Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Technologie wytwarzania powłok przewodzących na tworzywach sztucznych

Kur Katarzyna, Kucharska Beata, Sobiecki Jerzy Robert

Przegląd Elektrotechniczny

|

2023

|

R. 99, nr 5

59--63

PL

Zastosowanie pokrytych warstwą przewodzącą tworzyw sztucznych jako lekkich i nowoczesnych materiałów konstrukcyjnych otwiera nowe możliwości wykorzystania ich w produkcji przemysłowej. Kluczową kwestią przy metalizacji tworzyw sztucznych jest adhezja powłoki do polimerowego podłoża. Wyzwaniem podjętym w trakcie prowadzonych badań było wykorzystanie prądowego i bezprądowego niklowania do metalizacji szerokiej gamy tworzyw sztucznych (PA6, POM, Peek, Lab 920, PTFD, Tecafine) oraz zastosowanie aktywacji powierzchni przez nałożenie kleju elektroprzewodzącego na bazie srebra.

EN

The use of conductive coated plastics as light and modern construction materials opens up new possibilities of using them in industrial production. The key issue in the metallization of plastics is the adhesion of the coating to the polymer substrate. The challenge undertaken in the course of the research was to use the electrochemical and electroless nickel plating to metallization of a wide range of plastics (PA6, POM, Peek, Lab 920, PTFD, Tecafine) and the use of surface activation by applying a silver-based electroconductive adhesive.

2

Static friction of normal and reversed metal–polymer sliding pairs

Opalka Mariusz

Materials Science Poland

|

2022

|

Vol. 40, No. 3

152--159

EN

The frictional cooperation of materials with different hardnesses occurs in machine elements in one of the following two variants: simple or reversed friction pairs. For a simple sliding pair, the sliding materials’ deformation area (contact area) does not move over the surface of the polymeric element during their interaction. In the case of reversed pairs, the contact surface changes its position as it moves over the surface of the polymer element. Tribological tests of selected sliding pairs (polymer on steel or steel on polymer) in static friction were carried out on a tribotester for tests in a reciprocating motion. The polymers selected for the research were popular sliding materials in engineering applications: ultra-high molecular weight polyethylene (PEUHMW), polyoxymethylene (POM) and polytetrafluoroethylene (PTFE). These materials cooperated with the C45 steel at different unit pressure (P= 0.5; 1; 2 [MPa]) in dry friction conditions. The measurement results showed a significant influence of the material combination variant (metal–polymer, polymer–metal) on the value of the friction coefficient. In all tested material combinations in which the steel sample (pin) slid over the polymer plate, the friction coefficient was higher than when the polymer sample worked with the steel plate.

3

Challenges and Methods in Analyzes of the Heat Transfer in Polymer Dry Bearings

Kasza K., Matysiak Ł., Król A.

Tribologia

|

2018

|

nr 6

71--78

EN

Heat generation and dissipation in dry polymer bearings are important aspects in their design and operation, because the overheating may lead to fast wear or product damage. The estimation of the maximum temperature under defined load conditions is crucial, but it is also a challenging task. Firstly, it is difficult to measure temperature directly at the contact surface between the bearing and the shaft. Secondly, thermocouples that are commonly used as the temperature sensors might create measurement errors. The work presented in this paper utilizes the numerical model of a polymer bearing for the analysis of the internal temperature field. The model is validated with use of experimental data; and, in order to mitigate the measurement errors of the thermocouple sensor, their geometry and properties are included in the simulation model. The achieved agreement between simulation and experimental temperatures is 10% on average, and it is judged that the numerical model may be applied for thermal analysis of the polymer bearing. The obtained results confirm the influence of the thermocouples with metallic sheaths on the temperature distribution inside the tested polymer bearing. It is shown that the value of the measurement errors depends on the layout of thermocouples and might be significantly reduced by their proper arrangement. It is believed that the presented approach for the analysis of thermal performance of dry polymer bearings might be applied to similar cases, which are characterized by large temperature gradients and require temperature sensors, that are made of the materials of high thermal conductivity.

PL

Generacja ciepła i jego rozprowadzenie stanowi ważny element przy projektowaniu i użytkowaniu suchych łożysk polimerowych, ponieważ wysoka temperatura może prowadzić do szybszego zużycia materiału i uszkodzenia łożyska. Dlatego też koniecznym jest określenie maksymalnej temperatury występującej przy pracy łożyska. Wyznaczenie maksymalnej temperatury przy zadanym obciążeniu niesie ze sobą kilka wyzwań, mianowicie nie jest możliwy pomiar bezpośrednio na powierzchni styku łożyska i wału, oraz zastosowanie typowych czujników temperatury może prowadzić do dużych błędów pomiarowych. W publikacji pokazano możliwość zastosowania modelu numerycznego do analizy rozkładu temperatury w łożysku, a walidacja zaproponowanego modelu została dokonana w oparciu o wyniki eksperymentalne. Wykazano konieczność uwzględnienia w geometrii układu kształtu i sposobu rozmieszczenia czujników termoparowych, które mogą istotnie wpływać na mierzone wartości temperatury. Ostatecznie różnice pomiędzy wartościami zmierzonymi i wyliczonymi w zaproponowanym modelu nie przekraczały 10%, co pozwoliło uznać ten model za właściwy do analizy termicznej wybranego łożyska polimerowego.

4

The influence of deformation of selected thermoplastics on the friction with steel

Kujawa M, Niemiec A., Wieleba W.

Tribologia

|

2016

|

nr 4

137--143

EN

Friction and wear of materials with additional deformation or stress is not a broadly described case. However, scientific publications considering this issue point out that additional deformation and stress ought to be taken into account during wear and friction analysis. In this article, the influence of strain in thermoplastics (POM, PTFE, PE-HD, PMMA) over the friction coefficient is described. Materials were deformed under tensile stress and examined after 24 hours. For specimens in which plastic strain was maintained, the decline of hardness (PE-HD: approximately 70% decrease, PTFE: approximately 40% decrease) and the reduction of the coefficient of kinetic friction (both PTFE and PE-HD: about 20% decrease) were observed. POM returned to its pre-deformed shape and PMMA was deformed without reaching its elastic limit. In these cases, only small changes in hardness (POM; approximately 10% decrease, PMMA: approximately 6% increase) and friction coefficients (maximum 4% change) occurred.

PL

Tarcie i zużycie materiałów odkształconych lub naprężonych w wyniku działania sił niepochodzqcych od współpracy w skojarzeniu nie jest obszernie opisanym zagadnieniem. Jednakże publikacje traktujące o tej tematyce są zgodne w jednym: stan odkształcenia i naprężenia w materiale powinien być brany pod uwagę przy analizie zjawiska tarcia i zużycia. W artykule opisano wpływ odkształcenia polimerów termoplastycznych POM, PTFE, PE-HD i PMMA na współczynnik tarcia polimer-stal. Materiały rozciągnięto i pozostawiono w stanie nienaprężonym na 24 godziny. W próbkach, w których wystąpiło i utrzymało się trwałe odkształcenie plastyczne zaobserwowano zmniejszenie twardości (dla PE-HD o okolo 70%, dla PTFE o okolo 40%) i redukcji współczynnika tarcia kinetycznego (dla obu polimerów o ponad 20%). POM, który całkowicie powrócił do pierwotnej postaci i PMMA rozciągnięty tylko w zakresie sprężystym wykazały niewielkie zmiany odnośnie do twardości (POM spadek o okolo 10% i PMMA wzrost o okolo 6%) i współczynnika tarcia (zmiana o maksymalnie 4%).

5

Kompozyty na osnowie poli(oksymetylenu) POM wzmacniane włóknami bazaltowymi

Bazan P., Kuciel S.

Przetwórstwo Tworzyw

|

2015

|

T. 21, Nr 3 (165)

200--204

PL

W pracy dokonano oceny możliwości wzmacniania poli(oksymetylenu) POM różnymi rodzajami włókien syntetycznych. W części doświadczalnej przedstawiono wyniki badań podstawowych właściwości fizyko-mechanicznych kompozytów POM o handlowej nazwie Tarnoform T-400 wzmacnianych odpadowymi, długimi (20-30 mm) włóknami bazaltowymi. Dodatek 20 i 40% masowo włókien zwiększa o ponad 30-70% wytrzymałość i kilkukrotnie sztywność takich kompozytów. Rezultaty te, uzyskano bez kompandowania i wytwarzania granulatu. W zakończeniu wskazano potencjalne możliwości zastosowania nowych kompozytów.

EN

The paper presents the assessment of the potential reinforcing ofpoly(oxymethylene) POM by different types of synthetic fibres. The experimental part presents the results of the basic physical and mechanical properties of composites POM with their trade name Tarnoform 300 basalt fibre waste. The addition of 20 and 40% of fibres repeatedly increases the strength and rigidity of such composite by more than 30-70%. The results were obtained without compauding and manufacturing granules. In conclusion, the potential use of new composites is indicated.

6

Wpływ nacisku jednostkowego na współczynnik tarcia statycznego wybranych par ślizgowych metal–polimer

Dobrowolska A., Kowalewski P., Ptak A.

Tribologia

|

2014

|

nr 4

21--32

PL

Tematem przeprowadzonych badań było tarcie spoczynkowego występujące w typowych skojarzeniach ślizgowych metal–polimer. W pracy opisano procedurę badawczą oraz wyniki badań statycznego współczynnika tarcia μ0. Polimery poddane badaniom to przede wszystkim polimery ślizgowe stosowane w budowie maszyn na łożyska, prowadnice i uszczelnienia. Wyselekcjonowane materiały opisane w pracy to: polieteroeteroketon (PEEK), polieteroeteroketon z włóknami węglowymi (PEEK BG), poliamid (PA 6), polietylen o ultrawysokim ciężarze cząsteczkowym (PE-UHMW), polioksymetylen (POM), polioksymetylen z 40% dodatkiem włókna szklanego (POM + 40GF), polioksymetylen z 10% dodatkiem proszku politertafluoroetylenu (POM + 10% PTFE), politetrafluoroetylen (PTFE), politetrafluoroetylen z 40% dodatkiem proszku brązu (PTFE +40% Brąz), politereftalanetylenu (PET) i polisulfon (PSU). W ramach badań współpracowały one ze stalami: C45, hardox 500 oraz AISI 316L. Badania prowadzono w ruchu liniowym, przemiennym dla węzła tarcia typu trzpień–płytka. Eksperyment uwzględniał stałą wartość chropowatości powierzchni elementu stalowego oraz czas spoczynku pomiędzy cyklami ruchowymi. Dla badanych par ślizgowych zostały wyznaczone charakterystyki zależności współczynnika tarcia statycznego μ0 od nacisku jednostkowego p w zakresie 0,1÷3,0 MPa. Uzyskane wyniki wyraźnie wykazują duży wpływ nacisku jednostkowego na wartość współczynnika tarcia statycznego.

EN

The main goal of the experiments was to determine the value of a static friction coefficient for particular friction pairs. Each friction couple consists of a plastic sample and a steel countersample. Pairs of materials that were chosen for the tests are ones most frequently used for friction nodes in machine design and many another branches of industry. Understanding and ability to influence the value of COF allow the reduction of energy losses and the design of more robust products. This article contains the results of studies and the description of a static friction coefficient μ0 testing procedure. The selected plastics were PEEK, PEEK BG, PA 6, PE-UHMW, POM, POM + 40GF, POM + 10% PTFE, PTFE, PTFE +40% Bronze, PET and PSU (as a group of materials commonly used for bearings, guides and gaskets etc.); and during the investigations, they rubbed together with steels C45, Hardox 500, and AISI 316L. Each test consists in an induction of reciprocating movement between the friction pair pin-plate-type. The experiment assumed that the value of a steel element surface roughness and the rest time between the cycles are constant. Characteristics describing the dependence between the static friction coefficient and the unit pressure (of range 0.1 – 3.0 MPa) were prepared for all selected rubbing pairs. The results clearly indicate a meaningful influence of unit pressure on the value of static COF.

7

Opory tarcia w ruchu toczno-ślizgowym wybranych polimerów w kontakcie ze stalą

Kowalewski P.

Tribologia

|

2014

|

nr 4

63--72

PL

W pracy opisano badania par ślizgowych typu polimer–stal podczas ruchu toczno- ślizgowego. Analizie poddano wartości siły tarcia, które występują przy różnych wartościach stosunku prędkości liniowej do obrotowej elementów węzła tarcia. Jako podstawowe parametry kinematyczne w analizowanym węźle przyjęto: prędkość kątową stalowego walca – ω oraz prędkość przesuwu płytki polimerowej – vp. W przeprowadzonym eksperymencie dla wszystkich analizowanych przypadków prędkość poślizgu geometrycznego s była stała i wynosiła s = 25 mm/s. Przyjęcie stałej prędkości poślizgu s przy różnych wartościach prędkości przesuwania się punktu styku vp pozwoliło na wyznaczenie wpływy tego parametru na opory tarcia. Badaniom poddano materiały o różnych wartościach modułu sprężystości podłużnej (modułów Younga) POM, POM+ 40% GF oraz PE-UHMW w kontakcie ze stalą C45. Wyniki wykazały wpływ prędkości przemieszczania punktu styku vp na wartości oporów tarcia. Wyznaczone zależności miały różny charakter zależny od własności mechanicznych polimeru.

EN

The paper describes the study of polymer-steel sliding pairs during slip-roll motion. The analysis focused on the frictional forces at various rolling to slip ratios. The kinematic parameters of the friction node were the angular velocity of the steel cylinder – ω, and the linear speed of the polymer plate – vp. In the experiment, the geometrical slip speed was constant at s = 25 mm/s for each case. Constant geometrical slip speeds for different values of the plate speed (traverse of contact point) vp allowed the determination of the influence of this parameter on the friction force. Materials that were tested had different values of the elastic modulus (Young's modules) POM, POM + 40% GF and PE-UHMW. They worked against steel C45. The results of the experiment showed the plate speed impact (the contact point's traverse) vp on the friction force values. It was demonstrated that friction force depends on the mechanical properties of the polymer and kinematic conditions.

8

Nanokompozyty POM/POSS : struktura i właściwości termiczne

Czarnecka-Komorowska D., Sterzyński T.

Przetwórstwo Tworzyw

|

2013

|

[R.] 19, nr 3 (153)

171--175

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych nanokompozytów polioksymetylenu (POM) modyfikowanego polisilseskwioksanami (POSS). Oceniono wpływ nanocząstek POSS na strukturę, właściwości reologiczne i cieplne kompozytów. Stężenie nanododatków POSS w matrycy polioksymetylenowej wynosiło 0,5 i 1% wag. Badania obejmowały analizę struktury metodą mikroskopii optycznej i DSC, analizę krzywych płynięcia i lepkości. Stwierdzono, że modyfikacja polioksymetylenu wybranym silseskwioksanem (POSS) wpływa korzystnie na wybrane właściwości kompozytów POM/POSS.

EN

This work covers experimental research of polyoxymethylene nanocomposite modified by polyhedral oligomeric silsesquioxane (POSS). The influence of the POSS nanoparticles on the structure and rheological, thermal properties of composite materials was investigated. The concentration of POSS in the POM matrix varied from 0,05 up to 1 wt.%.

9

Tribologiczne badania wieloskładnikowego kompozytu na osnowie polioksymetylenu podczas tarcia ze stalą

Capanidis D.

Tribologia

|

2009

|

nr 3

19-30

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczące wpływu nacisku jednostkowego p, prędkości ślizgania v i parametru chropowatości Ra stalowego przeciwelementu na tribologiczne właściwości wieloskładnikowego kompozytu na osnowie polioksymetylenu (POM). Badany kompozyt zawierał: 60% obj. POM + 12% obj. proszku PTFE + 20% obj. proszku brązu + 8% obj. wypełniacza szklanego (50% włókien szklanych i 50% mikrokulek szklanych). Badania tribologiczne realizowano na tribometrze typu "pin on disk" w zmiennych warunkach wymuszeń procesu tarcia technicznie suchego po stali. Jako wielkości wyjściowe w badaniach przyjęto: intensywność zużycia liniowego Ih , współczynnik tarcia ž oraz końcową temperaturę badanych par trących Tt. W realizacji tych badań wykorzystano plan rotalny eksperymentu na 5 poziomach dla 3 zmiennych. Na podstawie wyników badań wyznaczono wielowymiarowe funkcji regresji (o postaci wielomianu drugiego stopnia), które umożliwiły opracowanie charakterystyk tribologicznych w postaci wykresów przestrzennych i warstwicowych. Przeprowadzone badania wykazały istotny wpływ wartości przyjętych wielkości wejściowych na właściwości tribologiczne badanego skojarzenia ślizgowego. Opracowane charakterystyki tribologiczne mogą być pomocne w optymalnym kształtowaniu cech geometrycznych węzłów ślizgowych wykorzystujących badane skojarzenie i w określaniu ich granicznych warunków eksploatacji.

EN

In the article, the results of the research concerning the influence of the unitary p stress, sliding speeds v, and the parameter of the roughness Ra, steel encounters on elements of tribologic properties of multicomponent composite on a polyoxymethylene base (POM) were described. The tested composite contained 60% vol. POM + 12% vol. of PTFE powder + 20% vol. of powder of bronze + 8% vol. of glass filler (50% glass fibres and 50% glass microballs). Tribological examinations were carrying out on tribometer of the "pin on disk" type in changeable conditions of a forced process of friction, technically dry on steel. The initial values in testing were assumed: intensity of the linear wear Ih, the rate of the friction ž and the final temperature Tt of tested friction pairs. In the completion of these tests, a rotatable plan of the experiment was used on 5 levels for 3 of the variables. On the basis of test results, the multidimensional functions of the regression (about the second-degree figure of the polynomial) were determined, which enabled drawing the tribologic characteristics up in the form of spatial and contour graphs. Conducted examinations showed the significant influence of the value of assumed initial values on tribologic properties of the studied sliding pair. Elaborated tribologic characteristics can be helpful in optimal geometrical features used in the shaping of sliding joints using the studied association and in determining their border level of exploitation.

10

Rozwój naukowy i użytkowy morskich pomocy nawigacyjnych wykorzystywanych w transporcie morskim w aspekcie jego bezpieczeństwa

Apanowicz J.

Logistyka

|

2007

|

nr 3

CD-CD

PL

Zgodnie z Konwencją o prawie morza z 1982 roku, każde państwo nadbrzeżne posiada prawo do własnych akwenów morskich. Położenie geograficzne i status prawny polskich obszarów morskich (POM) i administracji morskiej określa narodowa ustawa z dnia 21 marca 1991 r. (Dz. U. Nr 32/1991 z późniejszymi zmianami)1. W akwenach tych (POM) realizowane są wszystkie formy transportu morskiego, jak również codzienne działania jednostek wojennych oraz żegluga jednostek sportowych i rekreacyjnych oraz rybołówstwo.

EN

In this paper the the development of nautical charts and navigational AIDS used during sea carriage state has been presented. The process of navigation, the safety of human live at sea, active sea carriage, give task and aim for to administration notation sea areas to assure the security required level of navigation and usage. Author pay special attention to present mapping, supporting sea practice in reservoir and administration duty of notation in aim of improvement safety managing at sea.

11

Poliacetale, rozwój na świecie - nowości

Piekarska E.

Przetwórstwo Tworzyw

|

2003

|

[R.] 9, nr 1

13-15

PL

Poliacetal (polioksymetylen, poliformaldehyd, POM) to tworzywo inżynieryjne o doskonałych właściwościach fizyko-chemicznych i cechy te pozwalają na stosowanie wykonanych z niego wyrobów w wielu gałęziach przemysłu skąd eliminuje metale i inne tworzywa. Zalety tworzywa spowodowały, że coraz częściej stosowane jest w motoryzacji, przy wytwarzaniu precyzyjnych narzędzi i wielu innych specjalistycznych wyrobów. Publikacja na temat poliacetali stanowi nawiązanie do publikowanych w ubiegłych latach krótkich informacji na temat wybranych tworzyw.

EN

Polyacetal (POM) is an engineering plastic having excellent physico-chemical properties what enables using it for making articles for many branches of industry and eliminating metals and other plastic materials. It is more and more used in motorization during manufacturing of precise instruments and many other specialistic articles. This article refers to published in previous years short information concerning selected plastics.

12

Impact of the dam reservoir on river macrobenthic community : long-term study of Jeziorsko Reservoir and the Warta River in central Poland

Grzybkowska M., Dukowska M.

Polish Journal of Ecology

|

2001

|

Vol. 49, nr 3

243-259

EN

The riverine faunal responses was shown in relation to environmental changes arising from flow regulations in the Warta River downstream of the man-made Jeziorsko Reservoir. Two study sites were chosen for studies: one above the backwater (WAA) and the second in the tailwater (WAB) of the reservoir. The investigations were begun in 1988/1989 and repeated in the next three annual cycles: 1991/1992, 1992/1993 and 1995/1996. Chironomidae and Oligochaeta dominated in terms of density and biomass at both sites of the Warta River. At the beginning of the dam's functioning the pattern of macrobenthic spatial distribution was similar at both sites. But latter, in two last study summers water management resulted in a reduction of stream flows below their natural levels in the tailwater. These reductions in seasonal flow variability caused the greatest changes in biotic communities. Firstly the shoreline region in the tailwater enlarged and contracted in response to dam operations; the bottom was sometimes stranded (exposure to air) thus many macrobenthic groups were eliminated. Secondly Cladophora glomerata and macrophytes that developed in habitat several meters from the banks appeared to be responsible for substantial increase in abundance, especially of orthoclad midges. Additionally the retention of FPOM due to filtration by a dense bed of macrophytes created favourable conditions for pelophilus taxa, large sized taxa of Chironomini. Finally these mechanisms in opposite tendencies equalled - chironomids reached similar density in the backwater and tailwater.

13

Wpływ jonomerycznego kopolimeru etylenu na strukturę krystaliczną i własności mechaniczne poliacetalu.

Dziadur W., Litak A.

Inżynieria Materiałowa

|

1998

|

R. XIX, nr 4

946-949

PL

Jako modyfikator tworzywa poliacetal został użyty kopolimer etylenowy (surlyn) o merach jonizowanych przez atomy cynku i grupę kwasu akrylowego. Zbadano wpływ różnej zawartości surlynu (10 do 30%) na strukturę krystaliczną i własności mechaniczne poliacetalu. Przeanalizowano parametry stereologiczne struktury i ich powiązania z własnościami modyfikowanego tworzywa.

EN

In the paper the results of the influence of different surlyn additions (10 to 30%) on microstructural and mechanical changes of POM is presented.