Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Nitrogen relationships in Polish cropping systems

Faber Antoni, Jarosz Zuzanna, Jędrejek Anna, Kopiński Jerzy

Journal of Water and Land Development

|

2023

|

no. 56

27--36

EN

Based on FAO data, the paper presents trends in nitrogen (N) input and output in Poland. As N input (Ninp), nitrogen from mineral fertilisers, manure application, biological fixation, and deposition was included. The N outputs (Nout) include the N contained in crop harvest (main products and by-products). The trend analyses were carried out for the period before (1961-1989) and after (1990-2018) the changes in the political and economic systems. Additionally, trends in the nitrogen use efficiency (NUE) and nitrogen surpluses (NS) are presented for these periods. In both compared periods, the mean values of N budget indicators in Poland were (kg N∙ha-1 UAA): Ninp 120 and 125, Nout 61 and 84, NS 60 and 41 and NUE 53 and 67%, respectively. The estimated Ymax, which represents the Nout value reached at saturating N fertilisation, reached the values of 127 and 263 kg N∙ha-1 UAA in these periods. The difference in these values suggests a significant impact of agronomy improvement on Nout in the recent period. The trends of nitrogen within 16 regions in period 2002-2019, based on national data, resulted in a significant variation in N indicators. The values found were in the following ranges (kg N∙ha-1 UAA): Ninp 78-167; Nout 62-99; NS 15-83 and Ymax 139-317. The NUE ranged from 50-81%. The obtained results indicate that in Poland and its regions there is still a need to improve of the nitrogen efficiency.

2

Vertical Transfer of Bacteriological and Parasitological Pollutants from Irrigation Water to Soil and Crops

Faouzi Jihan, Bedoui Imane, Rezouki Sanae, Moubchir Tarik, Allali Aimad, Eloutassl Noureddine, Lahkimi Amal

Ecological Engineering & Environmental Technology

|

2023

|

Vol. 24, iss. 1

93--103

EN

In response to food needs and the growing desire to exploit local food, urban and peri-urban agriculture is meeting these needs by producing vegetables, fruits and other foods in cities and their suburbs. In addition to the increasing need for water due to droughts, this agriculture provides wastewater (WW) and treated wastewater (TWW) that is used for irrigation. This study was conducted to compare urban irrigation water: water from Oued Fez upstream and well water. As well as peri-urban irrigation water: water from Oued Fez downstream considered as WW and TWW from the treatment plant of the city of Fez. These in comparison with the rural irrigation waters: waters of Oued Bitit. The microorganisms investigated are total and thermotolerant coliforms, helminth eggs, Salmonella and cholera vibrio. The study took into account the transfer of these pathogenic bacteria at the level of soils and cultivated plants, cardoon and eggplant. The results showed a contamination out of national and international standards of the two types of coliforms that it is in winter or in summer in the TWW, WW, the water of Oued Fez and the water of wells located upstream of the city. This fecal contamination was found in soils and crops irrigated by urban and peri-urban water. The same was true for helminth eggs, but the number of eggs was greater in winter than in summer for soils. Cholera Vibrio was present in the different types of irrigation water in summer. But still in winter in WW and TWW. This bacterium was also present in soils, cardoons and eggplants irrigated by WW, TWW and Oued Fez waters upstream. Salmonella was present only in the TWW in summer. Only the plot irrigated with water from Oued Bitit in the rural zone was within the norms on the three levels of irrigated water, soil and plants and in both periods.

3

Leaching of elements from soil in grassland field crops treated with raw and acidified slurry

Barwicki Jan, Borusiewicz Andrzej, Holden Lisa, Kulcsar Laszlo, Skibko Zbigniew, Żuchowski Ireneusz, Romaniuk Wacław

Agricultural Engineering

|

2022

|

Vol. 26, No. 1

145--156

EN

The state of soils was presented in the aspect of environmental protection when using acidified slurry was used as fertilizer to protect ammonia from escaping into the atmosphere. The use of concentrated sulfuric acid to lower the pH of the slurry and thus retain nitrogen in the soil and then use it by crops gives a double benefit, reduces nitrogen losses, and reduces the cost of mineral fertilizers that should be purchased. Injecting raw slurry below the surface of the soil has some benefits in the form of reducing ammonia emissions, but it does not affect the use of fertilizers with the addition of sulfur, which is ensured in the case of acidification of the slurry. Additional benefit is to obtain environment protection. Leaching of elements from grassland and corn crop soil treated with raw cattle slurry and acidified cattle slurry (m3 ha-1) was presented. The K content was highest in the leachate collected after the application of the last batch of acidified slurry. Yield tests were conducted on similar soils as presented in the tables for grass, using six 500 m2 plots with corn, cultivar ES Cirrus, with acidified slurry and one test plot with non-acidified slurry. Analysis of variance and significant difference among the treatment means were separated using Duncan’s Multiple Range Test (DMRT) at a probability level of 0.05. Based on statistical analysis, it was demonstrated that crop yields of corn grain increased when fertilized with acidified slurry, at an average of 4 t·ha-1. During field tests corn crop yield varied from 14 t·ha-1 to 18 t·ha-1 when non-acidified and acidified slurry were used. The yield on the grassland was approx. 30 t·ha-1. The soil sorption complex, in combination with its buffer properties and acidification, did not affected the pH value. This makes the acidification process safe for plants and for the soil environment.

PL

W pracy przedstawiono badania na temat stanu gleby w aspekcie jej ochrony przy stosowaniu zakwaszonej gnojowicy jako nawozu chroniącego przed ulatnianiem się amoniaku do atmosfery. Zastosowanie stężonego kwasu siarkowego w celu obniżenia pH gnojowicy i zatrzymania w ten sposób azotu w glebie, a następnie wykorzystania go przez rośliny uprawne daje podwójną korzyść, zmniejsza straty azotu i obniża koszty zakupu nawozów mineralnych. Wtłaczanie gnojowicy surowej pod powierzchnię gleby przynosi pewne korzyści w postaci ograniczenia emisji amoniaku, ale nie wpływa na ograniczenie stosowania nawozów z dodatkiem siarki, co jest zapewnione w przypadku zakwaszania gnojowicy. Dodatkową korzyścią jest aspekt ochrony środowiska. W badaniach przedstawiono wymywanie pierwiastków z gleby na użytkach zielonych i uprawy kukurydzy przy stosowaniu niezakwaszonej gnojowicy bydlęcej oraz zakwaszonej gnojowicy bydlęcej (m3 ·ha-1). Zawartość K była największa w próbie po zastosowaniu ostatniej partii zakwaszonej gnojowicy. Doświadczenie z kukurydzą przeprowadzono na podobnych glebach jak w przypadku doświadczenia z trawami, na sześciu poletkach o powierzchni 500 m2 z odmianą ES Cirrus z zakwaszoną gnojowicą i poletkiem testowym z niezakwaszoną gnojowicą. Analizę wariancji i istotne różnice między średnimi zabiegów wykonano przy użyciu testu wielozakresowego Duncana (DMRT) na poziomie prawdopodobieństwa 0,05. Na podstawie analizy statystycznej wykazano, że plon ziarna kukurydzy wzrósł przy nawożeniu zakwaszoną gnojowicą średnio o 4 t·ha-1. Podczas badań polowych plon ziarna kukurydzy wahał się od 14 t·ha-1 do 18 t·ha-1, przy nawożeniu gnojowicą niezakwaszoną i zakwaszoną. Plon na użytkach zielonych wyniósł ok. 30 t·ha-1. Kompleks sorpcyjny gleby, w połączeniu z jego właściwościami buforowymi i zakwaszeniem, nie wpłynął na wartość pH. Dzięki temu proces zakwaszania jest bezpieczny dla roślin i środowiska glebowego.

4

Mikroelementy w produkcji roślinnej oraz środowisku rolniczym : perspektywa rolnicza, chemiczna oraz rynkowa

Piwowar Arkadiusz

Przemysł Chemiczny

|

2021

|

T. 100, nr 1

53--56

PL

Mikroelementy to istotny czynnik wzrostu ilości i jakości plonu roślin uprawnych. Z uwagi na relatywnie niską zasobność gleb w mikroelementy oraz coraz wyższe potrzeby pokarmowe roślin w tym względzie, konieczne w gospodarce rolnej jest stosowanie nawozów zawierających pierwiastki śladowe. Głównym celem pracy była identyfikacja potencjału mikroelementów w produkcji roślinnej. Przedstawiono wyniki badań na pograniczu nauk przyrodniczych, chemii i biochemii. Uwzględniono także wymiar rynkowy. Wyzwaniem w badanej tematyce dla przemysłu chemicznego jest nie tylko rozwój produktów (nowe czynniki chelatujące, wzrost koncentracji składników), ale i edukacja rolników w badanym zakresie.

EN

A review with 36 refs.

5

Kosmiczne szanse i ryzyka

Królikowski Jerzy

Geodeta : magazyn geoinformacyjny

|

2020

|

nr 5

36--39

6

Geomodelling of Destruction of Soils of Ukrainian Steppe Due to Water Erosion

Dudiak Nataliia Vasylivna, Pichura Vitalii Ivanovich, Potravka Larisa Aleksandrovna, Stratichuk Natalia Vladimirovna

Journal of Ecological Engineering

|

2019

|

Vol. 20, nr 8

192--198

EN

Spatial raster distribution models of the values of factors influencing the potential soil erosion hazard were created using GIS technologies. The erosion hazard was estimated using the modified RUSLE (Revised Universal Soil Loss Equation) model. The potential of annual soil loss of arable land was calculated. The spatial gradation of erosion violation of administrative and territorial units in the steppe zone of Ukraine was provided. About 32.7% of arable land that is subject to high erosion hazard was allocated. About 48 administrative and territorial units have a specific area less than 5% of erosion disturbed lands. They are characterized by a resistant type of agrolandscapes regarding the water-erosion processes. Most administrative and territorial units with high erosive-accumulative potential (the percentage of the area is 15% or more) are located in the western and southwestern parts of the steppe zone of Ukraine. The specific area of erosion hazardous lands reaches up to 32% in separate administrative-territorial units. The obtained results allow determining the need for a spatially discrete-distribution implementation of adaptive-landscape anti-erosion design with the elements of soil-protective agriculture.

7

Wpływ chemicznie zróżnicowanych form siarki na wielkość plonów roślin uprawnych

Kozłowska-Strawska J., Badora A., Igras J.

Przemysł Chemiczny

|

2018

|

T. 97, nr 1

55--58

PL

Badano wpływ nawożenia siarką na plony słomy oraz nasion/ziaren pszenicy jarej, rzepaku jarego, jęczmienia jarego, gorczycy białej i kupkówki pospolitej w 3-letnich próbach wazonowych. Siarkę stosowano w postaci roztworu saletrzano-mocznikowego z dodatkiem siarki, siarczanu amonu, siarczanu potasu, siarczanu sodu, siarki elementarnej, gipsu i kwasu siarkowego. Najlepsze efekty w pierwszym roku dało stosowanie kwasu siarkowego, siarczanu amonu, siarczanu potasu i roztworu saletrzano-mocznikowego z dodatkiem siarki.

EN

Wheat, barley, cocksfoot as well as rape and mustard were grown sep. in pots with fawn soil (dry soil mass 3 kg), each using one type of S fertilizer (doses 0.075 g/pot for cereals and grass or 0.150 g/pot for other plants) or without any fertilizer to det. their effectiveness on seeds and straw yields. The use of (NH4)2SO4, K2SO4, Na2SO4, Ca2SO4·2H2O, H2SO4, Na2S2O3·5H2O as well as elementary S resulted in a significant increase of yields of tested plants. Na2S2O3 was the least effective fertilizer at cultivation of wheat, rape and cocksfoot and K2SO4 at barley growing.

8

Ocena wpływu niezbilansowanego nawożenia mineralnego na zawartość sodu i chloru w roślinach uprawnych

Brodowska M.S., Filipek T., Kurzyna-Szklarek M., Haliniarz M.

Przemysł Chemiczny

|

2018

|

T. 97, nr 7

1117--1122

PL

Dokonano oceny wpływu niezbilansowanego nawożenia mineralnego na zawartość sodu i chloru w roślinach uprawnych. Badania oparto na czteroletnich doświadczeniach polowych przeprowadzonych na glebie ciężkiej należącej do II klasy bonitacyjnej. W ramach eksperymentu przygotowano i przeanalizowano 5 zestawów nawozowych. Zawartość Na i Cl oznaczono metodą ASA. Stwierdzono istotne różnice w zawartości badanych pierwiastków pod wpływem czynników doświadczalnych. Brak azotu, magnezu, potasu lub siarki w nawożeniu powodował w większości obiektów zmniejszenie zawartości sodu. Brak potasu wiązał się ze spadkiem zawartości sodu oraz chloru w większości roślin testowych, a pominięcie siarki powodowało odwrotną zależność. Lata badań istotnie wpływały na zawartość obu pierwiastków w roślinach, ale wpływ ten nie był jednoznacznie ukierunkowany.

EN

Five field expts. with winter, rape winter wheat, spring barley and sugar beet were carried out in 2005–2007 after application of complex N, P, K, Mg and S-contg. fertilizers to det. the accumulation of the fertilizers did not contain N, Mg, K or S, the content of Na was low. The low Cl and Na contents were obsd. when the fertilizer did not contain K (except for barley). An increased content of Cl was found when the fertilizer did not contain S.

9

Zanieczyszczenia chemiczne i mikrobiologiczne ziaren pszenicy w pobliżu składowiska komunalnego

Frączek K., Lenart-Boroń A., Ropek D.

Proceedings of ECOpole

|

2015

|

Vol. 9, No. 1

218--222

PL

Celem przeprowadzonych badań była ocena mikrobiologicznego zanieczyszczenia ziarna oraz składu chemicznego zanieczyszczeń znajdujących się na powierzchni ziaren pszenicy jarej uprawianej w pobliżu składowiska odpadów komunalnych. Skład chemiczny zanieczyszczeń znajdujących się na powierzchni ziaren pszenicy wykonano za pomocą mikroskopu elektronowego NOVA NANO SEM s 300 techniką EDS. Przeprowadzone badania wykazały, że ziarno pszenicy uprawianej w pobliżu składowiska odpadów komunalnych może być zanieczyszczone metalami ciężkimi, a stopień zanieczyszczenia zależy od lokalizacji uprawy względem składowiska odpadów.

EN

The aim of this research was to evaluate the microbiological contamination and the chemical composition of contaminants present on grain surface of wheat cultivated in the vicinity of municipal landfill site. Chemical composition of contaminants present on grains surface was done with the electron microscopy NOVA NANO SEM s 300 with EDS technique. Conducted analyses revealed that grains of wheat cultivated in the vicinity of municipal landfill site are contaminated with heavy metals and the extent of contamination is related to the localization of plots to the landfill site.

10

Współdziałanie gnojowicy i preparatu PRP Fix w kształtowaniu wielkości i jakości plonów roślin

Możdżer E., Krzywy E.

Chemik

|

2015

|

Vol. 69, nr 10

698--705

PL

W latach 2011–2013 przeprowadzono doświadczenie polowe w Stacji Oceny Odmian Roślin w Szczecinie Dąbiu. Celem doświadczenia było określenie oddziaływania gnojowicy bez i z dodatkiem wzrastających dawek preparatu PRP Fix na wielkość i niektóre cechy jakościowe plonów roślin. Uzyskane rezultaty badań wskazują, równoważne nawożenie mineralne odpowiadające ilości makroskładników w gnojowicy wpłynęło na zwiększenie plonów bulw ziemniaka oraz zmniejszenie efektów w plonach ziarna pszenżyta ozimego. Zastosowane nawożenie gnojowicą łączenie z preparatem PRP Fix i PK wpłynęły na zwiększenie plonów roślin testowych oraz zawartości w nich makroskładników. Plony roślin testowych były większe na obiektach, w których stosowano nawożenie gnojowicą z dodatkiem 8 kg preparatu PRP Fix na 1 m3 w porównaniu do obiektów na których stosowano wyłączne nawożenie mineralne lub gnojowicą (obiekty 1 i 2). Rośliny testowe zawierały z reguły więcej makroskładników na obiektach nawożonych gnojowicą z preparatem PRP Fix w ilości 8 na m3 z dodatkowym nawożeniem PK (II seria) w porównaniu z I serią bez dodatkowego nawożenia PK. Różnice w zawartości makroskładników w roślinach testowych pod wpływem zastosowanego systemu nawożenia były zróżnicowane.

EN

Vegetative-field experiments were conducted from 2011 to 2013 at the Plant Variety Assessment Station in Szczecin Dąbie. The undertaken studies were targeted to determine reacting of the liquid manure with addition of increasing doses of the PRP Fix preparation on the volume and some qualitative features of plant crops. Obtained results demonstrate that equivalent mineral fertilization corresponding to the amount of macronutrients in the liquid manure influenced increasing of the crop of the potato tubers and diminishing of the effects for the crop of the winter triticale grain. Application of fertilization together with the liquid manure jointly with the PRP Fix preparation and PK influenced increasing of crops of the test plants and their content of macronutrients. The test plant crops were larger for thy objects, in which the liquid manure fertilization was applied with 8 kg of the PRP Fix preparation per 1 m3 was used as compared to the objects, in which only mineral fertilization or liquid manure fertilization was applied (Objects 1 and 2). The test plants usually included more macronutrients on the objects fertilized with the liquid manure with addition of PRP Fix preparation amounting 8 per m3 with additional PK fertilization (Series II) in comparison with Series I without additional PK fertilization. The differences of macronutrient content in test plants due to the influence of the applied fertilizing system were differentiated.

11

Wybrane zagrożenia naturalne zakłócające funkcjonowanie łańcuchów dostaw produktów upraw rolnych w Polsce

Wieteska S.

Logistyka

|

2014

|

nr 6

PL

Rolnictwo stanowi ważny obszar działalności w Polsce. Rolnictwo dostarcza szereg produktów rolnych na potrzeby handlu, produkcji i konsumpcji. Rolnictwo narażone jest na wpływ warunków naturalnych, czynników pogodowych i środowiska. Każde anomalie czynników pogodowych powoduje obniżanie produkcji rolnej oraz liczne zakłócenia między producentami rolnymi a odbiorcami. Celem artykułu jest prezentacja wybranych zagrożeń naturalnych wpływających na produkcję rolniczą oraz przedstawienie strat w rolnictwie jakie powstają w wyniku zagrożeń naturalnych.

EN

Agriculture provides a number of agricultural products for the purposes of trade, production and consumption. Agriculture is exposed to the impact of natural conditions, weather factors and the environment. Any anomalies of weather factors causes a reduction in agricultural production as well as numerous distortions between producers and agricultural customers. The purpose of the article is a presentation of selected natural hazards affecting agricultural production and agricultural losses that arise as a result of natural hazards.

12

Use of the classification tree modeling to investigate the influence of crops on N2O and CH4 emissions released from the agricultural sector

Kolasa-Więcek A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2013

|

Vol. 58, nr 1

102--106

EN

Methane and nitrous oxide are key pollutants emitted from agriculture. Primarily the livestock production has a significant share in CH4 emissions. The N2O emissions largely correspond to direct emissions associated with the cultivation of soils. The priority task of agriculture is to develop adaptive solutions enabling the reduction of pollutions in the next years. These capabilities apply to both technological solutions on the farms, as well as improved methods of management and policy tools. Therefore complementary information to the knowledge in the field of the possibilities for reducing CH4 and N2O are extremely valuable. The study of predictions of N2O and CH4 emissions on the basis of different arable crops areas with the use of Flexible Bayesian Models of neural networks was carried out. The decision trees have been designed in order to provide the knowledge and methods that allow the rapid identification of the most important arable crops that affect the quantity of these emissions. On the basis of the conducted analysis, wheat, maize and potatoes in the case of N2O emission and wheat and maize in the case of CH4 emission are the most important differentiating variables.

13

Podobieństwa Polski w strukturze upraw i chowu zwierząt z krajami Unii Europejskiej

Kolasa-Więcek A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2013

|

Vol. 58, nr 1

90--95

PL

W artykule zaprezentowano wyniki badań w zakresie podobieństw Polski w strukturze upraw i chowu zwierząt gospodarskich z krajami UE-27. Do badań wykorzystano analizę składowych głównych. Zastosowana metoda pozwoliła na kompleksową ocenę współzależności cech. Analizy przeprowadzono w pakiecie Statystyka v. 10. Spośród przyjętych do analizy 13 pierwotnych zmiennych wyodrębniono 2 nowe zmienne (składowe główne). Polska, Litwa, Łotwa, Niemcy, Czechy, Rumunia, Węgry oraz Wielka Brytania charakteryzują się istnieniem zbliżonych współzależności pomiędzy strukturą upraw a chowem zwierząt.

EN

The paper presents the results of research in the field of Polish similarities in the structure of crops and breeding with the EU-27 countries. The principal component analysis was used to studies. The applied method enabled to the comprehensive assessment of interdependence features. Among adopted for the analysis 13 initial variables, 2 new variables (principal components) were extracted. Countries: Poland, Lithuania, Latvia, Germany, the Czech Republic, Romania, Hungary and the United Kingdom are characterized by the existence of close relationships between the structure of crops and animal husbandry. Analyses were carried out in the packet Statistica v. 10.

14

Use of Artificial Neural Networks in Predicting Direct Nitrous Oxide Emissions from Agricultural Soils

Kolasa-Więcek A.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2013

|

Vol. 20, nr 2

418-428

EN

Agricultural greenhouse gases emissions are mainly produced in direct emissions from plant and animal production as well as those associated with land use changes. Agriculture is a major source of atmospheric nitrous oxide (N2O). N2O emissions from agricultural production has the source primarily in soil fertilized by mineral and organic fertilizers. In Poland, agricultural soils are responsible for 77.1% of emissions. Emissions associated with the animal manner farming amount 22.8%. Studies attempt to modeling and predicting of N2O emissions from Direct Soil Emissions in relation to the use of crops and livestock population. In the analysis an artificial neural networks were used. The best values showing the quality of neural regression model were obtained by multilayer perceptrons MLP. Based on the sensitivity analysis, attempts were taken to determine the extent of the contribution of each selected variables on the estimate of the direct emissions of N2O from agricultural soils. The sensitivity analysis of designed network on the structure MLP 9-4-1 shows that the amount of nitrogen fertilizer consumption has the biggest share in the shaping of N2O emissions from Direct Soil Emissions. The sensitivity analysis of network on the structure MLP 16-5-1 pointed to participate cattle and pigs as the most important in the formation of N2O emissions from Direct Soil Emissions. Among the crops in Poland, which may affect the release of N2O stands out rapeseed and rye. The study was conducted using the statistical package Statistica v. 10.0.

PL

Emisje rolnicze głównych gazów cieplarnianych to głównie bezpośrednie emisje wytwarzane w produkcji roślinnej i zwierzęcej, jak również te związane ze zmianami w sposobie użytkowania gruntów. Rolnictwo jest głównym źródłem atmosferycznego podtlenku azotu (N2O). Emisja N2O z produkcji rolniczej ma źródło przede wszystkim w glebie nawożonej nawozami mineralnymi i organicznymi. W Polsce gleby rolne odpowiedzialne są za 77,1% emisji N2O. Emisja związana z gospodarką odchodami zwierząt wynosi 22,8%. W badaniach podjęto próby modelowania i przewidywania bezpośrednich emisji N2O z gleb w odniesieniu do wielkości upraw i pogłowia zwierząt hodowlanych. W analizach posłużono się sztucznymi sieciami neuronowymi. Najlepsze wartości parametrów mówiących o jakości neuronowego modelu regresyjnego uzyskały perceptrony wielowarstwowe MLP. Na podstawie analizy wrażliwości zaprojektowanego modelu sztucznej sieci neuronowej podjęto próbę ustalenia stopnia udziału poszczególnych wybranych zmiennych na prognozowaną wielkość bezpośrednich emisji N2O z gleb rolnych. Analiza wrażliwości zaprojektowanej sieci MLP o strukturze 9-4-1 wykazała, że poziom zużycia nawozów azotowych ma największy udział w kształtowaniu emisji N2O z gleb rolnych. Analiza wrażliwości sieci MLP o strukturze 16-5-1 wskazała na udział bydła i trzody chlewnej jako najistotniejszy w kształtowaniu emisji N2O. Wśród upraw w Polsce, które mogą wpływać na wielkość uwalnianych emisji N2O, wyróżnia się rzepak oraz żyto. Badanie przeprowadzono z wykorzystaniem pakietu statystycznego Statistica v. 10.0.

15

Zużycie oleju napędowego w rolnictwie polskim

Pawlak J.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

2012

|

R. 20, nr 3

57-64

PL

Na podstawie danych GUS o łącznym zużyciu oleju napędowego (ON) w rolnictwie polskim w 2010 r. oraz danych z kart technologicznych, opracowanych w byłym Instytucie Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa (IBMER), obliczono jednostkowe krajowe zużycie ON w przeliczeniu na hektar użytków rolnych (UR) oraz na hektar wybranych upraw. Znając stosunek powierzchni wspomnianych upraw do łącznej powierzchni UR oszacowano również krajowe zużycie ON, weryfikując w ten sposób wzajemnie dane GUS oraz wyniki szacunków własnych. Według danych GUS, zużycie oleju napędowego w rolnictwie polskim w 2010 r. wyniosło 1 600 tys. ton, a powierzchnia użytków rolnych - 15 502 969 ha. Obliczone na tej podstawie przeciętne zużycie ON w rolnictwie, w przeliczeniu na ha UR, wyniosło 103 kg, czyli ok. 120 l. Obliczone na podstawie kart technologicznych jednostkowe zużycie ON, w przeliczeniu na ha wybranych upraw, miało następujące wartości: zboża - 107 kg*ha-1, rzepak ozimy 101 kg*ha-1, ziemniaki 149 kg*ha-1, buraki cukrowe 255 kg*ha-1, kukurydza na kiszonkę 154 kg*ha-1, okopowe pastewne 171 kg*ha-1, motylkowe pastewne na siano 80 kg*ha-1, zielonka łąkowa na siano 64 kg*ha-1, pastwiska 28 kg*ha-1. Mnożąc powyższe wartości wskaźników jednostkowego zużycia ON na hektar poszczególnych upraw przez powierzchnię tych upraw wg Powszechnego spisu rolnego 2010 obliczono, że krajowe zużycie paliwa przy realizacji wybranych rodzajów działalności wynosi 1 354 tys. t. Z uwagi na to, że powierzchnia uwzględnionych w obliczeniach upraw stanowi łącznie nieco ponad 85% powierzchni UR, szacunkowe zużycie ON wyniosło 1 591 tys. t. Biorąc pod uwagę fakt, że w zestawie wybranych upraw znajdują się pastwiska, charakteryzujące się bardzo małym jednostkowym zużyciem ON (pominięto sady, uprawy warzywne, truskawki, rośliny strączkowe jadalne i pastewne, rośliny włókniste, tytoń i chmiel, a więc uprawy na ogół intensywne, o jednostkowym zużyciu paliwa większym od średniej obliczonej na podstawie uwzględnionych dziewięciu upraw), można stwierdzić zgodność wartości zużycia ON w Polsce podanych przez GUS z wartościami obliczonymi na podstawie kart technologicznych.

EN

On the basis of Main Statistical Office (MSO) data on total consumption of diesel oil (DO) in Polish agriculture in 2010, as well as the data from the operation sheets elaborated at former Institute of Building, Mechanization and Electrification in Agriculture (IBMER), the unitary consumption of DO has been determined for the country, as accounted per 1 ha agricultural land (AL) and per 1 ha of selected crops. Being acquainted with the acreage of particular mentioned crops in relation to the total AL area, the country consumption of diesel oil was estimated, verifying in this way both, the MSO data and the results of own estimations. According to MSO data, the consumption of diesel oil in Polish agriculture in 2010 amounted to 1600 thous. ton, whereas the AL area - 15.502.969 ha. Calculated on such a basis average DO consumption in agriculture, accounted per 1 ha AL, reached 103 kg, i.e. about 120 l. Unitary consumption of diesel oil, calculated from the operation sheets, accounted per 1 ha of selected crops, achieved the following values: for the cereals - 107 kg*ha-1, winter rape - 101 kg*ha-1, the potatoes - 149 kg*ha-1, sugar beets - 255 kg*ha-1, the maize for silage - 154 kg*ha-1, fodder root crops - 171 kg*ha-1, fodder legumes for hay - 80 kg*ha-1, the meadow grass for hay - 64 kg*ha-1, pastures - 28 kg*ha-1. The above values of unitary DO consumption indices per 1 ha of particular crops, multiplied by the acreage of their cultivation - according to Common Agricultural Census 2010 - enabled to calculate that the country fuel consumption, for realization of selected kinds of activity, amounts to 1354 thous. ton. Considering fact, that the area of crops selected to computations amounts in total somewhat above 85% AL area, estimated DO consumption reached 1591 thous. ton. Into crops selected, there are included the pastures characterized by very low unitary DO consumption (although, there were omitted the orchards, vegetables, strawberries, leguminous crops both, eatable and fodder, fibre plants, hop and tobacco plants - the crops of rather intensive cultivation and unitary fuel consumption higher than an average, calculated on the basis of nine crops mentioned above). Thus, it may be stated an agreement of diesel oil consumption values in Poland, given by the Main Statistical Office, with the values estimated from operation sheets.

16

Regression modeling of agrriculture greenhouse gases emissions in Poland

Kolasa-Więcek A.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2012

|

Vol. 19, nr 11

1383-1391

EN

Agricultural greenhouse gases emissions are mainly produced in direct emissions from plant and animal production as well as those associated with land use changes. Studies attempt to describe the variables correlated with agricultural greenhouse gas emissions using linear regression. The analysis covered two groups of independent variables such as the main crops and livestock. The analysis included the last 20 years and variables were set using Pearson’s linear correlation. The resulting model concerns 87.5 % of the variability of agricultural greenhouse gases emissions, by cattle, horses, and rye. The study was conducted using the statistical package R-Project.

PL

Emisje rolnicze głównych gazów cieplarnianych to ważniejsze bezpośrednie emisje wytwarzane w produkcji roślinnej i zwierzęcej, jak również te związane ze zmianami w sposobie użytkowania gruntów. W badaniach podjęto próbę opisu zmiennych skorelowanych z rolniczymi emisjami gazów cieplarnianych z wykorzystaniem regresji liniowej. Do badań przyjęto dwie grupy zmiennych niezależnych, tj. główne uprawy oraz zwierzęta hodowlane. Analizie poddano okres ostatnich 20 lat. Korzystając z testu Pearsona, wyznaczono liniowe korelacje między zmiennymi. Otrzymany model w 87,5 % wyjaśnia zmienności rolniczych emisji GHG zmiennością udziału bydła, koni oraz żyta. Badania prowadzono z wykorzystaniem pakietu statystycznego R-Project.

17

Analiza zależności i siły związku między zużyciem nawozów azotowych a rodzajem upraw w Polsce

Kolasa-Więcek A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2011

|

Vol. 56, nr 2

87-89

PL

Celem badań było określenie siły zależności zużycia nawozów azotowych a rodzajem upraw. Siły związku liniowego pomiędzy cechami określono przez współczynnik korelacji liniowej Pearsona. Zgodność z rozkładem normalnym zweryfikowano za pomocą testu Shapiro-Wilka. Siłę oddziaływania zmiennych badano poprzez analizę regresji. Analizy prowadzono przy wykorzystaniu pakietu statystycznego R-Project.

EN

The aim of study was to determine the strength depending on use of nitrogen fertilizers and crop type. Strength of linear relation between traits were determined by Pearson's linear correlation coefficient. Conformity with the normal distribution was verified using the Shapiro-Wilk test. The impact of the variables was tested by regression analysis. Analysis was performed using the statistical package R-Project.

18

Soil Contamination with Arsenic Versus the Content of Zinc in Plants

Najmowicz T., Wyszkowski M., Ciećko Z.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 4-5

449-459

EN

The aim of the study has been to reduce the effect of soil contamination with arsenic (10, 20, 30 and 40 mg As o kg-1) on the content of zinc in plants by the application of several substances (lime, natural! zeolite, charcoal, loam, compost and synthetic zeolite in experiments on maize; lime, natural zeolite, charcoal, loam, compost and synthetic zeolite in tests on cocksfoot and yellow lupine; peat, pine bark, dolomile and synthetic zeolite in trials on spring barley and swede). The soil improvers which were added in order to mollify the negative effect of arsenic on plants, in addition to the plant species and organs, were determined as a factor which modified the influence of soil contamination with arsenic on the content of zinc in plants. However, the effect of arsenic in soil on the amounts of zinc in yields of the test crops was ambiguous. Both positive and negative correlations occurred, albeit limited to individual cases, between the increasing quantities of arsenic in soil and the amounts of zinc in the yields of plants. Regarding the trials where no soil improvers had been applied, negative correlation was determined for the aboveground parts and roots of maize, aboveground parts of cocksfoot, roots of yellow lupine as well as grain and straw of barley. Positive correlation was discovered in the case of aboveground parts of Swedish turnip and roots of spring barley. The influence of some of the soil improvers on the content of zinc in the crops was sometimes greater than that of arsenic. Loam, lime, charcoal and compost produced the most evident and typically negative effect on the content of zinc in plant tissues. The influence of the other soil neutralizing substances on the content of zinc in plants depended on the plant species or organs.

PL

Celem przeprowadzonych badań było zmniejszenie oddziaływania zanieczyszczenia gleby arsenem (10, 20, 30 i 40 mg As o kg-1) na zawartość cynku w roślinach przez stosowanie różnych substancji (wapno, zeolit naturalny, węgiel drzewny, ił, kompost w doświadczeniu z kukurydzą; wapno, zeolit naturalny, węgiel drzewny, ił, kompost i zeolit syntetyczny w badaniach z kupkówką i łubinem żółtym oraz torf, kora sosnowa, ił, dolomit i zeolit syntetyczny w doświadczeniach z jęczmieniem jarym i brukwią pastewną). Substancje zastosowane do złagodzenia wpływu arsenu na rośliny oraz ich gatunek i organ modyfikowały wpływ zanieczyszczenia gleby tym metalem na zawartość cynku w roślinach. Nie wykazano jednoznacznego oddziaływania zanieczyszczenia gleby arsenem na zawartość cynku w plonach badanych roślin. Odnotowano w pojedynczych przypadkach zarówno ujemne, jak i dodatnie korelacje pomiędzy rosnącym zanieczyszczeniem gleby arsenem a zawartością cynku w badanych organach roślin. W obiektach bez dodatków stwierdzono ujemną zależność dla zawartości cynku w częściach nadziemnych i korzeniach kukurydzy, częściach nadziemnych kupkówki, korzeniach łubinu żółtego oraz w ziarnie i słomie jęczmienia, a dodatnią w częściach nadziemnych brukwi pastewnej i korzeniach jęczmienia jarego. Wpływ niektórych dodatków neutralizujących na zawartość cynku był nawet większy niż arsenu. Najbardziej jednoznacznie i na ogół ujemnie na zawartość cynku w roślinach działały ił, wapno, węgiel drzewny i kompost. Wpływ pozostałych dodatków na zawartość cynku był często odmienny u różnych gatunków, a nawet organów testowanych roślin.

19

Risk and Threat for Health Consumers by Pesticide Residues in Crops from North-Eastern Poland

Łozowicka B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2009

|

Vol. 16, nr 10

1327-1337

EN

Maximum residue levels of pesticides (MRL), as obligatory normative values appeared in the Polish food-legislation in 1993. Among at present obligatory values (MRL) one differentiates values implemented from Instructions of the European Union and so called national MRL (the Order of The Minister of Health from the day 16 May 2007). One of control systems of pesticides residues in crops is planned official inspection of pesticides residues on the stage of the primary vegetable production of foodstuffs. The present food on the market can contain residues of pesticides on level not to higher than obligatory values MRL. In the chance of the offence MRL follows the notification to Rapid Alert System for Food and Feed (RASFF). The aim of work was the estimate short- and long-term exposure of consumers to the pesticide residues from fruits and vegetables (together 32 crops) proceeding from North-Eastern Poland. Data concerning estimations of the risk one received on the ground findings of led official inspection in years 2005, 2006, 2007 in North-Eastern Poland. The Pesticide Residue Laboratory in Białystok estimated intake pesticide residues by consumers for two age groups, ie small children (the mass of the body to 14 kg) and adult, using to this end new models of the British Pesticides Safety Directorate. Obtained results show that the long-term exposure is low enough. For adult it does not top 10 %, and for children is lower than 40 % values of acceptable daily intake (ADI). An acute exposure was calculated only for compounds exceeding MRL. The estimating short-term exposure in the chance adult imperceptibly tops 60 %, instead in the case of children does not exceed 80 % acute reference dose (ADI). The results show that fruit and vegetables proceeding from North-Eastern Poland are safe for children and adult consumers in long - as well as in short-term nutrition.

PL

Najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości pestycydów (NDP) w środkach spożywczych, jako obowiązujące wartości normatywne ukazały się w polskim ustawodawstwie dotyczących żywności w 1993 r. Wśród obecnie obowiązujących wartości NDP rozróżnia się wartości implementowane z Dyrektyw Unii Europejskiej (MRL) oraz tzw. narodowe NDP (Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 maja 2007 r. DzU nr 119, póz. 817). Jednym z systemów kontroli pozostałości pestycydów w płodach rolnych jest urzędowy monitoring na etapie pierwotnej produkcji rolnej żywności pochodzenia roślinnego. Żywność obecna na rynku może zawierać pozostałości pestycydów na poziomie nie wyższym niż obowiązujące wartości NDP. W przypadku przekroczenia NDP następuje zgłoszenie do Systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych i Środkach Żywienia Zwierząt (RASFF). Celem badań była ocena krótko- i długoterminowego pobrania pozostałości pestycydów z owoców i warzyw (łącznic 32 uprawy) pochodzących z północno-wschodniej Polski. Do oceny ryzyka wykorzystano dane uzyskane z urzędowej kontroli w zakresie pozostałości pestycydów w owocach i warzywach w latach 2005-2007 w północno-wschodniej Polsce. Laboratorium Badania Pozostałości Środków Ochrony Roślin 1OR w Białymstoku oceniło pobranie pozostałości pestycydów przez konsumentów dla dwóch grup wiekowych, tj. małych dzieci (masa ciała do 14 kg) i dorosłych, wykorzystując do tego celu nowe modele brytyjskiego Urzędu Bezpieczeństwa Pestycydów. Uzyskane wyniki wskazują, iż długoterminowe narażenie jest dość małe. Dla dorosłych nie przewyższa 10 %, a dla dzieci jest mniejsze niż 40 % wartości bezpiecznego dziennego pobrania (ADI - Acceptable Daily Intake). Narażenie jednorazowe wyznaczono dla przypadków, w których stwierdzono przekroczenia najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości (NDP) lub zastosowanie zabronionych preparatów. Oceniono narażenie krótkoterminowe w przypadku dorosłych było nieznacznie większe od 60 %, natomiast w przypadku dzieci nie przekraczało 80% ostrej dawki referencyjnej (ARfD - Acute Reference Dose). Przeprowadzone badania wykazały, że owoce i warzywa pochodzące z północno-wschodniej Polski są bezpieczne dla dzieci i dorosłych konsumentów zarówno w trakcie krótkoterminowego pobrania pestycydu z żywnością, jak i w drugim okresie spożycia.

20

Wykorzystanie elektronicznego układu pomiarowego do oceny wybranych cech fizycznych płodów rolnych

Kiełbasa P., Budyn P., Rad M.

Inżynieria Rolnicza

|

2008

|

R. 12, nr 7(105)

93-100

PL

W dobie coraz bardziej precyzyjnych urządzeń sortujących i separujących plon rozpoznanie jak największej ilości cech materiału biologicznego jest koniecznością. Celem pracy było zbudowanie układu pomiarowego umożliwiającego wyznaczenia podstawowych wielkości liniowych płodów rolnych w warunkach statycznych. Układ pomiarowy pozwolił określić podstawowe wielkości liniowe cebuli oraz powierzchnię rzutu badanego obiektu na podłoże wraz z długością obwodu, a po wprowadzeniu masy wyznaczał ciśnienie wywierane na podłoże i współczynnik wypełnienia gabarytowego cebuli. Wyznaczono współczynniki sferyczności dwóch odmian cebuli stwierdzając dużą efektywność układu pomiarowego.

EN

At a time of increasingly more precise sorting and separating equipment, the need to recognize a wide variety of properties of biological material is crucial for high-precision sorting and separating and for ensuring high-quality food products. The shape of crops is vital during separation, which is outstandingly varied and difficult to classify. This involves the material's three dimensions; namely length, width, and thickness. The purpose of this paper is to establish a measurement system allowing for setting the basic linear values of crops in static conditions. The software allows the setting of basic linear values such as length, perimeter and the area of the material's projection on the ground, as well as the introduction of the weight of the facility studied, the pressure exerted on the base and the overall packing coefficient. The spherical coefficient has been set for two varieties of onion, approving the high effectiveness of the measurement system in establishing such values.