Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Mikroorganizmy wybranych wód chlorkowych Karpat Polskich

Walczak Maciej, Rajchel Lucyna

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2019

|

nr 475, Hydrogeologia z. 16

221-227

PL

W artykule zaprezentowano wyniki badań fizykochemicznych i mikrobiologicznych wytypowanych wód chlorkowych z obszaru Karpat fliszowych z miejscowości: Rabka-Zdrój, Krynica-Zdrój, Poręba Wielka, Wysowa-Zdrój, Lubatówka, Iwonicz-Zdrój i Rymanów-Zdrój, oraz solankę z dewońskich utworów podłoża Karpat z Ustronia-Zdroju. Analizowane wody chlorkowe to wody słonawe, słone i solanki charakteryzujące się mineralizacją od 1,5 do 100,3 g/dm3. Badane wody należą do leczniczych wód mineralnych, które wykorzystywane są w balneoterapii. We wszystkich próbkach wody stwierdzono obecność mikroorganizmów. Liczebność mikroorganizmów hodowalnych na ogół była jednak bardzo niska. W przypadku dwóch ujęć (Ustroń odw. U-3 oraz Rabka odw. IG 2) nie udało wyhodować się żadnych mikroorganizmów. Identyfikacja pozyskanych izolatów potwierdziła inne doniesienia świadczące o tym, że skład gatunkowy mikroorganizmów wód podziemnych jest ściśle powiązany ze składem chemicznym. W wielu ujęciach solanek stwierdzono np. mikroorgaznimy halofilne lub halotolerancyjne.

EN

The article presents the results of physicochemical and microbiological tests of selected chloride waters from the Flysch Carpathians in Rabka-Zdrój, Krynica-Zdrój, Poręba, Wysowa-Zdrój, Lubatówka, Iwonicz-Zdrój and Rymanów-Zdrój, as well as brine from Devonian deposits of the Carpathians in Ustroń-Zdrój. These chloride waters are represented by brackish water, salt water and brines characterized by mineralization ranging from 1.5 to 100.3 g/dm3. They are curative mineral waters used in balneotherapy. The presence of microorganisms was found in all tested waters. The number of cultivated microorganisms was, however, generally very low. In the case of two intakes (Ustroń U-3 and Rabka IG 2), no microorganisms have been cultivated. The identification of the isolates obtained confirms other reports indicating that the species composition of groundwater microorganisms is closely related to the chemical composition. In many intakes of brines, for example, either halophilic or halotolerant microorganisms have been found.

2

On the origin of chloride waters in the Polish Flysch Carpathians

Zuber A., Chowaniec J., Borowiec M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2010

|

nr 441 Hydrogeologia z. 10

201--208

EN

Chloride waters in the Polish Flysch Carpathians are remnants of marine sedimentation water which was chemically and isotopically changed due to ultrafiltration and the release of dehydration water (diagenetic water) during the burial diagenesis of clay minerals. In the western part of the study area, the diagenetic end-member is characterized by δ18O and δ2H values of about +6.5 and –30.0‰, respectively, and Cl– content in the range of 3.8 and 13.8 g/dm3. In some fault areas, such waters migrate to the surface and mix with local meteoric waters as indicated by mixing lines in δ18O–δ2H and δ18O–Cl– graphs. In several wells of the eastern part, waters containing a significant proportion of marine water occur. However, in majority of deep wells, mixtures of diagenetic and meteoric waters of Quaternary and pre-Quaternary climates are present, as deduced from δ18O–Cl– linear relations. In most cases, they do not exhibit linear relations also expected in δ18O–δ2H graphs due to the shifts of δ2H to heavier isotopic values supposedly caused by involvement of water in the generation of hydrocarbons.

3

Występowanie i wykorzystanie wód chlorkowych Rabki-Zdroju

Rajchel L.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2009

|

T. 35, z. 2/1

271-277

EN

Rabka-Zdrój spa has chloride-sodium waters recorded in nine drilled uptakes from depths 20 to 1215 m. The TDS ranges from 17.1 to 27.8 g/dm3; iodine concentration is 12 to 20 mg/dm3. The borehole Rabka IG-2 has provided thermal chloride-sodium water with a temperature of 28 degrees of Celsius. The waters of Rabka are utilized by children and adults in balneotherapy.

4

Ultrafiltracja i diageneza jako ważne procesy formujące skład izotopowy i chemiczny wody w niektórych basenach sedymentacyjnych

Zuber A., Chowaniec J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2009

|

nr 436, z. 9/2

575-582

PL

Solanki fliszu karpackiego można uważać za reprezentacyjne dla basenów z sedymentacją minerałów ilastych. Są one zachowane w głębokich pułapkach tektonicznych, ale dzięki nadciśnieniom geostatycznym mogą wędrować do powierzchni wzdłuż uskoków i wypływać w źródłach lub podlegać eksploatacji w płytkich otworach. Typowe krańcowe składniki tych wód charakteryzują się wartościami delta18O = 6-7,5 prom. i delta2H =-25-30 prom.i stosunkiem rNa+/rCl- zazwyczaj znacznie powyżej 0,87. Dane izotopowe wskazują na diagenetyczne pochodzenie molekuł wody uwolnionych przy illityzacji minerałów ilastych podczas diagenezy kompakcyjnej utworów fliszowych. Ten proces charakteryzuje się dominującą obecnością Na+ w wodzie porowej. Solanki podłoża fliszu są pochodzenia morskiego w utworach badenu oraz paleoinfiltracyjnego w starszych formacjach.

EN

Saline waters in the Polish Flysch Carpathians can be regarded as representative for basins with clay sediments. They are preserved in deep tectonic traps, but due to geostatic overpressure they may travel to the surface along some fault zones and discharge in springs or be extracted by shallow wells. In some cases they mix with local meteoric water. The typical end member is characterized by delta18O = 6-7.5 prom. and delta2H =-25-30 prom. , with the molar Na+ to Cl-ratio usually significantly exceeding 0.87. The isotope data indicate the diagenetic origin of water molecules released in illitization of clay minerals during burial diagenesis of flysch formations. The process is characterized by the dominant presence of Na+ in pore water. Saline waters of the bedrock are of marine origin in the Badenian strata and of paleoinfiltration origin in older formations.

5

Interpretacja zmian wskaźników hydrochemicznych na przykładzie wybranych wód chlorkowych

Lewkiewicz-Małysa A., Winid B.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2006

|

R. 23/1

301-306

PL

Geneza wód i procesy zachodzące na drodze ich przepływu decydują o jej składzie chemiczny. Wzajemne relacje między jonami mogą być wyrażane przez niemianowane wielkości liczbowe zwane wskaźnikami hydrochemicznymi. W artykule omówiono wskaźniki hydrochemiczne [wzór] - oraz przedstawiono zmiany ich wartości w okresie ostatnich kilkunastu lat dla wód chlorkowych antykliny iwonickiej. Wartości wskaźników [wzór] oraz ich zmienność świadczą o dopływie składowej infiltracyjnej, natomiast wartości wskaźników [wzór] mogą odzwierciedlać rosnący lub malejący wpływ złóż węglowodorów na chemizm wód w badanym obszarze

EN

Water origin and processes taking place on their inflow affect water chemical composition. Interrelations between ions may be presented as ratios called hydrochemical indicators. The following hydrochemical indicators [formula] - have been discussed in the paper. The changes of the last few years in indicator values in chloride waters of Anticline Iwonicz have been presented as well. The value of [formula] indicators and their changes may speak about supplying water intakes with the infiltration component from an active zone of water exchange. The value and changes of [formula] may reflect the increasing or decreasing influence of hydrocarbon deposit on the water chemical composition in a given area

6

Wody mineralne Rymanowa Zdroju - zależności między składnikami chemicznymi w okresie ostatnich dziesięciu lat

Winid B., Lewkiewicz-Małysa A.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2006

|

T. 22, z. 1

51-71

PL

W rejonie Rymanowa Zdroju występują wody nisko-, średnio- wysokozmineralizowane, które udostępniono zarówno w ich naturalnych wypływach (źródłach), jak i za pomocą odwiertów. Wody słabo- i średniozmineralizowane są typu HCO3-Ca i HCO3-Ca-Mg, natomiast wody wysokozmineralizowane typu HCO3-Cl-Na i Cl-HCO3-Na. Są to wody kwasowęglowe i szczawy zawierające takie składniki swoiste, jak jod, brom, fluor i kwas metaborowy. Na podstawie analiz chemicznych wykonywanych w ciągu ostatnich dziesięciu lat dla jedenastu ujęć policzono proporcje między jonami i porównywano ich wzajemne zależności oraz zmienność w badanym przedziale czasowym. W artykule przedstawiono wskaźniki hydrochemiczne wykorzystywane przy charakterystyce wód zasolonych i analizowano ich wartości w porównaniu do wody morskiej. Wartości wskaźnika chlorkowo-bromkowego i wskaźnika siarczanowości świadczą o związku wód mineralnych ze złożami bituminów. Zawartość Na+, Ca2+, Mg2+, HCO3– i proporcje między tymi składnikami a zawartością chlorków są takie jak dla wód zwykłego obiegu hydrologicznego. Wody niskozmineralizowane różnią się zakresami wartości wskaźników: [...] a przede wszystkim wspomnianymi już wcześniej: [...]. Zmiany mineralizacji objawiające się przede wszystkim obniżeniem zawartości głównego składnika chlorków obserwowane na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat dotyczą ujęć naturalnych wypływów wód wysokozmineralizowanych. Niekorzystne z punktu widzenia balneologicznego jest też obniżenie zawartości składników swoistych, które także obserwuje się głównie w ujęciach naturalnych wypływów wód wysokozmineralizowanych.

EN

In the region of Rymanów Zdrój lowly-mineralized, medium-mineralized and highly-mineralized waters occur. They have been made accessible both at their natural outflows (springs) and by bore-holes. Lowly--mineralized and medium-mineralized waters are of HCO3-Ca and HCO3-Ca-Mg type while highly mineralized waters are of HCO3-Cl-Na and Cl-HCO3-Na type. These are acid carbon and oxalate waters containing such during the last ten years for eleven water intakes, the proportion among the ions has been calculated and ions interrelations and variability during the examined period of time have been compared. Hydrochemical indicators used for saline water characterization have been presented in this article and their value has been analyzed in comparison to the sea water. The values of the chloro-bromide indicator and sulfatation indicator prove the co-existence of mineral waters and bitumin deposits. The content of: Na+, Ca2+, Mg2+, Cl– and HCO3– as well as the proportions between these components and the chloride content are the same as those of the regular hydrological cycle. Lowly-mineralized waters differ in the range of indicators value: [...] and above all they differ in the already mentioned: [...]. Changes of mineralization manifesting mainly by the reduction in the content of the main chloride component, observed during the last ten years, refer to the natural outflows of highly-mineralized waters. From the balneological point of view the reduction in the content of the specific components, observed mainly in the intakes of highly-mineralized waters natural outflows as well, seems to be unfavourable.

7

Mineralne wody lecznicze Iwonicza Zdroju w świetle badań wskaźników hydrochemicznych

Winid B., Lewkiewicz-Małysa A.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2005

|

T. 21, z. 2

49-67

PL

Wody mineralne Iwonicza Zdroju związane są z II i III poziomem piaskowców ciężkowickich jednostki śląskiej. Są to wody kwasowęglowe typu Cl-HC03-Na i typu HC03-CI-Na, zawierające między innymi takie składniki swoiste, jak jodki i bromki. W artykule przedstawiono wskaźniki hydrochemiczne wykorzystywane przy charakterystyce wód zasolonych i analizowano ich wartości w porównaniu do wody morskiej i wód zamkniętych struktur geologicznych. Wartości wskaźnika chlorkowo-bromkowego Cl/Br < 300 i wskaźnika siarczanowości [...] świadczą o współwystępowaniu wód mineralnych Iwonicza za złożami bituminów. Natomiast inne wskaźniki oparte na zawartości jonów: Na+, Ca2+, Mg2+, Cl- i HCO3- świadczą o zasilaniu ujęć z aktywnej strefy wymiany wody. Na podstawie porównania wartości stosunków jonowych w wodach ośmiu ujęć stwierdzono, że wraz z mineralizacją rośnie wartość wskaźnika [...], maleje natomiast wartość wskaźnika [...]. Zmiany chemizmu obserwowane na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat dotyczą przede wszystkim zawartości jonów chlorkowych. Wysładzanie się wód dotyczy szczególnie wód o niższej mineralizacji. Korzystny z punktu widzenia balneologicznego wzrost zawartości CO2 może być przyczyną zmiany wartości pH.

EN

Mineral waters of Iwonicz Zdrój are connected with the second and the third Ievel of Ciężkowice sandstones of Śląsk unit. These are Cl-HCO3-Na and HCO3-CI-Na type acid carbon waters containing such specific components like iodide and bromide. In the paper hydrochemical indicators used for saline waters characterization have been presented and their value has been analysed in comparison to sea water and to waters of closed geological formation. The value of indicators chloro-bromide CI/Br < 300 and sulfatation indicator [...] prove the co-existence of mineral waters of Iwonicz and bitumin deposits. While the other indicators based on the ion content: Na+, Ca2+, Mg2+, CI- and HCO3- speak about supplying water intakes from active zone of water exchange. On the basis of the comparison of ion ratio value in eight water intakes it has been stated that aIong with mineralization growth there is an increase in the [...] value indicator, and a decrease in the [...] value indicator. The changes in chemism that have been observed during the last few years concern mainly the content of chloride ions. Water freshening refers particularly to waters of lower mineralization. And the increase of CO2 content, beneficial from the balneological point of view, may be the cause of change in the pH value.