Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Azot ogólny, jego formy anionowe i azotanowe w glebie wieloletniego doświadczenia polowego

Kondratowicz-Maciejewska K.

Ekologia i Technika

|

2016

|

R. 24, nr 1

17--21

PL

Organiczny węgiel i azot ogólny są wykorzystywane jako najważniejsze wskaźniki jakości gleby i jej produkcyjności. Badania zrealizowano na podstawie wieloletniego doświadczenia statycznego prowadzonego przez IUNG w Puławach. Doświadczenie prowadzono w układzie 3-czynnikowym (zmianowanie, nawożenie obornikiem i azotem mineralnym). Stwierdzono, że zmianowanie wzbogacające glebę w próchnicę było czynnikiem determinującym zawartość Corg i Nt w glebie. Zastosowanie w zmianowaniu wzbogacającym obornika w dawce 20 t na hektar na rotację było wystarczające, aby istotnie wzrosła zawartość Corg. Wzrost zawartości Nt w zmianowaniu wzbogacającym był głównie konsekwencją udziału roślin motylkowatych w tym zmianowaniu. Zmiany zawartości Corg i Nt przebiegały w sposób proporcjonalny, o czym świadczy brak istotnych różnic w wartościach stosunku Corg:Nt. Wybór odpowiednich roślin w rotacji i obornika stosowanego w nawożeniu wpłynęło także na zawartość form azotu: azotanowej i amonowej w badanej glebie. Analiza statystyczna wykazała, że czynnikami istotnie oddziałującymi na zawartość azotanów w glebie były zmianowanie i nawożenie obornikiem, natomiast zróżnicowane nawożenie azotem mineralnym nie spowodowało istotnych różnic w średniej zawartości azotu azotanowego. Natomiast analiza statystyczna nie wykazała istotnego wpływu żadnego z czynników doświadczenia na zawartość N-NH4+ w glebie.

EN

Soil organic carbon and nitrogen are used as the most important indicators of soil quality and agronomic sustainability. In this paper, we summarize how long-term effect of cultivation (conventional tillage system), crop rotation, application of fertilizers combined with farmyard manure affect organic carbon content and nitrogen transformation. Knowledge and assessment of changes in organic carbon and nitrogen status with time is still needed to evaluate the impact of different agricultural practices. Soil samples were collected from long-term field experiment. The experimental factors were: crop rotation and the application of varied doses of nitrogen or manure. The crop rotation with red clover-grass cultivation and intercrop of white mustard for plowing resulted in a significant increase in organic carbon content. On the other hand, inorganic fertilizers applied in crop rotation without manure contributed to the decline in organic carbon content. Choosing the right plants in rotation and farmyard manure used in fertilization caused a significant increase the total content of nitrogen and its nitrate form in the analyzed soil. The statistical analysis did not show any significant influence of none of the experimental factors on the amount of ammonium forms of nitrogen in the soil. Adequate application of mineral fertilizers combined with farmyard manure could increase soil nutrients in the arable soil.

2

Fertilization of spring wheat (Triticum aestivum L.) with compost of biodegradable waste versus cadmium, lead, nickel and nitrates contents in grain

Gondek K., Koncewicz-Baran M., Mierzwa M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2013

|

Vol. 20, nr 7-8

807--817

EN

Research hypothesis adopted in the conducted experiments assumed that composted biodegradable waste used for fertilization should have a positive influence not only on spring wheat grain yield but also on its biological value. The investigations aimed at an assessment of the effect of fertilization with compost produced of biodegradable waste on the content of lead, cadmium, nickel and nitrates(V) in spring wheat grain. Spring wheat grain yield receiving mineral fertilizers was larger in the first year of research in comparison with the yield harvested on the fertilizer treatments where manure and compost were used. Residual effect of fertilization with manure and compost on spring wheat grain yield became apparent only in the third year of the research. Content of lead and nickel was higher in the wheat grain fertilized with manure and compost, whereas cadmium content was higher in grain from the object where exclusively mineral fertilizers were applied. Assessed content of the studied elements do not exclude the analysed grain from its use for animal feed. A lower content of nitrate nitrogen was determined in wheat grain (irrespectively of the year of the experiment) from the objects where manure and compost were applied in comparison with the exclusively mineral treatment.

PL

W przeprowadzonych badaniach hipoteza badawcza zakładała, że stosując do nawożenia przekompostowane odpady biodegradowalne można oczekiwać ich korzystnego wpływu nie tylko na plon ziarna pszenicy jarej, ale także na jego wartość biologiczną. Celem przeprowadzonych badań była ocena wpływu nawożenia kompostem z odpadów biodegradowalnych na zawartość ołowiu, kadmu i niklu oraz azotanów(V) w ziarnie pszenicy jarej. Plon ziarna pszenicy jarej nawożonej nawozami mineralnymi w pierwszym roku badań był większy w porównaniu do plonu zebranego w obiektach, w których pszenicę nawożono obornikiem i kompostem. Następczy wpływ nawożenia obornikiem i kompostem na plon ziarna pszenicy jarej ujawnił się dopiero w trzecim roku badań. Zawartość ołowiu i niklu była większa w ziarnie pszenicy nawożonej obornikiem i kompostem, natomiast kadmu w ziarnie z obiektu, w którym zastosowano wyłącznie nawozy mineralne. Oznaczone zawartości badanych pierwiastków nie wykluczają użycia analizowanego ziarna do celów paszowych. Stwierdzono mniejszą zawartość azotu azotanowego w ziarnie pszenicy (niezależnie od roku badań) z obiektów, w których zastosowano obornik i kompost w porównaniu do obiektu, w którym pszenice nawożono wyłącznie mineralnie.

3

Zmiany stężenia azotu amonowego i azotanowego podczas uzdatniania wody w Zakładzie Uzdatniania Wody Goczałkowice

Nowacka A., Włodarczyk-Makuła M., Macherzyński B.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2012

|

nr 145 (25)

46-55

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące zmian stężenia azotu amonowego (N-NH4+) i azotu azotanowego (N-NO3-) w wodach pobranych po poszczególnych procesach uzdatniania prowadzonych w ZUW Goczałkowice. Kolejne procesy, zarówno w ciągu technologicznym GO-CZA I, jak i GO-CZA II, pozwoliły na obniżenie stężenia azotu amonowego do wartości poniżej poziomu oznaczalności.

EN

Water Treatment Plant (WTP) in Goczałkowice belongs to the Upper Silesian Waterworks in Katowice. Production of WTP Goczałkowice is around 45% of the total production of drinking water in the whole water-works. The paper presents results of studies on changes in the concentration of ammonium nitrogen (N-NH_4^+) and nitrate nitrogen (N-NO_3^-) in water collected after various treatment processes. Determination of am-monium nitrogen was carried out using Nessler reagent and nitrate nitrogen - colorimetric method with brucine reagent. In subsequent processes, in-line GO-GO CZA CZA and II, there was a decrease of ammonium nitrogen concentrations below the level of quantification. The limit value of ammonium ions in drinking water specified in the Regulation Ministry of Health from 20th April 2010 is 0.50 mg NH4+/dm3. Water treated in WTP Goczałkowice meets these requirements and the concentration of ammonium nitrogen is much lower than the limit specified in regulation. In these regulation there is also acceptable concentration of nitrates in the water for human consumption (50 mg NO3-/dm3). After appropriate con-version of nitrate nitrogen to nitrates may be concluded that also in this respect, water treated in WTP Goczałkowice meet the legal quality requirements.

4

Water retention in ponds and the improvement of its quality during carp production

Barszczewski J., Kaca E.

Journal of Water and Land Development

|

2012

|

no. 17 [VII-XII]

31-38

EN

Ponds play various functions both productive and non-productive. It was demonstrated in the paper that ponds retain water and during heavy rainfalls they act as a flood control measure. Self-purification of water takes place along the pond. Statistically significant reduction of nitrate-N, phosphate-P and calcium concentrations was found in pond water. From 102± 24 to as much as 360± 53 kg nitrate-N per ha of fishpond is retained during fish growth. Phosphorus may not be retained in fishpond; if it is then the amounts of stored P are small (from 1 to 7 kg·ha–1 on average). Slightly more potassium may remain in the pond. After the period of fish growth and draining the pond, only part of stored load of nutrients reaches the recipient water body. From 200 to 400 kg N-NO3 and up to 2300 kg Ca per ha does not flow out of the pond. The outflow of ammonium-N, phosphorus and potassium may, however, increase or decrease.

PL

Stawy pełnią liczne funkcje, zarówno produkcyjne, jak i pozaprodukcyjne. W pracy wykazano, że stawy pełnią funkcję retencyjną w zlewni, a w okresach nasilonych opadów również funkcję przeciwpowodziową. Staw jest zbiornikiem, w którym następuje samooczyszczanie się wody. Stwierdzono istotne statystycznie zmniejszenie stężenia azotu azotanowego (N-NO3), fosforu fosforanowego (P-PO4) i wapnia (Ca) w wodzie stawów. W okresie odrostu ryb na powierzchni hektara stawu zatrzymuje się od 102± 24 do nawet 360± 53 kg azotu azotanowego. Wśród zatrzymanych substancji są również duże ilości wapnia i magnezu. Fosfor fosforanowy może nie być zatrzymywany w stawie, a jeżeli będzie - to w niewielkiej ilości (przeciętnie od 1 do 7 kg·ha–1). Nieco więcej będzie pozostawać w stawie potasu. Po okresie wzrostu ryb w wyniku spustu wody tylko część zgromadzonego ładunku substancji trafia do odbiornika wody. Do odbiornika nie odpływa średnio od ok. 200 do 400 kg·ha–1 azotu azotanowego i do 2300 kg·ha–1 wapnia. Może natomiast zwiększyć się lub zmniejszyć odpływ azotu amonowego, fosforu i potasu.

5

Charakterystyka wybranych parametrów jakości wody zasilającej ZUW Goczałkowice

Nowacka A., Włodarczyk-Makuła M., Panasiuk D.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2011

|

T. 14, nr 4

385-396

PL

Zbiornik zaporowy w Goczałkowicach pełni znaczącą rolę w zaopatrzeniu w wodę mieszkańców aglomeracji katowickiej i rybnickiej. Woda (czerpana ze zbiornika Goczałkowice na Wiśle oraz Czaniec na rzece Sole) jest przygotowywana do spożycia przez ludzi w Zakładzie Uzdatniania Wody (ZUW) w Goczałkowicach Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów (GPW S.A.). Udział ZUW Goczałkowice w całkowitej produkcji wody pitnej w GPW S.A. wynosi ok. 45%. Analizą jakościową objęta jest woda ze zbiornika (10 punktów pomiarowych), jego dopływów (punkty pomiarowe Bajerka, Potok Zbytkowski, Rów A) oraz woda w poszczególnych punktach procesu produkcyjnego (w tym woda surowa). Ze względu na źródło zasilania i stosowaną technologię uzdatniania wyróżniono wodę surową: GO-CZA I i GO-CZA II. Wykonywane na bieżąco oznaczenia obejmują takie wskaźniki, jak: temperatura, mętność, barwa, zapach, odczyn, BZT5, utlenialność, ChZTCr, procentowe nasycenie tlenem oraz zawartość azotu amonowego, azotu azotynowego i azotu azotanowego, fosforanów, chlorków, manganu i żelaza. W przypadku niektórych wskaźników zaobserwować można sezonowość zmian. Występowanie pozostałych uwarunkowane jest innymi czynnikami (spływy powierzchniowe, opady atmosferyczne, zakwity glonów). W pracy przedstawiono wyniki analiz takich wskaźników, jak: azot amonowy, azotanowy, azotynowy oraz fosforany, dotyczących wody surowej ujmowanej ze zbiornika Goczałkowice i przesyłanej do zasilania linii technologicznej GO-CZA I. Na podstawie danych archiwalnych pochodzących z lat 80., 90. XX w. oraz wyników z lat 2000-2005 dokonano porównania wybranych wskaźników jakościowych wody przeznaczonej do uzdatniania.

EN

Dam reservoir in Goczałkowice have a vital role in water supply of Upper Silesian agglomeration inhabitants. Water (taken from the Goczałkowice reservoir on the Vistula River and Czaniec reservoir on the Soła River) is prepared for human consumption in the Water Treatment Plant (WTP) in Goczałkowice belonging to the Upper Silesian Waterworks in Katowice. Production of WTP Goczałkowice is around 45% of the total production of drinking water in the whole waterworks. Qualitative analysis includes: water from the reservoir (10 sampling points), its tributaries (measurement points Bajerka, Zbytkowski stream, Ditch A) and water at different points of the production process (including raw water). Depending on supply source and the technology used to water treatment stands out: raw water GO-CZA I (used by production line GO-CZA I) and GO-CZA II (used by production line GO-CZA II). Analysis includes parameters such as: temperature, turbidity, colour, odour, pH, BOD5, oxidation, COD, percentage oxygen saturation and content of ammonium nitrogen, nitrite nitrogen, nitrate nitrogen, phosphates, chlorides, manganese and iron. Some parameters show seasonal changes. The occurrence of the remaining parameters is conditioned by other factors (surface runoff, rainfall, algal blooms). The paper describes results of analysis of selected quality parameters ammonium, nitrate and nitrite nitrogen as well as phosphates of raw water from the Goczałkowice reservoir transmitted to the processing line GO-CZA I. Comparisons of selected quality indicators of water intended for treatment was based on archival data from the 80's, 90's of the 20th century and the results from year 2000-2005. The most accurate measurement data come from the 80's, when the analysis were performed every week. In later periods, their frequency was limited to a month. In the summer seasons of years: 1984-1986, 1994-1998 and 2000-2005 was observed increased concentration of selected raw water quality parameters. Considerable increase in the concentration of ammonium nitrogen was recorded in June and July 1997 and in July and September 2002 and 2003. At the same time during these periods there were lower concentrations of nitrate nitrogen. The lowest concentration of phosphates was noted in the 80's. In the other two periods concentrations were higher.

6

Zmienność stężenia związków azotu w różnie użytkowanej zlewni rolniczej rzeki Ślina

Kiryluk A., Rauba M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2009

|

T. 9, z. 4

71-86

PL

Przeprowadzono badania jakości wody rzeki Ślina w województwie podlaskim. Zlewnia tej rzeki ma charakter typowo rolniczy. Wydzielono w niej trzy części, różniące się sposobem i intensywnością rolniczego użytkowania. W obszarze badanej zlewni jest prowadzona intensywna hodowla bydła mlecznego. Badania wykonane w latach 2007-2008 wskazują na zanieczyszczenie wód rzeki związkami azotu. Stężenie azotu amonowego wynosiło średnio 0,75 mg NH4·dm-3. W górnym odcinku rzeki stwierdzono podwyższone stężenia azotu azotanowego (V), przekraczające 10 mg NO3·dm-3. Główną przyczyną wzrostu stężenia azotanów w rzece jest ich dopływ z intensywnie użytkowanych łąk i pastwisk.

EN

Water quality was studied in the Ślina River in Podlaskie Province. The river catchment has a typically agricultural character. Three parts different in the way and intensity of agricultural use were distinguished in the catchment which as a whole is used for intensive dairy cattle breeding. Studies performed in the years 2007-2008 showed water pollution by nitrogen compounds. The mean concentration of ammonium ions was 0.75 mg NH4·dm-3. Increased concentrations of nitrates exceeding 10 mg NO3·dm-3 were found in the upper section of the river. The input of nutrients from intensively used meadows and pastures was the main cause of the eutrophication of river waters. The development of intensive cattle farming can cause further deterioration of water quality in the Ślina River.

7

Zawartość związków azotu w wodzie na Wzgórzach Sokólskich

Jekatierynczuk-Rudczyk E., Miakisz B., Górniak A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2009

|

T. 9, z. 2

59-71

PL

W pracy przedstawiono ocenę stężenia związków azotu w wodzie gminy Szudziałowo położonej w północno-wschodniej Polsce, na Wzgórzach Sokólskich. Spośród badanych typów wody (powierzchniowe i podziemne) największe stężenie azotu azotanowego zanotowano w wodzie podziemnej pierwszego poziomu wodonośnego. W wodzie ze środkowej i północnej części gminy Szudziałowo stężenie to nie przekraczało wartości dopuszczalnych dla wody przeznaczonej do spożycia oraz zaproponowanych jako graniczne w dyrektywie azotanowej. W wodzie z zalesionej części gminy stężenie azotanów było niewielkie. Woda pierwszego poziomu wodonośnego na omawianym obszarze jest powszechnie wykorzystywana do zaopatrzenia ludności w wodę do picia, dlatego szczegółowe monitorowanie jej jakości jest bardzo ważne.

EN

Concentrations of mineral forms of nitrogen in surface and ground waters of the Szudziałowo commune situated between two rivers: the Vistula and Niemen in north-east Poland were analysed. The highest concentrations of nitrate nitrogen were noted in waters of the first aquifer. In central and northern part of the rural commune Szudziałowo the concentrations did not exceed standards established for drinking water and those proposed in the Nitrate Directive. In afforested part of the commune nitrate concentrations in water were small. Waters of the first aquifer in study area are used for drinking purposes and therefore monitoring their quality is very important.

8

Przebieg mineralizacji związków azotu w glebach torfowo-murszowych o różnym stopniu zamulenia w krajobrazie młodoglacjalnym

Smólczyński S., Orzechowski M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2009

|

T. 9, z. 1

141-150

PL

W słabo i silnie zamulonych glebach torfowo-murszowych występujących w krajobrazie młodoglacjalnym zbadano, w trzech terminach 2006 r. oraz w jednym terminie 2007 r., mineralizację organicznych związków azotu. Zawartość uwalnianego azotu mineralnego (N-NH4 i N-NO3), w badanych glebach wykazywała zmienność sezonową. W 2006 r. największa była latem, w okresie wiosennym była 3-4-krotnie, a późnojesiennym 1,5-2-krotnie mniejsza. Największe ilości N-NO3 uwalniały się w okresie letnim w glebach silnie zamulonych i w świetle liczb granicznych mieściły się w przedziale zasobności średniej. Stosunek N-NO3 do N-NH4 tylko w okresie wiosennym był większy od jedności. Zawartość mineralnych form azotu latem 2007 r., ze względu na wysoki poziom wód gruntowych, była mniejsza niż w okresie letnim 2006 r. Zawartość azotu mineralnego (N-NH4 + N-NO3) w analizowanych glebach nie wykazywała wyraźnej zależności od stopnia ich zamulenia.

EN

Mineralization of organic nitrogen was examined in weakly and heavily silted peat-muck soils in the young glacial landscape. The study was carried out in three periods in 2006 and in one in 2007. The amount of mineral nitrogen released from the examined soils varied seasonally. The largest amounts were released in the summer 2006, whereas in spring and late-autumn periods these amounts were 3-4 and 1.5-2 times lower, respectively. In spring the N-NO3 to N-NH4 ratio was above one whereas in the summer and autumn the ammonium form prevailed. Greatest amounts of N-NO3 were released from strongly silted soils in the summer period and in the light of boundary numbers they show medium content of nitrogen. In the summer 2007 the content of mineral forms of nitrogen was lower than in the summer 2006 due to the low groundwater level. In the examined soils mineral nitrogen content (N-NH4+ N-NO3) did not depend on silting.

9

Obecność azotu azotanowego w roślinach i w wodzie - przeszłość i przyszłość

Kozłowski S., Zielewicz W.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2009

|

T. 9, z. 2

125-137

PL

Problem obecności azotu azotanowego w środowisku przyrodniczym jest rozpoznawany w wielu aspektach - w odniesieniu do gleby i wody, organizmów roślinnych, zwierzęcych, uwarunkowań pogodowych, siedliskowych, czynników biotycznych i antropogenicznych. Tematyka azotanowa jest bardzo bliska rolnictwu w sferze poznawczej (naukowej) i utylitarnej. Niewątpliwie rolnictwo stanowi źródło wyzwalania azotu azotanowego do środowiska, lecz jest także dziedziną różnorodnego "konsumowania" azotu azotanowego i minimalizowania skutków jego obecności w środowisku. Prace badawcze nad przyczynami i skutkami obecności azotu azotanowego w środowisku przyrodniczym mają ponad stuletnią historię i są prowadzone przez liczne ośrodki naukowe, a literatura z tego zakresu jest niezwykle bogata. Od blisko 50 lat współuczestniczyliśmy w nich jako Katedra Łąkarstwa Uniwersytetu w Poznaniu. Efektem naszych badań są liczne publikacje. W niniejszym opracowaniu pragniemy przedstawić niektóre z wyników badań zarówno wieloletnich, jak i najnowszych, najbardziej aktualnych.

EN

The problem of the presence of nitrate nitrogen in the natural environment is recognised at different levels and aspects - with reference to the soil and water, plant and animal organisms, weather and site conditions, biotic and anthropogenic factors. Nitrate issues are of vital importance in agriculture not only from the cognitive (scientific) but also utilitarian point of view. There is no doubt that agriculture releases nitrate nitrogen into natural environment but, simultaneously, it "consumes" nitrate nitrogen and minimizes its presence in the environment. Scientific investigations on the cause and effect of the presence of nitrate nitrogen in the natural environment are more than hundred-year old and are carried out by numerous research centres and the literature on the subject is exceptionally abundant. As Department of Grassland Science, we have also participated in these studies for nearly 50 years as can be seen from our numerous papers published on this subject. This paper aims to present some of our long-term research results in this area as well as the most recent publications.

10

Mineralization of Organic Nitrogen Compounds in Alluvial and Deluvial Soils of Morainic, Riverine and Delta Landscapes

Orzechowski M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2009

|

Vol. 16, nr 8

971-981

EN

The process of mineralization of organic nitrogen compounds in alluvial and deluvial soils of morainic, riverine and delta landscapes was studied. The research was carried out in autumn 2008, after growing season. Inorganic nitrogen compounds were determined by adding l % K2SO4 after incubation of soil samples. Furthermore, the redox potential (Eh) and the oxygen diffusion rate (ODR) were measured and rH factor was calculated. The results show that the most beneficial soil-site conditions for the mineralization of organic nitrogen compounds are in deluvial soils in the landscape of lakeland hills. In these soils the amount of nitrogen compounds converted to inorganic forms was the highest and the content of N-NO3 was low and medium according to the established standards. The value of Eh potential amounted to 390 mV and the oxygen diffusion rate to 74.2 ug m-2 s-1. The N-NO3:N-NH4 ratio exceeded l .0. In surface horizons of alluvial soils of riverine and delta landscapes, despite higher quantities of organic matter and total nitrogen than in deluvial soils, the amounts of inorganic nitrogen compounds were similar. In subsurface horizons of alluvial soils, small amounts of inorganic nitrogen compounds were released and the N-NO3:N-NH4 ratio was below one. Different site conditions, in which process of mineralization of organic nitrogen compounds took place, led to statistically significant differences between deluvial and alluvial soils, taking into consideration the content of N-N03 and the sum of N-N03 and N-NH4.

PL

W glebach deluwialnych i aluwialnych w krajobrazie morenowym, dolin rzecznych i deltowych badano przebieg procesu mineralizacji organicznych związków azotu. Badania prowadzono jesienią 2008 r. po zakończeniu wegetacji. Azot mineralny oznaczono po inkubacji w wyciągu glebowym l % K2SOt Ponadto wykonano pomiar potencjału redoks (Eh), natężenia dyfuzji tlenu (ODR) i obliczono wskaźnik rH. Wyniki badań wskazują, że najkorzystniejsze warunki siedliskowo-glebowe do przebiegu proces. mineralizacji organicznych związków azotu występowały w glebach deluwialnych w krajobrazie pagórkowatym pojeziernym. W glebach tych uwalniało się najwięcej azotu mineralnego, według przyjętych nora zawartość azotu N-NO3 była mała i średnia. Wartość potencjału Eh dochodziła do 390 mV, a natężenia dyfuzji tlenu do 74.2 u.g o m-2 o s-1. Stosunek azotu N-NO3:N-NH4 kształtował się powyżej jedności. W poziomach powierzchniowych gleb aluwialnych w krajobrazie dolin rzecznych i deltowym pomimo większej zawartej materii organicznej i N-ogólnego niż glebach deluwialnych, ilości uwalnianych mineralnych form azotu były zbliżone. W poziomach podpowierzchniowych gleb aluwialnych uwalniały się bardzo małe ilości azotu mineralnego, a stosunek azotu azotanowego do amonowego nie przekraczał jedności. Zróżnicowane warunki siedliskowe, w których przebiegały procesy mineralizacji związków azotu, spowodowały, że między glebach deluwialnych i aluwialnych wstępują statystycznie istotne różnice w zawartość azotu N-NO3 oraz sumy N-N03 + N-NH4.

11

Accumulation of N-NH4 and N-NO3 in pine under conditions of nitrogen stress

Ostrowska A., Porębska G.

Archives of Environmental Protection

|

2008

|

Vol. 34, no. 3

193-200

EN

This paper discusses the results of a study on the impact of nitrogen stress on the accumulation of various N forms in young pines and in needles of mature pine trees. With the increase in N content in the growth environment (fertilization), a several fold increase in total N in plants was found while N-NH4 increased tens of times as compared to the treatment without fertilization. At a decreased biomass yield by ca. 50 % the proportion of N-NH4 in the total N pool fluctuated from 10 to 15 %, or even more. The share of N-NO3 in the total N amount was several fold lower than that of N-NH4. In needles of trees growing under the impact of N deposition, the observed share of N-NH4 in the total N pool was at a level of ca. 3 %, but the total amount of soluble non-protein N compounds constituted ca. 26 %. In needles of trees under low N deposition only trace amounts of mineral N were detected. Thus it can be suggested that the ratio of total N to soluble non-protein N compounds as well as the total N to mineral N ratio may be used as indices of N stress for pine.

12

Fractionation of nitrogen and phosphorus compounds from medicinal plant samples

Konieczyński P., Wesołowski M.

Chemia Analityczna

|

2007

|

Vol. 52, No. 2

243-252

EN

Total concentration of nitrogen and phosphorus, as well as of their chemical forms - nitrate nitrogen and phosphate phosphorus has been determined in aqueous and acidic (2%, v/v acetic acid solution) extracts from leaves, roots, and rhizomes of medicinal plants, using spectrophotometric method. Concentration ranges of total nitrogen and phosphorus determined in the studied plant material (in dry mass; d.m.) were 2.80-15.30 mg gsup>-1and 0.51-3.08 mg g-1, respectively. Concentrations of nitrate nitrogen and phosphate phosphorus in aqueous and acetic acid extracts of leaves, roots, and rhizomes were in the ranges: 0.4-35.1 % of the total nitrogen, and 17.8-99. f % of the total phosphorus. Statistical analysis has shown that there is no significant correlation between the total contents of nitrogen and phosphorus in leaves, roots, and rhizomes. However, statistically significant correlation exists between the total phosphorus content and the content of phosphorus soluble in water and acetic acid extracts of leaves, as well as between nitrate nitrogen contents in aqueous and acetic acid extracts from roots and rhizomes. The results have proven that aqueous extracts of leaves, roots, and rhizomes contain significant fractions of nitrogen and phosphorus potentially bioavailable for these humans, who often take natural drugs.

PL

W pracy oznaczono spektrofotometrycznie całko witą za wartość azotu i fosforu, jak również ich chemiczne formy - azot azotanowy(V) i fosfor fosforanowy, w ekstraktach wodnych i kwaśnych (2% (v/v) roztwór kwasu octowego) z liści, korzeni i kłączy roślin leczniczych. Oznaczona, całkowita zawartość azotu mieści się w zakresie od 2,80 do 15,30 mg gsup>-1 suchej masy surowca (s.m.), a w przypadku całkowitego fosforu: od 0,51 do 3,08 mg gsup>-1 s.m. Zawartość azotu azotanowego(V) i fosforu fosforanowego w ekstraktach wodnych i octowych otrzymanych z liści, korzeni i kłączy wynosiła odpowiednio: od 0,4 do 35.1% azotu całkowitego, oraz od 17,8 do 99,1% fosforu całkowitego. Analiza korelacji wykazała brak istotnej statystycznie zależności między całkowitą zawartością azotu i fosforu w liściach, korzeniach i kłączach. Natomiast istotną korelację stwierdzono pomiędzy całkowitą zawartością fosforu i zawartościąjego formy rozpuszczalnej w wodzie i roztworze kwasu octowego w liściach, jak również między zawartością azotu azotanowego(V) w wodzie i roztworze kwasu octowego w korzeniach i kłączach. Wyniki badań wskazują ponadto na fakt, iż wodne ekstrakty otrzymane z liści, korzeni oraz kłączy zawierają znaczne ilości azotu i fosforu potencjalnie przyswajalnego przez ludzi często stosujących galenowe formy leku roślinnego.

13

Ładunek składników nawozowych wnoszonych z opadem atmosferycznym na powierzchnię ziemi na przykładzie pól doświadczalnych w Falentach

Sapek A., Nawalany P.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2006

|

T. 6, z. spec.

23-27

PL

W pracy przedstawiono stężenia składników nawozowych w próbkach wody opadu atmosferycznego, pobieranych w Falentach w latach 1988-2003. Mierzono pH oraz stężenie azotu azotanowego, azotu amonowego, fosforanów, siarczanów, chlorków, sodu, potasu, magnezu i wapnia. Obliczono ładunki składników nawozowych wnoszonych na powierzchnię ziemi w ciągu roku. Przeciętnie rocznie na powierzchnię gleby opadało na hektar około 17 kg N, 0,36 kg P i 18 kg Ca. Ładunek wapnia tylko w 45% zobojętniał zakwaszenie gleby powodowane opadem azotanów i amonu.

EN

Concentrations of nutrients in samples of wet deposition collected in Falenty in 1988-2003 are presented. pH as well as concentrations of nitrate and ammonium nitrogen, phosphates, chlorides, sodium, potassium, magnesium and calcium were determined. Average nutrient loads deposited on earth surface in subsequent years were calculated. Mean annual loads were: 17 kg N, 0.36 kg P and 18 kg Ca. Calcium load neutralized only 45% of soil acidification resulting from precipitation of nitrates and ammonium ions.

14

Zawartość NO3- i NH4+ w wodach studziennych w otulinie zachodnio - północnej Puszczy Białowieskiej

Niczyporuk A.

Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Nr 12

57-59

15

Sezonowość odpływu azotu azotanowego ze zlewni rolniczo-leśnych

Grabińska B., Koc J., Glińska-Lewczuk K.

Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Nr 12

191-194

16

Zawartość mineralnych form azotu oraz jego szacunkowy bilans w głęboko odwodnionych glebach organicznych przekształconych orką agromelioracyjną

Turbiak J., Miatkowski Z.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2004

|

T. 4, z. 2a

511-523

PL

W pracy przedstawiono wieloletnie wyniki badań dotyczące zawartości azotu azotanowego i amonowego oraz szacunkowy bilans azotu w okresie wegetacyjnym w profilach płytkich gleb organicznych przekształconych orką agromelioracyjną, trwale pozbawionych zasilania wodą gruntową. Średnia zawartość azotu mineralnego w profilach przekształconych orką agromelioracyjną była mała w warstwach powierzchniowych i średnia w warstwach spągowych, biorąc pod uwagę kryteria zasobności gleb. Stopień wykorzystania przez rośliny azotu uwalnianego w okresie wegetacyjnym w wyniku procesu mineralizacji jego organicznych związków wynosił 24% w glebie torfowo-murszowej i 30% w mineralno-murszowej, a szacunkowa wielkość emisji azotu do środowiska z tych gleb wynosiła w okresie wegetacyjnym odpowiednio 246 i 193 kg x ha-¹. Straty azotu w wyniku wymywania w okresie pozawegetacyjnym 2001/2002 wynosiły 75 kg·ha-¹ w glebie torfowo-murszowej i 45 kg x ha-¹ w glebie mineralno-murszowej.

EN

Results of long-term studies on nitrate and ammonium nitrogen content and estimated nitrogen balance during the growing season in profiles of shallow organic soils transformed by agroreclamation ploughing, permanently deprived of ground water supply, are presented in the paper. Mean mineral nitrogen content in the profiles transformed by agroreclamation ploughing was low in the surface layers and mean in the floor layers taking into account the criteria of soil fertility. Plants utilized 24 % of nitrogen released during mineralization of organic N compounds in the peat-muck soil and 30 % of N in the mineral-muck soil and the estimated amount of nitrogen emitted to the environment from these soils was 246 kg·ha-¹ and 193 kg·ha-¹ respectively. Nitrogen losses due to leaching during the non-growing season of 2001/2002 were 75 kg·ha-¹ in the peat-muck soil and 45 kg·ha-¹ in the mineral-muck soil.

17

Stężenie i ładunek składników nawozowych wznoszonych z opadem atmosferycznym na powierzchnię ziemi w regionie ostrołęckim w latach 1993-1996

Sapek A., Nawalany P.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2004

|

T. 4, z. 1

177-182

PL

W pracy przedstawiono analizę stężenia składników nawozowych w próbkach wody opadu atmosferycznego, zbieranych w trzech punktach regionu ostrołęckiego w latach 1993-1996. Badania prowadzono w ramach projektu "Rolnictwo polskie i ochrona jakości wody" wykonywanego na podstawie umowy między polskim Ministerstwem Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej a Agencją Ochrony Środowiska Stanów Zjednoczonych (US EPA). Celem projektu było opracowanie programu działania zmierzającego do ograniczenia zanieczyszczenia wody ze źródeł rolniczych. Analiza opadu atmosferycznego miała umożliwić oszacowanie ładunku składników nawozowych wnoszonych na powierzchnię ziemi w ciągu roku. Zebrano 820 próbek wody, w których zmierzono odczyn oraz stężenie azotu azotanowego, azotu amonowego, fosforanów, chlorków, sodu, potasu, magnezu i wapnia. Dla trzech obiektów z regionu ostrołęckiego obliczono roczny ładunek składników nawozowych. Stwierdzono, że w ciągu roku z opadem wnoszone jest od 8,7 do 18,0 kg N·ha-¹, co stanowi od 25 do 40% dawki azotu pochodzącego z nawozów mineralnych stosowanych na tym terenie.

EN

The results of chemical analyses of wet precipitation in three sites of the Ostrołęka region are presented. The study was done within the project "Polish Agriculture and Water Quality Protection" (1992-1997), sponsored by US Environmental Protection Agency. Values of pH and concentrations of nitrate, ammonia, phosphate, chloride, sodium, potassium, magnesium and calcium were measured in samples of wet precipitation. Annual load of each nutrient was then calculated. The nitrogen load ranged from 8 to 18 kg N·ha-¹źyear-¹, potassium load - from 1 to 10 kg K·ha-¹źyear-¹ and calcium load - from 9 to 20 kg Ca·ha-¹ year-¹.

18

Oznaczanie parametrów sumarycznych oraz azotu azotanowego – w próbkach wód i ścieków przy zastosowaniu analizatora Pastel UV

Jakimowicz-Hnatyszak K., Maksymowicz A.

Analityka : nauka i praktyka

|

2004

|

nr 2

26-30

PL

Istotnym wskaźnikiem w ocenie jakości wód naturalnych jest ogólna zawartość substancji organicznych występujących w wodach.

19

Zawartość mineralnych form azotu w długotrwale odwodnionej płytkiej glebie torfowo-murszowej i mineralno-murszowej

Turbiak J., Miatkowski Z.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2003

|

T. 3, z. spec. (9)

139--151

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące zawartości mineralnych form azotu w głęboko odwodnionych płytkich glebach organicznych po około 20 latach od momentu obniżenia poziomu wody gruntowej. Podjęto też próbę oszacowania ubytków azotu mineralnego w wyniku wymywania w okresie jesienno-zimowym. Średnia w wieloleciu zawartość N-NH4 w poszczególnych warstwach i terminach kształtowała się w zakresie od 6,0 do 8,4 mg·dm-³, natomiast średnia zawartość N-NO3 - od 3,3 do 13,2 mg· m-³ gleby. W glebie torfowo-murszowej ubytki azotu mineralnego w wyniku wymywania w okresie jesienno-zimowym 2000/2001 wyniosły około 80 kg·ha-¹.

EN

Results of studies on mineral forms of nitrogen in deeply drained shallow organic soils are presented in the paper. The studies were carried out 20 years after lowering the ground water level. At-tempts were undertaken to assess mineral nitrogen losses due to leaching in the autumn-winter period. The long-term mean N-NH4 concentrations in particular layers and sampling dates ranged from 6.0 to 8.4 mg·dm-³ while the mean N-NO3 concentrations ranged from 3.3 to 13.2 mg·dm-³ of soil showing very large fluctuations. In a peat-moorsh soil mineral nitrogen losses due to leaching deter-mined in the autumn-winter period of 2000/2001 were about 80 kg·ha-¹.

20

Ładunek składników nawozowych wnoszony z opadem mokrym na powierzchnię ziemi w Falentach w latach 1995-2001

Sapek A., Nawalany P., Barszczewski J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2003

|

T. 3, z. spec. (6)

69--77

PL

W pracy przedstawiono wybrane pomiary stężenia składników nawozowych w próbkach wody opadu atmosferycznego, zbieranego w Falentach w latach 1987–2002. Mierzono pH o oraz stężenia azotu azotanowego, azotu amonowego, fosforanów, chlorków, sodu, potasu, magnezu i wapnia. Stężenie chlorków i azotu amonowego było największe w miesiącach zimowych, a stężenie azotu azotanowego najmniejsze w miesiącach letnich. Stężenie pozostałych składników było najmniejsze w sezonie wegetacyjnym. Wnoszony ładunek azotu azotanowego wyraźnie zmniejszył się w czasie obserwacji. W tym okresie zwiększył się stosunek ładunku azotu amonowego do azotanowego. Średni całkowity ładunek azotu mineralnego wyniósł 18 kg N·ha-¹·rok-¹, a średni ładunek chlorków 12,9 kg Cl·ha-¹·rok-¹, zaś wapnia przekroczył 10 kg Ca·ha-¹·rok-¹.

EN

Samples of wet atmospheric deposition were collected at Falenty during 1987–2002. Reaction (pH) and concentrations of nitrate nitrogen, ammonium nitrogen, phosphate, chloride, sodium, potassium, magnesium and calcium were determined in all samples. Only a selected part of obtained results was presented. Concentrations of chloride and ammonium were highest in the winter months and concentrations of nitrate – during vegetation season. Concentrations of other nutrients were also lower during vegetation season. The load of nitrate nitrogen decreased significantly during the study period. The ratio of ammonium nitrogen to nitrate nitrogen load increased at the same time. Mean annual load of mineral nitrogen was about 18 kg·ha-¹·year-¹ N. Mean loads of chloride and calcium were greater then 10 kg·ha-¹·year-¹.