Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Załęczański Park Krajobrazowy. Georóżnorodność

Gara Krzysztof, Szynkiewicz Adam

Górnictwo Odkrywkowe

|

2023

|

R. 64, nr 2

69--82

PL

Załęczański Park Krajobrazowy powołano 5 stycznia 1978 r., jako jeden z pierwszych parków krajobrazowych w kraju. Powierzchnia Parku wynosi 14.485 ha, a jego strefy ochronnej 12.328 ha. Poza niewielką częścią leżącą w woj. śląskim, niemal cały jego obszar położony jest w południowo-zachodniej części województwa łódzkiego, w gminach Pątnów, Wierzchlas i Działoszyn. Załęczański Park Krajobrazowy obejmuje północno-wschodni fragment Wyżyny Wieluńskiej będącej częścią Jury Polskiej, zamykając od północy system jurajskich parków krajobrazowych. Powstał, aby chronić niepowtarzalny krajobraz jurajskich wapiennych ostańców z wijącą się wśród nich urokliwą Wartą. Obok piękna krajobrazu Załęczański Park Krajobrazowy cechuje niezwykle ciekawa geologia. Z węglanowym podłożem wiąże się występowanie licznych i różnorodnych zjawisk krasowych. Szczególnie cenny i bogaty jesy tu kras kopalny.

2

Teledetekcyjne możliwości rozpoznania miejsc dogodnych do forsowania koryt dużych rzek nizinnych przez ciężkie pojazdy

Ostrowski Piotr

Journal of KONBiN

|

2022

|

Vol. 52, iss. 3

107--121

PL

Występujące w korytach niektórych rzek odporne na erozję kulminacje stropu podłoża aluwiów pełnić mogą w sprzyjających warunkach hydrologicznych funkcję „mostów geologicznych”, stanowiących miejsca dogodne do forsowania przez ciężkie pojazdy. W artykule omówiono możliwości teledetekcyjnej identyfikacji takich miejsc na podstawie wspólnej analizy zdjęć lotniczych, wysokorozdzielczych zdjęć satelitarnych oraz Numerycznych Modeli Terenu na podstawie lotniczego skaningu laserowego (ALS). Efektem prowadzonych prac była identyfikacja w dnach dolin dużych rzek nizinnych form rzeźby związanych z możliwością forsowania koryta przez ciężkie pojazdy. Pozwoliło to na sformułowanie ogólnych założeń SYSTEMU WYZNACZANIA STREF DOGODNYCH DLA PRZEPRAW Z WYKORZYSTANIEM PLATFORM POWIETRZNYCH.

EN

The erosion-resistant culminations of the alluvial subsoil occurring in the riverbeds of some rivers may play the role of "geological bridges" under favorable hydrological conditions, constituting places convenient for forcing by heavy vehicles. The article discusses the possibility of remote-sensing identification of such places based on a common analysis of aerial images, high-resolution satellite images and Digital Terrain Models based on Airborne Laser Scanning. The result of the work was the identification of relief forms in the valley bottoms of large lowland indicating the available locations for heavy vehicles forcing the bed. This allowed for the formulation of general assumptions of the SYSTEM OF DESIGNING ZONES CONVENIENT FOR CROSSROADS USING AIR PLATFORMS.

3

Budowa geologiczna dolin rzek na niżu polskim i jej związek z warunkami forsowania koryt

Falkowski Tomasz

Journal of KONBiN

|

2022

|

Vol. 52, iss. 3

175--185

PL

Istotnym czynnikiem zapewnienia swobody manewrowej wojsk lądowych na obszarach nizinnych jest umiejętność pokonywania przeszkód wodnych, w tym szczególnie koryt rzecznych. Złożona geneza (poligeneza) odcinków dolin rzecznych na Niżu Polskim jest przyczyną ogromnego zróżnicowania budowy geologicznej ich odcinków. Poligeneza warunkuje także specyfikę przebiegu ewolucji systemu rzecznego, której motorem są zmiany klimatu i rosnący wpływ człowieka na warunki hydrologiczne zlewni. Ponieważ poszczególne genetyczne odcinki różnią się charakterem przebiegających w ich obrębie procesów, to także ich specyfika zapisana jest w rzeźbie dna doliny i w zróżnicowaniu występujących na jej powierzchni gruntów. Wybór odpowiednich miejsc do przepraw, czy forsowania koryt rzecznych może opierać się na identyfikacji określonego zestawu cech powierzchni terenu, którą prowadzić można metodami teledetekcji lotniczej, czy satelitarnej.

EN

An important factor in ensuring the maneuvering freedom of land forces in lowland areas is the ability to overcome water obstacles, especially riverbeds. The complex genesis (polygenesis) of the river valley sections in the Polish Lowlands is the reason for the great diversity of their geological structure. Polygenesis also determines the specificity of the course of the evolution of the river system, which is driven by climate change and the growing human influence on the hydrological conditions of the catchment area. Since individual genetic sections differ like the processes within them, their specificity is also written in the relief of the valley bottom and the diversity of the land on its surface. The selection of appropriate places for crossing or forcing river beds may be based on identifying a specific set of land surface features, which can be carried out using aerial or satellite remote sensing methods.

4

Odzwierciedlenie budowy geologicznej brzeżnej części Karpat i ich podłoża (SE Polska) na podstawie reprocessingu i reinterpretacji profili sejsmicznych 2D

Urbaniec A., Bajewski Ł., Wilk A.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2018

|

nr 219

1--174

PL

Głównym celem prezentowanej pracy było stworzenie kompleksowego modelu geologicznego badanego rejonu brzeżnej strefy Karpat zewnętrznych wraz z zapadliskiem przedkarpackim, na podstawie interpretacji strukturalnej profili sejsmicznych 2D. Obszar badań usytuowany jest w południowo-wschodniej Polsce. Analizowany rejon cechuje się dużym stopniem skomplikowania budowy geologicznej ze względu na obecność licznych stref nasunięć w obrębie utworów jednostek karpackich i miocenu sfałdowanego, jak również obecność kilku dużych stref dyslokacyjnych o różnych kierunkach przebiegu. Najniższe piętro strukturalne, występujące w podłożu zapadliska przedkarpackiego, stanowi w interpretowanym rejonie seria anchimetamorficznych skał neoproterozoiku, związanych genetycznie z blokiem małopolskim. Autochtoniczny kompleks osadów klastycznych, z wkładkami ewaporatów, wieku mioceńskiego, o bardzo zróżnicowanej miąższości (od około 150 m do ponad 3300 m) tworzy środkowe piętro strukturalne analizowanego rejonu. Najwyższe piętro strukturalne reprezentują z kolei utwory allochtoniczne pokrywy tektonicznej, które w analizowanym obszarze włączane są głównie w obręb trzech dużych jednostek tektonicznych: stebnickiej, borysławsko-pokuckiej i skolskiej. Dodatkowo wyróżniane jest pasmo łusek zgłobickich, będących stosunkowo wąską strefą osadów mioceńskich o zróżnicowanym stopniu deformacji tektonicznej.Dwa z dziewięciu analizowanych profili sejsmicznych poddano reprocessingowi w Zakładzie Sejsmiki Instytutu Nafty i Gazu – Państwowego Instytutu Badawczego, a wyniki uzyskane na podstawie tego reprocessingu zostały uwzględnione w trakcie interpretacji geologicznej. Odpowiedni dobór zarówno sekwencji przetwarzania, jak i parametrów aplikowanych do poszczególnych procedur, a także weryfikacja każdego etapu przetwarzania poprzez prowadzoną na bieżąco interpretację geologiczną przyniosły w efekcie nieco inne odwzorowanie niektórych cech budowy geologicznej rejonu. Przeprowadzona interpretacja strukturalna dostarczyła nowych informacji, które mogą być wykorzystane do odtworzenia poszczególnych etapów rozwoju tektonicznego analizowanego obszaru. Przedstawiony model strukturalno-tektoniczny obrazuje znaczny stopień skomplikowania budowy geologicznej analizowanego rejonu oraz akcentuje wieloetapowość zjawisk tektonicznych zachodzących w poszczególnych okresach geologicznych. Obecny obraz strukturalny jest kompilacją efektów szeregu stopniowo nakładających się na siebie procesów zachodzących w kolejnych epokach geologicznych. Przedstawiona koncepcja zakłada, że część głównych dyslokacji w analizowanym rejonie to strefy o bardzo starych założeniach tektonicznych (związanych z orogenezą hercyńską, a być może nawet starszych), które w swojej historii były wielokrotnie reaktywowane w różnych reżimach naprężeń. W trakcie etapu nasuwczego Karpat dochodziło do zderzenia górotworu ze strukturami podłoża, ułożonymi skośnie do głównego kierunku nasuwczego. Skośna kolizja powodowała reaktywację struktur podłoża, podczas gdy w obrębie jednostek karpackich dochodziło do powstawania uskoków przesuwczych i nasunięć pozasekwencyjnych. Ostatni etap reaktywacji wspomnianych dużych stref uskokowych miał miejsce już po nasunięciu utworów fliszowych jednostki skolskiej i zachodził w reżimie przesuwczym.

EN

The main aim of the presented work was to construct a complex geological model for the research area, based on the 2D seismic profiles interpretation. The study area is situated in south-eastern Poland in the marginal zone of the Outer Carpathians. The analyzed region is characterized by a very complicated geological structure. The presence of numerous thrust zones in the Carpathian units, as well as large-scale faults cutting the rock series of lower geological stages, are typical. The series of Neoproterozoic anchimetamorphic sedimentary rocks of the Małopolska Massif, form the basement of the Carpathian Foredeep in the analyzed region. The complex of the autochthonous Miocene sediments, characterized by variable total thickness (from 150 m to more than 3300 m) and facies variability, represent the middle stage of the study area. The youngest stage consists of allochtonous tectonic units (Stebnik, Boryslav-Pokutya and Skole) of the Carpathian orogen. Furthermore Zgłobice Thrust-Sheet Belt is distinguished, as a narrow zone of Miocene sediments with varying levels of tectonic deformation. Two off the nine interpreted profiles were reprocessed in the Seismic Department of the Oil and Gas Institute - National Research Institute in Krakow, Poland. Proper selection of both the processing sequence and parameters applied to specific procedures, as well as verification of each stage of processing by simultaneous geological interpretation, resulted in a slightly different mapping of the geological structures. Structural interpretation of the current version of the seismic sections, provides new information that could be used to reconstruct individual stages of the tectonic development in the analyzed area. The constructed tectonic model emphasizes the complexity of the geological structure. Presented concept assumes that some of the major fault zones are very old tectonic lines (related to the Variscan orogenesis, and maybe even older), which have been repeatedly reactivated under different stress conditions. The diagonal collision of the Carpathian orogen and the basement elevations induced a reactivation of the major faults. Strike-slip faults and out-of-sequence thrusts were generated within the Carpathian units. The final phase of the large faults reactivation took place after the latest thrusting movements of the Outer Carpathians.

5

Trójwymiarowy model złoża węgla kamiennego z zastosowaniem środowiska CAD na przykładzie SW części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

Probierz K., Marcisz M., Ignacok D.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2017

|

R. 58, nr 3

84--85

PL

Przedstawiono możliwości trójwymiarowego modelowania wielopokładowego złoża węgla kamiennego z zastosowaniem programu AutoCAD firmy Autodesk. Obiekt badań stanowiło nowo rozpoznawane złoże węgla kamiennego zlokalizowane w SW części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, dla którego nie opracowano jeszcze jego szczegółowego modelu przestrzennego. Modelowanie oparto na danych z 24 otworów badawczych powierzchniowych zlokalizowanych w obszarze badań i jego sąsiedztwie. Końcowa forma modelu złoża uwzględnia powierzchnie 36 spągów pokładów węgla, nie uwzględniono natomiast ich miąższości jak również rodzaju skał towarzyszących.

EN

The paper presents the possibilities of three–dimensional modeling of a multi–seam coal deposit using the Autodesk Auto-CAD software. The subject of the study was constituted by the newly explored hard coal deposit located in the SW part of the Upper Silesian Coal Basin (Poland) where no detailed dimensional model of the deposit has yet been developed. The modeling was based on data collected from 24 surface exploratory boreholes located in the area of the study and in its vicinity. The final form of the model gives consideration to 36 coal seam floors, while their thickness as well as the type of adjacent rocks have not been incorporated.

6

Określanie przyczyn powstawania osuwisk w polskich Karpatach fliszowych w oparciu o obrazy lotnicze z BSL

Zygmunt M., Sanecki J., Klewski A.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2017

|

z. 64, nr 4/II

413--422

PL

W artykule przedstawiono problematykę pomiarów geodezyjnych na terenach osuwiskowych w polskich Karpatach fliszowych. Wykorzystano metody fotogrametrii bliskiego zasięgu do cyfrowego obrazowania oraz określania wymiarów obszaru osuwiskowego za pomocą Bezzałogowych Systemów Latających (BSL). Badania wykonano na osuwisku położonym w miejscowości Węgierka, w gminie Roźwienica, w powiecie jarosławskim oraz na osuwisku położonym w miejscowości Rogi-Folwark w powiecie krośnieńskim. Wyznaczono środki rzutów poszczególnych zdjęć oraz elementy kątowej i wewnętrznej orientacji kamery. Umożliwiło to utworzenie modelu wysokościowego (TIN) osuwisk. Finalnym efektem było otrzymanie Numerycznego Modelu Pokrycia Terenu (NMPT) osuwiska z miejscowości Węgierka i ortofotomapy. Numeryczny Model Pokrycia Terenu osuwiska z oczkiem siatki 0,10 m pozwolił precyzyjnie określić położenie i wymiary budynków na obszarze osuwiska z miejscowości Węgierka. Nalot z kamerą wychyloną o 80° na osuwisku w miejscowości Rogi-Folwark ukazał ponadto miejsca o niskiej wartości kohezji i kąta tarcia wewnętrznego gruntu. Te obszary są najbardziej narażone na powstawanie w przyszłości dalszych ruchów masowych, powstawanie pęknięć i przesunięcia mas ziemnych. Obliczono dla nich Wskaźnik Bezpieczeństwa FS. Pozwolił on ustalić, w której części osuwiska prawdopodobieństwo wystąpienia kolejnych ruchów masowych ziemi w przyszłości jest większe. Współczynnik bezpieczeństwa oszacowany dla obszarów o niskiej wartości spójności gruntów wyniósł 2,52, a o niskiej wartości kąta tarcia wewnętrznego 6,83. Najbardziej niebezpieczne są strome skarpy dodatkowo podcinane przez potoki - dolna aktywna część osuwiska o współczynniku 2,52. Bezpieczniejsze są środkowe części stoku, które są łagodnie nachylone - górna część osuwiska, Współczynnik bezpieczeństwa tej części wynosi 6,83.

EN

The aticle present the problem of surveying on landslide areas in Polish flysch carpathians. We used close photogrammetry methods to digital imaging and determining area lanndslide dimensions using Unmanned Aerial Systems (UAS). Research were done on landslide located in Węgierka village, in Roźwienica commune, in Jarosław district and on landslide located in RogiFolwark village in Krosno district. Described the method of processing images obtained measuring non-metric camera mounted on UAS. Designed projections centres of individual images and elements of angular orientation and interior camera. This enabled the creation and texturing of Triangular Irregular Network (TIN) models of landslides. The final result was to receive the Digital Surface Model (DSM) and ortophotomap landslide from Węgierka village. Digital Surface Model (DSM) landslide with eyelt mesh 0.10 m with big precision defined localisation and dimensions buildings on landslide from Węgierka village. Flight mission with inclined camera (80°) showed places with low cohesion and angle of internal friction value on landslide from Rogi-Folwark village. This places are the most exposed for further mass movements, fissure formation and ground displacements. For this areas Factor of Safety (FS) was calculated. It allowed to check in which area of landslide probability of new mass movements in the future is bigger.

7

Optymalizacja metod rozpoznania masywu skalnego w profilu wyrobiska udostępniającego w warunkach zalegania złóż rud miedzi

Fabich S., Nitek D., Ratajczakowska M., Waligóra A.

Budownictwo Górnicze i Tunelowe

|

2017

|

nr 1

20--27

PL

W artykule dokonano usystematyzowania ogółu czynności dotyczących pozyskiwania informacji o budowie geologicznej górotworu wraz z procedurą wyznaczania parametrów geomechanicznych, w zależności od stosowanej metodologii projektowania. W wyniku przeprowadzonych analiz, zaproponowano metodykę postępowania w postaci algorytmów działań ułatwiających charakterystykę masywu skalnego będącą podstawą do stworzenia najbardziej optymalnego modelu obliczeniowego. Niniejszy artykuł przedstawia wyniki projektu I-MORE, finansowanego w ramach projektu CuBR przez NCBiR oraz KGHM Polska Miedź SA.

EN

The article systematized the whole of activities related to retrieval of information on the geological structure of the rockmass, including the procedure for the determination of geomechanical parameters, depending upon the applied methodology of designing. As a result of the conducted analyzes, a methodology of the proceeding was proposed in the form of algorithms of activities facilitating the characteristics of the rockmass, being the basis for creation of the most optimal computational model. This article presents the results of the I-MORE project, financed within the CuBR project by National Centre for Research and Development /NCBiR/ and KGHM Polish Copper SA.

8

Wpływ lokalnej, przypowierzchniowej budowy geologicznej na deformacje powierzchni terenu w warunkach podziemnej eksploatacji górniczej

Niedojadło Z., Piwowarski W., Mościcki W., Sopata P., Stoch T., Bania G., Ćwiklik M.

Przegląd Górniczy

|

2016

|

T. 72, nr 1

18--26

PL

W publikacji przedstawiono przypadek znaczącej deformacji terenu wywołanej podziemną eksploatacją górniczą, który nie znajduje wytłumaczenia w standardowym modelu zachowania się górotworu. Przyczynę powstania tak silnie destrukcyjnych deformacji należy upatrywać w występującej lokalnie specyficznej budowie geologicznej. Deformacje stwierdzone zostały pomiarami geodezyjnymi prowadzonymi na fragmencie sieci obserwacyjnej zlokalizowanej nad polem górniczym. Powiązanie powstałych na powierzchni terenu deformacji z budową geologiczną możliwe było dopiero po przeprowadzeniu szczegółowych badań geofizycznych. Wyniki zarówno pomiarów geodezyjnych, jak i geofizycznych zostały zaprezentowane i opisane w artykule.

EN

This publication presents the case of land deformations with a strong, destructive impact which cannot be explained based on standard, model behaviour of the rock mass, and the land surface under the conditions of the impact of the underground mining exploitation. The reason for this type of deformation in the case described should be sought in a special geological structure which occurs locally. The deformations were found with the use of geodetic surveys, conducted in the section of the observation network located over the mining field. It was possible to connect the deformations on the land surface with the geological structure only after the detailed geophysical research had been conducted. The results of both the geodetic and geophysical measurements are presented and described in this publication.

9

Sejsmiczne odwzorowanie stylu tektonicznego centralnego synklinorium Karpat w rejonie Krosno – Besko

Kuśmierek J., Machowski G., Baran U.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2016

|

nr 209 wyd. konferencyjne

513--518

PL

Wyniki wstępnej interpretacji geologicznej, powtórnie przetworzonych po migracji czasowej 18 profili sejsmicznych wykonanych w latach 1994 – 2012 przez Geofizykę Kraków – zintegrowane z powierzchniową mapą geologiczną i profilami głębokich wierceń – wnoszą znaczący postęp w rozpoznanie skomplikowanej budowy geologicznej centralnego synklinorium Karpat. Styl tektoniki senońsko-paleogeńskich formacji fliszowych zdominowany jest przez systemy nasunięć i złuskowań różnej generacji oraz anizopachytowy rozkład miąższości synorogenicznych osadów oligocenu. Geometria nasunięć i fałdów ulega znaczącym modyfikacjom w strefach poprzecznych uskoków, co ma istotne znaczenie dla zrekonstruowania modeli systemu naftowego w rejonie Krosno – Besko, perspektywicznym dla odkrycia niekonwencjonalnych akumulacji gazu ziemnego.

EN

Results of the preliminary geological interpretation of 18 seismic sections shot in the years 1994 – 2012 by Geofizyka Kraków and reprocessed after time migration, integrated with the surface geological map and profiles of deep wells, make a significant contribution to recognition of the complicated geological setting of the Central Carpathian Synclinorium. The tectonic style of the Senonian-Paleogene flysch formations is dominated by systems of thrusts and imbricated folds of different generations and by the anisopachous thickness distribution of the Oligocene synorogenic deposits. The geometry of the thrusts and folds has undergone substantial modifications in zones of transverse faults, which is of great importance for reconstruction of the petroleum system models in the Krosno – Besko area, prospective in terms of discovering unconventional gas accumulations.

10

Nowa jakość sejsmicznego obrazu strukturalnego jako wynik obrazowania głębokościowego : studium przypadku z Ameryki Południowej

Tlałka S., Dybalak R., Bieta B.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2016

|

nr 209 wyd. konferencyjne

519--524

PL

Zastosowanie migracji głębokościowej, wykorzystującej metody wychodzące poza proste iteracje budowy modelu, pozwala uzyskać model ośrodka umożliwiający zobrazowanie skomplikowanej budowy geologicznej. Technika, sprawdzona już w tektonice nasunięć, polega na rozszerzeniu sekwencji przetwarzania w domenie głębokości, rozbudowanym schematem z wieloma węzłami decyzyjnymi. Metoda prezentowana jest na przykładzie danych rzeczywistych ze strefy przejściowej Ameryki Południowej. Obrazowanie głębokościowe z budową modelu prezentowaną techniką, pozwoliło rozwiązać postawione zadanie geologiczne i uzyskać zdecydowaną poprawę strukturalną w stosunku do obrazowania w domenie czasu.

EN

The application of the pre-stack depth migration with methods which go beyond the simple iterations of the model building, allows to obtain an interval velocity models in areas where complex geological structures exist. The technique, already proven in the Thrust tectonics, consist in extending the seismic data processing sequence in depth domain, an expanded scheme of the multi-node decision-making. The method is presented on the example of the real data from the transition zone of South America. The depth imaging with the presented an advanced technique of the model building has allowed to solve the task and to get the vast improvement of structural image in relation to the imaging in time domain.

11

Złoże kruszywa naturalnego "Mirowo II" - obraz złoża w dokumentacji geologicznej a rzeczywistość

Jurys L., Damrat M.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2016

|

R. 57, nr 2

17--23

PL

Autorzy artykułu przedstawiają porównanie obrazu złoża z dokumentacji geologicznej z obrazem rzeczywistym uzyskanym w wyniku eksploatacji. Robią to na przykładzie złoża kruszywa naturalnego „Mirowo II” położonego niedaleko Gdańska, eksploatowanego w latach 2003– 014. Szczegółowe porównanie obejmuje położenie spągu złoża oraz zasobów udokumentowanych i wydobytych w poszczególnych polach obliczeniowych. W sposób ogólny odniesiono się do budowy geologicznej, genezy i metodyki wyznaczania granic złoża oraz do warunków hydrogeologicznych. W wielu przypadkach wykazano brak zgodności rzeczywistych cech złoża z poznanymi w drodze geologicznych badań rozpoznawczych, podając ich prawdopodobne przyczyny, zarówno naturalne jak i wynikające z uwarunkowań prawnych oraz przyjętej metodyki badań.

EN

The authors present a comparison of a model of aggregate deposit which is based on data compiled in a geological documentation with one developed using data gathered during the mining phase. The collation was done using the mining site „Mirowo II” located near Gdansk, which was operated from 2003 until 2014. This detailed comparison verifies the level of the bottom boundary of the deposit and the amount of resources initially estimated with those actually excavated from each of the calculation fields. The geological structure and the origin of deposit as well as the methodology of determining the boundaries and hydrogeological conditions were broadly described. In many cases, lack of conformity between the actual characteristics of the deposit and the model based on geological investigation was demonstrated. Its most probable causes ranged from limitations related to the geology to those resulting from the legal requirements or research methods used.

12

Wykorzystanie fotogrametrii cyfrowej w geologii i górnictwie

Sołowczuk M.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2016

|

R. 57, nr 3

14--19

PL

Artykuł omawia wykorzystanie technologii fotogrametrii cyfrowej do tworzenia modeli przestrzennych mających zastosowanie w geologii i górnictwie. W artykule przedstawione zostały podstawowe informacje dotyczące cyklu technologicznego: od procesu gromadzenia danych, poprzez ich przetwarzanie, do wygenerowania modelu powierzchni. Zaprezentowane zostały również przykłady wykorzystania ww. technologii w górnictwie odkrywkowym oraz w geologii.

EN

The article discusses the use of digital photogrammetry to create spatial models applicable in geology and mining. The article presents basic information on the technology cycle, from data collection, through processing, to generate a surface model. There were also presented examples of the mentioned above technology in surface mining and geology.

13

Geotouristic values of the Gorce National Park and its surroundings (The Outer Carpathians, Poland)

Szczęch M., Cieszkowski M., Chodyń R., Loch J.

Geotourism / Geoturystyka

|

2016

|

nr 1-2

27--44

EN

The Gorce Mountains are a picturesque range in the Polish sector of the Outer Carpathians. They are built with turbiditic deposits, representing sedimentary successions of the Krynica and Bystrica Subunits of the Magura Nappe, Late Cretaceous- Paleogene in age. In the Gorce Mts. the majority of lithostratigraphic divisions representing discussed subunits are very well exposed in numerous outcrops. The deposits of the Magura Nappe are folded, locally thrust, and cut by the strike-slip and oblique fault system. This nappe in the Gorce Mts. covers tectonically units of the Foremagura Group of Nappes, which crop out in two tectonic windows. From Rabka-Zdrój and Szczawa mineral waters are well known. Morphology of the Gorces Mts. is varied. A lot of rock tors occur there, as well as landslides, often extensive. Good localizations, varied geology, great land relief and rich live nature, as well as the highlander culture and monuments make the Gorce Mts. an area of high geotouristic potential.

PL

Gorce są malowniczym pasmem w polskiej części Zachodnich Karpat Zewnętrznych. Są one zbudowane z turbidytowych, późnokredowo-paleogeńskich utworów reprezentujących osadowe sukcesje krynickiej i bystrzyckiej podjednostki płaszczowiny magurskiej. W Gorcach większość wydzieleń litostratygraficznych reprezentujących wspomniane podjednostki jest bardzo dobrze eksponowana w licznych odsłonięciach. Utwory płaszczowiny magurskiej są sfałdowane, lokalnie złuskowane i pocięte systemem poprzecznych i ukośnych uskoków. Płaszczowina magurska w Gorcach przykrywa tektonicznie jednostki przedmagurskiej grupy płaszczowin, które odsłaniają się w dwu tektonicznych oknach. W Rabce-Zdroju i w Szczawie wykorzystywane są wody mineralne. Rzeźba Gorców jest zróżnicowana. Występują tu liczne skałki oraz osuwiska, często rozległe. Dogodna lokalizacja, interesująca budowa geologiczna, wspaniała rzeźba tego pasma, bogata fauna i fora oraz dziedzictwo kulturalne miejscowej ludności wpływają na duży potencjał geoturystyczny Gorców.

14

Identyfikacja współczynnika prędkości osiadania (czasu) c

Kruczkowski M.

Budownictwo Górnicze i Tunelowe

|

2016

|

nr 2

14--20

PL

W artykule przedstawiono przykład identyfikacj i wartości współczynnika prędkości osiadania powierzchni c z rozwiązania S. Knothego, na podstawie wyników pomiarów geodezyjnych. W pierwszym etapie obliczeń wyznaczono wartości parametrów występujących we wzorach teorii prognozowania wpływów W. Budryka-S. Knothego opisujących końcowy stan deformacji. W dalszym etapie obliczeń wyznaczono na podstawie krzywych osiadań punktów pomiarowych w czasie wartości współczynnika prędkości osiadania.

EN

The article presents an example of identification of the value of the factor of surface subsidence rate c from the formuła by S. Knothe, based on the results of geodetic surveying. In the first stage of calculation, values of the parameters occurring in the formuła of theory of impact forecasting by Budryk-Knothe describing the finał state of deformation. In a further step of calculations parameters vales were determined based on the curves of subsidence of measurement points during the value of the coefficient of the subsidence rate.

15

Minimalizacja możliwości wystąpienia migracji gazu w rejonie przedgórza Karpat

Uliasz M., Kremieniewski M.

Wiadomości Naftowe i Gazownicze

|

2015

|

R. 18, Nr 8 (208)

18--22

PL

Częstym zjawiskiem występującym w rejonie przedgórza Karpat są pojawiające się ekshalacje gazowe. Ich obecność związana jest z występowaniem wielu płytko zalegających horyzontów gazonośnych obecnych w utworach miocenu autochtonicznego. Dodatkowo efekt ten potęgowany jest skomplikowaną budową geologiczną w tym rejonie. W trakcie wykonywania otworów wiertniczych jednym z ważniejszych warunków jest zapewnienie szczelności w przestrzeniach pierścieniowych pomiędzy kolumnami rur oraz poza nimi. W związku z powyższym, w INiG-PIB wykonane zostały badania laboratoryjne, których celem była ocena wpływu stosowanych cieczy wiertniczych na stopień uszczelnienia przestrzeni pierścieniowej na kontakcie stwardniały zaczyn cementowy - skała, dla konkretnych warunków geologiczno-technicznych. Efektem finalnym było przeprowadzenie modyfikacji składów cieczy przemywających pod kątem efektywności usuwania osadów filtracyjnych utworzonych przez stosowane płuczki wiertnicze oraz modyfikacja zaczynów cementowych poprzez użycie środków zapobiegających migracji gazu. Podczas realizowanych prac wskazane zostały potencjalne przyczyny migracji gazu z przestrzeni pierścieniowej w wybranych otworach wiertniczych zrealizowanych na przedgórzu Karpat, a następnie podjęto działania mające na celu ograniczenie tego zjawiska.

EN

A frequent phenomenon occurring in the region of the Carpathians Foothills are occurring gas exhalation. Their presence is associated with the occurrence of a number of shallowly buried gas-bearing horizons present in the autochthonous Miocene strata. In addition, this effect is intensified by the complicated geological structure in this area. During the performance boreholes one of the important conditions is to ensure integrity in the annular space between the casings and beyond these. Therefore, the laboratory tests have been carried out in INiG-PIB, designed to assess the impact of drilling fluid on the degree of sealing annular space in hardened cement paste - rock contact, for specific geological and technical conditions. The final effect was to modify the composition of chemical washes in terms of efficiency removal of the filter cake created by the use of drilling muds as well as modification of cement slurries by the use special additives to prevent gas migration. During the ongoing work they have been indicated potential causes of gas migration from the annular space in the selected wellbores performed on the Carpathian Foothills and then measures have been taken to curb this phenomenon.

16

Interpretacja budowy geologicznej złoża ropy naftowej Łodyna na podstawie danych magnetotellurycznych oraz powierzchniowych danych geologicznych

Krzysztofik M.

Wiadomości Naftowe i Gazownicze

|

2015

|

R. 18, Nr 7 (207)

8--13

PL

Złoże ropy naftowej Łodyna położone jest w bardzo skomplikowanych warunkach tektonicznych wynikających z istnienia wieloetapowych procesów geologicznych jakie miały wpływ na obecny układ strukturalny omawianego obszaru. W oparciu o dostępne powierzchniowe dane geologiczne oraz zinterpretowane przekroje opornościowe wykonane na podstawie prac magnetotellurycznych opracowano modele budowy geologicznej otoczenia złoża Łodyna. Skomplikowana budowa geologiczna omawianego obszaru, ograniczona ilość danych geofizycznych z otworów wiertniczych (w tym głównie danych elektrometrycznych) były elementami znacznie utrudniającymi szczegółową interpretację układu strukturalnego obszaru złoża Łodyna, dlatego prezentowane w pracy przekroje geologiczne są jedynie pewnym uproszczeniem budowy tego rejonu.

EN

Łodyna oil field is located in a very complex tectonic conditions resulting from the existence of multi-stage geological processes that have an impact on the current structural layout of the talked area. Accumulations of hydrocarbon occur in the five Oligocene sandstone horizons among the menilites beds. Based on the available geological surface data and interpreted resistive cross-sections wrought on the work of magnetotelluric, few geological models were developed. Complex geological structure of this area and the limited amount of geophysical data from borehole (mainly electrometric data) were significantly hindering elements which clearly hampered to elaborate detailed interpretation of the structural system of Łodyna vicinity, which is why the work presented in the geological cross-sections are merely a simplification of the real geological settings.

17

Analiza geologicznych uwarunkowań kształtowania się różnorodności siedliskowej dolin rzecznych na Niżu Polskim

Falkowski T.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2015

|

Vol. 24, No. 4

342--349

PL

Doliny rzeczne na obszarze Niżu Polskiego charakteryzują się stosunkowo dużą jak na doliny rzek nizinnych morfologiczną i geologiczną różnorodnością. Główną przyczyną tego faktu jest powszechność poligenezy tych form. Rzeki zaadaptowały na odcinki swoich dolin różnego rodzaju obniżenia polodowcowe (głównie ułożone w ciągi misy wytopiskowe, lub strefy skoncentrowanego przepływu wód roztopowych lodowca), erozyjnie modelując odcinki pomiędzy nimi. Ślady pierwotnej genezy odcinków są nadal czytelne w morfologii form (np. współwystępowanie w sąsiedztwie kotlinowatych rozszerzeń dna doliny wąskich odcinków przełomowych). Świadectwem poligenezy jest także nie w pełni wykształcony cokół erozyjny dolin. Jego powierzchnia zbudowana z osadów trudno rozmywalnych tworzy często w podłożu współczesnych aluwiów morfologiczne kulminacje. Zróżnicowanie litologiczne dna doliny oraz morfologia jej podłoża wpływały na procesy ewolucji form, który przebiega od schyłku plejstocenu. Obecnie elementy te warunkują także współczesną morfodynamikę równi zalewowej, przyczyniając się do dalszego różnicowania jej powierzchni. Mają one także wpływ na powstawanie i funkcjonowanie siedlisk przyrodniczych.

EN

River valleys in the area of Polish Lowland are characterized by a relatively high (as for lowland river valleys) morphological and geological diversity. The main reason for this fact is the polygenesis. Rivers have adopted for their valleys different postglacial depressions (melt-out, as well as zone of concentrated melt water flow, etc.), erosionally modelling sections between them. Remains of their origin are still discernible in the valleys morphology (e.g. co-existence of the basin sections with the narrow, gorge sections and the presence of non-alluvial sediment in the valley bottom). The testimony of the complicated genesis is also poor developed erosional base of river valleys. Their surface built up with deposits more resistant to erosion forms morphological protrusions in alluvia substratum. Both the system of different soils outcrops in the bottom of the valley, as well as morphology and lithology of the valley substrate affect the process of evolution valleys, which takes place from the late Pleistocene. Nowadays, these elements also determine the floodplain morphodynamics, contributing the further differentiation of their surface. They influence on creation and operation of natural habitats as well.

18

Wdrożenie iniekcji strumieniowej w Kopalni Soli „Wieliczka” SA

Gonet A., Stryczek S., Źróbek M.

Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne

|

2015

|

Nr 6

94--97

PL

Istniejące warunki geologiczne i hydrogeologiczne połączone z ponad siedmiowiekową działalnością człowieka doprowadziły do powstaniu wielu dopływów wody do Kopalni Soli „Wieliczka”. Dzięki prowadzonym od wielu lat pracom zabezpieczającym kopalnię udało się opanować nawet katastrofalne wycieki, jakim był np. dopływ z poprzeczni Mina w 1992 r. [1]. Jedną z ostatnio zakończonych prac zabezpieczających było uszczelnienie obudowy szybu Kościuszko przy zastosowaniu iniekcji strumieniowej (jet grouting).

19

O budowie stacji II linii metra warszawskiego w skomplikowanych warunkach gruntowych

Grela M.

Inżynieria i Budownictwo

|

2015

|

R. 71, nr 11

594--597

PL

Omówiono wpływ budowy geologicznej na budowę obiektów podziemnych na przykładzie budowy metra w Warszawie. Scharakteryzowano iły plioceńskie jako jeden z gruntów w podłożu stacji i tuneli szlakowych I i II linii metra. Opisano deformacje glacitektoniczne zaobserwowane podczas drążenia głębokich wykopów fundamentowych oraz wpływ tych deformacji na prace budowlane wybranej stacji II linii metra.

EN

Article describes impact of geological structure on construction of underground structures based on construction of Warsaw underground. Pliocene clay have been characterized as one of soils within foundations of station and mainline tunnels of underground lines I and II. Glaciotectonics deformations noticed when drilling deep foundation excavations and impact of these deformations to construction works at selected station of underground line II have been described.

20

Neural networks as a tool for georadar data processing

Szymczyk P., Tomecka-Suchoń S., Szymczyk M.

International Journal of Applied Mathematics and Computer Science

|

2015

|

Vol. 25, no. 4

955--960

EN

In this article a new neural network based method for automatic classification of ground penetrating radar (GPR) traces is proposed. The presented approach is based on a new representation of GPR signals by polynomials approximation. The coefficients of the polynomial (the feature vector) are neural network inputs for automatic classification of a special kind of geologic structure—a sinkhole. The analysis and results show that the classifier can effectively distinguish sinkholes from other geologic structures.