Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Consevation dilemmas – larchwood manor in Rzuców – case study

Kurek Jan

Przestrzeń i Forma

|

2024

|

nr 57

45--68

EN

Built in the years1884–1892 on the estate of Adam Mokiejewski in Rzuców, the manor thankfully survived the two World Wars into the present day. After the confiscation of the estate, the manor was adapted into a State Children’s Home. In 2011, the manor became private property, and the current problem was to adopt a conservation strategy that would allow a maximum of the building’s original historic substance to be preserved, while at the same time implementing a use programme adapted to current needs.

PL

Zbudowany w latach 1884-1892 w majątku Adama Mokiejewskiego w Rzucowie szczęśliwie przetrwał dwie wojny światowe aż do naszych czasów. Po konfiskacie majątku dwór zaadaptowano na Państwowy Dom Dziecka. W 2011 roku dwór trafia w prywatne ręce, a bieżącym problemem przyjęcie strategii konserwatorskiej pozwalającej zachować maksimum oryginalnej, zabytkowej substancji budynku, przy jednoczesnej realizacji programu użytkowego dostosowanego do aktualnych potrzeb użytkowych.

2

Problematyka konserwacji i adaptacji fortyfikacji na przykładzie projektu koncepcyjnego rewitalizacji i adaptacji zabytkowego budynku fortu VI w Poznaniu

Wyczyńska Aleksandra, Zaroda Agnieszka

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 12

237--246

PL

W ostatnich czasach możemy zauważyć wzrost zainteresowania dziedzictwem militarnym. Fortyfikacje, które do niedawna uważano za obiekty mało atrakcyjne turystycznie, cieszą się popularnością. Dynamiczny rozwój sytuacji militarnej i gospodarki rynkowej sprawił, że historyczna zabudowa obronna nie spełnia już swojej pierwotnej funkcji, a opuszczone obiekty często ulegają degradacji. Pojawił się więc problem zagospodarowania tych obiektów i ich wykorzystania przy jednoczesnym utrzymaniu jego wartości zabytkowych, w celu przekazania go jako spuścizny kulturowej dalszym pokoleniom. Celem rewitalizacji jest przywrócenie do życia zdegradowanej części miasta i uzupełnienie jej o nowe funkcje, czyli wprowadzenie takich zmian, dzięki którym będzie się lepiej żyło, przebywało i pracowało. Użytkowanie obiektu zabytkowego wiąże się z doborem i przypisaniem mu odpowiednich funkcji, dzięki którym będzie mógł istnieć w sferze przestrzennej, ekonomicznej, a także społecznej. Rewitalizacja to również praca z lokalną społecznością. Powinna być poprowadzona w taki sposób, aby zabytek nie tracił swojego potencjału, a wręcz wykazywał walory estetyczne, naukowe i historyczne, tworząc przy tym nowe miejsca pracy i rekreacji. Celem niniejszego artykułu jest próba podjęcia problematyki adaptacji zabytków architektury fortyfikacyjnej na przykładzie projektu koncepcyjnego rewitalizacji i adaptacji zabytkowego budynku fortu VI w Poznaniu i analizy innych wybranych przykładów obiektów fortecznych w Polsce.

EN

In recent times, we can see an increase in interest in military heritage. Fortifications, which until recently were considered unattractive for tourists, are currently very popular. The aim of revitalization is to bring the degraded part of the city back to life and supplement it with new functions, i.e. introducing such changes that will make life, stay and work better. Its aim is to integrate cultural goods into the social organism by recreating its old functions or giving it new ones, thanks to which it will be able to exist in the spatial, economic and social sphere. Revitalization also means working with the local community. It should be run in such a way that the monument does not lose its potential, and even shows aesthetic, scientific and historical values, creating new places for work and recreation.

3

Cele i metody rewitalizacji średniowiecznych fortyfikacji Gdańska na przykładzie Baszty Latarnianej

Łapińska Agata

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 12

141--151

PL

Celem badań skoncentrowanych wokół Baszty Latarnianej w Gdańsku jest przede wszystkim zwrócenie uwagi na zapomniane zabytki oraz ich problematykę. Z analiz przeprowadzonych na podstawie materiałów z Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz literatury przedmiotu wynika, że obiekt pomimo szeregu zaniedbań, ma wysoką wartość. Całość badań doprowadziła do rozważań na temat wprowadzenia życia do zabytkowej architektury, w taki sposób, aby jej nowa funkcja była korzystna w skali miasta, współgrała z otoczeniem i tkanką historyczną obiektu. Pojawia się pytanie: adaptacja czy rekonstrukcja? W poszukiwaniu rozwiązania dla Baszty Latarnianej, najważniejszy staje się kontekst i analiza całego obszaru, tak aby obiekt przywrócić do użytku.

EN

The aim of the research on the Lighthouse Tower in Gdańsk is, to draw attention to the forgotten monuments and their problems. The analyzes carried out on the basis of materials from the NID and the literature show that the facility, despite a number of negligence, has a high value. Additionally, the original street grid and the foreground are visible. The whole research led to considerations on introducing life to historic architecture in such a way that the function would be beneficial in the scale of the city, harmonized with the surroundings and the historical tissue of the building. Therefore, adaptation or reconstruction? In the search for a solution for the Lantern Tower, the most important thing is the context and analysis of the entire area, so that the object comes back to life.

4

Trust as a participant in the adaptation of technological changes

Paska Marcin, Budnik Kacper

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2023

|

z. 170

383--391

EN

Purpose: Trust is an important relational element in everyday social life and influences the efficiency of the communication process of the whole society. In the literature on the subject, there are different definitions of this concept. Most often, trust is described as an element of the personality formed at the beginning of life. This thesis examines the concepts of trust and trust in technology. It discusses the differences, connections, and dependencies between them, which determine the process of adaptation of technology recipients to its advanced development. Design/methodology/approach: In the content of the paper, the authors focused on a review of the literature on the selected issue. The content attempts to refer to the aspects of trust that emerge during the implementation and adaptation of new technologies. Findings: The analysis of the research carried out by individual authors allows us to conclude that the concepts of interpersonal and technological trust are not identical, but complementary. Due to technological progress and the fact that it plays an increasingly important role in society, trust in technology is gaining in importance. There is also a growing need on the part of manufacturers to provide trustworthy IT solutions, as audience trust is crucial in the sense of user acceptance of technological solutions and thus their turnover in the market. Social implications: The development of new technologies changes the shape and perception of reality. Technology determines the progress of development as well as the dynamics of functioning in this technological reality of society. New technologies throw many challenges at the social level, one of them is the issue of trust in what technology can change as a causal effect. Originality/value: In its content, the article tries to cross the horizon of current events in the dimension of technological changes. Many futurologists like Y.N. Harrari is trying to see possible scenarios that will be a consequence of implementing the technology. It is important to emphasize that technology itself is not deterministic, it is programs of use, common sense, trust and human morality that determine the ultimate agency and use of technology.

5

Reasons for deterioration of historical buildings and the significance of memory in the adaptive reuse process of architectural heritage: case study of Saint Vincent de Paul School in Istanbul

Doğan Huriye Armağan

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

Nr 73

24--33

EN

Architectural heritage can deteriorate for various reasons related to human interventions or natural causes. Especially buildings constructed with materials such as brick and stone are more likely to experience a few user and use changes in their lifetimes, which would result in interventions. While some of the changes can be prepared and controlled by experts, some can happen without necessary supervision due to the longterm transformations and social dynamics. However, in both cases, it can cause damage to a building. Especially when a structure is the heritage of a different era or a different culture, and society has already changed, even the interventions performed by experts can be inappropriate. In this study, the restoration and adaptive reuse project of the St. Vincent de Paul French School in Istanbul was analyzed to gain insight into the reasons for its deterioration and to determine the outcomes of the project.

PL

Zabytki architektury mogą niszczeć z różnych powodów związanych z ludzką interwencją oraz czynnikami naturalnymi. Jest dość prawdopodobne, że budynki z cegły i kamienia przejdą w swoim życiu technicznym kilka zmian użytkownika oraz formy użytkowania, które to będą wiązały się z przebudowami. O ile niektóre zmiany mogą być przygotowane i nadzorowane przez ekspertów, o tyle inne mogą być przeprowadzone bez należytego nadzoru ze względu na długotrwałe przemiany i dynamikę społeczną. Niemniej w obu przypadkach zmiany te mogą doprowadzić do zniszczeń w budynku. Zwłaszcza zaś kiedy obiekt jest z innej epoki lub jest dziedzictwem innej kultury, a społeczeństwo zdążyło się już zmienić, nawet interwencje eksperckie mogą być niewłaściwe. W niniejszym badaniu przeanalizowano projekt zmiany sposobu użytkowania i przebudowy Szkoły Francuskiej im. św. Wincentego a Paulo w Stambule, aby zrozumieć przyczyny jej niszczenia oraz ustalić rezultat projektu.

6

Powierzchowność, lekceważenie i ignorancja w procesie ochrony i konserwacji dziedzictwa poindustrialnego w Polsce

Grabowski Mateusz, Walczak Bartosz

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

Nr 74

84--99

PL

By doszło do utraty dziedzictwa, wcale nie musi dojść do wyburzenia budynków. Presja inwestycyjna na obiekty postindustrialne często prowadzi do utraty cech decydujących o ich rzeczywistej, lecz nieoczywistej wartości kulturowej. Zawarte w opracowaniu przykłady prac adaptacyjnych pokazują nieodwracalną utratę wartości historycznych obiektów pofabrycznych wraz z otoczeniem. Ich analiza i porównanie z innymi typami zabytków wykazały zjawiska wręcz dyskryminacyjne w zakresie ochrony dziedzictwa przemysłowego. Jest ono traktowane powierzchownie, wzmacniane przez powszechną zgodę na daleko posuniętą ingerencję, co doprowadziło do uznania takich rozwiązań za dopuszczalne czy wręcz wskazane. Mimo że problematyka ochrony zabytków techniki jest od wielu lat przedmiotem badań, to rozdźwięk między teorią i praktyką w zakresie ochrony i konserwacji dziedzictwa przemysłowego w Polsce wydaje się narastać. Założeniami pracy jest dyskusja na temat możliwych kierunków naprawy obecnej sytuacji.

EN

Buildings do not have to be demolished for heritage to be lost. Development pressure on postindustrial sites often leads to the loss of features determining their real, but not obvious, cultural value. The examples of adaptive reuse projects included in this article show the irreversible loss of historical values of postindustrial buildings and their surroundings. Their analysis and comparison with other types of monuments showed even discriminatory phenomena in the field of protection of industrial heritage. Its superficial treatment is reinforced by the general consent to far-reaching interference, which has led to the recognition of such solutions as acceptable or even advisable. Although the issue of the protection of industrial monuments has been the subject of research for many years, the gap between theory and practice in the field of protection and conservation of industrial heritage in Poland seems to be growing. The purpose of this article is therefore to start a discussion on the possible ways to improve the current situation.

7

From a mansion to a tenement house: the evolution and preservation of the historical development of Ukrainian cities from the late nineteenth and early twentieth centuries

Chernyshev Denys, Ivashko Yulia, Ivashko Oleksandr, Dmytrenko Andrii, Ciepłucha Wojciech

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

Nr 73

16--23

EN

This paper analyzes the development of housing in the central parts of the cities of Ukraine in the late nineteenth and early twentieth centuries and the contemporary problems of the preservation of historical buildings. The process of the gradual displacement of urban mansions by mid-rise tenement houses with a high development density is presented, and the functional, planning and structural features of tenement houses of the period under study are analyzed. The necessity of adapting both mansions and former tenement houses to modern needs is argued. It is shown that in conditions of contemporary Ukraine, one of the ways of such adaptation, which ensures the preservation of valuable historical buildings, is the adaptive reuse of both mansions and former tenement houses as public uses.

PL

Niniejszy artykuł przedstawia analizę rozwoju mieszkalnictwa w centrach miast Ukrainy w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku, a także współczesne problemy zachowania budynków zabytkowych. Przedstawiono proces stopniowego wyparcia miejskich rezydencji przez średniowysokie kamienice o wysokiej gęstości zabudowy oraz przeanalizowano funkcjonalne, planistyczne i budowlane cechy kamienic z badanego okresu. Postuluje się konieczność adaptowania zarówno rezydencji, jak i dawnych kamienic do współczesnych potrzeb. Wykazano, że w warunkach współczesnej Ukrainy jednym ze sposobów takiej adaptacji, która zapewnia zachowanie wartościowych budynków historycznych, jest adaptacja i zmiana sposobu użytkowania zarówno rezydencji, jak i kamienic na funkcje publiczne.

8

Architektura i sztuka jako kadr minionego czasu – Muzeum Fotografii w Krakowie

Pabich Marek

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

Nr 74

7--19

PL

Rozważania na temat przywróconej w nowym wymiarze zabytkowej architektury dotyczą Muzeum Fotografii w Krakowie. Autor tekstu skupia się na tytułowych dwóch wątkach: utracone dziedzictwo – zachowana pamięć. Pierwszy z nich mówi o tym, jak nie do końca utracone materialne dziedzictwo świadczy o historii miejsca, a w połączeniu z nowymi formami i nową funkcją wzmacnia przekaz o zmianach, jakie tutaj nastąpiły. W drugim wątku autor odwołuje się do medium fotografii, która niesie w sobie pamięć przeszłości. Zestawienie ulotnej formy sztuki, jaką jest fotografia, z architekturą, najczęściej wyrażającą trwałość, staje się tłem rozważań na temat czasu, sztuki i architektury. Fotografia, zatrzymując określony moment przestrzeni czasowej, wnosi w naszą rzeczywistość cytat, do którego później możemy się odwołać. Kadr minionego czasu staje się źródłem wiedzy, inspiracji, przeżyć, również w zabytkowych murach muzeum.

EN

This discussion on historical architecture restored in a new dimension relates to the Museum of Photography in Cracow. It focuses on the two main themes: lost heritage and preserved memory. The first of these shows how the not-quite-lost material heritage bears witness to the history of a place and, combined with new forms and a new use, reinforces the message of the changes that have taken place here. In case of the latter, the author refers to the medium of photography, which carries the memory of the past. The juxtaposition of the ephemeral art form of photography with architecture, which typically expresses permanence, becomes the backdrop for a discussion on time, art and architecture. By capturing a specific moment of time and space, photography brings into our reality a quote to which we can later refer. The snapshot of the time gone by becomes a source of knowledge, inspiration and experience, also within the historical walls of a museum.

9

Adaptation of reinforced-concrete, postindustrial buildings in terms of thermal retrofitting on the example of a historical water tower

Opałka Piotr, Solisz Iwona, Bednarz Łukasz, Bajno Dariusz, Kuśnierz-Krupa Dominika, Wilk Kamila, Andrianos Nikolaos

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

Nr 74

100--108

EN

Today, the only way to save an unused historical building is to subject it to adaptive reuse. This adaptation, on the one hand, allows the historical structure to “live” and on the other it often makes it possible to raise funds for its maintenance. In the case of postindustrial historical buildings subjected to adaptive reuse, one of the important design issues is their thermal retrofitting. Industrial buildings erected at the turn of the nineteenth and the twentieth centuries were not designed in accordance with contemporary functional and technical requirements, including those concerning thermal and humidity requirements. The extent of the interventions carried out in the area of building physics can have a significant impact on the use of the building, on maintaining its durability, and on preserving the authenticity of the historical substance. The paper presents the problem of thermal retrofitting in postindustrial facilities using the example of the adaptation of a historical concrete water tower. Additionally, on the basis of adaptation experience and ex-post evaluation, the risks associated with the adaptation of this type of structure are highlighted.

PL

Współcześnie jedynym sposobem na uratowanie nieużytkowanego obiektu zabytkowego jest poddanie go adaptacyjnemu ponownemu wykorzystaniu. Adaptacja ta z jednej strony pozwala „żyć” zabytkowej budowli, z drugiej często umożliwia pozyskanie środków na jej utrzymanie. W przypadku poprzemysłowych obiektów zabytkowych poddawanych adaptacyjnemu ponownemu wykorzystaniu jednym z ważniejszych zagadnień projektowych jest ich termomodernizacja. Obiekty przemysłowe wznoszone na przełomie XIX i XX wieku nie były projektowane zgodnie ze współczesnymi wymogami użytkowymi i technicznymi, w tym z wymaganiami cieplno-wilgotnościowymi. Zakres prowadzonych ingerencji w obszarze fizyki budowli może mieć istotny wpływ na użytkowanie obiektu, zachowanie jego trwałości i autentyczności substancji zabytkowej. W artykule przedstawiono problematykę termomodernizacji w obiektach postindustrialnych na przykładzie adaptacji zabytkowej żelbetowej wieży ciśnień. Ponadto na podstawie doświadczeń związanych adaptacją oraz ewaluacją ex post, wskazano na zagrożenia związane z adaptacją tego typu obiektu.

10

Adaptacja Sojuszu Północnoatlantyckiego do nowych zagrożeń kreowanych przez Federację Rosyjską

Miszczuk Marcin

Studia Bezpieczeństwa Narodowego

|

2023

|

R. 13, Nr 28

27--52

PL

Celem niniejszego artykułu jest eksplanacja dotychczas podejmowanych oraz prognoza przyszłych działań Sojuszu Północnoatlantyckiego na rzecz adaptacji do nowych zagrożeń kreowanych przez Federację Rosyjską. W pracy sformułowano następujący problem badawczy: Jakie działania podejmuje i może podejmować w przyszłości Sojusz Północnoatlantycki, by adaptować się do nowych zagrożeń kreowanych przez Federację Rosyjską? W trakcie realizacji procesu badawczego ustalono, iż nowe wyzwania i zagrożenia dla Sojuszu Północnoatlantyckiego wynikają z dążeń Federacji Rosyjskiej do rewizji porządku międzynarodowego poprzez rywalizację ekonomiczną i presję polityczną z kluczową rolą siły zbrojnej, która jest podstawą osiągania celów strategicznych polityki zagranicznej. Siła zbrojna wykorzystywana jest przez Rosję zarówno w formie symetrycznych działań zbrojnych, jak i hybrydowych form oddziaływania. Wojna na Ukrainie pokazała, iż Federacja Rosyjska jest zdolna i gotowa do prowadzenia otwartego konfliktu zbrojnego. Ewolucja zagrożeń pozwala przypuszczać, iż to siła zbrojna będzie w perspektywie kolejnej dekady głównym argumentem wykorzystywanym przez Rosję do osiągania celów strategicznych. Adaptacja NATO do wyzwań środowiska bezpieczeństwa międzynarodowego polega przede wszystkim na rozszerzaniu sojuszniczych zdolności do odstraszania i obrony, zwiększaniu ilości i jakości sił zbrojnych rozmieszczonych na wschodniej flance Sojuszu oraz zmianach koncepcyjno-organizacyjnych, które pozwolą dostosować działanie Sojuszu Północnoatlantyckiego do wyzwań i zagrożeń kreowanych przez Federację Rosyjską. Przypuszcza się, iż przyszłe działania adaptacyjne NATO mogą być związane ze zwiększaniem wydatków na obronę państw członkowskich, intensyfikacją procesu pozyskiwania sprzętu i uzbrojenia oraz rozwojem zdolności sił zbrojnych NATO w zakresie odstraszania nuklearnego i wykorzystania broni precyzyjnego rażenia.

EN

The purpose of this article is to explore the North Atlantic Alliance's efforts to adapt to new threats created by the Russian Federation and to forecast future actions, which may be undertaken in this area. The following research problem was formulated in the work: What actions is and may be taken by the North Atlantic Alliance in the future to adapt to new threats created by the Russian Federation? In the course of the research process, it was determined that the new challenges and threats to the North Atlantic Alliance arise from the Russian Federation's efforts to revise the international order, through economic rivalry and political pressure with the key role of military force, as the basis for achieving strategic foreign policy goals. Military force is used by Russia both in the form of symmetrical military actions and hybrid forms of influence. The war in Ukraine has shown that the Russian Federation is capable and ready to conduct open armed conflict. The evolution of threats allows to assume that armed force will be the main argument used by Russia to achieve its strategic goals over the next decade. NATO's adaptation to the challenges of the international security environment consists primarily of expanding Allied deterrence and defense capabilities, increasing the quantity and quality of the armed forces deployed on the Alliance's eastern flank, conceptual and organizational changes that will adapt the North Atlantic Alliance's operations to the challenges and threats created by the Russian Federation. It is presumed that NATO's future adaptation activities may be related to increasing defense spending by member states, intensifying the process of acquiring equipment and armaments and developing the capabilities of NATO's armed forces in nuclear deterrence and the use of precision-guided weapons.

11

Living traces of history - portuguese approach to conservation on the example of religious buildings in Lisbon

Doroz-Turek Małgorzata

Structure and Environment

|

2023

|

Vol. 15, no. 2

99--112

EN

The article addresses the issue of the Portuguese conservation approach to religious buildings in Lisbon that have been damaged by cataclysms. The aim is to show approach to both preserving the original substance and changing the function of the sacral building. After the tragic destruction of Lisbon in the mid-18th century was followed by the use of the ruins of the Carmelite monastery church, Convento do Carmo, for adaptation into the Archaeological Museum. Church of the Nossa Senhora da Conceição Velha, also acts as a remnant of historic events. The Church of St Dominic is also an example of atypical conservation and restoration. Another one is the adaptation the São Julião church on the Museum of the Bank of Portugal. That projects are examples of pioneering conservation activities conceived as a result of the conservation practice of Portuguese architects.

PL

Artykuł porusza problem portugalskiego podejścia konserwatorskiego do obiektów sakralnych w Lizbonie, które uległy zniszczeniu w wyniku kataklizmów. Celem jest ukazanie interesującego podejścia zarówno do zachowania oryginalnej substancji, jak i zmiany funkcji obiektów sakralnych. Po tragicznym zniszczeniu Lizbony w połowie XVIII wieku ruiny kościoła klasztoru karmelitów Convento do Carmo wykorzystano do adaptacji na Muzeum Archeologiczne. Znakiem historycznych wydarzeń jest także kościół Nossa Senhora da Conceição Velha. Przykładem nietypowej konserwacji i restauracji jest także kościół Igreja de São Domingos. Kolejnym przykładem jest adaptacja zniszczonego kościoła São Julião na siedzibę Muzeum Banku Portugalii. Projekty te są przykładami pionierskich działań konserwatorskich powstałych w wyniku praktyki konserwatorskiej portugalskich architektów.

12

3R garden– searching for modern day paradise

Forczek-Brataniec Urszula, Brataniec Marcin

Przestrzeń i Forma

|

2023

|

nr 53

193--206

EN

As a result of the reductions and liquidating of heavy industry large areas of great potential have been freed up. These areas present an opportunity for urban space in the context of contemporary challenges related to improved quality of life and development of green infrastructure. The article analyses the evolution of the methods of approach to designing post-industrial land. The contemporary approach to space design has been applied in the form of the adaptation project of the Blast Furnace in Ruda Śląska. This demonstrates the potential for its application in a specific real-life situation.This experience finds application in case of adaptations of post-industrial areas in the context of addressing climate changes and developing biodiversity. In the context of shaping the relationship between human and nature in the form of a contemporary reclaimed garden.

PL

W wyniku ograniczenia i likwidacji przemysłu ciężkiego uwolnione zostały tereny o wielkim potencjale. Stanowią one szansę dla przestrzeni miejskich w kontekście współczesnych wyzwań związanych poprawą jakości życia i rozwoju zielonej infrastruktury. W artykule przeanalizowano ewolucję sposobu podejścia do projektowania terenów poprzemysłowych. Współczesne założenia zaaplikowano w postaci projektu adaptacji Wielkiego Pieca w Rudzie Śląskiej. Wykazano w ten sposób możliwości ich zastosowania w konkretnej sytuacji rzeczywistej. Doświadczenie znajduje zastosowanie w przypadkach adaptacji terenów poprzemysłowych kontekście łagodzenia zmian klimatu i rozwoju bioróżnorodności. Jak również w kontekście kształtowania tła relacji człowieka i natury w formie współczesnego odzyskanego ogrodu.

13

Warszawskie Koloseum - analiza budynku dawnego zbiornika na gaz

Biernacki Jan, Drobiec Łukasz, Nowak Katarzyna, Szojda Leszek

Materiały Budowlane

|

2023

|

nr 2

9--14

PL

Uszkodzenia obiektów zabytkowych wynikają najczęściej ze zużycia technicznego, procesów starzenia materiałów, a także ze zużycia funkcjonalnego i środowiskowego. W najgorszym stanie znajdują się poprzemysłowe obiekty zabytkowe, które nie spełniają obecnie swojej funkcji. Chcąc utrzymać taki obiekt, często trzeba dokonać gruntownej modernizacji oraz adaptacji do innych funkcji użytkowych. W artykule przedstawiono analizę zabytkowej konstrukcji dawnego zbiornika na gaz zlokalizowanego w Warszawie, na podstawie której określono najsłabsze jej elementy, a także sprawdzono nośność pozostałych istotnych komponentów. Dokonano oceny najsłabszych elementów konstrukcji i sprawdzono wytężenia poszczególnych fragmentów konstrukcji murowej, stalowej oraz drewnianej. Na tej podstawie określono sposób adaptacji przedmiotowego obiektu do innych funkcji użytkowych.

EN

Damage to historic buildings is most often caused by technical wear and tear, ageing of materials, as well as functional and environmental wear and tear. In the worst condition are postindustrial historic buildings, which are currently not fulfilling their function. In order to maintain such a facility, it is often necessary to make a thorough modernization and adaptation to other usable functions. The article presents an analysis of the historic construction of the former gas tank located inn Warsaw, on the basis of which its weakest elements were determined, as well as the load capacity of other important components was checked. The weakest elements of the structure were assessed and the strengths of individual fragments of the masonry, steel and wooden structure were checked. On this basis, the method of adaptation of the object to other usable functions was determined.

14

O potrzebie zmian parametrów obliczeniowych powietrza zewnętrznego na przykładzie miasta Wrocław

Szczęśniak Sylwia, Kanaś Paulina, Jaskóła Wiktoria, Stefaniak Łukasz, Małyszko Małgorzata, Brzeźniak Konrad

Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja

|

2023

|

T. 54, nr 4

13--20

PL

Zmiany klimatu a w tym globalne ocieplenie są zjawiskami obecnie obserwowanymi i odczuwalnymi także na obszarze Polski. Do tej pory nie podjęto jednak działań mających na celu aktualizację norm używanych do wymiarowania instalacji grzewczych czy chłodniczych. Parametry powietrza zewnętrznego zawarte w normie PN-EN 12831 opierają się na danych z pierwszej połowy XX wieku, natomiast dane udostępnione przez Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju [7], na niepełnych oraz interpolowanych danych z lat 1971-2000. Instalacje grzewcze, chłodnicze i klimatyzacyjne projektowane na bazie obowiązujących parametrów są odpowiednio przewymiarowane lub niedowymiarowane, co często skutkuje problemami z utrzymaniem wymaganych parametrów powietrza wewnętrznego, zarówno w budynkach mieszkalnych, jak i przemysłowych. W artykule przedstawiono dane klimatyczne (temperatura i wilgotność względna powietrza) na podstawie 218424 pomiarów dotyczących temperatury i wilgotności względnej powietrza w latach 1996-2022. Porównanie danych wykazało niemal trzykrotne skrócenie czasu występowania ujemnej wartości temperatury powietrza oraz wzrost liczby godzin występowania temperatury powyżej 30°C z 6 h (1996 r.) do 114 h (2022 r.). Obliczono także minimalne oraz maksymalne wartości średniej temperatury powietrza dla badanego okresu. Dla okresu zimowego najniższa wartość średnia wynosi -14,3°C dla stycznia (temperatura obliczeniowa zgodnie z PN wynosi -18°C). Dla okresu ciepłego najwyższa wartość średniej temperatury powietrza wynosi +32,5°C (temperatura obliczeniowa zgodnie z PN wynosi +30°C). Jak wynika z przeprowadzonej analizy przez dłuższy czas w roku występują temperatury powietrza wysokie o niskiej wilgotności względnej (ocieplanie i osuszanie się klimatu). Przedstawione wyniki świadczą o potrzebie aktualizacji obliczeniowych parametrów powietrza zewnętrznego w skali kraju.

EN

Climate change, including global warming, is currently observed and is even noticeable in Poland. No action has been taken to update the regulations that are used for heating and cooling systems calculations yet. The outside air parameters in the PN-EN 12831 regulation are based on data from the first half of the XX century. On the other hand, the data provided by Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju [7] are based on incomplete and interpolated data from 1971-2000. HVAC systems calculated according to applicable regulations are oversized or undersized, resulting in problems with providing the required indoor air quality, both in residential and commercial buildings. The paper presents meteorological data (outdoor air temperature and relative humidity) based on 218424 outdoor air temperature and relative humidity measurements in the years 1996-2022. Data comparison reveals that duration of subzero temperatures is three times lower. For temperatures above 30°C duration has increased from 6 h in 1996 up to 114 h in 2022. The minimum and maximum values of the mean outdoor air temperature were calculated for 1996-2022. For winter conditions, the lowest mean value was -14,3°C in January (according to PN¬EN 12831 it is -18°C). For summer conditions, the highest mean value was +32,5°C (according to PN-EN 12831 it is 30°C). The results of the analysis show that the duration of high temperatures with low relative humidity is lengthening (the climate is getting hotter and drier). The results presented in the paper prove that the outdoor air parameters stated in the regulations need to be updated on the national scale.

15

Wieża wodna - kłopotliwe dziedzictwo czy szansa na nową przyszłość? Na przykładzie Wieży „Borki” w Katowicach

Adamczyk-Bomersbach Teresa

Builder

|

2023

|

R.27, nr 11

10--15

PL

Dawne wieże wodne, tracąc swoje pierwotne walory funkcjonalne, stały się w większości dziedzictwem kłopotliwym, wręcz niechcianym. Trudności adaptacyjne (dostosowanie do obowiązujących norm i przepisów, duże koszty) przeważają niestety nad ewidentnymi wartościami historycznymi, architektonicznymi, konstrukcyjnymi czy krajobrazowymi. Tekst porusza problem konserwacji i adaptacji jednej z dwóch „siostrzanych” wież katowickich, zaprojektowanych przez braci Georga i Emila Zillmannów. Wieża „Borki” znalazła nowego właściciela i od 4 lat prowadzone są w niej prace konserwatorsko-remontowe mające na celu przywrócenie obiektowi dawnej świetności oraz umożliwienie adaptacji do nowych, społecznie użytecznych funkcji. W ramach współpracy naukowo-badawczej, nawiązanej pomiędzy Fundacją Śląsk Wczoraj i Dziś a Wydziałem Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach, wykonane zostały prace badawcze i analityczne obiektu wraz z otaczającym go kontekstem, a następnie studenci opracowali szereg rozwiązań projektowych, z których najbardziej interesujące mają szansę na realizację. W tekście zaprezentowane zostały działania przedprojektowe oraz główne trendy pojawiające się w koncepcjach studenckich.

EN

Former water towers, losing their original functional values, have mostly become a troublesome, even unwanted heritage. Adaptation difficulties (adaptation to applicable standards and regulations, high costs) unfortunately prevail over evident historical, architectural, construction or landscape values. The text deals with the problem of conservation and adaptation of one of the two "sister" towers in Katowice, designed by the brothers Georg and Emil Zillmann. The "Borki" tower has found a new owner and conservation and renovation works have been carried out in it for 4 years, aimed at restoring the building to its former glory and enabling adaptation to new, socially useful functions. As part of the scientific and research cooperation established between the Śląsk Yesterday and Today Foundation and the Faculty of Architecture of the Silesian University of Technology in Gliwice, research and analytical work was carried out on the facility, along with its surrounding context, and then students developed a number of design solutions, the most interesting of which have a chance to be realised. The text presents pre-project activities and main trends emerging in student concepts.

16

Rola detalu architektonicznego w procesie adaptacji zabytkowego obiektu

Błeszyńska Elżbieta

Builder

|

2023

|

R.27, nr 11

66--69

PL

Artykuł dotyczy sposobu adaptacji zauważonych wartości w historycznych obiektach, niespełniających współczesnych obostrzeń warunków technicznych. Praca przybliża rozważania autorki w kwestii zmiany lokalizacji detalu architektonicznego elewacji, któremu także nadaje nową rolę. Spostrzeżenia opisuje na bazie własnych doświadczeń projektowych.

EN

The article deals with the method of adapting the observed values in historical buildings that do not meet the modern restrictions of technical conditions. The work brings closer the author's considerations regarding the change of the location of the architectural detail of the façade, to which it also gives a new role. He describes his observations based on his own design experience.

17

Rola zieleni w dawnych azylach dla psychicznie chorych i jej współczesne adaptacje na przykładzie pruskich prowincjalnych zakładów leczniczo-opiekuńczych

Bręczewska-Kulesza Daria

Wiadomości Konserwatorskie

|

2022

|

Nr 70

101--116

PL

Jednym z ważnych elementów terapii dla psychicznie i nerwowo chorych stosowanej przez alienistów w XIX w. były praca i odpoczynek na świeżym powietrzu, w harmonijnie skomponowanych ogrodach i parkach. Nic więc dziwnego, że duże, zielone przestrzenie szybko stały się jedną z charakterystycznych cech zakładów psychiatrycznych. Ważnym powodem podjęcia niniejszego tematu było zwrócenie uwagi na tę ciekawą, ale mało znaną grupę zabytków, w których zarówno odpowiednio zaprojektowana architektura, jak i zieleń służyły medycynie. Parki i ogrody dawnych azylów nadal odgrywają ważną rolę. Mają znaczenie zarówno ze względów medycznych i rekreacyjnych dla pacjentów szpitali, jak i dla mieszkańców pobliskich osiedli, są istotnym składnikiem ekosystemów. Specyfika tej interesującej grupy zabytków ściśle skorelowanych z zielenią może być pomocna w projektowaniu nowych szpitali dla osób chorych psychicznie i nerwowo.

EN

Outdoor work and leisure in harmoniously designed gardens and parks was a major element of therapy for the mentally ill used by alienists in the nineteenth century. It is no wonder than that large, green spaces quickly became a distinctive trait of psychiatric facilities. Attracting attention to this interesting but little-known group of heritage sites, in which both suitable designed architecture and greenery served medicine, was an important reason behind engaging in this study. The parks and gardens of old asylums still play an important role. They are significant to hospital patients and the residents of nearby housing complexes both for medicinal and recreational considerations, and are essential elements of ecosystems. The specificity of this interesting group of heritage sites that are closely correlated with greenery can be of aid in the design of new hospitals for persons with psychiatric and psychological disorders.

18

Recipe for a new life in post-industrial areas

Gyurkovich Jacek

Wiadomości Konserwatorskie

|

2022

|

Nr 69

64--71

EN

Over the course of their development, economically successful European cities constantly increase their populations and expand their territories. Degraded post-industrial areas often remain within the perimeter of central urban areas due to associated processes, which is associated with decisions to move functions that cause nuisance to nearby residents beyond city centers and also to other countries. Such decisions have left empty, unused spaces within city centers, which continually remain attractive for numerous real estate development companies due to their location and surroundings. The original research presented in this paper included extensive comparative studies of revitalized post-industrial areas in cities and urban agglomerations across Western Europe and in Poland. One of the themes concerned new building functions, along with the performance of a comparative analysis of the construction of several contemporary parks in such areas. This paper offers a detailed presentation of a range of selected cases of such solutions.

PL

Miasta europejskie, które odniosły sukces gospodarczy, ciągle się rozwijają, zwiększają liczbę ludności i rozszerzają swoje terytoria. W wyniku tych procesów w obszarach śródmiejskich pozostają często zdegradowane tereny poprzemysłowe, które związane są z decyzjami przenoszenia uciążliwych dla mieszkańców funkcji poza strefy centrum, a także do innych krajów. W efekcie tych decyzji w obszarach śródmiejskich powstawały i stale powstają puste, niezagospodarowane przestrzenie, które są atrakcyjne dla wielu inwestorów i firm deweloperskich ze względu na lokalizację i otoczenie. Autorskie badania przedstawione w artykule obejmowały szerokie studia porównawcze rewitalizowanych terenów poprzemysłowych w miastach i aglomeracjach miejskich w Europie Zachodniej i w Polsce. Jeden z wątków dotyczył nowych funkcji kubaturowych, kolejnym była analiza porównawcza realizacji kilkunastu współczesnych parków na takich obszarach. W tekście szczegółowo omówiono kilka wybranych przykładów takich rozwiązań.

19

Konflikt zbrojny na Ukrainie a bezpieczeństwo społeczne państwa polskiego

Sztandera Dawid

Studia Bezpieczeństwa Narodowego

|

2022

|

R. 12, Nr 25

41--54

PL

Celem opracowania jest przedstawienie działań podjętych przez państwo w związku z konfliktem zbrojnym na Ukrainie oraz jego wpływie na bezpieczeństwo społeczne państwa polskiego. Scharakteryzowano zagadnienia związane z bezpieczeństwem społecznym, w tym zagrożenia związane z zaburzeniem bezpieczeństwa. Opisano różnice między uchodźcą a migrantem, powołując się na oficjalne definicje organizacji międzynarodowej oraz konwencji, a także przedmiotową literaturę. W dalszej części charakterystyki pokazano uwarunkowania dla cudzoziemców w polskim prawie przed 24 lutego 2022 r., a także rozwiązania prawne, które ustawodawca stworzył dla uchodźców dotkniętych konfliktem zbrojnym na Ukrainie, jak też ich adaptację w państwie oraz odbiór przez Polaków. Zastosowaną metodą badawczą była analiza danych i literatury przedmiotu. W wyniku analizy danych ustalono, że państwo podjęło wszystkie niezbędne kroki legislacyjne, aby dać uchodźcom z Ukrainy dotkniętych konfliktem zbrojnym doraźną podstawę pobytu na terytorium Rzeczypospolitej i zapewnić ułatwienia i środki niezbędne do adaptacji w polskim społeczeństwie. Obywatele Polski są w dużej mierze zgodni co do pomocy uchodźcom z Ukrainy, mimo zanotowania nieznacznej niechęci wśród pewnych grup, a sami uchodźcy coraz liczniej podejmują się zatrudnienia na terytorium Rzeczypospolitej. Wszelkie obawy uchodźców związane z życiem poza terytorium swojego państwa wydały się pokrywać z rozwiązaniami przewidzianymi w ustawie o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Wyniki analizy ukazują znaczenie zbadania mentalności społeczeństwa kraju przyjmującego oraz obaw uchodźców, by mogło to stanowić solidną podstawę do nakierowania ustawodawcy, jak i społeczeństwa jakie środki prawne powinny być podjęte i czy zostały w nich uwzględnione potrzeby uchodźców, co będzie skutkowało zachowaniem bezpieczeństwa społecznego państwa.

EN

The study presents an analysis of the actions taken by the state due to the armed conflict in Ukraine, as well as the impact on the social security of Poland. The issues related to social security were characterized, including the threats related to security disruption. It describes the differences between a refugee and a migrant, referring to the official definitions of an international organization and convention, as well as the subject literature. Further on the description it presented legal conditions for foreigners in Polish law before 24th february 2022, as well as legal solutions that the legislator created for refugees affected by the armed conflict in Ukraine, their adaptation in the country and recievement by Poles. The research method used was the analysis of data and literature on the subject. As a result of the data analysis, it was found that the state had taken all the necessary legislative steps to give refugees from Ukraine an ad hoc basis for their stay on the territory of the Republic of Poland and to ensure the facilities and resources necessary for adaptation to Polish society. Polish citizens are largely unanimous about helping refugees from Ukraine despite the fact there was a slight aversion among certain groups. The refugees are increasingly taking up employment in Poland. All the refugees’ concerns about living outside of the territory of their country seemed to coincide with the solutions provided in the Act on Assistance to Ukrainian Citizens in connection with an armed conflict in the territory of that state. The results of the analysis show the importance of examining the mentality of the host country’s society and the fears of refugees, so it could constitute a solid basis for guiding the legislator and the society what legal measures should be taken and wheter they take the needs of refugees into account, which will result in maintaining the social security of the country.

20

Problemy adaptacyjne zabudowań pałacowych na przykładzie budynku kordegardy w Bojadłach

Sroka Marek, Urbańska Krystyna, Urbański Paweł

Materiały Budowlane

|

2022

|

nr 11

195--197

PL

Adaptacja budynku zabytkowego zobowiązuje projektanta do bardzo starannego przygotowania dokumentacji remontowej. Projektowane nowe funkcje nie mogą niszczyć zabytkowych detali, charakteru obiektu lub wnętrza. W artykule przedstawiono problemy adaptacyjne zabytkowego budynku kordegardy w barokowym zespole pałacowo-parkowym zlokalizowanym w Bojadłach. Nowa funkcja budynku ma być dostosowana do wymagań dotyczących pomieszczeń przeznaczonych na cele mieszkalne z zachowaniem historycznego charakteru budynku.

EN

Adaptation of a historic building obliges the designer to very carefully prepare renovation documentation. Designed new functions may not destroy the historic details, character of building or interior space. The article presents the problems of adaptation of the historic guardhouse in the baroque palace and park complex located in Bojadla. The new function of the building will be adapted to the requirements of rooms intended for residential purposes, while maintaining the historical character of the building.