Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

World Heritage at 50: policy and practice – key achievements and major challenges

Rössler Mechtild

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2023

|

Nr 17

83--95

EN

The 1972 World Heritage Convention is the most universal legal instrument in heritage conservation with 194 States Parties, more than 1000 natural and cultural heritage sites protected for their Outstanding Universal Value and a well-established system of monitoring and reporting. It is therefore a great pleasure for me to celebrate the achievements of this unique Convention with stakeholders. At the same time a number of challenges in terms of policy and practice have to be discussed and addressed and I will share with you my reflections of 30 years working within the World Heritage system. This is also unique and brings to you a specific lens through the viewpoint from the UNESCO Secretariat but also as researcher on the UNESCO and World Heritage history of the past decades.

2

UNESCO World Heritage Convention – mission and commitment in times of challenges: lessons learnt from World Heritage Cities in Northwest-Europe and North-America

Ripp Matthias, Arndt Elena, Göttler Monika

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2023

|

Nr 17

35--53

EN

This article is based on a presentation given at the International Conference “50 years UNESCO World Heritage Convention in Europe: Achievements and Challenges” in Krakow/Poland in June 2022. The purpose is to showcase current challenges for UNESCO World Heritage Cities, how they are connected and how cities can respond to the challenges by installing heritage site managers. The described challenges are based on reports and work within the Organisation of World Heritage Cities (OWHC), the analysis and elaboration of the roles and skills of site managers of previous published work.

3

Introduction of the UNESCO World Heritage Convention at institutional level and on legal terms. The Hungarian example.

Harlov-Csortán Melinda

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2023

|

Nr 17

67--82

EN

The text analyses the introduction of the supranational notion of cultural heritage together with the related processes (heritagization) at the Hungarian legal- and institutional level. First, the national governing powers and the legislative texts are analysed in order to find out the named processes on macro level. Then the connecting professional and scientific disciplines (monument-, environment protection and ethnography) are investigated through the institutional structures and their realization steps as well to decode their transformations to cultural heritage on national level. The research focuses on the period between the mid-20th century and the early 2010s, as during this period the international and scientific usage of the term cultural heritage got fully customized in the Hungarian context.

4

35 Years of World Heritage in the UK – Challenges and Opportunities

Blandford Chris

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2023

|

Nr 17

1--16

EN

The United Kingdom ratified the World Heritage Convention in 1984 and since then 33 World Heritage Sites (WHS) have been inscribed onto UNESCO’s World Heritage List. These including 29 “onshore” and 4 in the UK’s Overseas Territories. While Outstanding Universal Value (OUV) is the common denominator, the UK Sites display great variety and complexity in terms of size, type, context, boundaries, governance, investment, and management requirements. Between 2019 and 2021 a comprehensive audit and review of the World Heritage sector was undertaken by World Heritage UK (WHUK). This paper sets out the context, challenges, and opportunities that were revealed by the review.

5

34 years and counting: The so far experience of World Heritage assets in Thessaloniki, Greece

Zygomolas Dimitrios

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2023

|

Nr 17

17--33

EN

Situated in the north of Greece, Thessaloniki, the country’s second largest city, is foremostly admired for its uninterrupted history of over twenty-three centuries. In solid proof of this remarkable continuity, its historic center is interspersed with a wide array of archaeological and architectural remains that date from Hellenistic to modern times. The most distinguished segment of this unique heritage is by far the city’s Early Christian and Byzantine legacy. More than half of its surrounding walls, fourteen churches and one bath comprise a unique ensemble, revered in the whole of Europe as early as the 19th century. Not surprisingly, at the end of the 20th century, it became one of the first Greek cultural assets to be inscribed on the UNESCO World Heritage List. Thirty-four years have passed since then, a substantial period of time that allows, on the present occasion of the 50th anniversary of the World Heritage Convention, for a review and appraisal of the impact of the inscription. This is precisely the goal of this paper, which will be pursued through an original discussion and evaluation of the consequences of World Heritage status, on one hand for the monuments themselves, and on the other, for their urban, architectural, social and educational setting. Extensive bibliographic research and thorough on-site examination will provide the basis for this discussion, which will culminate with a didactic conclusion as to the degree to which the full potential of the inscription has been achieved or remains to be pursued.

6

Oświęcim ring road development as UNESCO world cultural heritage site buffer zone protection case study

Długosz Dominika Kinga

Architectus

|

2023

|

Nr 3 (75)

73--79

EN

Studying the case of the construction of the ring road of Oświęcim in the vicinity of the former German Nazi concentration and extermination camp Auschwitz-Birkenau (1940–1945), being a UNESCO World Heritage site, the article indicates the need for effective legal protection of an area known as its buffer zone. As current Polish regulations do not provide for such legal protection beyond ad hoc solutions (e.g., provisions included in local zoning plans), the article discusses legal solutions existing in Polish legislation and recommends new ones that can be helpful in ensuring effective protection of designated buffer zones. Listing a site as World Heritage sparks recognition yet entails numerous responsibilities. Since the list includes cultural and natural heritage sites of "outstanding value" to humanity, the prerequisite to preserve their authenticity and integrity is of utmost importance. This also applies to their surroundings. In many cases, the intrusion of such major engineering structures as bridges and highways constructed in the vicinity of a World Heritage site ruins the view and has a negative impact on the cultural landscape developed throughout history. To avoid such cases, in recent years, the UNESCO World Heritage Committee has taken action to promote the mandatory designation of an additional protective, or buffer, zone around the sites to be listed. At the same time, establishing legal protection of such zones in Polish law would make it possible to supervise and control investment activities in such zones.

PL

Na przykładzie budowy obwodnicy Oświęcimia w sąsiedztwie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau (1940–1945), wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w artykule wskazano potrzebę skutecznej ochrony prawnej obszaru zwanego strefą buforową. Ponieważ obecne polskie przepisy nie przewidują takiej ochrony prawnej poza rozwiązaniami doraźnymi (np. zapisami zawartymi w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego), w pracy omówiono rozwiązania prawne istniejące w polskim ustawodawstwie oraz zaproponowano nowe, które mogą być pomocne w zapewnieniu skutecznej ochrony wyznaczonych miejsc strefy buforowej. Umieszczenie obiektu na Liście Światowego Dziedzictwa wiąże się z uznaniem, ale wiąże się też z wieloma obowiązkami. Ponieważ na liście znajdują się obiekty dziedzictwa kulturowego i naturalnego o wyjątkowej wartości dla ludzkości, warunek wstępny zachowania ich autentyczności i integralności jest sprawą najwyższej wagi. Dotyczy to również ich otoczenia. W wielu przypadkach wtargnięcie tak ważnych obiektów inżynieryjnych, jak mosty i autostrady w pobliże obiektów światowego dziedzictwa kulturowego psuje widok i ma negatywny wpływ na krajobraz kulturowy rozwijający się na przestrzeni dziejów. Aby uniknąć takich przypadków, w ostatnich latach Komitet Światowego Dziedzictwa UNESCO podjął działania promujące obowiązkowe wyznaczanie dodatkowej strefy ochronnej wokół obiektów, które mają zostać umieszczone na liście. Jednocześnie ustanowienie w prawie polskim ochrony prawnej takich stref umożliwiłoby nadzór i kontrolę działalności inwestycyjnej w tych strefach.

7

Wpisanie na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jako proponowana forma ochrony w polskim systemie ochrony zabytków

Szmygin Bogusław

Wiadomości Konserwatorskie

|

2022

|

Nr 72

7--19

PL

50. rocznica uchwalenia Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego (1972) sprzyja podsumowaniu jej dokonań i ocenie wpływu na ochronę dziedzictwa. Ruch Światowego Dziedzictwa osiągnął znaczący sukces ilościowy, merytoryczny, wizerunkowy. Wypracowano unikatową, uniwersalną metodologię oceny dóbr dziedzictwa i standardy ich ochrony – są one oparte na współczesnym podejściu do ochrony i zarządzania dóbr kultury. Ochrona dóbr kultury Światowego Dziedzictwa odbywa się w ramach krajowych systemów ochrony zabytków. Standardy, metodologie i procedury krajowych systemów ochrony nie są spójne z systemem UNESCO. Dlatego ochrona i zarządzanie dóbr UNESCO nie mogą być realizowane w pełni. Dorobek, jakość i trwałość systemu Światowego Dziedzictwa uzasadnia włączenie go do krajowych systemów ochrony. W Polsce możliwe i zasadne jest uznanie „wpisania dobra na Listę Światowego Dziedzictwa” jako jednej z ustawowych form ochrony zabytków (art. 7).

EN

The fiftieth anniversary of the Convention concerning the protection of the world cultural and natural heritage (1972) is conducive to taking stock of its achievements and assessing its impact on heritage protection. The World Heritage movement has achieved significant quantitative, substantive, and image-related success. A unique, universal methodology for assessing heritage sites and standards for their protection have been developed—they are based on contemporary approaches to the protection and management of cultural sites. The protection of the World Heritage cultural sites is carried out within the framework of national systems of monument protection. The standards, methodologies and procedures of national protection systems are not consistent with the UNESCO system. Therefore, the protection and management of the UNESCO sites cannot be realized in full. The achievements, quality and sustainability of the World Heritage system justify its inclusion in national systems of protection. In Poland, it is possible and reasonable to recognize the inclusion of a site on the World Heritage List as one of the statutory forms of monument protection (Art. 7).

8

Protection of historical greenery in Wrocław. Investment and renovation works in Szczytnicki Park in the years 2000–2018

Rozalski Szymon

Architectus

|

2022

|

Nr 1 (69)

129--139

EN

Szczytnicki Park is the oldest and the largest public park in Wrocław. The assumption with an area of over 100 ha is characterized by a multipart, diverse composition resulting from a multi-phase transformation process, which lasted over 200 years. The subject of this paper is protection of historical greenery on the example of investment and renovation works implemented in Szczytnicki Park in 2000–2018. The author assumed a hypothesis that the activities of this period were mainly of conservation and intervention nature. For its verification, the author made an inventory of 45 representative works based on field, bibliographical, and iconographic analyses, but primarily on source materials collected by the Management of the Municipal Greenspace Authority in Wrocław. These works are described from the perspective of a researcher-practitioner who has been a project manager at the Management of the Municipal Greenspace Authority for many years. On the one hand, the paper synthesizes data presented in studies regarding the park, on the other hand, it broadens the knowledge on the newest implementations that have not been presented in literature so far.

PL

Park Szczytnicki jest najstarszym i największym parkiem publicznym we Wrocławiu. Założenie o powierzchni ponad 100 ha charakteryzuje się wieloczęściową, zróżnicowaną kompozycją wynikającą z wielofazowego, trwającego ponad 200 lat procesu przemian. Tematem artykułu jest ochrona zabytkowych założeń zieleni na przykładzie prac inwestycyjno-remontowych zrealizowanych w parku Szczytnickim w latach 2000–2018. Autor przyjął hipotezę, że działania z tego okresu miały charakter głównie konserwatorsko-interwencyjny. W celu jej weryfikacji przeprowadził inwentaryzację 45 reprezentatywnych prac, bazując w swoich studiach na analizach terenowych, bibliograficznych, ikonograficznych, przede wszystkim jednak sięgając do materiałów źródłowych zgromadzonych w Zarządzie Zieleni Miejskiej we Wrocławiu. Prace te zostały opisane z perspektywy badacza-praktyka, który od wielu lat jest kierownikiem projektu w Zarządzie Zieleni Miejskiej. Artykuł z jednej strony syntezuje dane przedstawione w opracowaniach na temat parku, z drugiej poszerza wiedzę na temat najnowszych realizacji dotychczas nieprzedstawianych w literaturze przedmiotu.

9

Wartość społeczna zabytków architektury w świetle wybranych dokumentów UNESCO, ICOMOS, Rady Europy, kształtujących teorię ochrony dziedzictwa kulturowego

Sroczyńska Jolanta

Wiadomości Konserwatorskie

|

2021

|

Nr 65

7--19

PL

Artykuł jest przeglądem wybranych międzynarodowych dokumentów tworzonych przez UNESCO, ICOMOS, Radę Europy i inne organizacje zajmujące się ochroną dziedzictwa architektonicznego. Dobór dokumentów wskazuje, jak kształtował swą pozycję w teorii ochrony zabytków termin „wartość społeczna”. Aż do końca XX wieku ochrona zabytków była zagadnieniem związanym tylko ze specjalistami. Sytuacja zaczęła się zmieniać pod koniec XX stulecia, kiedy zaczęto akceptować aktywną partycypację społeczną w procesie konserwacji zabytków architektury. Dostrzeżenie roli lokalnej społeczności w ochronie zabytków z czasem rozciągnęło się także na akceptację wartości nadawanej dziedzictwu kulturowemu przez ludzi z tym dziedzictwem związanych. Najnowsze programy ochrony dziedzictwa wciągają już wyinterpretowane (przy współudziale społeczności lokalnej) wartości społeczne do ogólnego procesu waloryzacji miejsca i holistycznej prezentacji wartości zabytku. Działania takie nie tylko wspomagają aktywną ochronę zabytków, lecz także służą wpisaniu dziedzictwa architektonicznego w zrównoważony rozwój społeczeństw.

EN

This paper is a review of selected international documents created by UNESCO, ICOMOS, the Council of Europe and other organizations dealing with the protection of architectural heritage. The selection of documents indicates how the term “social value” shaped its position in the theory of monument protection. Until the end of the twentieth century, the protection of monuments was an issue related only to specialists. The situation began to change at the end of the twentieth century, when active public participation in the process of conservation of architectural monuments began to be accepted. The perception of the role of the local community in the protection of monuments over time also extended to the acceptance of the value given to cultural heritage by people associated with this heritage. The latest heritage protection programs draw the already interpreted (with the participation of the local community) social values into the general process of site valorization and holistic presentation of the values of the monument. Such activities support not only the active protection of monuments, but also contribute to the incorporation of architectural heritage into the sustainable development of societies.

10

Factors shaping the Venice Charter and its usefulness – on the example of heritage protection in Poland

Szmygin Bogusław

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2021

|

T. 17, nr 3

84--90

EN

In the collection of dozens of doctrinal documents on the protection of heritage, the Venice Charter occupies a unique position. The Venice Charter was created more than half a century ago, but it is still treated as the universal, basic document of the heritage protection. This is confirmed by numerous declarations emphasizing the validity of the Venice Charter, contained in many doctrinal documents adopted by ICOMOS, and even in the Operational Guidelines of the UNESCO World Heritage Committee. The Venice Charter is therefore a kind of decalogue for the monument protection [1]. However, every few years there are discussions whether Venice Charter still retains this position. This problem is not resolved unequivocally. However, in the twenty-first century, it can be stated that Venice Charter is not an universal document and cannot be a document shaping the entire heritage protection. This is shown by the reception of the Venice Charter by the Polish conservation community over the past decades. The change of the Venice Charter position is particularly clear in the context of the system transformation that took place as a result of the fall of communism in 1989. This change shows well that doctrinal documents of the heritage protection reflect the external conditions in which they are created. Their importance and usefulness is in principle limited to specific conditions and a specific group of heritage. This is also how the Venice Charter should be treated.

11

Triumf triangulacji

Żychowski Andrzej

Geodeta : magazyn geoinformacyjny

|

2021

|

nr 7

52--55

12

Suzhou - miasto ogrodów

Domańska Renata

Zieleń Miejska

|

2020

|

Nr 7-8

38--40

PL

W czerwcowym wydaniu Zieleni Miejskiej zabraliśmy czytelników do Suzhou - miasta ogrodów. Kontynuując spacer po tym wyjątkowym, położonym w południowo-wschodniej części Chin mieście, odwiedzimy kolejne ogrody z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO.

13

Suzhou - miasto ogrodów

Domańska Renata

Zieleń Miejska

|

2020

|

Nr 6

28--29

PL

Miasto Suzhou położone jest w południowo-wschodniej części Chin, w prowincji Jiangsu, niedaleko Szanghaju. Jest to jedno z wielu miast chińskich z tradycyjnym ośrodkiem handlowym i rzemieślicznym, jednak na tle innych wyróżnia się historią i niezwykle dynamicznym rozwojem.

14

Ochrona konserwatorska kamienic w Toruniu – analiza 100 lat doświadczeń i prognozy

Prarat Maciej, Zimna-Kawecka Karolina

Wiadomości Konserwatorskie

|

2020

|

Nr 63

17--32

PL

Celem niniejszego artykułu jest próba podsumowania dotychczasowych działań konserwatorskich podejmowanych w stosunku do historycznych kamienic mieszczańskich w Toruniu. Najstarsze prace prowadzili już na początku XX wieku niemieccy konserwatorzy, a w okresie międzywojennym polscy. Dotyczyły one głównie fasad. Dopiero po II wojnie światowej przyjęto jasno określone kryteria postępowania. Konserwacji i restauracji podlegały nie tylko elewacje, lecz także układ przestrzenno-funkcjonalny oraz wystrój. Zakres ingerencji konserwatorskiej wynikał ze stopnia zachowania historycznej struktury: od pozostawienia świadków w elewacjach po odtworzenie pierwotnego układu przestrzennego. Ewolucja podejścia konserwatorskiego do kamienic odzwierciedlała ogólne zmiany w teorii ochrony zabytków. Dziś natomiast konieczna wydaje się intensyfikacja prac badawczych, których celem powinna być synteza rozwoju jednego z najważniejszych zespołów domostw w Polsce.

EN

The aim of this paper is to summarize the restoration activities carried out so far in relation to historic tenement houses in Toruń. The earliest procedures were conducted at the beginning of the twentieth century by German conservators, and in the interwar period by Polish ones. They mainly concerned the facades. Only after the Second World War, clearly defined restoration criteria of were adopted. It was not only the facades that were subjected to conservation and restoration, but also the spatial and functional layout and ornamentation. The scope of the conservation intervention resulted from the degree of preservation of the historical structure: from leaving witnesses in the facades to recreating the original spatial arrangement. The evolution of the conservation approach to tenement houses reflected general changes in the theory of monument protection. Today, however, it seems necessary to intensify research work, the aim of which should be to synthesize the development of one of the most important complexes of households in Poland.

15

Kościół św. Leonarda w Lipnicy Murowanej – analiza substancji zabytkowej. Wybrane zagadnienia

Budziakowski Mateusz, Piotrowska Natalia, Kłusek Marzena

Wiadomości Konserwatorskie

|

2020

|

Nr 62

136--147

PL

Artykuł dotyczy problematyki historii, konstrukcji, wyposażenia oraz datowania zabytkowego kościoła św. Leonarda w Lipnicy Murowanej. Kościół ten jest jedną z drewnianych świątyń Małopolski znajdujących się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Stopień i sam fakt zachowania obiektu, jego architektura i wyposażenie wyraźnie wskazują na międzynarodową rangę obiektu. Liczne polichromie, tryptyki oraz ornamentyka stropów podkreślają jego estetykę, dzięki czemu stanowi on jeden z ciekawszych zabytków w tym regionie. W artykule przedstawiono także wyniki badań przeprowadzonych metodą dendrochronologiczną, które pozwoliły na zweryfikowanie hipotezy dotyczącej pochodzenia i datowania jednego z elementów konstrukcyjnych w świątyni (tzw. słupa Światowida).

EN

This paper discusses the subject matter of the history, structure, furnishing and dating of the historic Church of St. Leonard in Lipnica Murowana. This church is one of the wooden temples of Lesser Poland that are inscribed on the UNESCO World Heritage Sites List. The degree and indeed the very fact of the building’s preservation, its architecture and furnishings clearly indicate its international rank. Numerous polychromes, triptychs and the ornamentation of its ceilings highlight its aesthetic, making it one of the more interesting historical sites in this region. The paper also presents the results of dendrochronological studies which allowed the authors to verify a hypothesis concerning the origin and dating of one of the church’s structural elements (the so-called „Column of Światowid”).

16

Proces obejmowania planami miejscowymi obszaru UNESCO w Krakowie

Łasocha Marceli

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2020

|

T. 48

237--250

PL

Autor będący pracownikiem Miejskiej Pracowni Urbanistycznej w Krakowie opisuje proces obejmowania planami zagospodarowania przestrzennego obszaru Krakowa, który został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Opis procesu rozpoczyna rok 2003, kiedy obowiązujące w Polsce plany ogólne utraciły moc, a kończy - 2020, w którym obszar UNESCO jest chroniony planami miejscowymi w całości, jednak około 50% jego strefy buforowej wciąż pozostaje bez ochrony planistycznej. W artykule zwrócono również uwagę na kwestię, kto faktycznie - w imieniu Prezydenta Miasta Krakowa - sporządza poszczególne dokumenty planistyczne. Aspekt ten, po zderegulowaniu Izby Urbanistów jest istotną kwestią dokumentacyjną.

EN

The author is an employee of the City Spatial Planning Office of Kraków and describes the process of adopting Local Spatial Management Plans of the area in Krakow, which was inscribed on the UNESCO World Heritage List. The description begins in 2003 with no Local Spatial Managements Plans in valid, and ends in 2020, when the UNESCO area is completely protected by local spatial plans, however 50% of the buffer zone stays without any spatial law protection. The article focused on the authors of Local Plans, who - on behalf of the Mayor of the City of Krakow - drawn up the spatial documents. The documentation of this aspect is tremendously important, after deregulation of the profession of urban planners.

17

Przemiany w kompozycji Plant Krakowskich na przykładzie Ogrodu Barbakan

Greniuk Agnieszka

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2019

|

Vol. 1

101--111

PL

Planty to pierścień zieleni wokół Starego Miasta Krakowa, założony w XIX wieku. Na przestrzeni lat park zmieniał swoją kompozycję, ale niezależnie od przekształceń Planty są jednym z najważniejszych i najcenniejszych terenów zieleni w Krakowie. Ze względu na wyjątkowy charakter zostały one wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO wraz ze Starym Miastem. Praca ma na celu ukazanie przemian parku w odniesieniu do zmieniających się kanonów piękna na podstawie wybranego fragmentu Plant.

EN

The Planty Garden in Cracow is the belt of greenery around The Old Town, that was formed in 19th century. Over the years the garden's composition has been changed but independently of those changes, 'green ring' is one of the most important and valuable public greenery in the city. As an integral part of the Historic Centre of Cracow the Planty Garden was scheduled into UNESCO World Heritage List. This work shows character of those transformations with reference to beauty principles changes.

18

Spatial Planning in Localities with Special Historic Values on Examples of Poland and Slovakia

Bieda A., Pukanská K., Sala B.

Geomatics and Environmental Engineering

|

2018

|

Vol. 12, no. 1

5--27

PL

Jednym z celów planowania przestrzennego jest ochrona dziedzictwa kulturowego i zabytków. Konieczność uwzględnienia go w opracowaniach planistycznych powoduje, że w procedury planowania przestrzennego włączane są działania związane ze świadomym kształtowaniem krajobrazów kulturowych oraz opieką nad obiektami historycznymi. Mimo to uważa się, że w tworzonych w Polsce dokumentach planistycznych możliwości te są wykorzystywane niedostatecznie. Celem artykułu jest porównanie systemów planowania przestrzennego w Polsce i na Słowacji ze szczególnym uwzględnieniem uwarunkowań, jakie muszą zostać wzięte pod uwagę przy tworzeniu dokumentów planistycznych w miejscowościach z architekturą zabytkową. Analiza przykładowej dokumentacji stworzonej dla miast o walorach historycznych (Lanckorony w Polsce oraz Lewoczy na Słowacji) pozwoliła autorom na stwierdzenie, że miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego na Słowacji zawierają mniej szczegółów związanych z ochroną wartości kulturowych i zabytków niż plany uchwalane w Polsce. Jest tak, ponieważ jedyną instytucją, która posiada w tym zakresie na Słowacji kompetencje, jest wojewódzki konserwator zabytków.

EN

One of the objectives of spatial planning policy is the protection of cultural heritage and historical monuments. Since this objective is necessary to be included it in planning documents, it means that spatial planning procedures shall comprise actions associated with the conscious shaping of cultural landscapes and protection of historical objects. Nevertheless, it is believed that these possibilities are not sufficiently used in Polish planning documents. This paper aims to compare the spatial planning systems found in Poland and Slovakia, with a particular emphasis on the conditions that must be taken into account when creating planning documents in historic localities. An analysis of sample documentation prepared for localities with special historical values (Lanckorona in Poland and Levoča in Slovakia) allowed the authors to conclude that local development plans in Slovakia contain fewer details related to the protection of cultural values and monuments than those adopted in Poland. This is a consequence of the fact that the only institution to evaluate this issue in Slovakia is the provincial conservator.

19

Menorka wyspa przyszłości : unikalny projekt w dziedzinie elektomobilności

Mysłowski J.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2018

|

R. 19, nr 9

54--58

PL

W artykule omówiony został unikalny na skale światową i popierany przez UNESCO projekt przeprowadzenia całkowitej zmiany źródeł zasilania pojazdów czyli 100 % elektromobilności. Miejscem realizacji projektu jest Menorka - wyspa w archipelagu Balearów. Przewiduje on, że za kilka lat wszelkie środki transportu: motocykle, samochody osobowe, autobusy, statki, wodoloty będą miały silniki elektryczne a energii dostarczy miejscowa elektrownia. Wiele organizacji pozarządowych i firm wiąże wielkie nadzieje z pomyślna realizacja traktując to śmiałe wyzwanie jako sprawdzian możliwości technicznych i organizacyjnych.

EN

The article discusses the unique project on global scale and supported by UNESCO to carry out a total change of vehicle power sources, i.e. 100% electromobility. The place of implementation of the project is Menorca, an outcrop in the Balearic archipelago. He predicts that in a few years any means of transport: motorcycles, passenger cars, buses, ships, hydrofoils will have electric engines and energy will be provided by a local power plant. Many NGOs and companies have high hopes for successful implementation, treating this bold challenge as a test of technical and organizational capabilities.

20

Perspektywy ochrony światowego dziedzictwa w Polsce - czyli Tentative List i propozycje możliwych do zgłoszenia kandydatur na listę światowego dziedzictwa

Lewicki Jakub

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2017

|

Nr 4

129--142

EN

The article discusses Polish suggestions of new inscriptions into the UNESCO World Heritage List. The waiting items mentioned in the Tentative List were presented. Currently the Polish version of the List numbers 5 items. They are: Gdańsk, Town of Memory and Freedom (2005), The Augustów Canal (2006), The Dunajec River Gorge in the Pieniny Mountains (2006), Extension to the Joint World Heritage Property “Primeval Beech Forests of the Carpathians (Slovak Republic and Ukraine) and the Ancient Beech Forests of Germany (Germany)” (2015), “Krzemionki”, prehistoric flint mines (2016). Other offered suggestions were also presented: The Jewish Cemetery in Łodz, the Ponds in Milicz – medieval fishponds in central Europe, Nowa Huta, the paper mill – Duszniki Zdrój, the Elbląg Canal, Nikiszowiec as a factory-related housing complex, the cultural landscape of Żuławy area, wooden mosques in the Podlasie Region – Bohoniki and Kruszyniany, the Valley of Palaces and Gardens – the Jeleniogórska Valley, Żyrardów, Warsaw Water Filters and Księży Młyn in Łodz as industrial heritage, the Citadel in Warsaw, and the Słowiński National Park as natural heritage. Among new suggestions the following were indicated: the collegiate church in Pułtusk as an example of Renaissance solutions of linear perspective applied in architecture, the project of a Gothic vault in the church in Szydłowiec as a unique example of the Gothic construction workmanship, and modern wooden churches (e.g. the church in Boguszyce).