Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Interpretacja pomiarów wykonywanych w piezometrach sieci monitoringowej zakładu górniczego w celu określania parametrów filtracyjnych poziomu wodonośnego na podstawie danych z okresu odwadniania szybu R-XI KGHM Polska Miedź S.A.

Pikuła Maciej, Becker Roman

Przegląd Geologiczny

|

2023

|

Vol. 71. nr 10

503--512

EN

The article describes an attempt to analyse measurement data from a groundwater observation network of KGHM Polska Miedź S.A., from the period of dewatering of the R-XI shaft. The shaft was dewatered as a result of inflow of waters from the middle and lower Buntsandstein aquifer. A scheme was adopted in which the dewatered shaft is a pumping well and piezometers of the monitoring network are observation wells. The described data were interpreted using calculation methods provided for pumping test and tests based on rapid changes of borehole pressure, in the Aquifer Test Pro v10.1 software. The dewatering of the R-XI shaft in this case was carried out over a period of more than 16months, with an average flow rate of 115.6m3/h; the water table recovery after the dewatering took more than 43 months. The observation wells from which themeasurementdatawereinterpretedare0.1, 1.8 and 3.4 km away from the R-XI shaft.

2

Metody pomiarów hydrogeologicznych w głębokich otworach na przykładzie projektu I-More

Pikuła Maciej, Worsa-Kozak Magdalena, Chudy Krzysztof, Szymański Artur

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2019

|

nr 3

19--33

PL

Głębokie otwory, czyli takie o głębokości powyżej 500 m, stanowią zaledwie niecałe 7% wszystkich otworów zarejestrowanych w Centralnej Bazie Danych Geologicznych, prowadzonej przez Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy. Pomiary hydrogeologiczne w takich otworach wiertniczych są dla hydrogeologów niemałym wyzwaniem. Problem stanowi nie tylko głębokość i średnica otworu, ale także warunki panujące w ujmowanej warstwie wodonośnej, czyli położenie zwierciadła wody, mineralizacja, temperatura i gęstość wody oraz zawartość substancji zwiększających właściwości korozyjne wody, a zwłaszcza chlorków. W zależności od głębokości zalegania zwierciadła wód podziemnych i konstrukcji otworu, przeprowadzenie w nim obserwacji monitoringowych może być skomplikowane technicznie. Dodatkową trudnością cechują się pomiary w otworach pompowanych (studniach). W czasie próbnych pompowań w orurowaniu o niewielkiej średnicy trzeba zainstalować pełne oprzyrządowanie, tak by umożliwić przeprowadzenie pompowania i jednocześnie zapewnić odpowiednią częstotliwość i dokładność pomiarów. W artykule opisano wady i zalety różnych metod wykonywania pomiarów hydrogeologicznych (położenia zwierciadła wody i jej parametrów fizykochemicznych) zarówno w otworach obserwacyjnych, jak i w otworach pompowanych. Szczególną uwagę zwrócono na praktyczny aspekt zagadnienia. Przedstawiono przykład kompleksowego wykorzystania różnych metod i różnych urządzeń do pomiarów hydrogeologicznych w oparciu o do-świadczenia z projektu I-More. Bazując na przeprowadzonych długotrwałych badaniach hydrogeologicznych z wykorzystaniem szeregu urządzeń pomiarowych, zarówno automatycznych, jak i manualnych, można jednoznacznie stwierdzić, że do prawidłowego wykonania pomiarów w głębokich otworach pompowanych w obecnych czasach niezbędna jest instalacja automatyki pomiarowej. Pomimo wielu zalet automatycznych czujników z rejestracją danych, dla wiarygodnej interpretacji i weryfikacji zgromadzonych wyników pomiarów, konieczne jest też prowadzenie systematycznych, manualnych pomiarów kontrolnych.

EN

Underground drill holes deeper than 500 m represent only 7% of all drill holes registered in Central Geological Database run by Polish Geological Institute – National Research Institute. Carrying out hydrogeological measurements in that kind of drill holes is quite a challenge for hydrogeologists. Not only the depth and hole diameter are the issues but also the conditions of the aquifer, such as groundwater table level, mineralization, water temperature and density as well as content of substances which increase corrosive water properties, especially in chlorides. Depending on the depth of water table and drill hole construction, carrying out surveillance observations inside might be technically challenging. Furthermore, measurements in pumped-out holes (wells) are additionally difficult. During the test pumping in the low-diameter pipes full installation of the equipment is necessary in order to make pumping possible and to provide with proper frequency and accuracy of the measurements. In the following paper, advantages and disadvantages of different hydrogeological measuring methods (of water table location and physicochemical parameters) were described. The methods are applicable to both observatory holes and pumped holes. Particular interest has been paid to the practical aspect of the issue. An example of comprehensive application of different hydrogeological measuring methods and equipment based on the experience gained during I-MORE project were presented. Due to conducted long-lasting hydrogeological research with application of a series of measuring equipment, both automatic and manual, one may clearly conclude that in order to carry out measurements in deep pumpe-dout holes in a proper way, nowadays it is necessary to install automated measuring technology. Despite many advantages of automated data registering sensors, for the purpose of credible interpretation and verification of gathered measuring data, it is necessary to run manual controlling measurements regularly.

3

Występowanie wód termalnych i zmineralizowanych możliwością rozwoju miejscowości uzdrowiskowych jako atrakcji turystycznych w rejonie Warszawy

Gryszkiewicz I., Socha M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2018

|

nr 472

327--338

PL

W rejonie Warszawy przeanalizowano wody termalne i zmineralizowane miast Sulejówek, Józefów i Otwock. Rozpatrzono wstępną ocenę wykorzystania tych wód opierając się na głębokich odwiertach i znaczeniu tych wód dla rozwoju gmin. Z przeprowadzonej analizy wynika, że na obszarze gmin Sulejówek, Józefów i Otwock w piętrach wodonośnych kredy dolnej i jury występują wody chlorkowo-sodowe o mineralizacji od ok. 10 do ponad 70 g/dm3, cechujące się prawdopodobnie podwyższoną zawartością składników swoistych pożądanych w przypadku wód stosowanych w balneoterapii – jodków (powyżej 1 mg/dm3 w piętrze kredy dolnej i jury dolnej) oraz dwuwartościowego żelaza (powyżej 10 mg/dm3 w piętrze jury dolnej). Wartości temperatury podpowierzchniowej na tym obszarze na głębokości 1000 m wynoszą ok. 35°C, a na głębokości 2000 m temperatura przekracza 50°C. Optymistyczny scenariusz uwzględnia możliwość rozwoju w regionie warszawskim miejscowości uzdrowiskowych jako atrakcji turystycznych wykorzystujących termy.

EN

The thermal and mineralized waters in the subsurface of Sulejówek, Józefów, and Otwock towns of the Warsaw region have been analyzed. An initial assessment of the utilization of such waters based on deep boreholes and significance of these waters for development of the communities has been considered. The analysis shows that in the area of Sulejówek, Józefów and Otwock communes there are chloride and sodium waters in the aquifer of the Lower Cretaceous and the Jurassic of mineralization from about 10 to over 70 g/dm3, probably characterized by an increased content of specific components desirable in the case of waters used in balneotherapy – iodides (above 1 mg/dm3 in the lower cretaseous and lower jurassic) and divalent iron (over 10 mg/dm3 in the lower jurassic). The values of subsurface temperature in this area at a depth of 1000 m are about 35°C, at a depth of 2000 m the temperature exceeds 50°C. An optimist scenario includes a possibility of future development of touristic attractions in terms of therapeutic resorts in the Warsaw region.

4

Geochemiczna i izotopowa rekonstrukcja środowiska geotektonicznego domeny mazowieckiej w podłożu prekambryjskim północno-wschodniej Polski

Krzemińska E.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2010

|

T. 195

5--56

PL

Nowe dane geochemiczne i geochronologiczne dotyczące skał metamorficznych pochodzących z 5 głębokich otworów wiertnicznych, zlokalizowanych w obrębie tzw. domeny mazowieckiej MD (poprzednio granitoidowy masyw mazowiecki), zaprezentowane w tym artykule, podtrzymują nową interpretację paleoproterozoicznego etapu ewolucji skorupy w całym regionie. Protolit zbadanych skał metamorficznych ujawnia genezę osadową lub magmową. Paragnejsy z Moniek, Jastrzębnej i Wigier były pierwotnie wakami lub łupkami i łupkami żelazistymi. Zostały zmetamorfizowane w umiarkowanych warunkach facji zieleńcowej do amfibolitowej. Materiał źródłowy pochodził z niszczenia skał kontynentalnego łuku wysp lub aktywnej krawędzi kontynentalnej. Rozkład populacji materiału detrytycznego (1,86–3,10 oraz 1,84–3,52 mld) jest bardzo zbliżony do wieku cyrkonów notowanych w swekofeńskich skałach metaosadowych Szwecji i Finlandii. Domenę mazowiecką tworzą także skały o protolicie magmowym, reprezentowane przez ortognejsy maficzne i felzytowe (Mońki, Tajno, Bargłów). Skały te składem podobne są do metawulkanitów litewskich (otwory Lazdijai, Bliudziai, Virbaliskis), związanych ze strefą szwu środkowolitewskiego (MLSZ), w których udokumentowano geochemicznie cechy łuku wulkanicznego. Wyniki pomiarów wieku U–Pb na cyrkonach dowodzą, że aktywność magmowa związana z formowaniem się łuku wulkanicznego na obszarze domeny mazowieckiej miała miejsce między 1,82 a 1,83 mld lat temu. Jest to przedział zgodny z wiekiem procesów tworzenia się skorupy w terranie polsko-litewskim (1,80–1,85 mld).

EN

New geochemical and geochronological data for metamorphic rocks recovered from 5 isolated deep boreholes drilled within the so-called Mazowsze Domain MD (previously Mazowsze granitoid massif) presented in this paper support a new interpretation of the Paleoproterozoic evolution of the region. The protolith of these rocks reveals a sedimentary or igneous origin. The paragneisses (Mońki, Jastrzębna, Wigry) are mostly low to moderately metamorphosed greywackes, shales and Fe-shales. Source material was derived from an active continental margin or a continental island-arc setting. Detrital zircon age distributions (1.86–3.10 Ga and1.84–3.52 Ga) closely match to those reported for detrital zircon from Svecofennian metasediments in Sweden and Finland. The MD also consists of rocks of an igneous protolith, represented by mafic (Mońki) to felsic (Tajno, Bargłów) orthogneisses. These ortogneisses are compositionally similar to the Lithuanian metavolanics related to the Middle Lithuanian Suture Zone (e.g. from the Lazdijai, Bliudziaiand Virbaliskis boreholes), which have documented volcanic arc affinity. The results of U–Pb age zircon measurements prove that arc-related igneous activity within the Mazowsze Domain took place between 1.82 and 1.83 Ga, which is consistent with the age(1.80–1.85 Ga) of crust formation processes within the Polish-Lithuanian terrane.