Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The Banda Arcs and Carpathia/Pannonia: new insights on the Tethys Twins

Milsom John

Geotourism / Geoturystyka

|

2023

|

nr 1-2 (72-73)

50--51

EN

The Outer Banda and Carpathian arcs, of eastern Indonesia and Europe respectively, are examples of the highly arcuate fold-and thrust belts enclosing extensional basins that have been named oroclines. Both regions have experienced large scale extension within what is, overall, a compressive regime created by the convergence of major continental blocks and, despite major differences stemming from the quasi-oceanic setting of the one and intracontinental the setting of the other, there are reasons to suppose that comparative studies may produce insights into the evolution of both areas (Milsom, 2000). Processes in the Banda region are in some respects more open to direct examination, because extension is more recent, deep seismic activity is more widespread and basement structures are not concealed beneath thick sediment cover. To a considerable extent these advantages have compensated for the disadvantages of poor access and a relatively sparse database. The final two decades of the Twentieth Century saw rapid advances in understanding the area in terms of both geology and geophysics. In the first decade of the 20th century the techniques of seismic tomography began to be applied (Hall & Spakman, 2003) and confirmed the earlier interpretation, based on hypocentre locations, of the presence of a single, scoop-shaped, slab underlying the Banda Sea (Milsom, 2001). Intensive field and laboratory studies of Seram, the largest island in the northern part of the Outer Arc, then identified exposures of rocks metamorphosed at ultra-high temperature in the vicinity of the crust-mantle boundary, which led to the abandonment of the earlier interpretations of the associated ultramafic rocks as ophiolitic (Pownall et al., 2013). The extreme extension that brought these rocks to the surface also affected the subducted lithosphere that underlies the Banda Sea, and is one of the many pointers to the importance of asthenospheric flows in creating the present situation. While similar in many respects, the Carpathia-Pannonia area shows an orocline at a much later stage in its evolution, with some evidence concealed by later overprinting and some processes that would have been important in earlier stages now no longer occurring. On the other hand, some other aspects of orocline formation are likely to be better displayed there than in the Banda region. The now increasingly well determined history of the destruction of the Western Tethys and the development of the Alps-Carpathian-Dinarides orogen (e.g. Handy et al., 2015) offers strong support for theories involving mantle flow as a key factor in orocline formation.

2

Blaski i cienie restrukturyzacji sektora dystrybucji energii elektrycznej na Pomorzu Środkowym

Lenkiewicz Zenon

Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej

|

2022

|

Nr 74

99--102

PL

W artykule przedstawiono zarys działań o charakterze restrukturyzacyjnym w sektorze dystrybucji energii elektrycznej w jednym z podmiotów zlokalizowanych na terenie Pomorza środkowego. Zwrócono uwagę na szczególne uwarunkowania sektora w tym regionie, tuż po zakończeniu II wojny światowej. Podkreślono znaczenie, i głębokość przeprowadzonych reform w sektorze dystrybucji energii elektrycznej. Zasygnalizowano kilka krytycznych efektów restrukturyzacji sektora, z pozycji klienta, pracownika organizacji, które nie powinny wpływać na ogólną pozytywną ocenę przemian.

EN

The article presents a number of observations of a person dealing with the operation of the distribution network in one of the power plants in Central Pomerania. The conditions in Central Pomerania that we found after the end of hostilities were presented. This aspect, according to the author, was of significant importance in the first period of operation of the energy sector in this area. A fairly well electrified area in comparison to the "lost" eastern lands, a significant degree of property damage, the structure of the incoming population to the "regained territories" and a significant degree of collectivization of agriculture were significant conditions, slightly different to other areas of the country. A look from many sides on the next stages of the sector's restructuring was presented. The last years of the last century were treated as a particularly important period of changes. This is the time of the most profound changes in the Polish energy sector. The perception of subsequent restructuring activities through the eyes of the client, local government authorities and energy worker is definitely different and assessed differently. The article sheds light on the effects of restructuring measures from these perspectives. We cannot speak of an evaluation here, as the signaled statements are not based on detailed statistical research, but only on opinions collected by an energy worker over many years.

3

The use of the European Union funds for the development of agricultural farms in Pomorskie Province of Poland

Zawisza Sławomir, Wielewska Izabela, Tołczyk Przemysław

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2022

|

z. 156

557--573

EN

Purpose: The aim of the article is to analyse data on the use of European Union funds for the development of agricultural farms in Pomorskie Province of Poland (a.k.a. Pomerania). Design/methodology/approach: The paper uses a description and analysis of the available source data obtained from the Management Information System of the Agency for Restructuring and Modernisation of Agriculture (ARiMR), regarding the use of funds from the Rural Development Programme for the development of Pomeranian farms. Findings: The research found that the European Union funds contribute to the development of farms in Pomorskie Province. Farmers gladly use the Rural Development Programme. Under Measure 4.1.1, over 66.0% of the submitted applications were accepted, which ranks Pomorskie Province first in relation to other provinces in the country. Under Measure 4.1.2, farmers from Pomorskie Province used nearly 60% of the available limit. Pomorskie is in the 4th place in this respect, with the result of 55.2%. Under Measure 4.1.3, Pomorskie Province was close to the national average with 42.2% of accepted applications. In terms of the number of beneficiaries to whom aid was paid out, Pomorskie Province ranks 12th among all provinces. Under Measure 6.1 in Pomorskie Province, 726 farmers were granted aid, and 64.1% of the submitted applications were approved. Under Measure 6.3 in Pomorskie Province, more than half of the submitted applications were approved and received funding in the amount of PLN 20,364,000. Research limitations/implications: The main limitation in conducting research is the dearth of up-to-date data on EU funds for the development of farms in Pomorskie Province. Practical implications: Further research will focus on obtaining information on funds that will not only arrive from the European Union, which are necessary to take influencing actions for the development of agricultural farms. Social implications: The development of agricultural farms will contribute to the improvement of the environmental and living conditions of farmers and livestock. Originality/value: The conducted analysis showed that there is a need to obtain information on funds for supporting the development of farms.

4

Ancient woodland indicator plant species in the parks and gardens of the Pomeranian Cistercian Trail

Sobisz Zbigniew, Kubus Marcin, Szmyt Ewa, Strzałkowski Krzysztof

Studia Quaternaria

|

2021

|

Vol. 38, Nr 2

133-141

EN

The research aimed to make an inventory of the vascular flora of 11 parks and gardens of the Pomeranian Cistercian Trail, with particular emphasis on taxa attached to old deciduous forests. A total of 62 species were registered, recognized as indicators of old deciduous forests in Poland. The presence of species of this group was confirmed in all of the analysed objects, but their number varied from 7 to 50. The group of ancient woodland species includes forest species for which the light indicator values are lower than or equal to 4 (plants of shadowy places, with a relative light intensity). The group of indicator species also includes forest geophytes and forest myrmecochores, autochores and barochores, as well as woodland species that can tolerate stress, under the classification of ecological strategy types S, S/CSR, S/SC and S/SR.

5

Deformed Landscape. The Land of Pomerania - Paradise Lost or Common Heritage? (The Mental Image of Pomerania)

Szymski Adam M.

Architektura Krajobrazu

|

2019

|

nr 2

4--27

EN

On the basis of own research (in the years 2003-2009 headed the Chair of Landscaping at the University of Agriculture in Szczecin, with the main research aim oriented towards learning about the cultural specificity of the Pomeranian past) and widely accessible Polish and German sources, only a portion of which is mentioned in the attached list of references, the author attempts to examine the phenomenon of memory regarding the reality that has its visible attributes still present in the surroundings, but lost its raison d’ętre in the intellectual form and no longer exists. By drawing associations between similarities in understanding cognitive content (vide the monograph by H. Szulc and reviews by German authors on rural settlement forms) and moving on to recalling subsequent administrative and clean-up activities on the erstwhile Pomeranian area along with a total (!) exchange of its inhabitants, the paper tries to highlight the issue - also political in nature - whether and to what extent a tradition developed by one nation should be cultivated by the new “colonizers”. The author draws the attention to the need of maintaining the phenomenon understood as cultural “borderlines” of regions seen as individual “little homelands” - characterized by a specific kind of local patriotism realized in the language, clothing and tradition. Guided by a particular resentment as the current inhabitant of the region, the author recalls an emotional attitude towards Pomerania among those from whom this non-existent land constitutes an indispensable (to their minds) “world in the memory”.

PL

Autor na podstawie własnych badań (w latach 2003-2009 był kierownikiem Katedry Projektowania Krajobrazu w Akademii Rolniczej w Szczecinie, której głównym zadaniem badawczym było poznanie specyfiki kulturowej dawnego regionu pomorskiego) oraz dostępnej literatury w j. polskim i niemieckim stara się dociec fenomenu, jakim jest pamięć o rzeczywistości, w której materialne atrybuty są nadal zachowane w przestrzeni, ale która - w swej formie intelektualnej zwartości - straciła rację bytu i dziś już nie istnieje. Dokonując skojarzeń zarówno co do zbieżności w rozumieniu treści poznawczych (vide monografia H. Szulc a opracowania autorów niemieckich dotyczących form osadnictwa wiejskiego i przywołując kolejno po sobie następujące działania administracyjno-porządkowe na terenie niegdysiejszego regionu pomorskiego wraz z całkowitą (!) wymianą ludnościową, autor stara się uwypuklić problem - także i natury politycznej - czy i w jakim zakresie tradycja ukształtowana na danym terytorium przez inny naród winna być kontynuowana przez nową „kolonizację” i w jakim zakresie. Autor zwraca uwagę na potrzebę zachowania tego, co przyjmuje się za „granice” kulturowe regionów rozumianych jako wydzielone skupiska „małych ojczyzn” - charakteryzujących się specyficznym rodzajem lokalnego patriotyzmu uzewnętrznionego w języku, stroju i tradycji. Kierując się specyficznym resentymentem, jako obecny mieszkaniec tego regionu przywołuje emocjonalny stosunek do Pomorza tych, dla których owa dziś już nieistniejąca kraina stanowi niezbywalny (w ich odczuciu) „świat pamięci”.

6

Ocena techniczno-ekonomiczna systemu klimatyzacji serwerowni w warunkach klimatu Pomorza

Miszkiewicz P.

Technika Chłodnicza i Klimatyzacyjna

|

2017

|

nr 10

385--394

PL

Podstawowym warunkiem prawidłowego działania serwerów jest zapewnienie odpowiedniego mikroklimatu w pomieszczeniu w którym się one znajdują. W tym przypadku rozwiązaniem jest zastosowanie systemów klimatyzacji precyzyjnej, które pozwalają na utrzymywanie ściśle określonych parametrów powietrza, niezależnie od zmieniającego się obciążenia cieplnego pomieszczenia, przy jednoczesnej nieprzerwanej pracy przez cały rok. W pierwszej części publikacji (nr. 8/2017 „TCHiK”) zostały przedstawione obowiązujące w tym zakresie wymagania prawne i zalecenia projektowe. W części drugiej omówione są stosowane obecnie rozwiązania techniczne systemów klimatyzacji precyzyjnej serwerowi wraz z ich oceną techniczno-ekonomiczną dla zaprojektowanego przez Autora układu chłodzenia dla przykładowej serwerowi znajdującej się w Gdańsku.

EN

Failure-free functioning of IT equipment relies on proper microclimate in the compartments it is installed. The suitable solution here is the use of precise air conditioning systems, keeping narrow range of air parameters all year round, with changing heat load. Current regulations have strong impact on design process and operation of these plants. This was the subject of the first part of Author’s previous paper („TCHiK” No 8/2017). In this paper modern solutions and technology are described and technical and economical analysis is given for originally designed system for exemplary server room.

7

Propozycja metody wyznaczania tła krajobrazowego w oparciu o wskaźnik dominacji form pokrycia terenu

Pieńkowski P., Podlasiński M.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2017

|

nr 35

9--18

PL

Zaprezentowana w pracy propozycja delimitacji tła krajobrazu Pomorza oparta została o numeryczną mapę form pokrycia terenu. Przedstawiono w niej autorską metodę umożliwiającą wyznaczenie obszarów o dominującym tle krajobrazowym i kartograficzną ich prezentację. Wykorzystano w niej jedną z modyfikacji metody przestrzennej średniej ruchomej. Stosując założenia przedstawione w pracy, dla każdej z komórek przypisano tzw. wskaźnik dominacji. W celu uzyskania mapy tła krajobrazowego, dla każdego sposobu użytkowania obliczenia wykonano oddzielnie, a następnie strefy dominującego krajobrazu nałożone na siebie. W zależności od przyjętego promienia poszukiwań wartości wskaźnika dominacji i utworzone na ich podstawie mapy tła krajobrazowego różnią się od siebie, stąd przyjęcie danego promienia poszukiwań powinno uwzględniać przydatność danej mapy np. do analiz przyrodniczych lub wynikać ze skali danego opracowania.

EN

Presented at paper proposal of landscape structure in Pomerania Region delimitation was based on a numerical map land cover (CORINE). The original method allows to determine the areas of the dominant background of landscape and enables the cartographic presentation. It uses one of the modification of the method of spatial moving average. Using the assumptions presented in the work for each of the cells so called landscape dominance index has been assigned. To obtain a map of the background landscape, for each land use were made separately calculations, then zones of the dominant landscape were overlaid. Depending on the assumed radius search the value of the landscape domination index and created on its basis of landscape background maps differ from each other, thus adoption of the radius of the search should take into account the suitability of the map, e.g. for the analysis of natural environment or the result of the scale of the development.

8

Określanie stopnia izolacji wysp krajobrazowychna przykładzie Pomorza

Pieńkowski P., Podlasiński M.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2017

|

nr 35

19--28

PL

W rolniczo-leśnym krajobrazie Pomorza wyspy krajobrazowe to najczęściej małe płaty leśne położone w obrębie pól oraz płaty polne usytuowane wewnątrz większych kompleksów lasu. Pełnią one ważną bio- i fizjocenotyczną rolę, stąd określenie stopnia ich izolacji stanowi istotny element oceny struktury przestrzennej krajobrazu. W pracy zaprezentowano metodę oceny izolacji przestrzennej wysp krajobrazowych uwzględniającą zarówno kontekst krajobrazowy obiektu, jak również jego wielkość. Pierwszym etapem umożliwiającym wyznaczenie stopnia izolacji wyspy było wyodrębnienie obszarów o dominującym tle krajobrazowym, według metodyki przedstawionej w pracy Pieńkowskiego i Podlasińskiego (2017). Metoda oceny izolacji wysp pozwala na dobór odpowiedniego promienia poszukiwań, zgodnego z celem prowadzonych badań, jak również umożliwia prezentację zmian wskaźnika izolacji danej wyspy w zależności od przyjętego promienia poszukiwań. Zastosowany w pracy wskaźnik izolacji (I) pozwala ponadto na wybór optymalnych obiektów do badań nad wpływem izolacji i wielkości wysp na skład gatunkowy siedlisk, występujących w ich obrębie.

EN

Environment islands in the agricultural and forest landscape of Pomerania, are most often a small patches of forest, located within the fields and a patches of the field located within the larger forest complexes. Small environmental islands play an important bio- and physiocenotic role, hence the level of their isolation is an important element of the spatial landscape structure assessment. The paper presents a method for evaluating the spatial isolation of environmental islands considering both the landscaped context of object, as well as its size. The first step to determine the isolation degree of the island was calculation of areas with a dominant landscape background (presented in the previous article). The method of isolation islands assessment allows to choose a suitable search radius, consistent with the objective of research, as well as the control the size of the island isolation, depending on the assumed search radius. Used in the work degree of isolation (I) also allows to select the optimal facilities for research on the isolation effects and the size of the islands in the species composition.

9

Układ z Schengen w realiach dezintegracji ładu przestrzennego Europy

Piskozub A.

Zeszyty Naukowe. Problemy Transportu i Logistyki / Uniwersytet Szczeciński

|

2015

|

Nr 29

95--128

PL

Przedmiotem artykułu są dwojakie konsekwencje przystąpienia Polski w 2009 roku do układu z Schengen. Jako pierwsze następstwo, otwartej przestrzeni znoszącej blokady graniczne, uznano w nim nieuchronność zmian infrastrukturalnych na pograniczach państw sąsiedzkich powiązanych tym układem. Szczegółowego ich przeglądu dokonano na przykładzie pogranicza polsko-niemieckiego. Drugim w kolejności logicznym następstwem tej integracji staje się scalanie regionów historycznych jakie na pograniczach tych istniały, zanim rywalizujące o nie państwa podzieliły je swymi granicami. Wymaga to zupełnie nowego podejścia do tworzenia euroregionów. Ex definitione powinny być nimi tylko regiony historyczne porozrywane granicami państwowymi. Podziały administracyjne, właściwe dla Europy Państw, zostaną wówczas docelowo zastąpione przez regiony historyczne Europy Ojczyzn.

EN

The subject of the paper are twofold consequences of the Poland access to the Schengen Treaty in 2009. The first result of opening the borders are inevitable in the infrastructure of the areas adjacent to the borders in the treaty countries. They are discussed using the example of the Polish-German border. The second consequence is the consolidation of historical regions which exist before being divided by the state borders. This calls for a completely new approach to creating Euroregions. They should be, ex definition, historical regions, divided now by political state frontiers. The administrative units, typical in the Europe of National States should be replaced by the historical regions of the Europe of Homelands.

10

Okręty, statki i łodzie w dekoracji świątyń północnej Polski

Jastrzębski T.

Logistyka

|

2015

|

nr 4

1673--1678, CD2

PL

W referacie przedstawiono wyniki badań identyfikacyjnych dziedzictwa w ikonografii łodzi, statków i okrętów w kościołach polskiego Pomorza. Wymieniono przykłady zdobnictwa w ujęciu tematycznym oraz historycznym – od wieku XVI, aż po lata współczesne. Wykazano wielkie bogactwo wizerunków jednostek pływających na malowidłach, witrażach, modelach.

EN

The paper presents the results of identifying studies about the heritage in the iconography of boats, ships and vessels in the churches of the Polish seaside. Paper contains an examples of ornamentation in terms of themes and history - from the sixteenth century until the contemporary period and shows the great wealth of images of vessels in paintings, stained glass windows and models.

11

Regionalny rynek pracy a oferta kształcenia pomorskich uczelni publicznych w kontekście strategii Europa 2020

Skrzeszewska K.

Logistyka

|

2014

|

nr 6

EN

There are 9 public universities In Pomerania that provide educational services mainly at the local level - 97% of students come from the province of Pomerania. The best prospects in the labor market are graduates of medicine, dentistry and Scandinavian languages. With respect to the directions, which have the greatest number of places, mostly they are offered by 2 or 3 public universities. In most cases, the rates of unemployment of graduates of the most available studies is higher than average unemployment rate among graduates in general. Analyzing the mission of each university can be seen dissonance between what university declares as its mission and what constitutes an offer of education. It seems that the greater the difference, the bigger problems in the labor market graduates have.

12

Inwestycje kolejowe na Pomorzu – nowoczesne rozwiązania techniczne

Massel A.

Inżynieria Morska i Geotechnika

|

2014

|

nr 5

363--369

PL

Rys historyczny inwestycji kolejowych na Pomorzu. Aktualne inwestycje modernizacyjne i rewitalizacyjne oraz remonty i prace utrzymaniowe. Charakterystyka nowych odcinków linii kolejowych i ich nowoczesnych rozwiązań.

EN

Historical background of railway investments in Pomerania Region. Current modernisation and regeneration investments as well as renovations and upkeep works. Characteristics of new railway lines and their modern solutions.

13

Geologiczne poszukiwania węgla brunatnego w Wielkopolsce w okresie międzywojennym

Skoczylas J.

Przegląd Górniczy

|

2012

|

T. 68, nr 5

36--43

PL

Przedstawiono początki, postępy oraz rezultaty poszukiwań i kartograficznej dokumentacji złóż węgla brunatnego na obszarze Wielkopolski i południowej części Pomorza. Zwrócono uwagę na osiągnięcia w tym zakresie A. Makowskiego (1876÷1943), a zwłaszcza na Jego kartograficzne dzieło pt. „Węgle brunatne w Polsce. Arkusze IV i V”. Zaprezentowane wyniki prac zaprzeczają poglądom i przekonaniom, że w okresie dwudziestolecia międzywojennego węgiel brunatny nie był przedmiotem większego zainteresowania i nie odegrał znaczącej przemysłowej roli. Faktem jest jednak, że dopiero po II wojnie światowej rezultaty prac geologiczno-poszukiwawczych zostały wykorzystane w górniczej eksploatacji.

EN

The beginnings, progress and results of prospecting and cartographic documentation of brown coal deposits in the area of Great Poland and southern part of Pomerania were presented. Attention was drawn to the achievements in this field of A. Makowski (1876 ÷ 1943), and especially to his cartographic work entitled ”Brown coals in Poland, Sheets IV and V”. The presented results deny the views and opinions that in the period of twenty years between the two World Wars brown coal was not the subject of greater interest and did not play a considerable industrial role. However, it is a fact that only after World War II the results of geological and prospecting works were used in mining exploitation.

14

Rekonstrukcja historycznych krajobrazów roślinnych na torfowiskach wysokich na podstawie archiwalnych map i zdjęć lotniczych na przykładzie rezerwatu „Długosz Królewski w Wierzchucinie” na Pomorzu

Herbich J.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2012

|

nr 16

170--180

PL

Przyczynami nasilających się zmian w rezerwacie „Długosz Królewski w Wierzchucinie” było odwodnienie i eksploatacja torfu. Z przeanalizowanego materiału wynikają następujące wnioski: mapy topograficzne z ostatnich 200 lat dają ogólne tło zmian, ale są mało przydatne do bardziej szczegółowych analiz dotyczących zmian roślinności małych obszarów; analiza kolejnych archiwalnych zdjęć lotniczych z lat 1947-2004 pozwala określić dość dokładnie tempo – stopniowego pojawiania się pierwszych drzew, ich wzrostu i zagęszczania na pierwotnie bezleśnym torfowisku wysokim, jako efektu odwodnienia, – rozwoju roślinności nieleśnej, a następnie leśnej, na powierzchniach poeksploatacyjnych; analiza archiwalnych zdjęć lotniczych pozwala określić fizjonomię i typ zbiorowisk (zwłaszcza nieleśnych) poprzedzających obecne fitocenozy leśne. Wobec zniszczenia powierzchniowej warstwy torfu metoda teledetekcyjna jest jedyną możliwością określenia zniszczonych dawniejszych typów ekosystemów torfowiskowych.

EN

The cause of increased changes in the nature reserve „Długosz Królewski in Wierzchucino” was due to drainage and peat exploitation. The analyzed material leads to the following conclusions: topographic maps from the last 200 years give a general background of the changes, but aren't very useful for more detailed analysis regarding changes of vegetation in small areas; the sequential analysis of archival aerial photos from 1947-2004 permits one to exactly define the pace of – the gradual appearance of the first trees and their growth and density on the formerly open raised bog as an effect of drainage, – the development of non-forest vegetation and next forest on the after exploitation areas; the analysis of archival aerial photos allows us to define the physiognomy and types of plant communities (especially non-forest) that existed before the forest phytocoenoses. Considering the damage to the surface layer of peat, the remote sensing method is the only possibility to define the former peatland ecosystems.

15

"Żywy skansen Słowino" - ochrona pomorskiego krajobrazu kulturowego

Witek W.

Architektura Krajobrazu

|

2012

|

nr 2

124--133

EN

Słowino - a village in the district Sławno - is a characteristic example of the traditional cultural landscape in Western Pomerania. The village preserved the oval shape spatial form together with the church (dominant) in the countryside, farm building structure and numerous examples of half-timbered building development, which are a specific kind of "saving" of history of the succeeding generations. Within the village we can see the harmony of centuries of tradition, highlighted by the interpenetration of the cultural and natural elements. Elements of the material heritage of the village are documented in the form of conservational and scientific-research studies and were presented at conferences, exhibitions and competitions. The educational activities contributed to promotion of Słowino in the coastal region, and to wake up the local patriotism and identification with the historical legacy - as evidenced by the adaptation of the historic homesteads in the year-round habitats and agri-tourism farms. On the basis of the existing human capital the project "The living open-air museum Słowino" was developed, which idea was to protect the cultural heritage, education and to popularize values of the halftimbered building development of the village, and ultimately to revitalize the historic buildings and harmonious development of the village. In the years 2006-2008, Office of the Documentation of Historical Monuments in Szczecin, in cooperation with the local community, local authorities and with support from MKiDN (Ministry of Culture and National Heritage) organized a conservational-construction workshop entitled "The old structures - new dreams." The purpose of these workshops was: the values demonstration of the traditional (half-timbered) rural construction, education of children and youth, the direct participation of the villagers, to obtain practical skills in the renovation of historic buildings and the use of the traditional designs as inspiration for new projects. The open and outdoor form of workshops was a village fete, was also an event of local cultural values. The result of these workshops was a common building of a stud wall that is now - along with an information board - a specific kind of tourist attraction of Słowino and is also a place for openair school activities of regionalism. These actions launched other projects within the village, such as the creation of lapidarium and the educational path ("The memory signs of the Darłowo land - in the footsteps of William Gross"), construction of an integration breezeway ("Act Locally "), editing of the international website of the village Słowino.

16

Okupacja hitlerowska Helu. Wybrane aspekty

Kardas M.

Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej

|

2011

|

R. 52 nr 2 (185)

165-186

PL

Artykuł jest próbą scharakteryzowania okresu okupacji hitlerowskiej na Półwyspie Helskim w latach 1939–1945. Problematykę tę ukazano przez pryzmat aspektów wojskowych, funkcjonowania społeczności lokalnej oraz niemieckiej, tzw. wielkiej ewakuacji roku 1945. Rozważania oparto przede wszystkim na dostępnej literaturze krajowej i obcojęzycznej, a także nieznanych relacjach mieszkańców półwyspu. W swoich przemyśleniach autor, na podstawie dotychczasowej wiedzy i własnych badań, usiłował pokazać dzieje militarne półwyspu w okresie drugiej wojny światowej oraz życie codzienne mieszkańców po klęsce wrześniowej 1939 roku. Artykuł jest próbą rozpoczęcia szerszej dyskusji naukowej nad tym obszarem wiedzy historycznej, przyjmując, że stan badań w tym zakresie jest wysoce niezadowalający.

EN

The article is an attempt to characterize a period of the Nazi occupation on Hel Peninsula in 1939–1945. It shows military aspects, functioning of the local community and the so-called German grand evacuation in 1945. Considerations are based primarily on available national and foreign language literature as well as unknown accounts of Peninsula inhabitants. The author, in his considerations, based on his up to date knowledge and his own research, tries to show the military history of the Peninsula during World War II and daily life of the Peninsula inhabitants after the September’s defeat in 1939. The article attempts to begin a wider scientific discussion related to this area of historical knowledge, assuming that the state of research in this realm in highly unsatisfactory.

17

Przestrzenna inwentaryzacja wrzosowisk Pomorza

Kunz M., Nienartowicz A.

Roczniki Geomatyki

|

2011

|

T. 9, z. 1

65-74

PL

Wrzosowiska pełnią niezwykle cenną rolę w krajobrazie. Coraz częściej są przedmiotem badań i analiz prowadzonych różnymi metodami i przy wykorzystaniu nowoczesnych narzędzi badawczych, często łączących różne podejścia, nauki czy dyscypliny naukowe. Są więc one w kręgu szczegółowych zainteresowań nie tylko botaników, biologów i ekologów, ale także geografów, urbanistów czy historyków. O randze tej formacji roślinnej świadczy fakt, że zostały one umieszczone na europejskiej liście Natura 2000 w oparciu o dyrektywę siedliskową. Na obszarze Pomorza, podobnie, jak i pozostałych obszarach Polski nie obserwuje się licznie występujących na dużych powierzchniach formacji wrzosowiskowych, za wyjątkiem obszarów specjalnego przeznaczenia - poligonów wojskowych. Wrzosowiska występują raczej jako mniejsze skupiska płatów. Są one częstym elementem krajobrazu linii energetycznych, linii oddziałowych, pasów przeciwpożarowych oraz niejednokrotnie małych śródleśnych polanek. Ze względu na fakt, że w przeważającym zakresie towarzyszą kraj obrazowi leśnemu, z tego względu zarządzane są więc przez nadleśnictwa lub parki narodowe oraz parki krajobrazowe. Celem prezentowanej w artykule pracy jest inwentaryzacja przestrzenna wrzosowisk Pomorza wykonana na podstawie ankiet rozesłanych do nadleśnictw i parków narodowych oraz krajobrazowych tego obszaru. Dodatkowo opisano znane z literatury oraz z dostępnych baz danych stanowiska wrzosu. Ponadto, szczegółowej inwentaryzacji terenowej poddano wrzosowiska miejskie Torunia, które są jednym z nielicznych wyjątków występowania tej kategorii pokrycia terenu na obszarach administracyjnie przynależnych do ośrodków miejskich.

EN

Spatial distribution of heathlands in Pomerania (the north-western part of Poland) was described based on the results of questionnaires sent out to the registered offices of all forest divisions (96), national (4) and landscape (15) parks in this area. According to the inventory, heathlands occur in 28 forest divisions and 3 national and landscape parks. The frequency of occurrence and the area covered by heathlands were determined. All the data were compiled in the form of a spatial database with the use of Geographic Information Systems. The paper also contains the geographical distribution of heath habitats in the area of Pomerania according to particular syntaxa. Additionally, the content of the database CORINE Land Cover was analysed at the third level for the area of Pomerania, completed for the years 2000 and 2006. The area and the number of patches were described according to three land cover categories: heaths (code 322), conflagration sites (code 334) and peat bogs (code 412). The obtained results increase our knowledge about heaths in Pomerania. Moreover, results of territorial listing of heathlands in the city of Toruń were obtained. This is a rare situation when this category of land cover occurs in the area administratively belonging to urban territory. At present, this interesting plant formation is rather disappearing as a result of economic activity of man, especially because new areas are developed to build houses.

18

Zastosowanie wskaźnika urzeźbienia powierzchni sandrowych jako informacji o charakterze drenażu lądolodu Wisły na Pomorzu

Szafraniec J.

Landform Analysis

|

2010

|

Vol. 13

117-128

PL

Wskaźnik urzeźbienia pozwala opisywać stopieńurozmaicenia rzeźby młodoglacjalnej. Umożliwia wstępne rozpoznawanie obrazu morfometrycznego form strefy marginalnej. Ponadto można wykorzystać go do analizy porównawczej analogicznych form w różnych szerokościach geograficznych oraz niezależnie od przyjętego pola odniesienia modelu. Wskaźnik ten zastosowano do analizy morfometrycznej sandrów Pomorza. Na bazie analogii do współczesnych form, procesów i prawidłowości wyróżniono 4 typy powierzchni sandrowych. Każdy z nich jest informacją o rodzaju odpływu wód lodowcowych i ma ścisły związek ze stanem dynamicznym lądolodu oraz charakterem deglacjacji obszaru. Wszystkie typy stanowią schemat rozwoju powierzchni sandrowych w odpowiedzi na wygasanie zlodowacenia. Najlepiej opisuje to model ewolucji lodowców spitsbergeńskich w odpowiedzi na zmiany klimatu. Elementem tego modelu są lodowce szarżujące. Również dla terenu Pomorza na bazie wielu przesłanek geologicznych i geomorfologicznych przyjęto jako wielce prawdopodobną hipotezę, że wyprowadzające loby skraju lądolodu Wisły miały charakter szarżujących jęzorów. Przyspieszyły one zanik zlodowacenia tam, gdzie recesja lądolodu odbywała się skokowo, przerywana epizodami transgresji w czasie fazy aktywnej szarży.

EN

The relief intensity coefficient allows describing the mark of the young-glacial relief diversity. It enables preliminary pattern recognition of forms of the marginal zone. Moreover it is possible to use it for the comparative analysis of analogous forms in different latitudes, irrespective of the used model resolution. The coefficient was used for the morphometric analysis of the Pomeranian outwash plains. On the basis of the observed contemporary forms and processes (Spitsbergen, Iceland) four types of outwash plain surfaces were distinguished. Each of them informs about the meltwater runoff nature. All types could be considered as a scheme of the outwash surfaces development and seem to be the response for the glaciation termination. The model of the Spitsbergen glaciers evolution due to climate changes is also the best description for Pomerania. Surging glaciers are the element of this model. It is possible to consider the hypothesis that outlet lobes of the vistula ice sheet edge also could be surging tongues. They accelerated the deglaciation and the ice sheet recession was progressing interrupted by advance episodes during the active phase of the surge.

19

Próba oszacowania maksymalnych przepływów wód lodowcowych lądolodu Wisły na Pomorzu

Szafraniec J.

Landform Analysis

|

2010

|

Vol. 13

107-115

PL

Zgodnie z zasadą aktualizmu geologicznego, postawiono hipotezę, że początek formowania się wielu powierzchni sandrowych Pomorza był związany z fazą aktywną szarży lodowcowej. Istotnym etapem tego procesu było nacinanie wału moren czołowych i powstawanie przełomów. Dla 168 takich miejsc na bazie cyfrowego modelu wysokościowego opracowano profile poprzeczne, dla których pomierzono i obliczono różne parametry hydrauliczne, m.in. prędkość płynięcia wody oraz wielkość przepływu. Obliczenia te wskazują, że ekstremalne przepływy wód lodowcowych na Pomorzu podczas buchnięcia spowodowanego przejściem niestabilnego drenażu subglacjalnego z powrotem w system tunelowy mogły być rzędu 5×103 do 1×105 m3 /s.

EN

According to the concept of uniformity in geological processes it was assumed a hypothesis that the beginning of the Pomeranian outwash fans accumulation was controlled by the active phase of the glacier surge when processes of the end moraine ridges incision and the canyon formation started. There were prepared cross sections used for different hydraulic parameters measurements and calculations (e.g. flow velocity and discharges) for 168 canyons on the basis of the DEM. The transition of the instability subglacial drainage system into the tunnel drainage caused violent outburst floods. Estimations suggest the extreme character of the Pomeranian meltwater discharges with a scale of 5×103 to 1×105 m 3 /s.

20

Cyfrowa adaptacja analogowych map geomorfologicznych

Dmowska A., Gudowicz J., Zwoliński Z.

Landform Analysis

|

2010

|

Vol. 12

35-47

PL

W artykule przedstawiono metodykę cyfrowego opracowania analogowych map geomorfologicznych przy wykorzystaniu systemów informacji geograficznej (GIS). Metoda zaprezentowana została w oparciu o wyniki prac nad opracowaniem dwóch map geomorfologicznych - Mapy Geomorfologicznej Niziny Wielkopolsko-Kujawskiej (Krygowski 1953) oraz Geomorfologii Pojezierza Myśliborskiego i Niziny Szczecińskiej (Karczewski 1968, 1998). Scharakteryzowane zostały kolejne etapy prac przyjętego postępowania adaptacyjnego. Zwrócono uwagę na możliwe źródła błędów oraz sposoby ich uniknięcia.

EN

This paper presents a methodology of preparation of digital geomorphological maps using geographical information systems (GIS). The presented method is based on the results of the study on the preparation of two geomorphological maps – Geomorphological map of the Wielkopolska-Kujawy Lowland (Krygowski 1953) and Geomorphology of the Myślibórz Lakeland and Szczecin Lowland (Karczewski 1968, 1998). Successive stages of the adaptive procedure were described. The attention was paid to the possible sources of errors and how to avoid them.