Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zorganizować od nowa : roboty strzałowe w Górniczych Zakładach Dolomitowych z punktu widzenia organizacji pracy

Podsiadło Paweł

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2023

|

nr 2

55--58

PL

Cel, czyli ograniczenie negatywnego oddziaływania robót strzałowych na otoczenie kopalni, osiągnęliśmy. Od momentu, kiedy zaczęliśmy wdrażanie zmian, nie odnotowaliśmy negatywnego sygnału ze strony mieszkańców, co wcześniej miało miejsce.

2

Bezpieczeństwo robót strzałowych-część III

Rawicki Zbigniew, Chowaniec Aleksander, Sołtysiak Tomasz, Mertuszka Piotr

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2023

|

nr 2

2--8

EN

Based on the data presented in the article, it can be concluded that in 2021 over 46*106 kg of blasting agents were used, of which over 25*106 kg were used in open pits. Mines have increasingly been using emulsion explosives, the main advantage of which is the shortened time of blastholes charging. In 2012 emulsion explosives accounted for 53% of the total demand in Poland while in 2021 for over 84% of the total consumption. Noticeable changes can also be seen in the initiation systems. Moving away from the traditional electric detonators can be primarily seen in copper mines and open-pit mines. In 2021, over 9.85*106 detonators were used, of which 80% were non-electric detonators, while electronic detonators still account for only a small percentage of consumption. It is related to the costs of purchasing and the replacement of blasting equipment dedicated to this type of initiation systems. Despite the use of more and more modern equipment and blasting agents, the risk associated with work in the mining industry has not been eliminated. Between 1990 and 2021, out of 93 accidents related to blasting operations, the majority, i.e. 86%, took place in underground mines. In the period of transformation and mines decommissioning, as well as leaving of experienced staff, combined with insufficient training of new employees, the so-called generation gap may be observed. This also applies to people who have access to explosives. Risky behavior of employees is still the most common cause of incidents. The consequences of improper handling of blasting agents are usually tragic. The events quoted above indicate that errors made by employees most often lead to fatal accidents.

PL

W artykule dokonano analizy środków strzałowych stosowanych w zakładach górniczych ze szczególnym uwzględnieniem materiałów wybuchowych emulsyjnych. Zwrócono uwagę na badanie materiałów wybuchowych wytwarzanych in-situ przez urządzenia mieszalniczo-załadowcze. Ponadto przeprowadzono analizę zdarzeń związanych ze stosowaniem środków strzałowych w ruchu podziemnego zakładu górniczego.

3

The mining of igneous rocks – mining technology exemplified by the “ZALAS” Porphyry Mine

Kurek Jan, Wydro Tomasz

Mining – Informatics, Automation and Electrical Engineering

|

2022

|

R. 60, nr 3

7--13

EN

The geological structure and rock resources of the region of Krakow are very diverse. This results from its location at the junction of three structural units as well as from the variety of geological processes that have taken place during their geological history. Devonian to Quaternary formations are visible on the surface, while the rocks found in boreholes are even older. Igneous rocks in the region of Małopolska (Lesser Poland) are concentrated in a relatively small area. The following rocks have been mined in the past: red porphyry in Miękinia, melaphyre in Regulice, porphyry in Orla. Currently active mines – quarries, which are engaged in continuous exploitation, include the “Zalas” Porphyry Mine in Zalas and the “Niedźwiedzia Góra” Diabase Mine in Tenczynek.

PL

Budowa geologiczna oraz zasoby skalne okolic Krakowa są bardzo urozmaicone. Wynika to z jednej strony z położenia tego obszaru na styku trzech jednostek strukturalnych, a z drugiej strony jest spowodowane różnorodnością zachodzących w tej części Małopolski procesów geologicznych. Na powierzchni terenu ukazują się utwory powstałe w okresie od dewonu do czwartorzędu, natomiast w otworach wiertniczych stwierdzono skały jeszcze starsze. Występowanie skał magmowych w Małopolsce koncentruje się na stosunkowo małym obszarze. W przeszłości eksploatowano czerwony porfir w Miękini, melafir w Regulicach oraz porfir w miejscowości Orlej. Obecnie czynne kamieniołomy, prowadzące ciągłą eksploatację to Kopalnia Porfiru „Zalas” w miejscowości Zalas oraz Kopalnia Diabazu „Niedźwiedzia Góra” w Tenczynku.

4

Małopolskie górnictwo skał magmowych – technologia wydobycia na przykładzie Kopalni Porfiru „Zalas”

Kurek Jan, Wydro Tomasz

Mining – Informatics, Automation and Electrical Engineering

|

2022

|

R. 60, nr 3

14--20

PL

Budowa geologiczna oraz zasoby skalne okolic Krakowa są bardzo urozmaicone. Wynika to z jednej strony z położenia tego obszaru na styku trzech jednostek strukturalnych, a z drugiej strony jest spowodowane różnorodnością zachodzących w tej części Małopolski procesów geologicznych. Na powierzchni terenu ukazują się utwory powstałe w okresie od dewonu do czwartorzędu, natomiast w otworach wiertniczych stwierdzono skały jeszcze starsze. Występowanie skał magmowych w Małopolsce koncentruje się na stosunkowo małym obszarze. W przeszłości eksploatowano czerwony porfir w Miękini, melafir w Regulicach oraz porfir w miejscowości Orlej. Obecnie czynne kamieniołomy, prowadzące ciągłą eksploatację to Kopalnia Porfiru „Zalas” w miejscowości Zalas oraz Kopalnia Diabazu „Niedźwiedzia Góra” w Tenczynku.

EN

The geological structure and rock resources of the region of Krakow are very diverse. This results from its location at the junction of three structural units as well as from the variety of geological processes that have taken place during their geological history. Devonian to Quaternary formations are visible on the surface, while the rocks found in boreholes are even older. Igneous rocks in the region of Małopolska (Lesser Poland) are concentrated in a relatively small area. The following rocks have been mined in the past: red porphyry in Miękinia, melaphyre in Regulice, porphyry in Orla. Currently active mines – quarries, which are engaged in continuous exploitation, include the “Zalas” Porphyry Mine in Zalas and the “Niedźwiedzia Góra” Diabase Mine in Tenczynek.

5

Significance of blasting induced vibration frequencies in assessing their impact on a building

Sołtys Anna

Materiały Wysokoenergetyczne

|

2022

|

T. 14

76--92

EN

The use of explosives to excavate rock in open-cast mining induces vibrations in the surrounding area, which may impact nearby structures. As early as the 1960s, time-delayed firing of successive EM charges was introduced, which dramatically improved both the quality of excavation (fragmentation and shape of the dump) and reduced the intensity of vibrations propagated to the environment. Through the use of increasingly new developments in millisecond firing (nonelectrical and electronic systems), a wide range of possibilities for controlling the seismic effect has been achieved. A very important parameter of the induced vibrations is the structure of their frequency, achange of which can decisively influence the mechanism of vibration transmission from the ground to the structures and the impact assessment. As the seismic effect depends significantly on the geological conditions of both the deposit and the surrounding area, the analysis of vibrations induced from the detonation of single EM charges (signature hole (SH) method) best characterises these conditions. This paper presents the results of a study on the control of the structure of vibrations induced by the firing of EM charges using an electronic initiation system and the influence of the structure of these vibrations on the interaction of the building-ground system. The application of millisecond delay selection procedures to the design of blasting operations for the firing of EM charges, allows inducing vibrations with a favourable structure, resulting in strong attenuation during the transition from the ground to the objects.

PL

Użycie materiałów wybuchowych do urabiania skał w górnictwie odkrywkowym wzbudza w otoczeniu drgania, które mogą oddziaływać na zlokalizowane w pobliżu obiekty budowlane. Już w latach 60. ubiegłego stulecia wprowadzono odpalanie kolejnych ładunków MW z opóźnieniem czasowym, co w zdecydowany sposób poprawiło zarówno, jakość urabiania (rozdrobnienie i kształt usypu) jak i obniżyło intensywność drgań propagowanych do otoczenia. Przez zastosowanie coraz nowszych rozwiązań w zakresie milisekundowego odpalania (systemy nieelektryczne i elektroniczne) uzyskano szerokie możliwości sterowania efektem sejsmicznym. Bardzo ważnym parametrem wzbudzanych drgań jest ich struktura częstotliwościowa, której zmiana może w zdecydowany sposób wpływać na mechanizm przenoszenia drgań z podłoża do obiektów budowlanych i ocenę oddziaływania. Ponieważ efekt sejsmiczny w istotny sposób zależy od warunków geologicznych zarówno złoża jak i otoczenia, analiza drgań wzbudzanych od detonacji pojedynczych ładunków MW (metoda signature hole (SH)) najlepiej charakteryzuje te warunki. W artykule przedstawiono wyniki badań nad sterowaniem strukturą drgań wzbudzanych w czasie odpalania ładunków MW z zastosowaniem elektronicznego systemu inicjowania oraz wpływem struktury drgań na interakcję układu budynek-podłoże. Zastosowanie do projektowania robót strzałowych procedur związanych z doborem opóźnienia milisekundowego do odpalania ładunków MW, pozwala na wzbudzanie drgań o korzystnej strukturze, dzięki czemu uzyskuje się silne tłumienie przy przejściu z podłoża do obiektów.

6

System Matterhorn jako narzędzie wspomagające roboty górnicze w odkrywkowych zakładach górniczych

Kordyzon Łukasz, Sarwa Paweł, Kaczor Piotr, Madetko Robert

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2022

|

nr 1

17--22

PL

W artykule przedstawiono wybrane funkcjonalności wykorzystującego drony komputerowego systemu Matterhorn oraz możliwości jego zastosowania przy optymalizacji procesów towarzyszących robotom górniczym w odkrywkowych zakładach górniczych, służącej podniesieniu bezpieczeństwa pracy, ograniczeniu ryzyka oraz poprawie efektywności dzięki oszczędności czasu i zmniejszeniu zużycia części maszyn.

EN

Last years were the time of rapid development of drones technology. That's why SSE Group has developed Matterhorn drone based system for open pit mines, which is described in the paper. Appropriate selection of drone fly parameters and alignments of software made possible to optimize the time of data collection and creation of photogrammetric model. Integration of data from photogrammetric analyse and evaluation of rock mass quality (based on information on drilling parameters) allows appropriate design of location and mass of blasting materials as well as number of blasting holes. The use of the system solutions allows also to assess output fragmentation based on 3D model created, in the context of shooting effects control. Integration of different available technologies (such as: drones, GNSS, explosives, drilling, computer designing, data collection and exchange) allows therefore to increase quality of drill and blast service. But first of all the use of Matterhorn system makes possible to improve occupational health and safety, because of shortening the time of workers presence in the open pit as well as elimination of people mistakes during drilling holes and shooting designing. Thanks to optimization of production processes it therefore allows to improve economic effects of open pit exploitation.

7

Porównanie metod pomiaru i modelowania ścian dla prowadzenia robót strzałowych

Kawalec Paweł

Kruszywa : produkcja - transport - zastosowanie

|

2021

|

Nr 3

48--55

PL

Prowadzenie robót strzałowych zmieniło się zasadniczo w przeciągu ostatnich 20 lat. Zmiana ta miała charakter raczej ewolucyjny niż rewolucyjny, i dlatego też przeszła częściowo niezauważona. Niemniej jednak zapalniki elektryczne, wciąż popularne jeszcze w latach 90. XX wieku, są już praktycznie niestosowane. Workowany saletrol zastąpił systemy załadunku mechanicznego, a samo prowadzenie robót strzałowych jest w dużej mierze prowadzone przez specjalistyczne firmy na zasadzie podzlecenia.

EN

Performing blasting operations has changed dramatically in the last 20 years. This change has been evolutionary rather than revolutionary and therefore has gone partly unnoticed. Nevertheless, electric detonators, still popular in the 1990s, are practically not used anymore. Bagged ammonium nitrate has replaced mechanical loading systems, and the actual blasting is largely carried out by specialised companies on a subcontracting basis.

8

Optymalizacja robót strzałowych z użyciem nowoczesnych narzędzi pomiarowych

Rogosz Kamil, Brych Maria

Górnictwo Odkrywkowe

|

2021

|

R. 62, nr 4

37--42

PL

Przeprowadzony zakres badań i zebrane doświadczenia pokazały, że w rejonach prowadzenia robót strzałowych gdzie obiekty chronione znajdują się względnie blisko źródła drgań, niezbędne jest stosowanie nowoczesnych narzędzi pomiarowych. Łączenie fotogrametrii lotniczej krótkiego zasięgu, GPS, fotogrametrii naziemnej oraz skaningu laserowego po- zwala na uzyskanie dokładnego modelu 3D, z możliwością jego uszczegółowienia w miejscach wrażliwych np. zabioru na całej długości otworu. Umiejętne wykorzystanie dostępnych, nowoczesnych narzędzi pomiarowych prowadzi do uzyskania pożądanego efektu sejsmicznego, przy zachowaniu możliwości technologicznych prowadzenia robót strzałowych.

EN

Buildings are often situated close to the blasting works which are a part of macro-levelling works. The aim of this paper is to describe using the modern measuring devices in macro-levelling design works for the protection inhabitant and buildings against influences of vibrations, flyrock and air blast. It is possible to lower the intensity of impacts by appropriately matched parameters: charges in the blast-hole, length of stemming, blast-hole diameter, burden, spacing between blast-holes and rows, etc. Combine spatial data from different sources: GPS, aerial photogrammetry and laser scanning system results make a convenient, high level of accuracy 3D visualization and digital terrain model on the basis of which it is possible to design safe macro-levelling works.

9

Wpływ wybranych parametrów na wynik oceny fotogrametrycznej urobku uzyskanej na podstawie Split Desktop 2.0

Biessikirski Andrzej, Dworzak Michał, Pyra Józef, Twardosz Michał

Przegląd Górniczy

|

2020

|

T. 76, nr 6

1--7

PL

W artykule przedstawiono wpływ rodzaju okonturowania, kąta sporządzania dokumentacji fotograficznej oraz typu rozkładu na ocenę fragmentacji urobku. Badania przeprowadzono dla trzech różnych prób, uzyskanych z odstrzelenia bloczków badawczych.. Na podstawie uzyskanych danych zauważono, że największy wpływ na analizę fotogrametryczną ma okonturowanie urobku. Delineacja automatyczna, pomimo że znacząco przyspieszała czas analizy, najczęściej wymagała wykonania przez użytkownika znaczących korekt, które w dużej ilości przypadków nie były możliwe do wprowadzenia. Kąt sporządzania dokumentacji zdjęciowej miał marginalne znaczenie dla wielkości kąta do 45°. Kąt 90° dokładnie obrazował płaszczyznę próby, przez co możliwa była lepsza identyfikacja rozmiaru analizowanych brył. Typ zastosowanego rozkładu miał marginalny wpływ na wynik analiz.

EN

The influence of the type of delineation, angle of photographs from which they were taken, and type of distribution based on which fragmentation assessment was made, were presented in this paper. Researched was made based the muck pile obtained from blasted three individual concrete blocks. On the basis of the obtained data, it was shown that the major influence on the assessment results, had a delineation process. Despite the fact that an automatic delineation, expedite time of the analysis, it most often requires from the user to perform a significant amount of corrections. Moreover in a large number of cases the corrections were not possible to apply. The angle range of 30¸45°, has not significantly influence the results of analysis. Only the angle of 90° showed different results. It was explained by the plane of the test, which made possible better identification of rock boundaries. The type of distribution had a small impact on the fragmentation result.

10

Urabianie złóż materiałami wybuchowymi w kopalniach rud miedzi LGOM

Mertuszka Piotr, Kondoł Piotr, Pawłowicz Jerzy, Baran Wojciech, Dulko Tadeusz

Przegląd Górniczy

|

2020

|

T. 76, nr 1

27--35

PL

Do pozyskiwania urobku w kopalniach rud miedzi w rejonie Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego od momentu rozpoczęcia eksploatacji stosowano materiały wybuchowe. W oparciu o ponad 50-letnie doświadczenie można wnioskować, że zastąpienie tej technologii innymi rozwiązaniami, nie będzie w najbliższym czasie możliwe, zarówno z przyczyn ekonomicznych, jak i z uwagi na występowanie coraz trudniejszych warunków górniczo-geologicznych. Postęp technologiczny w zakresie techniki strzałowej w górnictwie światowym znalazł także swoje odzwierciedlenie w polskim górnictwie rud i metali nieżelaznych. Wykorzystywane początkowo dynamity zastąpione zostały niemalże całkowicie materiałami wybuchowymi emulsyjnymi, w tym w zdecydowanej większości materiałami luzem. Ręczny załadunek otworów strzałowych materiałami nabojowanymi zastąpiono modułami produkcyjno-załadowczymi dla MWE luzem. Z kolei stosowane przez blisko 30 lat zapalniki elektryczne, pod koniec lat 90. zostały zastąpione systemami inicjacji nieelektrycznej. W ramach artykułu przedstawiono wybrane etapy ewolucji robót eksploatacyjnych w kopalniach rud miedzi LGOM, bazujących na technice strzałowej ze szczególnym uwzględnieniem stosowanych w kolejnych latach środków strzałowych.

EN

Explosives have been used for exploitation of the deposit in the Legnica-Głogów Copper Belt since the beginning of operations in this area. Based on more than 50 years of experience one may conclude, that replacing of this technology with other solutions will not be possible in the near future, both from economic reasons as well as due to difficult mining and geological conditions. Technological progress in the field of blasting techniques in the world’s mining industry has also been reflected in the Polish mining of non-ferrous metal ores. The primary used dynamites were almost completely replaced with the emulsion explosives, delivered mainly in the bulk form. The manual loading of cartridge explosives into the blastholes was replaced with mixing-charging units for bulk emulsion explosives. In turn, electric detonators used for almost 30 years, at the end of ‘90s were replaced with non-electric initiation systems. The article presents selected stages of the evolution of mining in the LGOM copper mines based on the blasting technology, with particular reference to the explosives and initiation systems used in subsequent years.

11

Industrial Noise as a Source of Threat in the Field of Blasting Technology in Coal Mines

Mocek Piotr

New Trends in Production Engineering

|

2020

|

Vol. 3, Iss. 1

83--97

EN

The publication presents partial results of hearing screening tests conducted in 2019 among employees of 37 hard coal mines located in the Śląskie and Małopolskie voivodships. The tests were carried out in different cities of both voivodships using the Mobile Hearing Diagnosis Center, which parked near the selected mine and specialized hearing diagnostics points of the ACSłuchmed Sp. z o. o. from Lublin. At the diagnostic points, detailed total audiometry tests were conducted on people diagnosed with hearing disorders as part of screening tests. The obtained results allowed to identify branches and workplaces with the highest risk of noise hazard in mines. The presented publication shows the results of noise measurement during blasting works and the results of anonymous surveys conducted among employees of the Department of Blasting Technology of hard coal mines. The survey concerned the subjective feelings of employees regarding noise levels at the workplace and its impact on their well-being and state of health. In the publication summary, the author draws attention to the need to take measures to constantly control the noise level at the workplace and introduce solutions that will enable its reduction and allow for better protection of employees against its damaging consequences.

12

Ocena oddziaływania drgań wzbudzanych robotami strzałowymi na zabudowania w świetle znowelizowanej normy PN-B-02170:2016-12

Pyra Józef, Sołtys Anna, Winzer Jan

Kruszywa : produkcja - transport - zastosowanie

|

2020

|

Nr 3

38--47

PL

O tym, jak ważna jest ochrona obiektów budowlanych w otoczeniu kopalni odkrywkowej przed skutkami robót strzałowych, wie każdy przedsiębiorca prowadzący eksploatację złoża z użyciem materiałów wybuchowych. W związku z tym, że w Polsce od 1985 roku do oceny oddziaływania drgań na budynki zalecana i stosowana była norma PN-B-02170:1985, również ocena oddziaływania drgań indukowanych robotami strzałowymi kopalniach odkrywkowych była prowadzona w oparciu o wytyczne rzeczonej normy. W 2016 roku norma została znowelizowana. W artykule przedstawiono istotne zmiany wprowadzone w znowelizowanej normie PN-B-02170:2016-12.

EN

The importance of protecting construction objects in the vicinity of an open cast mine against the effects of blasting works is a well-known fact for every entrepreneur mining a deposit with the use of explosives. Due to the fact that in Poland, since 1985, the standard PN-B-02170:1985 has been recommended and used to assess the impact of vibrations on buildings, the impact assessment of vibration induced by blasting operations in open-cast mines has been carried out based on the guidelines of the said standard. In 2016, the standard was amended. The article presents significant changes introduced in the revised PN-B-02170:2016-12 standard.

13

Strzał w rozwój : oprogramowanie O-Pitblast jako wsparcie przy projektowaniu specjalistycznych strzelań metodami gładkościennymi

Hetmańska Marta

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2019

|

nr 3

58--63

PL

Rozwój świadomości oraz technik wykonywania robót strzałowych w górnictwie odkrywkowym spowodował wzrost zainteresowania metodami strzelania gładkościennego. Pozwalają one nie tylko na uzyskanie docelowego kształtu zbocza, przy możliwie najmniejszym zniszczeniu nowo odsłoniętej calizny, ale również na większą kontrolę samego procesu. Szereg rozbudowanych funkcji i szeroki wachlarz możliwości pełnej personalizacji parametrów wykonywanych prac czyni oprogramowanie 0-Pitblast innowacyjnym narzędziem wspierającym projektowanie nawet wysoko specjalistycznych strzelań.

14

Technika strzelnicza jako kierunek prac badawczych prowadzonych w Katedrze Górnictwa Odkrywkowego AGH

Pyra Józef, Sołtys Anna, Wizner Jan

Przegląd Górniczy

|

2019

|

T. 75, nr 10

45--52

PL

„Praca badawcza dla przemysłu, jakim jest górnictwo odkrywkowe nie musi być wielka, ale musi być skuteczna i odpowiedzialna”. Takie przesłanie było mottem zespołu, kształtującego się w Zakładzie Techniki Strzelniczej, Instytutu (późniejszej Katedry) Górnictwa Odkrywkowego, pod kierownictwem Profesorów Juliana Sulimy-Samujłło i Zbigniewa Onderki. W swojej działalności zespół podjął wyzwanie stworzenia warunków naukowych i organizacyjnych, dla zapewnienia bezpiecznego dla otoczenia, wykonawstwa robót strzałowych w górnictwie odkrywkowym. Praca w terenie stwarzała warunki do ciągłego doskonalenia sztuki górniczej i budowania dobrej współpracy z przemysłem. W artykule przedstawiono w zarysie genezę działalności naukowej i dydaktycznej w zakresie techniki strzelniczej. Wskazano na działania zmierzające do powstania laboratoriów, umożliwiających wykształcenie i przygotowanie do praktycznej działalności pokoleń inżynierów strzałowych. Realizacja programu prac wymagała przygotowania bazy aparaturowej, jak również zbudowania systemów informatycznych do projektowania robót strzałowych i kontroli ich efektów. Znaczącym sukcesem było wypracowanie oryginalnych procedur prowadzenia badań kontrolnych oddziaływania robót strzałowych na otoczenie kopalń odkrywkowych, które z powodzeniem nadal są stosowane.

EN

“Research work for the surface mining industry does not have to be great but it must be effective and responsible”. This message was the motto of the team, which was formed at the Laboratory of Blasting Techniques, the Institute (later the Department) of Surface Mining, under the leadership of Professors Julian Sulima-Samujłło and Zbigniew Onderka. In their activities, the team took up the challenge of creating scientific and organizational conditions to ensure the execution of blasting works in surface mining safe for the environment. Field work created conditions for continuous improvement of mining art and building good cooperation with industry. The article outlines the genesis of scientific and didactic activity in the field of blasting technique. Activities aimed at creating laboratories enabling education and preparation for practical activity of generations of blast engineers were indicated. The implementation of the work program required the preparation of the equipment base as well as the construction of IT systems for the design of blasting works and control of their effects. A significant success was the development of original control measurements procedures for the impact of blasting works on the surroundings of surface mines, which are still successfully used.

15

Ocena oddziaływania drgań wzbudzanych robotami strzałowymi na zabudowania zgodnie z normą PN-B-02170:2016-12

Sołtys Anna, Winzer Jan

Przegląd Górniczy

|

2019

|

T. 75, nr 6

17--24

PL

Jak ważna jest ochrona obiektów budowlanych w otoczeniu kopalni odkrywkowej przed skutkami robót strzałowych, wie każdy przedsiębiorca prowadzący eksploatację złoża z użyciem materiałów wybuchowych. W związku z tym, iż w Polsce, od roku 1985, do oceny oddziaływania drgań na budynki zalecana i stosowana była norma PN-B-02170:1985, również ocena oddziaływania drgań indukowanych robotami strzałowymi w kopalniach odkrywkowych prowadzona była w oparciu o wytyczne rzeczonej normy. W 2016 roku, norma została znowelizowana. W artykule przedstawiono istotne zmiany wprowadzone w znowelizowanej normie PN-B-02170:2016-12. Szczególną uwagę należy zwrócić na wymagania dotyczące prawidłowego wykonywania pomiarów drgań i analizy sejsmogramów zarejestrowanych zdarzeń. Dopiero w nowelizacji normy wskazano, że właściwym rozwiązaniem jest przeprowadzenie filtrowania tercjowego przebiegu czasowego i przeprowadzenie oceny oddziaływania przez naniesienie na skale SWD histogramu wartości maksymalnych mierzonego parametru dla częstotliwości środkowych pasm tercjowych. Taka procedura od wielu lat jest już stosowana w Laboratorium Robót Strzałowych i Ochrony Środowiska AGH oraz przez firmę Exploconsult z Krakowa. Niestety odczuwa się pewien niedosyt, co do osobnego i jasnego ujęcia oddziaływania drgań krótkotrwałych impulsowych (np. wzbudzanych robotami strzałowymi), których czas oddziaływania na budynek liczony jest w pojedynczych sekundach. Zapewne będzie to skutkować dalszym brakiem jednoznaczności w ocenach oddziaływania.

EN

The importance of construction objects protection in the vicinity of the open cast mine against the effects of blasting works is a well-known fact for every entrepreneur conducting exploitation of the deposit with the use of explosives. Due to the fact that in Poland, from 1985, the standard PN-B-02170:1985 was recommended and used to assess the impact of vibrations on buildings, the assessment of the vibration impact induced by blasting operations in open-cast mines was carried out based on the guidelines of the said standard. In 2016, the standard was amended. The article presents significant changes introduced in the revised PN-B-02170:2016-12 standard. Particular attention should be paid to the requirements for conducting correct vibration measurements and analysis of recorded seismograms. It was only in the amendment to the standard that it was appropriate to conduct tertiary filtering in the time domain and to conduct an impact assessment by plotting on the SWD scale a histogram of the maximum values of the measured parameter for the mid-frequency bands. Such a procedure has been used for many years in the Research Laboratory of Blasting Works and Environmental Protection AGH and by Exploconsult LLC from Kraków. Unfortunately, one feels a bit unsatisfied about the separate and transparent approach to the impact assessment of short-time vibrations (e.g. induced by blasting works), whose time of impact on the building can be counted in seconds. Probably, it will result in a further lack of unambiguity of the impact assessments.

16

Dobór opóźnień milisekundowych przy elektronicznym odpalaniu serii jednoszeregowych

Sołtys Anna

Przegląd Górniczy

|

2019

|

T. 75, nr 6

9--16

PL

Wprowadzenie do stosowania w polskim górnictwie elektronicznego systemu inicjowania ładunków MW, zdecydowanie zwiększyło możliwości doboru optymalnego opóźnienia milisekundowego. Korzystnie wpłynęło również na poszerzenie zakresu projektowania wielootworowych siatek strzałowych, z użyciem programów komputerowych. Kilkuletnie doświadczenie uzyskane w oparciu o prace badawcze prowadzone wspólnie przez Laboratorium Robót Strzałowych i Ochrony Środowiska KGO AGH oraz firmy Austin Powder Polska Sp. z o.o., pozwoliło na wypracowanie procedury doboru optymalnego opóźnienia milisekundowego poprzez wybór właściwego rozwiązania (wariantu) symulowanego przez program komputerowy. W oparciu o wypracowaną procedurę, w artykule przedstawiono wyniki badań uzyskanych w kopalni margli podczas odpalania ładunków MW ułożonych w jednym szeregu. Dla tych warunków oraz mając na uwadze skomplikowaną strukturę drgań, głównym celem badań było zaprojektowanie optymalnych opóźnień milisekundowych, których zastosowanie umożliwi osiągnięcie jak najniższej intensywności drgań przy jednoczesnym modulowaniu częstotliwości tych drgań, w kierunku uzyskania korzystnej struktury w aspekcie oceny oddziaływania na budynki zgodnie z normą PN-B-02170:2016-12. Na podstawie przeprowadzonych badań udało się uzyskać pozytywne efekty, ale również wskazać dalsze możliwości wprowadzenia zmian w technice wykonywania robót strzałowych.

EN

The introduction to the use in the Polish mining of an electronic system for initiating explosive charges significantly increased the possibilities of selecting the optimal millisecond delay. It was also beneficial for expanding the design possibilities of multi-hole blasting patterns, using computer programs. Several years of experience gained by research carried out jointly by the Research Laboratory of Blasting Works and Environmental Protection AGH, and Austin Powder Polska LLC has allowed to work out the procedure of selecting the optimal millisecond delay by choosing the right solution (variant) simulated by the software. Based on the developed procedure, the article presents the results of field tests obtained in the marl mine using a single row blasting. For these conditions and having in mind the complex vibration structure, the primary goal of the research was to design optimal millisecond delays, application of which will allow achieving the lowest vibration intensity while modulating the frequency of these vibrations, in order to obtain a favorable structure in the aspect of impact assessment on buildings in accordance with PN-B-02170:2016-12. Based on the test results, positive effects were obtained, but also further possibilities of introducing changes in the technique of blasting works were indicated.

17

Monitoring the impact of blasting operations on the environment – new solutions

Pyra Józef, Sołtys Anna, Winzer Jan

Materiały Wysokoenergetyczne

|

2019

|

T. 11(1)

56--65

EN

Blasting operations carried out in open-cast mines generate seismic vibrations, which can adversely influence nearby structures. As a result, open-cast mines undertake measures to define the conditions for the execution of blasting operations, which are safe for the surroundings as well as documenting the level of this impact. Documenting the seismic interference through cyclic control measurements and the assessment of this interference carries one disadvantage, which is its periodic implementation. This drawback is eliminated by applying seismic monitoring. In Poland, the influence of blasting on the surroundings is monitored by a system called Mine Vibration Monitoring Station (MVMS). The system was designed and built at the AGH University of Science and Technology in Krakow and has been modernized and updated over the last few years. Presently, it is a remotely controlled system which maintains communication via the internet, with data collected at the central server of the University. Evolution of the system and its technical capabilities are presented in the article.

PL

Roboty strzałowe prowadzone w kopalniach odkrywkowych surowców skalnych wzbudzają drgania, które mogą powodować szkodliwe oddziaływanie na obiekty budowlane w otoczeniu. W związku z powyższym kopalnie prowadzą działania skierowane z jednej strony na wyznaczenie warunków bezpiecznego dla otoczenia wykonywania robót strzałowych, a z drugiej strony na dokumentowanie poziomu tego oddziaływania. Dokumentowanie oddziaływania przez cykliczne pomiary kontrolne i oceny oddziaływania mają zasadniczą wadę w postaci okresowej ich realizacji. Ta słaba strona pomiarów kontrolnych jest całkowicie niwelowana przez monitoring oddziaływania. W Polsce do monitorowania oddziaływania robót strzałowych na otoczenie stosowany jest system Kopalniana Stacja Monitoringu Drgań (KSMD), który został zaprojektowany i zbudowany w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. System ten w czasie kilku lat uległ modernizacji i unowocześnieniu. Aktualnie jest to zdalnie sterowany system z zastosowaniem łączności przez Internet, dane pomiarowe gromadzone są na centralnym serwerze w AGH. W artykule przedstawiono ewolucję systemu z podkreśleniem aktualnych jego możliwości.

18

Comparison Analysis of Muck Pile Fragmentation Obtained Through the Photogrammetry Method and Based on the Kuz-Ram Empirical Model

Biessikirski Andrzej, Dworzak Michał, Twardosz Michał, Pyra Józef, Barański Krzysztof

Inżynieria Mineralna

|

2019

|

R. 21, nr 1

259--266

EN

This paper presents an evaluation of muck pile fragmentation based on the Kuz-Ram empirical model. Furthermore, a comparison of the cumulative size distribution curves obtained from the photogrammetry analysis and based on the Kuz-Ram model was made. Size distribution was performed based on the Kuz-Ram model and further validated in the O-Pitblast software. It was established that the algorithm applied in O-Pitblast software was not modified. The difference between empirical results and in-situ analysis could be explained by, inter alia, the subjective assumption of the RMD index value.

PL

W artykule przedstawiono teoretyczne podstawy wyznaczania przewidywanej fragmentacji urobku oparciu model Kuz-Ram. Dodatkowo, wykonano porównanie krzywych składu ziarnowego uzyskanych na podstawie metody fotogrametrycznej oraz modelu Kuz-Ram. Procentowy udział frakcji dla charakterystycznych wielkości ziarna wyznaczono na podstawie równania Kuz-Ram, zaś dodatkową weryfikację przeprowadzono programie O-Pitblast, przy użyciu modułu analitycznego bazującego na analizowanym modelu fragmentacji. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono brak wprowadzenia modyfikacji do algorytmu programu O-Pitblast. Uzyskane różnice procentowego udziału frakcji wyznaczonej na podstawie obliczeń teoretycznych, oraz badań in-situ, można tłumaczyć m.in. subiektywnym przyjęciem współczynnika RMD.

19

Monitoring oddziaływań od robót strzałowych oraz projektowanie parametrów tych prac zapewniające bezpieczeństwo

Patla S.

Kruszywa : produkcja - transport - zastosowanie

|

2018

|

Nr 4

22--24

PL

Odkrywkowa eksploatacja surowców skalnych wykorzystuje technikę strzałową jako główny sposób urabiania złoża. Najczęściej eksploatacja jest prowadzona w kierunku pozyskania kruszywa lub bloków skalnych. W dokumentach określających zasady prowadzenia eksploatacji złoża w części mapowej oznacza się zasięgi oddziaływań w stosunku do granicy prowadzenia robót strzałowych, która zawiera się w obszarze górniczym.

EN

The surface mining of rock minerals uses blasting as the main method of deposit mining. Extraction usually aims to source aggregate or rock blocks. The documents that specify the rules of deposit mining include maps on which the range of the blasting works impact is marked in relation to the boundary.

20

Informatyczne systemy do optymalizacji odpalania siatek wieloszeregowych z użyciem zapalników elektronicznych E*Star

Sołtys A., Gołąbek B., Żołądek T.

Kruszywa : produkcja - transport - zastosowanie

|

2018

|

Nr 1

54--60

PL

W artykule przedstawiono procedurę komputerowej optymalizacji opóźnień milisekundowych, przy obecnie stosowanych nowoczesnych, elektronicznych systemach inicjowania w firmie Austin Powder, w oparciu o dane pozyskiwane z odpalania pojedynczych ładunków materiału wybuchowego. Taki tok postępowania daje możliwość weryfikacji, poprzez pomiary rzeczywiste, przyjętego przez projektanta modelu symulacji wieloszeregowych siatek strzałowych.

EN

The use of explosives to extract resources in rock material mines is necessarily associated with the use of an appropriate initiation system that allows for the firing of explosive charges with a time delay (millisecond). Such a method of charges detonation gives a wide range of possibilities when designing multi-row blasting patterns, and at the same time, it has a positive effect on the minimization of the blasting impact on buildings in the vicinity of mines. Selecting the right millisecond delay should be based primarily on the seismograms recorded during the firing of singular blasthole and the analysis of the vibrations frequency structure. The article presents the procedure of computer-based optimization of millisecond delay, with today’s modern, electronic initiation systems, based on data derived from firing a singular blasthole. This approach allows to verify, by means of real measurements, the simulation model (predicted values) of the multi-row blasting patterns accepted by a designer.