Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Kierunki zmian w łańcuchu żywnościowym

Szczepaniak Iwona

Przemysł Spożywczy

|

2022

|

T. 76, nr 2

8--13

PL

W artykule przedstawiono podstawowe pojęcia charakteryzujące łańcuchy żywnościowe, sposoby ich definiowania, jak również różne możliwości ich analizy. Ukazano w sposób syntetyczny ewolucję łańcucha żywnościowego, która powiązana jest z rozwojem społeczno-gospodarczym i przejawia się m.in. zmianą pozycji poszczególnych jego ogniw. Odniesiono się także do Strategii „Od pola do stołu”, która wymusi wiele zmian w dotychczas funkcjonujących systemach żywnościowych obejmujących wszystkie ogniwa łańcucha żywnościowego. Zgodnie ze Strategią wszystkie podmioty w łańcuchu żywnościowym powinny wnieść wkład w proces transformacji w kierunku zrównoważonych praktyk, służąc celom klimatycznym i środowiskowym oraz społecznym określonym w Europejskim Zielonym Ładzie. Oznacza to dla poszczególnych uczestników łańcucha zarówno szereg wyzwań, jak i szans.

EN

The basic concepts characterizing food chains, the ways of defining them, as well as various possibilities of their analysis. The evolution of the food chain is shown in a synthetic way, which is related to the socio-economic development and manifests itself, inter alia, in changing the position of its individual links. Reference was also made to the “From Farm to Fork” Strategy, which will force many changes in the existing food systems covering all links in the food chain. According to this Strategy, all entities in the food chain should contribute to the transition towards sustainable practices, serving the climate, environmental and social purposes set out in the European Green Deal. This means both challenges and opportunities for those involved in the chain.

2

Wykorzystanie systemów informatycznych w logistyce

Kownacka Magdalena

Przemysł Spożywczy

|

2020

|

T. 74, nr 7

26--30

PL

Przemysł rolno-spożywczy jest specyficznym sektorem gospodarki, który zajmuje się produkcją, przetwarzaniem i dystrybucją żywności. Dla zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego konsumenta często niezbędne okazuje się spełnienie restrykcyjnych wymagań na wszystkich etapach „od pola do stołu”. Gwarantem skutecznego prowadzenia skomplikowanych procesów w całym łańcuchu żywnościowym jest odpowiednie wsparcie logistyczne, które ma za zadanie zoptymalizowanie przepływu towarów i informacji. Usprawnienie działań logistycznych jest możliwe dzięki zastosowaniu nowych technologii, w tym systemów informatycznych (e-Logistyki), np. ERP, SCM, WMS czy CRM, które sprzyjają obniżeniu kosztów logistycznych i zwiększeniu konkurencyjności firmy na rynku. Wykazano, że poziom zaawansowania systemów informatycznych rośnie wraz ze wzrostem wielkości zatrudnienia w przedsiębiorstwie. Najbardziej kompleksowe i popularne systemy to ERP (planowanie zasobów przedsiębiorstwa). W 2019 r. odsetek przedsiębiorstw przemysłu spożywczego wykorzystujących tego typu systemy wynosił ok. 28,5%, przy czym był niemalże 4-krotnie wyższy niż w 2009 r. Wysokie koszty implementacji systemów informatycznych znacznie ograniczają skalę ich wykorzystania w małych przedsiębiorstwach. Szansą dla takich firm okazuje się oprogramowanie na żądanie oraz rozwiązania chmurowe dostępne za pośrednictwem Internetu.

EN

The agri-food industry is a specific sector of the economy that deals with the production, processing and distribution of food. To ensure consumer the health safety of consumers, it is often necessary to meet restrictive requirements at all stages „from farm to fork”. The guarantee of effective conduct of complex processes throughout the entire food chain is suitable logistic support, which is designed to optimize the flow of goods and information. Improving logistics is possible through the use of new technologies, including IT systems (e-Logistics), e.g. ERP, SCM, WMS or CRM, which contribute to reducing logistics costs and increasing the company’s competitiveness on the market. It has been shown that the level of advancement of IT systems increases with the increase in employment in the enterprise. The most comprehensive and popular systems are ERP (Enterprise Resource Planning). In 2019, the percentage of food industry enterprises using this type of systems was approximately 28.5%, which was almost 4 times higher than in 2009. The high costs of implementing IT systems significantly reduce the scale of their use in small enterprises. The opportunity for such companies is on-demand software and cloud-based solutions accessible via the Internet.

3

Food management innovations for reducing food wastage – a systematic literature review

Żmieńka Ewa, Staniszewski Jakub

Management

|

2020

|

Vol. 24, no. 1

193--207

EN

The goal of this paper is to assess the current trends in research on food waste management innovations in social sciences and mapping them. To achieve this, 107 articles were extracted from the Web of Science database with the keywords food waste and innovations/technologies. Then, we grouped them in accordance with part of supply chain they concern and type of innovation they propose. We identified that the majority of the innovations concern the final stages of the food supply chain. It makes them more suitable for developed countries, where the wastage is the greatest in this phase of production. It also indicates a research gap in waste-reduction technologies in the initial stages of the food supply chain. Improvements in this field may be particularly beneficial from the food security point of view, because countries suffering from food shortages waste most of their supplies in the early stages of production.

PL

Celem niniejszego opracowania jest ocena aktualnych trendów w badaniach społecznych, poruszających kwestię innowacji w dziedzinie zarządzania produkcją żywności, wprowadzanych dla ograniczenia jej marnotrawstwa. Aby osiągnąć ten cel, z bazy danych Web of Science wyselekcjonowano 107 artykułów zawierających słowa kluczowe „marnotrastwo żywności” oraz „innowacje/technologie”. Następnie zaproponowane w nich rozwiązania pogrupowano zgodnie z etapami łańcucha dostaw, których dotyczyły oraz rodzajem innowacji. Ze stworzonej „mapy innowacji” wynika, że większość rozwiązań dotyczyło końcowych etapów łańcucha dostaw żywności. Sprawia to, że są one bardziej przydatne dla krajów rozwiniętych, w których marnotrawstwo jest największe w tej fazie produkcji. Wskazuje to również na lukę badawczą w technologiach redukcji odpadów na początkowych etapach łańcucha dostaw żywności. Usprawnienia w tym obszarze mogą być szczególnie korzystne z punktu widzenia bezpieczeństwa żywnościowego, ponieważ kraje cierpiące na niedobory żywności marnują większość swoich zasobów właśnie na wczesnych etapach produkcji.

4

Food safety hazards – reduction or elimination methods

Olkiewicz M., Łyp-Wrońska K., Terebecki M.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2018

|

z. 119

209--225

EN

The aim of the quality of the consumed food is to guarantee a proper functioning of the body and its development according to gender, age, physical condition and demographic and environmental circumstances. Due to the ongoing development and the migrant flows, the rules and dietary habits have changed. The quality of production, in particular the production of raw materials, partly-finished and finished products and the marketing of foods are particularly susceptible to threats of physical, chemical and biological origin. There are constantly increasing demands placed on food manufacturers to ensure foods that are safe to the human health and life. The expectations of stakeholders are constantly rising and to meet their requirements, organisations often have to implement organisational, production, social and environmental changes as part of the process management aimed at improving/increasing quality. The objective of this study is to present activities in the field of food safety. A particular attention was paid to the quality management systems and to institutions supervising food security. The study attempted to present the frequent food safety hazards and their solutions in the food chain.

5

Rzetelna informacja o produktach głównym elementem polityki społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw łańcucha żywnościowego

Iwaszczuk N., Szyba M.

Problemy Jakości

|

2016

|

R. 48, nr 9

20--27

PL

W artykule omówiony został problem zapewnienia bezpieczeństwa żywności przez podmioty tworzące łańcuch żywnościowy. Analiza stosowanych w przedsiębiorstwach systemów zarządzania bezpieczeństwem żywności pokazała, że dobrze chronią przed zagrożeniami, których skutki dla zdrowia konsumentów występują bezpośrednio po jej spożyciu. Nie chronią jednak dostatecznie przed zagrożeniami powodującymi choroby cywilizacyjne. Są one powodowane niektórymi substancjami legalnie dodawanymi do żywności i brakiem rzetelnej informacji o produktach. Poprawa sytuacji może nastąpić, gdy przedsiębiorstwa należące do łańcucha żywnościowego zaczną szerzej stosować się do zasad CSR w obszarze zagadnień konsumenckich.

EN

In this paper the issue of ensuring food safety by entities in food chain is discussed. Analysis of company food safety management systems showed that there is only a good protection against threats menacing consumer health immediately after eating. There is not enough protection against threats that cause the civilization diseases. Such diseases are caused by some substances that are legally added to food and by lack of reliable information about products. The situation will be improved when food chain companies will more widely comply with CSR policy in area of consumer affairs.

6

Semantic technologies based method of collection, processing and sharing information along food chain

Dobrowolski D., Marciniak A., Bartnik G., Kapłański P., Łojewski Z.

Information Systems in Management

|

2016

|

Vol. 5, No. 3

318--325

EN

In the paper the method of collecting, processing and sharing information along food chain is presented. Innovative features of that method result from advantages of data engineering based on semantic technologies. The source to build ontology are standards and regulations related to food production, and data collected in databases owned by food chain participants. It allows food chain information resources can be represented in semantic languages RDF/RDFS/OWL and form semantic database where data are easily integrated according to various criteria using automatic inference algorithms. Feasibility of proposed method is achievable with Ontorion Knowledge Framework.

7

Jakość i bezpieczeństwo żywności i żywienia dla potrzeb sił zbrojnych RP

Świderski Andrzej

Systemy Logistyczne Wojsk

|

2015

|

Vol. 43, no. 2

285--294

PL

W artykule przedstawiono istotę i podstawową terminologię dotyczącą jakości i bezpieczeństwa żywności oraz żywienia. Zwrócono uwagę, że zarówno jakość, jak i bezpieczeństwo produktów żywnościowych, można rozpatrywać w różnych kategoriach, związanych m.in. z: surowcem, transportem, samym produktem (w tym żywnością przeznaczoną do żywienia bieżącego i żywnością przeznaczoną na zapasy wojenne), opakowaniami, procesem produkcji, systemem zapewnienia jakości, normalizacją i przepisami prawnymi, przechowywaniem, obrotem, szkoleniem, identyfikowalnością, badaniami i pracami rozwojowymi, certyfikacją i odbiorami jakościowymi, itp. Celem artykułu jest pokazanie roli logistyki w zapewnieniu jakości żywności i żywienia w Siłach Zbrojnych RP.

EN

The article presents the essence and the basic terminology for quality and food safety and nutrition. It was noted that both the quality and safety of food products can be considered in different categories, related to, among others: raw material, transport, the product (including food intended for current feeding and for war inventories), packaging, production process, quality assurance system, standardization and legislation, storage, marketing, training, traceability, research and development works, certification and quality acceptances, etc. The aim of the article is to show the role of logistics in ensuring food quality and nutrition in the Polish Armed Forces.

8

Identyfikowalność i monitorowanie zagrożeń w łańcuchu żywnościowym z punktu widzenia producenta i konsumenta

Stoma M., Dudziak A., Maj G.

Logistyka

|

2015

|

nr 6

447--451, CD

PL

Obecnie kładzie się coraz większy nacisk na holistyczne podejście do łańcucha żywnościowego, co oznacza iż każde jego ogniwo ma istotny wpływ na jakość i bezpieczeństwo żywności. Stąd też zaistniała potrzeba wprowadzenia systemu identyfikowalności i monitorowania ruchu oraz pochodzenia żywności i pasz, co ma przede wszystkim służyć ochronie konsumenta, ale jednocześnie chronić producentów. W pracy przedstawiono istotę holistycznego podejścia do łańcucha żywnościowego oraz przeanalizowano istotę i zasady funkcjonowania systemu śledzenia produktu w całym łańcuchu żywnościowym. Zbadano ponadto poziom i źródła wiedzy odnośnie bezpieczeństwa żywności wśród konsumentów.

EN

Currently, an increasing emphasis on a holistic approach to the food chain is put, which means that each link has a significant impact on the quality and safety of food. Hence there is a need to lead in a system of traceability and monitoring of traffic and the origin of food and feed, which is primarily intended to protect the consumer, but also to protect producers. The paper presents the essence of a holistic approach to the food chain and examines the nature and functioning of the system of traceability in the whole food chain. Furthermore examined the level and source of knowledge regarding food safety for consumers.

9

Akumulacja żelaza w wybranych elementach łańcucha pokarmowego ekosystemu stawowego

Niemiec M., Cupiał M., Klimas A., Szeląg-Sikora A., Sikora J.

Proceedings of ECOpole

|

2014

|

Vol. 8, No. 1

231--237

PL

Celem pracy było określenie akumulacji żelaza w poszczególnych ogniwach łańcucha pokarmowego ekosystemu wodnego w warunkach ekstensywnego chowu karpi. Na podstawie zawartości tego pierwiastka w biotycznych i abiotycznych elementach ekosystemu oszacowano stopień jego zanieczyszczenia. Badania wykonano w stawie hodowlanym, położonym w Mydlnikach, zasilanym wodą z rzeki Rudawa. Z badanego stawu pobrano: wodę, osad z dna stawu, organizmy bentosu reprezentowane przez larwy muchówek z rodziny ochotkowatych, a także karpie, z których wypreparowano narządy w największym stopniu związane z metabolizmem metali (skrzela, gonady, wątroba i mięśnie). We wszystkich próbkach oznaczono zawartość żelaza metodą emisyjnej spektrometrii atomowej w aparacie JY 238 ULTRACE Jobin Yvon Emission. Mineralizację próbek wykonano metodą na mokro w systemie zamkniętym z wykorzystaniem energii mikrofalowej. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że w badanym ekosystemie nie ma zagrożenia zatrucia żelazem. Zawartości tego pierwiastka w wodzie i osadach dennych są porównywalne do innych akwenów, pochodzenia antropogennego i naturalnego. Stwierdzono wysoką wartość współczynnika wzbogacenia osadów w żelazo w stosunku do jej zawartości w wodzie. Zawartość żelaza w organizmach bentosu przyjmowała wysokie wartości, od 1189 do 1997 mg · kg–1 s.m. W organizmach badanych ryb zawartość żelaza kształtowała się w zakresie od 2,951 do 395,9 mg · kg–1 s.m. Najwięcej tego pierwiastka stwierdzono w skrzelach, następnie w wątrobie, gonadach, a najmniej żelaza akumulowały mięśnie. Dane literaturowe wskazują, że niezależnie od ilości żelaza w środowisku współczynnik bioakumulacji w organach ryb przyjmuje wartość zbliżoną do uzyskanych w badaniach własnych. Zawartość żelaza w skrzelach i wątrobie ryb jest najbardziej miarodajnym wskaźnikiem zanieczyszczenia środowiska związkami żelaza.

EN

The aim of this study was to determine the accumulation of iron in the individual links of aquatic ecosystems food chain under extensive farming of carp. Based on ascertained in these organisms the contents of this element calculated value of bioaccumulation in the aquatic system and evaluated the degree of contamination. The study was performed in the breeding pond, located in Mydlniki, supplied with water from the river Rudawa. From the study pond collected: water, sediment from the bottom of the pond, benthic organisms represented by the larvae of flies of the chironomid family organs in, and carps from which were dissected the most associated with metals metabolism organs (gills, gonads, liver and muscle). In all samples determine the content of iron by atomic emission spectrometry in the camera JY 238 Ultrace Jobin Yvon Emission. Digestion of the samples were made by the wet method in a closed system with the use of microwave energy. Based on the results concluded that in the studied ecosystem, there is no risk of iron poisoning. The contents of this element in the water and bottom sediments are comparable to other reservoirs, of anthropogenic and natural origin. Was found a high value of the sediments enrichment factor sediments with iron in relation to its content in the water. The content of iron in the benthic organisms have taken high values, from 1189 to 1997 mg · kg–1 dm. The iron content in organisms of the examined fish ranged from 2.951 to 395.9 mg · kg–1 dm. Most of this element was found in the gills, then in liver, gonads and the least iron is accumulated muscles. Literature data show that regardless of the amount of iron in the environment, bioaccumulation factor in fish organs takes a value close to those obtained in own research. The content of iron in the liver and gills of fish is the most authoritative indicator of environmental contamination by iron compounds.

10

Koncepcje zarządzania jakością jako wsparcie logistycznej obsługi klienta w łańcuchu żywnościowym

Zimon D.

Logistyka

|

2014

|

nr 6

PL

Klient znajduje się w centrum zainteresowania zarówno działań logistycznych jak i jakościowych, których sprawna koordynacja w znacznym stopniu determinuje poziom jego zadowolenia. Celem publikacji jest ukazanie znaczącej roli jaką odgrywają systemy zarządzania jakością w doskonaleniu logistycznej obsługi klienta w łańcuchu żywnościowym. W publikacji skupiono się na scharakteryzowaniu w tym kontekście wytycznych norm: ISO 9001, ISO 22000 oraz koncepcji Total Quality Management. Z przeprowadzonych w publikacji rozważań oraz na podstawie analizy literatury można stwierdzić, że wdrażanie znormalizowanych systemów zarządzania jakością oraz filozofii Total Quality Management, pozytywnie wpływa na realizację procesów zaopatrzenia, produkcji, dystrybucji oraz przyczynia się do wzrostu poziomu logistycznej obsługi klienta. Podkreślono również, że jakość oraz logistyczna obsługa klienta powinna być współtworzona przez wszystkich uczestników łańcucha żywnościowego.

EN

The customer is at the center of both logistics and quality operations, where efficient coordination in a large extent determines its level of satisfaction. The purpose of the publication is to show the important role played by quality management systems to improve the logistics of customer service in the food chain. The publication focuses on the characterization in the context of the guidelines of ISO 9001, ISO 22000 and the concept of Total Quality Management. From the considerations made in the publication and on the basis of the literature it can be concluded that the implementation of standardized quality management systems and the philosophy of Total Quality Management, positively affects the implementation of procurement processes, production, distribution and contributes to the improvement of logistics customer service. It was also highlighted that the quality of customer service and logistics should be co-created by all participants in the food chain.

11

Identyfikacja wyrobów spożywczych na opakowaniach istotnym elementem logistycznym w łańcuchu żywnościowym

Walaszczyk A.

Logistyka

|

2014

|

nr 6

43--45

PL

Artykuł ma na celu przybliżenie zagadnienia identyfikacji i związanej z nią identyfikowalności wyrobów spożywczych, jako ważnych elementów żywnościowego łańcucha logistycznego. W opracowaniu przedstawiono fragmenty badania własnego z obszaru identyfikacji wyrobów w sektorze wyrobów mleczarskich, wskazując na rozwiązania stosowane przez przedsiębiorców w podejmowanej problematyce.

EN

Article aims to bring the issues of identification and related traceability of food products, as important elements of the food chain logistics. The paper presents fragments of author’s research in the area of identification of the products in the dairy sector, pointing to the solutions used by entrepreneurs in undertaken problems.

12

Iron Accumulation in Selected Elements of Pond Ecosystem Food Chain

Niemiec M., Cupiał M., Klimas A., Szeląg-Sikora A., Sikora J.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2013

|

Vol. 20, nr 10

1103--1113

EN

The aim of this study was to determine the accumulation of iron in the individual links of aquatic ecosystems food chain under extensive farming of carp. Based on ascertained in these organisms the contents of this element calculated value of bioaccumulation in the aquatic system and evaluated the degree of contamination. The study was performed in the breeding pond, located in Mydlniki, supplied with water from the river Rudawa. From the study pond collected: water, sediment from the bottom of the pond, benthic organisms represented by the larvae of flies of the chironomid family organs in, and carps from which were dissected the most associated with metals metabolism organs (gills, gonads, liver and muscle). In all samples determine the content of iron by atomic emission spectrometry in the camera JY 238 Ultrace Jobin Yvon Emission. Digestion of the samples were made by the wet method in a closed system with the use of microwave energy. Based on the results concluded that in the studied ecosystem, there is no risk of iron poisoning. The contents of this element in the water and bottom sediments are comparable to other reservoirs, of anthropogenic and natural origin. Was found a high value of the sediments enrichment factor sediments with iron in relation to its content in the water. The content of iron in the benthic organisms have taken high values, from 1189 to 1997 mg kg–1 d.m. The iron content in organisms of the examined fish ranged from 2.951 to 395.9 mg kg–1 d.m. Most of this element was found in the gills, then in liver, gonads and the least iron is accumulated muscles. Literature data show that regardless of the amount of iron in the environment, bioaccumulation factor in fish organs takes a value close to those obtained in own research. The content of iron in the liver and gills of fish is the most authoritative indicator of environmental contamination by iron compounds.

PL

Celem pracy było określenie akumulacji żelaza w poszczególnych ogniwach łańcucha pokarmowego ekosystemu wodnego w warunkach ekstensywnego chowu karpi. Na podstawie zawartości tego pierwiastka w biotycznych i abiotycznych elementach ekosystemu oszacowano stopień jego zanieczyszczenia. Badania wykonano w stawie hodowlanym, położonym w Mydlnikach, zasilanym wodą z rzeki Rudawa. Z badanego stawu pobrano: wodę, osad z dna stawu, organizmy bentosu reprezentowane przez larwy muchówek z rodziny ochotkowatych, a także karpie, z których wypreparowano narządy w największym stopniu związane z metabolizmem metali (skrzela, gonady, wątroba i mięśnie). We wszystkich próbkach oznaczono zawartość żelaza metodą emisyjnej spektrometrii atomowej w aparacie JY 238 ULTRACE Jobin Yvon Emission. Mineralizację próbek wykonano metodą na mokro w systemie zamkniętym z wykorzystaniem energii mikrofalowej. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że w badanym ekosystemie nie ma zagrożenia zatrucia żelazem. Zawartości tego pierwiastka w wodzie i osadach dennych są porównywalne do innych akwenów, pochodzenia antropogennego i naturalnego zasobnych w ten pierwiastek. Stwierdzono dużą wartość współczynnika wzbogacenia osadów w żelazo w stosunku do jej zawartości w wodzie. Zawartość żelaza w organizmach bentosu przyjmowała duże wartości, od 1189 do 1997 mg kg–1 s.m. Wartości współczynnika bioakumulacji żelaza w larwach ochotkowatych w stosunku do jego ilości w wodzie i osadach wynosiły odpowiednio 1602 i 0,198. W organizmach badanych ryb zawartość żelaza kształtowała się w zakresie 2,951 do 395,9 mg kg–1 s.m. Najwięcej tego pierwiastka stwierdzono w skrzelach, następnie w wątrobie, gonadach, a najmniej żelaza akumulowały mięśnie. Dane literaturowe wskazują, że zawartość żelaza w rybach zależy od ilości tego pierwiastka w środowisku, ale w większym stopniu od właściwości abiotycznych elementów środowiska. Sumaryczna zawartość żelaza w osadach dennych i wodzie nie pozwala ocenić zagrożenia środowiska zanieczyszczeniem żelazem, dlatego tak ważne jest stosowanie bioindykacji. Zawartość żelaza w skrzelach i wątrobie ryb jest najbardziej miarodajnym wskaźnikiem zanieczyszczenia środowiska związkami żelaza. Wartość współczynnika bioakumulacji żelaza w skrzelach badanych karpi wynosiła w stosunku do jej zawartości w wodzie i osadach dennych odpowiednio 195,1 i 0,024 natomiast w stosunku do jego zawartości w larwach owadów wartość tego parametru wynosiła 0,122. Dane literaturowe wskazują, że poziom akumulacji żelaza w organizmach żywych jest uzależniony od środowiska w którym żyją.

13

Analiza specjacyjna metali ciężkich w łańcuchu troficznym organizmów morskich

Bajger G., Konieczka P., Namieśnik J.

Analityka : nauka i praktyka

|

2010

|

nr 3

35-39

PL

Katastrofy ekologiczne, takie jak ta, która miała miejsce w zatoce Minamata, Japonia, zwróciły uwagę naukowców na zagrożenie płynące ze strony metali i ich związków. Stało się jasne, że toksyczność, mobilność, biodostępność i bioakumulacja metali zależą od form chemicznych i postaci fizycznych, w jakich dany pierwiastek występuje w środowisku.

14

Prognozowanie mikrobiologiczne w łańcuchu żywnościowym

Godlewska K., Kołożyn-Krajewska D.

Przemysł Spożywczy

|

2008

|

T. 62, nr 2

16-19

PL

Ocena ryzyka jest instrumentem pozwalającym ocenić bezpieczeństwo zdrowotne żywności. Jest też jedną ze składowych analizy ryzyka. Celem pracy jest przeanalizowanie wybranego łańcucha żywnościowego "od pola do stołu " i mogących w nim wystąpić zagrożeń dla człowieka. Materiałem badawczym były zakłady przemysłu paszowego, gospodarstwo rolnicze, zakłady przemysłu mięsnego oraz dystrybucja. Symulację wzrostu Salmonelli w poszczególnych ogniwach łańcucha żywnościowego przeprowadzono przy użyciu dostępnych programów mikrobiologii prognostycznej. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że w przypadku przestrzegania zasad GHP i GMP oraz wynikających z systemu HACCP możliwość wystąpienia zatrucia pokarmowego jest niewielka.

EN

Risk assessment is a tool to estimate food safety. The aim of this paper is to analyse a chosen food chain "from field to table" and related potential hazards for human health. The material of the research is a feed production plant, a farm, a meat production plant and the distribution chain. Simulation of Salmonella growth in every element of food chain is done by available predictive microbiology software. On the basis of performed research it was observed that, if every operator in food chain work with food safety systems like GHP, GMP and HACCP, the possibility of food borne infections are minimal.

15

Vanadium - an essential, benefical and toxic element

Anke M., Muller R., Schafer U., Seifert M.

Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Nr 16

9-10

16

Eutrophication problems and their potential solutions in the artificial shallow lake Altmuhlsee (Germany)

Schrenk-Bergt Ch., Kraule D., Prawitt O., Lewandowski J., Steinberg Ch.

Studia Quaternaria

|

2004

|

Vol. 21

73-86

EN

Lake Altmühlsee in Middle Franconia, Germany, was constructed as part of a water transportation system and flooded in 1986 by River Altmühl. Supply of nutrient rich water resulted in a hypertrophic state characterized by low Secchi depth (<0.5 m in summer). Massive blooms of phytoplankton in summer were mainly caused by cyanobacteria (Aphanizomenon flos-aquae, Anabaena flos-aquae, Microcystis aeruginosa) and by chlorophytes (Oocystis ssp., Monoraphidium ssp., Planktosphaeria gelatinosa), respectively. Fish assemblage was characterized by the dominancie of planktivorous bream. Hence, zooplankton community mostly consisted of small-bodied cladocerans due to predation pressure by fish. Investigations of the phosphorus (P) cycle of Lake Altmühlsee revealed high P-turnover rates in the water body and at the immediate sediment-water interface, an outstanding importance of external P-load, and a minor importance of the internal P-load. The lake supports recreational and social functions which, however, are restricted due to the low water quality. Improvement of water quality is necessary to increase attractiveness. Our study presents some proposals for an effective and economically justifiable water quality management, especially, biomanipulation in accordance to the holder of the fishing rights and local establishment of macrophytes.

17

Selected problems associated with heavy metals and earthworms

Kostecka J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2004

|

Vol. 11, nr 4-5

353--364

EN

The issue of increased resistance of earthworms to some heavy metals in soil and their accumulation was discussed. The phenomenon can be hazardous for various elements of food-chains. Alternatively it underlines the fact that due to this resistance, earthworms can utilize organic waste such as sewage sludge contaminated with heavy metals. The way earthworms cope with heavy metals in natural and antropogenic ecosystems is described with respect to the scientific literature. The use of earthworms in vermiculture is also discussed. The paper covers an experiment concerned with vermicomposting of selected Polish sewage sludges contaminated with various amounts of heavy metals. Over a four-week period, of laboratory testing it was found that the majority of sewage sludges were suitable for the earthworm Eisenia fetida.

PL

W pracy przedstawiono podwyższoną odporność dżdżownic na stężenia niektórych metali ciężkich w glebie z jednoczesnym kumulowaniem ich w swoich koprolitach i ciałach, przez co stanowią zagrożenie dla łańcuchów troficznych, których są elementem. Z drugiej strony podkreślono fakt, że dzięki tym cechom dżdżownice nadają się do przyspieszonego unieszkodliwiania osadów ściekowych, mogących zawierać zwiększone zawartości metali ciężkich. W publikacji na podstawie literatury opisano, w jaki sposób dżdżownice radzą sobie z metalami ciężkimi w ekosystemach naturalnych i antropogennych, a także zaprezentowano znaczenie ich hodowli w wermikulturze. Opisano także eksperyment własny dotyczący wermikompostowania wybranych polskich osadów ściekowych zanieczyszczonych zróżnicowanymi poziomami metali ciężkich. Podczas laboratoryjnego testu akceptacji osadów jako podłoża hodowlanego stwierdzono, że większość przebadanych osadów ściekowych była akceptowana przez dżdżownice E. fetida.