Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zanieczyszczenie powietrza w opiniach młodzieży na podstawie badań z użyciem metod i narzędzi statystyki matematyczne

Kosman Jolanta, Mroczyńska Karolina

Rynek Energii

|

2023

|

Nr 6

71--80

PL

Polska należy do państw o najbardziej zanieczyszczonym powietrzu w Europie. Jest w ścisłej czołówce krajów europejskich ze względu na osiągane poziomy stężeń pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5 oraz notuje najwyższe w Unii Europejskiej stężenia średnioroczne kancerogennego i mutagennego benzo(a)pirenu. Główną przyczyną złej jakości powietrza jest spalanie węgla i drewna w małych instalacjach grzewczych (domowych piecach, kotłach, kominkach itp.). Do rozwiązania tego problemu konieczne jest powszechne stosowanie niskoemisyjnych i zeroemisyjnych, w tym odnawialnych źródeł energii. Bardzo ważny jest także wysoki poziom wiedzy i świadomości ekologicznej oraz akceptacja społeczna dla działań naprawczych, także wśród młodzieży. W związku z tym w marcu 2023 r. w Bydgoszczy, która również zmaga się z problemem złej jakości powietrza (w mieście znajduje się około 20 tys. źródeł ciepła na paliwa stałe, dane z dnia 23.02.2023), przeprowadzono badanie ankietowe, którego celem było sprawdzenie poziomu wiedzy i świadomości ekologicznej młodzieży w zakresie zanieczyszczenia powietrza, w tym także prawnych narzędzi walki ze smogiem – lokalnych uchwał antysmogowych. Bezpośrednim impulsem do przeprowadzenia tych badań był nadchodzący termin wprowadzenia kluczowych zapisów uchwały antysmogowej w województwie kujawsko-pomorskim, tj. zakazu używania instalacji grzewczych poniżej trzeciej klasy, w których spalane są paliwa stałe z dniem 01.01.2024. Do analizy wyników i we wnioskowaniu zastosowano metody i narzędzia statystyki matematycznej (test niezależności chi kwadrat oraz współczynniki: V Cramera, C Pearsona i φ Yule’a).

EN

Poland is one of the countries with the most polluted air in Europe. It is among the leading European countries due to the levels of PM10 and PM2.5 particulate matters concentrations achieved, and it records the highest average annual concentrations of the carcinogenic and mutagem'c benzo(a)pyrene in the European Union. The main cause of poor air quality is the burning of coal and wood in small heating installations. To solve this problem, it is necessary to widely use low- and zero-emission energy sources, including renewable energy sources. A high level of knowledge and ecological awareness as well as social acceptance for remedial actions, also among young people, are also very important. Therefore, in March 2023, a survey was conducted in Bydgoszcz, which is also struggling with the problem of poor air quality (the city has about 20,000 solid fuel heat sources, data from 23.02.2023). Its aim was to check the level of knowledge and ecological awareness of young people in the ﬁeld of air pollution, including legal tools to ﬁght smog - local anti-smog resolutions. The direct impulse to conduct this research was the upcoming date of introduction of the key provisions of the anti-smog resolution in the Kuyavian-Pomeranian Voivodeship, i.e. the ban on the use of heating installations below the third class in which solid fuels are burned as of 01.01.2024. Methods and tools of mathematical statistics were used to analyze the results and draw conclusions (the chi-square test of independence and the following coefﬁcients: Cramer's V, Pearson's C and Yule's (p).

2

Jakość powietrza w wybranych lokalizacjach na podstawie danych zebranych ze stacji pomiarowych w latach 2021-2022

Pytel Krzysztof, Piaskowska-Silarska Małgorzata

Przemysł Chemiczny

|

2023

|

T. 102, nr 10

1104--1110

PL

Analiza jakości powietrza w wybranych lokalizacjach w latach 2021- 2022, wykorzystująca dane ze stacji pogodowych, które zawierały informacje o zanieczyszczeniach powietrza, takie jak stężenia pyłów zawieszonych PM10, NO₂, SO₂, C₆H₆, benzo(a)piren i metale ciężkie w PM10, potwierdziła istnienie problemów z zanieczyszczeniem powietrza, szczególnie w sezonie zimowym i obszarach o dużym natężeniu ruchu drogowego oraz pozwoliła na wyciągnięcie wniosków dotyczących wpływu emisji na środowisko i zdrowie społeczeństwa.

EN

Data from 2 measurement stations located in urban and industrialized areas were analyzed. The focus was on specific air pollutants, such as PM10, NO₂, SO₂, C₆H₆, benzo(a)pyrene and heavy metals (Pb, As, Ni, Cd). Concn. charts for substances confirmed the existence of air pollution problems, particularly during the winter season which clearly indicated a relationship between the level of pollution and the heating season.

3

Benzo(a)pyrene in PM10 - air monitoring results in Poland

Filak Mariusz, Hoffman Szymon

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2023

|

Vol. 30, nr 4

557--565

EN

Benzo(a)pyrene (B(a)P) is an extremely toxic substance from the group of PAHs (polycyclic aromatic hydrocarbons). These compounds are formed mainly during combustion processes, and they are transported on the surfaces of suspended aerosol in the air. In Poland, both the concentration of suspended dusts and the amount of B(a)P are among the highest in Europe. The aim of the research was to compare levels of B(a)P concentrations in various locations in Poland. Based on multi-year data, coming from the period 2009-2019, linear trends in changes of these levels were determined with the least squares method. The annual courses of B(a)P concentrations in the air show clear seasonal variations. The highest concentrations are observed in the autumn-winter months, the lowest in the spring-summer months. The annual courses of B(a)P/PM10 ratio show clear seasonal variations. This ratio allows to evaluate the content of B(a)P in PM10 particles, expressed in ngB(a)P/μgPM10. The highest ratio values are observed in the autumn-winter months, the lowest ones in the spring-summer months. At most air monitoring stations, the assigned B(a)P concentration trend lines show a weak decline.

4

The State of the Air Quality in Poland

Gabryelewicz Izabela, Stryjski Roman, Wędrychowicz Maciej, Dąbrowski Tomasz

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2020

|

Tom 22, cz. 2

998--1013

EN

This article analysed the state of air quality in Poland on the basis of data from the main Inspectorate of Environmental Protection. The emission limit values for PM10 and PM2.5 particulate matter were analysed along with the number of days in which their emission was exceeded. In addition to particulate emissions, target levels for benzo(a)pyrene, which is highly carcinogenic, have been assessed.

PL

W artykule przeanalizowano stan jakości powietrza w Polsce na podstawie danych pochodzących z Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Przeanalizowano poziomy dopuszczalne emisji pyłów PM10 i PM2,5 wraz z ilością dni w których jest przekroczona wielkość ich emisji. Oprócz emisji pyłów oceniono poziomy docelowe dla benzo(a)pirenu, który ma silne działanie rakotwórcze.

5

Ekonomiczne determinanty ograniczenia emisji benzo[a]pirenu na obszarze Środkowego Nadodrza

Dzikuć Maciej, Dzikuć Maria

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

T. 98, nr 4

600--603

PL

Zaprezentowano ekonomiczne problemy związane z ograniczeniem emisji szkodliwych substancji do powietrza. Szczególną uwagę zwrócono na benzo[a]piren, który należy do najbardziej szkodliwych substancji dla zdrowia ludzi. Główną przyczyną emisji benzo[a]pirenu do powietrza jest ogrzewanie budynków przy wykorzystaniu starych i nieefektywnych energetycznie kotłów, w których często spalane są niskiej jakości paliwa stałe. Zwrócono też uwagę na sposoby ograniczenia nadmiernej emisji benzo[a]pirenu do powietrza.

EN

Occurrence of benzo[a]pyrene in atm. air in the title region was presented. Some measures necessary to decreasing its content (removal of old and ineffective boilers and low-quality solid fuels) were recommended.

6

Analiza stężeń emisyjnych benzo(a)pirenu oraz zadymienia z silnika o zapłonie samoczynnym

Skrętowicz M., Woźniak J., Tomczyk J.

Przemysł Chemiczny

|

2018

|

T. 97, nr 8

1328--1332

PL

Zbadano silnik (o pojemności 1248 cm3) pracujący przy prędkości obrotowej 1500 i 3000 rpm i obciążeniu w zakresie 10-80 N·m w celu określenia zawartości sadzy i benzo(a)pirenu w gazach spalinowych. Pomiar zawartości sadzy dla każdego wariantu pracy silnika prowadzony był poprzez wyznaczenie stopnia zadymienia na filtrze papierowym z wykorzystaniem dymomierza. Następnie osad z filtra został wymyty za pomocą CH2Cl2, a eluat został zbadany chromatograficznie w celu określenia zawartości benzo(a)pirenu. Nie zaobserwowano korelacji między dwoma badanymi zanieczyszczeniami.

EN

An automobile engine (1248 cm3 capacity) was used at speeds of 1500 and 3000 rpm and torque values in the range of 10-80 N·m to det. the content of soot and benzo(a)pyrene in the exhaust gas. The soot content measurement was carried out by detg. a degree of blackening of a paper filter of a smokemeter. Then the deposit from the filter was washed with CH2Cl2, and the eluate was studied by chromatog. for content of benzo(a)pyrene. Correlation between the pollutants was not obsd.

7

Assessment of inhalational exposure of residents of Wroclaw, Krakow and Warszawa to benzo[a]pyrene

Pachurka Łukasz, Gruszecka-Kosowska Agnieszka, Kobus Dominik, Sówka Izabela

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2018

|

Vol. 25, nr 1

39--49

EN

Burning of fossil fuels and biomass, transport and industry are the main sources of PAH (Polycyclic Aromatic Hydrocarbons) in the atmosphere. Benzo[a]pyrene (BaP) is also a compound identified in cigarette smoke. The International Agency for Research on Cancer (IARC) has qualified benzo[a]pyrene for compounds with proven carcinogenic effects on humans. The target value for benzo[a]pyrene, taking into account health protection purposes, is defined in the Regulation of the Minister of the Environment on the levels of certain substances in the air and it is annual average concentration 1 ng/m3. The aim of the study was to carry out a cancer risk assessment for residents of Wroclaw, Krakow and Warszawa related to inhalation exposure to benzo[a]pyrene in ambient air. The methodology employed by the American Environmental Protection Agency (US EPA) was used in the study. The lifetime exposure of adults and children was assumed. The results of measurements carried out at the air monitoring stations under the State Environmental Monitoring by the Regional Inspectorates for Environmental Protection (RIEP) in Wroclaw, Krakow and Warszawa in the years 2014–2016 were used. The average concentration of BaP in the years 2014–2016 was 3.84, 6.31 and 2.19 ng/m3 for Wroclaw, Krakow and Warszawa respectively. The calculations show that the highest risk of cancer was obtained for the inhabitants of Krakow: 1.54 ∙ 10-5 children, 7.52 ∙ 10-6 women, 6.30 ∙ 10-6 men. The estimated cancer risk was higher for Krakow residents than for Wroclaw (1.01 ∙ 10-5 children, 4.94 ∙ 10-6 women, 3.82 ∙ 10-6 men) and Warszawa, where these indicators were the lowest (children: 5.34 ∙ 10-6, women: 2.61 ∙ 10-6, men: 2.19 ∙ 10-6). Children are the group most exposed to the risk of cancer associated with BaP in the air among the examined subpopulations.

PL

Źródłami WWA (wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne) do atmosfery są m.in. transport, przemysł oraz spalanie paliw kopalnych. Benzo[a]piren jest także związkiem identyfikowanym w dymie papierosowym. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) zakwalifikowała benzo[a]piren do związków o udowodnionym działaniu rakotwórczym na człowieka. Dopuszczalne stężenie benzo[a]piren ze względu na ochronę zdrowia określono w Rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu i wynosi ono 1 ng/m3. Celem pracy było przeprowadzenie oceny ryzyka nowotworowego dla mieszkańców Wrocławia, Krakowa i Warszawy związanego z narażeniem inhalacyjnym na benzo[a]piren w powietrzu atmosferycznym. W pracy zastosowano metodykę Amerykańskiej Agencji Ochrony Środowiska (US EPA). W badaniach założono narażenie całożyciowe osoby dorosłej oraz dziecka. W pracy wykorzystano wyniki pomiarów przeprowadzanych w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska przez Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska (WIOŚ) we Wrocławiu, Krakowie oraz w Warszawie w latach 2014–2016. Średnia wartość stężenia B[a]P w latach 2014–2016 wyniosła dla Wrocławia, Krakowa i Warszawy odpowiednio: 3,84, 6,31 i 2,19 ng/m3. Z przeprowadzonych obliczeń wynika, iż najwyższą wartość ryzyka nowotworowego otrzymano dla mieszkańców Krakowa: dzieci: 1,54 ∙ 10-5, kobiety: 7,52 ∙ 10-6, mężczyżni: 6,30 ∙ 10-6. Wyznaczone wartości ryzyka nowotworowego były wyższe dla mieszkańców Krakowa niż Wrocławia (dzieci: 1,01 ∙ 10-5, kobiety: 4,94 ∙ 10-6, mężczyżni: 3,82 ∙ 10-6) i Warszawy, gdzie wyznaczone wartości ryzyka były niższe (dzieci: 5,34 ∙ 10-6, kobiety: 2,61 ∙ 10-6, mężczyżni: 2,19 ∙ 10-6). Wśród badanych populacji najbardziej narażone na ryzyko nowotworowe związane z obecnością B[a]P w powietrzu są dzieci.

8

Ocena redukcji niskiej emisji po modernizacji budynku przy różnych wariantach nośników energii

Lis A., Ujma A.

Budownictwo o Zoptymalizowanym Potencjale Energetycznym

|

2017

|

nr 1(19)

121--128

PL

W artykule przedstawiono problem występowania niskiej emisji związanej z ogrzewaniem i przygotowaniem ciepłej wody użytkowej oraz jej wpływu na kształ- towanie się jakości powietrza w Polsce. Wyszczególniono produkty spalania wchodzące w skład niskiej emisji. Podano najwyższe średnie roczne wartości stężeń B(a)P w 2015 roku oraz średnie roczne i średnie dobowe wartości stężeń PM10 i PM2.5. Omówiono działania termomodernizacyjne zrealizowane w budynku szkoły. Dokonano oceny możliwości redukcji niskiej emisji w przypadku zastosowania nowego kotła na węgiel kamienny, drewno, gaz ziemny oraz olej opałowy.

EN

The article presents the problem of low emissions associated with heating and hot water preparation and its influence on the air quality in Poland. The low emission combustion products are listed. The highest average annual concentrations of B(a)P in 2015 and average annual and average daily concentrations of PM10 and PM2.5 are given. The thermal modernization activities implemented in school buildings are discussed. The assessment of potential for low emission reductions in the case of a coal, wood, gas and oil using are performed.

9

Zastosowanie węgla aktywnego i krzemionki jako adsorberów benzo(a)pirenu i antracenu

Krogulska I., Łysoń M., Maślanka K., Mikołajczyk N.

Analit

|

2017

|

Nr 4

20--31

PL

Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) to często spotykane zanieczyszczenia organiczne środowiska. Biorąc pod uwagę ich niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka konieczne jest ich wykrycie i eliminacja z wód powierzchniowych. Jako wskaźniki obecności tej grupy zastosowano antracen i benzo(a)piren, ze względu na dobrze poznane właściwości. W celu usunięcia ich z wody wykorzystano dwa rodzaje materiałów filtracyjnych i porównano ich efektywność. Oznaczenie wykonano metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej, HPLC (ang. High Performance Liquid Chromatography).

EN

Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH) are common environmental pollutants. Regarding their negative effects on human health, they must be detected and eliminated from surface water. Due to well-known properties, the anthracene and benzo(a)pyrene were used as indicators of the presence of this group. Two types of filters were used to remove them from the water and their efficiencies were compared. The assay was performed by high performance liquid chromatography (HPLC).

10

Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w pyle zawieszonym w miastach Górnego Śląska

Kozielska B., Rogula-Kozłowska W.

Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska

|

2014

|

Vol. 16, nr 2

75--84

PL

Z uwagi na swoje właściwości mutagenne i kancerogenne wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) są najszerzej badanymi trwałymi połączeniami organicznymi związanymi z aerozolem atmosferycznym. W pracy zaprezentowano i przeanalizowano historyczne, sięgające lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku i dostępne z ostatnich lat, dane o ich stężeniach w całkowitym pyle zawieszonym na terenie Aglomeracji Górnośląskiej. Po ogromnej redukcji zanieczyszczenia powietrza, jaka miała miejsce na przełomie XX i XXI wieku, zmniejszył się znacząco poziom stężeń, zarówno pyłu zawieszonego jak i związanych z nim WWA. O ile pod koniec lat 90-tych średnioroczne stężenie sumy WWA osiągały wartości z przedziału od 260 do 590 ng/m3, to po roku 2000 w zimie nie przekracza wartości 160 ng/m3 a latem 10 ng/m3. W odróżnieniu od innych regionów, na Górnym Śląsku, wciąż emisje przemysłowe, a w szczególności, emisja komunalna odpowiedzialne są za kształtowanie stężeń WWA w powietrzu.

EN

Due to their mutagenic and carcinogenic properties, polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) are the most widely researched persistent organic compounds linked with the particulate matter (PM). The following paper presents the analysis of the historical data embracing the period since 1970s. It concerns the information on the PAH concentrations in the total PM in the Upper Silesia urban area. As the air pollution was largely reduced at the turn of the 20th and 21st centuries, the concentrations of PM and the related PAHs also considerably decreased. In the late-1990s, the mean yearly concentration of the PAHs sum ranged between 260 and 590 ng/m3. The winter and summer values obtained after the year 2000 have not exceeded 160 ng/m3 and 10 ng/m3, respectively. When compared to other regions, the PAH concentrations in the air in Upper Silesia are still affected by industrial and, particularly, municipal emissions.

11

Badania nad rozkładem benzo[a]pirenu na powierzchni farby o właściwościach fotokatalitycznych

Orlikowski J., Tryba B., Morawski A. W.

Przemysł Chemiczny

|

2012

|

T. 91, nr 9

1775-1778

PL

Przeprowadzono fotokatalityczny rozkład benzo[a]pirenu (BAP) na powierzchni farby o właściwościach fotokatalitycznych zawierającej TiO₂. Do badań wykorzystano farbę fotokatalityczną firmy Pigment, którą naniesiono na szklaną płytkę. BAP naniesiony był na powierzchnię farby z roztworu acetonu. Badania fotokatalitycznego rozkładu BAP prowadzone były pod wpływem naświetlania sztucznym światłem słonecznym. Stężenie BAP na powierzchni farby analizowano na podstawie pomiarów widm UV -VIS/DR in situ, natomiast zmianę powierzchni chemicznej farby z BAP podczas jego fotokatalitycznego rozkładu obserwowano na wykonanych in situ pomiarach widm w podczerwieni (FT-IR/DRS). Badania UV-VIS/DR próbek wykazały stopniowe zanikanie pików charakterystycznych dla BAP wraz z czasem naświetlania, a badania FT-IR/DRS wzrost intensywności pasm pochodzących od produktów jego rozkładu. Po upływie 900 h na widmach UV-VIS/DR nastąpił niemal całkowity zanik sygnałów BAP na powierzchni farby fotokatalitycznej.

EN

Benzo[a]pyrene was deposited in AcMe soln. on the surface of TiO₂-contg. photocatalytic paint supported on glass plates and decompd. under artificial solar light irradn. A gradual disappearance of IR peaks attributed to benzo[a]pyrene was obsd. After 900 h of irradn. almost complete degrdn. of benzo[a]pyrene was achieved.

12

Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w pyle PM10

Wieczorek J., Wieczorek Z., Mozolewski W., Pomianowski J.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2011

|

Nr 2

26-27

PL

We frakcji pyłu PM10 ze stanowiska pomiarowego w Elblągu, metodą synchronicznej spektrofluorymetrii, oznaczono stężenia 9 WWA, w tym 6 wymienionych w Dyrektywie 2004/107/WE. Dotychczas nie wykonano oznaczeń WWA w pyle zawieszonym w powietrzu nad obszarem województwa warmińsko-mazurskiego. W najwyższych stężeniach występowały: fenan-tren, piren i fluoranten, związki charakterystyczne dla niskotemperaturowych procesów spalania. Spośród kancerogennych WWA najwyższe stężenie stwierdzono dla benzo(a)pirenu (2,5 ng x m-3.

EN

Concentrations of 9 PAHs, including 6-mentioned in the directive 2004/107/ WE, were determined using synchronous spectrofluorimetry in atmospheric particulate matter PM10 located in Elbląg. So far determination of PAHs in atmospheric particulate matter has not been made in air over the Warmia and Mazury province. Phenanthrene, pyrene and fluoranthene, which are typical for low-temperature burning processes, were found to be in the highest concentrations. It has also been found that concentration of benzo[a]pyrene was the highest among all cancerogenic PAHs (2.5 ng-m3).

13

Zawartość benzo(a)pirenu w glebach w rejonie oddziaływania hut miedzi "Legnica" oraz "Głogów"

Kaszubkiewicz J., Marczyk M.

Górnictwo i Geologia

|

2010

|

T. 5, z. 4

139-148

PL

Celem pracy była ocena wpływu hut miedzi "Legnica" oraz "Głogów" na zawartość benzo(a)pirenu w środowisku glebowym. Badano wpływ składu granulometrycznego, zawartości próchnicy oraz odległości od emitorów na zawartość benzo(a)pirenu w glebach. W obu przypadkach stwierdzono istotną korelację pomiędzy zawartością benzo(a)pirenu a odległością od dróg. Wpływ emitorów zlokalizowanych na terenie hut miał znaczenie drugorzędne i dotyczył tylko części punktów badawczych.

EN

The objective of the study was the influence of 'Legnica" and "Głogów" cooper smelters on the benzo(a)pirene content in the surrounding soils. The effects of soil texture, concentration of humic substances and distance from emitors on the benzo(a)pirene content in soils were examined. In the both cases the results showed that there are correlation between concentration of benzo(a)pirene and distance from traffic roads. No significant effects of the emitors located on the smelter areas on the benzo(a)pirene content in soils was observed.

14

Preliminary evaluation of ER- and AhR-mediated gene expression patterns in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) liver after short-term exposure to zearalenone in binary mixtures

Woźny M., Brzuzan P., Wolińska L., Góra M., Łuczyński M. K.

Environmental Biotechnology

|

2010

|

Vol. 6, No. 1

16-23

EN

While estrogenic properties of mycotoxin zearalenone (ZEA) has been an extensively studied issue, little is known about molecular background of its biological responses that cannot be simply explained by the estrogenic potential. The present study describes effects of ZEA (10mg*kg-1 body weight) in binary mixtures either with benzo[a]pyrene (B[a]P), or with 17β-estradiol (E2) on ER- and AhR-dependent gene expression in juvenile rainbow trout liver, evaluated using Real-Time qPCR. The study revealed dual nature of ZEA, as the treatment with this compound alone increased mRNA levels of both ER- and AhR-mediated gene expression. However, our results did not show any synergistic or additive effect of ZEA in binary mixures with E2 or B[a]P on studied gene expression levels. Whether the intriguing potential of ZEA to elicit distinct signals was a result of binding affinity to AhR or/and ER and AhR mutual receptor interactions, should be investigated in further experiments.

15

Fate of Air Pollutants from Konin Industrial Complex in Pine Forest Ecosystems

Staszewski T., Kubiesa P., Błocka A.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2009

|

Vol. 16, nr 4

441-449

EN

In agricultural area of Konin where previously no industrial activity was performed the complex of power stations combusting brown coal was built in the end of the fifties followed by the aluminium smelter which was put into operation in 1965. Both these industrial works emit considerable amounts of phytotoxic gases (F2, SO2, NO2). Aluminium smelter emits vast amount of fluorine as aluminum is produced by thermoelectrolysis of aluminum oxide in electrolyte consisting of cryolite and aluminum fluoride as well as it is a major emitter of PAHs due to carbon electrode "combustion". Because these plants did not meet technology parameters and production was poorly controlled in first period of activity harmful effects of their emission in the natural environment were observed. Beginning from the nineties intensive proecological efforts were made and intensive modernization of the plants was performed. All these activities resulted in a significant reduction of air pollutants emission. The paper presents the results of investigation carried out in the monitoring net established in Konin area. The fate of air pollutants currently emitted and deposited to the soil within a long period of the plants activity was determined. The vacuum ceramic cup lysimeters were used to assess the concentration and hazard of inorganic and organic chemicals for water - soil environment. On the basis of differences in concentration of cations and anions the rate of nitrification and acidification processes in the soil was also analysed.

PL

W otoczeniu Konina na obszarze typowo rolniczym, gdzie uprzednio nie prowadzono działalności przemysłowej, na początku lat pięćdziesiątych, wykorzystując węgiel brunatny z kopalni odkrywkowych uruchomiono kompleks elektrowni PAK (Pątnów, Adamów, Konin), a w roku 1966 oddano do eksploatacji Hutę Aluminium "Konin". Zakłady te emitowały znaczne ilości gazów fitotoksycznych (F2, SO2, NO2). Huta aluminium emituje duże ilości fluoru, ponieważ aluminium produkowane jest w procesie termoelektrolizy tlenku glinu w elektrolicie zawierającym kriolit i fluorek glinu, jak również jest znaczącym emiterem WWA (PAHs) powstających w wyniku "spalania" elektrod węglowych. Ze względu na to, że zakłady przemysłowe w początku swej działalności nie spełniały wymaganych parametrów technologicznych, a emisje do atmosfery gazów odlotowych były niewystarczająco kontrolowane w środowisku przyrodniczym występowały wyraźnie szkodliwe efekty. W latach dziewięćdziesiątych podjęto intensywne działania proekologiczne i modernizacyjne zakładów, które doprowadziły do znacznej redukcji emisji zanieczyszczeń powietrza. W pracy przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w lasach sosnowych znajdujących się w sieci monitoringowej ustanowionej na obszarze Konina. Przedstawiono poziom depozycji zanieczyszczeń do ekosystemów leśnych oraz migrację aktualnie emitowanych zanieczyszczeń i zdeponowanych w glebie w okresie długoletniej działalności zakładów. Do oceny stężeń i zagrożenia środowiska wodno-glebowego związkami organicznymi i nieorganicznymi zastosowane ceramiczne lizymetry próżniowe. Na podstawie różnic w stężeniach kationów i anionów w różnych przedziałach ekosystemu leśnego określono także natężenie procesów nitryfikacyjnych w glebie.

16

Determination of the Level of B[a]P Content in Rape Seeds Subjected to Various Post-Harvest Treatments

Bojanowska J., Tys J.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2009

|

Vol. 16, nr 10

1245-1250

EN

Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH) constitute one of the largest and most varied groups of organic compounds with known toxic, mutagenic and carcinogenic properties characteristic of many representatives of the group. Food contamination with PAH may result not only from environmental pollution but also from certain technological processes used in processing of raw materials and in storage of agricultural food products. The objective of the presented study was to determine the benzo[a]pyrene content in rape seeds subjected to various post-harvest treatments and processing. The study showed that rape seed contamination with B[a]P is dependent primarily on the temperature of drying, but also on the regions of cultivation and on the weather conditions in particular years.

PL

Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA, PAH) stanowią jedną z największych i zróżnicowanych grup związków organicznych o znanych właściwościach toksycznych, mutagennych i kancerogennych, którymi cechuje się wielu przedstawicieli tej grupy. Skażenie żywności nimi jest wynikiem nie tylko skażenia środowiska, ale może być również rezultatem niektórych procesów technologicznych stosowanych w przetwórstwie surowców i przechowalnictwie produktów rolno-spożywczych. Celem podjętych badań było określenie poziomu zawartości benzo[a]pirenu w nasionach rzepaku poddanych zróżnicowanej obróbce pozbiorowej. Przeprowadzone badania wykazały, że zanieczyszczenie nasion rzepaku B[a]P jest uzależnione przede wszystkim od temperatury suszenia, ale także rejonu uprawy, jak również od przebiegu pogody w poszczególnych latach.

17

CYP1A gene expression in adipose fin of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss Walbaum) exposed to benzo[a]pyrene

Brzuzan P., Woźny M., Łuczyński M. K., Góra M.

Environmental Biotechnology

|

2007

|

Vol. 3, No. 1

20-24

EN

Proximate to the environment, adipose fin of fish may be considered as a lipid storing tissue, and thus can be a target for either waterborne or dietary polycyclic aromatic compounds (PACs). We determined the effects of benzo[a]pyrene (B[a]P), a model PAC member, on CYP1A gene expression in adipose fin and compared that with the effects in gill of juvenile rainbow trout (Oncorhynchus mykiss Walbaum) using the quantitative reverse transcription polymerase chain reaction (Q-RT-PCR). The results of the study demonstrated that constitutive CYP1A mRNA was present in adipose fin of rainbow trout, but the transcripts were far less abundant than those in gill tissue. We confirmed high CYP1A gene induction potential of the gills in rainbow trout injected with benzo[a]pyrene, but also showed moderately and transiently induced CYP1A mRNA in adipose fin. The modest and transitory gene expression may preclude rainbow trout adipose fin CYP1A mRNA levels from using it as an indicator of sustained exposure of fish to the polycyclic aromatic compounds.

18

Cyclopenta[c]phenanthrene induction of CYP1A in brain of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss)

Brzuzan P., Woźny M., Łuczyński M. K., Góra M., Ciesielski S., Kuźmiński H.

Environmental Biotechnology

|

2007

|

Vol. 3, No. 1

10-14

EN

We assessed the effects of cyclopenta[c]phenanthrene (CP[c]Ph) and benzo[a]pyrene (B[a]P; positive control) on CYP1A gene expression in brain of juvenile rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) using the quantitative reverse transcription polymerase chain reaction (Q-RT-PCR). A group of hatchery raised rainbow trout, with an average body mass of 49.4 g and total length of 15.5 cm were given an intraperitoneal injection (10 mg*kg-1) of either CP[c]Ph or B[a]P in corn oil (2 mg*mi-1 corn oil) or corn oil alone (control). After 24 and 48 h, trout brains were collected for mRNA isolation and analysis. After 24 hours of the exposure, only B[a]P-treated rainbow trout had 10-fold higher number of CYP1A transcripts (mean = 3.63*106 transcripts*µg-1 total RNA) than control fish (3.24*105 transcripts*µg-1 total RNA; Tukey test, P<0.05). After 48 hrs, significantly higher levels of CYP1A expression (Tukey test, P<0.001) were found in either CP[c]Ph- or B[a]P- induced group (1.45*106 and 6.92*106 transcriptsźµg-1 total RNA, respectively) over a control group (mean=1.41*105 transcripts*µg-1 total RNA). The finding that CYP1A in brain tissue was inducible by CP[c]Ph, a polycyclic aromatic hydrocarbon (PAH) of different than B[a]P planar characteristics, may further validate the use of rainbow trout brain CYP1A mRNA levels as a biomarker of PAH exposure.

19

Relative quantification of CYP1A gene expression in whitefish (Coregonus lavaretus) exposed to benzo[a]pyrene

Brzuzan P., Jurczyk Ł., Łuczyński M. K., Góra M.

Environmental Biotechnology

|

2005

|

Vol. 1, No. 1

11--15

EN

The expression of CYP1A (cytochrome P4501A) can be induced by a number of aromatic compounds in teleost fishes. We developed a real-time PCR assay for measuring relative quantities (RQ) of CYP1A mRNA in whitefish (Coregonus lavaretus). To test for the usefulness of the assay we performed a treatment study, using benzo[a]pyrene (B[a]P) a model CYP1A inducer. Primers for the CYP1A gene were adapted from the literature, whereas those for [beta]-actin (endogenous control) were designed from a region that was found to be conserved among salmonid [beta]-actin genes. A group of hatchery raised whitefish, with an average body mass of 15 g and total length of 12 cm were given an intraperitoneal injection (10 mg/kg) of B[a]P in corn oil (2 mg B[a]P/ml corn oil) or corn oil alone (Control). After 48 h, whitefish liver, head kidney and brains were collected for mRNA isolation and analysis. In all three tissues sampled, CYP1A mRNA was affected by treatment with B[a]P. Head kidney tissue showed the greatest induction potential (RQ=11.00) from base levels (RQ=1.00), followed by liver (RQ=9.45), and brain (RQ=3.76). These results demonstrated that CYP1A was highly inducible by B[a]P in whitefish head kidney and liver, and to some extent, in brain tissue. The approach presented here has the advantage of providing rapid and accurate measures of CYP1A induction in various tissues of fish responding to PAH contaminant exposure.

20

The content of polycyclic aromatic hydrocarbons in sewage sludge amended soil

Stępień W., Szulc W., Rutkowska B.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2004

|

Vol. 11, nr 8

795--801

EN

Municipal sewage sludge fertilization influence on soil and polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) content in it have been estimated. The researches were conducted in pot experiment established for en acid soil (pH 4.5) collected from long - term fertilization experiment The contents of polycyclic aromatic hydrocarbons in soil were determined in Environmental Protection Laboratory of Institute of Environmental Protection in Warsaw in accordance with PN-ISO 13877. The increase of polycyclic aromatic hydrocarbons content in soil was observed in condition of all organic fertilizers application. The biggest increase of P AHs was observed in condition of 80 Mg · ha-1 farmyard manure application. The sewage sludge application to the highest degree increased the content of fluoranthene in soil. The farmyard manure significantly increased pyrene content in soil. The addition of brown coal to sewage sludge does not influence on the content of fluoranthene, pyrene, benzo[a]antanthrene and chrysene in soil. The content of benzo[a]pyrene in soil increased in condition of sewage sludge with brown coal application. The content of fluoranthene in soil decreased in condition of sewage sludge with CaO application.

PL

Oznaczono zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w glebie po zastosowaniu osadu ściekowego z miejskiej oczyszczalni ścieków. Badania prowadzono, korzystając z wyników doświadczeń wazonowych założonych w hali wegetacyjnej Pola Doświadczalnego SGGW w Skierniewicach. Glebę do doświadczeń pobrano z trwałych doświadczeń nawozowych, w których nie stosowano obornika od 70 lat, z kombinacji NPK o pH = 4,5. W doświadczeniu stosowano sam osad ściekowy w dawkach 155 g i 310 g na wazon (60 i 120 Mg osadu · ha-1), osad ściekowy z dodatkiem węgla brunatnego, osad ściekowy z dodatkiem CaO oraz osad ściekowy z dodatkiem węgla brunatnego i CaO. Jako nawóz porównawczy zastosowano dwie dawki obornika odpowiadające 40 i 80 Mg · ha-1. Zawartość WWA w glebie oznaczono w Laboratorium Monitoringu Środowiska Instytutu Ochrony Środowiska w Warszawie zgodnie z normą PN-ISO 13877. Wszystkie formy zastosowanych nawozów organicznych zwiększały zawartość WWA w glebie, jednak największy przyrost zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (fluoranten, piren, benzo[a]antracen, chryzen, benzo[a]piren) w glebie stwierdzono w warunkach stosowania obornika w dawce odpowiadającej 80 Mg · ha-1. Stosowanie osadu ściekowego w największym stopniu zwiększało zawartość w glebie fluoroantenu, a obornika pirenu. Uzdatnianie osadu ściekowego węglem brunatnym nie wpływało na zawartość fluorantenu, pirenu, benzo[a]antracenu i chryzenu w glebie, powodowało natomiast wzrost zawartości benzo[a]pirenu w stosunku do kombinacji kontrolnej. Dodatek tlenku wapnia do osadu ściekowego zmniejszał zawartość fluorantenu w glebie.