Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Development of a Method of Analysing TNT and its Derivatives in the Trichoptera Larvae of the Genus Hydropsyche Angustipennis, Curtis 1834, Selected as a Bioaccumulation Indicator for the Detection of Aquatic Environment Pollution with Explosive Residues

Mazur Izabela, Baran Piotr A., Kasprzak Piotr M., Tszydel Mariusz, Błońska Dagmara

Problemy Mechatroniki : uzbrojenie, lotnictwo, inżynieria bezpieczeństwa

|

2023

|

Vol. 14, Nr 3 (53)

77--94

EN

Threats associated with the production, storage and use of warfare agents containing high explosives against the backdrop of political and social events emerging in the 21st century present new challenges for specialized laboratories involved in detecting contamination and identifying its source. A common analytical problem in studies conducted in the ecosystem is the low concentration of the test substance - below the detection limit of the instrument. Helpful in solving this dilemma are accumulation bio-markers, which appear to be an excellent tool for detecting contamination in, for example, flowing water. Such biomarkers make it possible to determine the presence of specific chemical agents at the same time they are a sensitive indicator of the ecosystem's response to contamination. The presented chromatographic method allows quantitative and qualitative determination of 2,6-diamino-4-nitrotoluene, 2,4-diamino-6- nitrotoluene, 1,3,5-trinitrobenzene, trinitrotoluene, 2-amino-4,6-dinitrotoluene, 4-amino-2,6- dinitrotoluene and tetryl in the biological matrix. The effects of accumulation in the tissue of crustaceans on TNT test solutions were studied from 1 to 24 hours. The saturation effect was observed and the concentration of TNT derivatives was measured. The observed effects confirmed the usefulness of the selected larva as a bio-indicator of TNT contaminant accumulation in the ecosystem.

PL

agrożenia związane z produkcją, przechowywaniem oraz użyciem środków bojowych zawierających kruszące materiały wybuchowe na tle wydarzeń politycznych i społecznych pojawiających się w XXI wieku stanowią nowe wyzwania dla specjalizowanych laboratoriów zajmujących się wykrywaniem skażeń oraz identyfikowaniem źródła jego pochodzenia. Częstym problemem analitycznym w badaniach prowadzonych w ekosystemie jest niskie stężenie badanej substancji – poniżej limitu detekcji urządzenia. Pomocne w rozwiązaniu tego dylematu są biowskaźnik kumulacji, które wydają się doskonałym narzędziem do wykrywania zanieczyszczeń np. wody płynącej. Biomarkery takie umożliwiają stwierdzenie obecności określonych czynników chemicznych jednocześnie są czułym wskaźnikiem reakcji ekosystemu na skażenie. Przedstawiona metoda chromatograficzna pozwala ilościowo i jakościowo oznaczyć 2,6-diamino-4-nitrotoluen, 2,4-diamino-6-nitrotoluen, 1,3,5-trinitrobenzen, trinitrotoluen, 2-amino-4,6-dinitrotoluen, 4-amino-2,6-dinitrotoluen oraz tetryl w matrycy biologicznej. Badano efekty kumulacji w tkance chruścików na roztworach testowych trotylu w czasie od 1 do 24h. Zaobserwowano efekt wysycenia oraz zmierzono stężenie pochodnych trotylu. Zaobserwowane efekty potwierdziły użyteczność wytypowanej larwy jako biowskaźnika akumulacji zanieczyszczeń trotylu w ekosystemie. Zaobserwowane efekty potwierdziły użyteczność wytypowanej larwy jako biowskaźnika akumulacji zanieczyszczeń trotylu w ekosystemie.

2

Cynk i miedź jako potencjalne biowskaźniki zaburzeń nastroju

Ordon Klaudia, Świądro-Piętoń Magdalena, Herman Małgorzata, Dudek Dominika, Wietecha-Posłuszny Renata

Analityka : nauka i praktyka

|

2022

|

nr 2

20--27

PL

Z roku na rok obserwuje się znaczny wzrost liczby zachorowań na zaburzenia nastroju. Z tego powodu bardzo ważne jest opracowanie metod oznaczania potencjalnych biowskaźników, skutecznych w różnicowaniu tych chorób.

3

Unravelling the spatio-temporal variation of zooplankton community from the river Matla in the Sundarbans Estuarine System, India

Nandy Tanmoy, Mandal Sumit

Oceanologia

|

2020

|

No. 62 (3)

326--346

EN

Zooplankton is an important bioindicator of ecosystem functioning. Knowledge of the seasonal fluctuation in the zooplankton population in estuarine waters of the Indian Sundarbans is rather limited. In the present study, we analysed the community structure of zooplankton assemblages and their spatio-temporal variations based on different multivariate statistics and indicator value analysis. A total of 56 taxa were identified and the density was primarily dominated by planktonic copepods and few meroplankton communities during four sampling seasons. The most abundant species were: Acartia spinicauda, Acartia sp., Bestiolina similis, Euterpina acutifrons, Labidocera acuta, Paracalanus aculeatus, Paracalanus parvus and Paracalanus indicus. Canonical Correspondence Analysis highlighted that temperature, pH, DO, salinity and nutrients were the prevailing environmental parameters associated with significant spatio-temporal changes of zooplankton distribution in this area. The highest abundance of zooplankton was recorded in winter, followed by monsoon, summer and spring. Throughout the study period, different zooplankton indices were observed in good condition. Seasonal occurrence of dominant zooplankton with high IndVal index was markedly observed and it might be used as a potential bioindicator for a particular season and environmental condition in this estuarine complex. The results of this study provide evidence for the presence of warm water species in the estuarine waters of the Indian Sundarbans and can be a clear indication of climate change-mediated elevated temperature in the estuarine system. Our results underscore the high diversity of zooplankton from mangrove dominated estuarine complex and emphasize the need for long-term monitoring in ecologically fragile ecosystems like the Sundarbans Estuarine System.

4

Macrozoobentos Distribution as a Bioindicator of Water Quality in the Upstream of the Citarum River

Chazanah Nurul, Muntalif Barti Setiani, Rahmayani Rijki Aulia, Sudjono Priana

Journal of Ecological Engineering

|

2020

|

Vol. 21, nr 3

10--17

EN

This study aims to prove the type and abundance of macrozoobenthos are affected by the physico-chemical condition of the habitat so that it can be used as a bioindicator in assessing river water quality with a case study in the Upstream of Citarum River. The method used in this study consists of two stages, namely determining the status of river quality with pollution index and determining the components to see the relationship of the water quality parameters to the abundance of macrozoobenthos with principal component analysis. On the basis of these studies, the results were that at the location of the study status of the river quality is slightly polluted and mildly polluted. For the slightly polluted status Corbicula sp. was used as the dominant macrozoobenthos parameter with the parameters of dissolved oxygen, organic carbon and N-O in the clay-dominated sediments. In turn, for the river areas with mild pollution, Enallagma sp., Tubifex sp., and Chironomous sp. were used as bioindicators and they have a relationship with the parameters of nitrate, TSS, and P-total.

5

Wpływ antropopresji na asymetrię fluktuacyjną igieł sosny zwyczajnej

Bęś A., Warmiński K., Błaszczok A., Roczeń A., Rutkowska K.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

Vol. 19, nr 1

86--95

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących wykorzystania igieł sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) jako biomarkera. Do oceny wpływu antropopresji na drzewostany sosny zwyczajnej wybrano wskaźniki asymetrii fluktuacyjnej (FAM i FAL) igieł. Materiał roślinny do badań pobrano z drzewostanów sosnowych rosnących przy drodze o dużym natężeniu ruchu, zakładzie petrochemicznym oraz składowisku odpadów innych niż obojętne i niebezpieczne. Przeprowadzone analizy wykazały istotne różnice w wartościach wskaźników asymetrii fluktuacyjnej (FA) igieł pobranych z drzewostanów rosnących najbliżej drogi szybkiego ruchu oraz składowiska odpadów komunalnych. Wraz ze zwiększaniem odległości od źródła zanieczyszczenia wartość wskaźników FAM i FAL malała. W świetle przeprowadzonych badań można uznać, iż wskaźnik asymetrii fluktuacyjnej (FA) igieł sosny zwyczajnej można zastosować do oceny wpływu antropopresji na drzewostany sosnowe jako uzupełniający dotychczas wykorzystywane.

EN

This paper presents the results of a study investigating the use of Scots pine needles as bioindicators. The impact of human pressure on Scots pine (Pinus sylvestris L.) stands was evaluated based on two indicators (FAM and FAL) of the fluctuating asymmetry (FA) of needles. The samples of plant material were collected from the Scots pine stands in the immediate vicinity of a road with high traffic intensity, a petroleum refinery and a landfill site for non-hazardous and inert wastes. The analysis revealed significant differences in the FA of needles collected from the stands beside the freeway and the municipal landfill site. The values of FAM and FAL decreased with an increasing distance from the pollution sources. The results of this study indicate that the FA of Scots pine needles could be a reliable indicator for assessing the impact of human pressure on Scots pine stands, complementary to those used traditionally.

6

Lemna minor L. jako biomonitor punktowych źródeł zanieczyszczenia metalami ciężkimi ekosystemów wodnych

Szmit K., Marciniak M., Rajfur M.

Proceedings of ECOpole

|

2017

|

Vol. 11, No. 1

303--311

PL

W 2016 roku przeprowadzono wstępne badania, których celem była ocena możliwości wykorzystania rzęsy drobnej (Lemna minor L.) w biomonitoringu pasywnym wód powierzchniowych. Rzęsa drobna została pobrana ze zbiorników i cieków wodnych zlokalizowanych w gminach: Grodków, Lewin Brzeski, Niemodlin oraz na terenie miasta Opole (województwo opolskie). Metale ciężkie (Mn, Fe, Ni, Cu, Zn, Cd i Pb) w zmineralizowanych próbkach bioty oznaczono metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej (AAS). Wskazano na różnice w stężeniach metali ciężkich w próbkach Lemna minor L. pobranych ze zbiorników położonych w różnej odległości od źródeł zanieczyszczeń, którymi były np. szlaki komunikacyjne (autostrada A4, droga krajowa nr 94) i zakłady przemysłowe. Wyniki badań potwierdziły przydatność Lemna minor L. jako biomonitora do wykrywania punktowych źródeł zanieczyszczenia ekosystemów wodnych m.in. ołowiem i niklem.

EN

A preliminary study was conducted in 2016 to assess the possibility of using common duckweed (Lemna minor L.) in passive biomonitoring of surface waters. The duckweed was collected from reservoirs and watercourses located in Grodkow, Lewin Brzeski, Niemodlin and Opole (Opole Province). Heavy metals (Mn, Fe, Ni, Cu, Zn, Cd and Pb) in mineralized biota samples were determined by atomic absorption spectrometry (AAS). Differences in heavy metals concentrations were observed in samples of Lemna minor L. collected from reservoirs located at different distances from contamination sources, such as communication routes (A4 motorway, national road 94) and industrial plants. The results of the study confirmed the usefulness of Lemna minor L. as a biomonitor of point sources of aquatic ecosystems contamination with, i.a. lead and nickel.

7

The use of moss Pleurozium schreberi (Brid.) Mitt. as bioindicator of radionuclide contamination in industrial areas of Upper Silesia

Kosior G., Dołhańczuk-Śródka A., Ziembik Z.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2017

|

Vol. 24, nr 1

19--29

EN

Mosses are good bioaccumulators of radionuclides and from the 60 of the last century, they are used as bioindicators of radioactive contamination in the environment. Concentration of impurities in moss represent the accumulation in mosses during the past 2-3 years. As a result, the moss composition analysis provides information on an average contamination within a few vegetation seasons. During our survey the measurements of radionuclide activity concentrations in P. schreberi transplanted from places relatively clean to heavily contaminated areas of Upper Silesia were carried out. An increase in the radionuclides activity concentrations in P. schreberi transplants may indicate not only deposition of the radionuclides itself, but also an influx of other pollutants. The results showed no relationship between the Pb-210 activity concentration and activity concentrations of Pb-214, Bi-214, also belonging to the uranium-radium decay series. The increased concentration of Pb-210 in P. schreberi may be the result of the radionuclide atmospheric deposition, which appears in the environment as a result of fossil fuels burning. Excess, allogeneic Pb-210 can be used as marker of environmental pollution. In the areas with its higher activity concentration increased pollution can be expected delivered, for example, by local industry. The Project received financial assistance from the funds of the National Science Centre, granted by force of the decision no. UMO-2013/09/B/NZ8/03340 (NCN).

8

The honey as a bioindicator of the environment

Sager M.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2017

|

Vol. 24, nr 4

583--594

EN

Monofloral rape, sunflower, linden and acacia honeys as well as honeys sampled within and around the Austrian towns Vienna and Linz, as well as in rural areas in Lower Austria, were analysed for main and trace elements. The results were tested to be used as indication of urban dust exposure. Main elements of the ash are K, P, and B, which are specific for plant origin. Ash based data correct for dilutions by the sugar matrix. They showed enrichments of Cu, Zn and Mo, whereas the contaminant elements Cd, Pb and Co were found at about the same levels as expectable in dust. Ash-based Al, Fe, Cr and Li were much lower than soil levels obtainable from aqua regia. Among the monofloral honey samples, the effect of adjacent soil was largest for Mn. Most differences between rural areas and urban areas in Vienna and Linz were within experimental errors, both per sample weight and per ash weight. In cases honey samples are considered to trace contaminations, the additional use of ash-based data is recommended.

9

cDNA fingerprint from the hepatopancreatic glands of pond snails (Lymnaea stagnalis) exposed to benzo[a]pyrene

Woźny M., Kowal M., Ciesielski S., Florczyk M., Wiśniewski R., Malicka E., Brzuzan P.

Environmental Biotechnology

|

2014

|

Vol. 10, No. 1

8--17

EN

Identification of differentially expressed genes that could be potentially used as biomarkers of PAH exposure of common invertebrate animal (like freshwater snail) would be a valuable resource for investigators interested in toxicology and biomonitoring of aquatic environments. Therefore, the aim of this research was to investigate effects of waterborne benzo[a]pyrene (B[a]P) exposure on mRNA expression in the pond snail’s (Lymnaea stagnalis) hepatopancreatic gland. Toward this end, mature individuals of pond snail (L. stagnalis) were treated with 50µM B[a]P solution in a short 36h static exposure test. Differential Display PCR (DD-PCR) was used to generate a unique cDNA fingerprint of genes that were differentially expressed in the tissues of exposed and unexposed snails. To assess the putative identity of the isolated cDNA amplicons (ESTs), BLAST queries were performed to find similarities in their nucleotide sequence. Real-Time qPCR analysis was used to verify the DD-PCR expression profile. Finally, an additional independent exposure study, including higher dose of B[a]P (100µM), was conducted to validate the expression of selected ESTs. BLAST revealed that only 3 out of 9 isolated ESTs had meaningful information on their putative nucleotide sequence identity. The highest similarity was scored for EST-A1, identified as the transcript of UAP-like protein, found to be up-regulated after B[a]P exposure. The original expression pattern that was observed in DD-PCR step was coherent with results of the qPCR verification for 3 out of 5 analyzed ESTs. However, changes in the ESTs expression were modest and the treatment with B[a]P resulted in significant down-regulation for only 1 unidentified fragment (EST-G42, almost 2-fold; p<0.05) when compared to untreated snails. Although no significant changes were observed for EST-A1 and EST-G42 in the validation study, their expression pattern was consistent with that obtained from DD-PCR. Surprisingly, EST-C5 remained in contrast to the DD-PCR part, but it showed significant down-regulation in group of snails exposed to 100µM B[a]P (3.5-fold; p<0.05). The obtained results show that diverse genes may be involved in the molecular response of the pond snail’s hepatopancreas to treatment with B[a]P. However, further research is needed to confirm the utility of the discovered EST as PAH biomarkers in biomonitoring practices with L. stagnalis as bioindicator species.

10

Visible Tobacco Leaf Injury Indices as Indicators of Cumulative Tropospheric Ozone Effect

Budka A., Kayzer D., Borowiak K., Zbierska J., Wolna-Maruwka A., Schroeter-Zakrzewska A., Chlebowska A.

Archives of Environmental Protection

|

2014

|

Vol. 40, no. 4

53--65

EN

Tropospheric ozone is one of the most reactive air pollutants, which causes visible injuries, as well as biomass and yield losses. The negative effect of ozone is cumulative during the growing season; hence crops are the most sensitive plants. Visible symptoms and biomass losses can cause economic losses. Tobacco plants have been recognized as one of the best bioindicators, but data on the cumulative effect of ozone on this species are limited. Results of an experiment with ozone-sensitive tobacco plants grown on sites varying in ozone concentration are presented in this paper. Two indices were used for data presentation of visible leaf injury degree. Higher solar radiation was the main cause of higher ozone concentration at the rural site. Higher tropospheric ozone concentrations were noted in 2010 in comparison to 2011, which was reflected in visible leaf injury. Canonical variate analysis did not reveal highly significant differences between sites, however, differences were observed in certain investigation periods. Moreover, higher leaf injury was noted at the rural site at the end of the experiment in both experimental years. This indicates the cumulative effect of ozone during the growing season. However, higher injury variability was noted at the urban site, even though lower ozone concentrations were noted there. Lower variability of injury at the rural site might suggest lack of influence of particulate matter and occurrence of higher injury even though lower ozone concentrations occurred. Better detection of ozone injury was shown by the first index based on three mean values.

PL

Ozon troposferyczny jest jednym z najbardziej reaktywnych zanieczyszczeń powietrza, przyczyniającym się do powstawania widocznych uszkodzeń, jak i zmniejszenia przyrostu biomasy i plonowania roślin. Ozon nie kumuluję się w powietrz, ale jego negatywne oddziaływanie może się zwiększać wraz ze zwiększaniem czasu ekspozycji, stąd rośliny uprawne są najbardziej wrażliwe. Widoczne uszkodzenia roślin, jak i strata biomasy powodowane przez ozon mogą przyczynić się do strat ekonomicznych. Tytoń szlachetny uznany jest za jeden z lepszych bioindykatorów ozonu, jednakże mało poznana jest odpowiedź tego gatunku na wpływ ozonu przez dłuższy okres czasu. Dotychczas prowadzone badania opierały się na krótkotrwałej ekspozycji i jednorazowego pomiaru po zakończeniu doświadczenia. W pracy przedstawiono wyniki badań ekspozycji tytoniu (odmiana wrażliwa na ozon Bel W3) na dwóch stanowiskach (miejskim i leśnym) różniących się stężeniem tego zanieczyszczenia powietrza. Do prezentacji wyników posłużono się dwoma indeksami widocznych uszkodzeń liści. Na stanowisku leśnym zanotowano wyższe stężenia ozonu oraz sprzyjające warunki do jego tworzenia (większe promieniowanie słoneczne). W 2010 roku stwierdzono również wyższy poziom badanego zanieczyszczenia niż w 2011 roku, co ma odzwierciedlenie w uzyskanych wynikach badań biomonitoringowych. Analiza zmiennych kanonicznych nie wykazała różnic pomiędzy stanowiskami w reakcji na ozon, jednakże wyniki stopni uszkodzenia liści w poszczególnych terminach badawczych wykazały, że pod koniec eksperymentu występowały większe uszkodzenia na stanowisku leśnym. Wskazuje to na kumulatywny wpływ ozonu w cza- sie sezonu wegetacyjnego. Większe zróżnicowanie zanotowano na stanowisku miejskim, na co nie wskazuje zróżnicowanie poziomu ozonu w danym roku badawczym. Niższe zróżnicowanie stopnia uszkodzenia liści na stanowisku leśnym może sugerować brak wpływu pyłu zawieszonego i wystąpienia wyższych uszkodzeń, nawet przy niższych stężeniach ozonu. Pierwszy indeks uszkodzenia liści, bazujący na średniej z trzech wartości, z rośliny wykazał większą czułość na niższe poziomy ozonu.

11

Ocena zmian toksyczności ostrej wód złożowych z wykorzystaniem testów ekotoksykologicznych

Jakubowicz P., Steliga T., Kluk D.

Nafta-Gaz

|

2013

|

R. 69, nr 5

409--417

PL

W artykule zaprezentowano wyniki wstępnych badań możliwości zastosowania testów ekotoksykologicznych w przemyśle naftowym do oceny zmian toksyczności wód złożowych. Opisano nowy rodzaj łatwych w użyciu testów toksykologicznych, opartych na wykorzystaniu organizmów żywych jako biowskaźników jakości badanych próbek. Zaprezentowano prosty i jasny system oceny/klasyfikacji toksyczności ścieków i odpadów ze względu na nasilenie działania toksycznego na organizmy testowe. Przedstawiono wyniki badań toksyczności próbek wód złożowych o zróżnicowanych własnościach fizykochemicznych z wykorzystaniem wybranych rodzajów testów ekotoksykologicznych. Przeprowadzono także ocenę wpływu prostych metod oczyszczania na zmianę toksyczności wód złożowych dla organizmów testowych. Wyniki przeprowadzonych badań pozwalają na stwierdzenie, że wszystkie wody złożowe, zarówno z kopalń gazu ziemnego, jak i ropy naftowej, w tym także ze złóż zasiarczonych, charakteryzują się bardzo wysoką toksycznością dla organizmów żywych. Podjęcie nawet prostych działań mających na celu oczyszczenie wód złożowych może znacząco zmniejszyć zagrożenie stwarzane dla środowiska.

EN

The article presents the preliminary results of the applicability of ecotoxicological tests in the oil industry to assess changes in reservoir water toxicity. Innovative, easy to use toxicological tests have been described. They are based on the use of living organisms as biomarkers the quality of tested samples. Presented is a clear and simple system of toxicity estimation/classification of sewage and wastes according to the toxic activeness for the tested organisms. Results of toxicity research, done on deposit waters samples of diverse physical-chemical properties, with application of selected ecotoxicological tests have been shown. Furthermore, estimation of the influence of simple purification methods on alternation in deposit waters toxicity for tested organisms was done. Results of this study lead to the conclusion that, all deposit waters from gas and oil (also containing H2S) plants are very toxic for living organisms. Therefore, even simple processes to purify deposit waters can significantly decrease the threat posed to the natural environment.

12

Sporobolomyces roseus jako bioindykator zanieczyszczenia powietrza – cz. I

Guz-Regner K.

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2013

|

nr 9-10

71--73

PL

Zanieczyszczenie powietrza negatywnie wpływa na całą przyrodę i komfort życia ludzi, zwłaszcza na terenach zurbanizowanych i uprzemysłowionych. Mikrobiologiczna analiza powietrza jest ważną metodą badawczą, ale nie zawsze odzwierciedla rzeczywisty stan sanitarny środowiska. W środowisku bowiem mogą pojawiać się specyficzne zanieczyszczenia, które mogą hamować wzrost i rozwój drobnoustrojów. Poszukuje się zatem nowych biowskaźników, które mogły mieć zastosowanie w kontroli środowisk w aspekcie specyficznych zanieczyszczeń. Jednym z takich biowskaźników mogą stać się czerwonopigmentowe grzyby drożdżopodobne, zwłaszcza Sporobolomyces roseus.

EN

The air pollution affects on nature and the quality of life of people, especially in the urban and industrialized areas. The microbiological analysis of air does not always refl ect the actual state of sanitary of the environment. The specific hazards can occur in nature and inhibit the growth of microorganisms. Therefore still looking for the new biomarkers of air pollution that could be used to control of the specific contaminants in the air. One of these biomarkers may become the red yeasts, especially Sporobolomyces roseus.

13

Sporobolomyces roseus jako bioindykator zanieczyszczenia powietrza - cz . II

Guz-Regner K.

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2013

|

nr 11-12

67--69

PL

W środowisku mogą pojawiać się specyficzne zanieczyszczenia, które mogą hamować wzrost i rozwój drobnoustrojów. Poszukuje się zatem nowych biowskaźników, które mogły mieć zastosowanie w kontroli środowisk w aspekcie specyficznych zanieczyszczeń. Jednym z takich biowskaźników mogą stać się czerwonopigmentowe grzyby drożdżopodobne, zwłaszcza Sporobolomyces roseus.

EN

In the environment can occur because to the specific contaminants which can inhibit the growth and development microorganisms. The search is therefore new biomarkers that could be used to monitor the environment in terms of specific contaminants. One of these biomarkers may become red pigment Yeasts, especially Sporobolomyces roseus.

14

Ramienica Chara fragilis Desv. jako bioindykator poprawy warunków środowiska w Jeziorze Charzykowskim

Chmara R.

Ekologia i Technika

|

2012

|

R. 20, nr 6

363-370

PL

Przeanalizowano przemiany środowiska wodnego i roślinności Jeziora Charzykowskiego w latach 1947-2006 na tle zróżnicowanej dostawy zanieczyszczeń. W 1947 r., czyli w okresie sprzed zanieczyszczenia jeziora stężenie ortofosforanów wyniosło 0,08 mg/dm3. W kolejnych latach następował wzrost koncentracji ortofosforanów, aż do rekordowo wysokiego poziomu 0,48 mg/dm3 w 1992 r. Po tym okresie zaobserwowano spadek koncentracji fosforu, który wiąże się z uruchomieniem oczyszczalni ścieków. Na tle oddziaływań antropogenicznych zaobserwowano zmiany w strukturze roślinności podwodnej. Istotną rolę w tym pełnią ramienice Characeae. Przed okresem intensywnego obciążenia zbiornika biogenami (1947 r.) stwierdzono obecność 2 gatunków ramienic: Chora fragilis i Nitellopsis obtusa, w fazie "szczytu eutrofizacji" (łata 70-90. XX w.) ramienice całkowicie ustąpiły, natomiast roślinność podwodna zmniejszyła pionowy zasięg z 6 m do 3 m. Badania przeprowadzone w 2006 r. wykazały niskie stężenia fosforu całkowitego oraz obecność skupisk C. fragilis. Przeważały skupiska kilkugatunkowe, nie zaobserwowano rozległych łąk ramienic. Rekolonizacja C. fragilis jest pierwszym, wyraźnym biologicznym symptomem poprawy warunków środowiska. Utrzymanie niskiego poziomu azotu, fosforu oraz dobrych warunków świetlnych może w najbliższym czasie spowodować pojawienie się innych gatunków ramienic oraz wzrost ich frekwencji i biomasy w litoralu.

EN

Transformations in the water environment and vegetation of Lake Charzykowskie over the years 1947-2006 were analysed against the variations in the pollution supply. In 1947, so prior to the lake pollution, the concentration of orthophosphate was 0.08 mgPO4/dm3. In subsequent years, the concentration of this element increased to reach a record high of 0.48 mgPO4/dm3 in 1992. After this year a decrease in the concentration of phosphate phosphorus was observed as a direct consequence of starting the operation of a waste purification plant. On a background of different anthropogenic interactions, changes were noted in the structure of the submerged vegetation. in particular in the contribution of stoneworts/Characeae. Prior to the period of the intense loading of the lake with biogenes. in the lake vegetation only two stonewort species were met Chara fragilis (= Ch, globularis Thuillier) and Nitellopsis obtusa, at the peak of eutrophisation stoneworts totally withdrew, while the submerged vegetation reduced the vertical range from 6 m to 3 m. Investigation performed in 2006 revealed the presence of Cbarafragilis clusters. Recolonisation of C. fragilis is the first clear biological symptom of improvement in the environmental conditions. It is expected that on prolonged maintenance of low levels of nitrogen and phosphorus as well as good light conditions, other stonewort species can appear, their frequency and biomass in the littoral can increase.

15

Ocena jakości wód powierzchniowych na obszarach zurbanizowanych z wykorzystaniem makrobezkręgowców na przykładzie rzeki Słupi

Obolewski K.

Ochrona Środowiska

|

2010

|

Vol. 32, nr 2

35-42

PL

Badania jakości wody w Słupi na zurbanizowanym terenie Słupska przeprowadzono na 11 stanowiskach pomiarowych, które różniły się miedzy sobą stopniem przekształcenia dna rzeki. Do oceny stanu ekologicznego badanego odcinka rzeki zastosowano analizy biologiczne i chemiczne, zgodnie z wytycznymi biomonitoringowymi. Badania wykazały dobrą jakość wody (I klasa) w zakresie zawartości substancji biogennych i chlorków oraz pH, jedynie BZT5 było podwyższone na najbardziej przekształconych stanowiskach badawczych. Jakość wody oceniono na podstawie analizy makrozoobentosu, z wykorzystaniem takich wskaźników biotycznych, jak BMWP-PL, ASPT, OQR oraz indeks bioróżnorodności Margalefa (d). Porównanie systemów oceny jakości wody wykazało, że warunki ekologiczne w rzece na terenie zurbanizowanym były gorsze, niż wskazywała na to jakość chemiczna wody. Stwierdzono, że badany odcinek Słupi charakteryzował się wodami III i IV klasy czystości, co potwierdza negatywny wpływ urbanizacji na ekosystemy rzeczne. Wykazano, że przekształcenia dna, poprzez jego przedzielanie i betonowanie, powodują utrudnienia w rozwoju makrobezkręgowców wodnych, co prowadzi do pogorszenia stanu ekologicznego rzeki.

EN

Water quality was assessed using samples collected at 11 sites, which were located along the Slupia River within the city of Slupsk and differed in the extent of riverbed transformations. The ecological state of the river section examined was determined using biological and chemical analyses in compliance with the biomonitoring guidelines. Water quality was found to be good (class I) as regards the pH and the concentrations of biogenic substances and chlorides. BOD5 alone showed increased levels at sampling sites with major transformations in the riverbed. Water quality was also assessed by analyzing the macrozoobenthos with the aid of such bioindicators as BMWP-PL, ASPT, OQR and the Margalef biodiversity index (d). The comparison of these bioindicators revealed that within the urban area the ecological state of the river water was not as good as could have been inferred from the values of its chemical quality parameters. The investigated section of the Slupia River was characterized by waters of class III and class IV quality, which substantiates the negative influence of urbanization on riverine ecosystems. The study has demonstrated that riverbed transformations due to partitioning or placing concrete elements inhibit the growth of hydrobionts and thus deteriorate the ecological state of the river.

16

Research on wood submerged in the sea

Pomian I., Fojutowski A., Wróblewska H., Komorowicz M., Kropacz A., Noskowiak A.

Drewno : prace naukowe, doniesienia, komunikaty

|

2010

|

vol. 53, nr 183

101-111

EN

The Polish Maritime Museum in Gdansk participated in the EU project MACHU aiming at creation of a system of location, making information on European subaqueous maritime cultural heritage available and dissemination of it. 7 EU countries co-operated in the project. The Wood Technology Institute contributed to research on durability of small oak wood samples submerged in the sea. The samples were considered bioindicator of changes. The outline of research in the project is presented below.

PL

Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku uczestniczyło w projekcie UE MACHU zmierzającym do stworzenia systemu lokalizacji, udostępnienia i upowszechnienia informacji o europejskim podwodnym morskim dziedzictwie kulturowym. W projekcie współpracowało 7 krajów UE. Instytut Technologii Drewna wziął udział w pracach w zakresie badań trwałości w warunkach zatopienia w morzu małych próbek drewna dębu traktowanych jako bioindykator zmian. Przedstawiono zarys badań w projekcie.

17

Bioindicators for the Assessment of Microbiological Purity in Some Alimentary Products

Ciechańska D., Antczak T, Wawro D., Kazimierczak J., Krzyżanowska G., Wietecha J., Grzesiak E., Wyrębska Ł.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2008

|

Vol. 16, no. 6 (71)

122--126

EN

A method is presented for the preparation of fluorescence bioindicators in the form of a film. The base film is made of either cellulose acetate or cellulose acetate-covered paperboard prepared from a bio-modified cellulose. The film contains fluorescein acetate (FDA). It has been documented that the bioindicators reveal a colour change in UV light when in contact with esterases produced by microorganisms and accumulated in meat to an amount exceeding the permissible limits. The hue change toward yellow-green proceeds as a consequence of the liberation of free fluorescein by the action of enzymes from the esterase group. The released fluorescein remains in the bioindicator and does not migrate to the tested product. An intensity increase of the excited light (R+G) to the level ≥ 90 units indicates decay of the product.

PL

Opracowano sposób wytwarzania biowskaźników fluorescencyjnych w postaci folii z octanu celulozy oraz kartonu z enzymatycznie modyfikowanej celulozy pokrytych octanem celulozy, zawierających związany 3’,6’-dioctan fluoresceiny (FDA). Wykazano, że otrzymane biowskaźniki fluorescencyjne w zetknięciu z esterazami wytworzonymi przez drobnoustroje nagromadzone w mięsie w ilości przekraczającej dopuszczalne limity powodują zmianę barwy widoczną w świetle UV. Zmiany zabarwienia biowskaźników na kolor żółtozielony następuje na skutek uwolnienia, przez enzymy z grupy esteraz, wolnej fluoresceiny, która pozostaje w biowskaźniku i nie migruje do badanego produktu. Wzrost intensywności składowych światła wzbudzonego (R+G) do poziomu ≥ 90 jednostek wskazuje na nieświeżość testowanego produktu. Zmiany intensywności barwy biowskaźnika, charakterystyczne dla żywności nieświeżej, są także w sposób wyraźny rozróżnialne wizualnie i mogą być porównywane ze skalą barw wzorcowych umieszczonych na produkcie spożywczym obok sensora.

18

Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica) jako bioindykator

Rochel R., Kwapuliński J., Morawiec-Brukiewicz A., Suchy A., Wojtanowska E., Surma M.

Ekologia i Technika

|

2008

|

R. 16, nr 2

52-59

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące zawartości Pb, Cd, Ni, Co, Cr, Mn, Zn, Fe, Cu, Na, K, Ca, i Mg w kumulowanych części naziemnej, liściu, łodydze i korzeniu pokrzywy zwyczajnej pochodzącej z terenów przemysłowych (Górnego Śląska) oraz terenów rekreacyjnych (Beskidu Śląskiego i Wyżyny Śląskiej). Wszystkie metale oznaczono metodą absorpcyjnej spektrofotometrii płomieniowej AAS. Pokrzywa zwyczaj na posiada cechy bioindykatora zanieczyszczonego środowiska przyrodniczego. Najwyższe wartości Pb stwierdzono w korzeniu -217,11 ug/g .Udział pierwiastków fizjologicznych Na, K, Ca i Mg jest większy w surowcu pochodzącym z terenów rekreacyjnych.

EN

This work addresses Common Nettle (Urtica dioica} in the context of its bioindication properties and a level of metals accumulation in the plant. The content of Pb, Cd, Ni, Co, Cr, Mn, Zn, Fe, Cu, Na, K, Ca and Mg was determined in the shoot, leaf, stem and root of samples collected from industrial areas of Upper Silesia (Górny Śląsk) and recreation areas of Silesian Beskid Mountains (Beskid Śląski) and the Silesian Upland (Wyżyna Śląska). The determining method for all the metals was flame Atomie Absorption Spectrophotometry (AAS). Common Nettle has proven to be a suitable bioindicator of environmental pollution. The highest concentration of Pb (217, 11 ug/g) was found in the root. Physiological elements (Na. K, Ca and Mg) were more concentrated in a material from recreation areas than from the industrial ones.

19

Metody określania autentyczności miodów - cz. II. Dbajmy o jakość miodu

Chudzińska M., Barałkiewicz D.

Analityka : nauka i praktyka

|

2008

|

nr 4

23-25

20

Zastosowanie makrobezkręgowców bentosowych do oceny jakości wód powierzchniowych na przykładzie rzeki Piławy

Rybak J., Umińska-Wasiluk B.

Ochrona Środowiska

|

2007

|

R. 29, nr 2

55-60

PL

Badania przeprowadzono na rzece Piławie (Dolny Śląsk), na 8 stanowiskach rozmieszczonych od obszarów źródliskowych aż po ujście do Bystrzycy. Stanowiska badawcze w obrębie rzeki zaplanowano tak, aby znacznie różniły się stopniem zanieczyszczenia. W wodzie i osadach dennych zbadano zawartość metali ciężkich (Cr, Zn, Cd, Co, Mn, Cu, Ni, Pb i Fe) oraz związków azotu, fosforu, sodu, potasu, wapnia, magnezu oraz siarki, a następnie przeanalizowano wpływ typu i ilości zanieczyszczeń na strukturę biocenozy makrobezkręgowców. Do oceny jakości wody rzecznej zastosowano systemy biotyczne BMWP-PL, ASPT i OQR. Przeanalizowano trzy składowe struktury biocenoz, tj. bogactwo gatunkowe, strukturę dominacji oraz zagęszczenie. Wyniki badań wykazały duże zróżnicowanie gatunkowe fauny makrobezkręgowej na poszczególnych stanowiskach badawczych rozmieszczonych wzdłuż analizowanej rzeki, zależnie od jakości fizyczno-chemicznej wody.

EN

The investigations were conducted on the Pilawa, a tributary to the river Bystrzyca (Lower Silesia), at 8 sampling sites located along the river of interest from the riverhead to the point of confluence with the Bystrzyca. The sites were planned in such a way that made them differ in the level of water pollution. Riverine water and bottom sediments were made subject to analysis for the content of heavy metals (Cr, Zn, Cd, Co, Mn, Cu, Ni, Pb and Fe) and the presence of nitrogen, phosphorus, sodium, potassium, calcium, magnesium and sulfur compounds, followed by the analysis of the problem of how the type and quantity of the pollutants affected the macroinvertebrates' biocoenosis. The quality of riverine water was assessed using the biotic systems BMWP-PL, ASPT and OQR. Three components of the biocoenosis structure were analyzed, taxa richness, dominance structure, and density. The results have revealed considerable differences in the taxa of the macroinvertebrates' fauna between the sampling sites, which depended on the physicochemical quality of the water sampled.