Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Synthesis and characterization of ammonium polymer for anion removal in aqueous solutions

Rahayu Aster, Hakika Dhias Cahya, Amrillah Nafira Alfi Zaini, Veranica Veranica

Polimery

|

2023

|

Vol. 68, nr 10

537--543

EN

In a one-step thermal process using 2-[(methacryloyloxy)ethyl]trimethylammonium chloride (META), an ammonium polymer was successfully obtained for the removal of anions (nitrates, nitrites, and phosphates) from aqueous solutions. Ethylene dimethacrylate (EDMA) was used as a cross-linking agent. The effect of cross-linking agent, porogen, and polymerization time on the structure and physical properties of the obtained polymer was examined (FTIR, SEM, BET, elemental analysis). The optimal conditions for META synthesis were a monomer to porogen ratio of 20:80, 75% functional monomer content and a 12-hour polymerization time.

PL

W jednoetapowym procesie termicznym przy użyciu chlorku 2-[(metakryloiloksy)etylo] trimetyloamoniowego (META) otrzymano polimer amoniowy do usuwania anionów (azotanów, azotynów i fosforanów) z roztworów wodnych. Jako środek sieciujący zastosowano dimetakrylan etylenu (EDMA). Zbadano wpływ środka sieciującego, porogenu i czasu polimeryzacji na strukturę i właściwości fizyczne otrzymanego polimeru (FTIR, SEM, BET, analiza elementarna). Jako optymalne warunki syntezy META przyjęto stosunek monomeru do porogenu 20:80, 75% procentową zawartość monomeru funkcyjnego i 12-godzinny czas polimeryzacji.

2

Mineralogical and Chemical Characteristics of Phosphates from the Djebel Onk Deposits (Tebessa, Algeria)

Tahri Tourkia, Narsis Souad, Bezzi Nacer, Bouzenzana Abdellali, Sekiou Omar, Trirat Tabet, Amrane Theziri, Benselhoub Aissa

Inżynieria Mineralna

|

2023

|

no. 2, vol. 1

351--359

PL

Algeria has important phosphate reserves (2 billion tons) located in the east of the country at Djebel Onk. This mining district is located in the northwestern part of the Algerian Sahara near the Algerian-Tunisian border. The granulo-chemical and XRD analytical results confirm the phosphate depletion of Bled El Hadba layer and their enrichment in carbonate and dolomite, in comparison with the layer of Kef Essennoun. Phosphorite particles are heterogeneously grained. Although the two deposits are relatively close to each other, they show different mineralogical and chemical characteristics, which may cause the use of different mining exploitation methods.

XX

Algieria posiada ważne rezerwy fosforanów (2 miliardy ton) zlokalizowane na wschodzie kraju w Djebel Onk. Ten obszar górniczy znajduje się w północno-zachodniej części algierskiej Sahary, w pobliżu granicy algiersko-tunezyjskiej. Wyniki analiz granulochemicznych i XRD potwierdzają zubożenie fosforanów w warstwie Bled El Hadba i ich wzbogacenie w węglan i dolomit, w porównaniu z warstwą Kef Essennoun. Cząstki fosforytu są niejednorodnie ziarniste. Chociaż oba złoża znajdują się stosunkowo blisko siebie, wykazują różne właściwości mineralogiczne i chemiczne, co może powodować stosowanie różnych metod eksploatacji górniczej.

3

W poszukiwaniu surowców krytycznych dla Polski. Republika Konga : geologia, potencjał surowcowy, warunki koncesyjne

Strzelecki S., Wołkowicz Stanisław, Elenga Hilaire, Kounkou Ghynel R.

Przegląd Geologiczny

|

2021

|

Vol. 69, nr 6

339--355

EN

For its development, Polish economy needs a number of mineral raw materials that are not present in the country. An important way to increase the country's raw material security is to search for the necessary raw materials abroad. Among such countries is the Republic of the Congo. Advantageous geographic location with access to the Atlantic Ocean, the presence of geological structures rich in various mineral resources, such as tin, tungsten, coltan (Ta-Nb ore), polymetals (Cu-Pb-Zn), iron (BIF deposits), potassium salts and phosphate rock, as well as favourable legal regulations promoting foreign investments, make the Republic of the Congo a country with which Poland should cooperate in the field of raw materials and mining industries. A relatively small part of the Republic of the Congo is well explored, but the potential of undiscovered mineral resources is very large. Poland, having a well-educated cadre of geologists, can and should share its experiences with specialists working in the geological survey of the Republic of the Congo. Such cooperation can bring many benefits to both cooperating countries.

4

Uptake of phosphates from water solutions on metallurgical sludge

Kostura Bruno, Huczala Radim, Klika Zdeněk, Ritz Michal, Bartoňová Lucie, Matýsek Dalibor

Environment Protection Engineering

|

2021

|

Vol. 47, nr 3

37--51

EN

Steel-making dust slurry (SS) and convertor dust slurry (CS) were tested for uptake of phosphates from aqueous solutions. The adsorption of phosphates on SS and CS corresponded well with both Langmuir and Freundlich adsorption isotherms, which indicated the combination of physical and chemical processes. The maximum adsorbed amount of phosphates on both dust slurry samples was ca. 11 mg P/g. The study evaluates also the effect of acidic leaching on the retention characteristics of both dust slurry samples. From the slurry samples prepared by acidic leaching, the leached convertor dust slurry (CSL) was the only sample capable to retain phosphates. To reveal the retention mechanisms of phosphates, the original and leached dust slurry samples were analyzed by IR and Raman spectroscopy. Co-precipitation of Ca and Fe phosphates, or surface complexation of phosphates were evaluated as the retention mechanisms of CS and CSL while the retention of phosphates by zincite in the case of SS is probably based on their adsorption.

5

Biofilmy i osady w systemach dystrybucji wody pitnej

Kręgiel Dorota

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2020

|

Nr 11

17--20

PL

Artykuł przedstawia główne problemy występujące w systemach dystrybucji wody pitnej. Należą do nich: obecność biofilmów i luźnych osadów, które stanowią aktywne strefy kumulacji i rozwoju drobnoustrojów. Rozważana jest także obecność określonych mikroorganizmów związanych z ryzykiem zdrowotnym wody pitnej, wpływ chlorowania, rodzaje materiałów eksploatacyjnych oraz zabiegów antykorozyjnych.

EN

The article presents the main problems in drinking water distribution systems. These include: the presence of biofilms and loose sediments, which are active zones of microbial accumulation and development. The presence of certain microorganisms associated with the health risk of drinking water, the effect of chlorination, the effect of the pipe wall material and anticorrosion treatments are also considered.

6

Zmiany przepisów UE dotyczące substancji dodatkowych i aromatów

Gajda-Wyrębek J., Jarecka J., Dłużewska M.

Przemysł Spożywczy

|

2018

|

T. 72, nr 5

10--13

PL

Zmiany przepisów Unii Europejskiej wynikają z ponownej oceny substancji dodatkowych przez EFSA lub z wniosków producentów o rozszerzenie zastosowania dopuszczonych substancji. W artykule przedstawiono zmiany ustawodawstwa w zakresie substancji konserwującej o nazwie sorbinian wapnia, barwnika E 120 oraz dopuszczenia związków fosforu do produktów na rożnie (np. kebabów). Zmiany przepisów UE w zakresie aromatów wynikają z oceny przez EFSA aromatu eter rumowy.

EN

The European Union legislation has been amended because of the re- evaluation of approved food additives by EFSA or as a result of food producer application on new uses of authorized food additives. The amendments of the EU legislation as regards preservative calcium sorbate, colour E 120 and the use of stabilizers - phosphate compounds in frozen vertical meat spits are presented in the article. The EU legislation on flavourings has been amended because of EFSA opinion on flavouring rum ether.

7

Możliwości usuwania fosforanów z wód opadowych z wykorzystaniem zmodyfikowanego sorbentu

Grela A., Godyń I.

Przemysł Chemiczny

|

2018

|

T. 97, nr 10

1779--1782

PL

Wśród zanieczyszczeń znajdujących się w wodach opadowych fosforany w największym stopniu wpływają na eutrofizację wód powierzchniowych. Oceniono możliwości usuwania fosforanów z wód opadowych z wykorzystaniem sorbentu z popiołu fluidalnego, zmodyfikowanego wapnem. Określono skuteczność usuwania fosforanów w zależności od dawki sorbentu oraz czasu kontaktu. Sorbent scharakteryzowano poprzez określenie jego składu chemicznego, fazowego oraz morfologii, a także właściwości porozymetrycznych.

EN

Fluidal ash sorbent from bituminous coal combustion was modified with Ca(OH)2 and used for removal PO4 3- ions from aq. solns. (concn. 1-7 mg/L) by adsorption at room temp. for 144 h. The ion removal degree was 60-90% 90% after 144 h and the sorbent was recommended for practical use.

8

Numbers of phosphate solubilizing microorganisms and phosphatases activities in the rhizosphere soil of organically and conventionally grown winter wheat

Martyniuk S., Jończyk K., Kozieł M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2018

|

Vol. 63, nr 2

147--150

EN

In the years 2014-2016 four commercial winter wheat cultivars, released during 2008-2011, were grown in a field experiment at RZD Osiny according to organic and conventional farming systems. Each year in the first or second decade of May samples of rhizosphere soil were analyzed for numbers of colony forming units (CFU) of phosphate solubilizing microorganisms (PSM) and for acid and alkaline phosphatase activities. The synthesis of three-year results has shown that PSM numbers and activity of acid phosphatase in the rhizosphere soil of the tested cultivars were not significantly influenced by the farming systems used, nor by the cultivars. On the other hand, in all years the activity of alkaline phosphatase was significantly higher in the rhizosphere soil of all winter wheat cultivars grown according to the organic farming system than in soil under these cultivars grown in the conventional system.

PL

Cztery komercyjne odmiany pszenicy ozimej, wpisane do rejestru w latach 2008-2011, uprawiano w sezonach wegetacyjnych 2014-2016 według zasad rolnictwa ekologicznego (organicznego) i konwencjonalnego na poletkach doświadczalnych w RZD Osiny. Każdego roku w maju pobierano spod badanych odmian próbki gleby ryzosferowej i oznaczano w nich liczebność (CFU – colony forming units) mikroorganizmów rozpuszczających fosforany (PSM) oraz aktywność fosfatazy kwaśnej i zasadowej. Synteza trzyletnich wyników wykazała, że liczebność PSM, jak i aktywność fosfatazy kwaśnej w glebie ryzosferowej badanych odmian nie były istotnie uzależnione zarówno od systemu uprawy, jak i od odmiany pszenicy ozimej. Jednak we wszystkich latach objętych badaniami aktywność fosfatazy alkalicznej była istotnie większa w glebie ryzosferowej wszystkich odmian pszenicy ozimej uprawianych w systemie ekologicznym (organicznym) niż tych samych odmian uprawianych w systemie konwencjonalnym.

9

Wstępna ocena zawartości biogenów w wodach zalanych nieczynnych kamieniołomów położonych na terenach wiejskich

Jawecki B., Mirski J.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

Vol. 19, nr 6

1--13

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań zawartości biogenów (Nog., NH4, NO3, NO2, Pog., PO4) w wodach nieczynnych kamieniołomów, których celem była ocena ich stanu. Średnia zawartość Nog. mieściła się w granicach 1,10–3,50 mgN·dm-3 a Pog. w przedziale 0,39–1,08 mgP·dm-3. Nie stwierdzono zagrożenia zbiorników azotanami ze źródeł rolniczych, maksymalne stężenie NO3 wynosiło 1,06 mgNO3·dm-3. Wysokie stężenie Pog. (>0,1 mgP·dm-3) powoduje eutrofizację, występująca we wszystkich zbiornikach, objawiająca się zakwitami glonów oraz wpływa na złą ocenę stanu wód. Najgorszą jakość wód odnotowano w zalanych kamieniołomach KG-3 i KG-2 będących pod presją ze strony ścieków z gospodarstw rolnych. Badane wskaźniki zanieczyszczeń wód w kamieniołomach KG-1, KŁ-4, KM-5 spełniają wymagania kategorii A1 i potencjalnie mogą być źródłem wody do spożycia (po uzdatnieniu).

EN

The paper presents the results of the research of nutrients concentration (total nitrogen – TN, NH4, NO3, NO2, total phosphorus – TP, PO4) in the waters of inactive quarries. The aim of research was to assess the condition of quarry lakes. Average concentration of TN was within 1.10-3.50 mgN×dm-3 and TP in the range of 0.39–1.08 mgP·dm-3. No risk of reservoir enrichment by nitrates from agricultural sources was found, the maximum NO3 concentration was 1.06 mgNO3·dm-3. High concentration of TP (>0,1 mgP·dm-3) causes eutrophication, occurring in all reservoirs, manifested by algal blooms and affects poor water status assessment. The worst water quality was found in the quarry lakes KG-3 and KG-2 exposed to the sewage from farms. The examined indicators of water pollution in quarry lakes KG-1, KŁ-4, KM-5 fulfill the requirements of category A1 and potentially may be a source of water for consumption (after water treatment).

10

Monitoring stężeń biogenów w wodzie powierzchniowej małego śródpolnego zbiornika wodnego położonego w zlewni rolniczej

Ligocka K.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

Vol. 19, nr 2

9--14

PL

Badaniom poddano wodę powierzchniową śródpolnego oczka wodnego położonego w zlewni rolniczej. Celem podjętych badań był wstępny monitoring stężeń azotu amonowego i azotanowego oraz fosforu fosforanowego w wodzie powierzchniowej. Badania prowadzono w okresie od marca do października (2015–2017). Najwyższe średnie stężenie fosforanów stwierdzono w 2017 roku, natomiast najwyższe stężenia fosforanów wystąpiły we wszystkich latach badawczych w czerwcu. Najmniejsze średnie stężenie fosforanów stwierdzono w pierwszym roku badawczym (2015 roku), natomiast w kolejnych latach obserwowano wzrost średnich stężeń fosforanów. Stężenia fosforanów we wszystkich latach badawczych wzrastały od marca do czerwca, po czym ich koncentracja w wodzie się zmniejszała. Wykonane badania potwierdziły zależność, że w okresach niższych temperatur stwierdzano niższe stężenia azotu amonowego, niż w miesiącach o wyższej średniej miesięcznej temperaturze powietrza. Najwyższe średnie stężenie azotu amonowego stwierdzono w pierwszym roku badań (2015), wynoszące 0,29 mg·kg-1. Średnie stężenia azotu azotanowego wahały się w zakresie 0,15–0,24 mg·kg-1. Najwyższe stężenia azotanów stwierdzono we wszystkich latach badawczych w miesiącu czerwiec. Natomiast najniższe stężenia azotanów w 2015 i 2016 roku wystąpiły w sierpniu oraz w 2017 roku w lipcu.

EN

Studies were conducted on the surface waters of mid-field ponds in an agricultural watershed. The research aimed to perform introductory assessment of the concentrations of ammoniacal nitrogen, and nitric nitrogen as well as phosphates in the surface waters. The studies have been performed from March to October, 2015 to 2017. The highest concentrations of phosphates were detected in year 2017, whereas the highest concentrations of these compounds were experienced in June in every year. The lowest concentrations of phosphates were detected in the first year of studies (2015). The average concentration of phosphate increased every year. The concentrations of phosphates increased from March to October; however, the decline was experienced in the later period. The conducted research confirmed the dependence, that the concentrations of ammoniacal nitrogen in lower temperatures were generally lower than in the months with higher average temperature. The highest average concentration of ammoniacal nitrogen (0.29 mg·kg-1) was detected in the first year of studies (2015). The average concentrations of nitric nitrogen’s fluctuate from 0.15 to 0.24 mg·kg-1. In every year, the concentrations of nitrates were highest in June. The lowest concentrations of nitrates were experienced in August of 2015 and 2016, as well as in July of 2017.

11

Wpływ miąższości reaktywnej warstwy drenażowej na odpływ fosforanów z zielonego dachu

Karczmarczyk A., Kocik A.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2017

|

Vol. 26, No. 4

447--456

PL

Woda odciekająca z zielonego dachu może być zanieczyszczona zawiązkami fosforu. Źródłem tych zanieczyszczeń może być substrat dachowy. W pracy podjęto próbę określenia optymalnej proporcji miąższości warstwy drenażowej z materiału reaktywnego (MR) do miąższości substratu (S) stosowanego na zielonych dachach. Przeprowadzono doświadczenie kolumnowe, którego celem była ocena wpływu miąższości reaktywnej warstwy drenażowej wykonanej z Polonite® na wielkość redukcji fosforanów z odcieku. Potwierdzono, że substrat dachowy może być źródłem zanieczyszczenia fosforanami wody odprowadzanej z dachu zielonego. Wartość odprowadzonego ładunku wynosiła odpowiednio 0,091; 0,032 i 0,02 mg P-PO4 dla kolumn o proporcji S:MR=10:1, S:MR=10:2 i S:MR=10:5. Jako optymalne uznano zastosowanie warstwy substratu w stosunku do warstwy materiału reaktywnego w proporcji miąższości S:MR 10:2.

EN

The green roof runoff may be contaminated with phosphorus. The source of P pollution can be a substrate layer. The research was carried out to determine an optimal ratio of P-reactive drainage layer (RM) to substrate layer (S) in a green roof construction. The main goal of conducted column experiment, was to examine P-removal efficiency of drainage layers in different thickness. The green roof material used in the experiment is a commercially available substrate for intensive roofs. It has been confirmed that the substrate can act as a source of phosphorus occurring in leachate from green roofs. It has been found that the P-reactive drainage layer of Polonite® in thickness of 2 and 5 cm reduces phosphate load in runoff. The load of phosphorus discharged from the columns amounted to 0.091; 0.032 and 0.02 mg P-PO4 for K1 (S:RM=10:1), K2 (S:RM=10:2) and K3 (S:RM=10:5). Layer of the substrate relative to reactive material layer of 10: 2 was considered as an optimal solution. In relation to the quality of water supplied an increase of pH and conductivity in runoff was observed. The P-reactive drainage layer and its thickness had no effect on these parameters. All the columns reduced water outflow by approximately 40% compared to the volume of simulated precipitation.

12

Spatio-temporal changes in water quality in an eutrophic lake with artificial aeration

Ferral A., Solis V., Frery A., Orueta A., Bernasconi I., Bresciano J., Scavuzzo C. M.

Journal of Water and Land Development

|

2017

|

no. 35

27--40

EN

In this work we present novel results concerning water quality changes in an eutrophic water body connected with an artificial aeration system installed in it. Sixty one in-situ and laboratory measurements of biogeochemical variables were recorded monthly between October 2008 and June 2011 to evaluate temporal and spatial changes in San Roque reservoir (Argentina). t-Student mean difference tests, carried out over the whole period, showed with 95% confidence that a monitoring point located at the centre of the water body is representative of the chemical behaviour of the reservoir. Thermal stratification was observed in all sampling sites in the summer, but the frequency of these episodes was markedly lower in bubbling zones. Mean chlorophyll-a concentrations were 58.9 μg∙dm–3 and 117.0 μg∙dm–3 in the absence and in the presence of thermocline respectively. According to the t-Student test, this difference was significant, with p < 0.001. Phosphate release from sediments was corroborated under hypoxia conditions. ANOVA one way analysis did not show significant spatial differences for any variable. Mean normalize spatial index (MENSI) was developed to compare data from different regions affected by high temporal variability. It proved to be useful to quantify spatial differences. Structure analysis of temporal series was used to scrutinize both chemical and spatial association successfully. Three chemically different zones were determined in the reservoir. This study demonstrated that spatial comparisons by means of marginal statistics may not be an adequate method when high temporal variation is present. In such a case, temporal structure analysis has to be considered.

PL

W pracy przedstawiono oryginalne wyniki dotyczące zmian jakości wody w eutroficznym zbiorniku wodnym związanych z zainstalowanym tam systemem sztucznego napowietrzania. Od października 2008 do czerwca 2011 r. dokonywano co miesiąc in situ i w laboratorium 61 pomiarów parametrów biogeochemicznych aby ocenić czasowe i przestrzenne zmiany w zbiorniku San Roque (Argentyna). Testy t-Studenta prowadzone dla całego okresu badawczego wykazały z 95-procentowym poziomem ufności, że stanowisko monitoringu zlokalizowane w centrum zbiornika wodnego jest reprezentatywne dla właściwości chemicznych całego zbiornika. Stratyfikację termiczną obserwowano latem we wszystkich stanowiskach badawczych, ale częstość wystąpień tych epizodów była znacząco mniejsza w strefie napowietrzania. Średnie stężenie chlorofilu a wynosiło 58,9 μg∙dm–3 i 117,0 μg∙dm–3 odpowiednio w warunkach braku i w warunkach występowaniu termokliny. Różnica wg testu t-Studenta była statystycznie istotna, gdy p < 0,001. Stwierdzono uwalnianie fosforanów z osadów w warunkach deficytu tlenowego. Jednoczynnikowa analiza ANOVA nie wykazała istotnego zróżnicowania przestrzennego żadnego z mierzonych parametrów. Utworzono średni znormalizowany indeks przestrzenny (MENSI) do porównania danych cechujących się dużą zmiennością czasową pochodzących z różnych regionów. Indeks okazał się użyteczny do ilościowego przedstawienia różnic przestrzennych. Przeprowadzono analizę struktury szeregów czasowych, aby przeanalizować powiązanie cech chemicznych ze zmiennością przestrzenną. Wyodrębniono trzy chemicznie odmienne strefy zbiornika. Badania wykazały, że analiza przestrzenna za pomocą statystyki jednoczynnikowej może nie być odpowiednią metodą w warunkach dużej zmienności czasowej. W takim przypadku należy rozważyć analizę struktury czasowej.

13

Uwalnianie i usuwanie składników odżywczych z piany osadu czynnego po hybrydowym procesie obróbki wstępnej

Machnicka A., Grübel K.

Inżynieria Ekologiczna

|

2017

|

Vol. 18, nr 1

98--104

PL

Jednym z problemów w technologii oczyszczania ścieków jest powstawanie piany/kożucha na powierzchni bioreaktorów osadu czynnego. Niszczenie piany przeprowadza się różnymi sposobami, do których należą także metody dezintegracji. Hybrydowa dezintegracja (rozkład/liza chemiczny i kawitacja hydrodynamiczna) mikroorganizmów piany powoduje uwolnienie fosforu, azotu amonowego, magnezu i potasu z fazy stałej piany do fazy ciekłej. Zastosowanie hybrydowego procesu obróbki wstępnej, spowodowało zwiększenie stężeń fosforanów o ok. 677 mg PO43- L-1 oraz azotu amonowego o ok. 41 mg N-NH4+ L-1. Stężenie jonów Mg2+ w roztworze wzrosło z 6,2 do 31,1 mg Mg2+ L-1, potasu z 22,4 do 102,0 mg K+ L-1. Potwierdzeniem zmian fizykochemicznych i uwalniania substancji komórkowej w wyniku lizy komórek (hybrydowa destrukcja) była analiza w podczerwieni. Wykazano także, że niszczenie piany w wyniku dezintegracji hybrydowej pozwala na uwolnienie substancji pożywkowych i usunięcie ich części z cieczy osadu w postaci struwitu.

EN

One of the problems in wastewater treatment technologies is the formation of foam/scum on the surface of bioreactors. The foam elimination/destruction can be carried out by various methods among which disintegration is included. Hybrid disintegration (chemical decomposition and hydrodynamic cavitation) of the foam microorganisms results in phosphates, ammonium nitrogen, magnesium and potassium transferred from the foam solids into the liquid phase. Application of both methods as a hybrid pre-treatment process caused in an increased concentration of phosphates of about 677 mg PO43- L-1, ammonium nitrogen about 41 mg N- NH4+ L-1. The concentration of Mg2+ and K+ in the solution increased from 6.2 to 31.1 mg Mg2+ L-1and from 22.4 to 102.0 mg K+ L-1, respectively. The confirmation of physicochemical changes and release of cellular matter as a result of cellular lysis (hybrid disintegration) was IR analysis. It was demonstrated that the disintegration of foam permits removal of a part of nutrients in the form of struvite.

14

Określenie zróżnicowania gleby pod względem zawartości metali: Ca, Mg, Zn, K oraz fosforanów na terenie Doliny Kluczwody

Budziwół E., Fornal M., Pączek A.

Analit

|

2017

|

Nr 3

24--31

PL

Dolina Kluczwody znajduje się na terenie Jury Krakowsko-Częstochowskiej, której charakterystyczną cechą są skały wapienne. Dodatkowo w Dolinie znajdują się jaskinie krasowe i rzadko spotykane lasy grądowe. Badania przeprowadzone na tym obszarze miały na celu porównanie zawartości fosforanów, mikro oraz makroelementów obecnych w glebie w różnych punktach pomiarowych. Dzięki temu możliwa była ocena wpływu działalności człowieka, a także czynników naturalnych na skład analizowanej gleby z tego terenu.

EN

The Kluczwoda Valley is located in the Jura, which geological base is formed on limestone rocks. Additionally, in the Valley there are karst caves and rare woods hail. The laboratory test in this area were designed to compare the content of phosphate, micro and macro elements present in the soil at various sampling points. This allows for the checking of human activities and natural factors on the composition of the analysed soil from the studied area.

15

Ocena stopnia eutrofizacji Jeziora Dobczyckiego na podstawie pomiaru stężenia fosforanów w wodzie zbiornika

Szczepańska D., Turska B., Wyka M., Zielińska M.

Analit

|

2017

|

Nr 4

64--71

PL

Eutrofizacja jezior jest jednym z najczęstszych antropogenicznych zakłóceń funkcjonowania ekosystemów wodnych. Zjawisko to przejawia się zwiększeniem żyzności akwenu głównie w wyniku nadmiaru związków azotu i fosforu. W artykule skupiono się na wpływie związków fosforu na eutrofizację wody. Obiektem badań było Jezioro Dobczyckie, które zaopatruje w wodę pitną mieszkańców Krakowa i pobliskich gmin, przez co podlega procesowi oczyszczania. W artykule przedstawiono wyniki badań stężenia fosforanów w poszczególnych etapach uzdatniania wody przy zastosowaniu metody spektrofotometrycznej. Przeprowadzone badanie wykazało, iż stężenie fosforanów w wodzie „surowej” pobranej z jeziora wynosi 0,08 mg dm-3, co wskazuje na niski stopień eutrofizacji. Stwierdzono również, że procesami pozwalającymi usunąć te związki z wody, podczas uzdatniania odbywającego się w ZUW Raba, są koagulacja i filtracja.

EN

The eutrophication of lakes is one of the most common anthropogenic disturbances in the functioning of aquatic ecosystems. This phenomenon manifests itself in increasing the abundance of aquifers mainly due to the excess nitrogen and phosphorus compounds. The article focuses on the influence of phosphorus compounds on eutrophication of water. The Dobczycki Lake, which supplies drinking water to the inhabitants of Cracow and nearby municipalities, is subject to the purification process. The article presents the results of investigations of phosphate content in various stages of water treatment using the spectrophotometric method. The study showed that the concentration of phosphate in the "raw" water taken from the lake was 0.08 mg dm-3 , which indicates a low level of eutrophication. It has also been found that the processes that allow these compounds to be removed from water during treatment in Raba ZUW are coagulation and filtration.

16

Koncepcja wytwarzania tripolifosforanu sodu o podwyższonej gęstości nasypowej jako przykład czystszej produkcji

Gorazda K., Wzorek Z., Kijkowska R., Makara A., Banach M.

Przemysł Chemiczny

|

2016

|

T. 95, nr 10

1866--1871

PL

Określono najkorzystniejsze parametry technologiczne wytwarzania tripolifosforanu sodu (TPFS) z wykorzystaniem półproduktów powstających w technologii otrzymywania TPFS. Przeanalizowano przemiany fazowe zachodzące podczas procesu temperaturowego, określono parametry jakościowe uzyskanych produktów oraz zoptymalizowano proces. Przeprowadzono również bilanse masowe i energetyczne procesu oraz porównano je z klasyczną metodą rozpyłowo-piecową w aspekcie założeń czystszej produkcji.

EN

Na₅P₃O₁₀ was sepd. from com. solns. of NaH₂PO₄ and Na₂HPO₄ by calcination at 350–550°C and subsequent crystn. at 400–450°C. The product showed d. 0.90–0.95 kg/L and met the std. requirements. A process flow-sheet was proposed. Neither by-products nor wastes were formed in the process.

17

Effect of silicates on methane digestion of sewage sludge

Wiśniowska E., Włodarczyk-Makuła M.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2016

|

T. 19, nr 4

493--502

EN

Effect of clinoptylolite and bentonite admixture on balance of ammonium nitrogen and phosphates in reject water during methane digestion of excess sludge was evaluated. Concentration of ammonium nitrogen and phosphates in reject water separated from the sludge with silicates amendment and without it (control sludge) was analysed to compare the effectiveness of biogenic compounds removal. Simultaneously effect of silicates addition on biogas production and fractions of phosphorus was analysed. Doses of silicates at level no higher than used in wastewater treatment by activated sludge process were added to methane digestion chamber. The doses were equal to 0.5, 1.0 and 2.0 g · L–1. Research work was conducted under laboratory conditions for 21 days. Admixture of silicates did not decrease concentration of ammonium nitrogen in reject water but reduced phosphates content in this medium compared to control sample. Under experimental conditions clinoptylolite was more effective in biogens removal than bentonite. Increase in biogas production was especially visible during days from 1 to 16; after that time it decreased in samples with silicates more rapidly than in control reactor. However silicates admixture increased total biogas production by maximum 17% compared to control sample. Clinoptylolite and bentonite admixture increased percent shares of phosphorus associated with carbonates in sewage sludge. Increase in II-nd fraction share was proportional to the dose of silicates. In control sample the dominant fraction of phosphorus in sewage sludge was the III-rd; in samples with silicate admixture percent shares of II-nd nad III-rd fractions were comparable. The conclusion from the research work is as follows: at doses used in wastewater treatment technology to support activated sludge process silicates do not affect the composition of reject water significantly. However addition of natural sorbents positively affected anaerobic degradation of sewage sludge.

PL

W badaniach analizowano wpływ dodatku dwóch rodzajów krzemianów - klinoptylolitu i bentonitu na stężenie azotu amonowego oraz fosforanów w cieczach osadowych podczas fermentacji metanowej nadmiernych osadów ściekowych pobranych z oczyszczalni z biologicznym usuwaniem związków biogennych. Wyniki porównywano z uzyskiwanymi w próbkach bez domieszki krzemianów. Analizowano także wpływ dodatku krzemianów na produkcję biogazu oraz frakcje fosforu w osadach. Stosowane dawki krzemianów były porównywalne do wykorzystywanych w procesach tlenowego rozkładu zanieczyszczeń w technologii osadu czynnego. Stosowane dawki wyniosły 0,5, 1 i 2 g krzemianu/dm3. Fermentację osadów prowadzono w warunkach laboratoryjnych przez 21 dób. Właściwości fizyczno-chemiczne oznaczano w dniu 0 oraz po 7, 14 i 21 dobach. Po wprowadzeniu krzemianów nie uzyskano zmniejszenia stężenia azotu amonowego w cieczach osadowych, jednakże zaobserwowano obniżenie stężenia fosforanów w porównaniu z próbką kontrolną. W warunkach eksperymentu klinoptylolit był bardziej efektywny w usuwaniu związków biogennych niż bentonit. Obecność krzemianów miała wpływ na wzrost produkcji biogazu o ok. 17% w porównaniu z próbką kontrolną. Było to szczególnie widoczne w pierwszych 16 dniach prowadzenia procesu. Po tym czasie w reaktorach zawierających krzemiany nastąpiło szybsze załamanie się produkcji biogazu niż w próbce kontrolnej. Ponadto w obecności krzemianów zwiększył się udział w osadzie frakcji fosforu zasocjowanej z węglanami (frakcja II). Wzrost udziału frakcji II był proporcjonalny do wzrostu dawki krzemianów. W próbce kontrolnej dominującą frakcją była frakcja III. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że w dawkach stosowanych w technologii ścieków do wspomagania procesów biologicznych krzemiany nie powodowały istotnych statystycznie zmian stężenia biogenów w cieczach osadowych w porównaniu z próbką kontrolną. Dodatek krzemianów pozytywnie wpływał na przebieg fermentacji metanowej osadów, m.in. umożliwiając zwiększenie ilości wytwarzanego biogazu.

18

Zastosowanie haloizytu w celu zmniejszenia stężenia zanieczyszczeń w ściekach komunalnych

Machnicka A., Nowicka E.

Inżynieria Ekologiczna

|

2016

|

Nr 50

217--222

PL

Jedna z metod oczyszczania ścieków komunalnych pozwala na zastosowanie złóż biologicznych. W badaniach zastosowano złoże wypełnione haloizytem. Podczas pracy złoża w zależności od zastosowanego obciążenia hydraulicznego uzyskano redukcję stężeń fosforanów, azotu amonowego i materii organicznej. Najwyższą redukcję PO43- (89%) i N–NH4+ (81%) w ściekach uzyskano przy obciążeniu hydraulicznym złoża wynoszącym 0,04 m3/m2h. Stężenie substratu organicznego uległo redukcji o ok. 86%.

EN

One of the methods of municipal wastewater treatment allows the use of biofilters. The study used a bed filled halloysite. In operation of the bed, depending on the hydraulic load, the concentration of phosphate, ammonium and organic matter was reduced. Highest reduction of the concentration PO43- (89%) and NH4+ (81%) in the waste water of the hydraulic load –0,04 m3/m2h.was obtained. The concentration of the organic substrate was reduced by approximately 86%.

19

Jak uzyskać optymalne wartości na odpływie przy niskim wydatku energetycznym?

Dumas Ł.

Forum Eksploatatora

|

2016

|

Nr 2 (83)

44-45

20

Dependence between the content of copper and the content of major elements in sediments of Polish lakes

Bojakowska I., Bureć-Drewniak W., Wiłkomirski B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2016

|

Vol. 23, nr 1

21--31

EN

In 416 sediment samples taken from the deepest waters of 260 lakes located within the following Lake Districts: Greater Poland, Pomeranian and Masurian, the content of Cu, Ca, Mg, Fe, Mn, K, Na, P and S was determined by the ICP-OES method and the content of the Total Organic Carbon (TOC) was determined by the coulometric titration method. The analyses revealed that in the majority of tested samples, the Cu content did not exceed 50 mg/kg and that the geometric mean of the copper content is 13 mg/kg, and thus it is much higher than the geochemical background for aquatic sediments in Poland. The high dependence determined between the Cu content in sediments and the concentration of Al, K, Mg, S and TOC and a weaker correlation between the Cu concentration and the content of P and Fe indicate that copper in sediments is primarily related to the organic matter and clay minerals and, to a lesser extent, to phosphates and iron compounds. The variation in the copper content in sediments of different Lake Districts and also the variation in the present correlations were observed.

PL

W 416 próbkach osadów pobranych z głęboczków 260 jezior Pojezierzy: Wielkopolskiego, Pomorskiego i Mazurskiego oznaczano zawartość Cu, Ca, Mg, Fe, Mn, K, Na, P i S metodą ICP-OES oraz zawartość węgla organicznego (TOC) metodą kulometrycznego miareczkowania. Analizy wykazały, że w większości zbadanych próbek zawartość Cu nie przekraczała 50 mg/kg, a średnia geometryczna zawartość miedzi wynosi 13 m/kg i jest znacznie wyższa od tła geochemicznego dla osadów wodnych Polski. Stwierdzona wysoka zależność między zawartością Cu w osadach a stężeniem Al, K, Mg, S i węgla organicznego oraz słabsza korelacja między stężeniem Cu a zawartością P i Fe wskazuje, że miedź w osadach związana jest przede wszystkim z materią organiczną oraz minerałami ilastymi, a w mniejszym stopniu z fosforanami i związkami żelaza. Zaobserwowano zróżnicowanie w zawartości miedzi w osadach różnych pojezierzy, a także zróżnicowanie w występujących korelacjach.