Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Bilans terenów pod zabudowę mieszkaniową

Leraczyk Agata

Przegląd Komunalny

|

2024

|

nr 2

117--121

PL

Zmiana ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wprowadziła wymóg uwzględnienia w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin uwarunkowań wynikających z potrzeb i możliwości rozwoju gminy, biorących pod uwagę w szczególności bilans terenów przeznaczonych pod zabudowę.

2

Metody sporządzania analizy chłonności terenów przeznaczonych w miejscowych planach pod zabudowę dla potrzeb bilansu terenów przeznaczonych pod zabudowę, wynikającego ze studiów gmin

Siekierski Maciej

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2023

|

Vol. 1

106--113

PL

Zadaniem „Bilansu terenów przeznaczonych pod zabudowę”, wprowadzonego nowelizacją ustawy z 2015, miało być ograniczenie ekspansji funkcji mieszkaniowej na tereny rolne. Narzędzie to ogranicza jednak rozwój aglomeracji przez powiązanie analizy chłonności terenów przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudowę z demografią gminy. Niniejsze opracowanie wskaże metody sporządzenia powyższych analiz w odniesieniu do funkcji mieszkaniowej oraz ograniczenia wynikające z zapisów planów miejscowych.

EN

The purpose of the “Land Allocation Balance” introduced by the amendment to the 2015 law was to limit the expansion of residential functions onto agricultural land. However, this tool restricts the development of urban areas by linking the analysis of absorption capacity for areas designated in local development plans with the municipality’s demographics. This document will indicate the methods of preparing the aforementioned analyses in relation to residential functions and the limitations resulting from provisions of local development plans.

3

Bilans dwutlenku węgla w życiu betonu

Bartosik Sławomir, Tokarski Daniel, Woliński Paweł

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2019

|

R. 87, nr 11

18--20

PL

Artykuł porusza kwestię bilansu dwutlenku węgla w całkowitym życiu betonu. Jest teoretyczną próbą zbilansowania CO2 zarówno podczas wytwarzania betonu, w ciągu jego życia a także po jego rozbiórce i recyklingu. Część opracowań związanych z obliczenia śladu węglowego betonu nie uwzględnia fazy po zakończeniu okresu eksploatacji – recyklingu. Próba zestawienia z jednej strony pełnego odwzorowania śladu węglowego betonu a z drugiej strony przeciwstawienie jej samego procesu karbonatyzacji w ciągu okresu użytkowania, a także po okresie rozbiórki daje obecnie oczywiste wyniki: wyprodukowanie 1 tony zwykłej mieszanki betonowej zanieczyszcza atmosferę ziemską o 140-320 kg CO2ekw/t, co jest oczywiście znacznie wyższe niż pochłanianie ditlenku węgla w procesie karbonatyzacji, nawet przy uwzględnieniu procesu recyklingu i częściowo drugiego życia betonu.

EN

The article deals with the issue of the carbon balance in the total life of concrete. It is a theoretical attempt to balance CO2 both during the production of concrete, during its life and after its dismantling and recycling. Some studies related to the calculation of the carbon footprint of concrete do not take into account the phase after the end of its useful life - recycling. An attempt to compile, on the one hand, a full representation of the carbon footprint of the concrete and, on the other hand, a comparison of the carbonization process itself during its useful life and also after the demolition period, gives obvious results for the time being: the production of 1 tonne of ordinary concrete mix pollutes the earth’s atmosphere by 140-320 kg CO2eq/t, which is obviously much higher than the carbon dioxide absorption during the carbonization process, even taking into account the recycling process and partially the second life of concrete.

4

Nadwyżka słomy dostępnej do wykorzystania na potrzeby energetyczne w 2016 r.

Hryniewicz M., Grzybek A.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

2017

|

R. 25, nr 3

15--31

PL

W pracy zaprezentowano zmodyfikowaną metodykę obliczania nadwyżki słomy dostępnej w Polsce na cele energetyczne względem metodyki opisanej przez KOWALCZYK-JUŚKO [2010]. Zaprezentowana metodyka została zmodyfikowana przez uwzględnienie: zapotrzebowania na słomę w elektrowniach, nadwyżki importu biomasy do Polski nad eksportem, ilości substancji organicznej do przyorania pochodzącej z obornika i ilości substancji organicznej do przyorania pochodzącej z gnojowicy. W zmodyfikowanej metodyce nadwyżka słomy dostępnej do wykorzystania na cele energetyczne wyniosła 11 471 486 t w 2016 r. Według metodyki niemodyfikowanej nadwyżka ta wyniosła 10 113 199 t w 2016 r. Dla 2016 r. otrzymano następujące wyniki obliczeń w skali Polski: produkcja słomy zbóż podstawowych oraz rzepaku i rzepiku - 34 493 000 t, zapotrzebowanie na słomę ściołową - 5 299 538 t, zapotrzebowanie na słomę na pasze - 5 603 990 t, zapotrzebowanie na słomę do przyorania - 13 476 273 t, zużycie słomy i agrobiomasy w elektrowniach - 2 460 000 t, nadwyżka importu nad eksportem agrobiomasy 1 152 997 t, ilość substancji organicznej do przyorania pochodząca z obornika - 2 251 156 t, ilość substancji organicznej do przyorania pochodząca z gnojowicy - 414 134 t.

EN

There is presented a modified methodology for calculating of straw surplus available in Poland for energy purposes versus methodology described by KOWALCZYK-JUŚKO [2010]. The presented methodology has been modified by taking into account: the demand for straw in power plants, surplus of biomass imports to Poland over exports, the amount of organic matter to be ploughed derived from manure and the amount of organic matter to be ploughed derived from slurry. In the modified methodology, the surplus of straw available for use for energy purposes was calculated as 11 471 486 t in 2016. According to the unmodified method, the surplus was calculated as 10 113 199 t in 2016. For 2016 year, the results of calculations for Poland were as follows: production of basic cereal straw and rape and turnip rape - 34 493 000 t, straw demand - 5 299 538 t, straw demand for feed - 5 603 990 t, straw demand for ploughing - 13 476 273 t, straw and agrobiomass consumption in power plants - 2 460 000 t, surplus of imports over exports of agrobiomass 1 152 997 t, amount of organic matter to be ploughed derived from manure - 2 251 156 t, amount of organic matter to be ploughed derived from slurry - 414 134 t.

5

Innowacyjność i nowoczesne rozwiązania współczesnej przeróbki mechanicznej węgla na przykładzie LW Bogdanka S.A.

Semeniuk G., Pawlak G., Świercz M.

Inżynieria Mineralna

|

2017

|

R. 18, nr 2

29--37

PL

Lubelski Węgiel "Bogdanka" S.A. jest kopalnią węgla zlokalizowaną w miejscowości Bogdanka niedaleko Łęcznej, w okolicy Lublina., 197 km na południowy – wschód od warszawy w Lubelskim Zagłębiu Węglowym. Bogdanka jest aktualnie kopalnią węgla wykazującą najlepszy efekt ekonomiczny w Polsce. Zakład Przeróbki Mechanicznej Węgla w LW „Bogdanka” S.A. jest największą oraz najnowocześniejszą instalacją służącą do wzbogacania k nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie. Historia ZPMW rozpoczęła się na początku lat osiemdziesiątych, kiedy to pojawiła się konieczność klasyfikacji oraz poprawy jakości wydobytego urobku, aby uzyskać odpowiednie parametry jakościowe wymagane przez odbiorców. Przez wiele lat cel, który został postawiony przed Zakładem Przeróbczym pozostał niezmienny, natomiast technologia, infrastruktura oraz sposoby prowadzenia ruchu przeszły prawdziwą rewolucję. Obecnie Zakład Przeróbki Mechanicznej Węgla zatrudnia łącznie 455 osób, w tym 35 osób dozoru i 420 pracowników na stanowiskach robotniczych. Struktura ZPMW składa się z dwóch podstawowych działów: Działu Utrzymania Ruchu Przeróbki i Działu Energomechanicznego Przeróbki. W artykule przedstawiono schemat i bilans technologiczny LW Bogdanka.

EN

The Bogdanka Coal Mine (Lubelski Węgiel "Bogdanka" S.A.) is a coal mine in the village of Bogdanka near Łęczna, in the vicinity of Lublin, 197 km south-east of Poland's capital, Warsaw, in the Lublin Coal Basin. Bogdanka is currently the most profitable coal mine in Poland. Coal Processing Plant (ZPMW) at LW "Bogdanka" S.A. is the largest and the most modern installation used to enrich coal not only in Poland, but also throughout Europe. The history of ZPMW began in the early eighties, when it became necessary to classify and improve the quality of extracted coal to get the appropriate quality parameters required by the recipients. For many years, the goal that was set before the Coal Processing Plant remained unchanged, while technology, infrastructure and ways of driving the movement underwent a real revolution. At present, the Coal Processing Plant employs a total of 455 people, including 35 supervisors and 420 employees at workstations. The structure of ZPMW consists of two main departments: the Maintenance Department of the Coal Processin and the Energo-mechanical Department. The article presents the scheme and technological balance of Coal Processin Plant at LW Bogdanka.

6

Balance of cost, time, and quality related to construction projects regarding the reinforced concrete of underground structures using a meta-heuristic algorithm

Hosseini S. A., Akbarpour A., Ahmadi H., Aminnejad B.

Archives of Civil Engineering

|

2017

|

Vol. 63, nr 4

103--121

EN

Underground spaces having features such as stability, resistance, and being undetected can play a key role in reducing vulnerability by relocating infrastructures and manpower. In recent years, the competitive business environment and limited resources have mostly focused on the importance of project management in order to achieve its objectives. In this research, in order to find the best balance among cost, time, and quality related to construction projects using reinforced concrete in underground structures, a multi-objective mathematical model is proposed. Several executive approaches have been considered for project activities and these approaches are analyzed via several factors. It is assumed that cost, time, and quality of activities in every defined approach can vary between compact and normal values, and the goal is to find the best execution for activities, achieving minimum cost and the maximum quality for the project. To solve the proposed multi-objective model, the genetic algorithm NSGA-II is used.

PL

Pomysł stworzenia bezpiecznej przestrzeni ma na celu zmniejszenie lub wyeliminowanie skutków zniszczenia i promieniowania, ze względu na bombardowanie klasyczne lub jądrowe i inne ataki. W przypadku ataków lotniczych zwykle używa się bomb z ogromnym potencjałem wybuchu i siłą niszczycielską, a zatem zderzenie tych bomb z celami powstaje bardzo wysoki poziom energii kinetycznej. Ta energia kinetyczna rozchodzi się jako ciśnienie i ciepło w środowisku, co może zakłócić i zniszczyć cel. Czasem ochrona przed bombardowaniami w budynkach i obiektach jest zapewniona przez modernizację zapobiegającą bezpośredniemu uderzeniu. Odbywa się to w przypadku ważnych miejsc, takich jak stanowiska dowodzenia i kluczowe elementy infrastruktury. Jednakże, w innych przypadkach, jest to nieuzasadnione z ekonomicznego punktu widzenia, dlatego też zamiast tego często wykorzystuje się podziemne lub częściowo podziemne bezpieczne przestrzenie (Movahedinia [5]). Zarządzanie projektem to zorganizowany system służący do zarządzania zasobami, dzięki czemu projekt może być ukończony zgodnie z określoną wizją w zakresie jakości, czasu i kosztu (Burke [7]). Projekty budowlane, podobnie jak inne działania i projekty, posiadają swoje własne ograniczenia. W odniesieniu do zarządzania projektem, są to tradycyjnie ograniczenia zakresu, czasu i kosztu. Te trzy czynniki są również określane jako trójkąt zarządzania projektem, w którym każde ograniczenie określa jedną stronę trójkąta. Podobnie jak w geometrii, jeśli jedna strona ulegnie zmianie, inne strony również się zmieniają; w zarządzaniu projektem, zmiany jednego czynnika wpływają również na inne czynniki. Trójkąt zarządzania projektem można również stosować w relacjach czasu, kosztu i jakości (Clements i Gido [8]). Oznacza to, że każdy projekt posiada trzy ograniczenia, którymi są czas, koszt i zakres. Ogólnie rzecz biorąc, kwestia równoważenia kosztu, czasu i jakości jednocześnie stara się uwzględnić trzy ważne czynniki w zarządzaniu projektem. Łatwo zrozumieć, że kwestia ta ma charakter wieloczynnościowy i może być przedstawiana w postaci modeli o wielu celach (Shuquan i Kongguo [11]). Struktura takiego modelu zawiera wiele opcji dla każdego działania, a model próbuje wybrać te z minimalnym koszem i czasem oraz najwyższą maksymalną jakością, lecz w tym przypadku mamy do czynienia z równoważeniem selekcji, ponieważ wysoka jakość i szybkość mają swoją cenę, a wykonanie kosztownego projektu może nie być możliwe. Badanie to ma na celu modelowanie problemu równoważenia kosztu, czasu i jakości w formie problemu o wielu celach, a następnie jego rozwiązanie za pomocą meta-heurystycznych algorytmów.

7

Ewolucja metodyki gromadzenia danych o obrotach surowcami mineralnymi w Polsce przy bilansowaniu zasobów złóż kopalin

Tymiński M., Szuflicki M., Malon A., Szamałek K.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2016

|

T. 32, z. 1

41--54

PL

W publikacji zaprezentowano historię gromadzenia danych, dotyczących polskiego eksportu i importu surowców mineralnych, przy okazji bilansowania zasobów złóż kopalin. Na podstawie archiwalnych wydań publikacji, obecnie zatytułowanej „Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce”, zgromadzone w Państwowym Instytucie Geologicznym-Państwowym Instytucie Badawczym (PIG-PIB), prześledzono metodykę zbierania informacji z zakresu obrotów handlowych surowcami. Przytoczono instytucje odpowiedzialne za gromadzenie danych oraz ich dostarczanie, nazwiska redaktorów naczelnych publikacji oraz autorów części dotyczącej obrotów handlowych z kolejnych lat, dzięki którym dane były corocznie prezentowane. Omówiono zakres informacji oraz sposób ich prezentacji. Ze względu na to, iż początek zbierania danych sięga lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku, a od tego momentu ogromnym zmianom ulegała sytuacja ekonomiczna zarówno w Polsce jak i na świecie, to właśnie te czynniki gospodarcze i finansowe – rosnąca liczba partnerów handlowych, zmiany sposobu rozliczania transakcji czy zmiany walut – w największym stopniu determinowały kolejne modyfikacje danych. Przez ponad pół wieku w znaczący sposób zwiększył się zakres danych, zmieniało się ich źródło, ale także metodyka przedstawiania – znacznie większy nacisk położono z czasem na obrazowanie zmian w obrotach handlowych w dłuższej perspektywie czasowej i nie tylko dla eksportu i importu, ale także salda obrotów handlowych. Saldo obrotów zostało potraktowane jako wyraźne odzwierciedlenie tendencji i sytuacji w całym krajowym sektorze surowcowym, ale także sytuacji w gospodarce surowcami mineralnymi na świecie. Z tego też względu w publikacji przeanalizowano również tendencje w obrotach handlowych surowcami mineralnymi w Polsce w minionych 30 latach, zarówno jeśli chodzi o eksport i import, jak i saldo obrotów. Na wykresach zaprezentowano zmiany nie tylko w aspekcie tonażu, ale też wartości wymiany handlowej dla ogółu surowców oraz poszczególnych ich grup – surowców energetycznych, metalicznych, chemicznych i skalnych. Zwrócono też szczególną uwagę na surowce, które w największym stopniu determinują saldo wymiany handlowej w tym sektorze w Polsce.

EN

The article presents the history of collecting data on mineral raw materials export and import in Poland and balancing mineral raw materials resources. The methodology of gathering data was analyzed on the basis of the publication “The Balance of Mineral Resources Deposits in Poland”. This is the current title of the yearbook, the back issues of which are collected in the Polish Geological Institute-National Research Institute headquarters. During the last decades the institutions responsible for collecting and delivering data have changed and they were cited in the article along with the names of general editors of the publication and the authors of the chapter devoted to the exports and imports. As a result, data on mineral raw materials international trade have been presented every year. Moreover, the scope of data and the manner of their presentation were covered in the article. The information on Polish export and import of mineral raw materials has been compiled since the 1960s. Significant changes took place for more than 50 years not only within Polish but also in the world economy, and these economic conditions – the growing number of trade partners, changes in accounting for commodities or currency changes – were the main factors influencing the successive conversions of data presentations. The range of data grew significantly, the source of data altered several times and the methodology of data presentation changed a lot. Over time, there were data presented in longer hindsight and not only on exports and imports but also on the turnover balance. The balance is treated as a reflection of the domestic mineral raw materials sector and of a situation in world mineral economy. Thus, tendencies in the trade turnover have been presented for the last 30 years, for export, import and balance. Graphs were also included in the article showing such changes in relation to the value and magnitude of the trade turnover for all mineral resources and for particular groups – energy, metallic, chemical and rock raw materials. The most important raw materials – in terms of affecting the total balance in Poland – were also specified in the article.

8

Optymalizacja procesu zaopatrywania

Prońko J.

Logistyka

|

2014

|

nr 4

PL

Artykuł prezentuje zasadnicze problemy optymalizacji procesów zaopatrywania. Przedstawiono w nim: podstawy teoretyczne optymalizacji, strukturę procesu zaopatrywania, strukturę kosztów oraz sposoby ich szacowania, zasadnicze metody optymalizacji kosztów zaopatrywania. Szczególną uwagę zwrócono na optimum Pareto w optymalizacji procesów zaopatrywania oraz główną zasadę minimalizacji kosztów: równość kosztów dostarczania i utrzymania zapasów. Optimum Pareto wskazuje na potrzebę całościowego spojrzenia na problematykę optymalizacji. Poprawa efektywności jednego podprocesu może prowadzić do pogorszenia jakości pozostałych. Główna zasad minimalizacji kosztów wskazuje zaś na kierunki zmian w przypadku zastosowania algorytmów zachłannych. Zasadniczym problemem optymalizacji jest poprawne oszacowanie kosztów pojedynczej dostawy oraz jednostkowych kosztów utrzymania zapasu. Stosowanie wskazanych metod optymalizacji kosztów zaopatrywania nie daje natychmiastowych efektów, ale pozwala na trwałe zmniejszenie kosztów w przyszłości.

EN

This article presents the main problems optimization of supply. It presents the: base of theoretical of optimization, structure of process the supply, structure of cost and methods their of estimation, the principal methods of optimization of cost of supply. Particular attention was paid to the Pareto optimum in the optimization of supply and the main principle of minimizing costs: the equality of the cost of providing and maintaining inventories. Pareto optimum points to the need for a holistic view of the problems of optimization. Improving the efficiency of one sub-process can lead to deterioration of the others. The main principles of minimizing costs while pointing to the directions of change in the case of the use of greedy algorithms. The fundamental problem of optimization is correct estimate of the cost of a single delivery and the unit cost of maintaining inventory. The use indicated methods to optimize the cost of supply does not give immediate results, but allows you to permanently reduce costs in the future.

9

Określanie ilości azotu mineralnego uwalnianego z gleby łąkowej (mady próchnicznej) na Żuławach Elbląskich

Terlikowski J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2013

|

T. 13, z. 3

149--159

PL

Celem pracy było znalezienie prostej metody szacowania ilości uwalnianego azotu glebowego przyswajalnego dla runi łąkowo-pastwiskowej na próchnicznych madach żuławskich. Określanie ilości uwalnianego azotu umożliwia poprawę gospodarowania tym składnikiem w mineralnym odżywianiu runi łąkowo-pastwiskowej, co może ograniczać jego rozpraszanie do środowiska i jest uzasadnione ekonomicznie. Przedmiotem badań była ruń łąkowa użytkowana ze zróżnicowaną intensywnością i różnie nawożona mineralnie. Do określenia wydajności mineralizacji netto azotu glebowego zastosowano pośrednią metodę bilansową. Do badań odcieków zastosowano minilizymetry Łaukajtysa, umieszczone na każdym poletku doświadczalnym. W zależności od przebiegu warunków meteorologicznych, stosowanego nawożenia NPK oraz częstotliwości koszenia, ruń łąkowa w sezonie wegetacyjnym pobrała od 60 do 170 kg ·ha-¹ azotu, uwalnianego wskutek mineralizacji glebowej materii organicznej. Wykazano również, że ruń łąkowa, w zależności od intensywności użytkowania i nawożenia, wykorzystuje do przyrostu plonu użytkowego od 58 do 78% ogólnej ilości wyniesionego azotu mineralnego.

EN

The aim of the study was to find a simple method for the estimation of the amount of released soil nitrogen available for meadow-pasture sward on humus alluvial soil. Knowledge of the amount of released nitrogen enables better nitrogen management and in consequence may limit its dispersion in the environment. It has also an economic justification. Meadow sward fertilised with different rates of mineral fertilisers and mown with different frequency was the subject of investigation. Indirect balance method was used to estimate the efficiency of net soil nitrogen mineralization. Łaukajtys‘s minilysimeters were installed on each field to collect leakage. Meadow sward was found to absorb 60–170 kg N ·ha-¹ from the mineralization of soil organic matter depending on meteorological conditions, fertilisation rate and mowing frequency. It was also found that meadow sward used 58–78% N of the total amount of N output.

10

Ocena efektu ekologicznego na przykładzie Agrobiogazowni Instytutu Zootechniki PIB Zakładu Doświadczalnego Grodziec Śląski

Węglarzy K., Skrzyżala I.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2013

|

Vol. 58, nr 4

218--222

PL

Celem badań było określenie ekologicznego efektu produkcji energii w biogazowni rolniczej w Kostkowicach poprzez obliczenie bilansu CO2 i innych gazów cieplarnianych w procesie produkcyjnym, porównując ilości gazów cieplarnianych (CO2, SO2, NOx) wytwarzanych w procesie spalania węgla kamiennego i biogazu; wykorzystania ciepła kogeneracji jako substytutu gazu ziemnego w ogrzewaniu pomieszczeń inwentarskich; ograniczenia emisji gazów cieplarnianych z obornika i gnojowic. Z uzyskanych danych wynika, że łączne ograniczenie emisji CO2 WE wyniosło ponad 4 000 ton z czego prawie ¾ stanowił metan pochodzący z gnojowic i oborników. Zagospodarowanie wszystkich wytworzonych produktów (energia elektryczna, cieplna, dygestat) agrobiogazowni z kogeneracją jest argumentem dla propagacji rozwoju tego kierunku, który daje możliwość zmniejszenia efektu cieplarnianego, jaki jest udziałem także produkcji rolnej. Dla rozwoju energetyki opartej o biomasę istotne są takie regulacje prawne, które inwestorom dają gwarancje zakładanej rentowności produkcji. Brak stabilności naraża i zniechęca do wykorzystywania tego ważnego odnawialnego źródła energii.

EN

The aim of research was to determine the ecological effect of the energy production in the agricultural biogas plant in Kostkowice by calculating CO2 and other greenhouse gases balance in a production process, comparing the quantity of greenhouse gases (CO2, SO2, NOx) produced in the combustion process of hard bituminous coal and biogas; of exploiting heat of the cogeneration as substitute of the natural gas in heating of animal’s houses; of reduction of the greenhouse gas emission from liquid and solid manures. It appears from collected data that the total CO2 emissions reduction gained above 4 000 tons what almost ¾ constituted methane from liquid and solid manures. Utilisation of all produced products (electric energy, heat, digestat) of biogas plant with the cogeneration is an argument for the propagation of the development of this direction which gives the possibility of reducing the greenhouse effect, also caused by an agricultural production. For the development of energetics based on biomass, such regulations which give to investors the guarantee of the assumed profitability are of great importance. The lack of stability expose and discourage for using this essential renewable energy source.

11

Obieg magnezu na łące trwałej nawadnianej oraz bez nawodnień w warunkach zróżnicowanego nawożenia

Ducka M., Barszczewski J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2013

|

Vol. 58, nr 3

93--98

PL

Badania, w warunkach wieloletniego doświadczenia ścisłego, były prowadzone metodą losowanych bloków, w czterech powtórzeniach, na zdrenowanej łące trwałej położonej na glebie mineralnej w Falentach. Celem pracy było rozpoznanie obiegu magnezu i jego bilanse, w warunkach zróżnicowanego nawożenia, łąki nawadnianej oraz bez nawodnień. Obiektami badawczymi były cztery poziomy nawożenia mineralnego (N/60, N/120, N/180 i N/240) i dwa nawożenia naturalnomineralnego z wykorzystaniem gnojówki (G/180, G/240), w warunkach optymalnego uwilgotnienia, tj. nawadniane i okresowych niedoborów wody (bez nawodnień). Jesienią 2008 oraz 2011 roku oznaczono zasobność gleby w Mg oraz jej pH. Corocznie, w latach 2009-2011 zbierano trzy pokosy runi łąkowej, określając plon suchej masy oraz zawartość makroskładników. W porównywanych latach występowało znaczne zróżnicowanie w rozkładzie oraz poziomie opadów w sezonie wegetacyjnym. Na większości obiektów stwierdzono istotne różnice w plonowaniu pomiędzy porównywanymi poziomami nawożenia. Na obiektach nawożonych nawozami mineralnymi odnotowano ujemne saldo magnezu. Nawożenie łąki gnojówką znacznie uzupełniało niedobory magnezu w glebie, co wyraźnie poprawiło saldo bilansu tego pierwiastka w porównaniu z nawożeniem mineralnym. Saldo bilansowe było bardziej korzystnie na obiektach nawadnianych niż na obiektach bez nawodnień. W porównywanych warstwach gleby (0-10 i 10-20 cm) jej zasobność w magnez była wyraźnie niższa na obiektach bez nawodnień, co świadczy o jego wnoszeniu wraz z nawodnieniami oraz wymywaniu.

EN

Study was conducted in conditions of strict long-term experiment, in a randomized block with four replications, on drained meadow located on mineral soil in Falenty. The aim of this study was to identify the circulation of magnesium and its balance in conditions of differentiated fertilization of irrigated meadows and without irrigation. Research treatments were: four levels of fertilization (N/60, N/120, N/180 and N/240) and two natural-mineral fertilization with the use of liquid manure (G/180, G/240) in conditions of optimal soil moisture that was irrigated and periodic shortages of water (without irrigation). In autumn 2008 and 2011 Mg content in soil and its pH were determined. During the years 2009-2011 three cuts of meadow sward were harvested and the yields of dry matter and macronutrient content were evaluated. The considerable variation in the distribution and amount of rainfalls during the growing season in period of study was observed. Significant differences in yielding between compared treatments were stated. Negative balances of magnesium on objects fertilized with mineral fertilizers were recorded. Liquid manure fertilization significantly implemented the deficiency of magnesium in the soil. In comparison with mineral fertilization liquid manure fertilization clearly improved the balance of this element. The balance was more beneficial for irrigated objects than for objects without irrigation. The soil richness in magnesium in both layers (0-10 and 10-20 cm) was significantly lower on objects without irrigation. It indicates on the Mg bringing with irrigation and leaching.

12

Bilans fosforu i potasu w wybranych gospodarstwach gminy Rozdrażew

Borówczak F., Czubak H.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2013

|

Vol. 58, nr 3

55--58

PL

Praca przedstawia bilans fosforu i potasu w 100 wybranych gospodarstwach gminy Rozdrażew. W przeprowadzonych badaniach rolnych dodatni bilans fosforu stwierdzono w 99 gospodarstwach. W 70 gospodarstwach dodatnie saldo bilansowe składnika przekroczyło 30 kg P2O5/ha UR. W przypadku potasu dodatnia różnica bilansowa miała miejsce w 81 gospodarstwach. W 32 gospodarstwach była ona większa niż 30 kg K2O/ha UR. Spośród uprawianych roślin największe dodatnią różnicę bilansową fosforu (przekraczające 30 kg P2O5/ha) stwierdzono w uprawie buraków pastewnych, kukurydzy w uprawie na kiszonkę, buraków cukrowych, kukurydzy w uprawie na ziarno, ziemniaków, rzepaku ozimego i łubinu. Największe dodatnie różnice bilansowe potasu stwierdzono w przypadku pszenicy ozimej, buraków pastewnych, buraków cukrowych i gorczycy w uprawie na nasiona.

EN

In this paper the balance of phosphorus and potassium in 100 selected farms of Rozdrażew community is presented. It was stated in carried out research the surplus balance of phosphorus in 99 farms. In 70 farms the surplus value of balance of this component was larger than 30 kg P2O5 per 1 ha of agriculturally utilized area. In case of potassium, the surplus balance occurred in 81 examined farms. In 32 farms it was larger than 30 kg K20/ha of UAA. Among cultivated plants the highest surplus balance value of phosphorus was stated in fodder beet, silage maize, sugar beet, maize grown for grain, winter rape and lupine cultivation. The highest value of potassium balance was found in case of winter wheat, fodder beet, sugar beet and white mustard grown for seeds.

13

Moc zainstalowana i bilans składników pokarmowych w wybranych gospodarstwach ekologicznych

Tabor S., Szczuka M., Malaga-Toboła U., Kwaśniewski D.

Inżynieria Rolnicza

|

2013

|

R. 17, nr 4, t. 1

375--381

PL

Podstawowym celem opracowania jest analiza bilansu składników pokarmowych w 4 wybranych gospodarstwach ekologicznych, charakteryzujących się zbliżonym areałem (ok. 5 ha UR) oraz zróżnicowanym kierunkiem produkcji i wyposażeniem w mechaniczną siłę pociągową. Gospodarka nawozowa w zrównoważonym systemie produkcji ma zaspokoić potrzeby pokarmowe roślin uprawnych oraz podtrzymywać lub poprawiać żyzność gleby. Umiejętne wykorzystanie zasobów siedliska pozwoli uzyskać dobre wyniki produkcyjne przy możliwie najmniejszym zużyciu nawozów. Przy poborze składników nawozowych zauważamy, że najwyższy wskaźnik poboru azotu występuje w gospodarstwie B o kierunku produkcja zwierzęca (-188,8 kg ha-1) oraz w gospodarstwie A2 o kierunku produkcja roślinna sadownicza (-168,6 kg ha-1). Analogicznie dotyczy to także poboru fosforu i potasu. Pomimo wprowadzenia tych składników do gleby, bilans NPK we wszystkich gospodarstwach jest ujemny. Analizując rozkład mocy, zarówno w ujęciu ogólnym, jak i jednostkowym można zauważyć, że najwyższą mocą zainstalowaną w ciągnikach charakteryzował się obiekt jednobiegunowy o kierunku produkcja roślinna polowa (A1) – 38,2 kW. Natomiast wskaźnikiem najniższym obiekt jednobiegunowy o kierunku produkcja roślinna sadownicza (A2) –18,4 kW.

EN

The basic objective of the paper is the analysis of nutrients balance in 4 selected ecological farms, which are characterized with a similar acreage (approx. 5 ha AL) and a varied production trend and equipment with mechanical tractive force. Fertilizer management in the sustainable production system has to satisfy nutritious demands of cultivation plants and to support or improve the soil fertility. Skilful use of resources of habitat shall allow obtaining good production results at possibly lowest consumption of fertilizers. At the uptake of fertilizer components, we may notice that the highest index of nitrogen uptake occurs in the animal production farm B (-188.8 kg ha-1) and in A2 orchard plant production farm (-168.6 kg ha-1). By analogy, it also concerns phosphorus and potassium uptake. Despite introduction of these components to soil, NPK balance in all farms was negative. When analysing power distribution, both in the general as well as unitary view, one may notice that the single-polar field plant production object (A1) was characterised with the highest power installed in tractors - 38.2 kW. Whereas, a single-polar orchard plant production object (A2) with the lowest index -18.4 kW.

14

Porównanie wyników bilansów energetycznego i egzegetycznego wybranego węzła technologicznego

Ciesielczyk W., Skoneczna-Łuczków J., Kurtyka J.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2013

|

Nr 6

525--526

PL

W oparciu o dane ruchowe zebrane na instalacji przemysłowej przedstawiono wyniki bilansów: energetycznego i egzergetycznego węzła suszenia siarczanu amonu. Porównano sprawności energetyczną i egzergetyczną. Wyniki analizy egzergetycznej mogą być podstawą działań innowacyjnych w kierunku zmniejszenia energochłonności analizowanego węzła technologicznego.

EN

Based on data collected in a currently working industrial process line, the results of energy and exergy balances of ammonium sulfate drying technological node are presented. The energy and exergy efficiency were compared. The obtained results can form a basis for innovative actions leading to energy consumption reduction in the analyzed technological node.

15

Krajobraz – wykorzystanie czy ochrona versus wykorzystanie i ochrona. Planowanie przestrzeni o wysokich walorach krajobrazowych

Wańkowicz Wiesław

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2012

|

T. 8, nr 2

136--146

PL

W artykule omówiono zależności pomiędzy ochroną krajobrazu a wykorzystaniem przestrzeni do zaspokojenia potrzeb bytowych i rozwojowych społeczeństwa (zachowania równowagi pomiędzy utylitarnym wykorzystaniem a emocjonalną ochroną). W szczególności pokazano bilans przestrzeni w kategoriach: przestrzeń chroniona – chroniona i wykorzystywana – przestrzeń wykorzystywana zależny od parametrów przestrzeni: funkcji (możliwego przeznaczenia), możliwości przekształceń i zabudowy (forma, gabaryty) oraz nadanie im wartości ekonomicznej (oceny kosztów i korzyści). Artykuł przedstawia wybrane rezultaty pracy Planowanie przestrzeni o wysokich walorach krajobrazowych przy użyciu cyfrowych analiz terenu wraz z oceną ekonomiczną(kier. dr Paweł Ozimka, Politechnika Krakowska).

EN

In this paper described dependence among protection of landscape and use of space. Space, which serves to satisfaction of vital needs and developmental the society of (preservation of equilibrium among utilitarian exploitation and emotional protection). Especially, the balance of space was showed in categories: protected space – protected and used – used space. This balance depends from parameters of space: the function (the possible use), the possibility of transformations and buildings (the form, dimensions) as well as the conferment them the economic value (the evaluation of costs and advantage). This paper presents selected results of the research entitled Planning the Space of High Landscape Values, Using Digital Land Analysis, with Economic Appraisal, supervised by Dr. Paweł Ozimek, Cracow Technical University, conducted since 2009.

16

Wpływ zmian organizacyjnych w rolnictwie na gospodarkę glebową materią organiczną

Kopiński J., Kuś J.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

2011

|

R. 19, nr 2

47-54

PL

Z wielu wymogów stawianych rolnictwu, związanych z realizacją zadań z zakresu ochrony środowiska, w tym dotyczących zachowania potencjału produkcyjnego gleby, szczególnego znaczenia nabiera utrzymanie lub przeciwdziałanie spadkowi zawartości materii organicznej w glebie, co ma bezpośredni wpływ na jej żyzność. Jedną z pośrednich metod oceny, a zarazem ważnym wskaźnikiem agrośrodowiskowym, jest bilans materii organicznej gleby. W pracy przedstawiono analizę wpływu zmian organizacyjnych zachodzących w rolnictwie polskim na wyniki bilansu glebowej materii organicznej. Wyniki badań wskazują, że w ostatnich 20 latach czynnikami ujemnie wpływającymi na bilans glebowej materii organicznej są: spadek udziału roślin wieloletnich pastewnych w strukturze zasiewów, duży spadek pogłowia zwierząt oraz postępująca specjalizacja gospodarstw wymuszona czynnikami ekonomiczno-organizacyjnymi. Wyniki bilansu glebowej materii organicznej dla kraju i regionu mają charakter poglądowy, praktyczne znaczenie mają natomiast wyniki dotyczące konkretnych gospodarstw.

EN

From among numerous demands towards the agriculture, relevant to the tasks of environmental protection and the maintenance of soil fertility and productive potential, preservation or counteracting the decline of organic matter content in soil become of particular importance. One of indirect evaluation methods as well as an important agri-environmental indicator is the balance of organic matter in soil. Presented paper analyzed the influence of organizational changes occurring in Polish agriculture, on the balance of soil organic matter. The results indicate that within last 20 years the main factors negatively affecting the balance of soil organic matter were: declined share of perennial forage crops in the cropping structure, large decrease of the livestock density and progressive specialization of the farms, forced by economic and organization reasons. For the country and regional scale the results of soil organic matter balance are of demonstrative character rather, whereas of the practical importance are such results relating to particular farms.

17

Bilans składników nawozowych w wybranych gospodarstwach Pomorza Zachodniego

Burczyk P.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2010

|

T. 10, z. 4

15-22

PL

W pracy przedstawiono wyniki obliczeń bilansowych azotu, fosforu i potasu, sporządzonych metodą "u wrót gospodarstwa" (ang. "farm gate balance"). Obejmowały one pięć gospodarstw z województwa zachodniopomorskiego położonych w sąsiedztwie jeziora Miedwie. Wykonano je dla lat 2002-2006. Przedstawiono także wyniki obliczeń współczynników efektywności wykorzystania wymienionych składników w tych gospodarstwach. Stwierdzono, że najwięcej składników nawozowych wnoszono do gospodarstw z nawozami mineralnymi, zaś wynoszono - ze sprzedanymi produktami roślinnymi. We wszystkich badanych gospodarstwach występowały nadwyżki bilansowe azotu, które wynosiły od 26 do 178 kg·ha-¹. W odniesieniu do fosforu w niektórych gospodarstwach zanotowano ujemne salda bilansowe - od -6 do -3 kg P·ha-¹, zaś w innych - nadwyżki dochodzące do 44 kg P·ha-¹. W przypadku potasu we wszystkich gospodarstwach występowały nadwyżki bilansowe - od 2 do 80 kg K·ha-¹. Efektywność wykorzystania azotu wynosiła średnio 35%, potasu 51%, a fosforu sięgała 54%. Wyniki obliczeń bilansowych i wskaźników efektywności wykorzystania N, P i K w badanych gospodarstwach świadczą o bardzo zróżnicowanym gospodarowaniu składnikami nawozowymi, zaś duże dodatnie wartości bilansu - o możliwościach występowania strat składników nawozowych i niebezpieczeństwie przenikania związków azotu, fosforu i potasu do wód powierzchniowych i gruntowych.

EN

This work presents balances of nutrients (nitrogen, phosphorus and potassium), in five farms of zachodniopomorskie province estimated in the years 2002-2006. The balance "at the farm's gate" was performed according to widely accepted PARCOM rules adapted to Polish conditions by PIETRZAK [1997]. The inputs comprise nutrients in commercial fertilizers, purchased animal feed, mineral additives, purchased seeds etc., but also nutrients in wet and dry precipitation. The outputs comprise nutrients in sold plant and animal products. The difference between the inputs and outputs is a surplus. The ratio of nutrients sold in products to total nutrients inputs is the nutrients utilization efficiency expressed in percents. Most nutrients are delivered to a farm with mineral fertilizers and most left the farm with sold plant products. Nitrogen balance varied between +26 and 178 kg N·ha-¹. In some farms a negative phosphorus balance was noted (-3, -6 kg P·ha-¹) but in the other a surplus amounted +44 kg P·ha-¹. For potassium only surpluses were noted and varied between +2 and +80 kg K·ha-¹. Phosphorus utilization efficiency was about 54%. Different nutrient balances and utilization efficiencies indicate differences in nutrient management among analysed farms. High nutrient surpluses may pose a risk for ground and surface water quality.

18

Ocena zasobów makulatury w Polsce

Przybysz P.

Przegląd Papierniczy

|

2010

|

R. 66, nr 11

635-639

PL

Szybki wzrost produkcji papieru w krajach uprzemysłowionych spowodował w drugiej połowie XX w. lokalne niedostatki surowca drzewnego stosowanego powszechnie do wytwarzania pierwotnych mas papierniczych. Czynniki te spowodowały, że zaczęto w coraz większym stopniu wykorzystywać makulaturę jako surowiec do wytwarzania mas wtórnych, popularnie zwanych również masami makulaturowymi. Ze względu na masowe stosowanie makulatury i jej specyficzne właściwości, opracowano wyspecjalizowane urządzenia i linie technologiczne przystosowane do przerobu tego surowca.

19

Bilans biomasy rolnej (słomy) na potrzeby energetyki

Ludwicka A., Grzybek A.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

2010

|

R. 18, nr 2

101-111

PL

Jednym z celów strategicznych Polski jest zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych w finalnym zużyciu energii, co najmniej do 15% w 2020 r. (Polityka Energetyczna Polski do 2030 roku). Polska energetyka systemowa jest zobligowana do wykorzystywania biomasy rolnej w procesie produkcji energii. Celem niniejszej pracy jest określenie bilansu biomasy rolnej, która może być przeznaczona do energetycznego wykorzystania. Na podstawie przyjętych założeń oszacowano nadwyżkę słomy produkowanej w Polsce. Obliczono, że w ciągu ostatnich trzech lat nadwyżka zwiększyła się z ok. 1,3 mln t w 2007 r. do 2,6 mln t w 2009 r.

EN

One of the strategic purposes of Poland is to increase the share of energy from renewable sources in total energy consumption at least to 15% in 2020 (Energetic Policy of Poland until 2030). Polish systemic energetics has been obliged to use the agricultural biomass in process of energy generation. The study undertaken aimed at evaluating the balance of agricultural biomass which may be provided for energetic usage. On the basis of assumed rules, the surplus of straw produced in Poland was estimated. It was calculated that during last three years this surplus increased from about 1.3 million ton in 2007, up to 2.6 million ton in 2009.

20

Metody ocen ekologicznych i ekonomicznych technologii

Kowalski Z., Makara A.

Chemik

|

2010

|

Vol. 64, nr 3

158-167

PL

Kompleksowa ocena procesu produkcyjnego powinna obejmować przede wszystkim analizę procesu technologicznego, bilans strumieni surowców i materiałów pomocniczych, aparaty i urządzenia oraz bilans wytwarzanych i emitowanych odpadów. Ważnym etapem oceny jest identyfikacja potencjalnych źródeł powstawania odpadów.

EN

A comprehensive assessment of the manufacturing process should mainly include the study of technological process, balance of flows of raw materials and auxiliary materials, apparatus and equipment, and the balance of generated and emitted wastes. An important stage of assessment is to identify the potential sources of wastes.