pomiarów emisji EM oraz emisji SA wskazują na ich silny związek ze stopniem obciążenia badanej próbki skalnej. W analizie otrzymanych wyników stwierdzono, że emisja EM dokładniej odzwierciedla stan naprężenia i deformacji w próbce w porównaniu do emisji SA. Można wnioskować, iż opracowanie systemu obserwacyjnego opartego o pomiar emisji EM może być przydatny w wyrobiskach górniczych do oceny zagrożeń związanych z obciążaniem skał. System taki powinien pracować bezinwazyjnie oraz charakteryzować się niskim kosztem i nieskomplikowaną obsługą. Budowa takiego sytemu może wspomagać stosowane powszechnie systemy geofizyczne w kopalniach.

EN

In underground mines, as a result of various excavations, landslides during their active movements and during earthquakes change the original tension and deformation of the rock. The rock or rock material subjected to various types of stresses is subject to permanent deformation and is a source of various types of seismic emissions, including seismoacoustic (SA) and electromagnetic (EM). The paper presents the results of laboratory tests of electromagnetic emission during the uniaxial load of rock samples. Obtained results of EM emission measurements and SA emission indicate their strong relation to the degree of load of the test rock sample. In the analysis of the results obtained, it was found that the EM emission more accurately reflects the state of stress and deformation in the sample compared to the SA emission. It can be concluded that the development of an EM emission monitoring system can be useful in mining excavations to assess the risks associated with rock loading. Such a system should work non-invasively and be characterized by low cost and uncomplicated service. The construction of such a system can support the commonly used geophysical systems in mines.

19

Liniowa deformacja nieciągła powierzchni w rejonie niekorzystnych warunków geologiczno-górniczych

Szafulera K.

Wiadomości Górnicze

|

2017

|

R. 68, nr 6

299--305

PL

W artykule przedstawiony został przykład wystąpienia liniowej deformacji nieciągłej w rejonie niekorzystnych oddziaływań górniczych jednej z górnośląskich kopalń. W celu wskazania przyczyn jej powstania przeprowadzona została analiza warunków geologicznych i górniczych. Wykonane zostały obliczenia deformacji górotworu wywołanych dokonaną eksploatacją do miejsca wytworzenia nieciągłości z uwzględnieniem sumowania odkształceń w długim okresie czasu.

EN

The article presents an example of an occurrence oflinear discontinuous discontinuity in the region of disadvantageous impact of mining operations in one of the Upper Silesian mines. An analysis of geological and mining conditions has been carried out to identify the reasons for its development. The calculations of rock deformation caused by the mining operations that had been conducted have been performed for the site of discontinuity's development taking into account the aggregation of deformations over a long period of time.

20

Kotew teleskopowa – zasada pracy, budowa i możliwości zastosowania

Kamiński P., Chomański B., Herezy Ł., Ulaszek A., Hajto D., Proficz P.

Wiadomości Górnicze

|

2017

|

R. 68, nr 5

246--254

PL

W artykule poddano analizie budowę oraz możliwości zastosowania kotwi teleskopowej przeznaczonej do stosowania w górnictwie podziemnym. Kotew umożliwia zwiększenie zasięgu pracy poprzez wydłużenie żerdzi, zachowując przy tym całkowitą nośność kotwi. Przedstawiona została zasada działania oraz model współpracy z górotworem w zależności od warunków górniczo-geologicznych. Kotew rozsuwana składa się z dwóch segmentów połączonych ze sobą teleskopowo za pomocą zamkniętego profilu wypełnionego ładunkiem klejowym. Ponadto przedstawione zostały możliwości wykorzystania kotwi rozsuwanej w aspekcie współpracy z klasyczną obudową podporową-podatną. Kotew teleskopowa może być traktowana jako obudowa samodzielna lub jako element złożonych systemów obudowy.

EN

The article analyzes the structure and application possibilities of i telescopic anchor for use in underground mining. The anchor makes it possible to extend its operation range by extending of the rod, while retaining the overall anchor's bearing capacity. The principle of operation has been presented and the model of its co-operation with rockmass depending on the mining and geological conditions. The sliding bolt consists of two segments interconnected telescopically by means of a closed profile filled with a glue charge. In addition, the possibilities of application of a telescopic anchor with regard to its cooperation with a standard steel arch yielding support have been presented. A telescopic anchor can be considered as an independent support or as an element of complex support systems.