Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zmienność stężenia gazowych zanieczyszczeń powietrza na obszarze pozamiejskim Niziny Szczecińskiej w zależności od warunków meteorologicznych

Kalbarczyk R., Kalbarczyk E.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2007

|

Vol. 16, No. 2

73--85

EN

The aim of the studies was to determine relationships between the concentration of nitrogen dioxide and sulphur dioxide in the countryside area and the selected meteorological elements. In the studies the data concerning the immission of gas pollution and meteorological data were taken into account and they were gathered, respectively, at the station monitoring the air quality and the agrometeorological station of Agricultural University of Szczecin, situated in the middle part of Szczecin Lowland (in Lipnik, near Stargard Szczeciński) in 1998-2005. In the countryside area of Szczecin Lowland the time distribution of the NO2 and SO2 concentrations did not show a distinct seasonal structure. During the seasonal heating the amount of the SO2 immission was the same as during the summer. In 1998-2005 the improvement of the air quality in Szczecin Lowland resulted from a decreasing tendency of the SO2 concentration during all the months of the year and a decreasing tendency of the NO2 concentration in August and September. In the set of meteorological elements, the most strongly correlated with concentrations of the two gas pollution factors and of the strongest role were the average speed of wind, the atmospheric pressure and the maximum air temperature.

2

Ditlenek azotu. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

Starek A.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2005

|

Nr 3 (45)

49--64

PL

Ditlenek azotu (NO2) jest gazem, który dosyć często występuje w środowisku pracy i środowisku komunalnym. Związek ten powstaje podczas: spalania substancji organicznych zawierających azot, detonacji materiałów wybuchowych, obróbki elektrochemicznej metali oraz pracy silników dieslowskich. W 2001 r. w Polsce było 736 osób narażonych zawodowo na ditlenek azotu o stężeniu większym od obowiązującej wartości NDS. Zarówno u ludzi, jak i u zwierząt laboratoryjnych narządem krytycznym dla ditlenku azotu jest układ oddechowy. Ostre zatrucie tym związkiem manifestuje się obrzękiem płuc prowadzącym nawet do zejścia śmiertelnego; związek jest klasyfikowany jako substancja toksyczna. Ditlenek azotu może działać klastogennie (czynnik powodujący załamania chromosomów i ich następstwa w postaci pozyskania, utraty lub przemieszczenia części chromosomów) oraz może sprzyjać rozwojowi nowotworów. Związek ten może również negatywnie wpływać na ontogenetyczny rozwój organizmu. Podstawą wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) ditlenku azotu są wyniki dobrze udokumentowanych badań przeprowadzonych w przemyśle, których wyniki posłużyły do wykazania pneumotoksycznego działania związku. Wartość NDS ditlenku azotu obliczono na podstawie wartości LOAEL (2,95 mg/m3) i dwóch współczynników niepewności. Na podstawie wartości NDS obliczono również wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) ditlenku azotu. Po analizie wyliczeń zaproponowano przyjęcie wartości NDS ditlenku azotu wynoszącej 0,7 mg/m3 oraz wartości NDSCh wynoszącej 1,5 mg/m3.

EN

Nitrogen dioxide (NO2) is a gas commonly present in both occupational and general environments. It is a product of fired materials containing nitrogen. In 2001 in Poland 736 workers were exposed to NO2 at a level above the MAC value. Respiratory tract is a critical organ for toxic action of NO2 in both humans and animals. This chemical is a clastogen. In the industry pneumotoxic effects in workers exposed to NO2 at level of 0.8 – 5.1 mg/m3 were observed. The MAC (TWA) value of 0.7 mg/m3 was calculated on the basis of the LOAEL value (2.95 mg/m3) and relevant uncertainty factors. The MAC (STEL) value was established by calculation at level of 1.5 mg/m3.

3

Investigation of cations influence on rate of absorption with chemical reaction. 2. Absorption of NO2

Zawadzka A., Wielgosiński G.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2004

|

Vol. 11, nr 1

55--60

EN

The effect of various absorbents,i.e. aqueous solutions of sodium hydroxide, potassium hydroxide, ammonium hydroxide, lithium hydroxide, sodium bicarbonate, potassium bicarbonate, sodium hydrocarbonale and ammonium hydrocarbonate on the rate of absorption of NO2 was examined. Investigations were carried out in the same apparatus as described in [1]. The effect of solution concentration and impeller speed on the rate of absorption was examined and next, according to equations corresponding to the pseudo-first order reaction, the chemical reaction rate constants for each absorbent were deterrnined and finally the chemical reaclion rate constants obtained for each absorbent were compared.

PL

Badano wpływ rodzaju absorbentu na szybkość absorpcji z reakcją chemiczną ditlenku azotu w wodnych roztworach wodorotlenku sodowego, wodorotlenku potasowego, wodorotlenku amonowego, wodorotlenku litowego, węglanu sodowego, węglanu potasowego, wodorowęglanu sodowego i wodorowęglanu amonowego. Badania prowadzono w szklanym absorberze z płaską powierzchnią kontaktu stosowanym w poprzednich badaniach. Określono wpływ częstości obrotowej mieszadła i stężenia absorbenta w fazie ciekłej na szybkość absorpcji z reakcją chemiczną, a następnie korzystając z rozwiązań równań dyfuzji z reakcją chemiczną dla przypadku reakcji pseudopierwszego rzędu wyznaczono wartość stałej szybkości reakcji oraz jej zależność od temperatury. Na koniec porównano wartości stałej szybkości reakcji dla wszystkich badanych absorbentów.

4

Ditlenek azotu - metoda oznaczania

Matczak W.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2003

|

Nr 4 (38)

43--47

PL

Metodę stosuje się do oznaczania ditlenku azotu w powietrzu na stanowiskach pracy podczas przeprowadzania kontroli warunków sanitarnohigienicznych. Ditlenek azotu obecny w badanym powietrzu pochłania się w zasadowym roztworze arsenianu(III) sodu i kwasu sulfanilowego, w którym następuje ilościowa przemiana ditlenku azotu w azotan(III) sodu oraz reakcja diazowania kwasu sulfanilowego. Następnie przeprowadza się sprzęgnięcie powstałego związku diazowego z N-(1-naftylo)-etylenodiaminą w postaci chlorowodorku, w wyniku czego powstaje barwny związek diazowy. Intensywność zabarwienia, proporcjonalną do stężenia pochłoniętego ditlenku azotu, mierzy się spektrofotometrycznie przy długości fali 550 nm. Oznaczalność metody wynosi 0,2 mg/m³.

EN

The method is based on collection of nitrogen dioxide in alkaline solution of sodium arsenate (III) and sulfanila and determination by spectrophotometric analysis after coupling with N-l-naphtyl-ethylenediamine dihydrochloride. The determination limit of the method is 0.2 mg/m3.

5

Ditlenek azotu i ditlenek siarki : metoda oznaczania z zastosowaniem próbników pasywnych

Kalina A.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2000

|

Nr 3 (25)

65--71

PL

Ditlenek azotu jest czerwonobrunatnym gazem o charakterystycznym zapachu i masie cząsteczkowej 46,01. Podczas chłodzenia związku poniżej temperatury wrzenia (21,15°C) ciecz staje się coraz jaśniejsza, w końcu bezbarwna i krzepnie w temperaturze -9,3 °C na bezbarwne kryształy. Gęstość ditlenku azotu w temperaturze 20 °C (ciecz) wynosi 1,448 g/ml. Temperatura krytyczna 158,2 °C, ciśnienie krytyczne 10,13 MPa. Ditlenek azotu jest wykorzystywany do produkcji kwasu azotowego i siarkowego, w procesie nitrowania związków organicznych, produkcji materiałów wybuchowych oraz w przemyśle celulozowym. Ditlenek azotu występuje w powietrzu na stanowisku pracy w postaci par i działa drażniąco głównie na płuca, powodując ich obrzęk. W słabszym stopniu oddziałuje na oczy i górne drogi oddechowe, wpływa na obniżenie ciśnienie krwi, powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych i zwyrodnienie mięśnia sercowego, a także wywiera działanie narkotyczne na układ nerwowy. Objawy towarzyszące zatruciu ostremu to: kaszel, podrażnienie błon śluzowych jamy ustnej, nosa, oczu, a w następnym etapie duszności i bóle mięśni w czasie oddychania, sinica, ostry obrzęk płuc i zgon. Pierwszymi objawami w przypadku zatruć przewlekłych są: długotrwały, lekki kaszel, zapalenie spojówek, białe naloty na dziąsłach i w gardle, później poczucie lęku i osłabienie, podwyższona temperatura, zaburzenia przemiany materii, osłabienie mięśnia sercowego oraz zaburzenia układu nerwowego. Wyczuwalne powonieniem człowieka stężenie NC>2 wynosi 0,23 mg/m3. W rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 17 czerwca 1998 r. (Dz. U. nr 79, póz. 513) określono wartości dopuszczalnych stężeń dla tlenków azotów: NDS na poziomie 5 mg/m3, a NDSCh - 10 mg/m3.

EN

The method combines passive sampling and ion chromatography for the determination of nitrogen dioxide and sulphur dioxide in workplace air. The products of absorption are nitrites and sulphates. Both 8-hour and 30-minute exposure periods are possible. The lower determination levels for 8-hour and 30-minule exposure periods for nitrogen dioxide are respectively.

6

Kompleksy beta-diketonianowe metali w porostach i ich reakcja z ditlenkiem azotu. Badania powstających rodników iminoksylowych metodą EPR.

Jezierski A., Bylińska E., Czechowski F., Jerzykiewicz M.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

1999

|

Vol. 6, nr 5-6

445-452

PL

Badano oddziaływanie [wzór] z plechami porostów. Metodą elektronowego rezonansu paramagnetycznego (EPR) stwierdzono powstanie rodników iminoksylowych o wzorze [wzór]; warunkiem powstania rodników tego typu jest obecność beta-diketonów lub innych związków z aktywną grupą metylenową, i/albo beta-diketonianowych kompleksów metali d-elektronowych. Reakcji tej sprzyjają ogólne zniszczenia wolnorodnikowe materiału. Jeśli wyrazem owych zniszczeń w plechach porostów jest, jak udowodniono uprzednio, istnienie dużych stężeń rodników typu semichinonowego, to również wydajność tworzenia się rodników iminoksylowych może być miarą ogólnego stanu środowiska, stwierdza się bowiem liniową korelację między stężeniem rodników semichininowych a wydajnością tworzenia rodników iminoksylowych pod wpływem reakcji z [wzór]. Stężenia rodników iminoksylowych generowanych w materiale pochodzenia roślinnego nie przekraczają milionowych części mola; spektroskopia EPR okazuje sie zatem bardzo czułą , aczkolwiek pośrednią metodą wykrywania związków beta-diketonowych w materiałach naturalnych.

EN

Interaction of [formula] with lichen thalli was investigated. On the basis of electron paramagnetic resonance spectroscopy (EPR) the formed iminoxy radicals of formula [formula] were detected and characterised. These radicals are synthetised when beta-diketones (or similar compounds with active methylene group) and/or metal diketonate complexes are present in the investigated materials. The reaction seems to be effective in the case of the high radical destruction of the material. On the basis of previous investigations the concentration of the semiquinone radicals in lichen thalli may be used as a measure of the environmental damage factors. The linear dependance between the concentration of the semiquinone radicals and concentrations of formed iminoxyls is observed; thus, the concentration of the iminoxyls may be used as a measure of the destructive processes in the environment. Concentrations of the iminoxyls in the lichen thalli not exceed several ppm; EPR method detecting the iminoxyls formed during reaction of beta-diketone compounds with [formula] is a sensitive analytical tool for assessment of the beta-diketones present in the lichen thalli and other natural materials.