Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ antropopresji na asymetrię fluktuacyjną igieł sosny zwyczajnej

Bęś A., Warmiński K., Błaszczok A., Roczeń A., Rutkowska K.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

Vol. 19, nr 1

86--95

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących wykorzystania igieł sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) jako biomarkera. Do oceny wpływu antropopresji na drzewostany sosny zwyczajnej wybrano wskaźniki asymetrii fluktuacyjnej (FAM i FAL) igieł. Materiał roślinny do badań pobrano z drzewostanów sosnowych rosnących przy drodze o dużym natężeniu ruchu, zakładzie petrochemicznym oraz składowisku odpadów innych niż obojętne i niebezpieczne. Przeprowadzone analizy wykazały istotne różnice w wartościach wskaźników asymetrii fluktuacyjnej (FA) igieł pobranych z drzewostanów rosnących najbliżej drogi szybkiego ruchu oraz składowiska odpadów komunalnych. Wraz ze zwiększaniem odległości od źródła zanieczyszczenia wartość wskaźników FAM i FAL malała. W świetle przeprowadzonych badań można uznać, iż wskaźnik asymetrii fluktuacyjnej (FA) igieł sosny zwyczajnej można zastosować do oceny wpływu antropopresji na drzewostany sosnowe jako uzupełniający dotychczas wykorzystywane.

EN

This paper presents the results of a study investigating the use of Scots pine needles as bioindicators. The impact of human pressure on Scots pine (Pinus sylvestris L.) stands was evaluated based on two indicators (FAM and FAL) of the fluctuating asymmetry (FA) of needles. The samples of plant material were collected from the Scots pine stands in the immediate vicinity of a road with high traffic intensity, a petroleum refinery and a landfill site for non-hazardous and inert wastes. The analysis revealed significant differences in the FA of needles collected from the stands beside the freeway and the municipal landfill site. The values of FAM and FAL decreased with an increasing distance from the pollution sources. The results of this study indicate that the FA of Scots pine needles could be a reliable indicator for assessing the impact of human pressure on Scots pine stands, complementary to those used traditionally.

2

Lemna minor L. jako biomonitor punktowych źródeł zanieczyszczenia metalami ciężkimi ekosystemów wodnych

Szmit K., Marciniak M., Rajfur M.

Proceedings of ECOpole

|

2017

|

Vol. 11, No. 1

303--311

PL

W 2016 roku przeprowadzono wstępne badania, których celem była ocena możliwości wykorzystania rzęsy drobnej (Lemna minor L.) w biomonitoringu pasywnym wód powierzchniowych. Rzęsa drobna została pobrana ze zbiorników i cieków wodnych zlokalizowanych w gminach: Grodków, Lewin Brzeski, Niemodlin oraz na terenie miasta Opole (województwo opolskie). Metale ciężkie (Mn, Fe, Ni, Cu, Zn, Cd i Pb) w zmineralizowanych próbkach bioty oznaczono metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej (AAS). Wskazano na różnice w stężeniach metali ciężkich w próbkach Lemna minor L. pobranych ze zbiorników położonych w różnej odległości od źródeł zanieczyszczeń, którymi były np. szlaki komunikacyjne (autostrada A4, droga krajowa nr 94) i zakłady przemysłowe. Wyniki badań potwierdziły przydatność Lemna minor L. jako biomonitora do wykrywania punktowych źródeł zanieczyszczenia ekosystemów wodnych m.in. ołowiem i niklem.

EN

A preliminary study was conducted in 2016 to assess the possibility of using common duckweed (Lemna minor L.) in passive biomonitoring of surface waters. The duckweed was collected from reservoirs and watercourses located in Grodkow, Lewin Brzeski, Niemodlin and Opole (Opole Province). Heavy metals (Mn, Fe, Ni, Cu, Zn, Cd and Pb) in mineralized biota samples were determined by atomic absorption spectrometry (AAS). Differences in heavy metals concentrations were observed in samples of Lemna minor L. collected from reservoirs located at different distances from contamination sources, such as communication routes (A4 motorway, national road 94) and industrial plants. The results of the study confirmed the usefulness of Lemna minor L. as a biomonitor of point sources of aquatic ecosystems contamination with, i.a. lead and nickel.

3

The use of moss Pleurozium schreberi (Brid.) Mitt. as bioindicator of radionuclide contamination in industrial areas of Upper Silesia

Kosior G., Dołhańczuk-Śródka A., Ziembik Z.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2017

|

Vol. 24, nr 1

19--29

EN

Mosses are good bioaccumulators of radionuclides and from the 60 of the last century, they are used as bioindicators of radioactive contamination in the environment. Concentration of impurities in moss represent the accumulation in mosses during the past 2-3 years. As a result, the moss composition analysis provides information on an average contamination within a few vegetation seasons. During our survey the measurements of radionuclide activity concentrations in P. schreberi transplanted from places relatively clean to heavily contaminated areas of Upper Silesia were carried out. An increase in the radionuclides activity concentrations in P. schreberi transplants may indicate not only deposition of the radionuclides itself, but also an influx of other pollutants. The results showed no relationship between the Pb-210 activity concentration and activity concentrations of Pb-214, Bi-214, also belonging to the uranium-radium decay series. The increased concentration of Pb-210 in P. schreberi may be the result of the radionuclide atmospheric deposition, which appears in the environment as a result of fossil fuels burning. Excess, allogeneic Pb-210 can be used as marker of environmental pollution. In the areas with its higher activity concentration increased pollution can be expected delivered, for example, by local industry. The Project received financial assistance from the funds of the National Science Centre, granted by force of the decision no. UMO-2013/09/B/NZ8/03340 (NCN).

4

The honey as a bioindicator of the environment

Sager M.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2017

|

Vol. 24, nr 4

583--594

EN

Monofloral rape, sunflower, linden and acacia honeys as well as honeys sampled within and around the Austrian towns Vienna and Linz, as well as in rural areas in Lower Austria, were analysed for main and trace elements. The results were tested to be used as indication of urban dust exposure. Main elements of the ash are K, P, and B, which are specific for plant origin. Ash based data correct for dilutions by the sugar matrix. They showed enrichments of Cu, Zn and Mo, whereas the contaminant elements Cd, Pb and Co were found at about the same levels as expectable in dust. Ash-based Al, Fe, Cr and Li were much lower than soil levels obtainable from aqua regia. Among the monofloral honey samples, the effect of adjacent soil was largest for Mn. Most differences between rural areas and urban areas in Vienna and Linz were within experimental errors, both per sample weight and per ash weight. In cases honey samples are considered to trace contaminations, the additional use of ash-based data is recommended.

5

Zmiany jakości wody w Strudze Dormowskiej w ciągu kilkudziesięciu lat na podstawie analizy wskaźników i indeksów biologicznych

Graczyk L., Golski J., Trawiński J., Andrzejewski W., Mazurkiewicz J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2016

|

T. 16, z. 2

37--48

PL

Celem przedstawionych badań było określenie stanu ekologicznego Strugi Dormowskiej na podstawie struktury jakościowej i ilościowej bentosu oraz ichtiofauny, a także porównanie wyników otrzymanych na bazie wskaźników i indeksów biologicznych w ciągu kilkudziesięciu lat. Warunki środowiskowe cieku na odcinkach wytypowanych do badań różniły się między sobą pod względem morfometrii koryta, substratu dennego, temperatury i zawartości tlenu, a także wartości wskaźników i indeksów biologicznych. Na podstawie przeprowadzonych badań należy przyjąć, że wody Strugi Dormowskiej kwalifikują się do trzeciej klasy jakości wód. Niewątpliwy wpływ na stan ekologiczny rozpatrywanego cieku ma położenie zlewni, która obejmuje głównie obszary o charakterze rolniczym. Rzeka przepływa także przez tereny o wysokim potencjale turystyczno-rekreacyjnym, co może oddziaływać na strukturę jakościową i ilościową organizmów wskaźnikowych.

EN

The aim of this study was to determine the ecological status of Struga Dormowska stream, based on qualitative and quantitative structure of benthic macroinvertebrates and ichthyofauna. The obtained results were compared to other studies, conducted for several decades. Based on the environmental conditions, research sites were varied due to riverbed morphometry, bottom substrate, temperature, dissolved oxygen and values of biological indicators and indices. Based on the obtained results, Struga Dormowska stream represent a third, sufficient class of water quality. The undoubted impact on ecological status of Struga Dormowska stream, has a location of catchment, which mainly covers the agricultural areas. The river also flows through areas with high potential for tourism and recreation, which may affect the species composition of benthic macroinvertebrates and fish.

6

The use of bark of Scots Pine in environmental impact assessment of cement and lime dust

Sporek M.

Proceedings of ECOpole

|

2016

|

Vol. 10, No. 2

505--509

EN

The study analysed bark of Scots Pine exposed to alkaline pollution from the cement factory Chelm. The range of impact of cement-lime dust on environment was determined based on water extracts of bark. Relationships between pHH2O of bark and the distance from the dust emitter were studied using analysis of regression and linear correlation. These results were referred to the results from a forest control plot free of alkaline pollution. Precipitation of cement-lime dust decreased with the distance from the source of pollution, which was confirmed by the values of pHH2O of pine bark. The greatest impact on environment of dusts from the cement factory Chelm was recorded at NE, ES and SW directions, where pH of the bark was < 6.0 at 3 km or even 5 km from the emitter. Multiple correlation coefficient between the distance from the emitter and the dust precipitation was from –0.66 to –0.98%.

PL

Analizie poddano korę sosny zwyczajnej znajdującej się pod presją zanieczyszczeń alkalicznych cementowni Chełm. Na podstawie wodnych wyciągów z kory określono zasięg oddziaływania pyłów cementowo-wapienniczych na środowisko. Zależności pomiędzy pHH2O kory a odległością od źródła emisji pyłów badano metodą analizy regresji i korelacji liniowej. Wyniki badań odnoszono do wyników uzyskanych na leśnej powierzchni kontrolnej - wolnej od zanieczyszczeń alkalicznych. W miarę oddalania od źródła zanieczyszczeń opad pyłów cementowo-wapienniczych obniża się, co jest zrozumiałe, i znajduje potwierdzenie w zmiennych wartościach pHH2O kory sosny. Najsilniej odnotowano presję w kierunku NE, ES i SW, gdzie w odległości 5 km od emitora pH kory było wyższe od 6,0. Współczynnik korelacji wielorakiej pomiędzy odległością od emitora a opadem pyłu wynosił od –0,66 do –0,98%.

7

Organizmy żywe w systemie biomonitoringu jakości wody

Tomczak E., Dominiak A.

Proceedings of ECOpole

|

2016

|

Vol. 10, No. 1

315--323

PL

Przedstawiono typowe organizmy żywe służące do biomonitoringu wód powierzchniowych oraz ich wykorzystanie w prezentowanych w pracy aplikacjach. Główną uwagę poświęcono charakterystyce i wykorzystaniu małży słodkowodnych. Uwzględniono rolę, jaką odgrywa biomonitoring w wodociągowych systemach ujmowania wód powierzchniowych. Za przykład posłużył trójstopniowy system biomonitoringu funkcjonujący od 20 lat w Zakładzie Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Łodzi, wykorzystujący małże, narybek okonia i bakterie luminescencyjne.

EN

The typical living organisms used for biological monitoring of surface waters and methods of their operate in applications were presented in the paper. The main attention was focused on the characteristics and exploitation of freshwater mussels. The work includes the role of biomonitoring in water supply systems. Three stage of biomonitoring system which has been functioning for 20 years in Municipal Water and Wastewater Company in in Lodz was presented as an example. The system utilizes living organisms: mussels, perch and luminescent bacteria.

8

Ocena stanu troficznego wód zbiornika zaporowego Wapienica

Jachniak E., Holubčík M., Ćmiel M., Gazda K.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 41

181--187

PL

W artykule określono poziom trofii wód zbiornika zaporowego Wapienica na podstawie składu gatunkowego oraz biomasy glonów planktonowych, a także stężeń chlorofilu a. Badania prowadzono w sezonie wegetacyjnym 2013 r.; próby pobierano z dwóch stanowisk badawczych (W1 – rejon ujścia rzeki Wapienicy do zbiornika oraz W2 – rejon zapory) za pomocą batometru. Całkowita biomasa glonów oraz koncentracja chlorofilu a z obu badanych rejonów była raczej niska, co pozwoliło zaklasyfikować wody zbiornika do oligo- /mezotroficznych. Jedynie w części zaporowej w okresie letnim obserwowano podwyższony poziom trofii (Heinonen 1980). Na podobny charakter troficzny wód zbiornika (oligo- /mezotroficzny) wskazały także gatunki glonów obserwowane w próbach: Ach-nanthes lanceolata (Bréb.) Grun. in Cl. i Grun., Chrysoccoccus minutus (Fritsch) Nygaard). Na okresowy wzrost poziomu trofii mogła wskazywać okrzemka Nitzschia acicularis (Kütz.) W. Sm., charakterystyczna dla wód słabo eutroficznych oraz obserwowane licznie w okresie letnim zielenice z rodzajów: Pediastrum i Coelastrum.

EN

In this publication the trophy level of Wapienica dam reservoir, based on the composition species of planktonic algae and their biomass, and concentrations of chlorophyll a, was defined. The research was conducted during the vegetative season in 2013 year; the samples were taken from two research points (W1 – the part of river Wapienica inflow to reservoir and W2 – the part of the reservoir dam) by using bathometer. The whole biomass of planktonic algae and concentration of chlorophyll a from two research areas were low and it allowed to classify water of this reservoir to oligo-/ mesotrophic. Only in the part of the reservoir dam, in summer season, an increased trophy level was observed (Heinonen 1980). A similar trophic character (oligo-/ mesotrophic) of the water reservoir was also indicated by algae species: Achnanthes lanceolata (Bréb.) Grun. in Cl. and Grun., Chrysoccoccus minutus (Fritsch) Nygaard. For a temporary increase of the trophy level, the diatom Nitzschia acicularis (Kütz.) W. Sm. could indicate, because it is a typical species in poorly eutrophic water. The green algae (Pediastrum and Coela-strum, which were observed in summer season) could also indicate for a rise of the trophic state, because they are typical for eutrophic water.

9

Eutrofizacja zbiornika zaporowego Tresna w aspekcie jego rekreacyjnego wykorzystania

Jachniak E., Suchanek I.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 44

170--177

PL

W artykule zaprezentowano wielkość biomasy oraz skład gatunkowy glonów planktonowych, które występowały w wodach zbiornika Tresna w czasie trwania badań. Badania prowadzono w sezonie wegetacyjnym 2012 r., a próby pobierano z dwóch stanowisk badawczych (T1 – rejon ujścia rzeki Soły do zbiornika oraz T2 – rejon zapory). Na podstawie wyżej wymienionych parametrów oraz dodatkowo stężeń fosforu ogólnego określono poziom zeutrofizowania wód zbiornika. Przy uwzględnieniu tych parametrów podjęto też próby określenia możliwości rekreacyjnego wykorzystania jego wód.

EN

The paper presents the values of phytoplankton biomass and species composition of the planktonic algae. These phytoplankton organisms occurred in the reservoir water during research. The research was conducted during the vegetative season in 2012 year and the samples were taken from two research points (T1 – the part of river Sola inflow to the reservoir and T2 – the part of the reservoir dam). On the basis of the above-mentioned parameters and addition the concentrations of total phosphorus, the eutrophication level of reservoir water was defined. Attempts were also made to determine the possibilities of the recreational use of its water, based on these parameters.

10

Living organisms in water quality biomonitoring system

Tomczak E., Dominiak A.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2015

|

Vol. 22, nr 1

7--15

EN

The typical living organisms used for biological monitoring of surface waters and their use in applications are presented in the paper. The main focus is on the characterisation and use of freshwater mussels. The paper discusses the role of biomonitoring in surface water supply systems. Three-stage biomonitoring system which has been functioning for 20 years in Water and Wastewater Company (ZWiK Sp. z o.o.) in Lodz is presented as an example. The system employs living organisms such as mussels, perch and luminescent bacteria.

PL

Przedstawiono typowe organizmy żywe służące do biomonitoringu wód powierzchniowych oraz ich wykorzystanie w prezentowanych w pracy aplikacjach. Główną uwagę poświęcono charakterystyce i wykorzystaniu małży słodkowodnych. Uwzględniono rolę jaką odgrywa biomonitoring w wodociągowych systemach ujmowania wód powierzchniowych. Za przykład posłużył trójstopniowy system biomonitoringu funkcjonujący od 20 lat w Zakładzie Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Łodzi, wykorzystujący małże, narybek okonia i bakterie luminescencyjne.

11

Testing of Selected Phytoindicators for Assessment of Trace Metals (Cd, Cr, Cu, Ni, Pb and Zn) Traffic Pollution Along The Road Cracow – Zakopane

Korzeniowska J., Panek E., Baran A.

Logistyka

|

2014

|

nr 4

4486--4495, CD6

EN

The phytoindication-based study assessing roadside pollution was carried out along the Cracow – Zakopane. Two testing plants: the common dandelion (Taraxacum officinale F.H. Wigg.) and the Norway spruce (Picea abies (L.) H. Karst). Plant samples were collected within two sites in distance of 5, 10, 50 and 100 m away to the road. The site differed in traffic density and showed discrepency in its amount in time. (site 1 decrease, site 2 increase of traffic density). Hence, samples were collected in September 2005 and September 2013. Total trace metal (Cd, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn) concentration was determined. Total trace metal (Cd, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn) concentration varied widely depending on plant species, distance to the road and traffic density: 0.6–14.5 mg•kg-1 Cr, 0.1–10.3 mg•kg-1 Ni, 0.5–17.3 mg•kg-1 Cu, 21.1–124.2 mg•kg-1 Zn, 0.1–6.0 mg•kg-1 Cd, 0.1–7.3 mg•kg-1 Pb. Generally, the distance to the road influenced metal concentration in both plant species, which slightly decreased with the increase of distance. The concentration of Cr, Ni, Cu, Zn, Cd i Pb on 5 m were 0.7–14.5, 0.2–5.0, 0.7–3.3, 0.4–3.1, 0.3–2.7 and 0.5–6.0 times higher than on 100m distance to the road. Also metal concentration showed differences according to traffic density. On site 1 on the road of decreased traffic density, the concentration of Cr, Ni, Cd in the common dandelion collected in 2013 was lower than in 2005 by about 5 times, 3 times and 2 times, respectively; and the concentration of Cr, Ni and Pb in the Norway spruce was 3 times lower. Whereas, on site 2 of increased traffic density, the concentration of Ni, Cd, Zn and Pb in the common dandelion collected in 2013 was higher than in 2005 by respectively 3, 7, 3 and 1.5 times; and the concentration of Ni, Cu, Cd and Pb in the Norway spruce was respectively 5, 1.5, 4 and 1.2 times higher differences in trace metal levels between two plant studied species were observed. The common dandelion (Taraxacum officinale) accumulated 1.5, 1.1, 3, 1.6, 7.3 and 2 times higher amounts of Cr, Ni, Cu, Zn, Cd and Pb than the Norway spruce (Picea abies) and is regarded as a better phytoindicator of traffic pollution.

PL

Celem oznaczenia zanieczyszczeń komunikacyjnych wzdłuż drogi Kraków – Zakopane zostały przeprowadzone badania oparte na bioindykacji. Do badania zostały wykorzystane dwa gatunki roślin: mniszek lekarski (Taraxacum officinale F. H. Wigg.) i świerk pospolity (Picea abies (L.) H. Karst). Próbki zostały pobrane w obrębie dwóch stanowisk oddalonych o 5, 10, 50 i 100 m od krawędzi jezdni. Stanowiska różniły się natężeniem ruchu, jak i zmiennością ruchu w zależności od czasu (stanowisko 1 – o obniżonym natężeniu ruchu, a stanowisko 2 – o zwiększonym natężeniu ruchu). Próbki zostały pobrane we wrześniu 2005 i wrześniu 2013. Następnie wyznaczona została całkowita zawartość metali śladowych (Cd, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn). Całkowita zawartość metali śladowych (Cd, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn) różniła się w zależności od gatunku rośliny, odległości od krawędzi drogi i natężenia ruchu: 0,6–14,5 mg•kg-1 Cr, 0,1–10,3 mg•kg-1 Ni, 0,5–17,3 mg•kg-1 Cu, 21,1–124,2 mg•kg-1 Zn, 0,1–6,0 mg•kg-1 Cd i 0,1–7,3 mg•kg-1 Pb. Ogólnie odległość od krawędzi drogi wpłynęła na zawartość metali śladowych w obu gatunkach roślin, która nieznacznie spadła wraz ze wzrostem odległości. Zawartość Cr, Ni, Cu, Zn, Cd i Pb w odległości 5 m były odpowiednio 0,7–14,5; 0,2–5,0; 0,7–3,3; 0,4–3,1; 0,3–2,7 i 0,5–6,0 razy wyższe niż w odległości 100 m od krawędzi drogi. Również zawartość metali różniła się w zależności od natężenia ruchu. Na stanowisku numer 1, na odcinku drogi o obniżonym natężeniu ruchu, zawartość Cr, Ni i Cd w mniszku lekarskim zebranym w 2013 roku była mniejsza niż w 2005 roku odpowiednio 5, 3 i 2 razy; a zawartość Cr, Ni i Pb w świerku pospolitym była 3 razy niższa. Natomiast na stanowisku numer 2, o zwiększonym natężeniu ruchu, zawartość Ni, Zn i Pb w mniszku lekarskim zebranym w 2013 roku była wyższa niż w 2005 roku odpowiednio 3, 7, 3 i 1,5 razy; a zawartość Ni, Cu, Cd i Pb w świerku pospolitym była odpowiednio 5; 1,5; 4 i 1,2 razy wyższa. Zaobserwowano różnice w poziomie zawartości metali śladowych między badanymi gatunkami roślin. Mniszek lekarski (Taraxacum officinale) zawierał odpowiednio 1,5; 1,1; 3; 1,6; 7,3 i 2 razy więcej Cr, Ni, Cu, Zn, Cd i Pb niż świerk pospolity (Picea abies), dlatego uważa się go za lepszy bioindykator zanieczyszczeń komunikacyjnych.

12

cDNA fingerprint from the hepatopancreatic glands of pond snails (Lymnaea stagnalis) exposed to benzo[a]pyrene

Woźny M., Kowal M., Ciesielski S., Florczyk M., Wiśniewski R., Malicka E., Brzuzan P.

Environmental Biotechnology

|

2014

|

Vol. 10, No. 1

8--17

EN

Identification of differentially expressed genes that could be potentially used as biomarkers of PAH exposure of common invertebrate animal (like freshwater snail) would be a valuable resource for investigators interested in toxicology and biomonitoring of aquatic environments. Therefore, the aim of this research was to investigate effects of waterborne benzo[a]pyrene (B[a]P) exposure on mRNA expression in the pond snail’s (Lymnaea stagnalis) hepatopancreatic gland. Toward this end, mature individuals of pond snail (L. stagnalis) were treated with 50µM B[a]P solution in a short 36h static exposure test. Differential Display PCR (DD-PCR) was used to generate a unique cDNA fingerprint of genes that were differentially expressed in the tissues of exposed and unexposed snails. To assess the putative identity of the isolated cDNA amplicons (ESTs), BLAST queries were performed to find similarities in their nucleotide sequence. Real-Time qPCR analysis was used to verify the DD-PCR expression profile. Finally, an additional independent exposure study, including higher dose of B[a]P (100µM), was conducted to validate the expression of selected ESTs. BLAST revealed that only 3 out of 9 isolated ESTs had meaningful information on their putative nucleotide sequence identity. The highest similarity was scored for EST-A1, identified as the transcript of UAP-like protein, found to be up-regulated after B[a]P exposure. The original expression pattern that was observed in DD-PCR step was coherent with results of the qPCR verification for 3 out of 5 analyzed ESTs. However, changes in the ESTs expression were modest and the treatment with B[a]P resulted in significant down-regulation for only 1 unidentified fragment (EST-G42, almost 2-fold; p<0.05) when compared to untreated snails. Although no significant changes were observed for EST-A1 and EST-G42 in the validation study, their expression pattern was consistent with that obtained from DD-PCR. Surprisingly, EST-C5 remained in contrast to the DD-PCR part, but it showed significant down-regulation in group of snails exposed to 100µM B[a]P (3.5-fold; p<0.05). The obtained results show that diverse genes may be involved in the molecular response of the pond snail’s hepatopancreas to treatment with B[a]P. However, further research is needed to confirm the utility of the discovered EST as PAH biomarkers in biomonitoring practices with L. stagnalis as bioindicator species.

13

Przegląd wybranych metod oceny bioróżnorodności

Kruk H.

Ekonomia i Środowisko

|

2014

|

nr 2

44--62

PL

W artykule podjęto próbę dokonania przeglądu wybranych metod oceny bioróżnorodności na poziomie gatunkowym i ekosystemowym oraz przedstawiono niektóre metody oceny bioróżnorodności na poziomie krajowym, międzynarodowym i globalnym.

EN

Biodiversity is usually discussed on three levels: of genetics, of species and ecosystems. Biodiversity may be evaluated as an economic, biological, ethical or social good as well. One of main principles of the sustainable development is preserving biodiversity. To achieve this goal, biodiversity monitoring, evaluation and its protection are crucial. Biodiversity is not easy to assess in spite of many attempts. Usually the presence of chosen species, ecosystems (forest, field, water etc.), landscapes (in the case of regions) or protected areas including Natura 2000 (at national level) are used as indicators of biodiversity. According to the Eurostat, biodiversity is assessed by bioindicators such as: chosen birds, fish species and protected areas. Some other methods of biodiversity assessment are also used, from local level (biological site, like forests) to global one (for example indicators used by WWF). These methods are mainly qualitative, but some authors try to estimate costs of biodiversity loss or preservation. The main aim of the paper is an attempt to present chosen indicator methods and measures of biodiversity assessment (at different levels).

14

Monitoring środowiska z wykorzystaniem porostów

Matwiejuk A.

Ekonomia i Środowisko

|

2014

|

nr 2

271--287

PL

Porosty stanowią klasyczny przykład wskaźników stanu środowiska, w tym stopnia zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego i stanu jego naturalności. Porosty to ekologiczne układy złożone najczęściej z dwóch komponentów – cudzożywnego grzyba i samożywnego glona. Glon i grzyb tworzą organizm o odmiennych właściwościach, organizm symbiotyczny, który ze względu na swoistą gospodarkę wodną, cechy anatomiczne i sposób odżywania może zasiedlać miejsca nie dostępne dla innych organizmów. Plechy porostów mają postać różno-barwnych skorupiastych nalotów ściśle przyrośniętych do podłoża, łuseczek, listków bądź krzaczków. Porosty jako organizmy zmiennowodne, mają plechy silnie higroskopijne, co sprawia, że szybko absorbują zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Inną cechą charakteryzującą porosty jest wyjątkowo duża wrażliwość na zmiany warunków siedliskowych, wywołane głównie przez czynniki antropogeniczne. Celem pracy jest ocena: • roli porostów w monitoringu biologicznym zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego; • właściwości porostów jako wskaźników zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego; • i przegląd metod lichenoindykacyjnych wykorzystujących porosty jako czułe biowskaźniki zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego; • roli porostów jako wskaźników naturalności lasów; • roli porostów jako wskaźników zmian klimatu.

EN

Bioindication is a method of assessing the state of the environment, especially pollution, based on the survey responses of living stenobionts organisms reaction (indicator organisms) to the changes. Stenobionts are species with a narrow ecological tolerance to the given agent. If you know the factor which makes it sensitive and on what condition favor is based their presence in the environment we can estimate the presence of a specific environmental factor. Among the universal bioindicators are also lichens = lichenicolous fungi. Lichens (Lichenes) are fascinating organisms which thallus is build from two components – photobiont (algae and/or cyanobacterium) and mycobiont (fungus – Ascomycetes, or less Basidiomycetes or imperfect fungus). The paper presents the biological characteristics of lichens (described their morphology, anatomical, physiological characteristics), as one of the best indicator organisms and the use of lichens in atmospheric aerosol pollution biomonitoring. The paper describes field and laboratory methodology (1. test methods for the study of biodiversity and abundance of lichens, 2. anatomical and morphological mehtods, 3. physiological methods, 4. chemical analytical methods). Data on lichenoindication research conducted in Poland were collected, so as the methodology on collecting and processing the results and observations were learnt and obtained. In addition, the role of lichens as indicators of natural and lowland forests and as indicators of climate change has been described.

15

Bioindication as challenge in modern environmental protection

Jóźwiak M. A., Jóźwiak M.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2014

|

Vol. 21, nr 4

577-591

EN

Research into and diagnosis of environmental change prior to the introduction of bioindicator methods were linked primarily to apparatus. Drawing attention to the reactions of organisms sensitive to that change and using them in environmental quality control have opened new opportunities for development of a new scientific discipline, known in the literature as bioindication. Bioindication combines several scientific disciplines, including biology, broadly conceived geography, and chemistry. It thus combines in a comprehensible manner apparatus-derived measurements (chemical analysis results) and areas of bioindicator exposure (situation and distance from the emitter), translating these parameters into bioindicators' anatomical and morphological reactions. The development of bioindicator methods progresses rapidly, and - as is usually the case under such circumstances - it is difficult to ensure that they are transparent and that no chaos ensues. In view of the above, it seems necessary to embark on a discussion of these issues and consider compiling lists of most applicable indicator organisms for examination of particular environmental toxins in particular environments.

PL

Badania i diagnoza zmian środowiskowych do momentu wprowadzenia metod bioindykacyjnych miały wymiar i charakter czysto aparaturowy. Zwrócenie uwagi na reakcje organizmów wrażliwych na te zmiany i posłużenie się nimi w kontroli jakości środowiska otworzyło możliwości rozwoju nowej specjalności naukowej, która jest notowana w literaturze jako bioindykacja. W bioindykacji znajduje swoje miejsce kilka dyscyplin naukowych, takich jak biologia, szeroko rozumiana geografia czy chemia. Łączy ona zatem w sposób czytelny pomiary aparaturowe (wyniki analiz chemicznych), obszary ekspozycji biowskaźników (usytuowanie i odległość od emitora) i przekłada powyższe parametry na reakcje anatomiczne i morfologiczne biowskaźników. Rozwój metod bioindykacyjnych postępuje w dużym tempie i jak zwykle w takich okolicznościach trudno uniknąć braku uporządkowania i pewnego chaosu. Wydaje się więc konieczne rozpoczęcie dyskusji w tym zakresie i poddanie pod rozwagę, czy nie należałoby dla badania określonych toksyn środowiskowych w wybranym typie środowiska wskazać dla nich listy najlepszych organizmów wskaźnikowych.

16

Visible Tobacco Leaf Injury Indices as Indicators of Cumulative Tropospheric Ozone Effect

Budka A., Kayzer D., Borowiak K., Zbierska J., Wolna-Maruwka A., Schroeter-Zakrzewska A., Chlebowska A.

Archives of Environmental Protection

|

2014

|

Vol. 40, no. 4

53--65

EN

Tropospheric ozone is one of the most reactive air pollutants, which causes visible injuries, as well as biomass and yield losses. The negative effect of ozone is cumulative during the growing season; hence crops are the most sensitive plants. Visible symptoms and biomass losses can cause economic losses. Tobacco plants have been recognized as one of the best bioindicators, but data on the cumulative effect of ozone on this species are limited. Results of an experiment with ozone-sensitive tobacco plants grown on sites varying in ozone concentration are presented in this paper. Two indices were used for data presentation of visible leaf injury degree. Higher solar radiation was the main cause of higher ozone concentration at the rural site. Higher tropospheric ozone concentrations were noted in 2010 in comparison to 2011, which was reflected in visible leaf injury. Canonical variate analysis did not reveal highly significant differences between sites, however, differences were observed in certain investigation periods. Moreover, higher leaf injury was noted at the rural site at the end of the experiment in both experimental years. This indicates the cumulative effect of ozone during the growing season. However, higher injury variability was noted at the urban site, even though lower ozone concentrations were noted there. Lower variability of injury at the rural site might suggest lack of influence of particulate matter and occurrence of higher injury even though lower ozone concentrations occurred. Better detection of ozone injury was shown by the first index based on three mean values.

PL

Ozon troposferyczny jest jednym z najbardziej reaktywnych zanieczyszczeń powietrza, przyczyniającym się do powstawania widocznych uszkodzeń, jak i zmniejszenia przyrostu biomasy i plonowania roślin. Ozon nie kumuluję się w powietrz, ale jego negatywne oddziaływanie może się zwiększać wraz ze zwiększaniem czasu ekspozycji, stąd rośliny uprawne są najbardziej wrażliwe. Widoczne uszkodzenia roślin, jak i strata biomasy powodowane przez ozon mogą przyczynić się do strat ekonomicznych. Tytoń szlachetny uznany jest za jeden z lepszych bioindykatorów ozonu, jednakże mało poznana jest odpowiedź tego gatunku na wpływ ozonu przez dłuższy okres czasu. Dotychczas prowadzone badania opierały się na krótkotrwałej ekspozycji i jednorazowego pomiaru po zakończeniu doświadczenia. W pracy przedstawiono wyniki badań ekspozycji tytoniu (odmiana wrażliwa na ozon Bel W3) na dwóch stanowiskach (miejskim i leśnym) różniących się stężeniem tego zanieczyszczenia powietrza. Do prezentacji wyników posłużono się dwoma indeksami widocznych uszkodzeń liści. Na stanowisku leśnym zanotowano wyższe stężenia ozonu oraz sprzyjające warunki do jego tworzenia (większe promieniowanie słoneczne). W 2010 roku stwierdzono również wyższy poziom badanego zanieczyszczenia niż w 2011 roku, co ma odzwierciedlenie w uzyskanych wynikach badań biomonitoringowych. Analiza zmiennych kanonicznych nie wykazała różnic pomiędzy stanowiskami w reakcji na ozon, jednakże wyniki stopni uszkodzenia liści w poszczególnych terminach badawczych wykazały, że pod koniec eksperymentu występowały większe uszkodzenia na stanowisku leśnym. Wskazuje to na kumulatywny wpływ ozonu w cza- sie sezonu wegetacyjnego. Większe zróżnicowanie zanotowano na stanowisku miejskim, na co nie wskazuje zróżnicowanie poziomu ozonu w danym roku badawczym. Niższe zróżnicowanie stopnia uszkodzenia liści na stanowisku leśnym może sugerować brak wpływu pyłu zawieszonego i wystąpienia wyższych uszkodzeń, nawet przy niższych stężeniach ozonu. Pierwszy indeks uszkodzenia liści, bazujący na średniej z trzech wartości, z rośliny wykazał większą czułość na niższe poziomy ozonu.

17

Ocena zmian toksyczności ostrej wód złożowych z wykorzystaniem testów ekotoksykologicznych

Jakubowicz P., Steliga T., Kluk D.

Nafta-Gaz

|

2013

|

R. 69, nr 5

409--417

PL

W artykule zaprezentowano wyniki wstępnych badań możliwości zastosowania testów ekotoksykologicznych w przemyśle naftowym do oceny zmian toksyczności wód złożowych. Opisano nowy rodzaj łatwych w użyciu testów toksykologicznych, opartych na wykorzystaniu organizmów żywych jako biowskaźników jakości badanych próbek. Zaprezentowano prosty i jasny system oceny/klasyfikacji toksyczności ścieków i odpadów ze względu na nasilenie działania toksycznego na organizmy testowe. Przedstawiono wyniki badań toksyczności próbek wód złożowych o zróżnicowanych własnościach fizykochemicznych z wykorzystaniem wybranych rodzajów testów ekotoksykologicznych. Przeprowadzono także ocenę wpływu prostych metod oczyszczania na zmianę toksyczności wód złożowych dla organizmów testowych. Wyniki przeprowadzonych badań pozwalają na stwierdzenie, że wszystkie wody złożowe, zarówno z kopalń gazu ziemnego, jak i ropy naftowej, w tym także ze złóż zasiarczonych, charakteryzują się bardzo wysoką toksycznością dla organizmów żywych. Podjęcie nawet prostych działań mających na celu oczyszczenie wód złożowych może znacząco zmniejszyć zagrożenie stwarzane dla środowiska.

EN

The article presents the preliminary results of the applicability of ecotoxicological tests in the oil industry to assess changes in reservoir water toxicity. Innovative, easy to use toxicological tests have been described. They are based on the use of living organisms as biomarkers the quality of tested samples. Presented is a clear and simple system of toxicity estimation/classification of sewage and wastes according to the toxic activeness for the tested organisms. Results of toxicity research, done on deposit waters samples of diverse physical-chemical properties, with application of selected ecotoxicological tests have been shown. Furthermore, estimation of the influence of simple purification methods on alternation in deposit waters toxicity for tested organisms was done. Results of this study lead to the conclusion that, all deposit waters from gas and oil (also containing H2S) plants are very toxic for living organisms. Therefore, even simple processes to purify deposit waters can significantly decrease the threat posed to the natural environment.

18

Sporobolomyces roseus jako bioindykator zanieczyszczenia powietrza – cz. I

Guz-Regner K.

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2013

|

nr 9-10

71--73

PL

Zanieczyszczenie powietrza negatywnie wpływa na całą przyrodę i komfort życia ludzi, zwłaszcza na terenach zurbanizowanych i uprzemysłowionych. Mikrobiologiczna analiza powietrza jest ważną metodą badawczą, ale nie zawsze odzwierciedla rzeczywisty stan sanitarny środowiska. W środowisku bowiem mogą pojawiać się specyficzne zanieczyszczenia, które mogą hamować wzrost i rozwój drobnoustrojów. Poszukuje się zatem nowych biowskaźników, które mogły mieć zastosowanie w kontroli środowisk w aspekcie specyficznych zanieczyszczeń. Jednym z takich biowskaźników mogą stać się czerwonopigmentowe grzyby drożdżopodobne, zwłaszcza Sporobolomyces roseus.

EN

The air pollution affects on nature and the quality of life of people, especially in the urban and industrialized areas. The microbiological analysis of air does not always refl ect the actual state of sanitary of the environment. The specific hazards can occur in nature and inhibit the growth of microorganisms. Therefore still looking for the new biomarkers of air pollution that could be used to control of the specific contaminants in the air. One of these biomarkers may become the red yeasts, especially Sporobolomyces roseus.

19

Sporobolomyces roseus jako bioindykator zanieczyszczenia powietrza - cz . II

Guz-Regner K.

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2013

|

nr 11-12

67--69

PL

W środowisku mogą pojawiać się specyficzne zanieczyszczenia, które mogą hamować wzrost i rozwój drobnoustrojów. Poszukuje się zatem nowych biowskaźników, które mogły mieć zastosowanie w kontroli środowisk w aspekcie specyficznych zanieczyszczeń. Jednym z takich biowskaźników mogą stać się czerwonopigmentowe grzyby drożdżopodobne, zwłaszcza Sporobolomyces roseus.

EN

In the environment can occur because to the specific contaminants which can inhibit the growth and development microorganisms. The search is therefore new biomarkers that could be used to monitor the environment in terms of specific contaminants. One of these biomarkers may become red pigment Yeasts, especially Sporobolomyces roseus.

20

Zmiany w strukturze zbiorowiska pierwotniaków osadu czynnego w zróżnicowanych warunkach tlenowych

Łagód G., Babko R., Jaromin K., Kuzmina T.

Proceedings of ECOpole

|

2012

|

Vol. 6, No. 1

297--303

PL

Praca przedstawia wyniki badań prowadzonych w laboratoryjnym bioreaktorze SBR, symulującym warunki występujące w przypadku awarii urządzeń stanowiących wyposażenie bioreaktora (systemu mieszania i systemu napowietrzania). Analizowano skład chemiczny ścieków, w tym stężenia związków azotu (azot amonowy, azotany(III) i azotany(V)), a także stężenia związków organicznych wyrażanych jako ogólny węgiel organiczny (OWO) i węgiel całkowity. Oprócz wskaźników chemicznych analizowany był również zespół organizmów osadu czynnego. W pobieranych próbkach określano ilość pierwotniaków (ameby nagie, ameby skorupkowe, wiciowce i orzęski) oraz sumaryczną ilość osobników w wymienionych grupach morfologiczno-funkcjonalnych. Każdą z trzech serii pomiarowych prowadzonych dla różnych warunków procesowych powtarzano trzykrotnie. W eksperymencie wykorzystano osad czynny pobierany z oczyszczalni ścieków Hajdów w Lublinie. Na podstawie uzyskanych wyników badań można stwierdzić, że liczebności analizowanych zbiorowisk orzęsków oraz ameb nagich wykazują związek ze stężeniem tlenu, pH oraz wartością OWO. Jednakże reakcje poszczególnych grup morfologiczno-funkcjonalnych oraz gatunków wchodzących w skład badanych grup na te czynniki są różne, co przejawia się w dodatnim lub ujemnym związkiem.

EN

The several experiments in laboratory environment using SBR bioreactor modeling the conditions expected by certain bioreactor elements malfunction were performed. In the course of experiments the concentrations of ammonia nitrogen, nitrates(III), nitrates(V), TOC and TC were systematically measured. Besides physico-chemical parameters, the structure of activated sludge microorganisms was analyzed. In taken samples the number of protozoa groups (ciliates, flagellates, testate and naked amoebas) and total number of specimens in selected morphological-functional groups was calculated. Each one of the three measuring series, conducted for various types of process conditions, was repeated three times, activated sludge was sampled at Hajdów WWTP in Lublin. The obtained final results are the average of three repetitions of every experiments series. On this ground, we may conclude, that the number of ciliates and naked amoebas shows high correlation to O2 concentration, pH and TOC, however different species and morphological-functional groups of organisms present different reaction to these factors.