Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Elektrownia Jądrowa Cernavoda – rumuńskie doświadczenia z technologią CANDU

Nowicki Jacek

Energetyka

|

2021

|

nr 1

26--41

PL

W Rumunii pracuje jedyna na kontynencie europejskim Elektrownia Jądrowa Cernavoda (rum. Centrala Nucleară de la Cernavodă) wykorzystująca kanadyjską technologię reaktorów energetycznych CANDU 6. W reaktorach tego typu paliwem jest niewzbogacony uran, zaś chłodziwem i moderatorem ciężka woda. EJ Cernavoda pokrywa około 20% zapotrzebowania na energię elektryczną w krajowym systemie elektroenergetycznym Rumunii, przyczyniając się do redukcji emisji CO2 o około 10 milionów ton rocznie. Obecnie w elektrowni pracują dwa bloki jądrowe, każdy o mocy elektrycznej 706 MW, uruchomione kolejno w latach 1996 i 2007. Pierwotne plany przewidywały budowę jeszcze trzech kolejnych jednostek, z których w przyszłości ostatecznie powstać mają jeszcze dwie. W artykule opisano historię powstania EJ Cernavoda i jej dotychczasową eksploatację. Obszernie scharakteryzowano kanadyjską technologię reaktorów energetycznych CANDU.

EN

Cernavoda Nuclear Power Plant (Centrala Nucleară de la Cernavodă) in Romania – using the Canadian technology of power reactors CANDU 6 – is the only one of this type working on the European continent. In such reactors the fuel is natural uranium and heavy water works as the coolant and the moderator. NPP Cernavoda covers about 20% of electric energy demand in the Romanian national power system, contributing to the CO2 emission reduction by around 10 million tonnes per year. At present, there are two nuclear units (of 706 MW capacity each) working in the plant, commissioned in the years 1996 and 2007 respectively. It was originally planned to build three more units but finally it was decided to build only two in the future. Presented is the history of how the NPP Cernavoda originated and its up to now conducted operation. Described is extensively the Canadian technology of CANDU power reactors.

2

Isotopic composition of precipitation in Poland: a 44-year record

Duliński Marek, Różański Kazimierz, Pierchała Anna, Gorczyca Zbigniew, Marzec Michał

Acta Geophysica

|

2019

|

Vol. 67, no. 6

1637--1648

EN

Isotopic composition of precipitation (2H/1H and 18O/16O isotope ratios, tritium content) is nowadays widely used in numerous applications of environmental isotopes—most notably in hydrology, climatology and biogeochemistry. Here we present a long record (44 years) of stable isotope composition and tritium content in monthly precipitation available for the Krakow station (southern Poland). Krakow is the only site in Poland for which long-term record of the isotopic composition of monthly precipitation is available. The tritium data are discussed here in the context of generally declining levels of bomb tritium in the global atmosphere and growing influence of technogenic emissions of this isotope. Two aspects of temporal variability of stable isotope composition of precipitation collected in Krakow are discussed here: (i) seasonality and (ii) interannual changes of δ18O and δ2H signal. Whereas the seasonality of stable isotope signal is generated mainly by seasonally varying the degree of rainout of air masses bringing moisture from the source regions (subtropical Atlantic Ocean) to the centre of the European continent, the North Atlantic Oscillation seems to govern interannual changes of δ18O and δ2H on the decadal timescale. Progressing warming of the local atmosphere, in the order of 1.8 °C in the past four decades, leaves its imprint in stable isotope signal measured in Krakow precipitation; the slope of isotope–temperature relationship is in the order of 0.50‰/°C for δ18O and 3.5‰/°C for δ2H.

3

Deuterium kinetic isotope effect for oxidation of perdeuteriated sodium butyrate with manganate in 3 M sodium hydroxide solution

Zielińska A., Zieliński M.

Nukleonika

|

1999

|

Vol. 44, nr 4

529-538

EN

Deuterium kinetic isotope effect, D-KIE, for oxidation of perdeuteriated sodium butyrate, CD3(CD2)2COONa, with manganate in the aqueous solution of 3 M NaOH has been determined in the temperature range 323-373 K. The temperature dependent k[indeks dolny]H/k[indeks dolny]D ratios are in the range from 17.59 at 323 K to 11.25 at 373 K. The activation energy difference, ΔQ[indeks dolny]o = Q[indeks dolny]oDD - Q[indeks dolny]oHH = ΔH#[indeks dolny]oDD - ΔH#[indeks dolny]oHH = 9.20 kJ mol-1, and the Arrhenius preexponential factors ratio A[indeks dolny]oDD/A[indeks dolny]oHH is equal to 1.76, corresponding to ΔS[indeks górny]≠[indeks dolny]oDD - ΔS[indeks górny]≠[indeks dolny]oHH = 4.70 J K[indeks górny]-1as deduced from the Arrhenius and Eyring diagrams. This is the main evidence of tunnelling in the transfer of methylene hydrogens of butyrate to the negatively charged oxygens of manganate in very basic solutions. The k[indeks dolny]oHH/k[indeks dolny]oDD ratios, corrected for the ionic strengh, have been reproduced by multiplying the (k[indeks dolny]C-H/k[indeks dolny]C-D)KIE value, caused by zero point energy differences, by the Bell tunnel correction Q[indeks dolny]tHH/Q[indeks dolny]tDD. The half width of the energy barrier, as approximated by an inverted parabola, was found to be equal to 5ź10[indeks górny]-11 m. The physicochemical origin of the energy barrier for the oxidation of n-chain aliphatic carboxylates with MnO[indeks dolny]4[indeks górny]2- ions in strongly alkaline solutions has been discussed. The mechanisms of the permanganate versus manganate oxidation i.e., in acidic versus alkaline media are compared.

PL

Zbadano kinetyczny efekt izotopowy deuteru (D-KlE) w reakcji utleniania deuterowanego całkowicie maślanu sodu, CD3(CD2)2COONa, manganianem (VI) w 3M roztworze wodnym wodorotlenku sodu w temperaturze od 323 do 373° K. Zależne od temperatury reakcji stosunki k[indeks dolny]oH/k[indeks dolny]oD zawierają się w granicach od 17,59 w 323° K do 11,25 w 373° K. Wyznaczone z wykresów Arrheniusa i Eyringa różnice energii aktywacji i entalpii aktywacji: ΔQ[indeks dolny]o = Q[indeks dolny]oDD - Q[indeks dolny]oHH = ΔH[indeks górny]≠[indeks dolny]oDD - ΔH[indeks górny]≠[indeks dolny]oHH = 9.20 kJ mol-1oraz stosunki czynników przedwykładniczych Arrheniusa A[indeks dolny]oDD/A[indeks dolny]oHH = 1,76, odpowiadające różnicy entropii aktywacji ΔS[indeks górny]≠[indeks dolny]oDD - ΔS[indeks górny]≠[indeks dolny]oHH = 4,70 J K[indeks górny]-1 wskazują na występowanie efektu tunelowego w toku przenoszenia wodoru od grup metylenowych maślanu do ujemnie naładowanych atomów tlenu utleniacza, tj. jonów MnO[indeks dolny]4[indeks górny]2- w środowisku silnie alkalicznym. Zgodność między wyznaczonymi doświadczalnie wartościami D-KlE (tj. stosunkami (k[indeks dolny]oH/k[indeks dolny]oD)) i tymiż wartościami obliczonymi teoretycznie otrzymano, mnożąc w każdej temperaturze efekty kinetyczne uwarunkowane różnicami energii punktu zerowego wiązań C-H/C-D przez poprawki na efekt tunelowy, Q[indeks dolny]tHH/Q[indeks dolny]tDD. Te ostatnie oszacowano metodą Bella, przyjmując dla szerokości połówkowej a paraboli odwróconej wartość 5.10[indeks górny]-11 m. Omówiono oddziaływania fizykochemiczne, warunkujące występowanie dużych efektów tunelowych deuteru w reakcjach utleniania alifatycznych kwasów karboksylowych jonami MnO[indeks dolny]4[indeks górny]2- w środowisku silnie zasadowym oraz brak takich efektów w reakcjach utleniania nadmanganianem, zachodzących w środowisku kwaśnym. Zaproponowano strukturę kompleksu stanu przejściowego w badanej reakcji utleniania maślanu manganianem w 3M NaOH.