Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Testing of the fatigue strength along wood fibres at different moisture contents

Dobrowolska Ewa, Niedbała Mateusz, Tabaczyński Daniel

Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology

|

2021

|

No. 115

45--54

EN

Testing of the fatigue strength along wood fibres at different moisture contents. The paper determines the effect of wood moisture content on the fatigue strength in compression along fibres. The method of determining the maximum stress at the proportional limit was used for the measurements. Fatigue strength was investigated for three wood species: pedunculate oak (Quercus robur L.), bearded birch (Betula pendula Roth.) and Norway spruce (Picea abies L.), with two moisture contents: close to the absolutely dry state and above the fibre saturation point. The ratio of fatigue strength to short term strength depends on moisture content and is similar for birch (70.3% in the dry state and 72.1% in the wet state), for oak (67.4% and 69.5% in both states) and for spruce (66.6% in the dry state and 68.1% in the wet state). The moisture content of the wood clearly influences the fatigue strength of the wood. On average, the fatigue strength of wood with moisture contents above the fibre saturation point constitutes about 0.20 of the fatigue strength of wood with moisture contents close to 0%. This tendency was found regardless of the tested species. The simplified method for testing fatigue strength at the limit of proportionality has shown its limited usefulness, requiring further analysis and comparison with other methods in order to be thoroughly tested and possibly improved.

PL

Badanie wytrzymałości zmęczeniowej wzdłuż włókien drewna przy różnej wilgotności. W pracy określono wpływ wilgotności drewna na wytrzymałość zmęczeniową przy ściskaniu wzdłuż włókien. Do pomiarów wykorzystano metodę wyznaczania maksymalnego naprężenia na granicy proporcjonalności. Wytrzymałość zmęczeniową zbadano dla trzech gatunków drewna: dębu szypułkowego (Quercus robur L.), brzozy brodawkowatej (Betula pendula Roth.) i świerka pospolitego (Picea abies L.), o dwóch wilgotnościach: zbliżonej do stanu absolutnie suchego i powyżej punkt nasycenia włókien. Stosunek wytrzymałości zmęczeniowej do wytrzymałości chwilowej zależy od zawartości wilgoci i jest podobny dla brzozy (70,3% w stanie suchym i 72,1% w stanie mokrym), dębu (67,4% i 69,5% w obu stanach) oraz świerka (66,6 % w stanie suchym i 68,1% w stanie mokrym). Zawartość wilgoci w drewnie wyraźnie wpływa na wielkość wytrzymałości zmęczeniowej drewna. Średnio wytrzymałość zmęczeniowa drewna o wilgotności powyżej punktu nasycenia włókien stanowi 0,20 wytrzymałości drewna o wilgotności bliskiej 0%. Tendencję tę stwierdzono niezależnie od badanego gatunku. Uproszczona metoda badania wytrzymałości zmęczeniowej na granicy proporcjonalności wykazała swoją ograniczoną przydatność, wymagającą dalszej analizy i porównania z innymi metodami w celu dokładnego przetestowania i ewentualnego udoskonalenia.

2

Calibration of ultrasound tester delay time by cutting a wooden beam

Karwat Zbigniew, Rousek Miroslav

Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology

|

2020

|

No. 110

131--139

EN

Obtaining precise and reliable test results requires specific tools on one hand, and at the same time, reliability of the results should not be questioned. One of the necessary steps to achieve this goal is the calibration of the measuring device before the test. This article describes an experiment involving calibration of the device by an independent method called cutting beam calibration carried out on the ultrasonic material tester UMT 01. The standard calibration of this device is carried out by using a dedicated metal disc as a template. Calibration of the tester consisted of determining the time delay of the measured signal. The obtained results were used to prepare charts and to determine of signal time delay, called correction, which also allowed determining the velocity of ultrasonic wave in the tested material in three ways. The experiment was conducted on samples of three species of wood: Norway spruce, Scots pine and sycamore. The velocity of ultrasonic wave from research was compared with literature data.

PL

Kalibracja ultradźwiękowego testera materiałów przy pomocy przycinanej belki drewnianej. Celem badań było sprawdzenie kalibracji ultradźwiękowego testera materiałów UMT 01 bez użycia wzorca fabrycznego. Sprawdzenie to polegało na pomiarach całkowitych czasów przebiegu sygnału w skracanych próbkach. Skracanie próbek odbywało się naprzemiennie i równomierne odcinanie jej końców. Badania przeprowadzono z użyciem ultradźwięków przy zastosowaniu impulsowego trybu pracy testera. Kalibracja została przeprowadzona na trzech gatunkach drewna: sosny zwyczajnej, świerka pospolitego i klonu jaworu. Wyniki pomiarów poddano analizie. Ustalono, iż proponowana niezależna metoda kalibracji jest zgodna i równie dokładna jak kalibracja wzorcem dedykowanym. Równocześnie badania te potwierdziły, iż używanie poliakrylowego żelu ultrasonograficznego podczas badań istotnie zwiększa precyzję pomiarów. Na mocy porównania wyników badań z danymi źródłowymi oraz dokładnego przeglądu literatury, można stwierdzić, iż w zagadnieniu ultrasonografii drewna zdarza się słabe doprecyzowanie rodzaju prędkości mierzonych fal (grupowej, fazowej, impulsowej). Uporządkowanie i rozstrzygnięcie rodzaju prędkości mierzonych, znacznie ułatwiłoby interpretację i metaanalizę danych z różnych prac.

3

The radial variation of the selected physical and mechanical properties of Norway spruce (Picea abies (L.) H. Karst) wood from the provenance area in Głuchów

Zawadzka Karolina, Kozakiewicz Paweł

Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology

|

2019

|

No. 105

133--143

EN

The radial variation of the selected physical and mechanical properties of Norway spruce (Picea abies (L.) H. Karst) wood from the provenance area in Głuchów. Spruce wood (Picea abies (L.) H. Karst) is one of the main species used in building constructions. Due to the wide occurrence, it is important to test various origins and in this way select those with the best material properties. Wood was obtained from one habitat from a provenance experimental area in Głuchów from 40-year-old trees. For the study, trees from three different origins were selected: Nowe Ramuki, Bliżyn and Rycerka Praszywka II (origin from respectively northern, central and southern Poland - seedlings came from these places). Spruce wood from Bliżyn, which is the closest to the proven research area in Głuchów, reached the highest average values in all studied traits (density, ultrasonic wave velocity, dynamic and static modulus of elasticity and static bending strength) and was characterized by the highest variability of these features. Regardless of the origin, the above-mentioned features of the wood showed a clear upward trend going from the pith to the to the side of the trunk.

PL

Zmienność promieniowa wybranych właściwości fizycznych i mechanicznych drewna świerkowego (Picea abies (L.) H. Karst) z powierzchni proweniencyjnej w Głuchowie. Ze względu na szerokie występowanie świerk pospolity wykazuje znaczną zmienność genetyczną, która może przekładać się również na cechy i właściwości tworzonego drewna, decydujące o przydatności surowca do różnych celów przemysłowych. Badanie przeprowadzono na drewnie pozyskanym z 40-o letniego, litego drzewostanu świerkowego z powierzchni doświadczalnej Leśnego Zakładu Doświadczalnego Rogów w Leśnictwie Głuchów. Poszczególne drzewa, wzrastające w tych samych warunkach, różniły się pochodzeniem. W niniejszej pracy analizowano trzy pochodzenia: po jednym z północnej, centralnej i południowej części Polski, a mianowicie: Nowe Ramuki, Bliżyn i Rycerka Praszywka II. Drewno świerkowe z pochodzenia Bliżyn, leżącego najbliżej proweniencyjnej powierzchni badawczej w Głuchowie, osiągnęło najwyższe średnie wartości we wszystkich badanych cechach (gęstości, prędkości fal ultradźwiękowych, dynamicznego i statycznego modułu sprężystości oraz wytrzymałości na zginanie statyczne)a także charakteryzowało się największą zmiennością tych cech. Niezależnie od pochodzenia wymienione wyżej cechy drewna wykazywały wyraźną tendencję wzrostową idąc od rdzenia do obwodu pnia.

4

Laccase treatment of Norway spruce wood surface improves resistance and copper fixation of treated wood

Vaukner Gabrič M., Boncina T., Humar M., Pohleven F.

Drewno : prace naukowe, doniesienia, komunikaty

|

2016

|

vol. 59, nr 198

19--33

EN

The effects of laccase from the white-rot basidiomycete fungus Trametes versicolor on Norway spruce wood (Pices abies) surface were studied. Experiments were performed at room temperature and at pH 4.6, without the addition of mediators. Biological, chemical and physical properties of the treated wood surface were examined by a wood decay test, a scanning electron microscopy (SEM), a Fourier transform infrared (FTIR) spectroscopy and a copper leaching test. Laccase pre-treatment of Norway spruce wood surface was shown to reduce wood decay by brown-rot fungus, Gloeophyllum trabeum and white-rot fungus, Trametes versicolor. SEM images showed expanded wood cell walls, closed pits and a more even surface after laccase treatment. FTIR analysis indicated that laccase not only catalyse depolymerisation of lignin, but also affect other wood cell wall components, such as hemicellulose and cellulose. We showed that laccase treatment altered wood properties in a way that improved wood resistance to decay and prevented leaching of copper from impregnated wood.

5

Damage caused by harvester head feed rollers to alder, pine and spruce

Karaszewski Z., Łacka A., Mederski P. S., Noskowiak A., Bembenek M.

Drewno : prace naukowe, doniesienia, komunikaty

|

2016

|

vol. 59, nr 197

77--88

EN

The harvester head causes damage to the bark and wood on the lateral surface of the processed assortment. The severity of the damage may be influenced by the construction of the harvester head and tree species characteristics, such as bark thickness and wood hardness. The study aimed to recognise and compare damage caused to hardwood and softwood. Wood from alder, pine and spruce was harvested using a Valmet 911.4 harvester equipped with a 360.2 head. Logs measuring 2.40 and 2.50 m in length were used in this study. The depth of the damage caused by the feed roller spikes was measured using a digital caliper. Comparison of these defects across the three species revealed that as bark thickness increased so the depth of damage to the timber decreased. Damage to the alder logs in the form of dents and gouged timber fibres was shallow: from 1.7 to 3.7 mm, and significantly less than that to the softwood logs: in the pine from 5.9 to 7.8 mm, and in the spruce from 3.9 to 5.6 mm. Damage to the middle and top logs for each species was similar and depth varied little along the entire length of the processed assortment. Such damage only slightly lowered the quality of the alder wood, which had the thickest bark. Application of the Valmet 911.4 harvester caused less damage to the alder wood than to the softwood (pine and spruce).

6

Ocena stanu zdrowotnego świerka pospolitego (Picea abies Karst.) na podstawie zdjęć lotniczych wykonanych z niskiej wysokości w okresie intensywnego wiosennego wzrostu drzew

Wolinowski P., Będkowski K.

Teledetekcja Środowiska

|

2015

|

T. 53

5--14

EN

In this paper, we describe the assessment of Norway spruce (Picea abies Karst.) trees health by the use of low-altitude aerial photos taken in the first half of June, so during the growth of trees and extensive changes in their crowns. Another differentiating factor is the composition of the stand, where there are trees grown from seeds collected from several remote locations. Images were taken in RGB and IR ranges and processed to orthomosaic, which was used to assess the condition of the trees. The aim of the study was to evaluate the possibility to acquire on this way reliable information about the condition of the trees, by comparison with the results of field research conducted in parallel. The differences between the assessments of trees damage in the field and on the basis of ortomosaics are not large, in all cases less than half a degree. The differences in results from field observations, and the picture are slightly greater in the case of trees observed on the discolored parts of orthomosaics. It is noticeable that the observer has difficulty in these conditions in the appropriate reading of degrees of damage. Although we used images taken in the unfavorable season (intensive development of trees) and related to the forest made up of trees of different origin, which is expressed at different rates of phenological events, the obtained results are with high compliance between field assessment and on the basis of the image. In the case of trees located outside the discoloration assessment results achieved on the basis of pictures were similar to the degree of damage reconized in field.

7

Invasion of Raised Bogs by the Scots Pine; a Review of Vegetation History and Case Study in Selected Peat-Bogs in Bieszczady Mts. (Eastern Carpathians)

Koczur A., Michalik S.

Polish Journal of Ecology

|

2015

|

Vol. 63, nr 3

297--310

EN

The objective of this study was to analyse the diversity of pine and spruce bog forests on the domes of Carpathian raised bogs located in the Upper San River Valley. In order to determine the present species composition, 59 phytosociological relevés were performed (32 within spruce forests, and 27 in pine forests). For all relevés, the Shannon-Wiener index, evenness index and mean Ellenberg indicator values were calculated. Detrended correspondence analysis was conducted in order to determine the degree of similarity between distinct units of vegetation and to identify the main environmental gradients that have an impact on species composition. The results revealed considerable similarities between the ground vegetation of both spruce and pine forests growing on peat substrate. Within pine forests there was a greater proportion of certain plant species characteristic of raised bogs, and plants typical of bog coniferous forests. The ground flora of spruce forests was more diverse. Although spruce forests predominantly contained species typical of raised bogs, there was also a group in which Molinia caerulea predominated. Ellenberg indicator values typical of pine forests lay within ranges that were characteristic of spruce forests, but pine forests occupy more humid, more acidic and poorer habitats than most patches of spruce forests. Both spruce and pine bog forests were developed as a result of the colonization of open bogs, but the time-scale and rate of intensity were different. Palaeobotanical and historical data indicate that the Scots pine first reappeared on the domes of raised bogs in the first half of the 20th century. The concept that the spruce forests are older than those of pine is supported by their greater habitat diversity. Conversely, the younger age of pine forests is confirmed by their low habitat diversity, and greater proportion of photophilous raised-bog species.

8

Czynniki uaktywniające i zróżnicowanie czasowe przemieszczeń koluwiów w różnych częściach stoku osuwiskowego : analiza dendrochronologiczna na przykładzie osuwiska Skalka (Moravskoslezské Beskydy)

Łuszczyńska K., Wistuba M.

Landform Analysis

|

2015

|

Vol. 28

103--113

PL

Celem badań było określenie zmienności czasowej osuwania i stwierdzenie różnic w aktywności poszczególnych części stoku osuwiskowego. Zastosowano metody dendrochronologiczne: dla 60 świerków pospolitych analizowano dekoncentryczność przyrostów rocznych. Największą dynamikę osuwania stwierdzono w latach: 1975, 1993, 1985, 1968–1969, 1995. Liczba zaburzeń wzrostu radialnego drewna świadczących o osuwaniu w poszczególnych latach dobrze odpowiada przebiegowi sum opadów półrocza letniego (np. osuwanie i opady w latach: 1968, 1972, 1975, 1977, 1985, 2010) oraz w mniejszym stopniu zimowego. Wyniki wskazują na nierównoczesną aktywność poszczególnych części osuwiska i uruchamianie różnych jego partii podczas różnych epizodów opadowych oraz prawdopodobnie w efekcie innych czynników uaktywniających (np. trzęsień ziemi z lat 1992–1993 o epicentrach w Beskidzie Sądeckim).

EN

The aim of the study was to determine the temporal variability o landsliding and differences in the activity of individual part of a small landslide. Dendrochronological methods have been applied: tree-ring eccentricity was analysed for 60 Norway spruce trees. The most dynamic landsliding occurred in: 1975, 1993, 1985, 1968–1969 and 1995. The number of wood-growth disturbances recording landsliding in particular years matches well with precipitation totals for summer half-years (e.g. landsliding and precipitation in: 1968, 1972, 1975, 1977, 1985, 2010) and to the smaller degree with totals for winter half-years (e.g. 1961). Results indicate uneven activity of particular landslide sections. The movement in particular parts of the landslide is triggered during various precipitation events or due to other factors (e.g. 1992–1993 earthquakes with epicentres in Beskid Sądecki Mts).

9

Effect of tree provenance on basic wood density of Norway spruce (Picea Abies [L.] Karst.) grown on an experimental plot at Siemianice Forest Experimental Station

Szaban J., Kowalkowski W., Karaszewski Z., Jakubowski M.

Drewno : prace naukowe, doniesienia, komunikaty

|

2014

|

vol. 57, nr 191

135--143

EN

The paper presents a comparison of the density of seven provenances of spruce trees, grown on an experimental plot located at Siemianice Forest Experimental Station. This plot is a unique research area on which observations concerning the growth of spruce trees of different provenances have been conducted for 41 years. The conditions in which the trees grow are very similar and it may be assumed that provenance is the element differentiating growth and wood properties. Trees growing on this plot have reached such large dimensions that it was possible to collect experimental material in the form of blocks, from which wood samples for further tests were obtained. Analyses were conducted on 651 samples collected from spruce trees of 7 provenances (Orawa, Międzygórze, Nowe Ramuki, Istebna Bukowiec, Kartuzy, Zwierzyniec 281B, Zwierzyniec Lubelski). The results indicated that wood of each individual provenance differed significantly in terms of the analysed trait. It was found that wood coming from Zwierzyniec Lubelski had the greatest values of basic density, while the lowest values were recorded for the Orawa provenance. Moreover, the examined provenances were divided into four groups, thus creating a ranking list of provenances in terms of the basic wood density of Norway spruce.

PL

Artykuł zawiera porównanie gęstości siedmiu proweniencji świerka wyrosłych na powierzchni doświadczalnej na terenie LZD Siemianice. Powierzchnia ta jest unikatowym obiektem badawczym, na którym od wielu lat prowadzone są obserwacje dotyczące wzrostu świerka różnych pochodzeń. Warunki, w których wzrastają drzewa są do siebie bardzo zbliżone i można przyjąć, że elementem różnicującym wzrost i właściwości drewna jest ich pochodzenie. Drzewa rosnące na powierzchni osiągnęły na tyle duże rozmiary, że możliwym było pozyskanie materiału badawczego w formie wyrzynków, z których wyrobiono próbki drewna do dalszych badań. Badania przeprowadzono na 651 próbkach pozyskanych z 7 pochodzeń (Orawa, Międzygórze, Nowe Ramuki, Istebna Bukowiec, Kartuzy, Zwierzyniec, Zwierzyniec Lubelski). Uzyskane wyniki pozwalają stwierdzić, że drewno z poszczególnych pochodzeń istotnie różni się w zakresie badanej cechy. Ustalono, że w zakresie gęstości umownej najwyższe wartości przyjmuje drewno pochodzenia Zwierzyniec Lubelski, a najmniejsze wartości z proweniencji Orawa. Dokonano również podziału badanych pochodzeń na cztery grupy, tworząc tym samym „listę rankingową” najlepszych pochodzeń świerka pospolitego.

10

Wood macrostructure of Norway spruce (Picea abies [L.] Karst) coming from an experimental site in the Siemianice Forest Experimental Station

Szaban J., Kowalkowski W., Jakubowski M., Wojciechowski G., Płońska K.

Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology

|

2014

|

No. 88

243--247

EN

Wood macrostructure of Norway spruce (Picea abies [L.] Karst) coming from an experimental site in the Siemianice Forest Experimental Station. The paper presents results of studies concerning the effect of provenance on the share of latewood in annual rings. Analyses were conducted on seven provenances grown on an experimental site located in the Siemianice Forest Experimental Station. It was established which of the investigated provenances have the greatest share of latewood in annual rings. It was also investigated which of the provenances differ significantly in terms of the analysed trait. Measurements were taken on discs collected from breast height of mean sample trees.

11

Evaluation of the soil enzymes activity as an indicator of the impact of anthropogenic pollution on the Norway spruce ecosystems in the Silesian Beskid

Ciepał R.

Proceedings of ECOpole

|

2013

|

Vol. 7, No. 1

29--35

EN

Activity of soil enzymes is considered as a good indicator of natural and anthropogenic disturbances of the functioning of the soil. Heavy metals can inhibit the activity of enzymes in varying degree, depending on soil properties such as content of clay materials, organic matter and pH of soil solution. The aim of this study was to determine the effect of physicochemical and biological properties of soils on the condition of Norway spruce stands in Silesian Beskid. In the soil samples enzymatic activity of four enzymes (alkaline and acid phosphatase, dehydrogenase and urease) and concentration of three selected heavy metals (Cd, Pb, Zn) and sulfur were determined. The analyses showed no reduced activity of investigated enzymes. Presumably, despite of low pH values of the soil, organic matter contained in the soil is able to effectively bind heavy metal ions, limiting their cycling in the environment. It can be concluded that the condition of spruce stands in Silesian Beskid is not affected by the soil contamination.

PL

Aktywność enzymów glebowych uważana jest za dobry wskaźnik naturalnych i antropogennych zaburzeń w funkcjonowaniu gleby. Metale ciężkie w różnym stopniu mogą hamować działanie enzymów w zależności od takich właściwości gleb, jak: zawartość materiałów ilastych, gliny, materii organicznej czy wartości pH roztworu glebowego. Celem pracy było określenie wpływu właściwości fizykochemicznych i biologicznych gleb na kondycję drzewostanów świerkowych w Beskidzie Śląskim. Próbki glebowe zbadano pod względem aktywności enzymatycznej (fosfataza kwaśna i zasadowa, dehydrogenaza, ureaza) oraz koncentracji trzech wybranych metali ciężkich (Cd, Pb, Zn) i siarki. Analizy nie wykazały obniżonej aktywności badanych enzymów. Prawdopodobnie, mimo niskich wartości pH gleby, zawarta w niej materia organiczna efektywnie wiąże metale ciężkie, ograniczając ich obieg w środowisku. Można stwierdzić, że stan drzewostanów świerkowych w Beskidzie Śląskim nie ma związku z zanieczyszczeniem gleb na tym terenie.

12

Co-occurrence patterns of wood-decaying fungi on Picea abies logs: does Fomitopsis pinicola influence the other species?

Pouska V., Svoboda M., Lepš J.

Polish Journal of Ecology

|

2013

|

Vol. 61, nr 1

119--133

EN

Dominant fungi, especially primary decayers, probably influence other fungi growing together with them. Fomitopsis pinicola is one of the important primary decayers, and it has been shown that several other species regularly co-occur together with it. We asked whether the presence of common species (especially F. pinicola) affects the species richness and composition of other fungi. This study was conducted in an old-growth mountain spruce forest in the Bohemian Forest, Czech Republic. We surveyed logs on the ground for sporocarps of fungi in three successive years. Characteristics of logs such as dimensions, stage of decay and the cause of tree death (wind, competition, butt rot, bark beetles and unascertained) were recorded. F. pinicola was abundant mostly on logs that originated from trees infested by bark beetles. Analysis of covariance with the volume of logs and decay stage as covariables showed significant effect of these covariables and of F. pinicola presence on species numbers – logs in middle decay stages with the sporocarps of F. pinicola had more species than other logs. Based on Canonical Correspondence Analysis with volume, decay stage and the cause of tree death as covariables, the species composition on logs was also influenced by F. pinicola. We found such statistical effects in several other species. Redlisted species Antrodiella citrinella and Camarops tubulina co-occurred with F. pinicola.

13

Wpływ prognozowanych warunków klimatycznych na stabilność drzewostanów świerkowych w Beskidzie Śląskim

Durło G. B.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

T. 12, z. 2

107-119

PL

W pracy przedstawiono parametry, określające możliwości adaptacji drzewostanów świerkowych do bieżących i prognozowanych warunków klimatycznych na obszarze leśnego kompleksu promocyjnego - Lasy Beskidu Śląskiego. W tym celu wykorzystano dane historyczne z wielolecia 1951-2010 oraz ciąg danych meteorologicznych, wygenerowanych za pomocą modelu WGEN_K [KUCHAR 2005; RICHARDSON, WRIGHT 1984) o horyzoncie czasowym 100 lat. Obliczenia przeprowadzono na podstawie dwóch scenariuszy stężenia CO2 - 130% i 200%, korzystając z modelu klimatycznego GISS_E (SMITH, PITTS 1997). Opisano związek przyrostu miąższości świerka i produkcji biomasy z warunkami klimatycznymi. Na podstawie uzyskanych wyników sporządzono diagramy produkcyjności siedlisk dla świerka, zgodnie z normą klimatyczną 1951-2000 oraz według zaproponowanych scenariuszy na 2100 r.

EN

The paper presents parameters estimating possible adaptation of the spruce tree stands to present and predicted climatic conditions in the Beskid Śląski Mts. The data come from measurements made in the years 1951-2010 at 25 meteorological stations and posts situated in the Beskid Śląski region. The aim of this study was to evaluate the effect of climate variability on the stability of a spruce stand in lower subalpine forest zone of the Beskid Śląski. The work includes studies on the possibility of adaptation of spruce forest to present and future climate in the Western Beskids. The study used historical data and a series of meteorological data generated with the model WGEN_K (KUCHAR 2005) of a time range of 100 years. Calculation procedure based on two scenarios of CO2 concentration increase of 130% and 200% by the year 2050. The relationship between productive potential and biomass production of spruce stands and climatic conditions was described. Doubling the CO2 concentration in the atmosphere, and a rise of mean air temperature to 9°C, at reduced rainfall in the summer time clearly resulted in the deterioration of productive conditions in lower subalpine mountain zone of the Beskid Śląski.

14

Growth responses of Norway spruce (picea abies (l.) karst.) to the climate in the south-eastern part of the Českomoravská Upland (Czech Republic)

Rybníček M., Čermák P., Kolář T., Žid T.

Geochronometria

|

2012

|

Vol. 39, no. 2

149-157

EN

The research was conducted in selected 80- to 110-year-old spruce stands in the south-eastern part of the Českomoravská Upland at altitudes from 350 m a.s.l. to 465 m a.s.l. The regional standard tree-ring chronology shows very low increments for years 1974, 1976 and 1992. After 1992, there is a sharp rise in increments with a climax in 1997. Afterwards, increments gradually decrease, reaching minima in 2003 and 2008. The years with low increments were also confirmed by the analysis of negative pointer years when over 80% of the analysed trees responded by a sharp decrease in increment, mainly in years 1976 and 1992. We can usually find values of monthly precipitation or monthly temperature average which can explain or help explain these falls in the radial growth. The correlations of diameter increments with average monthly precipitation gain only positive statistically significant values, namely for the months of May, June, July and August of the particular year. The correlations of diameter increments with average monthly temperatures gain only negative statistical-ly significant values, namely for the months of June, July and September of the previous year and January and August of the particular year. In the examined area there is a significant negative correlation between average temperatures and monthly precipitation in July, August and September. The results of the habitual diagnostics show that with respect to the climatic conditions the health condition of the monitored stands is relatively good. On average, the defoliation does not exceed the values as-certained in different territories of the Czech Republic.

15

Evaluation of the Soil Enzymes Activity as an Indicator of the Impact of Anthropogenic Pollution on the Norway Spruce Ecosystems in the Silesian Beskid

Bierza W., Nadgórska-Socha A., Małkowska E., Ciepał R.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2012

|

Vol. 19, nr 7

699-717

EN

Activity of soil enzymes is considered as a good indicator of natural and anthropogenic disturbances of the functioning of the soil. Heavy metals can inhibit the activity of enzymes in varying degree, depending on soil properties such as content of clay materials, organic matter and pH of soil solution. The aim of this study was to determine the effect of physicochemical and biological properties of soils on the condition of Norway spruce stands in Silesian Beskid. In the soil samples enzymatic activity of four enzymes (alkaline and acid phosphatase, dehydrogenase, urease) and concentration of three selected heavy metals (Cd, Pb, Zn) and sulfur were determined. The analyses showed no reduced activity of investigated enzymes. Presumably, despite of low pH values of the soil, organic matter contained in the soil is able to effectively bind heavy metal ions, limiting their cycling in the environment. It can be concluded that the condition of spruce stands in Silesian Beskid is not affected by the soil contamination.

PL

Aktywność enzymów glebowych uważana jest za dobry wskaźnik naturalnych i antropogennych zaburzeń w funkcjonowaniu gleby. Metale ciężkie w różnym stopniu mogą hamować działanie enzymów, w zależności od właściwości gleb, takich jak zawartość materiałów ilastych, gliny, materii organicznej czy wartości pH roztworu glebowego. Celem pracy było określenie wpływu właściwości fizykochemicznych i biologicznych gleb na kondycję drzewostanów świerkowych w Beskidzie Śląskim. Próbki glebowe zbadano pod względem aktywności enzymatycznej (fosfataza kwaśna i zasadowa, dehydrogenaza, ureaza) oraz koncentracji trzech wybranych metali ciężkich (Cd, Pb, Zn) i siarki. Analizy nie wykazały obniżonej aktywności badanych enzymów. Prawdopodobnie mimo niskich wartości pH gleby, zawarta w niej materia organiczna efektywnie wiąże metale ciężkie, ograniczając ich obieg w środowisku. Można stwierdzić, że stan drzewostanów świerkowych w Beskidzie Śląskim nie ma związku z zanieczyszczeniem gleb na tym terenie.

16

Ocena stanu zdrowotnego świerka na podstawie analizy zdjęć wielospektralnych wykonanych fotograficznymi aparatami cyfrowymi przenoszonymi przez bezzałogowy statek latający

Zmarz A., Będkowski K., Miścicki S., Plutecki W.

Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji

|

2012

|

Vol. 23

541--550

PL

W pracy oceniono przydatność zdjęć w zakresie bliskiej podczerwieni. Zdjęcia wykonano zmodyfikowanymi aparatami cyfrowymi (Sigma DP2) zamontowanymi na bezzałogowym statku latającym AVI-1. Dla wybranego obiektu badawczego o pow. 284 ha, wykonano 930 zdjęć o rozdzielczości terenowej 0,15 m. Zdjęcia zostały przetworzone do postaci ortomozaik w barwach naturalnych oraz zbliżonych do spektrostrefowych. W terenie wykonano obserwacje koron świerków rosnących w ok. 40-letnim, jednogatunkowym drzewostanie. Określono gęstość igliwia, jego kolor oraz inne symptomy świadczące o kondycji drzew. Te same drzewa zidentyfikowano na ortomozaikach i poddano klasyfikacji, której wyniki porównano z danymi uzyskanymi w terenie. Ocenę stanu zdrowotnego świerka (Picea bies) na ortomozaikach wykonano analizując udział barwy czerwonej związanej z różnymi objawami chorobowymi i uszkodzeń koron. Obserwacje wykonało niezależnie od siebie dwóch obserwatorów, każdy w dwóch seriach. Ocenę jednolitości rozpoznawania barw przez obserwatorów oparto na porównaniu uzyskanych wartości. Stwierdzono, że jest możliwe podzielenie obserwowanych drzew na kilka klas zdrowotności.

EN

Several tests were carried out of unmanned aerial vehicles (UAV) equipped with customer cameras to take pictures of forest areas. Based on this a special own UAV was built which can carry a set of non-metric digital cameras recording images in RGB and near-IR channels. Approximately 1000 aerial images with a ground resolution of 0.15 m were taken for the selected research facility with an area of approximately 250 ha. These images were used to produce an orthomosaic in natural and multispectral bands. It was decided to find out whether it is possible to evaluate the health condition of spruce (Picea abies). The field observations were made of the crowns of spruces growing in about 40-year-old single-species stand. Information on the density of pine needles, its color, and other symptoms of the tree condition were recorded. The same trees were identified on orthomosaic and classified. Results of classification from the field and orthomosaic were compared. It was concluded, that it is possible to divide the observed number of trees into several health condition classes.

17

The influence of drying on the sorption properties of polyethylene wax treated wood

Lesar B., Sever Škapin A., Humar M.

Drewno : prace naukowe, doniesienia, komunikaty

|

2011

|

vol. 54, nr 185

5-18

EN

The importance of the use of waxes in the wood industry has been increasing, particularly in Europe, since consumers, due to their increased environmental awareness, avoid using biocidally treated wood and wood from tropical forests. In this research two water-repellent emulsions in various concentrations were used: polyethylene and oxidised polyethylene wax emulsion. The performance of wax treated Norway spruce (Picea abies) and beech (Fagus sylvatica) wood was tested in two sorption experiments: conditioning in high relative air humidity (vapour diffusion) and non-continuous dipping (liquid flow). The sorption properties of oven and vacuum dried impregnated specimens were determined. During conditioning, wax treated Norway spruce specimens, vacuum and oven dried, had the same moisture content as control specimens; while treated vacuum dried beech had up to 25% lower moisture content than the parallel control specimens. An even higher difference was evident in volume changes of vacuum and oven dried beech specimens during the sorption test.

PL

Znaczenie zastosowania wosków w przemyśle drzewnym rośnie, zwłaszcza w Europie, co spowodowane jest wzrostem świadomości ekologicznej, niechęcią konsumentów do używania drewna poddanego obróbce biocydami oraz drewna z lasów tropikalnych. W badaniach wykorzystano dwie emulsje wodoodporne o różnych stężeniach: polietylenową emulsję woskową i jej utlenioną wersję. Właściwości impregnowanego woskiem drewna świerka pospolitego (Picea abies) i drewna buka (Fagus sylvatica) zostały przebadane w trakcie badań sorpcji: klimatyzowania w warunkach wysokiej wilgotności względnej powietrza (dyfuzja pary) i przerywanego zanurzania (przepływ cieczy). Określono właściwości sorpcyjne impregnowanych próbek suszonych w suszarce i próżniowo. Podczas klimatyzowania próbki świerka pospolitego impregnowanego woskiem, suszone w suszarce i próżniowo, wykazały tę samą wilgotność, co próbki kontrolne. Impregnowane, wysuszone próżniowo drewno buka osiągnęło wilgotność do 25% niższą niż próbki kontrolne. Jeszcze większa różnica była widoczna w trakcie badania sorpcji w zakresie zmian objętości próbek buka suszonych w suszarce i próżniowo.

18

Does the behaviour of spruce caterpillars improve the effect of their crypticity?

Dvorackova K., Kulfan J., Zach P.

Polish Journal of Ecology

|

2010

|

Vol. 58, nr 1

145-152

EN

Cryptic green caterpillars of Thera variata and Pungeleria capreolaria and brown caterpillars of Peribatodes secundarius, Eupithecia tantillaria and Hylaea fasciaria (Lepidoptera, Geometridae) were studied. The question was if these caterpillars could improve the effect of their crypticity by selecting for their diurnal roosting a specific place on their host plant - Norway spruce (Picea abies). We observed the preference for background type, preference for upper or undersurface, and preference for illuminated or shaded part of background. We found that the caterpillars chose special sites on their host plants. Very similar green caterpillars of T. variata and P. capreolaria roosted most frequently on the undersurface of fresh green spruce twigs (twigs with living needles). Brown caterpillars also roosted mostly on fresh twigs. P. secundarius preferred ; twig undersurface, while E. tantillaria roosted most often on the upper surface of twigs. Larvae of H. fasciaria did not prefer either the upper surface or undersurface of twigs. Comparing with the other studied species, they roosted more frequently on brown sprigs of fresh green twigs. We conclude that caterpillars could improve their mimicking of the particular parts of their host plant by the selection of their roosting position: larvae of T. variata and P. capreolaria imitate green needles, P. secundarius thin twigs, E. tantillaria dry needles captured among green needles on a living twig, and H. fasciaria thicker sprigs.

19

Summer nest sites of the common dormouse Muscardinus avellanarius L. in young woodlands of Lithuania

Juskaitis R., Remeisis R.

Polish Journal of Ecology

|

2007

|

Vol. 55, nr 4

795-803

EN

Selection of nest sites by the common dormouse Muscardinus avellanarius L. depends on habitat type and suitable plants that can support and hide dormouse nests properly. Lithuania is situated in the northern part of the distribution rage of M. avellanarius. Some peculiarities of nest site selection in these dormice could be expected here compared to the regions situated further south because of differences in composition of the woody vegetation. Searches for nests of M. avellanarius were carried out in different young woodlands of Lithuania at 16 study sites, and detailed study of nest site selection in this species was carried out in an over-grown clearing in 2005-2006. In comparison to other parts of its distribution range, significant prevalence of Norway spruce as a nest supporting plant was observed in Lithuania. More than 70% of nest of M. avellanarius (n = 120) found in different young woodlands were situated in young spruce trees. In habitats where suitable spruce trees were absent or scarce, young deciduous trees (e.g. oak, ash, aspen, lime, hornbeam) and shrubs (e.g. hazel, bramble, raspberry, willow, honeysuckle) were selected for nesting sites. In overgrown mid-forest clearing, young spruce trees were evidently preferred by M. avellanarius as nest supporting plants despite their comparatively scarcity. Planted oak trees were selected by M. avellanarius for nesting in the plot of the clearing where young spruce trees were almost absent. The average height of dormouse nests was 1.0 [plus or minus] 0.6 m above ground in young woodlands, and it was related to the age and height of young trees and shrubs.

20

Jakość surowca świerkowego (Picea abies [L.] Karst.) pochodzącego z głównych ośrodków i zasięgów jego występowania w Polsce

Michalec K.

Drewno : prace naukowe, doniesienia, komunikaty

|

2007

|

vol. 50, nr 177

57-78

PL

Przedstawiono wyniki badań dotyczących porównania jakości surowca świerkowego pochodzącego z dwóch zasięgów jego występowania w Polsce (północno-wschodniego i południowo-zachodniego) oraz w obrębie zasięgu południowo-zachodniego z dwu ośrodków - sudeckiego i karpackiego. Porównywano zarówno strukturę jakościowo-wymiarową surowca drzewnego, jak i występowanie wad drewna wpływających na wyniki klasyfikacji. Otrzymane rezultaty nie dostarczyły jednak jednoznacznej odpowiedzi na pytanie: drewno, którego świerka nizinnego czy górskiego jest jakościowo lepsze?

EN

Due to the lack of comprehensive comparative research into the quality of spruce raw material from two ranges of spruce distribution in Poland an attempt to solve this issue was made. In connection with that aim of the research was set to be a comparative analysis of the quality of spruce raw material from centers and ranges of spruce distribution in Poland, and indication of characteristic features and the most important differences. Research covered two natural ranges of Norway spruce distribution in Poland - the south-western range and the north-eastern range. The following measurements works were carried out in the research areas: measurement of the diameter breast high of each tree of the thickness of 7 cm and more; measurements of the height of trees breast high of 7 cm; classification of raw material with the information on grade or quality-dimension group - of the first butt section of a trunk; registration of types and varieties of flaws; sampling from the bottom part of a trunk with the use of Pressler drill from 15 spruces selected by Draudt method from each research area. This research did not explicitly confirm the opinion of higher quality of spruce raw material from south-western range of distribution in comparison to wood from north-eastern range distribution.