Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Podstawowe patologie rogówki. Cz. 8, Schorzenia infekcyjne - zapalenia grzybicze rogówki

Seredyka-Burduk Małgorzata, Błoch Waldemar, Stępniewski Paweł, Burduk Jakub

Optyka

|

2023

|

Nr 2

60--62

PL

Grzybicze zapalenia rogówki występują stosunkowo rzadko w umiarkowanych strefach klimatycznych. Jednak w ostatnich latach obserwuje się stały wzrost liczby zachorowań. Jest to związane z częstym miejscowym stosowaniem antybiotyków i steroidów, zwiększeniem liczby użytkowników soczewek kontaktowych oraz chorych z obniżeniem odporności organizmu. Infekcje grzybicze rogówki stanowią wyzwanie dla okulistów zarówno z uwagi na trudności diagnostyczne, jak i ograniczone możliwości terapii. Rokowanie jest zawsze niepewne i zależy nie tylko od lokalizacji i nasilenia zmian zapalnych, ale także od szybkości rozpoznania i włączenia właściwego leczenia.

2

A Neimark-Sacker bifurcation in a discrete SIS model

Choiński Marcin

Mathematica Applicanda

|

2023

|

Vol. 51, no. 1

109--120

EN

In this paper, we analyze a possibility of occurrence of a Neimark-Sacker bifurcation in a two-dimensional SIS discrete-time model. As a discretization method, we applied the Explicit Euler Scheme. We choose a step size of discretization method as a bifurcation parameter, what is not a typical approach. We phrase conditions giving the bifurcation appearance depending on the step size. Firstly, we determine terms on the step size enabling the eigenvalues of Jacobian matrix for the endemic stationary state of the system being complex and having absolute value equal to 1. Then we use the Center Manifold Theorem in order to exclude values of step size which disable the occurrence of bifurcation. We accomplish our results with numerical simulations.

PL

W artykule zbadano możliwość wystąpienia bifurkacji Neimerka–Sackera (BNS) w dyskretnym dwuwymiarowym modelu SIS. W celu dyskretyzacji modelu ciągłego zastosowano jawny schemat Eulera. Jako parametr bifurkacyjny wybrano długość kroku dyskretyzacji, co nie jest standardowym podejściem. Sformułowaliśmy warunki wystąpienia bifurkacji w zależności od długości kroku. Najpierw sprawdzono, dla jakich warunków wartości własne macierzy Jacobiego dla endemicznego stanu stacjonarnego są zespolone oraz ich moduł wynosi 1. Następnie zastosowano twierdzenie o rozmaitości centralnej w celu wykluczenia tych wartości kroku dyskretyzacji, dla których BNS nie występuje. Rozważania teoretyczne są uzupełnione symulacjami numerycznymi.

3

Pandemiczne ścieki

Żądło Laura

Wodociągi - Kanalizacja

|

2022

|

nr 3

35--37

4

Epidemiology of basal cell carcinoma – observations of one department

Borzęcka-Sapko Agnieszka, Siermontowski Piotr, Mleczko Mateusz, Borzęcki Andrzej

Polish Hyperbaric Research

|

2020

|

nr 2(71)

55--66

EN

Introduction. Basal cell carcinoma is the most common malignant skin cancer. It is one of the so-called nonmelanoma skin cancers, the incidence of which has increased rapidly worldwide in recent years. Unfortunately, the National Cancer Registry in Poland does not classify basal cell skin cancer separately. Therefore, the precise data on the incidence in the population remain unknown. Work objective. Retrospective analysis of the incidence of basal cell carcinoma in NZOZ Med-Laser in Lublin in the years 2005 – 2015 depending on gender, age group, place of residence (urban-rural) and clinical form of the disease. Material and methodology. The data of NZOZ Med-Laser from the years 2005 - 2015 were used in the study. The data concern all patients with histopathologically diagnosed basal cell carcinoma, who during the period covered by the study were consulted either as outpatients or hospitalised in an institution providing dermatological services under contract with the National Health Fund (NFZ). Patients were divided into several groups depending on gender, age and place of residence. All groups were compared quantitatively and the results are shown in the figures below. Results. The data collected indicate that between 2005 and 2015 a total of 922 patients with basal cell carcinoma received dermatological treatment. Over the years, there has been a clear increase in the number of patients with basal cell carcinoma. The disease occurred mainly in people over 59 years of age, with the majority of women living in cities. The most common locations of the cancer are nose, cheeks, forehead and temporal area. Histopathologically, solidum, superficiale, exulceratum and pseudoadenoides were the most frequently diagnosed forms. Conclusions. Basal cell carcinoma of the skin is frequent in our society. Its incidence has been increasing in recent years. Therefore, action should be taken to create consistent international registries to gather reliable epidemiological data that would show the scale of the problem, which we are dealing with almost all over the world.

PL

Wprowadzenie. Rak podstawnokomorkowy jest najczęstszym nowotworem złośliwym skory. Należy do tzw. nieczerniakowych nowotworow skory, ktorych zachorowalność w ostatnich latach gwałtownie wzrosła na całym świecie. Niestety, Krajowy Rejestr Nowotworow w Polsce nie wyrożnia w swojej klasyfikacji osobno raka podstawnokomorkowego skory. W związku z tym dokładne dane dotyczące zachorowalności w populacji pozostają nieznane. Cel pracy. Analiza retrospektywna częstości występowania raka podstawnokomorkowego w NZOZ Med-Laser w Lublinie w latach 2005 - 2015 w zależności od płci, grupy wiekowej, miejsca zamieszkania (miasto-wieś) oraz postaci klinicznej choroby. Materiał i metodyka. W badaniu wykorzystano dane NZOZ Med-Laser z lat 2005 - 2015. Dane dotyczą wszystkich pacjentow z rozpoznanym histopatologicznie rakiem podstawnokomorkowym, ktorzy w okresie objętym badaniem byli konsultowani ambulatoryjnie lub hospitalizowani w placowce realizującej świadczenia dermatologiczne w ramach kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia (NFZ). Pacjentow podzielono na kilka grup w zależności od płci, wieku oraz miejsca zamieszkania. Wszystkie grupy porownano ilościowo, a wyniki przedstawiono na rycinach. Wyniki. Zgromadzone dane wskazują, że w latach 2005 - 2015 ze świadczeń dermatologicznych skorzystało łącznie 922 pacjentow z rakiem podstawnokomorkowym. Na przestrzeni lat stwierdzono wyraźny wzrost liczby pacjentow z rakiem podstawnokomorkowym. Choroba występowała głownie u osob powyżej 59 roku życia, z przewagą kobiet mieszkających w miastach. Najczęstsze umiejscowienie nowotworu to nos, policzki, czoło oraz okolica skroniowa. Pod względem histopatologicznym najczęściej rozpoznawano postać solidum, superficiale, exulceratum i pseudoadenoides. Wnioski. Rak podstawnokomorkowy skory często występuje w naszym społeczeństwie. W ostatnich latach jego zachorowalność wzrasta. Dlatego należy podjąć działania, aby stworzyć spojne międzynarodowe rejestry, umożliwiające zebranie wiarygodnych danych epidemiologicznych, ktore pokazałyby skalę problemu, z jakim mamy do czynienia niemal na całym świecie.

5

Zaćma – problem starzejącego się społeczeństwa, cz. 5. Soczewki wewnątrzgałkowe – od historii po współczesność

Seredyka-Burduk Małgorzata, Błoch Waldemar, Stępniewski Paweł

Optyka

|

2020

|

Nr 1

52--56

PL

Wraz z wydłużeniem czasu życia i okresu aktywności zawodowej wzrastają wymagania pacjentów co do jakości życia. Dotyczy to również oczekiwań odnoszących się do widzenia. Chorzy poddani operacji zaćmy spodziewają się nie tylko poprawy ostrości wzroku, ale także komfortu widzenia. W odpowiedzi na oczekiwania pacjentów doskonalone są metody operacyjne, chirurdzy starają się poprawić bezpieczeństwo zabiegów, ograniczyć liczbę powikłań i skrócić czas rehabilitacji. Należy jednak pamiętać, iż istotną częścią operacji zaćmy jest wszczepienie soczewki wewnątrzgałkowej, ponieważ ten etap zabiegu w znaczący sposób wpływa na jego ostateczny wynik. Dzięki wszczepom wewnątrzgałkowym współczesna chirurgia zaćmy stała się precyzyjną procedurą refrakcyjną, korygującą krótkowzroczność, nadwzroczność i astygmatyzm.

6

Jaskra – istotny problem współczesnego społeczeństwa, cz. 2. Epidemiologia, klasyfikacja i czynniki ryzyka rozwoju jaskry

Seredyka-Burduk Małgorzata, Błoch Waldemar, Stępniewski Paweł

Optyka

|

2020

|

Nr 3

66--68

PL

Epidemiologia jaskry. Jaskra, obok AMD, jest jedną z głównych przyczyn nieodwracalnej utraty wzroku na świecie. Szacunkowe dane epidemiologiczne pokazały, że w 2010 roku łączna liczba chorych na jaskrę pierwotną otwartego kąta (JPOK, ang. primary open-angle glaucoma, POAG) oraz na jaskrę pierwotną zamkniętego kąta (JPZK, ang. primary angle-closure glaucoma, PACG) wynosiła 60,5 mln [1]. Przeważającą liczbę przypadków stanowi JPOK. Badania przeprowadzone na populacji w Stanach Zjednoczonych, Irlandii oraz Australii wykazały, że znaczna liczba przypadków jaskry pozostaje niezdiagnozowana. Ponad 50% uczestników badania nie była świadoma, że choruje na jaskrę. Odsetek ten szczególnie wzrastał w populacji latynoskiej w Stanach Zjednoczonych i zawierał się pomiędzy 62% a 75%. Z kolei w Singapurze był on większy niż 70%, a w populacji japońskiej, koreańskiej, indyjskiej i afrykańskiej wynosił ponad 90% [2].

7

Analizy epidemiologiczne w środowisku MATLAB/Octave

Bartłomiejczyk Agnieszka, Wata Marcin

Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej

|

2019

|

Nr 65

11--16

PL

W artykule skonstruowano proste modele matematyczne rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych oparte na równaniach różniczkowych oraz automatach komórkowych. Na przykładzie modeli SIS i SIR zilustrowano praktyczne zastosowanie pojęć matematycznych nauczanych w toku studiów. Za pomocą symulacji komputerowych, do których użyto pakietów matematycznych MATLAB i Octave, uzyskano wizualizacje tempa rozwoju danej choroby oraz zasięgu epidemii. Ponadto przedstawiono informacje o zastosowaniu e-technologii w kształceniu studentów.

EN

Epidemiology is a branch of medicine that studies the causes, development and spread of infectious diseases, as well as other large-scale diseases in human societies. Information about infectious diseases helps to control the health problem of the society and enables research of the outbreak of an epidemic. In our article, we construct simple mathematical models of the spread of infections: the model of a disease with no immunity against re-infection (SIS model) and the model including such an effect (SIR model). Moreover, we present numerical simulations in MATLAB and Octave, which illustrate the rate and extent of disease epidemics. In addition, information on the use of e-technologies in the education of students is presented.

8

Zaćma – problem starzejącego się społeczeństwa, cz. I. Epidemiologia, patogeneza, czynniki ryzyka

Seredyka-Burduk Małgorzata, Błoch Waldemar, Stępniewski Paweł

Optyka

|

2019

|

Nr 3

70--73

PL

Operacje zaćmy są najczęściej wykonywanymi procedurami w oddziałach okulistycznych. Przeprowadzane są u coraz młodszych pacjentów, niejednokrotnie z dobrą ostrością wzroku. Aktualnie złotym standardem jest fakoemulsyfikacja zaćmy przez małe cięcie – zabieg stosunkowo bezpieczny i zapewniający szybką rehabilitację widzenia, jednak niepozbawiony powikłań. Zdarzają się one rzadko, jednak mogą prowadzić do utraty widzenia [1].

9

Geneza i współczesny kształt systemu sanitarno-epidemiologicznego w Polsce

Wardzyńska M.

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2017

|

Nr 62 (tom 2) (2)

s. 115--129

PL

W artykule przedstawiono początki i rozwój systemu sanitarno-epidemiologiczego w Polsce. Scharakteryzowano podstawowe zadania należące do systemu oraz zmiany w organizacji i funkcjonowaniu zachodzące w latach 1918–2010. Celem artykułu jest przedstawienie zależności pomiędzy elementami systemu a bezpieczeństwem państwa.

EN

The article presents the origins and development of the sanitary and epidemiological system in Poland. It is characterized by the basic tasks of the system and changes in its organization and functioning in 1918–2010. The aim of the article is to present the relationship between the elements of the system and the state security .

10

Nadciśnienie tętnicze krwi - problem społeczny XXI wieku

Cichocka A.

Przemysł Spożywczy

|

2017

|

T. 71, nr 11

39--42

PL

Nadciśnienie tętnicze jest najważniejszym czynnikiem ryzyka przedwczesnych zgonów na całym świecie. Na nadciśnienie choruje ok. 10,5 mln dorosłych Polaków. Główne przyczyny nadciśnienia to: niezdrowa dieta (w tym nadmierne spożycie soli), mała aktywność fizyczna, nadwaga i otyłość. W artykule przedstawiono epidemiologię nadciśnienia, niekorzystne skutki zdrowotne, jakie powoduje t choroba, omówiono też przyczyny złego wyrównania ciśnienia u osób z nadciśnieniem oraz przeanalizowano możliwości poprawy tej sytuacji. Przedstawiono także zalecenia Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego oraz europejskie wytyczne dotyczące zmiany stylu życia, w tym diety (m.in. diety DASH), zalecanych w celu profilaktyki i leczenia nadciśnienia. Podkreślono doniosłość edukacji zarówno osób z nadciśnieniem, jak i całego społeczeństwa, dotyczącej zdrowego wyboru produktów spożywczych. Szczególne znaczenie w promowaniu zdrowej diety może mieć przemysł spożywczy.

EN

Hypertension is the most significant risk factor for premature death worldwide. 10.5 million adults in Poland suffer from hypertension. The main causes of hypertension are: unhealthy diet (including excessive salt intake), low physic activity, overweight and obesity. The article presents the epidemiology of hypertension and the adverse health effects that the condition causes; it discusses the reasons of improper pressure normalization, or lack thereof, in people with hypertension; and analyses how to improve this situation. The article presents the recommendations of the Polish Society of Hypertension, and European guidelines for lifestyle changes including diets (such as DASH diets) are recommended for the prevention and treatment of hypertension. The importance of education for both those with hypertension and the general public on the healthy choice of foods ha been emphasized. The food industry can play a particular role in the promotion of a healthy diet.

11

Zastosowanie metody reprezentacyjnej w analizie danych ankietowych. Studium przypadku monitorowania epidemii przez internautów

Furmankiewicz M., Ziuziański P., Krzciuk M. K.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2016

|

z. 87

119--133

PL

Artykuł porusza tematykę monitorowania zjawisk epidemiologicznych wśród internautów. Sklasyfikowano rodzaje źródeł informacji dotyczących epidemiologii w Polsce i zaprezentowano ich przykłady. Autorzy przedstawili wyniki przeprowadzonych badań ankietowych z lat 2013-2015, które nawiązują do tej tematyki. Do analizy danych statystycznych z 2015 roku zastosowano metodę reprezentacyjną. Populację internautów podzielono na warstwy ze względu na: zamieszkiwane województwo, płeć oraz wiek.

EN

The article describes topic of Internet usage to monitor epidemic. Polish epidemiological source of information in this area have been classified and its examples have been given. Authors present results of their research conducted in 2013-2015 connected with this subject. Sampling survey method has been used to analyze data obtained in 2015. The division of the population of Internet users was made according: the voivodship, sex and age group.

12

Microbiological contamination of food

Adamus-Bialek W., Wawszczak M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2015

|

Vol. 22, nr 4

509--516

EN

The aim of the study was the statistical analysis of available data of microbiological investigation of food products. Data for the analysis were provided by the sanitary-epidemiological stations in Swietokrzyskie voivodship in 2008–2011. The different types of food products (meat, dairy products, grains products, fish, vegetables, fruit, water, soft drinks, vegetable fats, herbs, coffee, tea, cocoa, foodstuffs intended for particular nutritional uses and nutritional supplements) were studied. The research material was obtained from the products of national origin, food imported with distinguishing between the products originating from the European Union. The presence of Listeria monocytogenes, Escherichia coli, Salmonella spp. and Yersinia enterocolitica was analyzed. Escherichia coli and Yersinia enterocolitica were detected sporadically. Listeria monocytogenes was detected the most frequently in confectionery products, convenience foods, milk and milk products, most rarely in fruits and vegetables. It has been shown that the most frequent pathogens in food samples were Salmonella spp., also responsible for the largest number of food poisoning in Poland. Salmonella spp. were detected primarily in domestic products. The increase of the prevalence of those bacteria was observed during next years (2008–2011). It should be emphasized, that all of the analyzed samples contained at least one of the studied species. Food contamination may cause an increase of food poisoning incidents as well as others diseases caused by these pathogenic bacteria. It is important to observe rules of hygiene during the production, preparation and consumption of food products, but this problem is more complex.

PL

Celem pracy była analiza produktów żywnościowych na podstawie obecności patogennych mikroorganizmów. Dane do analizy zostały dostarczone przez stacje sanitarno-epidemiologiczne w województwie świętokrzyskim w latach 2008–2011. Badano różne rodzaje produktów spożywczych (mięso, produkty mleczne, produkty zboża, ryby, warzywa, owoce, woda butelkowana, napoje bezalkoholowe, tłuszcze roślinne, zioła, kawa, herbata, kakao, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz suplementy diety). Materiał badawczy pochodził z produktów pochodzenia krajowego oraz z importu z rozróżnieniem produktów pochodzących z Unii Europejskiej. Analizowano obecność takich bakterii, jak: Listeria monocytogenes, Escherichia coli, Salmonella spp. i Yersinia enterocolitica. Escherichia coli i Yersinia enterocolitica były wykrywane sporadycznie. Wykazano, że najczęściej występującym patogenem w próbkach żywnościowych pochodzenia krajowego były bakterie z grupy Salmonella spp., które są odpowiedzialne za największą liczbę zatruć pokarmowych w Polsce. Równie często wykrywano Listeria monocytogenes, szczególnie w produktach cukierniczych, garmażeryjnych, mleku i produktach mlecznych, a najrzadziej w owocach i warzywach. Niestety zaobserwowano wzrost częstości występowania tych bakterii w kolejnych latach (2008–2011). Należy podkreślić, że wszystkie analizowane próbki zawierały co najmniej jeden z badanych gatunków. Zanieczyszczenie żywności może spowodować wzrost przypadków zatruć pokarmowych, a także innych chorób wywołanych przez te bakterie chorobotwórcze. Ważne jest, aby przestrzegać zasad higieny podczas produkcji, przygotowania i konsumpcji produktów żywnościowych. Problem ten jest jednak bardziej złożony.

13

Zespół metaboliczny : przegląd piśmiennictwa

Komperda J., Żurkowska J., Czapka M., Szczepańska M., Pierzak-Sominka J.

Problemy Nauk Stosowanych

|

2014

|

T. 2

149--156

PL

Wstęp i cele: W pracy przedstawiono definicje zespołu metabolicznego według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz jak też według Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej (IDF). Podano znane kryteria zespołu metabolicznego. Omówiono związek zespołu metabolicznego z problemem podwyższonego cholesterolu jak również nadciśnieniem tętniczym. Głównym celem pracy jest przedstawienie zespołu metabolicznego w świetle przeglądu piśmiennictwa. Materiał i metody: Materiał stanowią odpowiednio wybrane pozycje piśmiennictwa. Zastosowano metodę przeglądową literatury. Wyniki: Wzrasta ryzyko chorób sercowo - naczyniowych, głównej przyczyny zgonów na świecie. Szczególnie ważne są całodobowe i samodzielne pomiary ciśnienia tętniczego. Ważna jest interwencja niefarmakologiczna - redukcja masy ciała, aktywność fizyczna i zmniejszenie podaży soli w diecie. Wniosek: W przypadku pacjentów chorych na nadciśnienie tętnicze ze współistniejącym zespołem metabolicznym częściej występują powikłania narządowe nadciśnienia tętniczego, które należy intensywnie poszukiwać subklinicznie.

EN

Introduction and aims: The paper presents definitions of the metabolic syndrome according to the World Health Organization (WHO), and as well as by the International Diabetes Federation (IDF). It have been given the known criteria of metabolic syndrome. Discussed the relationship of metabolic syndrome with the problem of high cholesterol and hypertension. The main aim of this paper is to present the metabolic syndrome in the light of the literature review. Material and methods: Appropriately selected items of literature are material for analysis. The method of a revision of literature has been considered in the paper. Results: Increases the risk of cardio - vascular diseases, the leading cause of deaths worldwide. Particularly important are the-clock and self-blood pressure measurements. Also nonpharmacological intervention is important - weight reduction, physical activity and reducing dietary salt. Conclusion: In the case of patients with hypertension with coexisting metabolic syndrome are more common organ complications of hypertension, which should be intensively sought subclinical.

14

Cukrzyca typu 2. Cz. I. Epidemia naszych czasów

Cichocka A

Przemysł Spożywczy

|

2013

|

T. 67, nr 6

38--40

PL

W Polsce, podobnie jak w innych krajach, obserwuje się epidemię cukrzycy typu 2, której przyczyną są głównie: otyłość, niewłaściwy sposób odżywiania i mała aktywność fizyczna. W artykule przedstawiono epidemiologię cukrzycy, czynniki jej rozwoju i powikłania tej choroby. W Polsce na cukrzycę, wg szacunków epidemiologów, choruje 3,1 mln osób, z czego u 30% choroba ta jest nierozpoznana. 5,2 mln dorosłych Polaków ma stan przedcukrzycowy. W artykule podkreślono duże znaczenie wyboru zdrowych produktów spożywczych i wskazano na istotną rolę przemysłu spożywczego w promowaniu zdrowej diety w celu profilaktyki cukrzycy typu 2.

EN

In Poland, similarly as in other countries, there is an epidemic of type 2 diabetes. The causes of this epidemic include mainly obesity, an unhealthy diet and little physical activity. This article presents the epidemiology of diabetes, the risk factors for its developing, and its complications. There are 3.1 million diabetics in Poland, of which 30% have not been diagnosed. 5.2 million of the Polish population have the pre-diabetes status. In the article, the author stresses the importance of healthy food product choice, and indicates the highly significant role of the food industry in promoting a healthy diet for preventing type 2 diabetes.

15

Zastosowanie metody termowizyjnej do nieinwazyjnego pomiaru temperatury ciała dzieci w warunkach szpitalnych i ambulatoryjnych

Jung A., Kalicki B., Żuber J., Ring E. F., Rustecka A., Vardasca R., Murawski P., Truszyński A.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2013

|

R. 89, nr 2b

99--102

PL

Badania temperatury ciała zgodnie z wytycznymi norm ISO wykonano u 402 dzieci (gorączkujących oraz bez gorączki) i 24 pacjentów wymagających intensywnego nadzoru używając termometrów kontaktowych oraz bezkontaktowych metod pomiaru. Wykazano korelację wyników pomiarów temperatury okolicy wewnętrznych kątów oczu metodą termograficzną i pomiarów termometrem kontaktowym w dole pachowym. Zastosowana metodologia pomiarów termograficznych może być użyta w epidemiologicznych badaniach przesiewowych (np. na lotniskach) pod warunkiem zastosowania ścisłego protokołu badania.

EN

Using the new ISO guidelines a study of 402 children has given values from the face (in febrile and non febrile patients) and 24 patients of emergency department. This shows that measurements by infrared measurements from the inner canthus of the eye correlates highly with axillary thermometry. This methodology can be used in epidemiological or airport screening when the correct protocols are used.

16

Influence of on-job training on quality of infectious disease surveillance

Đurić P., Ilić S., Rusnák M.

Journal of Ecology and Health

|

2013

|

R. 17, nr 1

33-37

EN

Infectious disease surveillance systems are a very important part of national and local efforts to prevent and control infectious diseases. In many countries, especially those with limited health systems, the role of primary care physicians in surveillance is essential, but their lack of knowledge about surveillance can often be a barrier for an effective surveillance system. A one day training seminar was provided to physicians in a primary care centre in AP Vojvodina, Serbia and notifications of infectious diseases by trained physicians were then followed. After the training, the incidences of registered infectious diseases rose 3.9 times (7.5 times with chicken pox excluded). This was mostly for infectious diseases which do not require laboratory confirmation (streptococcal infections, intestinal infectious diseases). The average number of reports per physician increased nearly 8 times with almost all the physicians who participated in the surveillance study.

PL

Systemy nadzoru nad występowaniem chorób zakaźnych są bardzo ważnym elementem krajowych i lokalnych działań mających na celu zapobieganie i kontrolę nad rozprzestrzenianiem się chorób zakaźnych. W wielu krajach, w szczególności tych z ograniczonymi zasobami systemów ochrony zdrowia, podstawową rolę w nadzorze pełnią lekarze. Niedostateczna ich wiedza w tej materii często bywa barierą dla efektywnego systemu nadzoru. Przeszkolono lekarzy w systemie jednodniowego seminarium w Instytucie Zdrowia Publicznego w Vojvodinie w Serbii. Szkolenia przeprowadzili wcześniej odpowiednio przygotowani w tym kierunku lekarze. Po takim szkoleniu 3,9 razy wzrosła częstość zarejestrowania przypadków chorób zakaźnych (nie licząc ospy wietrznej gdzie częstość ta zmalała 7.5 razy). Dotyczyło to głównie chorób zakaźnych, które nie wymagają potwierdzenia laboratorium (infekcje paciorkowcowe, jelitowe choroby zakaźne). Średnia liczba sprawozdań w przeliczeniu na jednego lekarza powiększyła się prawie 8 razy i dotyczyło to prawie wszystkich lekarzy sprawujących nadzór na chorobami zakaźnymi i uczestniczących w niniejszym badaniu.

17

Epidemiology of HIV infection in the men who have sex with men (MSM) population of Autonomous Province (AP) Vojvodina, Serbia

Đurić P., Ilić S., Turkulov V., Brkić S., Rusnák M.

Journal of Ecology and Health

|

2013

|

R. 17, nr 2

81--86

EN

Objectives. To describe the main changes in the HIV epidemic in MSM in AP Vojvodina, influenced by the expansion of HIV testing through voluntary counseling and testing services and the availability of HIV treatment. Methods. Data about voluntary counselling and testing, treatment and outcome were compared for three periods: I. 1985-1992, when HIV testing was routinely performed only on people with haemophilia and those with manifested HIV infection; II. 1993-2000, when the importance of sexual transmission, particularly among MSM, was recognized, but the absence of treatment possibilities and the fear of stigmatization resulted in the subsequent absence of testing promotion; III. 2001-2008, when highly active antiretroviral therapy (HAART) became available for all HIV patients, and VCT services were established. Results. One hundred and forty three (143) HIV infections have been diagnosed among MSM in the AP Vojvodina since 1985 with the majority of those specific cases having been diagnosed in the last eight years. This increase in diagnosed HIV MSM infections coincides with the broad promotion of voluntary counselling and testing (VCT) services and accounts for the highest number of HIV diagnoses registered in AP Vojvodina in 2002. MSM visited HIV clinics more regularly and MSM were more likely to be diagnosed in the early stage of HIV infection then other HIV cases. Conclusion Closer collaboration of VCT centres, HIV clinics and primary care in providing continuity and accessibility of all services is necessary in the decentralization process and will form the basis for better surveillance, prevention, treatment and care.

PL

Cele pracy. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie głównych zmian w epidemiologii infekcji HIV w grupie MSM w AP Vojvodina, uzyskanymi dzięki promocji dobrowolnego poddawania się badaniom diagnostycznym i korzystania z porad, a także dostępności nowoczesnej terapii HIV. Metody. W oparciu o wyniki badań przesiewowych i skuteczności leczenia zakażenia wirusem HIV porównano dane dotyczące rozprzestrzeniania się tej choroby w grupie MSM, w trzech okresach: I; 1985-1992, kiedy testy na obecność HIV rutynowo wykonywano tylko u ludzi z hemofilią i tych, u których stwierdzono objawy infekcji, II; 1993-2000, tj. w okresie kiedy podkreślono znaczenie możliwości przenoszenia wirusa podczas stosunków płciowych pomiędzy MSM, ale występujący strach przed stygmatyzacją był istotnym czynnikiem hamującym promocję badań na obecność wirusa, III; 2001-2008, tj. w okresie kiedy leczenie przeciwwirusowe (HAART) stało się dostępne dla wszystkich pacjentów HIV dodatnich, jak również ustabilizowały się ośrodki diagnostyczne i udzielające fachowych porad (VCT). Wyniki. Od 1985 stwierdzono w AP Vojvodina u 143 MSM infekcję HIV, z czego większość zdiagnozowano w ciągu ostatnich 8 lat. Wzrost rozpoznań infekcji HIV u MSM zbiega się z dużą promocją dobrowolnego poddawania się badaniom diagnostycznym i korzystania z porad w VCT. Największą liczbę rozpoznań HIV w AP Vojvodina zarejestrowano w 2002 roku. MSM odwiedzali kliniki HIV regularnie i prawdopodobnie z tego powodu MSM byli zdiagnozowani wcześniej niż pozostali chorzy z infekcją HIV. Wniosek. W procesie decentralizacji są konieczne: ścisła współpraca ośrodków VCT i klinik HIV, objęcie szczególną troską ciągłości i dostępności wszystkich usług w celu stworzenia podstaw dla lepszego nadzoru, zapobiegania, leczenia infekcji HIV.

18

Otyłość i nadwaga. Cz. I. Problem współczesnej cywilizacji

Górecka D.

Przemysł Spożywczy

|

2012

|

T. 66, nr 12

16-20

PL

Nadmierne spożycie żywności, zbyt duża wartość energetyczna całodziennej diety, nadmiar tłuszczu zwierzęcego i cukrów prostych prowadzi do otyłości lub nadwagi. Wiele badań epidemiologicznych wskazuje na związek pomiędzy zbyt niskim spożyciem błonnika pokarmowego a otyłością i chorobami układu krążenia, a także na wpływ małej aktywności fizycznej na rozwój otyłości. W Europie ok. 50-65% osób ma nadmierną masę ciała. Najważniejsze przyczyny występowania otyłości to zmiana stylu życia, zmniejszenie aktywności fizycznej, nadmierna konsumpcja żywności wysokoenergetycznej. W artykule przedstawiono epidemiologię, etiologię oraz postaci otyłości, a także produkty o naturalnie niskiej wartości energetycznej.

EN

Excessive food intake, too high calorie daily diet and excess of animal fat and sugar lead to obesity or overweight. Many epidemiological studies show an association between a very low intake of dietary fiber and obesity and cardiovascular diseases. The mentioned studies also indicate an influence of a low physical activity on the development of obesity. The most important causes of obesity are change in human lifestyle, reduced physical activity and excessive consumption of high-energy diet. In the article, the epidemiology, etiology, and types of obesity, as well as products about the naturally low energy value, have been discussed.

19

An analysis of a multidimensional dataset of an epidemic study using soft computing tools - a pilot study

Handri S., Nomura S., Irfan A. C.M., Fukuda S., Yamano E., Watanabe Y.

Journal of Medical Informatics & Technologies

|

2009

|

Vol. 13

107--110

EN

Two contrasting approaches toward an epidemic study were illustrated as a pilot study; the regression analysis which is rather conventional methodology used in the past/present epidemic studies, and the other is the classifier analysis which is in the soft computing toolbox. The dataset we used for this study is obtained from a part of a cohort study which principally focused on a fatigue syndrome of the elementary and junior high school educates. In the classifier analysis we employed a major supervised machine-learning algorithm, K-Nearest Neighbour (K-NN), coupled with Principal Component Analysis (PCA). As a result, the performance that was found by cross validation method in the classifier analysis provides better results than that of the regression analysis. Finally we discussed the availability of both analyses with referring the technical and conceptual limitation of both approaches.

20

Verified solution method for population epidemiology models with uncertainty

Enszer J. A., Stadtherr M. A.

International Journal of Applied Mathematics and Computer Science

|

2009

|

Vol. 19, no 3

501-512

EN

Epidemiological models can be used to study the impact of an infection within a population. These models often involve parameters that are not known with certainty. Using a method for verified solution of nonlinear dynamic models, we can bound the disease trajectories that are possible for given bounds on the uncertain parameters. The method is based on the use of an interval Taylor series to represent dependence on time and the use of Taylor models to represent dependence on uncertain parameters and/or initial conditions. The use of this method in epidemiology is demonstrated using the SIRS model, and other variations of Kermack-McKendrick models, including the case of time-dependent transmission.