Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Analiza przydatności różnych rodzajów filtrów do oczyszczania powietrza z pyłów w dużych aglomeracjach miejskich

Ruciński Adam, Rusowicz Artur, Grzebielec Andrzej, Jaworski Maciej, Laskowski Rafał, Niewiński Grzegorz

Rynek Energii

|

2020

|

Nr 6

38--45

PL

W centrach miast występuje znaczne zanieczyszczenie powietrza. W związku z tym istnieje potrzeba lokalnego oczyszczania powietrza. W artykule przedstawiono analizę jakości powietrza w centrum Warszawy oraz sposoby poprawy jego jakości. Przeanalizowano dostępne filtry i sprawdzono ich przydatność. Wstępne badania przeprowadzono na zbudowanym stanowisku badawczym. Badano skuteczność filtracji, spadki ciśnienia i skład zanieczyszczeń przed i za przegrodą filtracyjną. Poszukiwano rozwiązania dla zanieczyszczeń o wielkości ziarna 1-2,5PM. Zbadano trzy rodzaje filtrów (pokrywę antysmogową do splita naściennego, filtr HEPA13 oraz trójstopniowy układ filtracyjny: warstwa węgla aktywnego + filtr F5 + filtr HEPA11) i określono ich przydatność do stosowania w warunkach wysokiego poziomu zapylenia w aglomeracjach wielkomiejskich.

EN

Air pollution is a significant problem in city centres. According to public health care there is a need for local authorities to propose good solutions for purification of an air. It is crucial for outdoor as well as indoor applications. In this paper the levels of PM10 and PM2.5 in the centre of Warsaw, Poland, are presented. Moreover, the experimental stand is introduced due to examination of different filtration materials. There are antismog cover for air conditioning split, HEPA13 class filter and 3-stage filtration (active carbon + F5 class filter + HEPA11 class filter) system for domestic applications. The filtration efficiency is defined and calculated upon experimental measurements of filtration materials. There is experimental stand where some parameters could be adjust. From experiments it is known the efficiency of filtration, the pressure difference and influence of moisture on filtration PM2.5 and less. A solution was considered for contamination of grain size from PM1 to PM2.5. Three types of filters were examined and their suitability for the proposed solution was evaluated. An air purification system was proposed at bus stops.

2

Influence of the Process Treatment on the Amount and Grain Structure of After Reclamation Dusts

Skrzyński M.

Archives of Foundry Engineering

|

2020

|

Vol. 20, iss. 2

71--78

EN

The analysis of after reclamation dusts generated during the reclamation treatment of test portions of two kinds of polydispersive material in the Regmas device, is presented in the hereby paper. For the comparative purpose the fresh moulding sand marked as quartz sand „Sibelco” –1K 0.40/0.32/0.20, J88, >14000C, WK = 1.20 (acc. PN-83/H-11077), as well as the spent moulding sand, which was previously subjected to the primary reclamation and to dedusting, were used. Conditions of the process treatment were forced by the frequency of supplying the vibratory drive motors being successively 40, 50 and 60Hz for 5, 10 and 15 min. and by causing a diversified material flow through the functional system of the device (charging hopper, abrasive chamber acting as a buffer space). Two states of the process treatment, when a material was flowing through the chamber, were applied. In the first one, an intergranular surface abrasion of grains occurred as a result of the granular material circulation in the chamber forced by the vibratory drive. In the second one, the forced material flow was performed in the presence of crushing elements (steel balls), additionally introduced into the abrasive chamber. Analyses of the device influence were performed by determinations of the amount of dusts separated in the pneumatic classifier and analysis of their grain sizes by means of Analysette 22NanoTec.

3

Pyłowe atmosfery wybuchowe : parametry charakteryzujące wybuchowość pyłów

Domański W

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2016

|

nr 7

14-17

PL

Wyeliminowanie lub ograniczenie zagrożenia wynikającego z występowania w miejscach pracy pyłowych atmosfer wybuchowych wymaga poznania własności palnych i wybuchowych pyłów materiałów palnych. W artykule przedstawiono i scharakteryzowano parametry charakteryzujące właściwości wybuchowe pyłów palnych materiałów. Parametry charakteryzujące wybuchowość pyłów są zdefiniowane, a metody ich badań oraz zasady budowy i wymagania techniczne dla aparatów do badań są znormalizowane. W CIOP-PIB opracowano metody badań maksymalnego ciśnienia wybuchu, maksymalnej szybkości narastania ciśnienia wybuchu, współczynnika wybuchowości pyłu, dolnej granicy wybuchowości oraz minimalnej energii zapłonu. Opracowane metody spełniają wymagania techniczne i metodyczne nakreślone w normach PN-EN14034 i PN-EN 13821.

EN

Eliminating or reducing risk arising from the presence of dust explosive atmospheres al the workplace requires knowing the flammable and explosive properties of dusts of combustible materials. This paper presents and characterizes parameters of the explosive properties of dusts of combustible materials. Parameters characterizing explosive dusts are defined, and methods of testing them and the principles of construction and technical requirements for testing apparatus are standardized CIOP-PIB developed test methods for maximum explosion pressure, the maximum rate of pressure rise, the deflagration index, the lower explosive limit and the minimum ignition energy. The developed methods meet the technical requirements and the methodology specified in standards PN-EN14034 and PN-EN13821.

4

Narażenie na nanocząstki w środowisku pracy w procesach ceramicznych wykorzystujących technologię laserową

Fonseca A.S., Viana M., Querol X., Moreno N., De Francisco I., Estepa C., De La Fuente G.F.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2016

|

nr 7

18-21

PL

W artykule przedstawiono wyniki oryginalnych badań dotyczących narażenia pracowników przemysłu ceramicznego na ultradrobnej nanocząstki, które powstają w trakcie wykorzystywania lasera do spiekania oraz w wyniku ablacji laserowej. Wyniki przeprowadzonych badań porównano z wartościami referencyjnymi, zalecanymi w stosunku do wymienionych cząstek, a także skomentowano poziom narażenia pracowników, który został uwidoczniony eksperymentalnie.

EN

The article presents original research results regarding the exposure of workers employed in the ceramic industry towards ultra small and nanoparticles created as a result of laser sintering as well a laser ablation. The results of the research were compared with the referential values for the abovementioned particles and the experimentally proven level of worker's exposure was awarded a commentary.

5

Hazards posed by polycyclic aromatic hydrocarbons contained in the dusts emitted from motor vehicle braking systems

Chłopek Z., Suchocka K., Dudek M., Jakubowski A.

Archives of Environmental Protection

|

2016

|

Vol. 42, no. 3

3--10

EN

Results of research on the hazard posed by polycyclic aromatic hydrocarbons contained in the dusts emitted from motor vehicle braking systems have been presented. The polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) constitute a group of chemical compounds that pose a serious danger to the human health, chiefly because of their carcinogenic properties. Investigations into the issue of environmental pollution with polycyclic aromatic hydrocarbons generated by motor vehicle traffic were carried out in connection with the work being done at PIMOT on systems to reduce dust emission from motor vehicle braking systems. The investigations included determination of PAH contents of the dust emitted from vehicle braking systems as well as the PAH concentrations in the indoor air in a room with the stand for testing dust emissions from braking systems and in the duct to carry away gases from that room. Moreover, the PAH contents of soil were measured in the context of location of the soil sampling points in relation to traffic routes. The PAH contents were measured in Warsaw and in Zabrze. The investigation results confirmed that PAHs considered as being most harmful to the human health due to their carcinogenic properties were actually present in the dusts emitted from braking systems. The PAH contents of soil were found to be very sensitive to the location of the soil sampling points in relation to traffic routes and this is a confirmation of the thesis that motor traffic is an important source of environmental pollution with polycyclic aromatic hydrocarbons.

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań zagrożenia wielopierścieniowymi węglowodorami pierścieniowymi z pyłów z samochodowych układów hamulcowych. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) stanowią grupę związków, będących poważnym zagrożeniem dla zdrowia ludzi, głównie z powodu swych właściwości kancerogennych. W związku z pracami prowadzonymi w Przemysłowym Instytucie Motoryzacji nad urządzeniami do zmniejszania emisji cząstek stałych z samochodowych układów hamulcowych przeprowadzono badania dotyczące motoryzacyjnych zanieczyszczeń środowiska wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi. Badano zawartość WWA w pyłach pochodzących z układów hamulcowych oraz stężenie WWA w powietrzu w pomieszczeniu ze stanowiskiem do badań par trybologicznych układów hamulcowych, a także w kanale odprowadzającym gazy z tego pomieszczenia. Badano również zawartość WWA w glebie w różnych miejscach ze względu na usytuowanie w stosunku do tras komunikacyjnych. Badania zawartości WWA wykonywano w Warszawie i Zabrzu. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że pyły hamulcowe zawierają WWA z grupy związków najbardziej szkodliwych ze względu na właściwości kancerogenne. Stwierdzono znaczną wrażliwość zawartości WWA w glebie na położenie względem tras komunikacyjnych, co potwierdza fakt, że motoryzacja jest znaczącym źródłem zanieczyszczenia środowiska wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi.

6

Wykorzystanie odpadów hutniczych w Republice Czeskiej i Polsce

Pustejovska P., Kardas E., Jursova S., Ingaldi M., Brozova S., Konstanciak A.

Hutnik, Wiadomości Hutnicze

|

2014

|

Vol. 81, nr 3

172--175

PL

Zgodnie obowiązującymi przepisami funkcjonującymi zarówno w Polsce, jak i w Republice Czeskiej stosuje się politykę wykorzystania surowców wtórnych do odzysku energii z odpadów. W związku z tym zmieniło się podejście do źródła surowców wtórnych: powinny stopniowo zastępować podstawowe surowce, tam gdzie jest to technicznie możliwe i ekonomicznie uzasadnione, co może przyczynić się do redukcji materiału i energochłonności produkcji. W artykule przedstawiono wstępne badania redukowalności zbrykietowanych materiałów odpadowych w Laboratorium Centrum ENET Vysokiej Školy Banskiej –TUO w Ostrawie, Republika Czeska.

EN

According to the regulations in force, functioning both in Poland and in the Czech Republic a policy of using recycled materials to energy recovery from waste is applied. Therefore, the approach to the secondary raw materials sources was changed: they should gradually replace the primary raw material, where it is technically possible and economically justified, what may contribute to the reduction of material and production energy consumption. In the article a preliminary test of reducibility of the briquetted waste materials conducted in the laboratory of the Centrum ENET VŠB – Technical University in Ostrava, Czech Republic is presented.

7

Zastosowanie roztworów KOH do ługowania szlamów i pyłów stalowniczych

Gargul K., Palimąka P., Boryczko B.

Hutnik, Wiadomości Hutnicze

|

2013

|

Vol. 80, nr 11

735--738

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań ługowania szlamów i pyłów stalowniczych o niskiej zawartości cynku. Czynnikiem ługującym był roztwór KOH, próby przeprowadzono dla różnych wariantów zmiennych parametrów (czas, temperatura, stężenie KOH, stosunek faza ciekła/faza stała). Przeprowadzone badania wskazują na możliwość obniżenia zawartości Zn w ługowanym materiale do poziomu około 1% i zastosowania go jako komponentu wsadu do produkcji żelaza i stali. Elektroliza roztworu po ługowaniu prowadzi do odzysku cynku i regeneracji roztworu ługującego.

EN

This paper presents the results of leaching steelmaking sludge and dust with a low zinc content. Leachant was KOH solution, tests were performed for various combinations of variables (time, temperature, KOH concentration, the ratio of the liquid phase/solid phase). Research has indicated the possibility of reducing the content of Zn in leaching material to approximately 1% and use it as a feed component for the production of iron and steel. Electrolysis of the leach solution leads to zinc recovery and regeneration of the leaching solution.

8

Badania zagrożenia środowiska cząstkami stałymi podczas eksploatacji pojazdów samochodowych

Chłopek Z.

Eksploatacja i Niezawodność

|

2012

|

Vol. 14, No. 2

160-170

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań imisji frakcji pyłów PM10, PM2.5 i PM1. Do modelowania imisji frakcji cząstek stałych PM2.5 i PM1 wykorzystano wyniki badań empirycznych, przeprowadzonych na stacjach nadzorowania jakości powietrza w aglomeracji czeskiego miasta Brna. Wyniki modelowania imisji frakcji cząstek stałych PM2.5 i PM1 nie umożliwiły sformułowania jednoznacznych wniosków, co dowodzi konieczności statystycznego potraktowania badanego problemu. Stwierdzono jednak istotną zależność modeli imisji frakcji cząstek stałych od źródeł emisji pyłów i warunków ich rozprzestrzenia.

EN

The study presents results of tests on emissions of fractions of PM10, PM2.5 and PM1 dusts. For modeling of emissions of fractions of PM2.5 and PM1 particles, results of empirical tests were used as carried out in air quality supervision stations located in the agglomeration of the city of Brno. The results of modeling of emissions of fractions of PM2.5 and PM1 particles did not make it possible to make unequivocal conclusions, which proves that the discussed problem has to be treated statistically. However, a significant relation between models of emissions of fractions of particulate matter and sources of emissions of dusts and conditions for distribution of the same were observed.

9

Preventive measures reducing the risk arising from dust in mining workplaces

Bielowicz B., Niewiadomski R., Nowak-Senderowska D.

AGH Journal of Mining and Geoengineering

|

2012

|

Vol. 36, no. 3

57-64

EN

This paper estimates the dust hazard at the selected job positions in KWK "Jas-Mos" coal mine. The highest dustiness (total dust) has been observed at the position of shearer operator, while the lowest dustiness refers to conveyor belt employees. Occupational risk assessment at the selected positions localized in the area of the wall 25 W-3 seam 505/2 has shown high risk resulting from the harmful effects of dust on human health, while the risk level at the walls 24 W-3 seam 505/2 and 2 Z1Z2 seam 510/2 has been defined as medium and high. Preventive measures, aimed to reduce risk, have been specified and implemented for all tested job positions. After applying designated prevention measures and re-assessment of risk for all job positions, the risk level has been reduced to the desired size. Miner's pneumoconiosis prevention used in KWK "Jas-Mos" mine is included in "Institutional programme for prevention of pneumoconiosis in KWK "Jas-Mos" miners", which mainly involves the modernization of machinery, reduction of dust directly in the place of its generation and unlimited access to personal protective equipment for all miners.

PL

W artykule poddano analizie rozmiar zagrożenia pyłowego na wybranych stanowiskach pracy w KWK "Jas-Mos" Najwyższe zapylenie jednostkowe pyłem całkowitym zaobserwowane zostało na stanowisku "górnika kombajnisty", natomiast najmniejsze odnotowano na stanowisku pracownika "obsługi przenośnika taśmowego". W wyniku przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego podaną metodyką na stanowiskach zlokalizowanych w rejonie ściany 25 W-3 pokł. 505/2 stwierdzono duże ryzyko związane ze szkodliwym działaniem pyłu na organizm ludzki, natomiast w badanych ścianach 24 W-3 pokł. 505/2 i 2 Z1Z2 pokł. 510/2 poziom ryzyka określono jako średni i duży. Dla badanych stanowisk określono i wdrożono profilaktykę mającą na celu obniżenie poziomu ryzyka. Po zastosowaniu wyznaczonej profilaktyki i ponownej ocenie ryzyka na wszystkich stanowiskach stwierdzono obniżenie poziomu ryzyka do pożądanej wielkości. Stosowana w kopalni profilaktyka pylicy płuc górników została zawarta w "Zakładowym Programie Profilaktyki Pylicy Płuc Pracowników KWK "Jas-Mos", która zakłada w głównej mierze modernizację parku maszynowego, redukcję zapylenia bezpośrednio w miejscu jego powstawania oraz nieograniczony dostęp pracowników do środków ochrony indywidualnej.

10

An enclosed dust removal system with ducting

Xie J., Xue S., Chen W. M., Zhou G.

AGH Journal of Mining and Geoengineering

|

2012

|

Vol. 36, no. 3

423-433

EN

A numerical modeling study is undertaken to understand gas-solid particle flows at the face of a mechanically developing roadway of an underground coal mine which employs a force-exhaust auxiliary ventilation system and uses mist spray for dust suppression. The FLUENT, a commercial computational fluid dynamics (CFD) package is used with Semi Implicit Method for Pressure Linked Equations (SIMPLE) algorithm for simulation. The results of the modeling show that dust control should focus on the middle area of the face. Based on the results, an enclosed dust removal system with ducting was developed. The system was successfully trialed at an underground coal mine with a satisfactory result.

PL

Aby uzyskać przebieg przepływu cząstek gazu na przodku mechanicznie kształtowanego chodnika przewozowego w kopalni podziemnej wykorzystującej system wentylacji kombinowanej i system natrysku rozpylającego do tłumienia pylenia przeprowadzono badania z wykorzystaniem modeli numerycznych. Dla celów symulacji użyto pakietu FLUENT - ogólnodostępnego systemu pomiaru dynamiki płynów w połączeniu z algorytmem SIMPLE. Wyniki modelu pokazują, że odpylanie winno koncentrować się na środkowej powierzchni przodka. Na podstawie uzyskanych wyników opracowano zamknięty system odpylania z kanalizacją. System przetestowano w kopalni z zadowalającym efektem.

11

Zanieczyszczenie pyłowe powietrza w uzdrowiskach sudeckich w latach 1990-2005

Wójcik J.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2011

|

Vol. 45, nr 3

114-124

PL

W artykule przedstawiono zróżnicowanie i tendencje zmian w zanieczyszczeniu pyłowym powietrza w uzdrowiskach sudeckich w latach 1990-2005. Biorąc pod uwagę średnie roczne wielkości opadu pyłu ustalono, że zanieczyszczenie to przekraczało normę dopuszczalną przez cały czas w czterech uzdrowiskach: Kudowie- Zdroju, Długopolu- Zdroju, Lądku- Zdroju i Cieplicach Śląskich- Zdroju. W latach 1990-2005 jedynie w Długopolu- Zdroju i Cieplicach Śląskich- Zdroju zauważono spadkową tendencję zmian tego zanieczyszczenia. W Kudowie- Zdroju notowano niewielkie wahania opadu pyłu, natomiast w Lądku- Zdroju zmiany w wielkości analizowanego zanieczyszczenia miały nieregularny - inny, niż w pozostałych uzdrowiskach - przebieg. W ostatniej dekadzie XX wieku norma dopuszczalna opadu pyłu była przekroczona także w Polanicy- Zdroju, Szczawnie- Zdroju, Dusznikach- Zdroju, Jedlinie- Zdroju i Świeradowie- Zdroju. Zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym w uzdrowiskach sudeckich, w latach 1990-2005, na tle normy dopuszczalnej, nie było tak duże, jak opadu pyłu. Przekroczenia średniej rocznej imisji pyłu zawieszonego zanotowano w czterech uzdrowiskach: Lądku- Zdroju, Szczawnie- Zdroju, Jedlinie- Zdroju oraz Cieplicach Śląskich- Zdrój i tylko na początku badanego okresu (do 1994 r.). W pozostałych miejscowościach brak przekroczeń średnich rocznych imisji pyłu zawieszonego. Szczególnie dynamiczny trend spadkowy zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym wystąpił w Szczawnie- Zdroju i Cieplicach Śląskich- Zdrój, a więc w uzdrowiskach leżących blisko Wałbrzycha i Jeleniej Góry, gdzie zlikwidowano część uciążliwych dla środowiska zakładów przemysłowych. Okres transformacji gospodarczej miał korzystny wpływ na stan higieniczny powietrza w uzdrowiskach sudeckich, czego dowodem jest utrzymujące się tam, już od wielu lat, normatywne zapylenie powietrza.

EN

Particulate air pollution in Sudeten health resorts in 1990-2005 The paper presents the diversity and trends in particulate air pollution in Sudeten health resorts in 1990-2005. Taking into account the average annual dust fall, it was found that this type of pollution exceeded at all times the acceptable standard in four health resorts: Kudowa- Zdrój, Długopole- Zdrój, Lądek- Zdrój and Cieplice- Śląskie Zdrój. In the years 1990-2005, a downward trend in changes of this pollution was observed only in Długopole- Zdrój and Cieplice Śląskie- Zdrój. Slight variations in dust fall were recorded in Kudowa- Zdrój, while in Lądek- Zdrój changes in the volume of the analysed pollution had irregular course, other than that in the other health resorts. In the last decade of the twentieth century the acceptable standard for dust fall was also exceeded in Polanica- Zdrój, Szczawno- Zdrój, Duszniki- Zdrój, Jedlina- Zdrój and Świeradów- Zdrój. The level of suspended particulate pollution in Sudeten health resorts in 1990-2005 against the background of acceptable standards was not as high as the dust fall. The average annual immission of suspended particulates was exceeded in four health resorts: Lądek- Zdrój, Szczawno- Zdrój, Jedlina- Zdrój and Cieplice Śląskie- Zdrój and only at the beginning of the investigated period (up to 1994). In other resorts average annual immission of suspended particulates was not exceeded. Especially dynamic downward trend in particulate air pollution occurred in Szczawno-Zdrój and Cieplice Śląskie- Zdrój, that is the resorts situated near Wałbrzych and Jelenia Góra, where many environmentally harmful industrial plants were liquidated. The period of economic transition had a positive effect on the hygienic condition of air in Sudeten health resorts, as evidenced by the particulate air pollution level that for many years has continued to be within the acceptable standards.

12

Properties of Soils Surrounded Trzuskawica Lime Plant Industry S.A., Department of Kujawy

Malczyk P., Rydlewska M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 9-10

1287-1292

EN

Effect of pollutants emitted by plants Trzuskawica Lime Industry S.A., Department of Kujawy and Lafarge “Cement” on the physicochemical properties of soils in this region, mainly pH and the state of exchangeable complex was studied. Soil samples were collected in late August and September 2007, during post-harvest. There were 16 soil samples selected from arable-humus horizon, from the area of about 4000 m2. In the samples taken for analysis active and exchangeable acidity, hydrolytic acidity, calcium carbonate, total exchangeable cations, and organic C content were determined. Statistical analysis was performed using STATISTICA 8.0 PL programme. As a result of the studies there were found a high degree of soils alkalization, due to high accumulation of lime pollutants emitted in the past, and high natural content of calcium carbonate in soils in the vincinity of plants. The highest share of Ca2+ ions in the cation exchangeable capacity of soil complex there was found. The degree of cation saturation of analyzed soils and their cation exchange capacity was significantly related to the content of alkaline cations. Comparison of results from the years 1992–2007 indicates a continuing high pH values and the nature of saturation of soil exchangeable complex due to the presence of exchangeable calcium in the soils surrounding Trzuskawica Lime Plant Industry S.A., Department of Kujawy and Lafarge “Cement”. Based on the studies can not be determine the impact of each individual, the two largest plants, emitting limestone pollutants, on the environment in their surroundings.

PL

Przedmiotem badań był wpływ zanieczyszczeń emitowanych przez Zakłady Przemysłu Wapienniczego Trzuskawica S.A., Zakład Kujawy i Lafarge "Cement", na fizykochemiczne właściwości gleb uprawnych w tym rejonie, przede wszystkim odczyn i stan kompleksu sorpcyjnego. Próbki gleb do badań zostały pobrane na przełomie sierpnia i września 2007 r., w okresie pożniwnym. Do badań wytypowano 16 próbek glebowych z poziomu ornopróchnicznego, z obszaru o powierzchni około 4000 m2. W pobranych do analizy próbkach oznaczono kwasowość czynną i wymienną, kwasowość hydrolityczną oraz zawartość węglanu wapnia, zasadowych kationów wymiennych i C-organicznego. Obliczenia statystyczne wykonano z wykorzystaniem programu komputerowego STATISTICA 8.0 PL. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono wysoki stopień alkalizacji gleb, wynikający z dużej akumulacji zanieczyszczeń wapiennych emitowanych w przeszłości oraz dużej naturalnej zawartości węglanu wapnia w glebach w otoczeniu zakładów. Największy udział w kationowej pojemności wymiennej kompleksu sorpcyjnego miały jony Ca2+. Stopień wysycenia analizowanych gleb zasadami oraz ich pojemność sorpcyjna były istotnie związane z zawartością kationów o charakterze zasadowym. Porównanie wyników badań z lat 1992-2007 wskazuje na utrzymujące się duże wartości pH i stopnia wysycenia zasadami glebowego kompleksu sorpcyjnego, spowodowany obecnością wymiennych form wapnia w glebach w otoczeniu Zakładów Przemysłu Wapienniczego Trzuskawica S.A., Zakład Kujawy i Lafarge "Cement". Na podstawie przeprowadzonych badań nie można określić wpływu każdego z osobna, dwóch największych zakładów, emitujących zanieczyszczenia wapienne, na stan gleby w ich otoczeniu.

13

Przeciwdziałanie skutkom zapylenia obiektów przemysłowych w sektorze energetycznym

Krzykowski R., Trenczek S., Krzykowski M.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2010

|

nr 78

87-97

PL

Wiele procesów produkcyjnych powoduje powstawanie pyłów, które mogą wykazywać różne oddziaływanie na środowisko, w tym niebezpieczne. Może to być oddziaływanie na organizm ludzki - im bliżej źródła zapylenia tym większy, a może to też być zagrożenie wybuchem. W artykule wskazano akty prawne dotyczące przedmiotowej problematyki oraz dyrektywy unijne w tym zakresie. Wskazano rodzaje szkodliwego i niebezpiecznego oddziaływania pyłów na organizm ludzki i bezpieczeństwo załogi oraz zakładu pracy. Scharakteryzowano czynniki wpływające na szkodliwe działanie pyłów na organizm oraz przytoczono przykłady najwyższych dopuszczalnych stężeń pyłów. Przedstawiono czynniki i ogólny mechanizm powstania wybuchu pyłu, sposoby odpylania miejsc powstawania mieszanin powietrzno-pyłowych, z podziałem na metody suche i mokre. Omówiono sposoby niedopuszczania do rozprzestrzeniania się pyłu w budynkach przemysłowych poprzez wykorzystanie urządzeń odpylających, ze wskazaniem, jako skuteczniejszej i bardziej bezpiecznej metody mokrej. Podano sposób pomiaru zapylenia oraz systemowego monitorowania wielkości zapylenia.

EN

Many technological processes causing dust, which may have different effects on the environment, including hazardous. It could be the impact on the human organism - the closer the dust source the larger impact, and it may also be an explosion hazard. Legal acts which relative the issue in question and European Union directives in this area have been quoted in the article. Types of harmful and dangerous effects of dust on the human organism and the safety of employees and the workplace have been identified. The factors affecting on the harmful effects of dust on the organism have been characterized and examples of the maximum permissible concentration of dust have also been quoted. The factors and general mechanism of formation the dust explosion, the ways of dedusting place the formation of mixture of air and dust and distinction between wet and dry methods have been shown in the article. Ways to keep the spread of dust in the industrial buildings using dedusters have been discussed, indicating a more efficient and secure wet method. The method of measurement designed for determination of the air dustiness level and the system to monitoring dustiness in the air have been presented.

14

Możliwości recyklingu pyłów odpadowych powstających w procesie produkcji szkieł

Pichniarczyk P., Zawiła J.

Szkło i Ceramika

|

2010

|

R. 61, nr 3

2-7

PL

W artykule omówiono zagadnienia związane z emisją zanieczyszczeń do atmosfery powstających w procesie topienia szkieł komercyjnych. Omówiono rodzaje emitowanych do atmosfery zanieczyszczeń i mechanizmy ulatniania się i tworzenia cząstek pyłów. Przedstawiono też uwarunkowania związane z recyklingiem powstających pyłów kominowych w odniesieniu do najbardziej popularnych szkieł komercyjnych, ich specyfiki i szczególnych wymagań co do jakości i właściwości topionej masy szklanej.

EN

In the paper, there have been described problems connected with atmospheric emission of pollutions from commercial glass melting process. Have been described various types of atmospheric pollutions and mechanisms volatility and form particles of dusts. Also, have been presented restrictions associated with recycling of dusts generated in melting of most popular glasses, specific of dusts and detail requirements for properties and quality of glass melt.

15

Zagrożenia chemiczne i pyłowe

Pośniak M.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2010

|

nr 5

18-25

PL

Substancje chemiczne i pyły to szkodliwe czynniki środowiska pracy występujące w zasadzie we wszystkich branżach krajowej gospodarki. Mogą one stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia pracowników, a także dla środowiska naturalnego. Badania dotyczące tych zagrożeń w środowisku pracy są prowadzone przez Zakład Zagrożeń Chemicznych i Pyłowych CIOP-PIB. Prowadzone są prace nad oceną łącznego działania toksycznego w warunkach in vitro substancji chemicznych i pyłów, w tym również pyłów o wymiarach nanometrycznych, pomiarem i oceną narażenia zawodowego na nanomateriały oraz nanocząstki emitowane w procesach technologicznych, oceną narażenia na czynniki mikrobiologiczne, analizą toksycznych ksenobiotyków (dioksyn, furanów, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych), nowymi tworzywami sztucznymi o zmniejszonej palności oraz środkami ochrony skóry. Wynikiem działalności naukowo-badawczej Zakładu w ostatnim dziesięcioleciu było m.in. opracowanie ponad 100 polskich norm z zakresu ochrony czystości powietrza dotyczących metod oznaczania substancji chemicznych i pyłów w środowisku pracy. Wykonywanie ekspertyz w zakresie oceny narażenia na szkodliwe czynniki chemiczne, biologiczne i pyły w środowisku pracy oraz w środowisku pozazawodowym, a także oceny stanu instalacji klimatyzacyjnych i wentylacyjnych są również istotnymi kierunkami działań Zakładu.

16

Wybrane właściwości fizykochemiczne pyłów powstających w procesie technologicznym Huty Cynku MIASTECZKO ŚLĄSKIE S.A.

Melaniuk-Wolny E., Nowińska K.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2009

|

R. 54, nr 1

3-9

PL

Zanieczyszczenia pyłowe hutnictwa cynkowego ze względu na znaczne zawartości w nich metali ciężkich, mogą w zasadniczy sposób negatywnie oddziaływać na poszczególne komponenty środowiska. Dlatego istotne jest poznanie ich właściwości fizykochemicznych. W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące składu ziarnowego, morfologii ziaren pyłów pochodzących z procesu technologicznego Huty Cynku MIASTECZKO ŚLĄSKIE S.A. w powiązaniu z ich składem fazowym. Stwierdzono, że analizowane pyły charakteryzują się dużą różnorodnością właściwości fizykochemicznych, uwarunkowaną źródłem ich powstawania.

EN

Environmental nuisance of Zinc and Lead metallurgy presently results mainly from formation of large ammount of rich in heavy metals fine grained dusts in zinc plants. Emission of these dusts may impact on particular environment components and cause serious health effects, therefore the knowledge of fraction, chemical and mineral constitution is very important. The paper presents research findings of fraction, chemical and mineral constitution analysis of dusts stopped in cloth filters of main technological Zinc Plant MIASTECZKO ŚLĄSKIE S.A. departments. The following dusts were analyzed: dust No. 1 (cloth filter type FT 12R), dust No. 2 (cloth filter type FT 12), dust No. 3 (cloth filter type FT 24)- from Sintering Department; dust No. 4 (cloth filter type FT 21) - from Furnace Shaft Department, dust No. 5 (cloth filter type FT 10)- from Lead Refining Department. Fraction constitution researches were made on the basis of numerical fraction constitution analysis by the use of Fraction Constitution Laser Analyser type Analysette 22 produced by Fritsch. Principle of operation of his analyser is based on Fraunhofer diffraction effect He-Ne laser-beam. Identification of dusts phase constitution and dusts grains morphology were made by the X-ray microanalysis method using X-ray microanalyser JCXA 733 produced by Joe, equipped with IBIS 30 energy-dispersion spectrometer produced by Oxford Instruments. This measurement allowed getting information about qualitative and quantitative elemental constitution in separate micro-area. On the basis of the studies it was shown that analyzed dusts are characterized by high variety of fraction, chemical and mineral constitution. This high variety depends on the mechanism of dust release i.e. on the conditions in which the technological process was carried out and composition of the raw materials processed. Dusts No. 1, 2, 3 stopped in cloth filters of Sintering Department, fordem during mechanical process of sinter crushing, consist mainly of 20-60 micro/m diameters grains, which are chemical homogeneus: ZnO, PbSO4 (dusts 1, 2) and ZnS, PbS (dust 3). The dust No. 3 contains also grains, consisted of conglomerates formed during thermal alterations, as well as small, below 2.5 micro/m diameters, spherical particles, consisted mainly of PbSO4 and PbS. Numerous small condense grains were identified in dusts 4 and 5, formed during evaporation and condensation of metal vapours and their coumponds (oxides and sulfides). This grains are mainly consist of: ZnO, PbO x SiO2, PbSO4 (dust 4) oraz ZnO, sulfides of Pb and Zn, As2O3 (dust 5). Results of investigations, complemented by chosen heavy metals bio-accessibility, may be useful in determination of their mobility in environment, and be the basis of making an assessment of noxiousness of dusts emitted from Zinc Plant MIASTECZKO ŚLĄSKIE S.A.

17

Total Content of Mercury in Arable Soils in the Vicinity of Lafarge-Cement Poland SA Plant ("Kujawy" Bielawy)

Jaworska H., Dąbkowska-Naskręt H., Różański S.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2009

|

Vol. 16, nr 10

1299-1304

EN

In the area of Kujawy-Pomerania province in Bielawy town the limestone is exploited which is the main resource in the production process carried out by Lafarge-Cement Plant. The alkaline reaction of emitted dusts caused excessive alkalisation of the surrounding soils which are also simultaneously contaminated by trace metals (including mercury). The aim of the study was to assess the impact of Lafarge-Cement Poland SA Plant ("Kujawy" Bielawy) activity on total content of mercury in arable soils in the vicinity of the plant. As a research material served arable soil gathered at various distances from the plant. Samples were collected from surface (0-20 cm) and subsurface (20-40 cm) horizons. Moreover samples were also collected from two soil profiles classified as Haplic Luyisol (Piechcin) and Haplic Podzol (Krotoszyn). The total content of mercury was determined in solid samples by atomic spectrometry method using AMA 254 mercury analyser. The results were as follows: in the 0-20 cm horizons within the range of 11.20-27.09 (4g o kg-1 and in 20-40 cm horizons - from 11.53 to 26.48 ug o kg-1. In profile samples, the total mercury content was within the range of 3.89-27.15 ug o kg-1. In the Haplic Luvisol the highest total content of Hg was detected at the C horizon, the lowest however at Eet horizon. In the case of the Haplic Podzol, the highest concentration of Hg was found in surface and subsurface horizons. The assessment of the total mercury content in soils surrounding Lafarge-Cement Poland SA Plant, did not confirm the influence of cement dusts on mercury contamination.

PL

Celem podjętych badań była ocena wpływu Zakładów Cementowo-Wapienniczych "Lafarge" Zakład w Bielawach na całkowitą zawartość rtęci w glebach uprawnych w okolicy Zakładów. Materiał badawczy stanowiły próbki gleb uprawnych, zlokalizowane w różnej odległości od Zakładów, które pobrano z dwóch głębokości oraz próbki pochodzące z dwóch profili glebowych, które zaklasyfikowano (wg PTG) jako: glebę płową typową (Piechcin) i bielicową właściwą (Krotoszyn). Całkowitą zawartość rtęci oznaczono metodą spektrometrii atomowej z wykorzystaniem analizatora AMA-254. Badane gleby zaliczono do piasków gliniastych (PN-R-04033). Odczyn gleb był zróżnicowany w zależności od lokalizacji punktu badawczego - pHKcl wahało się od 5,21 do 7,68. Zawartość C-organicznego mieściła się w zakresie 4,1-16,0 g o kg-1. W większości badanych próbek nie stwierdzono obecności CaCO3 z wyjątkiem dwóch punktów badawczych, w których CaCO3 występował w poziomach wierzchnich, odpowiednio 10,2 % i 5,1 % oraz 9,3 % i 1,6 %. Natomiast jedynie w próbkach profilowych z Krotoszyna stwierdzono obecność CaCO3 w wierzchnich poziomach: 5,9 i 5,0 %. Całkowita zawartość Hg w glebach kształtowała się następująco: w poziomach 0-20 cm mieściła się w zakresie 11,20-27,09 ug o kg-1, a w poziomach 20-40 cm - 11,53-26,48 ug o kg-1. W próbkach profilowych, zawartości te wahały się w zakresie 3,89-271,50 ug o kg-1. W większości badanych próbek większe całkowite zawartości Hg występowały w poziomach powierzchniowych, co może wynikać z zaabsorbowania tego metalu przez substancję organiczną i minerały ilaste. Średnia zawartość Hg w badanych glebach mieściła się poniżej zawartości naturalnej tego pierwiastka w glebach Polski, która wynosi 0,05-0,30 mg o kg-1. Ocena całkowitej zawartości Hg w glebach z okolicy Zakładów w Bielawach nie wykazała wpływu pyłów cementowych na zanieczyszczenie rtęcią okolicznych gleb.

18

Recykling pyłów w odlewni żeliwa średniej wielkości

Zych J., Smyksy K., Postuła J., Rudziński R.

Przegląd Odlewnictwa

|

2008

|

Vol. 58, nr 12

626-634

PL

W artykule przedstawiono pokrótce zagadnienia, związane z procesem brykietowania oraz jego mechanizacją. Przeanalizowano zakres podstawowych parametrów aktualnie oferowanych pras stemplowych i walcowych. Przedstawiono technologię zawracania pyłów i wiórów technologicznych w odlewni żeliwa wyposażonej w żeliwiak (tylko jeden CP ?)z dmuchem wzbogacanym w tlen. Opracowano stosunkowo prostą metodę brykietowania pyłów i wiórów i wprowadzania brykietów do żeliwiaka wraz z nabojem koksu. Brykietowano pyły: żeliwiakowe z iskrownika, z instalacji odpylania w systemie przerobu masy, oczyszczalni i wykańczalni oraz wióry z obróbki mechanicznej. W oparciu o badania procesu utwardzania techniką ultradźwiękową opracowano optymalny skład brykietów wiązanych szkłem wodnym. Brykiety wykonywano na formierce FKT przy zastosowaniu płyty prasującej o specjalnej konstrukcji. Prasowanie połączone było z przedmuchiwaniem CO2, co umożliwiało szybkie brykietowanie kolejnych porcji przygotowanej mieszanki. Żeliwiak z dmuchem wzbogaconym w tlen umożliwia sterowanie jego parametrami cieplnymi tak, aby wprowadzane brykiety nie powodowały zakłóceń w procesie wytopu. Próby technologiczne potwierdziły prawidłowość przyjętych założeń opracowanej technologii zawracania pyłów. Może być ona oferowana innym odlewniom żeliwa o podobnym wyposażeniu technicznym.

EN

In the article main problems connected to the briquetting processes and their mechanization have been discussed. The scope of the basic parameter of the offered roll and stamp presses was analysed. The technology of turning back the dusts and turnings in an iron foundry, equiped with the cupola, working with the blast enriched with oxygen was presented. A relatively simple method of briquetting dusts and turnings as well as the one of introducing the briquets into the cupola together with the coke was developed. Following materials have been determined for briquetting: dusts from the spark arrester of the cupola, dusts from the installation of the preparation the moulding sands as well as from cleaning and fettling shops; the turnings taken from the department of the mechanical treatment of castings were added to the mixtures. On the basis of the research of the hardening process by means of the ultrasound technique the optimal composition of the briquets bound with the water glass was developed. The briquets were carried out on the moulding machine FKT by utilization the pressing plate of special construction. The pressing was connected with the blowing the CO2 gas through the mixture; this enabled a rapid preparation of the next mixture portions. The possibility of regulation the oxygen content in the cupola blast enabled the control of the thermal processes going in the furnace so, that the introducing of the briquets did not cause any perturbation in the furnace run. The technological tests have confirmed the assumptions of the developed processes of recycling the foundry dusts using the cupola. This technology can be used in other iron foundries with similar equipment.

19

Systemy filtrowentylacyjne

Nieświec S.

Nowa Energia

|

2008

|

nr 2

102--103

PL

Działalność naszej firmy oraz oferta urządzeń pozwala nie tylko na zminimalizowanie szkodliwych dla zdrowia pracowników efektów stosowania w różnych czynnościach narzędzi, lecz również zabezpieczenie układów elektrycznych, elektronicznych przed działaniem pyłów czy (szczególnie w elektrowniach) redukcja zagrożenia wybuchu pyłów zalegających posadzki i elementy konstrukcji kotłów.

20

Technologiczne aspekty projektowania i budowy pieców szklarskich.

Bulga Z., Mączek R., Bulga Ł.

Szkło i Ceramika

|

2007

|

R. 58, nr 6

14-19

PL

Do wielu procesów technologicznych zachodzących w wysokich temperaturach należy zaliczyć również topienie szkła. Wymaga ono względnie dużego zapotrzebowania ciepła, a ponadto w dużym stopniu powoduje degradację środowiska naturalnego emisją tlenków azotu i pyłów pochodzących ze wsadu. Zasadniczym celem rozwoju konstrukcji topliwnych pieców szklarskich jest zapewnienie oszczędności i racjonalizacji zużycia paliw i energii. W polskiej praktyce przemysłowej piece służące do topienia szkła opalane są za pomocą gazu ziemnego wysokometanowego. Rzadko stosuje się ogrzewanie mieszane płomieniowe połączone z dogrzewem elektrodowym bądź całkowicie elektryczne. Szersze zastosowanie energii elektrycznej w polskim przemyśle szklarskim jest możliwe głównie w przypadkach, gdzie niezbędny jest wzrost wydobycia masy szklanej, a niemożliwe jest osiągnięcie tego poprzez intensyfikację produkcji w piecu całkowicie płomieniowym. Proces topienia szkła posiada wielkość graniczną, którą nazywamy teoretycznym zapotrzebowaniem ciepła. Dla szkła sodowo-wapniowego wynosi ona 2650 [kJ/kg]. Jest to ilość energii niezbędna do doprowadzenia zestawu szklarskiego do temperatury topienia i zapewniająca przebieg procesów tworzenia się szkła. Rzeczywiste wskaźniki zużycia ciepła osiągane w piecach szklarskich są wyższe niż 3800 [kJ/kg]. Zatem istnieją jeszcze rezerwy i możliwości obniżenia zużycia energii. Równocześnie jednak jesteśmy świadomi faktu, że niezależnie od wszelkich technicznych ulepszeń, istnieje nieprzekraczalna bariera energetyczna procesu topienia szkła. Coraz wyższe wymogi technologiczne stawiane piecom do produkcji opakowań szklanych oraz uwarunkowania ekonomiczne i ekologiczne ich funkcjonowania wytyczają tendencję w zakresie zmian konstrukcji wanien. Oto kilka zasadniczych postulatów: - Linie technologiczne należy projektować w taki sposób, aby zakładana wielkość produkcji ulegała jak najmniejszym zmianom. Stwarza to możliwość doboru optymalnego typu i wielkości pieca oraz zapewnia prowadzenie procesu technologicznego w strefie maksymalnych zdolności topienia, bez występowania zbędnych rezerw. Wprowadzenie możliwości zmian wielkości poboru masy szklanej powinno być uwarunkowane głównie zastosowaniem dogrzewu elektrodowego. - Konstrukcja pieca topliwnego winna gwarantować minimalizację nakładów energetycznych przy zapewnieniu prawidłowej jakości produkcji. Wiąże się to ze stosowaniem efektywnej izolacji termicznej obmurza, zapewnieniem optymalnego wykorzystania entalpii chemicznej paliwa oraz maksymalną utylizacją entalpii fizycznej spalin odlotowych. - Dobór nośników energii warunkujących przebieg procesu technologicznego topienia szkła powinien uwzględniać eksploatację wanny przy spełnieniu norm prawnych ochrony środowiska. - Funkcjonowanie pieca topliwnego winno być sterowane za pomocą systemu wykorzytującego techniki komputerowe oraz kojarzone z całościową gospodarką energetyczną huty w celu maksymalnego wykorzystania entalpii odpadowej powstającej w trakcie procesu technologicznego.