Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zasoby dyspozycyjne wód podziemnych - uwarunkowania prawne, stan rozpoznania i wykorzystania

Przytuła Elżbieta

Gospodarka Wodna

|

2022

|

Nr 5

17--23

PL

W artykule poruszono zagadnienie zasobów dyspozycyjnych, stanowiących podstawę bilansowania wód podziemnych w jednostkach bilansowych. Wskazano również inne, funkcjonujące w literaturze dotyczącej wód podziemnych, pojęcia odnoszące się do zasobów w ujęciu regionalnym, np. zasoby perspektywiczne, gwarantowane, dostępne. Te ostatnie są szczególnie ważne, gdyż w odniesieniu do jednolitych części wód podziemnych (JCWPd) stanowią, zgodnie z ustawą Prawo wodne, podstawę do oceny ich stanu. Co istotne, w odróżnieniu do zasobów dyspozycyjnych, zasoby dostępne w JCWPd nie podlegają formalnemu zatwierdzaniu.

EN

The article discusses the issue of disposable resources, constituting the basis for balancing groundwater in balance units. It also presents other terms used in literature on groundwater and referring to regional resources, e.g. prospective, guaranteed, available resources. The latter are particularly important, as, with regard to groundwater bodies, they constitute the basis for assessment of their status based on the Water Law Act. What is important, contrary to disposable resources, the resources available in the groundwater bodies are not formally approved.

2

Ocena rezerwy dostępnych zasobów wód podziemnych w zlewniach bilansowych na potrzeby szczelinowania hydraulicznego

Duda R., Maruta M., Macuda J., Tyszewski S.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 11/2

1197--1201

EN

The paper presents a methodology for estimating reserves of available groundwater resources for use, inter alia, for the purpose of fracturing unconventional gas reservoirs. The assessment is based on the balance ofgroundwater available resources and water abstraction with the amount allowed by water intakes permits. The balance included a variant of the assessment of reserves of groundwater available resources under conditions of several years of drought, i.e. guaranteed resources. Estimation of reserves of groundwater resources was applied to water-management regions and to smaller units - the balance catchments, designated in the regions in order to determine the available surface water resources. The reserve of groundwater resourcesfor established and guaranteed resources was estimatedfor the selected water-management region - the Wietcisa river catchment. This catchment is part of the Stara Kiszewa concession for the exploration and exploitation of shale gas resources in the Lower Paleozoic Baltic Basin, northern Poland.

3

Zasoby dyspozycyjne wód podziemnych dorzeczy w Polsce w świetle zrównoważonego gospodarowania wodami

Sadurski A., Przytuła E.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2016

|

nr 466

261--270

PL

Termin zasoby wód podziemnych wprowadzono do hydrogeologii ponad 100 lat temu przez analogię do stosowanego w geologii złóż pojęcia zasobów kopalin stałych. Określenie to wykorzystano na potrzeby planowania planowania przestrzennego i inwestowania w budowę ujęć wód podziemnych. Dyskusja na temat zasobów wód podziemnych jest ściśle związana z wprowadzaniem nowych metod badawczych w hydrogeologii – najpierw metod analitycznych, następnie metod wykorzystujących modele fizyczne, a obecnie modele numeryczne. Wskazane w Ramowej Dyrektywie Wodnej zasady zintegrowanego zarządzania zasobami wodnymi i ekologiczne potrzeby wodne ekosystemów są przyjęte do obowiązujących planów gospodarowania wodami w dorzeczach i regionach wodnych. Porównanie wielkości dostępnych do zagospodarowania zasobów wód podziemnych z ich aktualnym poborem jest podstawą zrównoważonego gospodarowania rezerwami tych wód. Wielkość zasobów zwykłych wód podziemnych możliwych do zagospodarowania, rozumianych jako suma zasobów dyspozycyjnych (21,4 mln m3/d) i perspektywicznych (15 mln m3/d), wynosi w Polsce ok. 36,4 mln m3/d (wg stanu rozpoznania na 31.12.2015 r.)

EN

The term “groundwater resources” was introduced to hydrogeology from economic geology similarly to the resources of ore bodies almost a hundred years ago. It has been used for the need of physical planning, investment in new water intakes, and water management. Discussion on the groundwater resources started in the past after implementation of new methods of their evaluation, e.g. analytical approaches, and physical and then numerical modelling techniques. The ecological aspects of water demand, indicated in the Water Framework Directive, oblige the EU countries to introduce a new idea for the estimation of groundwater resources. This idea is also presented in the water management plans for river catchment areas. Distribution of available groundwater resources in the country and comparison with the groundwater exploitation is the background of proper, sustainable management of its resources. Available groundwater resources of the country, understood as a total amount of disposable and prospective groundwater resources, is 36.4 million m3/day (as of December 31, 2015), including 21.4 million m3/day of disposable resources, and 15 million m3/day of estimated prospective resources.

4

Modernizacja bazy danych GIS „Zasoby dyspozycyjne wód podziemnych” : założenia metodyczne, aktualny stan realizacji

Mordzonek G., Przytuła E.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 10/2

955--957

EN

A nationwide research program, which includes hydrogeological documenting of available groundwater resources in areas previously undocumented, is being currently implemented at the Polish Geological Institute – National Research Institute at the request of the National Water Management Authority. One of the program’s tasks is modernization (update) of the GIS database maintained by the Polish Hydrogeological Survey (PHS) since 2008. The article presents the current status of work on the modernization of the database of available groundwater resources. This database will be the primary and reference material for the use of the results of information on groundwater disposable resources for the implementation of standard procedures, UE reports and other multidisciplinary studies, including preparation of the water management balance sheets and the rules of water utilization in water region and drainage basin. The Polish Geological Institute is the main executor and coordinator of this task.

5

Gospodarka wodna jako dyscyplina naukowa w służbie rolnictwa

Mioduszewski W., Szymczak T., Kowalewski Z.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2011

|

T. 11, z. 1

179-202

PL

W artykule przedstawiono gospodarkę wodną jako dyscyplinę naukową, dostarczającą informacji i podstaw metodycznych, niezbędnych do prawidłowego zarządzania zasobami wodnymi w rolnictwie i wspomagającą rozwiązywanie problemów z tym związanych. Przeanalizowano potrzeby wodne kraju i rolnictwa oraz wykorzystanie zasobów wód powierzchniowych i gruntowych. Wykazano, że duże znaczenie dla prawidłowej oceny dostępnych zasobów wód powierzchniowych ma sposób obliczania gwarantowanych zasobów dyspozycyjnych, które powinny być określane z uwzględnieniem sezonowej nieregularności odpływu rzecznego i analizy krzywych sum czasów trwania przepływów wyznaczanych oddzielnie dla poszczególnych miesięcy. Przedstawiono przykładowe obliczenia dla trzech zlewni nizinnych: Mławki, Sony Zachodniej i Moszczenicy. Dwie pierwsze zlewnie są położone w dorzeczu Wkry, a trzecia w dorzeczu Bzury. Z przedstawionych danych wynika, że analizowane zlewnie bardzo różnią się pod względem wielkości zasobów dyspozycyjnych i ich sezonowego rozkładu. Cechą wspólną jest natomiast niewystarczająca ilość lub całkowity brak tych zasobów w okresie letnim. Jak wynika z przedstawionych przykładów, bezpośrednie zagospodarowanie powierzchniowych zasobów wodnych przez rolnictwo w okresach największego zapotrzebowania na wodę jest praktycznie niemożliwe bez jej retencjonowania, a niezależnie należy ograniczać ilość wody na produkcję żywności. Powinno się to odbywać poprzez minimalizację nieproduktywnych strat, np. parowania z powierzchni gleby oraz poprzez dobór roślin o mniejszych potrzebach wodnych.

EN

The paper presents water management as a scientific discipline providing information and methodological background for the proper management of water resources in agriculture and supporting solution of associated problems. Water demands of the country and of agriculture and the use of surface and ground water resources were analysed. It was demonstrated that the method of calculating guaranteed available resources is important for appropriate assessment of available resources of surface waters. These resources should be determined with the consideration of seasonal irregularity of the river outflow and the analysis of flow-duration curves estimated separately for particular months. Examples of calculations are presented for three lowland catchments of the Mławka, Sona Zachodnia and Moszczenica rivers. The first two are situated in the catchment basin of the Wkra River, the third - in the catchment of the Bzura River. Presented data show that the analysed catchments differ much with respect to available resources and their seasonal distribution. Their common feature is, however, an insufficient amount or a total lack of these resources in the summer period. As seen from presented examples, direct management of surface water resources by agriculture in the periods of highest demand for water is practically impossible without its retention. Moreover, the amounts of water for food production should be limited by minimizing non-productive losses (evaporation from the soil surface) and by selecting plants of lower water demands.

6

A state of the documenting process of the accessible groundwater resources in Poland

Herbich P, Przytuła E.

Polish Geological Institute Special Papers

|

2008

|

Vol. 24

63-68

EN

The inventory of the state of the documenting process of available groundwater resources (as of 31.12.2006 – Herbich et al., 2007) has revealed that available groundwater resources have been assessed for 42.9% of Poland’s area. For the remaining part of the country’s territory, perspective groundwater resources were determined (Herbich et al., 2003) in order to make an assessment of all resources. The significance of perspective groundwater resources, assessed with the use of approximate methods, is tentative until the state of full assessment of available resources of the whole country is attained. Perspective and available resources are the basis for the assessment of the amount of groundwater resources accessible for the use in catchment areas and water regions.

PL

Inwentaryzacja stanu udokumentowania zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych wykazała, że według stanu na dzień 31.12.2006 r. (Herbich i in., 2007) zasoby dyspozycyjne zostały ustalone dla obszarów o powierzchni stanowiącej 42,9% kraju. Na potrzeby dokonania oceny stanu zasobów wodnych kraju, dla obszarów nie objętych udokumentowaniem dyspozycyjnych zasobów wód podziemnych, zostały ustalone zasoby perspektywiczne wód podziemnych (Herbich i in., 2003). Znaczenie oszacowanych, z zastosowaniem uproszczonych metod, zasobów perspektywicznych ma charakter tymczasowy – do osiągnięcia stanu pełnego udokumentowania zasobów dyspozycyjnych dla całego kraju. Zasoby perspektywiczne wraz z zasobami dyspozycyjnymi stanowią podstawę dla oceny ilości zasobów wód podziemnych dostępnych do zagospodarowania w skali obszarów dorzeczy i regionów wodnych.