Na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej w 2022 roku zostały odnalezione negatywy w przeważającej większości zupełnie dotąd nieznanych fotografii z lat 1935–1939, których autorem najprawdopodobniej jest Szymon Syrkus. Jak udało się ustalić, spośród około osiemdziesięciu ocalałych szklanych negatywów większość obrazuje przebieg odbywających się w latach 1935 –1937 formalnych i nieformalnych spotkań członków Międzynarodowego Kongresu Architektury Współczesnej (CIAM) lub też ukazuje zabytkowe i współczesne budowle zwiedzane przez Helenę i Szymona Syrkusów w latach 1937–1939 podczas ich zagranicznych i krajowych, służbowych i prywatnych wyjazdów. Mniejszą, obejmującą bowiem około dwudziestu negatywów, jednak dla badaczy polskiej międzywojennej architektury modernistycznej nie mniej istotną część odnalezionego zbioru stanowią omówione w artykule fotografie dokumentujące przebieg budowy i architekturę trzech budynków mieszkalnych, które w latach 1938–1939/1943, w całości lub częściowo, zostały zaprojektowane i zrealizowane w Warszawie przez czołowych architektów polskiej międzywojennej awangardy – Helenę i Szymona Syrkusów. Fotografie te bowiem nie tylko wzbogacają naszą wiedzę na temat międzywojennej działalności projektowej Syrkusów na terenie Warszawy, ale też dostarczają nam wielu informacji dotyczących stosowanych przez nich rozwiązań konstrukcyjno-materiałowych, a także estetyki i standardu wykończenia oraz wyposażenia projektowanych przez nich mieszkań.
EN
The year 2022 witnessed the finding at the Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology of negatives consisting mainly of to date completely unknown photographs from the years 1935–1939 whose author was most probably Szymon Syrkus. What was ascertained was that out of approximately eighty surviving photographic plates, most pictures were of formal and informal meetings of members of the International Congresses of Modern Architecture (CIAM) that took place over the years 1935–1937 as well as historic and contemporary buildings visited by Helena and Szymon Syrkus during their foreign and domestic, business and private trips. The smaller part of the discovered plates, encompassing approximately twenty plates—no less important for researchers into Interwar Modern architecture—are photographs documenting the course of construction and the architecture of three residential buildings that over the years 1938–1939/1943 were wholly or partially designed and built in Warsaw by leading architects of Poland’s Interwar Avant–garde—Helena and Szymon Syrkus. These photographs not only enrich our knowledge on the Interwar design work of Helena and Szymon Syrkus within Warsaw, but also provide much information relating to the structural and material solutions they applied as well as the aesthetic and standard of finish and furnishings of the dwelling units they designed.
Stały rozwój terytorialny miast jest drugim, obok zmiany klimatu, czynnikiem pociągającym za sobą istotne pogorszenie jakości ich środowiska. Tendencji tej ulega m.in. klimat lokalny obszarów zurbanizowanych, co przejawia się przede wszystkim wzrostem temperatury powietrza oraz zakłóceniem reżimu opadowego. Zmiany klimatu mają duży wpływ na sektor budownictwa zarówno na etapie powstawania, jak i eksploatacji inwestycji oraz – poprzez coraz trudniejsze warunki mikro-i bioklimatyczne – na warunki życia mieszkańców miast. W artykule przedstawiono historyczny, aktualny i prognozowany stan klimatu w Warszawie rozpoznany z punktu widzenia oddziaływania na budownictwo (w kontekście tzw. Umownych Kategorii Klimatu) i komfort życia mieszkańców obszarów zurbanizowanych. Do analiz wykorzystano wyniki obserwacji prowadzonych na stacji meteorologicznej Warszawa–Okęcie w okresie 1971-2020 oraz symulacji dla okresu 2021-2070 według scenariuszy RCP4.5 i RCP8.5, udostępnione w bazie danych METEONORM 8.0. Zarówno historyczne, jak i prognozowane cechy klimatu Warszawy wskazują, że największe zmiany dotyczą warunków termicznych. Wartości temperatury powietrza od wielu lat systematycznie wzrastają (średnio o około 0,5°C/10 lat) i proces ten będzie trwał w przyszłości. Wyraźnie mniejsze zmiany mają miejsce w przypadku reżimu opadowego i wiatrowego. Obserwowana zmiana klimatu stanowi duże wyzwanie dla mieszkańców i władz miasta oraz architektów i urbanistów. Artykuł zawiera kilka propozycji rozwiązania tych problemów poprzez zmiany w zagospodarowaniu przestrzeni miejskich.
EN
The constant territorial development of cities is the second factor, apart from climate change, which entails a significant deterioration in the quality of their environment. This tendency is followed by the local climate of urbanized areas, which is manifested primarily by the increase in air temperature and the disruption of the precipitation regime. Climate change has a major impact on the construction sector, both at the stage of planning and operation of investments, and – trough increasingly difficult micro- and bioclimatic conditions – on the living conditions of city dwellers. The article presents the historical, current and projected state of the climate in Warsaw recognized from the point of view of its impact on construction (through analysis of so-called Conventional Climate Categories) and on the comfort of life of the residents of urban areas. The results of observations conducted at the Warszawa–Okęcie meteorological station in the period 1971-2020 and simulations for the period 2021-2070 according to the RCP4.5 and RCP8.5 scenarios, available in the METEONORM 8.0 database, were used for the analysis of so-called Conventional Climate Categories as well as their influence on micro- and bioclimatic conditions and on the living conditions of city dwellers. Both historical and projected features of Warsaw’s climate indicate that the greatest changes concern thermal conditions. Air temperature values have been steadily increasing for many years (on average by about 0.5°C/10 years) and this process will continue in the future. Significantly smaller changes take place in the case of precipitation and wind regimes. The observed climate changes pose a great challenge for the inhabitants and city authorities, as well as for architects and urban planners. The article contains several proposals for solving these problems through changes in the development of urban spaces.
Obecnie jest realizowana rozbudowa drugiej linii metra warszawskiego (M2), przebiegającej od wschodu na zachód. Otwarcie odcinków w części wschodniej i zachodniej linii zrealizowano w 4 etapach, sukcesywnie przekazując fragmenty liczące po 2–3 stacje. Obecnie budowanym odcinkiem jest ostatni fragment II. linii w południowo-zachodniej części, co obejmuje także wybudowanie stacji techniczno-postojowej Karolin (STP Karolin). Do obsługi taborowej linii pozyskano pociągi Varsovia dostarczone przez Škodę, których stylistyka jest zbliżona do pociągów Inspiro od Siemensa, od kilku lat eksploatowanych w warszawskim metrze. Budowa metra została zakłócona przez pandemię koronawirusa SARS-Cov-2 (2020−2022), gdyż oprócz opóźnienia w terminie ukończenia budowy czy dostarczenia taboru spowodowała wzrost cen materiałów i kosztów pracy, co zmusiło strony (UM Warszawa, wykonawcy) do rewaloryzacji kontraktu.
W tekście zaprezentowano propozycje zasad i form kształtowania przestrzeni publicznych w Warszawie i na Mazowszu analizując aspekty konserwatorskie i ekologiczne. Szczególny nacisk położono na przeanalizowanie propozycji wprowadzania zieleni w najważniejszych przestrzeniach publicznych miast zabytkowych. Pokazano negatywne i pozytywne przykłady wprowadzenia zieleni - dobre praktyki w kształtowaniu przestrzeni publicznych w miastach historycznych – na przykładzie placów i ulic Warszawy i innych mazowieckich miast – Zakroczymia, Piaseczna, Ciechanowa i Wyszogrodu.
EN
The text presents propositions for the principles and forms of shaping public spaces in Warsaw and Mazovia, analyzing conservation and ecological aspects. Particular emphasis was placed on analyzing suggestions for introducing greenery in the most important public spaces of historic cities. Negative and positive examples of introducing greenery - good practices in shaping public spaces in historic cities – are shown, using the example of squares and streets of Warsaw and other Mazovian cities – Zakroczym, Piaseczno, Ciechanów and Wyszogród.
Budowa metra w Warszawie ma długą historię, sięgającą początku XX w. Władze miasta w 1925 r. zdecydowały, aby wzorem innych stolic europejskich rozpocząć prace nad projektem miejskiej kolei podziemnej. Pierwsza koncepcja sieci metra powstała w 1927 r. Zaproponowany układ przewidywał budowę dwóch linii – pierwszej na kierunku północ – południe i drugiej, z Pragi na Wolę, na kierunku wschód – zachód. Jak widać po 100 latach, układ nie zmienił się, a tylko długości linii i lokalizacje stacji są inne.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Uszkodzenia obiektów zabytkowych wynikają najczęściej ze zużycia technicznego, procesów starzenia materiałów, a także ze zużycia funkcjonalnego i środowiskowego. W najgorszym stanie znajdują się poprzemysłowe obiekty zabytkowe, które nie spełniają obecnie swojej funkcji. Chcąc utrzymać taki obiekt, często trzeba dokonać gruntownej modernizacji oraz adaptacji do innych funkcji użytkowych. W artykule przedstawiono analizę zabytkowej konstrukcji dawnego zbiornika na gaz zlokalizowanego w Warszawie, na podstawie której określono najsłabsze jej elementy, a także sprawdzono nośność pozostałych istotnych komponentów. Dokonano oceny najsłabszych elementów konstrukcji i sprawdzono wytężenia poszczególnych fragmentów konstrukcji murowej, stalowej oraz drewnianej. Na tej podstawie określono sposób adaptacji przedmiotowego obiektu do innych funkcji użytkowych.
EN
Damage to historic buildings is most often caused by technical wear and tear, ageing of materials, as well as functional and environmental wear and tear. In the worst condition are postindustrial historic buildings, which are currently not fulfilling their function. In order to maintain such a facility, it is often necessary to make a thorough modernization and adaptation to other usable functions. The article presents an analysis of the historic construction of the former gas tank located inn Warsaw, on the basis of which its weakest elements were determined, as well as the load capacity of other important components was checked. The weakest elements of the structure were assessed and the strengths of individual fragments of the masonry, steel and wooden structure were checked. On this basis, the method of adaptation of the object to other usable functions was determined.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł prezentuje wyniki pierwszego etapu prac nad planem dekarbonizacji budynków w Warszawie, co przyczyni się do poprawy zdrowia i komfortu życia jej mieszkańców, a jednocześnie przez zmniejszenie zapotrzebowania na energię do zminimalizowania problemu ubóstwa energetycznego. Celem tego etapu było wytypowanie budynków i ocenienie ich stanu technicznego pod kątem ochrony cieplnej za pomocą badań termowizyjnych.
EN
This article presents the results of the first phase of work on a plan to decarbonise buildings in Warsaw, which will both improve the health and well-being of its inhabitants and, by reducing energy demand, minimise energy poverty. The first stage of this work was to select buildings and assess their technical condition in terms of thermal protection using thermographic researches.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Szczególnym rodzajem obiektów zabytkowych są obiekty militarne, gdyż ich charakter i pełniona niegdyś funkcja znacznie różnią się od tej, którą chce się im nadać, aby przywrócić do użytkowania. W artykule przedstawiono koncepcję architektoniczną rewitalizacji i termomodernizacji Fortów Bema w Warszawie z wariantową koncepcją modernizacji źródła ciepła, dostosowaną do specyficznej formy, zabytkowego charakteru i realnych możliwości. Przedstawiono obliczenia zapotrzebowania na energię i emisję dwutlenku węgla podczas eksploatacji we wszystkich zaproponowanych wariantach. Obliczenia pokazują możliwości przywrócenia obiektu społeczności lokalnej, poprawy komfortu jego użytkowania w wyniku poprawy parametrów obudowy zewnętrznej oraz możliwości obniżenia zapotrzebowania na energię i osiągnięcie standardu budynku zero emisyjnego.
EN
Military buildings are a special type of historic building, as their character and the function they used to provide are very different from the functions you want to give them in order to be returned to their users. This article presents an architectural concept for the thermal modernisation of the Bema Fort in Warsaw with a variant concept for the modernisation of the heat source, adapted to the specific form, historic character and realistic possibilities. Calculations of energy demand and carbon dioxide emissions during operation in all proposed variants are presented. The calculations show the possibilities of restoring the facility to the local community, improving the comfort of its use related to the upgrade of its external envelope parameters and the possibilities of lowering its energy demand and achieving a zero-emission building standard.
Artykuł przedstawia trzy przykłady zastosowania pionierskiej techniki prądu przemiennego trójfazowego w XIX wieku na terenach polskich, podzielonych wówczas na zabory. Były to elektrownie trójfazowe: na II Wystawie Higienicznej w Warszawie (1896), w warsztatach Austro-Węgierskich Kolei Państwowych we Lwowie (1898) i w kopalni ropy naftowej w Borysławiu (1897-1898).
EN
The paper presents three examples of the application of the pioneering technique of three-phase alternating current in the nineteenth century in the Polish territory, then divided into partitions. These were three-phase power plants: at the II Exhibition of Hygiene in Warsaw (1896), in the workshops of the Austro-Hungarian State Railroads in Lviv (1898) and in the oil mine in Boryslav (1897-1898).
The paper is devoted to the description of the methodology and research by design carried out to identify solutions enhancing the functional flexibility of a high-rise building located in Warsaw at. Grzybowska Street. The work presents the theoretical background as well as the conducted research and methodology. The scope of solutions related to functional flexibility concerned the interchangeability of service functions in the podium part of the building, changes in the use of the parking lot, and the provision of the means of changes in the arrangement of types and variants of types of apartments on the apartments levels. The investigation was carried out in the pre-design and design phases. Objectives and criteria of solutions were defined, and research works were carried out through iterations and checking in terms of the cost-effectiveness . The adopted solutions consist in designing the optimal hard portion of the building - the core, the structural system, the arrangement of zones and installation rooms, and the use of structural and spatial over-designed systems. An optimal facade module has been developed. The research aims to introduce the design practice to the issue of flexibility, which is nowadays important for economic and environmental reasons.
PL
Tekst poświęcony jest opisowi metodologii oraz badań przez projektowanie służących określeniu rozwiązań sprzyjających elastyczności funkcjonalnej budynku wysokościowego położonego w Warszawie przy ul. Grzybowskiej. Praca przedstawia tło teoretyczne oraz prowadzone badania i ich metodologię. Zakres rozwiązań związanych z elastycznością funkcjonalną dotyczył wymienności funkcji usługowych w części podium budynku, zmian użytkowania parkingu oraz zapewnienia możliwości zmian w układzie typów i wariantów typów mieszkań na piętrach. Prace badawcze prowadzono w fazach: przedprojektowej i projektowej. Określono cele i kryteria rozwiązań oraz prowadzono prace badawcze poprzez iteracje i sprawdzanie pod względem opłacalności rozwiązań. Przyjęte rozwiązania polegają na zaprojektowaniu optymalnej części stałej budynku - trzonu, układu konstrukcyjnego, rozmieszczenia stref i pomieszczeń instalacji oraz zastosowanie naddatków konstrukcyjnych i przestrzennych. Wypracowano optymalny moduł fasadowy. Badania mają na celu przybliżyć praktyce projektowej problematykę elastyczności które współcześnie jest istotna ze względów ekonomicznych i środowiskowych.
The text is devoted to the description of the methodology and research by design conducted to determine the functional and spatial solutions of a high-rise building complex located in Warsaw favoring connections with the public space of the city. The research work was carried out in the following phases: pre-design, including analyses and studies, context analysis, data collection, and design phase including defining initial conceptual variants, developed conceptual variants, selection, and determination of the final variant of the concept of functional and spatial structure for further investment and design steps. The final solutions adopted in the described process in the realization of the complex and detailed execution designs were also indicated. Design research was done through iteration of solutions, critical analysis, and functional optimization. The final solution was the division of the stylobate part of the complex, following the pedestrian traffic analysis, into three investment parts and the introduction of a rich program of supplementary functions for the dominant office function. A complex program of supplementary functions: trade, entertainment and event space, medical functions, gastronomic parts.
PL
Tekst poświęcony jest opisowi metodologii oraz badań przez projektowanie służących określeniu rozwiązań struktury funkcjonalnej i przestrzennej budynku wysokościowego w Warszawie sprzyjających połączeniom z przestrzenią publiczną miasta. Prace badawcze prowadzono w fazach: przedprojektowej, obejmującej analizy i studia przedprojektowe, analizy kontekstu, zbieranie danych, oraz fazie projektowej obejmującej wyodrębnienie wstępnych wariantów koncepcyjnych, rozwiniętych wariantów koncepcyjnych, wyboru ostatecznego wariantu koncepcji struktury funkcjonalnej i przestrzennej służącej dalszym krokom inwestycyjnym i projektowym. Wskazano także końcowe rozwiązania, przyjęte w opisanym procesie w realizacji obiektu oraz projektach wykonawczych. Badania przez projektowanie wykonywano przez iteracje rozwiązań, krytyczną analizę i optymalizację funkcjonalną. Jako finalne rozwiązanie przyjęto podział części stylobatu zespołu w ślad za analizami ruchu pieszych na trzy części inwestycyjne oraz wprowadzenie bogatego programu funkcji uzupełniających dla funkcji dominującej - biurowej. Złożony program funkcji uzupełniających: różnorodny handel, rozrywkę i miejsca ewentowe, funkcje medyczne, sportowe, części gastronomiczne.
12
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The lockdown in 2020 implemented due to the SARS-CoV-2 pandemic has resulted in a significant improvement in air quality at a global scale. Nationwide lockdown also considerably improved air quality at a local scale, especially in cities which were almost completely shut down during the first coronavirus wave, with nearly no activity. We tested the hypothesis that a reduction in the intensity of vehicle traffic causes a drastic decrease in urban air pollution at a local scale. We focused on two urban agglomerations, Warsaw and Cracow, in Poland. Data of the concentrations of traffic-related sources, namely NOx, PM10, and PM2.5, obtained from two air pollution monitoring stations were analyzed for the years 2020 and 2021, during which lockdown and pandemic restrictions were in effect, and for 2019, as a reference. In the years 2020–2021, the average annual concentration of NOx was decreased by ~19%, PM2.5 by~19%, and PM10 by~18% in Warsaw, while in Cracow the average annual concentration of NOx was decreased by~16%, PM2.5 by~22%, and PM10 by~2%, compared to 2019. The contribution from traffic-related sources to the overall level of air pollution was estimated. The results indicated that~30 µg/ m3 of PM10,~15 µg/m3 of PM2.5, and ~120 µg/m3 of NOx in Cracow, and ~20 µg/m3 of PM2.5 in Warsaw originate from moving vehicles. The nationwide lockdown allowed us to conduct this study to understand how a reduction in local traffic emissions can decrease ambient air pollution levels.
Projekt „Zielone ulice Warszawy” to ambitny pomysł na zieloną metamorfozę miasta, która ma uczynić je miejscem bardziej przyjaznym mieszkańcom i wyjść naprzeciw zmianom klimatycznym.
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Na przykładzie trzech śródmiejskich arterii w Warszawie: Trasy W-Z (z lat 40. XX w.), południowego odcinka Marszałkowskiej (z lat 50. XX w.) oraz Trasy Łazienkowskiej (lata 60. - projekt, lata 70. XX w. - realizacja) przedstawiony został problem trasowania połączeń komunikacyjnych w istniejącej tkance miejskiej. Przedziały czasowe i skala przekształceń pozwalają na spojrzenie na problematykę trasowania nowych arterii komunikacyjnych nie tylko pod kątem rozwiązań usprawniających ruch kołowy w mieście, ale i zmieniającego się podejścia do architektury historycznej w zderzeniu z potrzebą modernizacji przestrzeni śródmiejskich.
EN
Using the example of three inner-city transport arteries in Warsaw: the W-Z route (from the 1940s), the southern section of the Marszałkowska (from the 1950s) and the Łazienkowska route (from the 1960s - project and 1970s - realisation), the problem of transport links in the existing urban fabric was shown. The time frame and scale of the changeover provide an insight into the problem of laying new arteries, not only in terms of solutions to improve urban transport but also in terms of the changing approach to historical architecture, in case of collision with the need to modernise the inner-city area.
W XIX wieku, w wyniku postępującej industrializacji, napływu ludności do miasta, intensyfikacji za budowy i ograniczenia terenów zielonych, życie w Warszawie wiązało się z licznymi uciążliwościami. Stąd też mieszkańcy miasta szukali wytchnienia, kontaktu z naturą i świeżego powietrza nie tylko w samym mieście, ale też w jego najbliższej okolicy. Do dyspozycji mieli wiele możliwości. Miejsca rozrywki, spacerów, wycieczek i dłuższych (nawet kilkumiesięcznych) pobytów w tzw. letnich mieszkaniach znajdowały się zarówno na terenie dziewiętnastowiecznej Warszawy, w obszarze wyznaczonym przez okopy Lubomirskiego, jak i tuż za rogatkami, właściwie we wszystkich kierunkach wyjazdowych z miasta. W obecnej dzielnicy Śródmieście były to ogrody publiczne (m.in. Ogród Saski, Folwark Świętokrzyski, Ogród Pomologiczny), ogrody prywatne i skwery. W rejonie Alei Ujazdowskich znajdowały się atrakcyjne miejsca przechadzek — Park Łazienkowski, Ogród Belwederski, Ogród Botaniczny, ogród publiczny Dolina Szwajcarska i Plac Ujazdowski. W tej części miasta już od lat 40. XIX wieku powstawały też letnie pałace należące do najzamożniejszych mieszkańców Warszawy. Za rogatkami, w kierunku południowym, w granicach dzisiejszego Mokotowa, letnie mieszkania znajdowały się głównie na górnym tarasie Skarpy Wiślanej, a miejsca rozrywki, takie jak restauracje, na terenach ciągnących się od Skarpy ku Wiśle, w Dolinie Nadwiślańskiej, oraz na terenie wsi Sielce (m.in. restauracje „Promenada”, „Marcelin”, „Sielanka”). Na jednodniowe wycieczki wyjeżdżano do wsi Czerniaków, która słynęła z odpustu Świętego Bonifacego, oraz do Wilanowa i Gucina. Osadę letniskową, starszą od Mokotowa, stanowiło Wierzbno, a Królikarnia była tradycyjnym celem letnich wycieczek. Godne odwiedzenia były też podmiejskie posiadłości w Ursynowie i Natolinie. Nie wszystkie one jednak były otwarte dla publiczności w drugiej połowie XIX wieku. W kierunku północnym, w obecnych dzielnicach Żoliborz i Bielany, ważnym miejscem na mapie wypoczynku warszawiaków był Marymont i obiekty letniskowe w Grossowie, Ewansówce, Minterowie i Rudzie, a na jednodniowe wycieczki jeżdżono do Bielan i do Młociny. Na zachodzie, w granicach dzisiejszej dzielnicy Wola, do ulubionych miejsc wypoczynku warszawiaków należała willa zamiejska na Lesznie. Tuż za rogatkami wolskimi funkcjonował Ogród Ohma i Lasek na Czystem w Karolowie. Po praskiej stronie Wisły na spacery i przechadzki wybierano się do Parku Aleksandrowskiego, a popularnym miejscem wycieczek w bliskiej okolicy miasta były Saska Kępa, podmiejskie ogrody na Gocławku i osada Zacisze. Większość z tych miejscowości na początku XX wieku traciła na znaczeniu jako kierunki letnich wyjazdów — głównie na skutek niedoinwestowania, zaniedbania i rozwijania na tym terenie działalności produkcyjnej, która zdecydowanie negatywnie oddziaływała na funkcję wypoczynkową, ale także zmieniających się mód, a przede wszystkim dynamicznego rozwoju komunikacji kolejowej, który przyniósł popularność miejscowościom położonym w większej odległości od miasta, pełniącym funkcje prawie wyłącznie letniskowe, takim jak Otwock, Konstancin czy Milanówek.
EN
It was in the 19th century that as a result of ongoing industrialization, an influx of people moving into the city, the intensification of building density, and limited green areas, life in Warsaw entailed numerous nuisances. It is for this reason that the inhabitants of the city sought reprieve, communion with nature, and fresh air not only in the city itself, but also in its immediate environs. Many possibilities were available. Locations providing entertainment as well as ones that were good for strolling, outings, and even several–month–long stays at what may be termed summer homes were available within the limits of 19th century Warsaw as defined by the Lubomirski Ramparts. They could also be found beyond the municipal tollgates, essentially in every exit direction from the city. There were public gardens - the Saxon Garden, Swiętokrzyski Grange, and the Pomological Garden - as well as private gardens and squares in today’s Downtown District. The Ujazdowskie Avenue area included attractive places for strolling - the Łazienkowski Park, Belwederski Garden, Botanical Garden, and the public Swiss Valley Garden as well as Ujazdowski Square. As early as in the 1840s this part of the city was the site of summer palaces belonging to the wealthiest residents of Warsaw. Outside the tollgates leading south, within the borders of today’s Mokotów District, summer homes were mainly located on the upper terrace of the Vistulian Escarpment, while locations providing entertainment, such as restaurants, were to be found on the land extending from the Escarpment towards the Vistula River and on the lands of Sielce Village. Daytrips involved travelling to the village of Czerniaków that was famous for its St. Boniface fairs as well as to Wilanów and Gucin. Wierzbno was a summer settlement older than Mokotów, while the Królikarnia was a traditional destination for summer jaunts. Also worth visiting were the suburban properties of Ursynów and Natolin. However, not all of them were open to the public in the second half of the 19th century. To the north, in today’s districts of Żoliborz and Bielany, important spots on the leisure map of Warsaw’s residents included Marymont as well as summer amenities in Grossów, Ewansówka, Minterów, and Ruda. Day trips involved travelling to Bielany and Młociny. To the west, within the borders of today’s Wola District, favorite leisure spots for Warsaw residents included the out–of–town villas in Leszno. The Ohm Garden and Czyste Woods in Karolów operated just beyond the Wola tollgates. On the Praga side of the Vistula River, it was the Aleksandrów Park that was the choice for walks and rides. Popular places for trips in the immediate neighborhood of the city were Saska Kępa, the suburban gardens of Gocławek, and the Zacisze settlement. By the beginning of the 20th century, most of these locations lost their importance as destinations for summer outings. This was mainly the result of the subpar investment, neglect, and development in these areas of manufacturing operations that had a decidedly negative impact on leisure functions. There was also the changing fashion, especially the dynamic development of rail transportation that brought popularity to suburban sites located at greater distances from the city - Otwock, Konstancin, and Milanówek.
The paper is devoted to the problem of the relationship between public space and high-rise buildings implemented in Warsaw in the years 1989-2022. The location of twenty-three high-rise buildings with a minimum height of one hundred meters was examined in terms of their role as basic elements of the city image and urban composition, according to the theory of K. Lynch and K. Wejchert, multi-functionality of the space available in the public space in the examined buildings, number of users objects, parameters of the nearest neighboring public space - its area and width, and the visibility of objects from the public space. Research shows that the high-rise buildings located in Warsaw are located next to the public space that does not correspond to their scale and the generated traffic in the public space. Most of the buildings are located at streets or traffic junctions, only two buildings are located at the squares, and one at the closure of the streets. It is not possible to distinguish a coherent planning strategy related to the location of such facilities in Warsaw.
PL
Tekst poświęcony jest problematyce relacji pomiędzy przestrzenią publiczną a wysokościowcami realizowanymi w Warszawie w latach 1989-2022. Przebadano lokalizację dwudziestu trzech budynków wysokościowych o wysokości minimalnej stu metrów pod kątem ich roli, jako elementów podstawowych obrazu miasta i kompozycji urbanistycznej, wg teorii K. Lyncha i K. Wejcherta, wielofunkcyjność przestrzeni dostępnej w badanych budynkach z przestrzeni publicznej, liczbę użytkowników obiektów, parametry najbliższej sąsiadującej przestrzeni publicznej – jej powierzchnię i szerokość oraz widoczność obiektów z przestrzeni publicznej. Badania wskazują, że lokalizowane w Warszawie wysokościowce są położone przy przestrzeni publicznej nieodpowiadającej ich skali i generowanemu ruchowi w przestrzeni publicznej. W większości budynki położone są przy ulicach lub węzłach komunikacyjnych, jedynie dwa obiekty położone są przy placach, a jeden na zamknięciu ulic. Nie jest możliwe wyodrębnienie spójnej strategii planistycznej związanej z lokalizacją tego typu obiektów w Warszawie.
Warsaw with its suburban zone is one of the fastest developing areas in Poland. Over the 30 years of political transformation and excessive suburbanisation around both Warsaw and the surrounding cities was accompanied by an increase in the number of residents and decrease in green areas in favour of housing development. The suburban zone around Warsaw keeps expanding. Its dynamics of changes make its range difficult to define. Areas adjacent to Warsaw show stronger urbanisation than the peripheral suburban zone. Long-lasting spatial transformations around Warsaw contribute to the development of a new peri-urban zone, constituting a specific urban-rural continuum.
PL
Warszawa, wraz ze strefą podmiejską, od wielu lat stanowi jedno z najbardziej rozwijających się obszarów w Polsce. Od 30 lat trwania transformacji ustrojowej zauważalna jest nadmierna suburbanizacja zarówno wokół samej Warszawy, jak miast ją otaczających, wzrost liczby mieszkańców, zmniejszanie się terenów zieleni na rzecz zabudowy mieszkaniowej. Strefa podmiejska wokół Warszawy stale rozrasta się, jej zasięg jest trudny do zdefiniowania z racji swojej dynamiki zmian. Tereny wokół Warszawy, graniczące z nią posiadają silniejszą urbanizację niż peryferie strefy podmiejskiej. Przemiany przestrzenne zachodzące od wielu lat w otoczeniu Warszawy przyczyniają się do powstania nowej strefy peri-urban, która stanowi swoiste kontinuum miejsko – wiejskie.
Po raz kolejny środowiska samorządowe i odpadowe z uwagą obserwują zmagania pomiędzy miastem stołecznym Warszawa i Miejskim Przedsiębiorstwem Oczyszczania a prywatnymi przedsiębiorcami działającymi w branży odpadowej, dotyczące wprowadzenia w Warszawie in house na odbiór odpadów komunalnych.
Obowiązujące studium Warszawy powstało w 2006 roku. Od tego czasu znacząco zmieniła się rzeczywistość społeczno-gospodarcza. U progu lat 20. XXI w. Warszawa, podobnie jak większość metropolii, stanęła przed istotnymi wyzwaniami, takimi jak zmiany demograficzne i klimatyczne czy potrzeba ograniczenia kosztów urbanizacji.
O precedensowej sprawie warszawskich odpadów mówi się ostatnio bardzo często, ale czy rzeczywiście zmieniły się zasady in house na odbiór i zagospodarowanie odpadów?
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.